ေမာင္ေမာင္စုုိး - သမတအား စြပ္စြဲျပစ္တင္ျခင္း
(မိုုးမခ) ဇန္န၀ါရီ
၂၀၁၆ ဇႏၷဝါရီ ၁၄ ရက္ေန့ mrtv 4 ၏သတင္းထုတ္ျပန္မွဳအရ သမၼတတာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ၏ လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒျကမ္း သည္ လႊတ္ေတာ္တြင္ မျပီးျပတ္ေသးဟု သိရသည္။ ျပည္ထဲေရး ဝန္ျကီးဌာနမွ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္သုိ့တင္သြင္းသည့္ ထိုဥပေဒျကမ္း ၏ အခန္း ၄ အပိုဒ္ ၁၀ တြင္ နိုင္ငံေတာ္သမတ တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ခ့ဲသူက နိုင္ငံေတာ္သမတအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲ သည့္ ကာလအတြင္း “တာဝန္အရ” ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို အေျကာင္းျပဳ၍ ၎အားတရားစြဲဆိုျခင္း အေရးယူျခင္းမျပဳေစရ ဟူေသာ အခ်က္ပါရွိရာ ၎အခ်က္ကိုဖ်က္ေပးရန္ ျပည္သူလႊတ္ ေတာ္တြင္ ကန့္ကြက္သူမ်ားရွိခ့ဲေသာ္လည္း ၎ ကန့္ကြက္မွဳ ရွံဳးနိမ့္ျပီး ၎ျပဌာန္းခ်က္ပါ “တာဝန္အရ”ဆိုသည့္ စကားရပ္ေနာက္တြင္ “ဥပေဒႏွင့္အညီ” ဟူေသာစာသားျဖည့္စြက္၍ ျပည္သူ့လႊတ္ ေတာ္က အတည္ျပဳေပးခ့ဲသည္။
သုိ့ေသာ္ ထိုဥပေဒျကမ္းအား အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္သုိ့ေရာက္ ရွိေသာအခါ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္က ျဖည့္စြက္ထားေသာ “ဥပေဒႏွင့္ အညီ” ဆိုသည့္ စကားရပ္အား ျပန္လည္ျဖဳတ္၍ အတည္ျပဳခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။ သုိ့ျဖစ္ရာ သမၼတာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ၏ လုံျခံဳေရး ဆိုင္ရာဥပေဒျကမ္းသည္ အတည္မျဖစ္နိုင္ေသးဘဲ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သုိ့ ျပန္လည္တင္သြင္းရမည္ျဖစ္သည္။
သမၼတတာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ၏ လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာဥပေဒ ျကမ္းသည္ လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာ အေစာင့္အေရွာက္ေပးျခင္း လိုအပ္ သည့္ခံစားခြင့္ႏွင့္ အသုံးစားရိတ္ေပးျခင္းမ်ွဆိုလ်င္ အျငင္းပြါးဖြယ္ ရာရွိမည္မဟုတ္ေပ။ ယခုအျငင္းပြါးဖြယ္ရာျဖစ္ေနသည္မွာ သမတ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ကာလက ၎၏ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအား တရားစြဲ အေရးယူျခင္းမျပဳနိုင္ရန္ ထည့္သြင္းသည့္အခ်က္ေျကာင့္ ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္တြင္ကန့္ကြက္သူက ျပစ္မွဳက်ဴး လြန္သူ မည္သူမဆို ယင္းျပစ္မွဳက်ဴးလြန္စဥ္ အတည္ျဖစ္လ်က္ရွိ ေသာ သက္ဆိုင္ရာဥပေဒအရသာ စီရင္ရမည္ဆိုသည့္ နိုင္ငံသားတိုင္းသည္ တရားဥပေဒေအာက္တြင္ အညီအမ်ွျဖစ္ေစ ရမည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ကိုင္စြဲ ကန့္ကြက္ခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၇၃ တြင္ျပဌာန္းထားသည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ ထိုကန့္ကြက္ခ်က္ရွံဳးနိ့္မ့္ခ့ဲေသာ္လည္း ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္က “ဥပေဒႏွင့္အညီ” ဆိုသည့္စကားရပ္ကို ထည့္သြင္းအတည္ျပဳခ့ဲသည္။ သုိ့ျဖစ္ရာ သမတတာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ “ဥပေဒႏွင့္အညီ” ေဆာင္ ရြက္ခ့ဲ့သည္မ်ားကို တရားစြဲျခင္း အေရးယူျခင္း မျပဳနိုင္ေသာ္ လည္း “ဥပေဒႏွင့္မညီေသာ” ကိစၥရပ္မ်ားကို တရားစြဲျခင္း အေရးယူ ျခင္းရသည္ဟူသည့္အဓိပၸါယ္ေဆာင္သည္။
ယခု အမ်ိဳးသားလႊတ္ ေတာ္က ဤ ဥပေဒႏွင့္အညီဟူေသာ စကားရပ္ကိုျဖဳတ္လိုက္ျခင္း သည္ သမတ မည္သုိ့ေဆာင္ရြက္ခ့ဲ့သည္ျဖစ္ေစ အေရးယူျခင္း မျပဳရဟူသည့္အဓိပၸါယ္ေဆာင္သြားေပသည္။ ျပည္သူလူထုအား “ဥပေဒႏွင့္ ... ဟူေသာစကား တြင္တြင္သုံးသူမ်ားက” ယင္းဥပေဒျကမ္း တြင္ ဥပေဒႏွင့္အညီဆိုသည့္စကားရပ္ ထည့္သြင္းအသုံးျပဳရန္ တြန့္ဆုတ္ေနျခင္းသည္ အ့ံျသဘြယ္ျဖစ္ေခ်ေတာ့သည္။
