ဆလုိင္းေရႊလင္း - သာသနာ႔၀န္ထမ္း က်န္းမာေရးကဒ္စနစ္ မိတ္ဆက္
(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၅
ဆြမ္းမွာ ပိဏ္(ပိန္)ဟူေသာ ဆိုရုိးကို အလြန္သတိျပဳထိုက္လွပါသည္။ သံဃာေတာ္မ်ား ဆြမ္းခံ၍ ဘုဥ္းေပးသံုးေဆာင္ျခင္းကို အေျမာ္အျမင္ၾကီးမားေတာ္မူၾကကုန္ေသာ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက အားေပးခ်ီးမြမ္းၾကျမဲ ျဖစ္သည္။ အားေပးခ်ီးမြမ္းၾကရာ၌လည္း လံုေလာက္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား ရွိပါသည္။
‘ဆြမ္းခံေတာ့ ဒကာဒကာမေတြဆီ ေန႔စဥ္ၾကြေရာက္ရတယ္။ ဒကာဒကာမေတြရဲ႕ လူမွဳေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနေလးေတြလဲ အၾကမ္းဖ်င္း ျမင္ရေတြ႕ရေတာ့ အေျခအေနေလးေတြကုိ သံုးသပ္ ႏုိင္တာေပါ့၊ ဆရာနဲ႕ဒကာ ေရနဲ႕ၾကာဆိုတဲ့ ဆိုးရိုးရွိတယ္ေလ။ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဆြမ္းခံၾကြေတာ့ ေျခလ်င္ေလွ်ာက္ရတယ္၊ စၾကၤ ံေလွ်ာက္သလို ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ ခန္းျဖစ္တယ္၊ အေညာင္းမမိဘူး။ က်န္းမာေရးကုိ ေကာင္းေစတယ္။ ဒကာ၊ ဒကာမေတြက ဆြမ္းခံကိုယ္ေတာ္ေတြကို ဖူးေျမာ္ခြင့္၊ ဦးခ်ရွိခိုးခြင့္ ရေတာ့ သူတို႔ကုိ ခ်ီးေျမွာက္ရာေရာက္တယ္။’
ထိုသုိ႔ ဆရာေတာ္ၾကီး ဦးေတဇိန္က မိန္႔ၾကားဖူးသည္။ ထိုအေၾကာင္းမ်ားကုိ စာခ်ဆရာေတာ္တစ္ပါးအား ျပန္ျပီး ေလွ်ာက္ေတာ့ ဤသုိ႔ ျဖည့္စြက္ မိန္႔ၾကားသည္။
‘အဲဒါေတြအားလံုးဟုတ္တယ္။ အဓိက အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ က်ဳပ္ေတြးမိတာက ဒကာေရာ ဆရာပါ မပင္ပန္း မဆင္းရဲပဲ၊ ၀န္မေလးပဲ ဆြမ္းကိစၥအဆင္ေျပသြားတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ဗ်ာ။ က်ဳပ္တို႔ စာသင္တုိက္မွာ သံဃာ ၃၀၀ ရွိတယ္၊ ေန႔ဆြမ္းကုိ သာ ဆြမ္းခ်က္ရုံမွာ အျမဲတမ္း ခ်က္ျပဳတ္ ဆက္ကပ္ရမယ္ဆိုရင္ ဆြမ္းနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ကုန္က်လိုက္မလဲ၊ တစ္ေန႔ထဲ မဟုတ္ဘူး၊ ၁-လထဲလဲ မဟုတ္ဘူး၊ ၁-ႏွစ္ထဲလဲ မဟုတ္ဘူး၊ ဆန္၊ ဆီ၊ သား၊ ငါး၊ အသီးအရြက္၊ ငရုတ္သီး ၾကက္သြန္က အစ ၀ယ္ရမွာ။ ေ၀ယ်ာေ၀စၥလုပ္မဲ့ ကပၸိယအင္အားအမ်ားၾကီးသံုးရမယ္။ ကပၸိယမရွိရင္ ေန႔တြက္ စရိတ္နဲ႕ ခ်က္ျပဳတ္မဲ့သူေတြကို ငွားရမယ္။ ရပ္ရြာ ဒကာ ဒကာမေတြက သံဃာေတြကုိ ဆြမ္းေလာင္းေတာ့ အဲဒီ ဒုကၡေတြ၊ ကုန္က်မႈေတြ မရွိေတာ့ဘူး၊ လူေတြက မိမိတို႔ ခ်က္ျပဳတ္တဲ့အထဲကပဲ ဦးဦးဖ်ားဖ်ားေလးေတြ ခူးခပ္ေလာင္းလွဴၾကတယ္၊ သီးသန္႔ခ်က္ျပဳတ္ေနစရာ မလိုဘူးေလ။ ဆြမ္းခ်က္ရုံအၾကီးအက်ယ္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ မလုိဘူး၊ အိုးေတြဒယ္ေတြ ထင္းေတြကအစ မကုန္ဘူး။။
