ေလာကပါလ - ေစာ္ကားျခင္းအႏုပညာ
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၅
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၅
မၾကာမီက ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ေသာ စကၤာပူႏိုင္ငံအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပါတီေတြမဲဆြယ္ၾကရာတြင္ အာဏာရ ပီေအပီ (People’s Action Party) ပါတီမွဂုဏ္ထူးေဆာင္ဝန္ႀကီး (ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း) ဂိုခ်ဳပ္ေထာင္ (Goh Chok Tong) က သူတို႔၏ပါတီကို ဦးတည္ခ်က္အတိအက်ျဖင့္သြားေနေသာ လူစီးသေဘၤာႀကီးႏွင့္ ခိုင္းႏိႈင္းကာ ၿပိဳင္ဘက္ပါတီမ်ားအား ဦး တည္ခ်က္မဲ့ေသာ အေပ်ာ္စီးေလာင္းကစားသေဘၤာႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ခဲ့၏။ “က်ဳပ္တို႔သေဘၤာေပၚတက္ခဲ့ရင္ ရည္မွန္းခ်က္ရွိရွိခရီးသြားလို႔ရမယ္။ တစ္ျခားပါတီေတြကေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ တိတိက်က် ဘာမွမရွိတဲ့ ကက္စီႏို (Casinos) သေဘၤာေတြပါ” ဟု စည္းရံုးေရးခရီးစဥ္တစ္ခုတြင္ သူက ေျပာလိုက္သည္။ ဤတြင္ အတိုက္အခံမ်ားထဲမွာ အင္အားအႀကီးဆံုး အလုပ္သမားပါတီ (Workers’ Party) ေခါင္းေဆာင္ လိုသီယာခင္ (Low Thia Khiang) က “ေျပာရမွာ အားေတာ့နာပါတယ္။ မျမႇဳပ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ဒီဇိုင္နာကေႂကြးေၾကာ္ထားတဲ့ ပီေအပီရဲ႕ဇိမ္ခံသေဘၤာႀကီးဟာ ခရီးသည္ေတြ မဆန္႔အင္ကာနဲ႔ အသက္ကယ္ေလွ မလံုမ ေလာက္ အေရးေပၚအေျခအေနအတြက ္စီမံထားရွိမႈလည္းမရွိ။ အဲဒီသေဘၤာရဲ႕နာမည္က “တိုက္တန္းနစ္ (Titanic)” ပါတဲ့။ ခုလို သတိေပးေဖၚရတာေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာဂိုခ်ဳပ္ေထာင္ခင္ဗ်ား” ဟု ျပန္ပက္ခဲ့ေလသည္။
အဆိုပါေရြးေကာက္ပြဲ၌ပင္ အလုပ္သမားပါတီအမတ္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခုမွၿမိဳ႕နယ္ေကာင္စီ၏ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာလုပ္ထံုးလုပ္နည္းႏွင့္ပတ္သက္၍မွားယြင္းမႈအခ်ိဳ႕အား ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြင္း စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္မွ ေထာက္ျပျခင္းခံခဲ့ရသည့္ ကိစၥကို ပီေအပီဘက္မွ ျပန္လည္အစေဖၚလာသည္တြင္လုပ္သားပါတီေခါင္းေဆာင္မွ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မမွားပါဘူး၊ မွားရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုး ခုခ်ိန္ ေထာင္က်ေနၿပီေပါ့ဟု မဲဆြယ္ပြဲမွာ ေျပာခဲ့သည္။ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ မဲဆႏၵနယ္ေျမတစ္ခုတြင္ ျပည္သူတစ္ဦးက ပီေအပီ ဝါရင့္ဝန္ႀကီးတစ္ဦးအား “လုပ္သားပါတီမွားတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကိုေထာင္ခ်လိုက္ေပါ့၊ မမွားဘူးဆို ရင္လည္း ဒီအေၾကာင္းေျပာမေနပါႏွင့္ေတာ့” ဟု ေျပာဆိုခဲ့ရာ ဝန္ႀကီးက ‘ဆိုပါေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အိမ္မွာ အိမ္ ေထာင္ဦးစီးလုပ္တဲ့သူက သားေကြၽးမႈ မယားေကြၽးမႈ တာဝန္မေက်ဘူးဆိုရင္ မွန္သလားမွားသလား။ မွားတယ္လို႔ ခင္ဗ်ား သေဘာတူတယ္ေနာ္၊ ဒါဆို သူ႔ကိုေထာင္ခ်လို႔ရမလား’ ဟု ျပန္ေမးခဲ့သည္။ ၿပီးမွ ‘ဒါဟာ မွန္ျခင္းမွားျခင္း (right and wrong) နဲ႔ တရားဝင္ျခင္းမဝင္ျခင္း (legal and illegal) တို႔ရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ပါ’ ဟု ရွင္းျပလိုက္သည္။ ‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ (PAP) ယံုၾကည တာက မဲဆႏၵရွင္ေတြအတြက္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွန္သမွ် တရားဝင္ရံုမကဘူး မွန္လည္းမွန္ရမယ္ဆိုတာပါပဲ’ ဟု သူက ဆက္ ေျပာေလသည္။
တစ္ဘက္သားနာသာခံခက္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာဆိုျခင္းသည္ ေစာ္ကားျခင္း (insult) တစ္ရပ္ျဖစ္၏။ ေထ့ျခင္း ေငါ့ျခင္း သေရာ္ ျခင္းမွသည္ မိႈခ်ိဳးမွ်စ္ခ်ိဳးပိႆာေလးႏွင့္ေဘးပစ္သလိုမ်ိဳးေျပာဆိုျခင္းေတြအားလံုး အၾကံဳးဝင္မည္။ သို႔ေသာ္ ေျပာသည့္သူ၏ ေစတနာ၊ အေတြးအေခၚ ႏွင့္ ပညာ (အာဝဇၨာန္း) ေပၚမူတည္၍ ေစာ္ကားေသာ အသံုးအႏႈံးေတြ ရသ (ခ်စ္၊ ရႊင္၊ သနား၊ တည္ၾကား၊ ၾကမ္းၾကဳတ္စသည္)၊ အလကၤာ (အတိႆယ၊ ဝကၤ စသည္) ေျမာက္သည္ႏွင့္အမွ် အႏုပညာတစ္ရပ္သဘြယ္ၾကား နာသူအေပါင္းကို လႊမ္းမိုးမႈရွိလာသည္။ လူထုကိုစည္းရံုး ရေသာ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္ ပိုေျပာၾက ပိုၾကားရျမဲျဖစ္သည့္တိုင္ အရပ္ထဲရြာထဲမွာလည္း ရွားပါးလွသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ ‘က်ားပိန္တြယ္ေတာက္တဲ့ဇြဲရယ္နဲ႔၊ စြတ္ဆြဲႀကီးတရေစ၊ ခက္ပါေပ့ တဏွာရူး..’ ဆိုေသာ ေက်းလက္ကဗ်ာေလးမွသည္ ‘ကားလမ္းမေပၚထြက္မကစားနဲ႔ ေတာ္ၾကာကားႀကိတ္ခံရလို႔ျပားကပ္ သြားရင္ ေကာ္ျပား (ေဂၚျပား) နဲ႔ျခစ္ယူေနရမယ္’ ဆိုေသာ ကေလးမိခင္၏ အမွာစကားတို႔မွာ ထိုရသ ထိုအလကၤာ ထို သေဘာေတြ ပါေနသည္။ သို႔ေသာ္ ေက်ာ္ၾကားေသာစာေပႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ား၏စကားေတြကေတာ့ ပို၍ေျပာင္ ေျမာက္ ပို၍ထင္ရွားစြာ တင္က်န္ရစ္သည္။
