 |
| ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဝင္ေရာက္အေရြးခံခြင့္ရတဲ့ အမတ္ေလာင္း ၆,ဝဝဝ ေက်ာ္ရဲ႕ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ ရာခိုင္ႏႈန္းျပပံု |
ေဆြဝင္း / Myanmar Now - လႊတ္ေတာ္ထဲကို မြတ္စလင္အမတ္ေတြ ေရာက္လာမလား
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၅
ယခုေဆာင္းပါးအား Myanmar Now မွ ရယူပါသည္။
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၅
ယခုေဆာင္းပါးအား Myanmar Now မွ ရယူပါသည္။
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) -၂၅ ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တမႈရွိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတဲ့ ပထမ ဆံုးေသာ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြဟာ နိုဝင္ဘာ ၈ ရက္မွာ မဲ႐ံုေတြကို သြားၾကပါေတာ့မယ္။ ဒါ ေပမယ့္ မြတ္စလင္အသိုင္းအဝန္းကို ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ ရိွေနတဲ့အတြက္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲ ဘယ္ေလာက္အထိ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းက်မလဲဆိုတာ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာေလ့လာသူေတြ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း ၆,ဝဝဝ ေက်ာ္အနက္ အမ်ားစုဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ၿပီး အစၥလမ္ဘာသာဝင္ ၂၈ ဦးသာပါဝင္တဲ့အတြက္ ရာခိုင္ႏႈန္းအရ တြက္ရင္ ဝ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မြတ္စလင္က ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိတာပါ။ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအနက္ ပယ္ခ်ခဲ့သူ ၁ဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ အထဲမွာ အမ်ားစုက မြတ္စလင္ေတြပါပဲ။ သူတို႔ေတြျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေမြးဖြားစဥ္က သူတို႔ မိဘေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမဟုတ္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီဥပေဒအရ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ခြင့္ရိွသူတစ္ေယာက္ဟာ ေမြးဖြားစဥ္က တည္းက သူ႔မိဘႏွစ္ပါးလံုး ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနရပါမယ္။
ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြနဲ႔ ေလ့လာသူေတြက စိုးရိမ္ခဲ့ၿပီး ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္ စားလွယ္ေတြကေတာ့ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ယံုၾကည္မႈကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ သတိေပးၾကပါ တယ္။
"ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အလႊာလုိက္ ကြက္ၿပီးပယ္ခ်ရင္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဒီမိုကေရစီနည္း လမ္းမက်ဘူးလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္"လို႔ မေလးရွားလႊြတ္ေတာ္အမတ္လည္းျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အာဆီယံပါလီမန္ အမတ္မ်ားအဖြဲ႔ (APHR) ရဲ႕ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္တဲ့ ခ်ားလ္စ္ဆန္တီဂို စက္တင္ဘာလအတြင္း ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ တစ္ေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ တျဖည္းျဖည္း နီးကပ္လာတဲ့ ခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံအတြင္း ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ဒီတင္းမာမႈေတြ ျဖစ္လာရတာဟာ အင္အားႀကီးအဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္ျဖစ္လာတဲ့ မဘသလို႔ေခၚတဲ့ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ အားကိုးရာမဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံထဲမွာ ေနေနရတာပါ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး႐ႈေထာင့္ကေန တစ္ဖက္သတ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္"လို႔ မြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္ မင္းက ေျပာပါတယ္။
သူ႔ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ ၁၈ ဦး ေလွ်ာက္လႊာတင္ရာမွာ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္က ၃ ဦးကိုပဲ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ပါတီက ေရြးခ်ယ္တဲ့ မဲဆႏၵနယ္အမ်ားစုဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိွၿပီး အဲဒီေဒသမွာ ေနထိုင္တ့ဲ မြတ္စလင္အမ်ားအျပားဟာ သူတုိ႔ကုိယ္ သူတုိ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ ေခၚၾကေပမယ့္ အစုိးရကေတာ့ သူတုိ႔ကုိ ဘဂၤါလီလို႔ ေခၚပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ခြင့္ျပဳခဲ့တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၆,ဝ၇၄ ဦးကုိ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ၅,၁၃ဝ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ ၉ဝ၃ ဦးနဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ၂၈ ဦးတို႔ျဖစ္ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၾကမယ့္ မြတ္စလင္ အမတ္ေလာင္း အေရအတြက္ နည္းပါး႐ံုသာမကပါဘူး၊ သူတို႔ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ပါတီေတြဟာလည္း လူသိနည္းတာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲႏုိင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း နည္းပါးေနတာပါ။
မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးမ်ဳိးသန္႔ကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေတြ ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈခံထားရတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးၿပီး ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို မဝင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္။
"လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မြတ္စလင္အမတ္ လံုးဝမရွိမယ့္ အေျခအေန မ်ားေနပါတယ္။ အားလံုးက မဘသရဲ႕ အလိုက်အတုိင္းျဖစ္ ေနတယ္"လို႔ ဦးမ်ဳိးသန္႔က ေျပာပါတယ္။
● မြတ္စလင္ေတြ အင္အားႀကီးပါတီေတြမွာ မပါဝင္
မဘသ ၿငိဳျငင္မွာစိုးတယ္လို႔ ယူဆရမယ့္ အေနအထားမွာ အင္အားႀကီးပါတီေတြ ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ အမတ္ေလာင္းေတြ ထဲမွာလည္း မြတ္စလင္ေတြ မပါပါဘူး။
မဘသ ဘုန္းႀကီးတခ်ဳိ႕က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ဟာ အစၥလာမ္ ဘာသာကုိ ေထာက္ခံတဲ့ပါတီျဖစ္တယ္လို႔ လူသိရွင္ၾကား ႐ႈတ္ခ်ၿပီး ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ကုိ မဲမေပးဖို႔ တိုက္ တြန္းပါတယ္။
ဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ႀကီးထြားလာတဲ့ ဖိအားေတြေၾကာင့္ NLD နဲ႔ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုၾက့ံခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီတို႔ဟာ မြတ္စလင္ ေတြကို လႊတ္ေတာ္ကုိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြအျဖစ္ မေရြးခ်ယ္ထားတာလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
ေဝဖန္မႈေတြကို ေရွာင္ရွားဖို႔ NLD အေနနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြကို ပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ မထားဘူးလို႔ အဖြဲ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးဝင္းထိန္က ေျပာပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပါတီဝင္ မြတ္စလင္ေတြက လက္ရွိအေျခအေနေတြအေပၚမွာ အမ်ားႀကီးနားလည္မႈရွိပါတယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးေနဝင္းထူေထာင္ခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြထဲမွာ ႏွစ္ဦးက မြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့မြတ္စလင္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြဟာ လူသိနည္းတဲ့ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက ျဖစ္ပါတယ္။
အင္အားႀကီးပါတီေတြဟာ မြတ္စလင္ေတြကို ေရွာင္ၾကျခင္းဟာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ံႈးမွာစိုးတဲ့အျပင္ မြတ္စလင္ေတြ ပါတီမွာ ပါဝင္မွာစိုးရိမ္တဲ့အတြက္ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေက်ာ္မင္းက ေျပာပါတယ္။
“အဲဒီေတာ့ မြတ္စလင္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ အသိုင္းအဝန္းကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ခြင့္ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးေတြ ဆံုး႐ႈံုုးမွာပါ။ ဒါဟာ မြတ္စလင္ေတြ ဒီႏုိင္ငံအေပၚထားတ့ဲ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ကို ထိခုိက္ေစပါတယ္” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
သူ႔ပါတီက မြတ္စလင္ကိုယ္စားလွယ္အနည္းငယ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ ပါတီတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ မွာလည္း မြတ္စလင္ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦး ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မွာပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က သူ႔ကို သူ႔ပါတီရဲ႕တျခားေသာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြလိုပဲ ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ သူဟာ စစ္အစိုးရ က်င္းပေပးခဲ့တဲ့ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသူတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။
မဲေပးခြင့္ ဆံုး႐ႈံးသူ မြတ္စလင္မ်ား
