ေမာင္စြမ္းရည္ - ရန္ျဖစ္ဖက္ သူငယ္ခ်င္း ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၉၊ ၂၀၁၆
ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ေမာင္စြမး္ရည္တို႔ဟာ ရန္ျဖစ္ဖက္ေတြလို႔ပဲ လူသိမ်ားခဲ့ၾကပါတယ္။ လည္ပင္းဖက္ေနခဲ့ၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြရယ္လို႔ လူသိနည္းပါတယ္။ ၁၉၅၆-၅၇ ေလာက္က မန္းတကၠသိုလ္မွာ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔ဟာ လည္ပင္းဖက္ျပီး အိပ္ရာတခုထဲမွာ အတူအိပ္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ မန္းတကၠသိုလ္အနီး၊ ေဗာဓိကုန္းရပ္ကြက္ထဲက ႏုၾကည္ရိပ္သာ၊ ကဗ်ာဆရာ ကသာ၀င္းၾကြယ္ရဲ့ အခန္းမွာ။
ေဇာ္ျမင့္သက္ ေခၚ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ၁၉၅၃ မွာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ၁၀တန္းေအာင္ျပီး တကၠသိုလ္ေရာက္ခဲ့သတဲ့။ ကသာ၀င္းၾကြယ္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ၾကည္ေအာင္၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔က ၁၉၅၆ က်မွ တကၠသိုလ္ကို အတူေရာက္လာၾကတာ။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က တကၠသိုလ္ေရာက္တာ ေစာေပမယ့္ ေမြးသကၠရာဇ္ကေတာ့ အားလုံးနဲ႔ အတူတူ - ၁၉၃၇။
ေမာင္မိုးသူက သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ အေစာဆုံး အိမ္ေထာင္က်တယ္။ ေမာင္မိုးသူရဲ့အိမ္ကိုပဲ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔က သမီးရည္းစား ခ်ိန္းေတြ႔စရာ စခန္းသာအျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့ျပီး သူတိ႔ုလည္း အသီးသီး အိမ္ေထာင္က်သြားခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔အိမ္ေထာင္ဖက္မ်ားက ေက်ာင္းဆရာမေတြဆိုေတာ့ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ကံတူအက်ဳိးေပးပါပဲ။ အိမ္ေထာင္သည္ဘ၀မွာ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားသြားခဲ့ပါတယ္။
ေမာင္စြမ္းရည္ရဲ့ရြာက ျမင္းျခံျမိဳ့နယ္က အလံနီသူပုန္မ်ားရဲ့ ရြာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ကလည္း မုံရြာ အလံနီအုပ္စုက ဆိုပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မန္းတကၠသိုလ္ရဲ့ အလံနီအုပ္စု ေခါင္းေဆာင္ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ျမင္းျခံ အလံနီနယ္က လာတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္ကို ခ်ည္းကပ္တယ္။ စာေပ၀ါသနာပါတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္မွာ တကၠသိုလ္ေရာက္စအခါက စာေပသူငယ္ခ်င္း မရွိပါ။ ေက်ာင္းသားၾကီး ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္လုပ္တဲ့ စာေပျပိဳင္ပြဲကို ၀င္ျပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ ျပိဳင္ပြဲကို တကၠသိုလ္ျမန္မာအသင္းၾကီးက ဦးစီးက်င္းပပါသတဲ့။ ဥကၠ႒လား အတြင္းေရးမွဴးလား မသိခဲ့ရတဲ့ ကိုေဇာ္ျမင့္ ေခၚ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ဦးစီးက်င္းပတာပါ။ ပ - ဒု - တ သုံးဆု ေပးဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ကဗ်ာျပိဳင္ပြဲမွာ ၄ ေယာက္ ၀င္ျပိဳင္တာဆိုေတာ့ ေနာက္ဆုံးလူကို စတုတၳ ေပးလိုက္ရပါတယ္။ ေမာင္၀င္းေဖ(ျမင္းျခံ) အမည္နဲ႔ ကေလာင္ေသြးေနတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္ေပါ့။ အစီအစဥ္မရွိဘဲ ေပးတဲ့ဆုကို ဥကၠ႒ ဦးေဇာ္ျမင့္က သူ႔လြယ္အိတ္ထဲမွာ အသင့္ပါလာတဲ့ ျမန္မာစာေပသမိုင္း (ဦးေဖေမာင္တင္) စာအုပ္နဲ႔ ျခီးျမွင့္လိုက္ပါတယ္။ စာအုပ္မွာ ဘာမွေရးမထားလို႔ ေမာင္စြမ္းရည္ကပဲ ေမာသ္၀င္းေဖ၊ ကဗ်ာ စတုတၳဆု လို႔ သူ႔ဖာသာ ေရးထိုးထားလိုက္ခဲ့ပါတယ္။
ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ရန္ကုန္ေျပာင္းသြားေတာ့ ေမာင္စြမ္းရည္က ေမာင္သာႏိုးတို႔နဲ႔ ေပါင္းေနပါျပီ။ ေမာင္သိန္းႏိုင္တို႔ တင္မိုးတို႔ကလည္း ျမန္မာစာ ေနာက္လူေတြနဲ႔ ေရာက္လာလို႔စာေပအဖြဲ႔ ေကာင္းေနပါျပီ။ ေမာင္သာႏိုးတို႔အဖြဲ႔ကို ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က မၾကည္ပါ။ ဘာျဖစ္လို႔ မၾကည္ၾကတာလဲဆိုတာ ေမာင္စြမ္းရည္ကလည္း အစက မသိခဲ့ပါ။ ေမာင္မိုးသူရဲ့အိမ္က စာေပသေဘာတရား စာအုပ္ေတြကို အဂၤလိပ္လို ဖတ္ျပီး လက္ယားလာတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္က ကဗ်ာဆရာၾကီး ေဒါင္းႏြယ္ေဆြကို ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါင္းႏြယ္ေဆြအေျခစိုက္တဲ့ ရႈမ၀မဂၢဇင္းမွာ ဂိုဏ္းဖြဲ႔ျပီး ေမာင္စြမ္းရည္ကို တိုက္ပါေတာ့တယ္။ 'ေဇာ္ - ေဖာ္ - ေမာင္ - သင္း"ေလးဦးဂိုဏ္း၊ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ေမာင္စံေဖာ္၊ မင္းေမာ္၊ ေအာင္သင္း။