ဝိတိုရိယေခတ္ (Victorian Era) အဂၤလန္ႏိုင္ငံတြင္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ (Conservative) ႏိုင္ငံေရးသမားႏွင့္ စာေရးဆရာ ဘင္ဂ်မင္ဒစ္စေရးလီ (Benjamin Disraeli 1804-1881) ႏွင့္ လစ္ဘရယ္ (Liberal) ေခါင္းေဆာင္ ဝီလ်မ္ဂလက္စတုန္း (William E. Glastone 1809-1898) တို႔သည္ ႏိုင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ တစ္ခါတြင္ ကံဆိုးျခင္း (misfortune) ႏွင့္ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ျခင္း (calamity) စကားလံုးႏွစ္လံုးတို႔ အဓိပၸါယ္ကြဲျပားပံုကို ေမးျမန္းရာ ဒစ္စေရလီက “ဂလက္စတုန္း သိမ္းျမစ္ (River Thames) ထဲက်သြားတယ္ဆိုရင္ ကံဆိုးျခင္းေပါ႔။ ျမစ္ထဲက်သြားတဲ့ဂလက္စတုန္းကို တစ္ေယာက္ေယာက္ကဆယ္လိုက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကံဆိုး မိုးေမွာင္က်ျခင္းပဲ” ဟု ျပန္ေျဖခဲ့ေလသည္။ ဂလက္စတုန္းကို ေထာက္ခံသူမ်ား ကေခၚဆိုေလ႔ရွိေသာ GOM (Grand Old Man) ကိုလည္း သူက GOM (God’s Only Mistake) ဟုသာအျမဲရည္ညႊန္းခဲ့သည္။ ဒစ္စေရလီကႏွစ္ႀကိမ္ ဂလက္စတုန္းကေလးႀကိမ္ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္အစိုးရဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အသီးသီးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ၾက သည္။
စကားေျပာေကာင္းသည္ဟုလူသိမ်ားသည့္ ေလဘာပါတီ (Labour Party) (ယခင္လစ္ဘရယ္ပါတီ) ေခါင္းေဆာင္ ဂ်ိမ္းရမ္ေဆးမက္ေဒၚနယ္ (James Ramsay McDornald) ၏ ေရပက္မဝင္မိန္႔ခြန္းတစ္ခု အၿပီးတြင္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီ (Winston Churchill 1874-1965) က “သိၾကတဲ့အတိုင္း အေတြးအေခၚအနည္းဆံုးထဲကို စကားလံုးအမ်ားဆံုးဖိသိပ္ထည့္တဲ့ေနရာမွာဒီလူကေတာ့ ‘ဝိတ္’ ပါပဲ” ဟု ေျပာခဲ့ဘူးသည္။ တစ္ႀကိမ္ကပါလီမန္တြင္အမတ္တစ္ဦးထ၍စကား ေျပာ စဥ္ အိပ္ငိုက္ေနပံုရေသာခ်ာခ်ီကို ‘အိပ္ေပ်ာ္ေနတာလားဗ်’ ဟု လူၾကားသူၾကားေမးသည္ကို ခ်ာခ်ီက “မေပ်ာ္ပါဘူးဗ်ာ တစ္ကယ္ေတာ့ က်ဳပ္ကအိပ္ေပ်ာ္ခ်င္ေနတာပါ” ဟု ျပန္ေျဖခဲ့ေလသည္။ တစ္ခါတြင္လည္း ေလဘာပါတီမွ (ခပ္ဝဝ) အမ်ိဳး သမီးအမတ္တစ္ဦးမွ “ရွင္မူးေနၿပီ” ဟု ေျပာခဲ့ရာခ်ာခ်ီက “ခင္ဗ်ားလဲ အၾကည့္တန္ေနၿပီဗ်၊ က်ဳပ္မူးတာက မနက္ျဖန္ဆို ေကာင္းသြားမွာပါ’ ဟု တံု႔ျပန္ဘူးေၾကာင္း အဆိုရွိခဲ့ေလသည္။
မာ့တြိန္ (Mark Twain, 1835-1910) ၏ ‘တစ္ျခားလူေပးတဲ့ဗဟုသုတေတြ က်ဳပ္မွာမ်ားလြန္းေနၿပီမို႔ က်ဳပ္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အဝိဇၨာေလးနဲ႔က်ဳပ္ပဲ ရွိပါေစေတာ့ဗ်ာ’ ဆိုေသာစကားမွာေကာင္းသည္ဟုသူညႊန္းလိုက္ေသာ စာေရးဆရာတစ္ဦး၏ ေဆာင္းပါးတစ္ခုအားသူ႔မိတ္ေဆြစာေရးဆရာေနာက္တစ္ဦးက ဆန္႔က်င္ေဝဖန္သည္ကို