ေမာင္ေမာင္စုိး - သမတဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းအတြင္းရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္ စစ္ပြဲ
(မုိးမခ) ႏုိ၀င္ဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၅
(မုိးမခ) ႏုိ၀င္ဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၅
၁၉၈၈ နဝတ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ စတြက္လွ်င္ လက္ရွိ သမတဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းသည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္၍ ျပႆနာေျဖရွင္းရန္ႀကိဳးပမ္းသည့္ကာလျဖစ္သည္ဆိုသည္ကိုေတာ့ ျငင္းပယ္ရန္မရွိေခ်။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ နဝတ စစ္အစိုးရတက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၈၉ မွစ၍ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူ သည္ဆိုၿပီး အအပစ္အခတ္ရပ္စဲကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေဒသမ်ားအား အထူးေဒသမ်ားဟု သတ္မွတ္ေပးခ့ဲသည္။ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ေျမအလိုက္ တည္ရွိခြင့္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ႏွင့္ အျခားစီးပြားေရး အခြင့္ အလမ္းမ်ားေပးခ့ဲသည္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားကို သိသိသာသာေလွ်ာ့ခ်ခ့ဲသည္။ သုိ႔ေသာ္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားျပႆနာကို နိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းျခင္းမ်ိဳးျပဳျခင္းမရွိဘဲ ထိမ္းထားခ့ဲသည္ ကာလဟု ဆိုရမည္။
ထိုသုိ႔ထိမ္းထားခ့ဲျခင္းမွာ ျပည္မရွိတင္းမာေနေသာ နိုင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းကို အာရံုစိုက္ေျဖရွင္းရန္ စစ္မ်က္ႏွာတခုထဲအား အာရံုစိုက္နိုင္ရန္ျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထိုကာလတြင္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ျပည္တြင္းနိုင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းအား အာရံုစိုက္ေျဖရွင္းေနသည့္ႏွင့္ တျပိဳင္တည္းတြင္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ေရးကို တစိုက္မတ္မတ္ ျပဳလုပ္ခ့ဲ သည္။ နဝတေခတ္တြင္ စစ္ပြဲမ်ားေလ်ွာ့ခ်ခ့ဲေသာ္လည္း စစ္အင္အားမွာ မ်ားစြာတိုးပြားလာသည္။
နဝတေခတ္တြင္ စစ္တိုင္း ၅ တိုင္း တပ္မႏွင့္ဖြဲ႕စည္းပုံတူေသာ ေျခလ်င္ စကခ ၂၀ ခု စစ္တိုင္းမ်ားေအာက္တြင္လည္း တပ္မ နီးပါးဖြဲ႕စည္းပုံတူသည့္ ဒကစမ်ား ဖြဲ႕စည္းခ့ဲၿပီး ေျခလ်င္တပ္ရင္းမ်ားမွာလည္း ၅၀၀ ေက်ာ္အထိ တိုးတက္လာသည္။ ျပည္ နယ္မ်ားတြင္ အေျခခ်တပ္ရင္းမ်ားသိသိသာသာ တိုးတက္လာသည္။
ထုိ႔ျပင္ ယခင္ကမရွိေသာ အေျမာက္တပ္မ သံခ်ပ္ကာ ယႏၲယားတပ္မ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးတပ္မတုိ႔ တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္း လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေလတပ္ ေရတပ္တုိ႔အားလည္း ေခတ္မွီယဥ္မ်ားျဖင့္ ျဖည့္ဆီးတိုးခ်ဲ႕နိုင္ခ့ဲသည္။ ေျခလ်င္ တပ္၏ တိုက္ပြဲမ်ားအား ေထာက္ကူေပးရန္ ေလေၾကာင္းပစ္ကူႏွင့္ လက္နက္ႀကီး ပစ္ကူတုိ႔အား သိသိသာသာ တိုးခ်ဲ႕ျဖည့္ ဆည္းနိုင္ခ့ဲသည္ဟု ဆိုရမည္။