က်ေနာ္ ရန္ကုန္ေျပာင္းလာျပီး အတန္ၾကာေတာ့ ျငိမ္းေက်ာ္၊ မင္းေက်ာ္၊ နတ္ႏြယ္၊ ျမသန္းတင့္ စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ကြယ္လြန္ကုန္ၾကျပီး တင္မိုးကလည္း ျပည္ပထြက္သြားျပီဆိုေတာ့ ကိုေအာင္သင္းမွာ စာေပေဟာေျပာေဖာ္ မဲ့သြားရွာတယ္။ သူ႔မွာ တန္းတူရည္တူ ခရီးေဖာ္ မရွိေတာ့လို႔ ဆိုျပီး ေမာင္စြမ္းရည္ကို လာေခၚတယ္။ စစ္ေျပျငိမ္းၾကစို႔ တဲ့။ စာေပေဟာေျပာပြဲ ခရီးစဥ္တခုမွာ က်ေနာ္က က်ေနာ္နဲ႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္တို႔ တအိပ္ရာတည္း အတူအိပ္ၾကပုံ၊ က်ေနာ့္ရြာကိုလည္း သူေရာက္ေအာင္ လာခဲ့ပုံ၊ အလံနီရြာသားခ်င္း ဆိုတဲ့ ေသြးေျပာလို႔ ခင္မင္ေနၾကရာက အလံနီမဟုတ္ေတာ့့ဘူး ဆိုေတာ့ အခင္အမင္ ေလ်ာ့သြားပုံေတြကို ေျပာျပတယ္။ သူ အံ့ၾသေနတယ္။ တကၠသိုလ္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြေၾကာင့္ သူငယ္ခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး ပ်က္ရသလားတဲ့။ က်ေနာ္က ခင္ဗ်ားတို႔ မႏၱေလးကလူေတြကို တုန္႔ျပန္ေနတာက ရိုးရိုးပါ။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ေနာက္က တြန္းေနတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို သေဘာမေပါက္ခဲ့ဘူး။ က်ဳပ္ကလည္း ေျမွာက္ေပးရင္ 'ေခၽြးထြက္ေအာင္"က တတ္တာကိုးလို႔ ရယ္ရယ္ေမာေမာနဲ႔ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္ကလည္း သူ႔လို ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားနဲ႔ လာတဲံလူက စစ္ေထာက္လွမ္းေရးကို ဇာတ္လိုက္လုပ္ျပီး ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ အပစ္အခတ္ အညွစ္အသတ္ အထစ္အျဖတ္ ၀တၳဳမ်ဳိးေတြကို ရႈတ္ခ် ေ၀ဖန္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ လူခ်င္းကေတာ့ အခ်စ္ မပ်က္ပါဘူး။ အေရးရယ္ အေၾကာင္းရယ္ဆုိရင္ ကိုမိုးသူနဲ႔ က်ေနာ္က သူ႔ကို သတိရတတ္ပါတယ္။ မႏၱေလးစာေပသမားတစုက စေနစာေပ၀ိုင္း ဆိုျပီး ဘီအိုစီေကာလိပ္ လဖက္ရည္ဆိုင္မွာ ဆုံေလ့ရွိၾကတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေတာင္ငူေဆာင္၊ ျမန္မာစာဌာနေရွ႔က ေတာင္ပိႏၷဲပင္ေအာက္ ေရႊ႔လာခဲ့တယ္။ အသိုင္းအ၀ိုင္း မတူလို႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က က်ေနာ္တို႔ ၀ိုင္းကို မလာပါ။ က်ေနာ့္အိမ္ကိုလည္း လာေလ့ မရွိပါ။ က်ေနာ္ကေတာ့ သူ႔အိမ္ကို ေရာက္တတ္ပါတယ္။ သူ႔စာေတြကုိလည္း မလြတ္တမ္း ဆိုသေလာက္ ရွာဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ထင္မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ သူကြယ္လြန္လို႔ သူစာစုစာရင္းကို ၾကည့္ေတာ့ က်ေနာ္ မဖတ္ဖူးတာေတြ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ဖတ္အား ေရးအား အလြန္ေကာင္းပါတယ္။ သူ႔ေလာက္ ထူတဲ့စာအုပ္ၾကီးေတြ က်ေနာ္ မေရးဘူး၊ မထုတ္ဘူးပါ။
က်ေနာ္ သူနဲ႔ စသိတုန္းက သူက ကဗ်ာဆရာပါ။ ကဗ်ာေတြပဲ ေရးပါတယ္။ ေဇာ္သလႅာ တဲ့။ သူနဲ႔အတူ မုံရြာသား အလံနီေလးတေယာက္က မိုးသလႅာ တဲ့။ သလႅာ ဆိုတာ တခ်ုိ႔က ဘာမွန္း မသိၾက။ သလႅာ၀တီ - ခ်င္းတြင္းရဲ့ ရာဇ၀င္ထဲက နာမည္ပါ။ နံရံကပ္စာေစာင္မွာ သူေရးတိုင္း ေစာင့္ဖတ္ပါတယ္။ အားက်လို႔ပါ။ 'အဘိဓမၼာရဲ့ သစ္ရြက္တရြက္"ဆုိတာမ်ုိး၊ အထူးအဆန္းေတြကို ေဒါင္းႏြယ္ေဆြ ေရးသလို ေရးေလ့ရွိပါတယ္။ သူတို႔မွာ အလံနီေက်ာင္းသားေတြရဲ့ နံရံကပ္စာေစာင္ သီးျခား ရွိပါတယ္။ အယ္ဒီတာကေတာ့ "ဥသွ်ာ"ေခၚ ခင္ေမာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ စာေစာင္မည္ကို အတိအက် မမွတ္မိေတာ့ပါ။ 'အရုဏ္'ဆုိသလိုလိုပါပဲ။ က်ေနာ္က ရႈမ၀မဂၢဇင္းမွာ တပုဒ္စ၊ ႏွစ္ပုဒ္စ ပါဖူးပါတယ္။ ေမာင္ေဌးဦး ကေလာင္နာမည္နဲ႔ ကဗ်ာေရးေနတဲ့ ေရႊဘိုသား ကိုခင္ေမာင္ေဌး ေခၚ ပန္းခ်ီ အိပ္ခ်္လြင္နဲ႔ အတူကေလာင္စမ္းေနေတာ့ ေမာင္စြမ္းရည္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ သူကလည္း ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ေဇာ္သလႅာ ေခၚ သလႅာေမာင္သင္းရည္ ပဲ ရွိပါေသးတယ္။