တံု႔ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ ဘားနဒ္ေရွာ (George Barnard Shaw, 1856-1950) ၏ ‘လူတစ္ေယာက္ဟာ မ်ားမ်ား ရွက္တတ္လာေလေလ ပိုၿပီးေလးစား စရာေကာင္းေလေလပဲ’၊ မာဂရက္သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher, 1925-1913) ၏ ‘ေနာက္ျပန္လွည့္ခ်င္တဲ႔သူရွိရင္လွည့္ၾက ဒီအမ်ိဳးသမီးႀကီးကေတာ့လွည့္ဘို႔မဟုတ္ဘူး’ စေသာ စကားေတြမွာ ေက်ာ္ၾကားသူမ်ားစြာထဲမွ အခ်ိဳ႕တို႔၏ (သေရာ္) စကားဥပမာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
ျမန္မာတို႔ရာဇဝင္မွာလည္း သည္လိုစကားေတြမရွားပါ။ ပုဂံေခတ္ရာဇသၾကၤန္အမတ္ႀကီး ကြမ္းအစ္ပဲ႔ကိုကိုင္ကာ နရသီဟ ပေတ့မင္းထံအခစားဝင္ၿပီး ‘ပန္းပြတ္သည္သားေတြေကာင္းစားသြားသျဖင့္ ပန္းပြတ္မည့္သူမရွိေတာ့ ေသာေၾကာင့္ ကြမ္းအစ္အပဲ့ျဖင့္ခစားရပါသည္ဟုေျပာဆို (ေလွ်ာက္တင္) ရာ (ပန္းပြတ္သည္သား) ဘုရင္ နရသီဟပေတ႔ မ်က္မာန္ရွ၍ ဒလသို႔ ပိုျခင္းခံရ၏။ ဘိုးေတာ္ဘုရားအား ‘ေရႊဉာဏ္ေတာ္ စူးေရာက္ပါေပတယ္’ ဟု အရူးႏွင့္ႏႈိုင္းၿပီးတိုင္းထြာခဲ့ေသာ အမတ္ႀကီး ဦးေပၚဦးကိုမူ ဘုရင္က (ေအာင့္သက္သက္ ျဖစ္ရသည့္တိုင္ ရယ္ကာေမာကာ) အပစ္မယူခဲ့။ မင္းတံုးမင္းႀကီးကို ကာမဂုဏ္ လိုက္စားရာတြင္ ဓားျပႏွင့္တူသည္ဟု (တစ္တစ္ခြခြ) ေျပာဆိုခဲ့ေသာဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္၊ မ်က္ႏွာျဖဴဝန္ေထာက္၏ ကုဋီ လုပ္သည့္အုတ္ႏွင့္ ဘုရားတည္သည့္အုတ္ အတူတူပင္မဟုတ္သေလာဆိုသည့္ေမးခြန္းကို သင့္အေမႏွင့္ သင့္ဇနီးေရာ မိန္းမခ်င္း အတူတူပင္မဟုတ္သေလာဟု ျပန္လွန္ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ေသာ မန္လည္ဆရာေတာ္၊ ၿဗိတိသွ်တို႔သိမ္းပိုက္ထား ေသာ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔လာေရာက္စဥ္ ထီးျဖဴႏွစ္လက္မိုး၍ႀကိဳဆိုခံခဲ့သည့္ အိႏၵိယဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ေလာ့ဒ္ ေမယိုး (Lord Mayo, 1822-1872) အျပန္ခရီးတြင္ ပို႔ဘလဲယား (Port Blair)၌ စိတ္မႏွံ႔သူအက်ဥ္းသားတစ္ဦး၏ ဓါးခ်က္ျဖင့္ေသ ဆံုးခဲ့ရသည္ကို ‘မင္းတုတု ေခြးေသေသတယ္ ေသြးေထြေထြယိုစီး’ ဟုဖြဲ႔ဆိုခဲ့ေသာ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖတို႔၏ စာမ်ားစကား မ်ာရွိခဲ့ၾက၏။
ထို႔အတူ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း၏ ဒိုင္အာခီ (Diarchy) ေခတ္တြင္ ျမန္မာတို႔ရာထူးလုၾကပံုကို ‘ေတာင္က်ေရႏြားႏွစ္ ေကာင္မဝလိုပ ေမာင္ဘေဖငါးေထာင္မရေသာ္ေၾကာင့္’ ဟု ေရးသားခဲ့သည္မ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရေခတ္ ဆရာႀကီးဦးေအာင္သင္း၏ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ မစားပဲစြန္႔သြားတာကို ခုလူေတြမစြန္႔ပဲ စားေနၾကတာ” စေသာေဟာေျပာခ်က္မ်ားသည္ ေခတ္ အလိုက္သရုပ္ပါေသာ ‘ညည္းခ်င္း’ မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ေျပာရလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေခါင္းေပါင္းေတြညာခ်ၾကတယ္ အစရွိ ေသာစကားလံုးမ်ားသည္ ရယ္စရာ သက္သက္မဟုတ္။ သို႔တိုင္ေအာင္ ယၡဳအခါ ကြၽဲပါးေစာင္းတီး၊ လူေသေကာင္ႏွင့္ စကား ေျပာရသလိုဟု ေျပာဆိုသူေတြပင္ ရွိလာၾကၿပီ။
ဝါးတားဂိတ္အေရးေတာ္ပံု (Watergte scandal) ေၾကာင့္ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရသူ အေမရိကန္သမၼတနစ္ဆင္ (Richard M. Nixon, 1913-1994) ကို သတင္းစာဆရာ ေနာ္မန္ကာဆင္ (Norman Cousins, 1925-1990) က ‘အမွားႏွစ္ခုလုပ္လို႔အမွန္တစ္ခုျဖစ္မလာရင္ အမွားသံုးခုလုပ္ၾကည့္ရမယ္ဆိုတာ ဒီလူရဲ႕ေဆာင္ပုဒ္ပဲ’ ဟုသံုးသပ္ ခဲ့ဘူး၏။ နစ္ဆင္၏ေနာက္ ေျခာက္ဆက္ေျမာက္သမၼတေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘြတ္ရွ္ (George W. Bush) မွာ စကားအမွား စကားလံုးအမွားမ်ား (They misunderestimated me ဆိုသည္မ်ိဳး) သံုးႏွံႈးေျပာဆိုရာတြင္ လူသိမ်ားသည္။ အီရတ္ အေရးအခင္းအတြင္း ဘြတ္ရွ္ႏွင့္ လူထုေရွ႕ေမွာက္မွာစကားစစ္ထိုးဘို႔ အီရတ္သမၼတ ဆဒမ္ဟူစိန္ (Saddam Hussein, 1937-2006) က စိမ္ေခၚခဲ့ရာ ႏွစ္ေယာက္စလံုးအတြက္ အဂၤလိပ္စာသည္ ဒုတိယဘာသာစကား (second langue) ျဖစ္သည္မို႔ လက္ရည္တူေတြပါပဲ ဟု အင္ဘီစီ (NBC) ရုပ္ျမင္သံၾကား၏ ယေန႔ည (The tonight Show) အစီအစဥ္ (ထိုစဥ္က) ထုတ္လႊင့္သူေဂ်လန္ႏို (Jay Leno) က ျပက္လံုးထုတ္ခဲ့ေလသည္။ ယၡဳခါ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ သမၼတေလာင္း အေျပးၿပိဳင္ပြဲ (presidential race) အရွိန္ျမင့္လာေနၿပီျဖစ္ရာ စကားစစ္ထိုးပြဲေတြေမးျမန္းခန္းေတြမွာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးတစ္ဖြဲ႔ႏွင့္တစ္ဖြဲ႔ ျငင္းၾကခုန္ၾကထိုးႏွက္ၾကသည့္အသံေတြၾကားေနရၿပီ။ စကားထဲကျပလာေသာ ဇာတိေတြကိုျမင္ေအာင္ ၾကည့္ၿပီး အသဲၾကား ကမဲတစ္ျပား မည္သူႏွင့္ထိုက္တန္သည္ကို လူထုကဆံုးျဖတ္ရံုပင္။ မီဒီယာေတြကလည္း ထိုသို႔ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ ရႈေထာင့္မ်ိဳးစံုမွသတင္းအခ်က္အလက္မ်ိဳးစံု ရွာေဖြေဖၚထုတ္ ေပးရံုမက လူထုကိုယ္တိုင္တိုက္ရိုက္ပါဝင္ေျပာဆိုႏိုင္သည့္ အစီအမံေတြခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၾကသည္။ ပါလည္းပါဝင္ၾကသည္။
