 |
| ၁၉၄၂-ဘီ-အိုင္-ေအေခတ္က ဗိုလ္မွဴးေလးေက်ာ္ေဇာ |
လွေက်ာ္ေဇာ - ကြၽန္မဆက္၍ေရးျခင္ေသာ ေဖေဖအေၾကာင္းမ်ား
(ေဆာင္းပါးအမွတ္ -၃၈)
(မုိးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၅
(မုိးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၅
● ခင္ေဆြဦးရဲ႕ “ဒို႔တိုင္းဌာနီ”
ေဖေဖတပ္က ပင္စင္ယူရၿပီးေနာက္ ၁၉၅၇ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ ကြၽန္မတို႔မိသားစု မဂၤလာဒံုကေန စမ္းေခ်ာင္းရပ္ကြက္ထဲ ေျပာင္း ေရႊ႕ေနထိုင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ တိုင္းမွဴးႀကီးဘ၀က တခမ္းတနား ကင္းနဲ႔ အလံတိုင္နဲ႔ေနေနေတာ့ ေတာ္႐ံုတန္႐ံုလူ မလာရဲၾက ပါဘူး။ ေဖေဖကလည္း အဲဒီတုန္းက အလုပ္ကမ်ားတယ္ေလ။ သာမန္အရပ္သားဘ၀နဲ႔ ရပ္ကြက္ထဲေရာက္လာေတာ့ မိတ္ ဆြအေပါင္းအသင္း ေရာင္းရင္းေဟာင္းေတြ တေယာက္ၿပီးတေယာက္ တသုတ္ၿပီး တသုတ္ လာေရာက္လည္ပတ္ၾကပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ စေန-တနဂၤေႏြ ရက္အားတရက္မွာ မိသားစုႀကီးတစု ေရာက္လာပါတယ္။ ကြယ္လြန္သူ မ်ိဳးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ စာေရး ဆရာႀကီး မဟာေဆြရဲ႕ က်န္ရစ္သူဇနီး ေဒၚၾကည္ၾကည္နဲ႔ သမီးႀကီး ေဒၚခင္ေဆြဦးတို႔ မိသားစုပါ။ အဲဒီတုန္းက မမခင္ေဆြဦးရဲ႕ သမီးကေလး ပုလဲက ၄-၅ ႏွစ္ အရြယ္ကေလးပါ။
မမကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းက စိန္ဂြၽန္းကြန္ဗင့္ (မိန္းခေလးေက်ာင္း) မွာ ဆရာမလုပ္ယင္း တဖက္က စာတိုေပစေလးေတြ ေရးေနပါတယ္။ နာမည္သိပ္မႀကီးေသးပါဘူး။ ေဖေဖကို ေဒၚၾကည္ၾကည္က ကိုေရႊလို႔ေခၚၿပီး မမကေတာ့ ကိုကိုေရႊတဲ့။ ကြၽန္ မတို႔ေမာင္ႏွမတေတြက ဒီအေခၚကို ထူးဆန္းေနပါတယ္။ ေဖေဖထက္အငယ္ ေဆြမ်ဳိးတစုက အစ္ကိုေရႊလို႔ပဲေခၚၾကတာ ေလ။ သူတို႔ျပန္သြားမွ ေဖေဖက သူတို႔မိသားစုနဲ႔ ရန္ကုန္မွာလာေက်ာင္းေနစဥ္ကတည္းက ခင္မင္ရင္းႏွီးခဲ့ေၾကာင္း ေျပာျပပါ တယ္။ ေဖေဖတသက္လံုးမွာလည္း သူ႔ကို ကိုကိုေရႊလို႔ေခၚတာ မမခင္ေဆြဦးတို႔ ညီအစ္မႏွစ္ေယာက္ပဲ ျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္။
မမခင္ေဆြဦးက အဲဒီအေခါက္ကစၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္လာေရာက္ၿပီး ေဖေဖနဲ႔ စကားေတြေျပာ မွတ္တမ္းေတြေရး လုပ္ပါတယ္။ ေဖေဖကလည္း သူ႔မွတ္တမ္းေတြြ စာအုပ္စာတမ္းေတြ ဌားရမ္းေပးတာေတြလည္းေတြ႔ရပါတယ္။
ေနာက္မၾကာခင္မွာဘဲ မမခင္ေဆြဦးရဲ႕ ပထမဆံုးလံုးခ်င္း၀တၳဳရွည္အျဖစ္ “ဒို႔တိုင္းဌာနီ” ဆိုတဲ့စာအုပ္ ထြက္လာပါတယ္။ ထြက္ထြက္ခ်င္းပဲ မမခင္ေဆြဦးကိုယ္တိုင္ စာအုပ္ကိုလက္မွတ္ထိုးၿပီး လာပို႔ပါတယ္။
