အိခ်ယ္ရီေအာင္ (Myanmar Now) - အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ေစာင့္ႀကဳိေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးနယ္မွစိန္ေခၚမႈမ်ား
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၊ ၂၀၁၅
ယခု သတင္းေဆာင္းပါးအား Myanmar Now မွ ရယူပါသည္။
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၊ ၂၀၁၅
ယခု သတင္းေဆာင္းပါးအား Myanmar Now မွ ရယူပါသည္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(SNLD) က ပါတီဝင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚနန္းျမဦး၏အမည္ကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ (၁) မဲဆႏၵနယ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ အမည္စာရင္းထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ေန႔တြင္ ၎၏မိသားစုအတြင္း ဗံုးတစ္လံုးေပါက္ကြဲသြား သည္။
“ေတာင္ႀကီးလိုေနရာမ်ိဳးမွာ မင္းၿပိဳင္မယ္ဟုတ္လား။ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး …လံုးဝမၿပိဳင္ရဘူး”ဟု ခင္ပြန္းျဖစ္သူက ျပင္းျပင္းထန္ထန္တားျမစ္ခဲ့ေၾကာင္း ေဒၚနန္းျမဦးက ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည္။
နယ္ေျမမၿငိမ္သက္သည့္ေဒသျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဲဆြယ္ကာလအတြင္း လံုျခံဳေရးအရ စိုးရိမ္မိသျဖင့္ ခင္ပြန္း ျဖစ္သူက တားျမစ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ပါတီမွ ထြက္ရန္အထိပင္ ဖိအားေပးခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။ ၎သည္ ပါတီအတြက္ အေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ဆုံး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းျဖစ္ေၾကာင္း အႀကိတ္အနယ္ ျငင္းခုံေဆြးေႏြးၿပီးသည့္အခါမွ ခင္ပြန္းျဖစ္သူက လက္ေလွ်ာ့သြားခဲ့ ေၾကာင္း ေဒၚနန္းျမဦးက ေျပာျပသည္။
ေဒၚနန္းျမဦး ကဲ့သို႔ အဓိက အတိုက္အခံပါတီအားလုံး တၿပိဳင္နက္ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမည့္ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း အလြတ္လပ္ဆုံး ေရြးေကာက္ပြဲဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည့္ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဝင္ေရာက္မည့္ အမ်ိဳးသမီးအမတ္ေလာင္း အမ်ားအျပားက ၎တို႔၏ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အလမ္းကို အမိအရက်င့္သုံးရန္ ဆႏၵျပင္းျပေနေသာ္လည္း မိသားစုဝင္မ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ဘက္တို႔၏ ဆန္႔က်င္၊ အတိုက္အခံျပဳမႈကို ရင္ဆိုင္ေနရသည္ဟု ေျပာျပၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အထင္ရွားဆုံးေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးျဖစ္ ေသာ္လည္း ေရွး႐ိုးစြဲျဖစ္ေနေသးေသာ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ားက အမ်ဳိးသမီး ႏိုင္ငံေရးသမား ေလာင္းလ်ာမ်ားကို ေစာင့္ႀကိဳေနၾကသည္။ တခ်ဳိ႕က မိသားစု၏သေဘာတူၾကည္ျဖဴမႈကို ရေသာ္လည္း အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ျခင္းဆိုသည့္အခ်က္ေပၚမူတည္ကာ ေစာ္ကားမႈ၊ သားပုပ္ေလလြင့္ ေျပာဆိုမႈ၊ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကရသည္။
