ေမာင္စြမ္းရည္ - သံသယကဗ်ာဆရာမ ေကသီလိႈင္
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၅
က်ေနာ္တုိ႔ငယ္စဥ္ အေျခခံပညာေက်ာင္းသားဘဝမွာကတည္းက အႏုျမဴဗုံးစမ္းသပ္မႈ ဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပဲြေတြမွာ ပါဝင္ခဲ့ဖူးတယ္။ တကၠသုိလ္ေရာက္ေတာ့ “အႏုျမဴဗုံး ပိတ္ပစ္ပါ” ဆုိတဲ့ သီခ်င္းကုိ ဝုိင္းဖဲြ႔ဆုိဖူး တယ္။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကယူလာတဲ့ သီခ်င္းပါ။ ေတးေရးအဆုုိေက်ာ္ ကုိျမတ္ေလး၊ စႏၵယားခ်စ္ေဆြ၊ အဆုိေတာ္မာမာေအးတုိ႔ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွာ ဆုိၾကတဲ့သီခ်င္းေပါ့။ ၿမိဳ႕ေတာ္ထဲမွာကားနဲ႔လွည့္ၿပီးေတာ့ သီဆုိၾကပါဖူးတယ္လုိ႔လဲ ၾကားဖူးပါတယ္။ ကုိျမတ္ေလးေရးတဲ့ သီခ်င္းတပုဒ္ျဖစ္ပါတယ္။
မႏၱေလး-ရန္ကုန္၊ တကၠသုိလ္သမဂၢခ်င္း ဆက္သြယ္လႈပ္ရွားမႈအရ ကုိျမတ္ေလး၊ ကုိခ်စ္ေဆြတုိ႔လဲ မႏၱေလးတကၠသုိလ္ကုိလာၾကတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လဲ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိ သြားၾကတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ ရဲေဘာ္သူငယ္ခ်င္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လဲ အႏုျမဴဗုံးပိတ္ပင္ေရး ကဗ်ာေတြဝုိင္းဝန္းေရး သားခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ အဲဒီလုိေရးၾကတဲ့အထဲမွာ တင္မုိး၊ ၾကည္ေအာင္ အစရွိတဲ့ေက်ာင္းသားကဗ်ာဆရာမ်ား အျပင္ ေက်ာင္းသူကဗ်ာဆရာ(မ်ား)လဲ ပါဝင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေက်ာင္းမွာတုန္းကေတာ့ အရုိင္း( ေရႊမန္းညာေျမ) ဆုိတဲ့ ကေလာင္နာမည္နဲ႔ ေရးခဲ့တာ။ ေနာက္ေတာ့ ရန္ကုန္ကုိ ေျပာင္းသြားၿပီး ေကသီလႈိင္ကေလာင္နာမည္နဲ႔ ဆက္ေရးပါတယ္။ နာမည္ရင္းက ခင္စုလိႈင္တဲ့။
ခင္စုလိႈင္ကို က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ တပ္ဦးရဲေဘာ္တဦးပါ။ မႏၱေလးတကၠသုိလ္၊ ေက်ာင္္းသားညီညႊတ္ေရးတပ္ဦး The Student United Front မွာ ပါဝင္လႈပ္ရွားတဲ့ ေက်ာင္းသူတဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာလုိအတုိေကာက္ “တပ္ဦး” အဂၤလိပ္လုိအတုိေကာက္ SUF (ဆပ္ဖ္) လုိ႔လဲ ေခၚတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အဖဲြ႔မွာ ခင္စုလိႈင္က အတူပါဝင္ လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ ရဲေဘာ္မပါ။
ေကသီလိႈင္ရဲ႕ အႏုျမဴဗုံးဆန္႔က်င္ေရးကဗ်ာတပုဒ္ဟာ အေျခခံပညာေက်ာင္းသုံးစာအုပ္မွာ ပါခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ့္ဆီမွာရွိတဲ့ အထက္တန္း ကဗ်ာလက္ေရြးစင္ စာအုပ္ (၁၉၇၉ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝ)၊ စာမ်က္ႏွာ ၄၈မွာပါရွိပါတယ္။ ကဗ်ာေခါင္းစဥ္က “သံသယ” တဲ့။