ေဇာ္သလႅာ၊ မုိးသလႅာ၊ နဲ႔ ေမာင္၀င္းေဖ (ျမင္းျခံ) သုံးဦးသား တြဲခဲ့ၾကတာကေတာ့ အလံနီ နယ္သားခ်င္း ဆိုတဲ့ သေဘာပါခဲ့ပုံရပါတယ္။ ေရစၾကိဳက ပို႔ျပီး အလံနီမူရင္းက်ပါတယ္။ သခင္စိုးၾကီးတို႔ ရုံးစိုက္ခဲ့ဖူးတာ မဟုတ္လား။ ေရစၾကိဳက ေမာင္ဘဂ်မ္း (တင္မုိး) ေရာက္လာျပန္ေတာ့ တင္မိုးနဲ႔ ၀င္းေဖ (ေမာင္စြမ္းရည္) တို႔ အလံနီနယ္သားေတြဆိုျပီး အလံနီအုပ္စုက ခ်ည္းကပ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၃ ဦး (ေမာင္သိန္းႏိုင္ အပါအ၀င္) က က်ေနာ္တို႔ စာေရးဆရာေတြ အထူးသျဖင့္ ကဗ်ာဆရာေတြက တသီးပုဂၢလသမားေတြ၊ (အင္ဒီဗီဂ်ဴယယ္လစ္ေတြ) ႏိုင္ငံေရးပါတီဆိုတာ ဗဟိုဦးစီး ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ရွိတယ္။ ပုဂၢလိကသမားေတြကို ခ်ဳပ္ကိုင္ရင္ ပါတီ နာမည္ပ်က္တယ္။ ပါတီ၀င္မဟုတ္ဘဲ (ကိုယ္စိတ္ပါတဲ့အခါ) ေထာက္ခံအားေပး ကူညီပါ့မယ္ လို႔ ေျပာင္ျပီး ဘယ္ပါတီမွ မ၀င္ဘဲ 'ၾကားေန'လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၾကားေနကို အဲဒီအခါက အဂၤလိပ္လို နဴထရယ္စတင္း (Neutral stand) လို ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က စာေပသမား ကိုသာႏိုး၊ တကၠသိုလ္၀င္း တို႔နဲ႔ အတြဲမ်ားလို႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က က်ေနာ္တို႔ ၾကားေန ဆိုတာကို မယုံေတာ့ပါ။ သူ ရန္ကုန္ေျပာင္းသြားေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို တြယ္ေတာ့တာပါပဲ။ လူခ်င္းေတြ႔ရင္ေတာ့ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံၾကီးမွာေတာ့ သူနဲ႔ က်ေနာ္နဲ႔ စင္ျမင့္တခုေပၚမွာ ျပန္ဆုံၾကတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို အားရပါးက 'ကေလာ္'ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူနဲ႔ က်ေနာ္ စင္ေပၚကေန လည္ပင္းဖက္ျပီး ဆင္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ 'ဒို႔ ႏွစ္ေယာက္ ဘုံရန္သူကို တိုက္ဖိ႔ု တဖြဲ႔တည္း ျပန္လည္ ပူးေပါင္းခဲ့ၾကျပီ"လို႔ ေျပာဆိုေၾကြးေၾကာ္ျပီးေနာက္ သူနဲ႔ က်ေနာ္ ၾကားမွာ ဘာ အခုအခံမွ် မက်န္ေတာ့ပါ။ တေန႔ေတာ့ ကိုေစာထြန္းဆီက စာလာပါတယ္။ သူကလည္း မန္းတကၠသိုလ္ထြက္ စာေရးဆရာ 'ေစာလူ'ျဖစ္ေနပါျပီ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ေျမာက္အီလီႏြိဳက္ တကၠသိုလ္မွာ ျမန္မာစာ ျပေနပါတယ္။ သူက က်ေနာ္နဲ႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ၂ေယာက္ တေယာက္ေယာက္ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံကို စာေပညီလာခံတခု တက္ေရာက္ဖုိ႔ ဖိတ္စာ ပို႔ပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က စာတမ္းေရးဖို႔ေရာ၊ သြားဖတ္ဖို႔ေရာ ျငင္းပါတယ္။ က်ေနာ္က ေထာက္လွမ္းေရး (၆) က ေခၚတာ ၂ ခါ ရွိျပီဆိုေတာ့ ျပည္ပကို ေျပးဖို႔ ျပင္ေနရတဲ့အတြက္ ထြက္ေပါက္ ရသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ ထြက္ခဲ့တဲ့အခါ သူတေယာက္တည္းကိုပဲ ႏႈတ္ဆက္ ထြက္ခြာခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၀၂ ႏို၀င္ဘာ ဆိုေတာ့ ခုဆိုရင္ ဒြဒသာဟိ တဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ ကလာ ေက်ာ္ခဲ့ပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္ကို အလည္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာထဲမွာ ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေရာက္လ်င္ ေရာက္ခ်င္း အကိုၾကီး ကုိသာႏိုးကို သြားေရာက္ ဂါရ၀ျပဳပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႔ဆီကို သြားျပီး အဦးဆုံး ႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ရွိပါသလား ဆိုေတာ့ သြားမဲ့ ပါးပိန္နဲ႔ တကယ့္ကို အဖုိးၾကီးနဲ႔ တူတဲ့ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ထြက္လာပါတယ္။ ဒုတ္ေကာက္ၾကီး တေဒါက္ေဒါက္နဲ႔ပါ။ 'ဘယ္သူလဲဟ'ဆိုျပီး မ်က္ေမွာင္ ၾကဳတ္ၾကည့္ရင္း ၀င္းတံခါးဆီကို ထြက္လာပါတယ္။ က်ေနာ္မွန္းသိေတာ့ အိမ္ထဲကို ေခၚသြားပါတယ္။ ဧည့္ခန္းမွာ သူ႔ဇနီး ဆရာမၾကီးက ကုလားထိုင္မွာ ၾကံ့ၾကဳံ့ေလး ဗမာထိုင္ ထိုင္ေနရာ ျပဳံးႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။ မက်န္းမာလို႔ ထႏိုင္ဟန္ မတူပါ။ 'လာႏႈတ္ဆက္တာ၊ ျပီးမွ ဆုံၾကရေအာင္လို'႔ ေျပာျပီး မထိုင္ဘဲ ျပန္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ သူ႔သမီးက က်ေနာ့္ကို သူ႔အေဖ ေနာက္ဆုံးထုတ္တဲ့ စာအုပ္ထူၾကီး 'ေက်ာင္းသားသမဂၢအေၾကာင္း"ကို လက္ေဆာင္ ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္ၾကီးပါ။