ဦးေဆာင္ႏိုင္သည့္ အခန္း႑မ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီး ပါဝင္လာျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဓေလ့၊ ထံုးတန္းအစဥ္အလာမ်ားႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနရဆဲျဖစ္ေၾကာင္း က်ား၊ မ ေရးရာ တန္းတူညီမွ်ေရးကြန္ရက္ ဒါရိုက္တာ ေဒၚေမစံပါယ္ျဖဴက သံုးသပ္သည္။
"ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေနရာေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔လည္း သက္ဆိုင္မႈရိွတယ္လို႔ကို လူ႔အဖြဲ ့အစည္းက လက္မခံႏိုင္ဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရင္ မိသားစုရဲ႕ပံ့ပိုးကူညီမႈ မရရိွတာမ်ားပါတယ္” ဟု ေဒၚေမစံပါယ္ျဖဴက ေျပာသည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ဝံသာႏုဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက လြန္ခဲ့သည့္လအနည္းငယ္အတြင္း အမ်ဳိးသမီး ၂ဝ ခန္႔ကို ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့ ေသာ္လည္း ၃ ဦးသာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ သေဘာတူခဲ့ေၾကာင္း၊ အမ်ားစုက မိသားစု၏ ဖိအားေၾကာင့္ ေနာက္ဆုတ္ သြားၾကေၾကာင္း အတြင္းေရးမွဴး နန္းေရႊၾကာက ေျပာသည္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ စာရင္းမ်ားအရ ယခု ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ အမ်ိဳးသမီးကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အတြက္ ၂၂၈ ဦး၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ အတြက္ ၁၁၉ ဦး၊ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မ်ားအတြက္ ၄၄၄ ဦး ရိွသျဖင့္ ယခင္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားထက္ အမ်ဳိးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အေရအတြက္ ပိုမိုမ်ားျပားလာသည္။
၂ဝ၁ဝ တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၃,ဝဝဝ ေက်ာ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ အနက္ အမ်ိဳးသမီး ၁ဝ၁ ဦးသာ ပါဝင္ၿပီး ၄၅ ဦး အႏိုင္ရသည္။ ၂ဝ၁၂ တြင္ အမ်ိဳးသမီး အမတ္ေလာင္း ၂၆ ဦး ဝင္ၿပိဳင္ရာ ၁၃ ဦး အႏိုင္ရသည္။ ထိုရလဒ္မ်ားအရ လႊတ္ေတာ္ သံုးရပ္တြင္ အမ်ိဳးသမီး စုစုေပါင္း ၅၃ ဦး ရွိေနေသာ္လည္း ထိုအေရအတြက္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အားလံုး၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မ်ားထက္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ိဳးသမီးအေရအတြက္ ပိုမိုမ်ားျပား လာေသာ္လည္း ပါတီအနည္းငယ္ကသာ အမ်ိဳးသမီးကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကုိ ေရြးခ်ယ္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ၏ အမတ္ေလာင္း ၁,၁၅ဝ တြင္ အမ်ိဳးသမီး ၁၆၈ ဦး၊ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ၏ အမတ္ေလာင္း ၁,ဝ၃၄ ဦးတြင္ အမ်ိဳးသမီး ၇၂ ဦး ပါဝင္သည္။
ထုိ႔ျပင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစု (NDF) ၏ အမတ္ေလာင္း ၂၇၄ ဦးတြင္ အမ်ိဳးသမီး ၆၂ ဦး ပါဝင္သည္။ ထိုပါတီႀကီးသံုးခု၏အမတ္ေလာင္းေရြးခ်ယ္မႈတြင္ အမ်ဳိးသမီး ပါဝင္မႈမွာ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏွင့္ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းစီ ရိွသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။
အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အေရအတြက္ တုိးတက္လာေသာ္လည္း ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ နည္းေနသည္ကုိ သတိျပဳမိ ေၾကာင္း ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ကိုင္သည့္ ျမန္မာအစိမ္းေရာင္ကြန္ရက္ တာဝန္ခံ ေဒၚေဒဝီသန္႔စင္က ေျပာသည္။
“အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီး ဆုိတာထက္တိုင္းျပည္နဲ ့ လူမ်ိဳး အေရးကိစၥေတြ ကို စိတ္ပါလက္ပါ လုပ္ႏိုင္တဲ့သူ ျဖစ္ရပါမယ္။ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြ အေပၚမွာ သံုးသပ္ၿပီး မွန္ကန္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ႏိုင္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ဖို ့လိုပါတယ္။ အရည္ခ်င္းရိွတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပါဝင္လာတဲ့အတြက္ ေနရာေပးသင့္တယ္လို႔လည္း ျမင္ပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
● ေစာ္ကားေမာ္ကား ေျပာဆိုမႈမ်ား
အိမ္ေထာင္ဘက္ႏွင့္ မိသားစုတို႔၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈအဆင့္ကို ေအာင္ျမင္စြာေက်ာ္ျဖတ္လာႏိုင္ခဲ့သည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာလည္း အမ်ဳိးသားၿပိဳင္ဘက္မ်ား၏ ႏွိမ့္ခ်ေျပာဆိုမႈမ်ား၊ သိကၡာက်ေအာင္ ေျပာဆိုမႈမ်ားႏွင့္ႀကံဳရတတ္သည့္အျပင္ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးေရး ဆင္းစဥ္တြင္ လုံျခံဳေရးအတြက္ စိုးရိမ္ရသည္မ်ားလည္း ရွိသည္ဟု ကာယကံရွင္မ်ားကိုယ္တိုင္က ေျပာျပသည္။
ရန္ကုန္၊ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္မွ နာမည္ေက်ာ္ တစ္သီးပုဂၢလ အမတ္ေလာင္း ေဒၚညိဳညိဳသင္း ကလည္း ေရြးေကာက္ပဲြဝင္သည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ၿခိမ္းေျခာက္ခံရႏိုင္ေၾကာင္း၊ ၿပိဳင္ဘက္မ်ားထဲမွ အမ်ဳိးသားတို႔၏ အထင္ ေသးဆက္ဆံမႈႏွင့္လည္း ႀကဳံရတတ္ေၾကာင္း ေျပာျပသည္။
တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုလာလွ်င္ မွတ္တမ္းတင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္ထံ တင္ျပ ကာ တရားဥပေဒလမ္းေၾကာင္းမွ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ဆိုသည္။
ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္မွ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီ အမတ္ေလာင္း အသက္ ၃၄ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည့္ ေဒၚခ်ယ္ရီဇာေဟာင္ (ခ) ေဒၚတြာလ္က်ဲရ္ဆံုကလည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းေအာင္ ေျပာဆိုျခင္းမ်ားကို မၾကာခဏခံရၿပီး ကိုယ္ဝန္ရိွသြား၍ ကေလးဖ်က္ခ်သည္ဟုပင္ ေျပာဆိုခံရသည္ဟု ရွင္းျပသည္။
“ခံရတာေတြ မ်ားသြားေတာ့လည္း အေရထူသြားပါၿပီ။ အတင္းတုပ္တဲ့သူကေတာ့ တုပ္ေနအံုးမွာပဲ။ ဘယ္လိုမွ တားလို ့ရမွာမဟုတ္ဘူး”ဟု သူက ဦးေခါင္းကိုခါရမ္းရင္း ေျပာျပသည္။
NDF ပါတီ၏ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဥကၠ႒၊ ျမစ္ႀကီးနား မဲဆႏၵနယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေဒၚေဘာက္ဂ်ာက လည္း ျပည္နယ္အတြင္း ေဝးလံေခါင္ဖ်ားေဒသမ်ားသို႔ စည္း႐ုံးေရးဆင္းသည့္အခါမ်ားတြင္ အလားတူအျဖစ္မ်ဳိး ၾကံဳရသည္ဟု ေျပာသည္။
“နယ္ေျမ မေအးခ်မ္းေတာ့ တစ္ေယာက္တည္းသြားဖို ့က်ေတာ့လည္း အဆင္မေျပဘူး။ အမ်ိဳးသား အေဖာ္ ေခၚသြားျပန္ေတာ့ လည္း ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းေအာင္ ေျပာဆိုတာေတြ ခံရႏိုင္ေတာ့ မနည္းဆင္ျခင္ရတယ္” ဟု ေဒၚေဘာက္ဂ်ာက ရွင္းျပသည္။
