သား၀င့္ေက်ာ္ - ရွယ္ယာဝယ္ဖို႔ဘယ္ကစမလဲ Stock exchange
(မိုုးမခ) ဒီဇင္ဘာ၃၀၊၂၀၁၅
(မိုုးမခ) ဒီဇင္ဘာ၃၀၊၂၀၁၅
ရွယ္ယာဝယ္ယူရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမယ့္သူဟာမိမိဝယ္ယူလိုတဲ့ရွယ္ယာထုတ္ေဝေရာင္းခ်တဲ့ကုမၸဏီရဲ႕အေျခအေနကိုအကဲျဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေလ့လာတဲ့အခါအဲဒီကုမၸဏီရဲ႕ႏွစ္ဆံုးဘ႑ာေရးရွင္းတမ္းေတြကတဆင့္ေလ့လာအကဲျဖတ္ၾကရပါ့မယ္။
ဒီလိုဆိုျပန္ေတာ့စေတာ့ေစ်းကြက္(Stock exchange)မွာစာရင္းဝင္(listed) ထားတဲ့ကုမၸဏီေတြဟာအမ်ားျပည္သူထံသို႕၃လတစ္ႀကိမ္သို႔မဟုတ္၆လတစ္ႀကိမ္သို႔မဟုတ္တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ႕ရွိေသာဘ႑ာေရးအစီရင္ခံစာမ်ားကိုသက္ဆိုင္အက်ိဳးေဆာင္လုပ္ငန္းမ်ားမွတဆင့္လည္းေကာင္းစီးပြားေရးစာေစာင္မ်ားမွတဆင့္လည္းေကာင္းအသိေပးထုတ္ျပန္ရပါမည္။
ဘ႑ာေရးရွင္းတမ္းဟုဆိုရာဝယ္ကုမၸဏီ၏ပံရိပ္အစစ္အမွန္ကိုေဖၚျပနိုင္ေသာအရံႈးအျမတ္စာရင္း (Statement of profit and loss) ႏွင့္လက္က်န္ရွင္းတမ္း(Balance sheet or statement of financial position) တို႕ျဖစ္ပါသည္။
စာရင္းရွင္းတမ္းမ်ားကိုေလ့လာေသာအခါရွင္းတမ္းေအာက္ေျခတြင္ေရးသားေဖၚျပးတဲ့ရွင္းလင္းခ်က္ (note to the account) ကိုေလ့လာဖတ္ရႈ႕ရပါလိမ့္မည္။သို႔မွသာစာရင္းရွင္းတမ္းမွာေဖၚျပထားေသာကိန္းဂဏန္းမ်ား၏အဓိပၸါယ္ ကိုမွန္မွန္ကန္ကန္ ေဖၚထုတ္နိုင္မည္ျဖစ္သည္
ေနာက္စာရင္းကိုင္စံက်င့္ထံုးမ်ားကိုလည္းအၾကမ္းဖ်င္းနားလည္ထားရန္လိုအပ္ပါသည္။
သိသင့္သိထိုက္ေသာစာရင္းကိုင္အယူအဆမ်ားတြင္
ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆ(going concern concept) မွာစာရင္းကိုင္သည္ရွင္းတမ္းမ်ားကိုေရးဆြဲရာတြင္ဘယ္ေလာက္ပဲလုပ္ငန္းအေျခအေနဆိုးေနပါေစျမတ္နိုင္ေသာကာလတစ္ခုအထိလုပ္ငန္းဆက္လက္ရွင္သန္ေနမည္ဟုယံုၾကည္ယူဆထားရမည္။
ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္မႈ႕ရွိရမယ္ဆိုတဲ့အယူအဆ (consistency concept) ဆိုတာကစာရင္းကိုင္ပညာမွာ ပထမႏွစ္မွာအသံုးျပဳခဲ့ေသာတြက္နည္းအတိုင္းေနာက္ႏွစ္ေတြမွာလည္းတြက္ခ်က္ရမည္။သံုးေလးႏွစ္ၾကာလို႔ကာလံေဒသံအရကိုက္ညီမႈ႕မရွိလို႔ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳလိုပါကစာရင္းရွင္းတမ္းေအာက္ေျခမွာထည့္သြင္းေဖၚျပရမွာျဖစ္ပါသည္။
က်စ္လစ္သိပ္သည္းမႈ႕ (conservatuon concept) ဆိုတာကေတာ့ Assetsလို႔ေခၚတဲ့ရပိုင္ခြင့္သို႔မဟုတ္လုပ္ငန္းသံုးပစၥည္းမ်ားတန္ဖိုးျဖတ္ရာတြင္အနည္းဆံုးတန္ဖိုးျဖင့္သတ္မွတ္ရမည္။ဥပမာ-ႏွစ္ဆံုးလက္က်န္ကုန္တန္ဖိုးတြင္ဝယ္ေစ်းႏွင့္ေရာင္းေစ်းႏွစ္မ်ိဳးရွိရာအနက္မွအနည္းဆံုးေစ်းျဖင့္တန္ဖိုးသတ္မွတ္ရမည္။
လ်ာထားရမယ္ (accrual concept) ဆိုတဲ့အယူအဆကေတာ့စရိတ္ပိုင္းနဲ႕ပိုၿပီးသက္ဆိုင္ပါတယ္။
ေငြမေပးရေသးပဲေပးဖို႔က်န္ေနေသာစရိတ္မ်ားကိုဒီႏွစ္အတြက္ကုန္က်စရိတ္မွာထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရမယ္ဆိုတဲ့အယူအဆပါ။
ေငြမေပးရေသးပဲေပးဖို႔က်န္ေနေသာစရိတ္မ်ားကိုဒီႏွစ္အတြက္ကုန္က်စရိတ္မွာထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရမယ္ဆိုတဲ့အယူအဆပါ။
ဒီလိုစာရင္းကိုင္အေျခခံအယူအဆေလးေတြကိုသိမွတ္ထားနိုင္ရင္လုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕ဘဏၰာေရးရွင္းတမ္းမ်ားမွလည္ေကာင္းလုပ္ငန္း၏အေျခအေနကိုအကဲျဖတ္ဆံုးျဖတ္နိုင္မွာျဖစ္ပါသည္။