သူငယ္ခ်င္း ေမာင္သိန္းႏိုင္က သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆုံရေအာင္ဆိုျပီး ထမင္းစားပြဲတခု စီစဥ္ပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ကသာ၀င္းၾကြယ္၊ ေမာင္သိန္းႏိုင္၊ ပန္းခ်ီ ၀င္းေဖ၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔ မန္းတကၠသိလု္ ငယ္သူငယ္ခ်င္းေတြ ေတြ႔ဆုံ စုစည္းမိၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ စျပီး ေျပာမိတဲ့စကားက 'ခ်စ္တယ္ ဆိုတာ မုန္းလို႔ မရပါလားေနာ္၊ ကိုထြန္းစိန္ ...'ဆိုတဲ့ စကားပါ။ မန္းတကၠသိုလ္နားက ပုဂၢလိက ေဘာ္ဒါေဆာင္မွာ ခင္ေမာင္၀င္း (၀င္းၾကြယ္) တခန္း၊ က်ေနာ္ တခန္း ေနၾကေတာ့၊ ေမာင္မိုးသူနဲ႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္တို႔ လာတတ္တယ္။ ၀င္းၾကြယ္ရဲ့ အခန္းတခါးရြက္မွာ အဲဒီစာတန္း ေရးထားတာ က်ေနာ္ မွတ္မိေနပါတယ္။ မူလက 'ခ်စ္တယ္ဆိုတာ မုန္းလို႔ မရပါလား ေနာ္'ဆိုတဲ့ စာတန္းေလးပဲ ရွိတယ္။ 'ကုိထြန္းစိန္'ဆိုျပီး ျဖည့္သြားတာက ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ လို႔ပဲ က်ေနာ္ မွတ္မိေနလို႔ပါ။ ကိုထြန္းစိန္ ဆိုတာ ၀င္းၾကြယ္ရဲ့ အေဖ ဦးထြန္းစိန္ပါ။ သူ႔အေဖလာေတာ့ သူ႔သားကို ေတြ႔မသြားရဖူး ထင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ျဖည့္ခဲ့တာ ျဖစ္မယ္ ထင္ပါတယ္။ (ေမာင္မိုးသူက ဒါမ်ဳိး မေနာက္တတ္ရွာပါ)။ ဘယ္သူေရးတာလဲ၊ ဖိုးေဇာ္ျမင့္ မဟုတ္လားဆိုေတာ့ ရယ္လို႔ပဲ ေနပါတယ္။ ခက္တာက သူ႔ခမ်ာ နားေလးေနရွာပါတယ္။ မၾကားရေတာ့ ရယ္လို႔ပဲ ေနပါတယ္။ က်ေနာ့္မွာ ေဒၚလာ တေထာင့္ရွစ္ရာတန္ နားက်ပ္ အသစ္ၾကီးနဲ႔ ဆိုေတာ့ ၾကားရပါတယ္။ ထမင္း၀ိုင္းမွာ သူနဲ႔ က်ေနာ္ ၀ိုင္တခြက္ ကိုင္ျပီး (ခ်ီးယားစ္) လုပ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူ မေသာက္ေတာ့ပါလို႔ သိထားပါတယ္။ (က်ေနာ္က အိမ္ရွင္ကို အားနာလို႔ သုံးခြက္ေတာင္ ျခီးျမွင့္လိုက္ပါတယ္) အဲဒီပြဲမွာ အသြားအျပန္ ကားတစီးနဲ႔ အတူသြားဖို႔ ျပန္ဖို႔ သူငယ္ခ်င္း ေမာင္သိန္းႏိုင္က စီစဥ္ေပးပါတယ္။ အလြမ္းေျဖၾက၊ ေပ်ာ္ၾကရပါတယ္။
ေမာင္စြမ္းရည္နဲ႔ မိတ္ေဆြမ်ား စာေပစကား၀ုိင္း ဆိုတာကို ႏို၀င္ဘာ ၁၇ ရက္ အဂၤါေန႔မွာ မိုးမခ နဲ႔ HOME မီဒီယာတို႔ ပူးတြဲ စီစဥ္ပါတယ္။ ဒိုင္ခံေဆြးေႏြးၾကမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြထဲမွာ ယဘက္အစြန္က ထိုင္ေနသူ အသားညိဳညိဳနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ပါ။ သူ႔၀ဲဘက္က စာေရးဆရာမၾကီး ေဒၚခင္ေဆြဦး၊ အလည္မွာ ေမာင္စြမ္းရည္၊ ေနာက္ ေမာင္မိုးသူ၊ ေမာင္သိန္းႏိုင္၊ ပန္းခ်ီ ၀င္းေဖ - မႏၱေလးတကၠသိုလ္ကခ်ည္းပါပဲ။ တကၠသိုလ္မွာ အေစာဆုံးနဲ႔ အသက္အၾကီးဆုံး ေဒၚခင္ေဆြဦးပါပဲ။ ျပၤီးေတာ့ ၁၉၅၃ မွာ တကၠသိုလ္ေရာက္တဲ့ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ပန္းခ်ီ ၀င္းေဖပါ။ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျမန္မာစာသင္ၾကားေရးအေၾကာင္းက စျပီး ေမးတာဆိုေတာ့ တကၠသိုလ္က ျမန္မာစာဆရာလဲျဖစ္၊ ျမန္မာစာ မဟာ၀ိဇၨာလည္း ျဖစ္တဲ့ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ဆယ္တန္း ျမန္မာစာဂုဏ္ထူး၊ မႏၱေလး စိုက္ပ်ဳိးေရးတကၠသိုလ္ ျမန္မာစာဆရာေဟာင္း၊ ျမန္မာစာ က်ဳရွင္ေလာကဘုရင္၊ ဂုဏ္ထူး သိန္းႏိုင္တို႔က အဓိက ေျဖပါတယ္။ ေမာင္စြမ္းရည္ကေတာ့ ေဒၚအမာ ရာျပည့္ပြဲအေၾကာင္း ေမးလာတာကို ေျဖပါတယ္။ သတင္းစာဆရာနဲ႔ စာေပအႏုပညာရွင္၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ေမာ္ကြန္းထိုးသူ၊ သုေတသီပညာရွင္အျဖစ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီပြဲဟာ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္အေနနဲ႔ သူရဲ့ သူငယ္ခ်င္း ေက်ာင္းေနဘက္မ်ား၊ စာေရးေဘာ္မ်ားနဲ႔ ေနာက္ဆုံး ေတြ႔ဆုံ ႏႈတ္ဆက္တဲ့ပြဲ။ ပရိသတ္ကိုလည္း ေနာက္ဆုံး ႏႈတ္ဆက္တဲ့ပြဲ ဆိုတာ သူကိုယ္တိုင္လည္း မသိလိုက္၊ သူ႔အေပါင္းအသင္းမ်ားလည္း မသိလိုက္ၾကပါ။ ဒီဇင္ဘာတလျခားျပီး ဇန္န၀ါရီ ၂၆ မွာ မေမ်ာ္လင့္ဘဲ အမွည့္ေၾကြလို ေၾကြသြားခဲ့ရွာပါတယ္။ ေနာက္ေန႔မွာေတာ့ ၀ါရွင္တန္က ေမျငိမ္းက ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ရက္လည္ စာေစာင္ေလးထုတ္ဖို႔ စာ တမ်က္ႏွာေလာက္ ေပးပါဆိုလိုႊ ေရးေပးလိုက္ရေတာ့ မ်က္ရည္ မဆည္ႏိုင္ပါ။
