(ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ေဖာ္ျပျပီး ေဆာင္းပါး)
(မိုးမခ) ႏို၀င္ဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၅
ေရြးေကာက္ပဲြက ဘာမွမလုိေတာ့ဘူး။ လူတုိင္း၊ လူတုိင္းက ေရြးေကာက္ပဲြ ေရြးေကာက္ပဲြ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ စိတ္လႈပ္ရွား၊ လူလႈပ္ရွားေနၾကတယ္။ မဲစာရင္းမွာ ပါမပါကလည္း ျပႆနာ၊ ။ အဲသည္ ျပႆနာက ျပည္တြင္းမွာသာရွိတာမဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။ ႏုိင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံသားေတြမွာလည္း ရွိတာပဲ။ ႏုိင္ငံရပ္ျခားေရာက္ ျမန္မာေတြထဲမွာ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား အဲေလ၊ သုံးမ်ိဳးသုံးစားရွိတယ္လုိ႔ ေျပာရမယ္ထင္ပါရဲ႕။
ပထမက တရားမဝင္ နုိင္ငံျခားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကုိင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကျမန္မာႏုိင္ငံသား မွတ္ပုံတင္ကုိင္ေဆာင္ထားၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။သူတုိ႔ သူတုိ႔တစ္ေတြဟာ အရင့္အရင္ဆုိတာလည္း တစ္ႀကိမ္တည္းပါ။ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သူတုိ႔အမ်ားစုက မဲမေပးၾကဘူးခင္ဗ်။ မဲေပးခြင့္ မေတာင္းဆုိတာလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕မဲစာရင္းမွာ ပါမပါ မသိတာလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မွာေပါ့။ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ကလည္း မဲေပးဖုိ႔စိတ္မဝင္စားတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့။ အဲဒါ တရားဝင္ ႏုိင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ယခု ၂၀၁၅က်ေတာ့ တကယ္ပဲ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္း ေရာက္ေတာ့မလုိလုိ၊ အေရြးခံတဲ့ အင္န္အယ္လ္ဒီကလည္း ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီလုိ႔ တစ္ျပည္လုံး အႏွံ႔ေၾကြးေၾကာ္ေနေလေတာ့ ႏုိင္ငံရပ္ျခားေရာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားက မိ်ဳးခ်စ္စိတ္ေတြ တဖြားဖြား ထက္သန္လာၾကတယ္။ ဒါလည္း ဇာတိစိတ္ပဲေလ။ သူတုိ႔ သူတုိ႔ခင္မ်ာ မလႊဲမေရွာင္သာလုိ႔ ႏုိင္ငံရပ္ျခားေရာက္ေနၾကေပမယ့္ ႏုိင္ငံခ်စ္တဲ့စိတ္၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ရွိၾကတာပဲေလ။ သူတုိ႔ကလည္း အေျပာင္းအလဲလုိခ်င္ၾကရွာတာေပါ့။
သူတုိ႔မွာႀကံဳေတြ႔ရတဲ့ျပႆနာက သူတုိ႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံသား စစ္စစ္ျဖစ္ပါလ်က္ ေရြးေကာက္ပဲြမဲစာရင္းမွာ ပါမပါျပႆနာပဲခင္ဗ်။ သူတုိ႔ သူတုိ႔တစ္ေတြ ေရာက္ေနၾကတဲ့ႏုိင္ငံေတြမွာ ျမန္မာသံရုံးဆုိတာ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြပဲရွိၾကတာေလ။ အဲဒီျမန္မာသံရုံးဆုိတာကလည္း ဟုိယခင္က သံရုံးကလည္း သူတုိ႔ကုိ လူရာမသြင္း။ သူတုိ႔ကလည္း သံရုံးကုိ ဝင္ဖုိ႔ ထြက္ဖုိ႔ မရွိၾကေလေတာ့ ခုက်ေတာ့ ျပႆနာျဖစ္ကုန္တာေပါ့။ သံရုံးဝန္ထမ္းမ်ားကလည္း ယခင့္ယခင္က အဲသည္ ျမန္မာသံရုံး ရုံးစုိက္တဲ့ သံရုံးရွိရာ ႏုိင္ငံျခားရပ္မွာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံသား မည္ေရြ႕မည္မွ်ရွိတာကုိ မသိ၊ မဆက္ဆံဖူးဆုိေတာ့ အခက္အခဲေတြအမ်ားႀကီး ႀကံရတာေပါ့ခင္ဗ်။