ထိုသုိ႔ အႏွစ္ ၂၀ ခန္႔ စစ္အင္အားျဖည့္တင္းခ်ိန္အတြင္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားကိုစစ္ပြဲအစား အနုနည္းျဖင့္ စည္းရံုးၿဖိဳခဲြမႈသာ ျပဳခ့ဲသည္ဟု ဆိုရမည္။ သုိ႔ေသာ္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပဌာန္းၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္မူ နအဖအေနႏွင့္ တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္ႀကိဳးစားလာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထိုစဥ္နအဖက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအား နယ္ျခားေစာင့္တပ္ BGF ဖြဲ႕စည္းၿပီး စစ္တပ္၏ကြပ္ကဲမႈေအာက္ဝင္ရန္ အေၾကာင္းၾကား အသိေပးျခင္းျဖင့္ စတင္ခ့ဲသည္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းျခင္းမျပဳဘဲ မိမိသေဘာ အတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ အမိန္႔ေပးသည့္နည္းကို အသုံးျပဳခ့ဲသည္ဟု ဆိုရမည္။
ဤနည္းသည္ ေသးငယ္ေသာ စည္းရံုးမႈအားနည္းေသာ အဖြဲ႕ငယ္မ်ားတြင္ အလုပ္ျဖစ္ခ့ဲသည္ဟုဆိုရမည္။ ဇခုန္တိန္႔ယင္း ေခါင္းေဆာင္ေသာNDAK ကယားျပည္နယ္မွ ကလလတ DKBA မွ ေစာခ်စ္သူတုိ႔အဖြဲ႕မ်ားသည္ BGF အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႕ စည္းခ့ဲၿပီး ကြတ္ခိုင္အနီး ေကာင္းခါးမွ မထုေနာ္ဦးစီး KDA အဖြဲ႕ႏွင့္ သီေပါအနီး SSA အင္အား အခ်ဳိ႕အား ျပည္သူစစ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းခ့ဲသည္။
တခ်ိန္တည္းတြင္ BGF ကိုလက္မခံေသာ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္တင္းမာမႈမ်ား စတင္ခ့ဲသည္။ နအဖ ကလည္းရာဇသံမ်ားေပးခ့ဲသည္။ BGF လက္ခံေသာ ၂၀၀၉ တြင္ ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔ အင္အားသုံးဖယ္ရွားခံရၿပီး ကြဲထြက္လာေသာ ပယ္ေစာက္ခ်ိန္တုိ႔အား သိမ္း သြင္းကာ ကိုးကန္႔ BGF ဖြဲ႕စည္းခ့ဲသည္။ တဖက္တြင္လည္း ျပည္သူစစ္ဖြဲ႕စည္းေရးလက္ခံေသာသူမ်ား SSPP/SSA အျဖစ္ ျပန္လည္ ရပ္တည္ခ့ဲသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထိုတင္းမာမႈမ်ားသည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလတြင္ ေခတၱၿငိမ္သက္သြားသည္။
ခ်ဳပ္၍ဆိုရလ်င္ နဝတ /နအဖ သက္တမ္းတေလွ်ာက္တြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အပစ္ရပ္ထား၍ စစ္ တပ္အင္အားကို တည္ေဆာက္ခ့ဲသည္။ သူသက္တမ္းေနာက္ဆုံးပိုင္းတြင္ထိုအဖြဲ႕မ်ားအား BGF အျဖစ္ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းၿပီး
စစ္တပ္၏ထိမ္းခ်ဳပ္မႈထည့္သြင္းျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းရန္ ဖိအားေပးျခင္း မက္လုံးေပးျခင္းမ်ားျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းခ့ဲသည္။ ေသးငယ္ ယိမ္းရိုင္ေနေသာအဖြဲ႕အခ်ဳိ႕အား စိတ္တိုင္းက်ပုံသြင္းနိုင္ခ့ဲသည္။ ညီညြတ္ေရးပ်က္ျပားေနေသာ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕အား အင္အား သုံးၿဖိဳခြဲနိုင္ခ့ဲသည္။
တဖက္မွေျပာရလွ်င္ အပစ္ရပ္ထားသည့္ကာလတေလ်ာက္ နဝတ/နအဖ၏ မက္လုံးေပး ဖိအားေပးျခင္းသည္ လုံးဝအလုပ္ မျဖစ္သည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ PSLO/PSLA တဖြဲ႕လုံး လက္နက္ခ်ခ့ဲရသည္။ ဦးတာကလယ္၏ ရလလဖ အပိုင္းပိုင္းကြဲၿပီး ျပိဳကြဲခ့ဲရသည္။ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕လည္း စည္စိမ္မ်ားႏွင့္ယစ္မူးကာ မူလလမ္းေၾကာင္းမွ ေသြးဖီကုန္သည္။ အလုပ္ျဖစ္သည္လည္း ရွိသည္ဟု ဆိုရေပမည္။