သံသယ
ၾကည္ၾကည္လင္လင္၊ ေရကုိျမင္လ်က္
ေရတြင္ဆိပ္ခုိး ပါေလႏုိးႏွင့္
စုိးရြံ႕မေသာက္သာၿပီတကား။
သန္႔သန္႔စင္စင္၊ ေလကုိခင္လ်က္
ေလတြင္ဆိပ္ခုိး၊ ပါေလႏုိးႏွင့္
စုိးရြံ႕မရႈိက္သာၿပီတကား။
ရႊမ္းမွည့္ရႊင္ရႊင္၊ သစ္သီးျမင္လ်က္
သူ႔တြင္ဆိပ္ခုိး၊ ပါေလႏုိးႏွင့္
စုိးရြံ႕မစားသာၿပီတကား။
ျဖဴေဖြးလြင္လြင္၊ စပယ္ျမင္လ်က္
သူ႔တြင္ဆိပ္ခုိး၊ ပါေလႏုိးႏွင့္
စုိးရြံ႕မရိႈက္သာၿပီတကား။
ေအာ္ လက္နက္ခ်င္းၿပိဳင္၊ ဂုဏ္ခ်င္းဆုိင္ၾက
ႏုိင္ငံႀကီးသား၊ ထုိသူမ်ားက
စြမ္းအားရွိတုိင္း အဆိပ္မႈိင္းႏွင့္
ရွစ္တုိင္းကုိလႊမ္း္၊ ေဖါက္ခဲြစမ္း၍
ယမ္းေငြ႔ယွက္ျဖာ၊ ဤကမၻာဝယ္
အရာခပ္သိမ္း၊ ဆိပ္ေငြ႔လိမ္းခဲ့
မတိမ္းေရွာင္တတ္၊ ရြံ႕စိတ္ဓါတ္ႏွင့္
မျပတ္သံသယဝင္သည္တကား။
ေကသီလိႈင္ဒီကဗ်ာေလးကုိ အထက္တန္းျမန္မာကဗ်ာလက္ေရြးစင္စာအုပ္မွာ- ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာမင္းသုဝဏ္တုိ႔ ပါဝင္ဦးေဆာင္တဲ့ ေက်ာင္းသုံးျမန္မာ စာျပဳစုေရးအဖဲြ႔က ေရြးခ်ယ္ထည့္သြင္္းေဖၚျပခဲ့တာပါ။ (အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္က ျမန္မာစာသင္ရုိးအဖဲြ႔မွာ မပါေသးပါ။) သံသယ- ကဗ်ာကုိ က်ေနာ္က ျမန္မာစာဆရာအျဖစ္္နဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြကုိ သင္ေပးရပါတယ္။ ေကသီလိႈင္ဆုိတာ ဆရာတုိ႔ရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေပါ့-လုိ႔ ဂုဏ္ယူေျပာဆုိ ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ (တင္မုိးက- မဟုတ္ပါ ဆုိဖူးပါတယ္)
ေကသီလိႈင္ေခၚ ခင္စုလိႈင္ဟာ မႏၱေလးတကၠသုိလ္ကုိ ၁၉၅၆ မွာ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ အတူေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ သူက ခင္ေအးမြန္ဆုိတဲ့ တပ္ဦးရဲေဘာ္မတစ္ဦးနဲ႔ အၿမဲတြဲေလ့ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးဟာ ဝတ္စုံဆင္တူဝတ္ၿပီး ဝါးခေမာက္ကိုယ္စီ ပခုံးမွာလြယ္ခ်ိတ္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ ခင္ေအးမြန္က က်ေနာ္နဲ႔ အဌမတန္း၊ နဝမတန္းမွာကတည္းက တတန္းတည္း စာသင္ဘက္ပါ။ မႏၱေလး အထက-၁ မွာ စာအတူသင္ခဲ့ၿပီး၊ တကၠသုိလ္ကုိ အတူေရာက္လာသူတစ္ဦးပါ။ သူေရာ ခင္စုလိႈင္ပါ။ မုံရြာကုိတင္ေရႊ၊ ေမာင္သာႏုိး၊ ေမာင္မုိးသူ၊ ေမာင္စြမ္းရည္တုိ႔ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူငယ္ခ်င္း ရဲေဘာ္မ-ေတြလုိ႔ေခၚေလ့ရွိပါတယ္။ တပ္ဦးအဖဲြ႔ဝင္ အခ်င္းခ်င္းညီအကုိ ေမာင္ႏွမေတြလုိ ဆက္ဆံေလ့ရွိပါတယ္။