ပထမအႀကိမ္ထုတ္ေ၀တဲ့ စာအုပ္ (၁၉၆၁) အဖံုးက ပုသိမ္ထီးေလးပုခံုးေပၚတင္ေဆာင္းထားတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေလးပံု ပန္ခ်ီ ကားေလးနဲ႔ပါ။ စာေရးသူရဲ႕အမွာစာက ေက်းဇူးတင္ရသူမ်ားစာရင္းမွာ ... စစ္မွတ္တမ္းရွည္ႀကီးမ်ားကို စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ရွင္းလင္းေျပာဆိုေပးခဲ့တဲ့ “ကိုကိုေရႊ (ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ) ကို၎ ... လို႔ ေဖၚညႊန္းေရးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။(ေနာက္ပိုင္း ထြက္တဲ့စာအုပ္မ်ားမွာေတာ့ အဲဒီအမွာစာျဖဳတ္ေပးရတယ္-တဲ့။)
စာအုပ္ထြက္ထြက္ခ်င္းပဲ ခ်က္ခ်င္းကုန္သြားလို႕ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္႐ုိက္ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းလည္း အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပန္႐ုိက္ရပါတယ္။ စာအုပ္ေ၀ဖန္ေရးအခန္းမ်ားမွာလည္း ဒီစာအုပ္ကိုပဲ တခမ္းတနား ခ်ီးက်ဴးထားတာေတြ ဖတ္ရပါတယ္။ မမခင္ေဆြဦး ကိုယ္တိုင္ေနာက္ပိုင္းေျပာျပဖူးတာတခုလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ကို စာေပဗိမာန္ စာေပဆုေပးဘို႔ အားလံုးသေဘာတူ ေရြးခ်ယ္ေပးၿပီးသားတဲ့။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္က်မွ “ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာကို မႊန္းလြန္းတယ္--ဆိုၿပီး ပယ္ခ်ခံ လိုက္ရတာ”တဲ့။
မမခင္ေဆြဦးလည္း တခါတည္း နာမည္ႀကီးစာေရးဆရာစာရင္း ၀င္သြားပါေတာ့တယ္။ ၀င္လည္း ၀င္ေလာက္ပါတယ္။ ႏွစ္ ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး အခ်ိန္ယူေရးခဲ့တာကိုး။ ဒါ့အျပင္ တကယ့္ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြနဲ႔ ေရာယွက္ၿပီးစိတ္ကူးယဥ္ သံုးပြင့္ဆိုင္ အခ်စ္ဇာတ္လမ္း ေလးေရးဖဲြ႕ထားမႈဟာ တကယ့္ကိုလက္ရာေျမာက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအႏွစ္သာရ (မ်ဳိးခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္) လည္း မသိမသာ ေလး ပါေသးတယ္ေလ။ မမက အဲသလိုမ်ိဳးဇာတ္လမ္းဖြဲ႕တာမွာ အေတာ္ေတာ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း အဲသလိုမ်ိဳး၀တၳဳေတြ ေတာ္ေတာ္ထြက္ေသးတယ္။