လက္ရွိျပဌာန္းရန္ျကိဳးစားေနသည့္ သမတတာဝန္ထမ္းေဆာင္ ဖူးသူ၏ လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာဥပေဒျကမ္းသည္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဦးသိန္းစိန္တစ္ဦးတည္းႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ေနေသာ္လည္း ဦးသိန္း စိန္တစ္ဦးတည္းအတြက္ ရည္ရြယ္ျပဌာန္းသည့္ဥပေဒမဟုတ္ေခ်။ လာမည့္ ကာလမ်ားတြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ျကမည့္ သမတအား လုံးအတြက္လည္း အျကံဳးဝင္သည့္ ဥပေဒတရပ္ျဖစ္သည္ဆိုသည္ ကို သတိျပဳရန္လိုအပ္သည္။ သမတတာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖူးသူအား အကာကြယ္ေပးရန္လိုအပ္သက့ဲသုိ့ သမတတာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ အာဏာအလြဲသုံးစားလုပ္မွဳခ့ဲမွဳမ်ားကိုလည္း ထိမ္းခ်ဳပ္ရန္လိုသည္။
သမတတစ္ေယာက္ အနားယူျပီဆိုသည္ႏွင့္ အေရးယူျခင္းမခံရ ဆိုပါက ထိုဥပေဒအကာကြယ္ယူ၍ သမတတာဝန္ထမ္းေဆာင္ စဥ္ ထင္တိုင္းက်ဲခ့ဲပါက မခက္ေပပါေလာ။ ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္သည္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ရည္ ရြယ္ေရးဆြဲျခင္းမဟုတ္ဟု ဆိုသူမ်ားအေနႏွင့္ လူတစ္ဦးတစ္ ေယာက္အားရည္ရြယ္ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒမ်ိဳး ေရးဆြဲျပဌာန္း ျခင္းမ်ိဳး မျပဳသင့္ေပ။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအရ အျငိမ္းစား သမတ မဆိုထားႏွင့္ လက္ရွိသမတပင္လ်င္ စြပ္စြဲပစ္တင္၍ ရပါ သည္။ စြပ္စြဲျပစ္တင္၍ ရသည္ဆိုသည္မွာ တာဝန္မွဖယ္ရွားျခင္း ဥပေဒအရ အေရးယူျခင္းတိ့ုပါဝင္သည္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ( ၃ ) ပုဒ္မ ၇၁ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းျပဌာန္းထားသည္။
ပုဒ္မ ၇၁ ။ ။ ( က ) နိုင္ငံေတာ္သမၼတကိုျဖစ္ေစ ဒုတိယသမၼတတစ္ဦးဦးကို ျဖစ္ေစ ေအာက္ပါအေျကာင္းတစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ စြပ္စြဲပစ္တင္ နိုင္သည္။
( ၁ ) နိုင္ငံေတာ္၏ ေက်းဇူးေတာ္ကိုေဖါက္ဖ်က္ျခင္း။
( ၂ ) ဤဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ေဖါက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္ျခင္း။
( ၃ ) အက်င့္သိကၡာ ပ်က္ျပားျခင္း။
( ၄ ) ဤဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားေသာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သိ့ု့မဟုတ္ ဒုသမၼတ ၏အရည္ အခ်င္းပ်က္ယြင္းျခင္း။
( ခ ) နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သိ့ုမဟုတ္ ဒုတိယသမၼတ တစ္ဦးဦးကို စြပ္စြဲျပစ္တင္လိုပါက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ပါဝင္ ေသာ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္မွ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ရပ္၏ လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလည္ စုစုေပါင္းဦးေရအနက္ အနည္းဆုံး ေလးပုံတပုံက လက္မွတ္ေရးထိုးျပီး မိမိတို့၏ စြပ္စြဲခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္ အျကီးအမွဴးထံတင္ျပရမည္။
( ဂ ) ယင္းစြပ္စြဲခ်က္ကို သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္၏ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလည္စုစုေပါင္းဦးေရအနက္ အနည္းဆံုး သုံးပုံႏွစ္ ပုံကေထာက္ခံမွသာ ဆက္လက္အေရးယူေဆာင္ရြက္ရမည္