ခင္စုလိႈင္တုိ႔မွာ ညီအကုိေမာင္ႏွမ ခုႏွစ္ေယာက္ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ မွတ္သားမိပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ အစ္မအႀကီးဆုံး မခင္သန္းလိႈင္၊ ေနာက္ ေမေမလိႈင္၊ ညီအမႏွစ္ေယာက္လုံး က်ေနာ္တုိ႔ အရင္တပ္ဦး တကသ အမႈေဆာင္အဖဲြ႔မွာ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေမာင္ အငယ္ဆုံး အုန္းျမင့္လိႈင္က က်ေနာ္တုိ႔ရန္ကုန္ ေျပာင္းသြားၿပီးမွ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္သူျဖစ္ၿပီး ကုိကုိကြ်န္းကုိ အပုိ႔ခံခဲ့ရသူျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစုိးရရဲ႕ ႏွိပ္စက္တဲ့ ဒဏ္နဲ႔ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာပဲ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရရွာပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ မႏၱေလး - ျပည္ဦးလြင္ အရပ္မွာ ၿခံက်ယ္ ဝင္းက်ယ္ႀကီးနဲ႔ေနပါတယ္။ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ပါဝင္သူေတြနဲ႔ စားအိမ္ေသာက္အိမ္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔မိသားစု ကုိလိႈင္မိသားစုလုိ႔ မႏၱေလးမွာ ထင္ရွားပါတယ္။
အလားတူပဲ ဒုိ႔ဘုရင္- ဦးဘရင္ရဲ႕ သားသမီးတစုဟာလဲ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ မိသားစုလုိက္ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ေထာင္က်တန္းက်နဲ႔ ထင္ရွားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားမိသားစုေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဖဆ-ဆုိရွယ္အစုိးရနဲ႔ စစ္အစုိးရတုိ႔ကုိ တေလွ်ာက္လုံးဆန္႔က်င္ တုိက္ပဲြဝင္ခဲ့ၾကသူေတြပါ။ လိႈင္- မိသားစုထဲက ခင္စုလိႈင္၊ ဒုိ႔ဘုရင္-မိသားစုထဲက ေစာလြင္တုိ႔ဟာ က်ေနာ္နဲ႔ ေက်ာင္းေနဘက္ေတြပါ။ ေစာလြင္က အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က အမတ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ (၁၉၉၀ ကပါ)။
ေကသီလိႈင္- မျဖစ္ခင္၊ အရုိင္း( ေရႊမန္းညာေျမ) ဘဝကေရးခဲ့တဲ့ နံရံကပ္စာေစာင္ကဗ်ာတပုိင္းတစကုိ က်ေနာ္မွတ္မိေနပါေသးတယ္။
လိမ္လည္ၿပီးမွ၊ ဦးႏွိမ္ခ်၍
ေနာင္တသနစ္၊ ေႏွာင္းအျဖစ္ကုိ
သီလွစ္ ဟစ္ေၾကြး မလာပါ ေလေလႏွင့္ေတာ့-
လုိ႔ အဆုံးသတ္ထားတဲ့ ကဗ်ာပါ။ ဘယ္သူက သူ႔ကုိ လိမ္လည္ခဲ့ပါလိမ့္။
က်ေနာ္ ၂၀၁၅ ႏုိဝင္ဘာထဲက ရန္ကုန္ကုိေရာက္ခဲ့တယ္။ တကၠသုိလ္ဆရာမ လုပ္ေနတဲ့ သူ႔ကုိရွာခဲ့တယ္။ အၿငိမ္းစား ယူသြားၿပီေပါ့။ လိပ္စာေမ့လုိ႔လဲမရခဲ့။ ေနာက္တခါ ရန္ကုန္ေရာက္မွပဲ ေတြ႔ေအာင္ရွာပါအုံးမယ္။
သူငယ္ခ်င္း
ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၁၅
Photo credit - http://schotography.co.uk/category/art/