ႏုိင္ငံတကာေရာက္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား မဲစာရင္းထဲမွာ မပါတဲကိစၥကုိ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ကုိ တရားစဲြလုိ႔ ရမရ၊ ေရွ႕ေနငွားေပးလုိ႔ ရမရေတာင္ လွမ္းၿပီး တုိင္ပင္တာေတြဘာေတြ ရွိလာပါတယ္။ အဲဒါတရားဝင္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားေရာက္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံသားမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယအမ်ိဳးအစားကေတာ့ တရားမဝင္ေရာ တရားဝင္ေရာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအျဖစ္ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ ျမန္မာႏုိ္င္ငံသားမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ အိမ္နီးနားခ်င္းႏုိ္င္ငံျဖစ္တဲ့ ထုိင္းနဲ႔မေလးရွားက ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံ တစ္ခုတည္းမွာပဲ ျမန္မာေရႊ႕ ေျပာင္းလုပ္သားေပါင္း ေလးငါးသန္းရွိသတဲ့ခင္ဗ်။ မေလးရွားမွာလည္း အမ်ားႀကီး အမ်ားႀကီးပဲေလ။
သူတုိ႔ သူတုိ႔ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ေလေတာ့ မဲစာရင္းမွ ပါခြင့္ရွိၾကတာေပါ့ေလ။ တရားဝင္ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား ျဖစ္ၾကသူမ်ားခမ်ာမွာလည္း သူတုိ႔လုပ္ရကုိင္ရတာ သာမန္ လက္လုပ္လက္စား သူတုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံသားလက္မွတ္ ကုိင္ေဆာင္ထားတာမွန္ေပမယ့္ မဲစာရင္းထဲပါဖုိ႔၊ မဲႀကိဳတင္ မဲေပးဖုိ႔ ထုိိင္းႏုိ္င္ငံမွာဆုိရင္ ဘန္ေကာက္ ျမန္မာသံရုံး သြားရမွာေလ။ စရိတ္စက ကုန္က်စရိတ္ ဘယ္တတ္ႏုိင္ရွာမွာလဲ။ တရားမဝင္ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားကေတာ့ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနရတာကုိက တရားမဝင္ဆုိေတာ့ လုံးဝ လုံးဝ အခြင့္အေရး မရွိၾကေတာ့ဘူးေပါ့။ သည္တစ္ႀကိမ္ အခြင့္အေရးမရသည့္တုိင္ ေနာက္ေနာင္ႏွစ္ေတြအတြက္ ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ ျပင္ဆင္ထားၾကရမွာေပါ့ေလ။
တတိယအမ်ိဳးအစားကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္ၿပီး နယ္စပ္မွတစ္ဆင့္ ထုိင္းေရာက္၊ ထုိင္းကေနမွတစ္ဆင့္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမ်ားကုိ ေနထုိင္ခြင့္ရေအာင္ ေလွ်ာက္ထားၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ လူမ်ိဳးစုမ်ားျဖစ္တဲ့ ကရင္တုိ႔၊ မြန္တုိ႔၊ ခ်င္းတုိ႔၊ ကခ်င္တုိ႔တစ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္တုိက္ပဲြဝင္ခဲ့ၾကတဲ့သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ သူတုိ႔တစ္ေတြဟာလည္း တကယ့္ တကယ္က