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အာဏာပို္င္ေတြက ဝႈိက္ကတ္ လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ယာယီသက္ေသခံကတ္ျပားကို ပယ္ဖ်က္လိုက္တဲ့အတြက္ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ မဲေပးခြင့္ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္က မြတ္စလင္ေတြဟာ ၁၉၉ဝ နဲ႔ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ဒီဝိႈက္ကတ္ေတြျပၿပီး မဲေပးခဲ့တာပါ။ အခုလို ပယ္ ဖ်က္တဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ မဲေပးခြင့္ ဆံုးရံႈးေတာ့မယ္လို႔ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ေျပာၾကားပါတယ္။
“႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ လူနည္းစုေတြ အခုလို မဲေပးခြင့္မရတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႔ အမ်ားႀကီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ ရပါတယ္” လို႔ သူက ၿပီးခ့ဲတ့ဲလကုန္ပိုင္းေလာက္မွာ ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ Carter Center ရဲ႕ စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ “မြတ္စလင္ ကိုယ္ စားလွယ္ေလာင္းအမ်ားစုကို ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ပယ္ခ်လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ကိုယ္စားျပဳခြင့္ ပိုၿပီး နည္းပါးသြားမည္ျဖစ္သည္။ ယခင္က ဝိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ မဲေပးခြင့္သည္ကတ္မ်ားကုိ ဖ်က္သိမ္း လို္က္သည့္အတြက္ ဆံုးရံႈးၿပီးသား ျဖစ္ေနသည္” လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက လႊမ္းမိုးထားတာပါ။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳး ပါတီ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြထဲ မြတ္စလင္ဆိုလို႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေတြကို ကုိယ္ စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ သံုးဦးပဲ ရွိပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ အေရအတြက္နည္းေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝး ၁၂ ႀကိမ္ က်င္းပခဲ့တဲ့အနက္ ၁၁ ႀကိမ္မွာ ေမးခြန္းေတြေမးျမန္းခဲ့တာေၾကာင့္ အျခား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြထက္ ေမးခြန္းပိုထုတ္ခဲ့တာကို Myanmar Now ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ခ်က္အလက္မ်ား ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္အရ ေတြ႔ရိွရပါတယ္။
ေမးခြန္းအမ်ားစုဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေခၚ ဘဂၤါလီေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံသားေလွ်ာက္ထားခြင့္နဲ႔ အျခား လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ သံုးဦးစလံုး လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
သူတို႔ေတြထဲက ႏွစ္ဦးက ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရးအစီအစဥ္ကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ေပမယ့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္အမတ္ ဦးေရႊ ေမာင္ကေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီကေန ႏုတ္ထြက္ၿပီး တစ္သီးပုဂၢလလႊတ္ေတာ္အမတ္အေနနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ေလွ်ာက္ထား ခဲ့ပါတယ္။ ေလွ်ာက္ထားေပမယ့္ အျခားမြတ္စလင္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြလိုပဲ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ပယ္ခ်မႈ ခံရပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္သာ ျခြင္းခ်က္အေနနဲ႔ အပယ္မခံရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံက အျခားမြတ္စလင္ေတြလိုပဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏုိင္ငံေရးမွာ မပါဝင္ဖို႔ ခြဲျခားသတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ အခုလိုျဖစ္ရတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္” လို႔ ဦးေရႊေမာင္က ေျပာဆိုေၾကာင္း စက္တင္ဘာလအတြင္း APHR က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
မြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ကမန္အမ်ဳိးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ ဒုဥကၠ႒ ဦးလွတိုးကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူတုိ႔ အႏုိင္ရေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နည္းပါးေၾကာင္း သံုးသပ္ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ မြတ္စလင္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေလးဦးအနက္ ႏွစ္ဦးက သူ႔ပါတီက ျဖစ္ပါတယ္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရဖုိ႔ေတာ့ မလြယ္ေလာက္ဘူးထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီမွာက လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားလုိ႔ပါ။ ရန္ကုန္ မွာ တစ္ေယာက္ေလာက္အႏိုင္ရေအာင္ေတာ့ ႀကိဳးစားသြားမွာပါ” လို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အတြက္ ရန္ကုန္၊ မဂၤလာ ေတာင္ ညႊန္႔ၿမိဳ႕နယ္ကေန ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ဦးလွတိုးက ေျပာပါတယ္။ ။