မမခင္ေဆြဦးက သူတို႔မိသားစုတစိတ္တပိုင္း ေဖေဖ့ဘ၀ျဖတ္သန္းမႈေတြကို ဇာတ္အိမ္ဖြဲ႕ၿပီး ဗမာ့ျပည္ ႏိုင္ငံေရးခရီးစဥ္ႀကီး ေနာက္ခံထားၿပီး ေရးခဲ့တာပါ။ အဲဒီစာအုပ္ထဲပါတဲ့ ကိုသူရရဲ႕ ႐ုပ္ရည္ေဖာ္ျပခ်က္ကိုၾကည့္လိုက္ယင္ ေဖေဖရဲ႕ ဘီ-အိုင္-ေအေခတ္ ဗိုလ္မွဴးေလးေက်ာ္ေဇာ (အသက္-၂၂-၂၃ အရြယ္) ဓာတ္ပံုနဲ႔ တူမွတူပဲ။ အဲဒီစာအုပ္ဇာတ္လမ္း ဘယ္ေလာက္ ေအာင္ျမင္သလဲဆိုယင္ ကြၽန္မသူငယ္ခ်င္းေတြက… ယူ႔မာမီက “မိ” လားတဲ့။ ဒို႔တိုင္းဌာနီထဲက အဓိက အမ်ဳိးသမီးဇတ္ ေကာင္က “မိ” ေလ။ ဒီစာအုပ္ကို အေစာပိုင္းမွာ အႀကိမ္ႀကိမ္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ရခဲ့ေပမယ့္ ကြၽန္မတို႔ ေတာခိုသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္း ၁၉၇၆ ကစလို႔ ကာလတပိုင္း ပိတ္ထားတာခံရေသးတယ္လို႔ ၾကားရပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းစာေပစီစစ္ေရးက ျဖဳတ္ခိုင္းတာေတြ ျဖဳတ္ၿပီး နအဖေခတ္မွာ ျပန္ထုတ္ခြင့္ရလာပါတယ္။
ကြၽန္မတို႔ ဒီစာအုပ္အေၾကာင္းျပန္ၾကားလာရတာကေတာ့ ဒီခ်ဳပ္က ႀကီးမွဴးၿပီးျပဳလုပ္တဲ့ စာဖတ္၀ိုင္းအေၾကာင္းေရးထားတဲ့ အစိုးရသတင္းစာထဲက ေဆာင္းပါးတေစာင္မွာပါ။ အဲဒီေဆာင္းပါးကို ကြၽန္မမွတ္မိသေလာက္ေျပာျပပါဦးမယ္။ …. ခင္ေဆြဦး ရဲ႕ “ဒို႔တိုင္းဌာနီ”… စာအုပ္ကို အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ စာဖတ္၀ိုင္းမွာ ဦးတင္ဦးကဦးစီးၿပီး ေဟာေျပာပို႔ခ်ရာမွာ ဦး တင္ဦးဟာ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ (ေတာခိုဗကပ) ရဲ႕ အခန္းက႑ကို အလြန္အေလးေပးေဟာေျပာသြားေၾကာင္း အထူးသျဖင့္-တ႐ုတ္ျဖဴတိုက္ပြဲမ်ားမွာ ရြတ္ရြတ္ခြၽံခြၽံတိုက္ခဲ့ပံုေတြကို အသားေပးေျပာဆိုသြားေႀကာင္းေတြ အျပည့္အစံု ေရးထားတာေတြ႕ ရပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လာလို႔ နာယကႀကီး ဦးတင္ဦးကို ေက်းဇူးစကားဆိုရပါဦးမယ္။ ေဖေဖက သူ႕ကိုယ္တိုင္ေရး အတၳဳပၸတိၱကိုေရးေတာ့ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ေနပါၿပီ။ အေတာ္ေမ့ေလ်ာ့ကုန္ပါၿပီ။ သတိတရေရးသားထားတာေတြလည္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ပန္းဆန္း ကထြက္လာရစဥ္က က်န္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ေဖေဖ့ စာအုပ္မွာ တရုတ္ျဖဴ တိုက္ပြဲမ်ားအေၾကာင္းေရးေတာ့ အေသးစိတ္ေတြမပါႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဦးတင္ဦးက ဒီအပိုင္းေတြကို မွတ္တမ္းတင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အသက္အရြယ္နဲ႔ မမွ်ေအာင္ မွတ္ဉာဏ္ေကာင္းမႈဟာ အံ့ၾသအတုယူေလာက္စရာျဖစ္ၿပီး ေက်းဇူးလည္းအထူးတင္ရမွာပါ။