ျမန္မာႏုိ္င္ငံသားေတြပဲေလ။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြပဲေလ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေနဖုိ႔ မျဖစ္လုိ႔၊ မလြယ္လုိ႔၊ မျဖစ္ႏုိ္င္လုိ႔ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာ ခုိလႈံခြင့္ေတာင္းၿပီး ေနရရွာသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔တစ္ေတြကလည္း တုိ႔ျပည္ တုိ႔ေျမကုိ ျပန္လာလုိ႔ရရင္ ျပန္လာခ်င္ရွာၾကေပမေပါ့။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြကာလမွာပဲ ႏုိင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား သုံးမ်ိဳး သုံးစားရဲ႕ ျပႆနာခင္ဗ်။
ျပည္တြင္းမွာရွိေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ျပႆနာကေတာ့ မဲစာရင္းမွာ ပါမပါအျပင္ အလြန္႔အလြန္တစ္ဟုတ္ထုိး ႀကီးမားေနတဲ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ျပႆနာပဲခင္ဗ်။ ျမန္မာက်ပ္ေငြက တန္ဖုိးက်၊ ေဒၚလာကတန္ဖုိးတက္ေလေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက တရိပ္ရိပ္မကဘူး။ တစ္ဟုန္ထုိးခုန္ခုန္တက္ေနေတာ့တာေပါ့။ အစုိးရကလည္း ေဒၚလာသုံးစနစ္မွ က်ပ္ေငြသုံးစနစ္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ေဒၚလာေစ်းက်တာက က်ပ္ ၁၃၀၀က ၁၂၀၀ေက်ာ္ေက်ာ္ေလးေလ။ ေဒၚလာနဲ႔ တင္သြင္းဝယ္ယူရတဲ့ လူသုံးကုန္ေတြ၊ ေဆးဝါးေတြ၊ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြ၊ အီလက္ထရြန္းနစ္ပစၥည္းေစ်းေတြက လုိက္လုိ႔မမီေျပးေလၿပီး ျဖစ္ေနတာေပါ့။
သည္ၾကားထဲမွာ သည္ႏွစ္ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မႀကံဳစဖူး ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ ျဖစ္လုိက္လုိ႔ စုိက္ပ်ိဳးဧကေပါင္းမ်ားစြာ ပ်က္စီး၊ ေနာက္ဆုံးကုန္ကုန္ေျပာရရင္ တစ္သက္လုံးႏုိင္ငံရပ္ျခားကုိ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်ခဲ့တဲ့ ဆန္ေတာင္မွ ထုိင္းကပဲ သြင္းရမလုိလုိ ျဖစ္ေနပါေပါ့လား။
ဆန္စပါး၊ ႏွမ္း၊ ပဲ၊ ေျပာင္းဆုိတာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံရဲ႕ အဓိကစုိက္ပ်ိဳးကုန္ေလ။ အေျခခံလူတန္းစားမ်ား စုိက္ပ်ိဳးၾက၊ ထုတ္လုပ္ၾက၊ ေရာင္းဝယ္ၾကရတာ၊ အဲဒါေတြပါတက္ကုန္ၾကတာ။
သယံဇာတျဖစ္တဲ့ သစ္တုိ႔၊ ေရနံတုိ႔၊ ေက်ာက္စိမ္းတုိ႔၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာတုိ႔၊ ဓာတ္သတၱဳတုိ႔ကုိေတာ့ ေရာင္းစားၿပီး ထိပ္ပုိင္းကသူေတြပဲ ရကုန္ၾကတယ္ မဟုတ္လား။ တစ္ေလာက နာမည္ေက်ာ္ Global. Witness အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တုံ႔ျပန္ရန္၊ စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ လတ္တေလာ အစီအစဥ္မရွိဘူးလုိ႔ သမၼတရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူက ေျပာတယ္ခင္ဗ်။
ကုန္ေစ်းႏႈန္းကေတာ့ တက္ေနဆဲပဲခင္ဗ်။
ေရြးေကာက္ပဲြကလည္း ရက္ပုိင္းပဲလုိေတာ့တယ္။
ကုန္ေစ်းႏႈန္းေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ေမာင္မုိးသူပါ။
ေမာင္မုိးသူ