NLD ၏ ရန္ကုန္၊ ပုဇြန္ေတာင္ၿမိဳ ့နယ္ ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္တြင္ ထပ္မံ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္း အတြက္ ေဘးကင္းလုံၿခံဳေရးသည္လည္း စိုးရိမ္ဖြယ္ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္သည္။
“ရန္ကုန္မွာဆိုရင္ေတာင္ စည္းရံုးေရးဆင္းတဲ့အခါ လံုျခံဳေရးအပိုင္း စိုးရိမ္ရတာ၊ နယ္ၿမိဳ႕ေတြ၊ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့ေဒသေတြဆို ပိုဆိုးႏိုင္ပါတယ္”ဟု ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာသည္။
ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၏ ေဒါပံုၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေဒၚတိုးနႏၵာတင္က ၿပိဳင္ဘက္မ်ားထဲမွ မည္သူ႔ကုိမဆုိ ယံုၾကည္ခ်က္အျပည့္ျဖင့္ ရင္ဆုိင္ရန္ အသင့္ရိွေနသည္ဟု ေျပာသည္။
“ဘယ္သူနဲ ့မဆို ယွဥ္ႏုိင္တယ္။ ပညာအရည္အခ်င္း၊ လုပ္ငန္းအေတြ ့အၾကံဳ၊ စီးပြားေရးဆိုလည္း ေအာင္ျမင္တဲ့ စီးပြားေရးကို ဦးေဆာင္ေနတာ၊ ႏိုင္ငံတကာအေတြ ့အၾကံဳဆိုလည္း ျပည့္ၿပီးသားဆိုေတာ့ ေယာက္်ားေတြ နဲ ့ယွဥ္ရင္ဘယ္ေတာ့မွ မနိမ့္က်ဘူးလို ့ယံုၾကည္တယ္။ ဘယ္သူနဲ႔ပဲ ယွဥ္ရယွဥ္ရ စိုးရိမ္မႈ တစ္ျပားသားမွ မရိွပါဘူး” ဟု ေဒၚတိုးနႏၵာတင္က ေျပာသည္။
● ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို အားေပးကူညီျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ ထားရိွေသာ မသင့္ေလ်ာ္သည့္ စိတ္သေဘာထားမ်ားကုိ အျမန္ဆုံးျပဳျပင္သင့္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးက႑မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးတို႔ ပါဝင္မႈအတြက္ ေနရာေပးရန္ လိုအပ္သည္ဟု အမ်ဳိးသမီး အမတ္ေလာင္းမ်ား၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက ဆိုသည္။
အမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိ လႊတ္ေတာ္တြင္းသို႔ ပိုမိုပို႔ေဆာင္ႏုိင္ပါက က်ား၊ မ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကုိ ေျဖရွင္းေရး၊ ကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အပါအဝင္ က႑မ်ားစြာအတြက္ အေထာက္ကူျပဳမည္ဟု ေဒၚခြန္ဂ်ာက သံုးသပ္သည္။
“ေယာက်္ား ဆယ္ေယာက္ရွိတဲ့ အခန္းထဲမွာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္တည္းရိွတယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူ႔အသံက သိပ္ထြက္မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ ပိုၿပီး မ်ားလာဖို ့ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ မ်ားလာသင့္တယ္လို ့လည္း ျမင္ပါတယ္” ဟုေျပာသည္။
လႊတ္ေတာ္အတြင္း အမ်ိဳးသမီးအင္အားမ်ားမ်ားေရာက္ေစလိုပါက အမ်ိဳးသမီးတို႔၏ အရည္အခ်င္းကို ပိုမိုျမွင့္တင္ေပးရန္ လိုအပ္သည္ဟု ၈၈မ်ိဳးဆက္ (ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ ့အဖြဲ ့အစည္း) မွ အလုပ္သမားေရးရာ ဒုတိယတာဝန္ခံ ေဒၚမာမာဦးက သံုးသပ္သည္။
“အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေရွ႕တန္းတင္ပါလုိ ့မေျပာခ်င္ဘူး။ တာဝန္ခံမႈေတြ မွ်ေဝေပးပါ။ ျမန္မာစကားမွာ ေမာင္တစ္ထမ္း မယ္တစ္ရြက္ ဆိုတဲ့ စကားပံု တစ္ခုရိွတယ္။ ေမာင္တစ္ထမ္း ႏိုင္တဲ့ဟာကို မယ္က ေခါင္းေပၚမွာ ရြက္ပိုးႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းက အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ ရိွတယ္” ဟု ေဒၚမာမာဦးက ေျပာသည္။ ။