မနက္ခင္း ထုံးစံအတိုင္း ဘုရားဆြမ္းကပ္၊ ပန္း၊ ေရခ်မ္း ကပ္ရင္း သူငယ္ခ်င္းအတြက္ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ကုသိုလ္အမွ် ေပးလိုက္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေရ ... အမွ် အမွ် အမွ် လို႔။
ေၾသာ္ ဘုရားေသာ္မွ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရႏိုင္တဲ့ ဒီခရီးကို ေနာက္ဆုံးေတာ့ အားလုံး သြားၾကရမွာပါပဲ ကလား။ သူငယ္ခ်င္းေရ သြားႏွင့္ေပေတာ့။
သူငယ္ခ်င္း
ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီ ၂၇၊ ဗုဒၶဟူး
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၉၊ ၂၀၁၆
ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ေမာင္စြမး္ရည္တို႔ဟာ ရန္ျဖစ္ဖက္ေတြလို႔ပဲ လူသိမ်ားခဲ့ၾကပါတယ္။ လည္ပင္းဖက္ေနခဲ့ၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြရယ္လို႔ လူသိနည္းပါတယ္။ ၁၉၅၆-၅၇ ေလာက္က မန္းတကၠသိုလ္မွာ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔ဟာ လည္ပင္းဖက္ျပီး အိပ္ရာတခုထဲမွာ အတူအိပ္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ မန္းတကၠသိုလ္အနီး၊ ေဗာဓိကုန္းရပ္ကြက္ထဲက ႏုၾကည္ရိပ္သာ၊ ကဗ်ာဆရာ ကသာ၀င္းၾကြယ္ရဲ့ အခန္းမွာ။
ေဇာ္ျမင့္သက္ ေခၚ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ၁၉၅၃ မွာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ၁၀တန္းေအာင္ျပီး တကၠသိုလ္ေရာက္ခဲ့သတဲ့။ ကသာ၀င္းၾကြယ္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ၾကည္ေအာင္၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔က ၁၉၅၆ က်မွ တကၠသိုလ္ကို အတူေရာက္လာၾကတာ။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က တကၠသိုလ္ေရာက္တာ ေစာေပမယ့္ ေမြးသကၠရာဇ္ကေတာ့ အားလုံးနဲ႔ အတူတူ - ၁၉၃၇။
ေမာင္မိုးသူက သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ အေစာဆုံး အိမ္ေထာင္က်တယ္။ ေမာင္မိုးသူရဲ့အိမ္ကိုပဲ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔က သမီးရည္းစား ခ်ိန္းေတြ႔စရာ စခန္းသာအျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့ျပီး သူတိ႔ုလည္း အသီးသီး အိမ္ေထာင္က်သြားခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔အိမ္ေထာင္ဖက္မ်ားက ေက်ာင္းဆရာမေတြဆိုေတာ့ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ကံတူအက်ဳိးေပးပါပဲ။ အိမ္ေထာင္သည္ဘ၀မွာ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားသြားခဲ့ပါတယ္။
ေမာင္စြမ္းရည္ရဲ့ရြာက ျမင္းျခံျမိဳ့နယ္က အလံနီသူပုန္မ်ားရဲ့ ရြာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ကလည္း မုံရြာ အလံနီအုပ္စုက ဆိုပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မန္းတကၠသိုလ္ရဲ့ အလံနီအုပ္စု ေခါင္းေဆာင္ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ျမင္းျခံ အလံနီနယ္က လာတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္ကို ခ်ည္းကပ္တယ္။ စာေပ၀ါသနာပါတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္မွာ တကၠသိုလ္ေရာက္စအခါက စာေပသူငယ္ခ်င္း မရွိပါ။ ေက်ာင္းသားၾကီး ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္လုပ္တဲ့ စာေပျပိဳင္ပြဲကို ၀င္ျပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ ျပိဳင္ပြဲကို တကၠသိုလ္ျမန္မာအသင္းၾကီးက ဦးစီးက်င္းပပါသတဲ့။ ဥကၠ႒လား အတြင္းေရးမွဴးလား မသိခဲ့ရတဲ့ ကိုေဇာ္ျမင့္ ေခၚ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ဦးစီးက်င္းပတာပါ။ ပ - ဒု - တ သုံးဆု ေပးဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ကဗ်ာျပိဳင္ပြဲမွာ ၄ ေယာက္ ၀င္ျပိဳင္တာဆိုေတာ့ ေနာက္ဆုံးလူကို စတုတၳ ေပးလိုက္ရပါတယ္။ ေမာင္၀င္းေဖ(ျမင္းျခံ) အမည္နဲ႔ ကေလာင္ေသြးေနတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္ေပါ့။ အစီအစဥ္မရွိဘဲ ေပးတဲ့ဆုကို ဥကၠ႒ ဦးေဇာ္ျမင့္က သူ႔လြယ္အိတ္ထဲမွာ အသင့္ပါလာတဲ့ ျမန္မာစာေပသမိုင္း (ဦးေဖေမာင္တင္) စာအုပ္နဲ႔ ျခီးျမွင့္လိုက္ပါတယ္။ စာအုပ္မွာ ဘာမွေရးမထားလို႔ ေမာင္စြမ္းရည္ကပဲ ေမာသ္၀င္းေဖ၊ ကဗ်ာ စတုတၳဆု လို႔ သူ႔ဖာသာ ေရးထိုးထားလိုက္ခဲ့ပါတယ္။
ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ရန္ကုန္ေျပာင္းသြားေတာ့ ေမာင္စြမ္းရည္က ေမာင္သာႏိုးတို႔နဲ႔ ေပါင္းေနပါျပီ။ ေမာင္သိန္းႏိုင္တို႔ တင္မိုးတို႔ကလည္း ျမန္မာစာ ေနာက္လူေတြနဲ႔ ေရာက္လာလို႔စာေပအဖြဲ႔ ေကာင္းေနပါျပီ။ ေမာင္သာႏိုးတို႔အဖြဲ႔ကို ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က မၾကည္ပါ။ ဘာျဖစ္လို႔ မၾကည္ၾကတာလဲဆိုတာ ေမာင္စြမ္းရည္ကလည္း အစက မသိခဲ့ပါ။ ေမာင္မိုးသူရဲ့အိမ္က စာေပသေဘာတရား စာအုပ္ေတြကို အဂၤလိပ္လို ဖတ္ျပီး လက္ယားလာတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္က ကဗ်ာဆရာၾကီး ေဒါင္းႏြယ္ေဆြကို ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါင္းႏြယ္ေဆြအေျခစိုက္တဲ့ ရႈမ၀မဂၢဇင္းမွာ ဂိုဏ္းဖြဲ႔ျပီး ေမာင္စြမ္းရည္ကို တိုက္ပါေတာ့တယ္။ 'ေဇာ္ - ေဖာ္ - ေမာင္ - သင္း"ေလးဦးဂိုဏ္း၊ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ေမာင္စံေဖာ္၊ မင္းေမာ္၊ ေအာင္သင္း။
က်ေနာ္ ရန္ကုန္ေျပာင္းလာျပီး အတန္ၾကာေတာ့ ျငိမ္းေက်ာ္၊ မင္းေက်ာ္၊ နတ္ႏြယ္၊ ျမသန္းတင့္ စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ကြယ္လြန္ကုန္ၾကျပီး တင္မိုးကလည္း ျပည္ပထြက္သြားျပီဆိုေတာ့ ကိုေအာင္သင္းမွာ စာေပေဟာေျပာေဖာ္ မဲ့သြားရွာတယ္။ သူ႔မွာ တန္းတူရည္တူ ခရီးေဖာ္ မရွိေတာ့လို႔ ဆိုျပီး ေမာင္စြမ္းရည္ကို လာေခၚတယ္။ စစ္ေျပျငိမ္းၾကစို႔ တဲ့။ စာေပေဟာေျပာပြဲ ခရီးစဥ္တခုမွာ က်ေနာ္က က်ေနာ္နဲ႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္တို႔ တအိပ္ရာတည္း အတူအိပ္ၾကပုံ၊ က်ေနာ့္ရြာကိုလည္း သူေရာက္ေအာင္ လာခဲ့ပုံ၊ အလံနီရြာသားခ်င္း ဆိုတဲ့ ေသြးေျပာလို႔ ခင္မင္ေနၾကရာက အလံနီမဟုတ္ေတာ့့ဘူး ဆိုေတာ့ အခင္အမင္ ေလ်ာ့သြားပုံေတြကို ေျပာျပတယ္။ သူ အံ့ၾသေနတယ္။ တကၠသိုလ္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြေၾကာင့္ သူငယ္ခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး ပ်က္ရသလားတဲ့။ က်ေနာ္က ခင္ဗ်ားတို႔ မႏၱေလးကလူေတြကို တုန္႔ျပန္ေနတာက ရိုးရိုးပါ။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ေနာက္က တြန္းေနတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို သေဘာမေပါက္ခဲ့ဘူး။ က်ဳပ္ကလည္း ေျမွာက္ေပးရင္ 'ေခၽြးထြက္ေအာင္"က တတ္တာကိုးလို႔ ရယ္ရယ္ေမာေမာနဲ႔ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္ကလည္း သူ႔လို ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားနဲ႔ လာတဲံလူက စစ္ေထာက္လွမ္းေရးကို ဇာတ္လိုက္လုပ္ျပီး ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ အပစ္အခတ္ အညွစ္အသတ္ အထစ္အျဖတ္ ၀တၳဳမ်ဳိးေတြကို ရႈတ္ခ် ေ၀ဖန္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ လူခ်င္းကေတာ့ အခ်စ္ မပ်က္ပါဘူး။ အေရးရယ္ အေၾကာင္းရယ္ဆုိရင္ ကိုမိုးသူနဲ႔ က်ေနာ္က သူ႔ကို သတိရတတ္ပါတယ္။ မႏၱေလးစာေပသမားတစုက စေနစာေပ၀ိုင္း ဆိုျပီး ဘီအိုစီေကာလိပ္ လဖက္ရည္ဆိုင္မွာ ဆုံေလ့ရွိၾကတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေတာင္ငူေဆာင္၊ ျမန္မာစာဌာနေရွ႔က ေတာင္ပိႏၷဲပင္ေအာက္ ေရႊ႔လာခဲ့တယ္။ အသိုင္းအ၀ိုင္း မတူလို႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က က်ေနာ္တို႔ ၀ိုင္းကို မလာပါ။ က်ေနာ့္အိမ္ကိုလည္း လာေလ့ မရွိပါ။ က်ေနာ္ကေတာ့ သူ႔အိမ္ကို ေရာက္တတ္ပါတယ္။ သူ႔စာေတြကုိလည္း မလြတ္တမ္း ဆိုသေလာက္ ရွာဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ထင္မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ သူကြယ္လြန္လို႔ သူစာစုစာရင္းကို ၾကည့္ေတာ့ က်ေနာ္ မဖတ္ဖူးတာေတြ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ဖတ္အား ေရးအား အလြန္ေကာင္းပါတယ္။ သူ႔ေလာက္ ထူတဲ့စာအုပ္ၾကီးေတြ က်ေနာ္ မေရးဘူး၊ မထုတ္ဘူးပါ။