( ဃ )လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ရပ္ကစြပ္စြဲခ်က္ကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ ရန္ေထာက္ခံလ်င္ အျခားလႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္က ယင္းစြပ္ စြဲခ်က္ကို အဖြဲ့ဖြဲ့၍ စုံစမ္းစစ္ေဆးရမည္။
( င ) စြပ္စြဲခ်က္ကို စုံစမ္းစစ္ေဆးသည့္အခါ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သုိ့မဟုတ္ ဒုတိယသမၼတကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း ကိုယ္စားလည္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေခ်ပခြင့္ေပးရမည္။
( စ ) စြပ္စြဲခ်က္ကိုစုံစမ္းစစ္ေဆးျပီးသည့္အခါ စြပ္စြဲခ်က္ကို စစ္ ေဆးေသာ သုိ့မဟုတ္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေစေသာလႊတ္ေတာ္၏ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလည္စုစုေပါင္းဦးေရ အနက္ အနည္းဆံုး သုံးပုံႏွစ္ပုံက ထိုစြပ္စြဲခ်က္သည္ မွန္ကန္ျပီး စြပ္စြဲခံရေသာ ျပစ္မွဳသည္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သုိ့မဟုတ္ ဒုတိယသမၼတ အား ရာထူးတြင္ ဆက္လက္ထမ္းရြက္ေစရန္ မသင့္ေျကာင္း ဆုံးျဖတ္လ်င္ စြပ္စြဲခံရေသာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သုိ့မဟုတ္ ဒုတိယသမၼတအား ရာထူးမွရပ္စဲရန္ ယင္းလႊတ္ေတာ္က ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အျကီးအမွဴးထံတင္ျပရမည္။
( ဆ ) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အျကီးအမွဴးသည္ တင္ျပခ်က္ ရရွိလ်င္ ရရွိခ်င္း စြပ္စြဲခံရေသာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သုိ့မ ဟုတ္ ဒုတိယသမၼတအား ရာထူးမွ ရပ္စဲေျကာင္း ေျကျငာ ရမည္။ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၃ ပုဒ္မ ၇၁ ၌ အထက္ပါ အတိုင္းျပဌာန္းထားရာ အျငိမ္းစားယူမည့္ သမတတစ္ဦးသည္ ထိုဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ပါသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားထက္ ေက်ာ္လြန္၍ အခြင့္အလမ္းရယူနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ထို့အတူ သမတတာဝန္ ေဆာင္ဖူးသူ၏ လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာနည္းဥပေဒျကမ္းသည္လည္း ဖြဲ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအား ေက်ာ္လြန္၍ ျပဌာန္း၍ မရနိုင္ေပ။ သုိ့မဟုတ္ပါက ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒသည္ ပ်က္ျပားသြားေပလိမ့္မည္။ တရားဥပေဒေအာက္ တြင္ လူအားလုံးအညီအမ်ွဆိုသည္မွာ ပ်က္ျပယ္၍ ဥပေဒသည္ ေမ်ွာ့ျကိဳးသဖြယ္ ျဖစ္သြားေပလိမ့္မည္။
ထို့ျပင္ လက္ရွိသမတတာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ လတ္တေလာ ကာတြင္ပင္ ေက်ာင္းသားအေရးလွဳပ္ရွားသူ မင္းေသြးသစ္ ေဇယ်ာလြင္တို့အား၎ လယ္သမားအေရးလွဳပ္ရွားသူ စုစုေႏြး တိ့ုအား၎ ၂၀၁၄/ ၂၀၁၅ ကာလမွ ျပစ္မွဳမ်ားျဖင့္ ဥပေဒပုဒ္မ မ်ားတပ္၍“ ေနာက္ေျကာင္းျပန္ အေရးယူမွဳ တရားစြဲမွဳမ်ား” ျပဳလုပ္ ေနသည္ကိုေတြ့ေနရသည္။
ဤသုိ့ေဆာင္ရြက္ေနသည္မွာ “တရားဥပေဒႏွင့္ညီသည္” ဟုဆိုျပီး သမတကို့ေတာ့ ေနာက္ေျကာင္း ျပန္ အေရးယူမွဳ တရားစြဲမွဳ မျပဳရဆိုလ်င္ ျမိဳ့ဝန္မင္းကေတာ့ တျမိဳ့လုံးမီတင္ရွဳိ့ခြင့္ရွိေပမဲ့ သူဆင္းရဲမ်ားက ဆီးမီးခြက္ေတာင္ ထြန္းခြင့္မရွိသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးဟုဆိုရေပမည္။ တရားမ်ွတမွဳ ႏွင့္ပတ္သက္၍ စိတ္ပ်က္စရာအေျခအေနဟုဆိုရမည္။ လူတစ္ဦးခ်င္းအေနႏွင့္ အတက္အက် အနိမ့္အျမင့္ အဆိုးအေကာင္း အမွန္အမွား မ်ားစြာျကံဳရတတ္သည္မွာ မထူး ဆန္းေပ။ သုိ့ေသာ္ လူတိ့ုသည္ မိမိလုပ္ခ့ဲသည့္ အလုပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လိပ္ျပာသန့္ဖိ့ုလိုသည္။ တာဝန္သိဖိ့ုသည္။ တာဝန္ ယူစိတ္ရွိဖိ့ုလိုပါသည္။