ရဟန္းတို႔ လုိအပ္ခ်က္ ၄-မ်ိဳးမွာ ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး တို႔ျဖစ္သည္။ လူလို ေျပာရပါမူ စားေရး၊ ၀တ္ေရး၊ ေနေရး၊ က်န္းမာေရးတို႔ျဖစ္သည္။ ဆြမ္းကိစၥတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္တုိ႔၏ ေလာင္းလွဴမႈေၾကာင့္ အဆင္ေျပခဲ့သည္မွာ ေသခ်ာ၏။ သကၤန္းႏွင့္ ေက်ာင္းကိစၥမွာလဲ ေျပလည္တန္သေလာက္ ေျပလည္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ရဟန္းမ်ားအတြက္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈကို ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖင့္ ကုသိုလ္ယူေျဖရွင္းခဲ့ၾကပါသည္။
ဇီ၀ိတဒါနသံဃာေဆးရုံမ်ား တည္ေထာင္ဖြင့္ လွစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ အေဆာက္အဦးအတြက္ က်ပ္သိန္းေပါင္း ေထာင္ေသာင္းခ်ီကာ အကုန္ခံတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ အလွဴရွင္မ်ား၏ လွဴဒါန္းေငြမ်ားကို စုစည္းရသျဖင့္ အခ်ိဳ႕အေဆာက္အဦးမ်ားမွာ ႏွစ္ကာလ အတန္ၾကာမွ ျပီးစီးသည္။ ေဆးရုံ၌သံုးမည့္ ပရိေဘာဂမ်ား၊ အသံုးအေဆာင္မ်ား၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ စမ္းသပ္ပစၥည္းမ်ားကအစ ၀ယ္ဖို႔ လုိအပ္သည္။ ဆုိလုိသည္မွာ ေဆးရုံကုိ အခုေဆာက္ခ်င္လို႔ အခုျပီးစီးသည္မဟုတ္။
ျပီးေတာ့ ဓာတ္ခြဲခန္းအတြက္ ခြဲစိတ္ခန္းအတြက္ကုန္က်ေငြမ်ားမွာလည္း အတုိင္းအဆ ပမာဏမွန္းရခက္သည္။
အခက္ဆံုးကေတာ့ အရည္အေသြးျပည့္၀၍ လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္ထက္ျမက္ေသာ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားရွိေနဖို႔ လုိအပ္သည္။ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ဆရာ၀န္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား၊ ေဆး၀ါးပညာရွင္မ်ား အျမဲမျပတ္ရွိေနဖို႔ ဆုိတာ မလြယ္။ ဥာဏ္ပူေဇာ္ခကုိ သင့္တင့္မွ်တသေလာက္ေပးႏုိင္ဖို႔ လုိျပန္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း သံဃာ.ေဆးရုံေတာ္ၾကီး အခ်ိဳ႕မွာ အေဆာက္အဦးၾကီးက ဟီးေနေသာ္လဲ၊ ပံုမွန္လည္ပတ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈ မရွိပဲ ေခ်ာက္တီးေခ်ာက္ခ်က္ျဖစ္ေနၾကရသည္။ ထိုေဆးရုံကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္သူ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ အမည္ေက်ာ္သူမ်ား မရွိေတာ့လွ်င္ ေဆးရုံ မိွန္သြား၏။
ထိုသုိ႔ ခက္ခဲေနျခငးိမ်ားကို ေက်ာ္လႊားေျဖရွင္းႏုိင္ေသာ နည္းစနစ္တစ္ခုကုိ ကရင္ျပည္နယ္၊ ဖားအံျမိဳ႕ေန ကုသုိလ္ရွင္တစ္စုက စမ္းသပ္ေဆာင္ရြက္ေနၾကေၾကာင္း ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ၾကားသိရပါသည္။ မရွိတာထက္ မသိတာခက္ဆိုေသာ စကားရွိသည္။ နည္းစနစ္ေကာင္းတစ္ခုကုိ သိရွိက်င့္ သံုးလုိက္ႏုိင္ေသာအခါ မရိွျခင္းဟူေသာ ျပႆနာေတြလဲ ေနလာႏွင္းေပ်ာက္ဆုိသကဲ့သုိ႔ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေလေတာ့သည္။ သာသနာ့၀န္းထမ္း ရဟန္း၊ သာမေဏ၊ သီလရွင္တုိ႔၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈအသင္း (ဘားအံ) က၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ကတ္စနစ္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ (သာသနာ႔ ၀န္ထမ္းက်န္းမာေရး ကတ္စနစ္) ဟု စာေရးသူက အတိုခ်ဳံး၍ အမည္ေပးလုိပါသည္။
ထိုကတ္စနစ္အသံုးျပဳရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ဤသို႔ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ဤကတ္သည္ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရဟန္း၊ သာမေဏႏွင့္ သီလရွင္တုိ႔၏ က်န္းမာေရးကို ေစာင့္ေရွာက္ရာတြင္ အထိေရာက္ဆံုးႏွင့္ အသက္သာဆံုးျဖစ္ေအာင္ ကူညီရန္ရည္ရြယ္ပါသည္။
ေခတ္ကာလေျပာင္းလာသည္ႏွင့္အမွ် ေရာဂါမ်ားလည္း ေထြျပားထူးဆန္းလာသလုိ ေဆး၀ါးကုသစရိတ္ကလည္း အလြန္မ်ားျပားျမင့္တက္လာေနပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ သဒၶါတရားရွိသူတို႔၏ အလွဴကိုသာ အားထားေနရသည့္ သာသနာ႔ အာဇာနည္သူေတာ္ေကာင္းမ်ား၏ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈသည္ တစ္ေန႔တစ္ျခား ခက္ခဲလာပါသည္။
မိမိတို႔၏ ဘ၀ကိုပံုအပ္၍ ကမာၻအသေခ်ၤၾကာမွ တစ္ခါမွ်သာ ပြင့္ ႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ေလာက၏ အျမတ္ဆံုးခ်မ္းသာကုိ ကိုယ္တုိင္ေလ့လာသင္ယူ၍ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရင္း လူအမ်ားတုိ႔ကုိလည္း အသိတရားရရွိေအာင္ တဆင့္ျပန္လည္ျဖန္႔ေ၀ေနၾကသူမ်ားကုိ သက္ရွည္ က်န္းမာစြာျဖင့္ ျမင့္ျမတ္ေသာ အလုပ္ကုိ ဆထက္ထမ္းပုိးလုပ္ေဆာင္သြားႏုိင္ရန္ တတ္စြမ္းသည့္ဘက္မွ ကူညီသင့္ေပသည္။
ထိုသုိ့ ကူညီပါရမီျဖည့္သူမ်ားသည္လည္း တူညီေသာ အက်ိဳးေပးအျဖစ္ ဤေန႔ဤရက္ဤအခ်ိန္မွစ၍ နိဗၺာန္သုိ႔၀င္သည့္တုိင္ အသက္ရွည္စြာ အနာမဲ့စြာျဖင့္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာ ခ်မ္းသာမ်ားကို ရရွိခံစားႏုိင္မည္ဟု ရည္ရြယ္ပါသည္။
သာသနာ့၀န္ထမ္းက်န္းမာ္ေရးကတ္စနစ္ အသံုးျပဳပံုကို အက်ိဳးေဆာင္ဦးစိုးခင္က ရွင္းျပပါသည္။
