 |
| မင္းသု၀ဏ္ (၁၉၀၉-၂၀၀၄) (မင္းသု၀ဏ္ ရာျပည့္အမွတ္တရ စာအုပ္မွ) |
ရန္၀င္း (ေတာင္တံခါး) - သေျပညိဳ ေရႊဘိုပန္းရယ္နဲ႔ လွမ္းၾကစို႔ေလး
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၅
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၅
‘သေျပညိဳ ေရႊဘိုပန္း’ ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ့္ ရင္ထဲက ရင္နွစ္ပန္း၊ ကြၽန္ေတာ့္ကို အားမာန္ေတြေပးတာေၾကာင့္လည္း ဦးထိပ္မွာ တင္ရတဲ့ ဦးထိပ္ပန္းပါ။
 |
| သေျပညိဳ ကဗ်ာစာအုပ္ (၁၉၄၇) မ်က္ႏွာဖံုး |
ေရွးအခါက ေအာင္ပြဲသဘင္ေတြမွာ သေျပပန္းကို လူတိုင္းပန္ၾကတယ္။ အမ်ဳိးသားေတြက နားနွစ္ဖက္ၾကားမွာပန္ၾကျပီး၊ အမ်ဳိးသမီးေတြက ဆံထံုး ဆံစုမွာ ပန္္ၾကတယ္။
“သေျပပင္ငယ္ေလ၊ ညႊန္႔ရွည္ခက္ေသး၊ ျဖာခ်ည့္ေလး။
သေျပပန္းကိုတဲ့ လက္လွမ္းကိုင္ကာ၊ မင္းညီေနာင္ ပန္လို႔သြားလွ်င္၊ နားျပည့္ေအာင္သာ။”
(ေရွးနတ္ခ်င္း၊ ေရးသူ၊ အမည္မသိ)
ပန္းမဟုတ္ေပမယ့္ ပန္း နာမည္ရတဲ့ သေျပညိဳဆိုတာ ပန္းနဲ႔မျခား၊ ေႏြ မိုး ေဆာင္း ရာသီေတြ အလီလီ ေျပာင္းေပမယ့္ ရာသီ မေရြး လန္းဆန္းေနတဲ့ ပန္းပါပဲ။
“ေအာင္ပါေစ သေျပပန္းနဲ႔ ေရခ်မ္းကိုေလာင္း။”
(ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦး စည္ေတာ္သံ၊ ေရးသူ၊ အမည္မသိ)
“သေျပညိဳ”
သူ႔ေခါင္းမွာတဲ့ သေျပညိဳ၊
ငါ့ေခါင္းမွာတဲ့ သေျပညိဳ။
တုိ႔ေျပမွာ တုိ႔ေမကမ္းပါတဲ့
သေျပညိဳ ေရႊဘိုပန္းဟာက
လန္းလ်က္ပါကို။
ဘာမေလွ်ာ့ေလနဲ႔
လာေတာ့မကြဲ႕ ေရႊပဟိုရ္
ေလခ်ဳိက အေသြး။
လင္းၾကက္ အေဆာ္
ကြင္းထက္မွာ တူေပ်ာ္ေပ်ာ္နဲ႔
စည္ေတာ္ကို ရည္ေမွ်ာ္မွန္းကာပ
ေရာင္နီမွာ ေအာင္စည္ ရြမ္းရေအာင္
သေျပညိဳ ေရႊဘိုပန္းရယ္နဲ႔
လွမ္းၾကစို႔ေလး။ ။
မင္းသု၀ဏ္
ဇႏၷ၀ါရီ ၄၊ ၁၉၃၈
အဂၤလန္နိုင္ငံ ေ၀လ ျပည္နယ္
ဆရာၾကီး မင္းသု၀ဏ္က “သေျပညိဳ” ကဗ်ာ ကို ၁၉၃၈ ဇႏၷ၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႔၊ အဂၤလန္နိုင္ငံ ေ၀လ ျပည္နယ္မွာ ေရးပါတယ္။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔ထက္ ဆယ္နွစ္တိတိ ေစာတာေပါ့။
 |
| သေျပညိဳ ကဗ်ာ |
အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လူငယ္တိုင္းရဲ့ရင္ထဲမွာ နယ္ခ်ဲ႕ကို တိုက္ထုတ္ဖို႔ဆိုတာ အၿမဲရွိေနခဲ့ၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္အ၀ွမ္းလံုးမွာ လူငယ္ေတြက နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ေရွ႕ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ကာလပါ။ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ျပန္ ေျပာမိတိုင္း အတိတ္ရဲ့သမိုင္းၾကာင္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းက လြမ္းဆြတ္ဖို႔ေကာင္းလွပါတယ္။
 |
| ဆရာၾကီး မင္းသု၀ဏ္ သေျပညို ကဗ်ာကို ေရးခဲ့တဲ့ေနရာ Front entrance to St. Deiniol's Library, Hawarden, Flintshire, Wales Photo: Wikipedia.org |
အဲဒီအခ်ိန္မွာ “သေျပညိဳ” ကဗ်ာေလးက အခ်ိန္ကိုက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ တစ္တိုင္းျပည္လုံးကို “သေျပညိဳ” ကဗ်ာက လႊမ္းမိုး သြားခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္ေသာအခါမွ အားမေလွ်ာ့ေလနဲ႔၊ ရန္သူကို မရပ္မနားတမ္း တြန္းလွန္သြားမယ္ဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ရာသီမေရြး၊ အစဥ္ ထာ၀ရလန္းဆန္းေနတဲ့ သေျပညိဳပန္းဂုဏ္ကိုေဆာင္ၿပီး၊ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္က ျပည္သူလူထုကို တပ္လွန္႔ ႏႈိးေဆာ္လိုက္ တာပါပဲ။
‘သေျပညိဳ ’ နဲ႔ ‘ေရႊဘို’ ဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြကလည္း မူလအဓိပၸါယ္ထက္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြကို သယ္ေဆာင္ လာတယ္လို႔ ခံစားမိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေနညိဳရင္ ေရႊဘိုကို လြမ္းတယ္လို႔ဆိုတာက အိမ္ကို လြမ္းတဲ့အလြမ္းပါ။
 |
| ေရႊဘို စည္ေတာ္ၾကီး အဖြဲ႕ ဓါတ္ပံု-ကုန္းေဘာင္ရွာပံုေတာ္၊ ညိဳျမ |
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လို ေမြးရပ္ေျမကို ခြဲခြာၿပီး တစ္ရပ္တစ္ေက်းမွာ ေနၾကရသူေတြအဖို႔မွာလည္း အိမ္ကို လြမ္းတဲ့ အလြမ္းနဲ႔အတူ၊ ‘သေျပညိဳ ေရႊဘိုပန္းရယ္နဲ႔ လွမ္းၾကစို႔ေလး’ ကို ဆိုလို႔ အိမ္အျပန္လမ္းကို လွမ္းလို႔ေမွ်ာ္ၾကည့္ေနၾကရဆဲ။
“သူ႕ေခါင္းမွာတဲ့ သေျပညိဳ၊ ငါ့ေခါင္းမွာတဲ့ သေျပညိဳ…”
စာကိုး
(၁) သေျပညိဳႏွင့္ အျခာကဗ်ာမ်ား (မင္းသု၀ဏ္)၊ ၁၉၄၇
(၂) မင္းသု၀ဏ္ ကဗ်ာေပါင္းခု်ပ္၊ မတ္လ၊ ၁၉၉၇
(၃) စာဆို မင္းသု၀ဏ္ ရာျပည့္အမွတ္တရ၊ ေဖေဖၚ၀ါရီ၊ ၂၀၀၉
(၄) ဂီတ၀ိေသာဓနီက်မ္း (ေမာင္ေမာင္လတ္)၊ ဆ႒မအႀကိမ္ ပံုနိွပ္၊ ေမလ ၁၉၉၄၊
(၅) ကုန္းေဘာင္ရွာပံုေတာ္ (ညိဳျမ)၊ ၁၉၆၇
(၆) Wikipedia.org