သုိ႔ေသာ္ အဓိကတိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားကမူ နအဖ ၏ BGF ဖြဲ႕ေရးကိုလက္မခံခ့ဲၾကေပ။ မူလနဝတႏွင့္ အပစ္ရပ္သေဘာတူစဥ္ က ထားရွိခ့ဲေသာ ကတိကဝတ္ျဖစ္သည့္ လက္ရွိစစ္အစိုးရကာလ အပစ္ရပ္ထားၿပီး နိုင္ငံေရးျပႆနာကို အရပ္သားအစုိးရ တက္မွေဆြးေႏြးမည္ဆိုသည္ကိုေထာက္ျပၿပီး နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရန္ ေတာင္းဆိုရပ္ခံခ့ဲၾကသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အဓိ ကအင္အားေတာင့္တင္းသည့္ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္မူ အလုပ္မျဖစ္ဟု ဆိုရမည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ဤေပၚလစီကိုဆက္လက္အေကာင္အထည္ ေဖၚရန္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ပုခုံးေပၚသုိ႔ ေရာက္ရွိလာေပေတာ့သည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ သမတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္တြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားျပႆနာေျဖရွင္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားေပၚလာသည္ဟုဆိုရမည္။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ေရးေကာ္မတီႏွင့္အတူ ျပည္နယ္အဆင့္ သ ေဘာတူညီခ်က္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္သေဘာတူညီခ်က္မ်ားေရးထိုးေရးတုိ႔ ပါဝင္လာသည္။ နိုင္ငံတကာအလွဴရွင္မ်ား၏ ပ့ံပိုးမႈအရျငိမ္းခ်မ္းလုပ္ငန္းမ်ားကို အေထာက္အကူျပဳရန္ MPC ဆိုသည္လည္း ေပၚလာသည္။
သုိ႔ေသာ္ ၂၀၁၁ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွစၿပီး KIA ႏွင့္ ျပန္လည္၍တိုက္ပြဲမ်ား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္ပြားခ့ဲသည္။ အလားတူပင္ DKBA/ SSPP/RCSS တုိ႔ႏွင့္လည္းတိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္လိုက္ ရပ္လိုက္ ျဖစ္ေနခ့ဲသည္။ ၂၀၁၂ မွစ၍ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လာ ေသာ PSLF/TNLA ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ၂၀၁၃ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက သံလြင္အေနာက္ျခမ္းတြင္ ျပန္လည္လႈပ္ရွားလာေသာ MNDAA ကိုးကန္႔အဖြဲ႕သည္ ၂၀၁၅ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ကိုးကန္႔ေဒသကို ျပန္လည္ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေသာအခါ ပို၍ ၾကီးမား ေသာတိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္လာေတာ့သည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ သမတဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းသည္ ေဆြးေႏြးပြဲေရာ စစ္ပြဲပါ ေရာယွက္႐ႈတ္ေထြးေနသည့္ကာလျဖစ္သြားေပေတာ့ သည္။ ယခင္ နအဖေခတ္၏အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ဆက္လက္ထမ္းပိုးလိုက္ရသည္ဟုဆိုရမည္။ နအဖေခတ္က စစ္အင္အား သုံး၍ မိမိလိုခ်င္ေသာပုံစံရရွိေအာင္ ေျဖရွင္းခ့ဲသည့္အက်ိဳးဆက္ဟု ဆိုရမည္။
မိမိလိုခ်င္ေသာပုံစံအတိုင္းရရွိေအာင္ အင္အားသုံးဖိအားေပးျခင္းမရွိဘဲ မူလကတိကဝတ္အတိုင္း အရပ္သားအစုိးရ လက္ ထက္တြင္ ႏိုင္ငံေရးအရေဆြးေႏြးေျဖရွင္းသည့္လမ္းေၾကာင္းကိုသြားပါက KIA/ DKBA/ SSPP/ RCSS တုိ႔ႏွင့္ တေက်ာ့ျပန္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားဖြယ္မရွိေခ်။ PSLO/ PSLA ကို ဖိအားေပး လက္နက္ခ်ျခင္းမ်ဳိးမရွိပါက ယေန႔ TNLA ေပၚေပါက္ဖြယ္မရွိေခ်။ ၂၀၀၉ က ဖုန္ၾကားစင္အဖြဲ႕အား အင္အားသုံးေမာင္းထုတ္ျခင္းမရွိက ၂၀၁၅ ကိုးကန္႔ေဒသတြင္ ျပင္းထန္ေသာစစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားဖြယ္မရွိေခ်။ ထုိ႔အတူ UWSA/NDAA တုိ႔ႏွင့္လည္း တင္းမာမႈမ်ားျပန္လည္ျဖစ္ပြားဖြယ္ရာ မရွိေခ်။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ယေန့ျပန္လည္ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲမ်ား၏ဇစ္ျမစ္မွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ စစ္ရပ္နားထားၿပီးေနာက္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲဆီသုိ႔မဆက္ဘဲ အင္အားသုံး၍ မိမိလိုခ်င္ေသာ ပုံစံအားသြပ္သြင္းရာမွ အစျပဳသည္ဟု ဆိုရမည္။ ထုိ႔ျပင္ စစ္ပြဲအား လိုခ်င္ သည့္ နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္ရရွိေရးအတြက္ ဖိအားေပးရာတြင္လည္းေကာင္း၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲခ်ိန္တြင္ စစ္ေရးအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သယံဇာတထြက္ရွိမႈအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျပန္အလွန္နယ္ေျမထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ရန္ ႀကိဳးစားရာတြင္လည္းေကာင္း၊ အသုံးျပဳၾကရာ စစ္ပြဲသည္ အေတာမသတ္နိုင္ျဖစ္ရေပေတာ့သည္။
ထုိ႔ျပင္ စစ္ပြဲျပန္လည္ျဖစ္ပြားသည္ႏွင့္ နွစ္ဖက္က်ဆုံးဒဏ္ရာ ရရွိမႈမ်ားႏွင့္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား နစ္နာဆုံးရွံဳးမႈမ်ား ေပၚ ေပါက္လာရာ ႏွစ္ဖက္စလုံးတြင္ အႀကိတ္အခဲမ်ား ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ နားက်ည္းခ်က္မ်ားေပၚလာေပရာ ျပန္လည္ေျဖ ေလ်ာ့၍ စစ္ပြဲမ်ားရပ္ဆိုင္းရန္ ပိုမိုခက္ခဲေနသည္ဟုယူဆရပါသည္။
ယခုအခါ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုလက္ခံေရးနွင့္ပတ္သက္ေသာ ျပႆနာကိုလည္းေကာင္း၊ လက္နက္ကိုင္တပ္ျပႆနာ ကိုလည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆီသုိ႔ပို႔၍ ေျဖရွင္းသေဘာတူခ့ဲၾကေသာ္လည္း အစခ်ီခ်က္လြဲေခ်ာ္ခ့ဲသည့္အတြက္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အားလုံးပါဝင္ေရးသည္ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္သည္။
သုိ႔ုျဖစ္ရာ ျခံဳ၍ဆိုရလွ်င္ နဝတ/နအဖ ေခတ္တေလ်ာက္လုံး မေျဖရွင္းခ့ဲသည့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားျပႆနာကို သမတဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းမစမွီမွ စတင္ေျဖရွင္းၿပီး ၎အက်ိဳးဆက္ကို သမတဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းတြင္ ဆက္ လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခ့ဲသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ သမတဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းသည္ ေဆြးေႏြးပြဲေရာ စစ္ပြဲပါ ေရာယွက္ေနသည့္ကာလဟု ဆိုရေပမည္။ မူလအပစ္ရပ္ထားရာမွ ေဆြးေႏြးပြဲဆီဆက္လွမ္းရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ခ့ဲပါက ဤမွ် ႐ႈတ္ေထြးဘြယ္ရာ မရွိေပ။
မည္သုိ႔ဆိုေစ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ျပႆနာ တိုင္းရင္းသားအေရးျပႆနာကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လစ္လ်ဴရွဳထား ရာမွ လက္ေတြ႕က်က် ေျဖရွင္းရန္ႀကိဳးစားသည္ကေတာ့ေကာင္းသည္ ဟု ဆိုရမည္။ ေနာင္လာမည့္အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ ေကာင္းမြန္သည့္အခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္သယ္ေဆာင္မည္ဟု ဆိုပါသည္။
အင္အားသုံးေျဖရွင္းျခင္းႏွင့္ ၎ကိုတုန္႔ျပန္သည့္ အင္အားရွိမွျဖစ္မည္ဟူ၍ အၿပိဳင္အဆိုင္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္းတုိ႔သည္
ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္ ပုိမိုခက္ခဲေစသည္ကို သတိျပဳရန္ လိုပါသည္။