စာသင္တိုက္ိ္မ်ား၊ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမာ်း၊ သီလရွင္ေက်ာင္းမ်ားသို႔ က်န္းမာေရးကတ္မ်ားကို ေပးပို႔ ဆက္ကပ္ထားပါသည္။ ဤကတ္တြင္ (ငါ ဘုရားကုိ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္လုိသူသည္ ဂီလာနရဟန္းတုိ႔အား ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ရာ၏) ဟူေသာ ျမတ္ဗုဒၶအဆံုးအမပါ လုိဂုိတံဆိပ္ကုိ ထိပ္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ ေက်ာင္းတုိက္အမည္၊ ေက်ာင္းတုိက္လိပ္စာ၊ ဆက္သြယ္ရန္ ဖံုးတုိ႔ကုိ ျဖည့္စြက္ ေရးသားႏုိင္ရန္ စီစဥ္ထားသည္။
ထုိကတ္စနစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ကုသိုလ္ယူႏုိင္ရန္ေအာက္ပါ ပုဂၢိဳလ္တို႔ကုိ ၾကိဳတင္ညွိႏႈိင္း ဆက္သြယ္ထားပါသည္။
၁။ ကုိယ္ပုိင္ေဆးခန္းဖြင့္လွစ္ေနေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ဆရာ၀န္မ်ား
၂။ ေဆး၀ါးအေရာင္းဆုိင္မ်ား၊ ဓာတ္ခြဲခန္းမ်ား
၃။ က်န္းမာေရးအလွဴေငြထည့္၀င္လုိသူမ်ား
သာသနာ၀န္ထမ္းမ်ား မက်န္းမာသျဖင့္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ ၾကြေရာက္ၾကရာတြင္ က်န္းမာေရးကတ္ကုိ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္၊ ေဆးခန္း္မ်ားထံ ျပသပါက ဆရာ၀န္စမ္းသပ္ခမ်ား ေပးရန္မလုိေတာ့ေပ။
ဆရာ၀န္မ်ားက ဤကတ္စနစ္တြင္ ပါ၀င္ကုသုိလ္ယူရန္သေဘာတူထားၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာ၀န္မ်ား၏ ေမတၱာေစတနာ ပါမွသာ ဤလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ႏုိင္ေၾကာင္းအထူးသတိျပဳၾကရပါမည္။
ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားေပးေသာ ေဆးမ်ားကို ကုသိုလ္ယူရန္ သေဘာတူထားေသာ ေဆးဆိုင္မ်ားကလည္း အရင္းအတုိင္း အက်ိဳးအျမတ္မယူပဲ ေရာင္းခ်ေပးပါမည္။
ကတ္စနစ္တြင္ ပါ၀င္ေသာ ေက်ာင္းမ်ား၏ ေဆးကုသစရိတ္အတြက္ အလွဴေငြထည့္၀င္လုိသူမ်ား၏ အလွဴေငြမ်ားကိုလည္း စနစ္တက် ရယူထိန္းသိမ္းေပးထားသည္။ ေက်ာင္းမ်ားသို႔သင့္ေလွ်ာ္သလုိ လစဥ္လွဴဒါန္းေပးထားသျဖင့္ ေဆးကုသမႈစရိတ္၏ တစိတ္တေဒသကုိလည္း အဆင္ေျပေစပါသည္။
ဆြမ္းခံသံဃာမ်ားကုိ မိမိတို႔ အိမ္ရွိ ခ်က္ျပဳတ္ထားေသာ ဆြမ္းႏွင့္ ဟင္းမ်ားမွ ေလာင္းလွဴသကဲ့သုိ႔ ဆရာ၀န္မ်ား၊ ေဆးဆုိင္မ်ား၊ ဓာတ္ခြဲခန္းမာ်းကလဲ တတ္ႏိုင္သေလာက္ သက္သာေသာနည္းလမ္းျဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ ကုသုိလ္ယူေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယခင္ကလုိ ျပင္ပေဆးခန္းမ်ား၌ ကာလေပါက္ေစ်းျဖင့္ ေဆးကုသမည္ဆုိပါက ၁၀၀ ကုန္လွ်င္၊ ယခုအစီအစဥ္၌ ၅၀ သို႔မဟုတ္ ၅၀ေအာက္သာ ကုန္က်ေတာ.မည္ျဖစ္သည္။