ဂ်ီအိုပီ (GOP, Grand Old Party) ေခၚ ရီပတ္ဘလီကန္ (Republican) ပါတီဘက္မွကိုယ္စားလွယ္ (ယေန႔ထိ) ဆယ့္ငါးဦးတြင္ ဦးေဆာင္ေနသူမွာ အေဆာက္အအံုဖြ႔ံၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းရွင္ (Real Estate Developer) ႏွင့္ The Apprentice ရုပ္ျမင္သံၾကား အစီအစဥ္ ရိုက္ကူးပါဝင္ထုတ္လႊင့္သူသန္းႄကြယ္သူေဌး ေဒၚနယ္ထရမ့္ (Donald J Trump) ျဖစ္ၿပီး ႏႈတ္ၾကမ္းသူတစ္ဦးအျဖစ္နာမည္ႀကီးသည္။ ေလစစ္ဇကာမပါတဲ့ပါးစပ္မွာ ေမာ္တာတပ္ထားသူ ဟုတင္စားခံရေသာ ထရမ့္က အာဖရိကန္-အေမရိကန္ကျပား လက္ရွိသမၼတ အိုဘားမား (Barak Hussein Obama) ၏ ေမြးစာရင္းကို အတုႀကီးဟု (ယခင္စြဲခ်က္ေဟာင္း တစ္ခုကိုအစျပန္ေဖၚ၍) ေျပာကာ အစစ္အမွန္ ကို အျပည့္အစံုတင္ျပဘို႔ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုအတြက္ အိမ္ျဖဴေတာ္မွ သမၼတ၏တရားဝင္ေမြးစာရင္းကို တင္ျပရၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အိမ္ျဖဴေတာ္သတင္းေထာက္မ်ား အသင္းႏွစ္ပတ္လည္ ညစာစားပြဲမိန္႔ခြန္းတြင္ သမၼတက ဒီေမြးစာရင္းစာရြက္စာတမ္းေတြကို ေဒၚနယ္ထရန္႔ကလြဲရင္ ဘယ္သူမွစိတ္ဝင္စားၾကမွာ မဟုတ္ေပမယ့္ တင္လိုက္ပါတယ္၊ ဒါမွလည္းသူ႔အတြက္အေရးႀကီးတဲ့အလုပ္ ဥပမာ လေပၚလူေရာက္တဲ့ကိစၥ က်ဳပ္တို႔ အတု မ်ားလုပ္ခဲ့ၾကေသးလားဆိုတာမ်ိဳးေတြကို ပိုၿပီးအာရံုစိုက္လို႔ရမွာေပါ့ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္၊ ထို႔အျပင္ ယၡဳႏွစ္ ညစာစားပြဲမွာ တက္ေရာက္လာၾကသူေတြကိုစင္ျမင့္ေပၚမွႏႈတ္ခြန္းဆက္ရင္း ေဒၚနယ္ထရန္႔လည္းပါေနဆဲပဲကိုး ဟုေျပာၿပီးပရိႆတ္မ်ားအားပြဲက်ေစခဲ့သည္။ အမုန္း (ဝိဘစၦ) ကိုအျပံဳး (ဟာသ) ျဖင့္ဖံုးကာျပလိုက္ျခင္းပင္။
ဗီယက္နမ္စစ္ျပန္ဝါရင့္ဆီးနိတ္အမတ္ ဂၽြန္မကၠိန္း (John McCane) ကိုလည္း ေဒၚနယ္ထရန္႔က ‘စစ္ပြဲမွာ အဖမ္းခံရလို႔သူရဲေကာင္းျဖစ္လာတာအထင္မႀကီးဘူး’ ဟုေျပာသည္။ မကၠိန္းကမေခ်ပေသာ္လည္း ဝါရွင္တန္ ပို႔စ္ (Washington Posts) သတင္းစာက ‘ဒီလိုေတာ့မေျပာသင့္ပါဘူး၊ ထရန္႔က မန္ဟတၱန္ (Manhattan) ကို သိမ္းပိုက္ဘို႔ျပင္ေနတဲ့အခ်ိန္ မကၠိန္းဟာစစ္ပြဲမွာရခဲ့တဲ့ဒဏ္ရာေတြၾကားက ျပန္ၿပီးလမ္းေလွ်ာက္သင္ေနရတာပါ’ ဟု ေရးသားခဲ့ေလသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထရန္႔က သူဒီစကားမေျပာခဲ့ပါဘူး မီဒီယာေတြက စကားဆက္ေျပာ ခြင့္ မျပဳဘဲလိုရာဆြဲေဖၚျပခဲ့လို႔ဒီလိုျဖစ္ရတာပါဟု ဆိုျပန္သည္။ ၿပိ္ဳင္ဘက္ ရီပတ္ဘလီကန္ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကာလီဖီယိုရီနား (Carly Fiorina) ကိုလည္း ‘ၾကည့္စမ္းပါဦး ဒီပံုႀကီးကိုဘယ္္သူက မဲေပးမွာလည္း’ ဟုေျပာၿပီးေနာက္ ေဝဖန္သူေတြကို ကြၽန္ေတာ္ကသူ႔ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး (persona) ကို ေျပာ တာပါ ဟုစကားျပင္ခဲ့ရာ ဖီယိုရီနားက “မစၥတာထရန္႔ ဘာေျပာတယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးေတြအကုန္လံုး ၾကားပါတယ္” ဟုေခ်ပခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေဖာကၡစသတင္းဌာန (Fox News) ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္သူ မက္ဂ်င္ ကယ္လီ (Megyn Kelly) အေပၚ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈတစ္ခုႏွင့္ ပတ္သက္၍မေက်နပ္သျဖင့္ ‘မ်က္လံုးက အစဘယ္ေနရာမဆို ေသြးေတြ စီးေနတဲ့မိန္းမ’ ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္ကို မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ကာ ေပါ့တလန္ (Portland) ၿမိဳ႕သူပန္းခ်ီဆရာမတစ္ဦးက ေဒၚနယ္ ထရန္႔ပံုတူေရးဆြဲၿပီး ထိုပံုကိုသူမ၏ရာသီေသြးျဖင့္ဆြဲထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆို ျပသခဲ့ေလသည္။ ‘ဥတုႏွင့္ပုဇြန္ ဆီလို’ ဟု ဦးပုညကသူႏွင့္အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖကို ခိုင္းႏႈိင္းခဲ့ဘူး၏။ သည္မွာေတာ့ ဝိဘစၦကို ရုဒၶ (ရုန္႔ရင္း) လႊမ္းေန ေခ်သည္။
‘အိုဘားမားႏွစ္ခါလာေတာ့ႏွစ္ခါအနမ္းခံရတာေပါ့’ ဟု (မည္သူ႔ကိုမွ်မရည္ရြယ္ပါဆိုေသာ) စကားမ်ိဳးေတြေျပာ တတ္သည့္ ကိုယ္ေရႊကိုယ္မ်ိဳးတို႔တစ္ေတြ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးဗိုလ္ခ်ုဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ရာျပည့္ေမြးေန႔ က်ေရာက္ေသာ ယၡဳႏွစ္တြင္ေအာင္ဆန္းဒိုင္းေဘာ္လံုးျပိဳင္ပြဲဆုေပးစင္ျမင့္ၾကမ္းခင္းအျပည့္ ေအာင္ဆန္းနာမည္ ေရးသားခ်ယ္မံႈးလွ်က္ ေျချဖင့္နင္း ကာ ထူးထူးျခားျခားဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကျခင္းမွာမူ ဝိဘစၦကို အခ်ည္းအႏွီး တူးဆြျခင္း တစ္ရပ္သာျဖစ္ဘို႔ရွိသည္ (ဒါမ်ိဳးကို လူမိုက္ေတြ သာ လုပ္ေလ႔ရွိ၏)။ အႏုပညာ (fine art) ထက္ ေအာက္လမ္း (dark art) ႏွင့္ နီးစပ္မည္၊ ဟာသထက္ အဟီရိက (အရွက္မဲ့ျခင္း) ပိုအေလးသာမည္ထင္သည္။ မရယ္ပဲ ေမာေအာင္ လုပ္သည့္ေနရာတြင္ သူတို႔က (ခ်ာခ်ီေျပာခဲ့ဘူးသလို) “ဝိတ္” ပါပဲဟု ဆိုရမလိုျဖစ္ေလသည္။
[ဝန္ခံခ်က္။ ၂၉/၀၃/၂၀၀၉ ရက္ထုတ္ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ (Bangkok Post) သတင္းစာ (ေဟာင္း) Postscript က႑မွ Roger Crutchley ၏ The art of insulting behavior ေဆာင္းပါးကိုအေျချပဳလွ်က္ Wikipedia; Wikiquote; Straits Times Singapore, CNN, FOX, ABC, C-SPAN စသည့္သတင္းဌာနထုတ္လႊင့္ခ်က္မ်ား; ႏွင့္ကိုယ္ပိုင္မွတ္စု မွတ္တမ္းမ်ားကို မွီျငမ္းေရးသားပါသည္]