ေဖေဖကြယ္လြန္ေတာ့ (၂၀၁၂-ေအာက္တိုဘာ-၁၀ရက္) ဗြီ-အို-ေအ-တပ္မွဴးတပ္သားေျပာစကားအစီအစဥ္က ဦးေရာ္နီၿငိမ္း က အထူးဂုဏ္ျပဳအစီအစဥ္ ၄ ပတ္ဆက္တိုက္ တင္ဆက္ပါတယ္။ ဦးတင္ဦးနဲ႔ တ႐ုတ္ျဖဴတိုက္ပြဲမ်ားအေၾကာင္း ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတာေတြပါ။ အဲဒီအသံေခြဟာ တနာရီေက်ာ္ ၾကာပါတယ္။ ေဖေဖကြယ္လြန္တာ တႏွစ္ေျမာက္အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ စာအုပ္ထုတ္ဖို႔စီစဥ္ေတာ့ကြၽန္မက အခ်က္အလက္ေတြေတာင္းစုေဆာင္းရာမွာ ဦးေရာ္နီၿငိမ္းက အဲဒီအသံေခြ ပို႔ေပးခဲ့ ပါတယ္။ အသံလႊင့္စဥ္က အခ်ိန္အခက္အခဲေၾကာင့္ အကုန္မထုတ္လႊင့္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအသံေခြရမွ အျပည့္အစံု စာနဲ႔ ေပနဲ႔ -- သူတို႔ရင္ထဲက ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ အတြဲ (၂) မွာ မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖကြယ္လြန္တာ (၃) ႏွစ္ေျမာက္ (၁၀-၁၀-၂၀၁၅) အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ “ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ ပံုရိပ္မ်ား” သတင္းမွတ္တမ္းေခြမွာေတာ့ အဲဒီအေခြႀကီးတခုလံုး ထည့္သြင္းထားပါတယ္။
ဒါေတြအားလံုးအတြက္ ဒီခ်ဳပ္နာယကႀကီး ဦးတင္ဦးကို ေဖေဖရဲ႕က်န္ရစ္သူကြၽန္မတို႔႕မိသားစု၀င္အားလံုးက ေက်းဇူးဥပကာရ တင္ရွိပါေၾကာင္းႏွင့္ ဦးတင္ဦးႀကီးအေနနဲ႔လည္း အနာေရာဂါကင္းစင္၊ အသက္ရာေက်ာ္ရွည္ၿပီး တိုင္းျပည္အက်ိဳးကို ပိုမို ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါေစေၾကာင္း ေမတၱာပို႔ရပါတယ္။ အဲဒီအစိုးရသတင္းစာေဆာင္းပါးအဆံုးသတ္ကေလးမွာေရးထားတာ က်န္ပါေသးတယ္။ “ဦးတင္ဦးအေနနဲ႔ ဒီဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာလို ဗမာ့တပ္မေတာ္ရ႕ဲ နံပါတ္ (၁) သစၥာေဖာက္ႀကီးကို ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီေလာက္ အမႊန္းတင္ေနရပါသလဲ” တဲ့။ ဦးတင္ဦးကိုလည္း ေစာင္းခ်ဟန္တူပါတယ္။
အဲ… သစၥာေဖာက္ဆိုလို႔ - ဖိလစ္ပိုင္မွာ သမၼတတာ၀န္ယူသြားဘူးတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းရာမို႔စ္ ေဟာေျပာပြဲတခုမွာ ေျပာ သြားတဲ့ အေၾကာင္းအရာတခုကိုသတိရမိပါတယ္။ ရာမိုစ့္ဟာ သမၼတရာထူးသက္တမ္း ၇ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အနားယူၿပီး ေနာက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံကိုယ္စား ႏိုင္ငံတကာကျပဳလုပ္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲေတြကုိ တက္ တတ္ပါတယ္။ တခါေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္လာၿပီး တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခန္းလုပ္ပါတယ္။ ဒီမွာ ေက်ာင္းသူတေယာက္က ဒီလိုေမးပါတယ္။ “သမၼတႀကီးရွင့္ ကြၽန္မတို႔ ၾကားဖူးထားတာတခုရွိပါတယ္။ ယခင္သမၼတ မာကိုစ့္ က ေျပာတာပါ။ ဖီလစ္ပိုင္မွာ လူထုလႈပ္ရွားမႈျဖစ္ေတာ့ ရာမိုစ့္က ငါ့ကိုသစၥာေဖာက္တာလို႔ ေျပာဖူးပါတယ္။ ဒါကိုဘယ္လို ေျဖရွင္းခ်က္ေပးခ်င္ပါသလဲ” တဲ့။
ဒီေတာ့ ရာမိုစ့္က “က်ဳပ္က ဘယ္သူ႔ကိုသစၥာရွိရမွာလဲ။ ျပည္သူကိူလား။ ျပည္သူ႔အက်ဳိးကို သစၥာေဖာက္တဲ့ မာကိုစ့္ကိုလား” လို႔ ျပန္ေမးပါတယ္။ “မားကို႔စ္လို တိုင္းျပည္ေရာင္းစားၿပီး ျပည္သူ႔အက်ိဳးကို တစက္မွ ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္းမျပဳတဲ့သူ ေတြက က်ဳပ္ကို သစၥာေဖာက္လို႔ေခၚတာေတာ့ ေခၚစမ္းပါေစဗ်ာ” တဲ့။
ဟုတ္ပါတယ္။ သစၥာတရားဆိုတာ ျပည္သူအေပၚမွာပဲ ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ေဒၚခင္ေဆြဦးအေၾကာင္းလည္း ဆက္ရပါဦးမယ္။
မမခင္ေဆြဦးက သူငယ္ငယ္ေလးထဲက စြဲလမ္းၾကည္ညိဳခဲ့တဲ့ သူရဲ႕သူရဲေကာင္းႀကီးေဖေဖအေပၚ အလြန္သစၥာရွိပါတယ္။ ေဖေဖအေၾကာင္းေတြ ပိတ္ပင္ထားခ်ိန္မွာ သူရရာေနရာက ေဖေဖ့သတင္းကို အဆက္မျပတ္နားစြင့္ရွာပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ ေတာထဲက ျပန္သြားသူမ်ားနဲ႔ဆံုရင္ “ကိုကိုေရႊနဲ႔ေတြ႕ခဲ့သလား။ ဘယ္လိုေနသလဲ။ ဘယ္မွာေရာက္ေနသလဲ” နဲ႔ ေမးေလ့ ျမန္းေလ့ရွိတယ္လို႔ ျပန္ၾကားရပါတယ္။
ေဖေဖအေၾကာင္းေတြ တစံုတရာေရးလို႔ရလာတဲ့ ေဖေဖကြယ္လြန္ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ သူေရးေနက် ကလ်ာမဂၢဇင္းမွာ ေဖေဖ အတြက္အမွတ္တရ ေဆာင္းပါးေတြေရးလာတာေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ေဖေဖအတြက္ ရည္စူးၿပီး ရန္ကုန္ရွိ ေဆြမ်ိဳးေတြက ျပဳလုပ္တဲ့ ဆြမ္းေကြၽးပြဲမ်ားကိုလည္း သြားေရာက္ၿပီး ၀မ္းနည္းျခင္းမွတ္တမ္းစာအုပ္မွာလည္း အခုလိုေရးသားထားခဲ့ပါတယ္။
“ကိုကိုေရႊ (ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ) ဟာ က်မအကိုရင္းပါပဲ။
က်မ ‘ဒို႔တိုင္းဌာနီ’ လံုးခ်င္း၀တၱဳ ကိုကိုေရႊေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာတာအမွန္။
က်မစိတ္ထဲ ကိုကိုေရႊ ကြယ္လြန္မယ္လို႔ ဘယ္ေတာ့မွမထင္ေတာ့ပါဘူး”
ခင္ေဆြဦး။
မမခင္ေဆြဦးရယ္ .... အားလံုး အားလံုးအတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
လွေက်ာ္ေဇာ။
၃-၁၂-၂၀၁၅။
၃-၁၂-၂၀၁၅ ေဖေဖအသက္ (၉၆) ႏွစ္ျပည့္ေမြးေန႔
၄-၁၂-၂၀၁၅ ေမေမကြယ္လြန္တာ (၁၆) ႏွစ္ျပည့္အတြက္္ အမွတ္တရေရးဖြဲ႔ပါတယ္။