စမ္းသပ္ခမ်ားကုိ မယူပဲ ဆရာ၀န္မ်ားက ကုသိုလ္ယူၾကသည္။ ေဆးဆိုင္မ်ားကလဲ ေဆး၀ါးမ်ားအေပၚ အျမတ္မယူပဲ အရင္းအတုိင္း သုိ႔မဟုတ္ အရႈံးခံႏုိင္သေလာက္ေလွ်ာ့ျပီး ကုသုိလ္ယူေရာင္းခ်ေပးၾကသည္။ ဓာတ္ခြဲခန္းမ်ားကလဲ အတတ္ႏုိင္ဆံုးေစ်းေလ်ာ့ေပးလာၾကလိမ့္မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။
ဤစနစ္ေအာင္ျမင္ေရးတြင္ ျမိဳ႕ရြာေဒသမ်ား၌ သီလသမာဓိရွိေသာ လူထုၾကည္ညိဳေသာ ကုိယ္က်ိဳးမရွာေသာ ရဟန္းရွင္လူတုိ႔က ဦးေဆာင္စည္းရုံးမွသာ ေအာင္ျမင္ႏုိ္င္ပါသည္။ ဖါးအံ၌ ဆရာ၀န္ဆရာမမ်ား၊ ေဆးဆုိင္မ်ားအား ေမတၱာေစတနာျဖင့္ ပါ၀င္လာရန္ ေမတၱာရပ္ခံေပးသူမွာ အမ်ားက ယံုၾကည္ေလးစားအားကိုးေသာ အျငိမ္းစား ဆရာ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာ ေဌးေနာင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အက်ိဳးေဆာင္ ဦးစုိးခင္ (ဖုန္ ၀၅၈-၂၁၉၄၀/၀၉-၅၆၆၁၂၈၀) က ႏႈိးေဆာ္၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည္။
တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ျမိဳ႕ရြာေဒသအသီးသီးတြင္ ထုိစနစ္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိ္င္ပါက သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ သီလရွင္မ်ားအတြက္ သံုးရေသာ မ်ားျပားလွေသာ က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္မ်ားသည္ ထက္၀က္မက သက္သာသြားႏုိင္ပါသည္။ အခ်ိန္မ်ားစြာ မေစာင့္ရပဲ ခ်က္ခ်င္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ေသာစနစ္ျဖစ္သည္။ ေဆးရုံၾကီးမ်ားကုိ ေဆာက္ေနစရာမလိုပဲ အဆင္ေျပႏုိင္ေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။
ဖားအံျမိဳ႕တြင္ ေစ်းအသက္သာဆံုးျဖင့္ ေရာင္းခ်ေပးေသာ ဆုိင္၂-ဆုိင္ရွိ၏။ (၁) ျမိဳ႕မေစ်းၾကီးအတြင္းရွိ ဦးသန္းႏုိင္ ေဒၚျမင့္ျမင့္မူ၊ ေဆးပစၥည္းႏွင့္ အလွကုန္ေရာင္း၀ယ္ေရးဆိုင္။ (၂) ဖိုးလမင္း ေရွာ့ပင္းေမာအနီးရႈွိ ေစာအိ္မ္ဖုိးေဖာင္ + မျမတ္ျငိမ္းအိ၊ (ျငိမ္းေအးစံ ေဆးဆိုင္)၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ မင္းတန္းရပ္။
ဤစနစ္အတြက္ ေငြမ်ားစြာ၊ အခ်ိန္မ်ားစြာ၊ ပင္ပန္းမႈမ်ားစြာမလုိိပါ။ သီလသမာဓိႏွင့္ စိတ္ရွည္ဇဲြသန္မႈတို႔သာလုိပါသည္။ ဤစနစ္ေအာင္ျမင္ပါက ဗုဒၶသာသနာေတာ္ျမတ္အတြက္ အတုိင္္းအဆမရွိ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ဤစနစ္အေၾကာင္း အေသးစိတ္သိရွိလုိပါက ဦးစုိးခင္ထံသို႔ ေဖာ္ျပပါဖုန္းအတိုင္းေမးျမန္းေဆြးေႏြးႏုိင္ပါသည္။ မိမိတို႔ ျမိဳ႕ရြာေဒသမ်ား၌ ထုိစနစ္အေကာင္အထည္ေဖာ္လုိသူမ်ားကုိ ဦးစုိးခင္က ၾကိဳဆိုေနေၾကာင္းအသိေပး တင္ျပလုိက္ပါသည္။