က်ေနာ္ သူနဲ႔ စသိတုန္းက သူက ကဗ်ာဆရာပါ။ ကဗ်ာေတြပဲ ေရးပါတယ္။ ေဇာ္သလႅာ တဲ့။ သူနဲ႔အတူ မုံရြာသား အလံနီေလးတေယာက္က မိုးသလႅာ တဲ့။ သလႅာ ဆိုတာ တခ်ုိ႔က ဘာမွန္း မသိၾက။ သလႅာ၀တီ - ခ်င္းတြင္းရဲ့ ရာဇ၀င္ထဲက နာမည္ပါ။ နံရံကပ္စာေစာင္မွာ သူေရးတိုင္း ေစာင့္ဖတ္ပါတယ္။ အားက်လို႔ပါ။ 'အဘိဓမၼာရဲ့ သစ္ရြက္တရြက္"ဆုိတာမ်ုိး၊ အထူးအဆန္းေတြကို ေဒါင္းႏြယ္ေဆြ ေရးသလို ေရးေလ့ရွိပါတယ္။ သူတို႔မွာ အလံနီေက်ာင္းသားေတြရဲ့ နံရံကပ္စာေစာင္ သီးျခား ရွိပါတယ္။ အယ္ဒီတာကေတာ့ "ဥသွ်ာ"ေခၚ ခင္ေမာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ စာေစာင္မည္ကို အတိအက် မမွတ္မိေတာ့ပါ။ 'အရုဏ္'ဆုိသလိုလိုပါပဲ။ က်ေနာ္က ရႈမ၀မဂၢဇင္းမွာ တပုဒ္စ၊ ႏွစ္ပုဒ္စ ပါဖူးပါတယ္။ ေမာင္ေဌးဦး ကေလာင္နာမည္နဲ႔ ကဗ်ာေရးေနတဲ့ ေရႊဘိုသား ကိုခင္ေမာင္ေဌး ေခၚ ပန္းခ်ီ အိပ္ခ်္လြင္နဲ႔ အတူကေလာင္စမ္းေနေတာ့ ေမာင္စြမ္းရည္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ သူကလည္း ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ေဇာ္သလႅာ ေခၚ သလႅာေမာင္သင္းရည္ ပဲ ရွိပါေသးတယ္။
ေဇာ္သလႅာ၊ မုိးသလႅာ၊ နဲ႔ ေမာင္၀င္းေဖ (ျမင္းျခံ) သုံးဦးသား တြဲခဲ့ၾကတာကေတာ့ အလံနီ နယ္သားခ်င္း ဆိုတဲ့ သေဘာပါခဲ့ပုံရပါတယ္။ ေရစၾကိဳက ပို႔ျပီး အလံနီမူရင္းက်ပါတယ္။ သခင္စိုးၾကီးတို႔ ရုံးစိုက္ခဲ့ဖူးတာ မဟုတ္လား။ ေရစၾကိဳက ေမာင္ဘဂ်မ္း (တင္မုိး) ေရာက္လာျပန္ေတာ့ တင္မိုးနဲ႔ ၀င္းေဖ (ေမာင္စြမ္းရည္) တို႔ အလံနီနယ္သားေတြဆိုျပီး အလံနီအုပ္စုက ခ်ည္းကပ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၃ ဦး (ေမာင္သိန္းႏိုင္ အပါအ၀င္) က က်ေနာ္တို႔ စာေရးဆရာေတြ အထူးသျဖင့္ ကဗ်ာဆရာေတြက တသီးပုဂၢလသမားေတြ၊ (အင္ဒီဗီဂ်ဴယယ္လစ္ေတြ) ႏိုင္ငံေရးပါတီဆိုတာ ဗဟိုဦးစီး ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ရွိတယ္။ ပုဂၢလိကသမားေတြကို ခ်ဳပ္ကိုင္ရင္ ပါတီ နာမည္ပ်က္တယ္။ ပါတီ၀င္မဟုတ္ဘဲ (ကိုယ္စိတ္ပါတဲ့အခါ) ေထာက္ခံအားေပး ကူညီပါ့မယ္ လို႔ ေျပာင္ျပီး ဘယ္ပါတီမွ မ၀င္ဘဲ 'ၾကားေန'လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၾကားေနကို အဲဒီအခါက အဂၤလိပ္လို နဴထရယ္စတင္း (Neutral stand) လို ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က စာေပသမား ကိုသာႏိုး၊ တကၠသိုလ္၀င္း တို႔နဲ႔ အတြဲမ်ားလို႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က က်ေနာ္တို႔ ၾကားေန ဆိုတာကို မယုံေတာ့ပါ။ သူ ရန္ကုန္ေျပာင္းသြားေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို တြယ္ေတာ့တာပါပဲ။ လူခ်င္းေတြ႔ရင္ေတာ့ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံၾကီးမွာေတာ့ သူနဲ႔ က်ေနာ္နဲ႔ စင္ျမင့္တခုေပၚမွာ ျပန္ဆုံၾကတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို အားရပါးက 'ကေလာ္'ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူနဲ႔ က်ေနာ္ စင္ေပၚကေန လည္ပင္းဖက္ျပီး ဆင္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ 'ဒို႔ ႏွစ္ေယာက္ ဘုံရန္သူကို တိုက္ဖိ႔ု တဖြဲ႔တည္း ျပန္လည္ ပူးေပါင္းခဲ့ၾကျပီ"လို႔ ေျပာဆိုေၾကြးေၾကာ္ျပီးေနာက္ သူနဲ႔ က်ေနာ္ ၾကားမွာ ဘာ အခုအခံမွ် မက်န္ေတာ့ပါ။ တေန႔ေတာ့ ကိုေစာထြန္းဆီက စာလာပါတယ္။ သူကလည္း မန္းတကၠသိုလ္ထြက္ စာေရးဆရာ 'ေစာလူ'ျဖစ္ေနပါျပီ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ေျမာက္အီလီႏြိဳက္ တကၠသိုလ္မွာ ျမန္မာစာ ျပေနပါတယ္။ သူက က်ေနာ္နဲ႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ၂ေယာက္ တေယာက္ေယာက္ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံကို စာေပညီလာခံတခု တက္ေရာက္ဖုိ႔ ဖိတ္စာ ပို႔ပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က စာတမ္းေရးဖို႔ေရာ၊ သြားဖတ္ဖို႔ေရာ ျငင္းပါတယ္။ က်ေနာ္က ေထာက္လွမ္းေရး (၆) က ေခၚတာ ၂ ခါ ရွိျပီဆိုေတာ့ ျပည္ပကို ေျပးဖို႔ ျပင္ေနရတဲ့အတြက္ ထြက္ေပါက္ ရသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ ထြက္ခဲ့တဲ့အခါ သူတေယာက္တည္းကိုပဲ ႏႈတ္ဆက္ ထြက္ခြာခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၀၂ ႏို၀င္ဘာ ဆိုေတာ့ ခုဆိုရင္ ဒြဒသာဟိ တဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ ကလာ ေက်ာ္ခဲ့ပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္ကို အလည္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာထဲမွာ ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေရာက္လ်င္ ေရာက္ခ်င္း အကိုၾကီး ကုိသာႏိုးကို သြားေရာက္ ဂါရ၀ျပဳပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႔ဆီကို သြားျပီး အဦးဆုံး ႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ရွိပါသလား ဆိုေတာ့ သြားမဲ့ ပါးပိန္နဲ႔ တကယ့္ကို အဖုိးၾကီးနဲ႔ တူတဲ့ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ထြက္လာပါတယ္။ ဒုတ္ေကာက္ၾကီး တေဒါက္ေဒါက္နဲ႔ပါ။ 'ဘယ္သူလဲဟ'ဆိုျပီး မ်က္ေမွာင္ ၾကဳတ္ၾကည့္ရင္း ၀င္းတံခါးဆီကို ထြက္လာပါတယ္။ က်ေနာ္မွန္းသိေတာ့ အိမ္ထဲကို ေခၚသြားပါတယ္။ ဧည့္ခန္းမွာ သူ႔ဇနီး ဆရာမၾကီးက ကုလားထိုင္မွာ ၾကံ့ၾကဳံ့ေလး ဗမာထိုင္ ထိုင္ေနရာ ျပဳံးႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။ မက်န္းမာလို႔ ထႏိုင္ဟန္ မတူပါ။ 'လာႏႈတ္ဆက္တာ၊ ျပီးမွ ဆုံၾကရေအာင္လို'႔ ေျပာျပီး မထိုင္ဘဲ ျပန္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ သူ႔သမီးက က်ေနာ့္ကို သူ႔အေဖ ေနာက္ဆုံးထုတ္တဲ့ စာအုပ္ထူၾကီး 'ေက်ာင္းသားသမဂၢအေၾကာင္း"ကို လက္ေဆာင္ ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္ၾကီးပါ။
သူငယ္ခ်င္း ေမာင္သိန္းႏိုင္က သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆုံရေအာင္ဆိုျပီး ထမင္းစားပြဲတခု စီစဥ္ပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ကသာ၀င္းၾကြယ္၊ ေမာင္သိန္းႏိုင္၊ ပန္းခ်ီ ၀င္းေဖ၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔ မန္းတကၠသိလု္ ငယ္သူငယ္ခ်င္းေတြ ေတြ႔ဆုံ စုစည္းမိၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ စျပီး ေျပာမိတဲ့စကားက 'ခ်စ္တယ္ ဆိုတာ မုန္းလို႔ မရပါလားေနာ္၊ ကိုထြန္းစိန္ ...'ဆိုတဲ့ စကားပါ။ မန္းတကၠသိုလ္နားက ပုဂၢလိက ေဘာ္ဒါေဆာင္မွာ ခင္ေမာင္၀င္း (၀င္းၾကြယ္) တခန္း၊ က်ေနာ္ တခန္း ေနၾကေတာ့၊ ေမာင္မိုးသူနဲ႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္တို႔ လာတတ္တယ္။ ၀င္းၾကြယ္ရဲ့ အခန္းတခါးရြက္မွာ အဲဒီစာတန္း ေရးထားတာ က်ေနာ္ မွတ္မိေနပါတယ္။ မူလက 'ခ်စ္တယ္ဆိုတာ မုန္းလို႔ မရပါလား ေနာ္'ဆိုတဲ့ စာတန္းေလးပဲ ရွိတယ္။ 'ကုိထြန္းစိန္'ဆိုျပီး ျဖည့္သြားတာက ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ လို႔ပဲ က်ေနာ္ မွတ္မိေနလို႔ပါ။ ကိုထြန္းစိန္ ဆိုတာ ၀င္းၾကြယ္ရဲ့ အေဖ ဦးထြန္းစိန္ပါ။ သူ႔အေဖလာေတာ့ သူ႔သားကို ေတြ႔မသြားရဖူး ထင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ျဖည့္ခဲ့တာ ျဖစ္မယ္ ထင္ပါတယ္။ (ေမာင္မိုးသူက ဒါမ်ဳိး မေနာက္တတ္ရွာပါ)။ ဘယ္သူေရးတာလဲ၊ ဖိုးေဇာ္ျမင့္ မဟုတ္လားဆိုေတာ့ ရယ္လို႔ပဲ ေနပါတယ္။ ခက္တာက သူ႔ခမ်ာ နားေလးေနရွာပါတယ္။ မၾကားရေတာ့ ရယ္လို႔ပဲ ေနပါတယ္။ က်ေနာ့္မွာ ေဒၚလာ တေထာင့္ရွစ္ရာတန္ နားက်ပ္ အသစ္ၾကီးနဲ႔ ဆိုေတာ့ ၾကားရပါတယ္။ ထမင္း၀ိုင္းမွာ သူနဲ႔ က်ေနာ္ ၀ိုင္တခြက္ ကိုင္ျပီး (ခ်ီးယားစ္) လုပ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူ မေသာက္ေတာ့ပါလို႔ သိထားပါတယ္။ (က်ေနာ္က အိမ္ရွင္ကို အားနာလို႔ သုံးခြက္ေတာင္ ျခီးျမွင့္လိုက္ပါတယ္) အဲဒီပြဲမွာ အသြားအျပန္ ကားတစီးနဲ႔ အတူသြားဖို႔ ျပန္ဖို႔ သူငယ္ခ်င္း ေမာင္သိန္းႏိုင္က စီစဥ္ေပးပါတယ္။ အလြမ္းေျဖၾက၊ ေပ်ာ္ၾကရပါတယ္။
ေမာင္စြမ္းရည္နဲ႔ မိတ္ေဆြမ်ား စာေပစကား၀ုိင္း ဆိုတာကို ႏို၀င္ဘာ ၁၇ ရက္ အဂၤါေန႔မွာ မိုးမခ နဲ႔ HOME မီဒီယာတို႔ ပူးတြဲ စီစဥ္ပါတယ္။ ဒိုင္ခံေဆြးေႏြးၾကမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြထဲမွာ ယဘက္အစြန္က ထိုင္ေနသူ အသားညိဳညိဳနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ပါ။ သူ႔၀ဲဘက္က စာေရးဆရာမၾကီး ေဒၚခင္ေဆြဦး၊ အလည္မွာ ေမာင္စြမ္းရည္၊ ေနာက္ ေမာင္မိုးသူ၊ ေမာင္သိန္းႏိုင္၊ ပန္းခ်ီ ၀င္းေဖ - မႏၱေလးတကၠသိုလ္ကခ်ည္းပါပဲ။ တကၠသိုလ္မွာ အေစာဆုံးနဲ႔ အသက္အၾကီးဆုံး ေဒၚခင္ေဆြဦးပါပဲ။ ျပၤီးေတာ့ ၁၉၅၃ မွာ တကၠသိုလ္ေရာက္တဲ့ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ပန္းခ်ီ ၀င္းေဖပါ။ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျမန္မာစာသင္ၾကားေရးအေၾကာင္းက စျပီး ေမးတာဆိုေတာ့ တကၠသိုလ္က ျမန္မာစာဆရာလဲျဖစ္၊ ျမန္မာစာ မဟာ၀ိဇၨာလည္း ျဖစ္တဲ့ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ ဆယ္တန္း ျမန္မာစာဂုဏ္ထူး၊ မႏၱေလး စိုက္ပ်ဳိးေရးတကၠသိုလ္ ျမန္မာစာဆရာေဟာင္း၊ ျမန္မာစာ က်ဳရွင္ေလာကဘုရင္၊ ဂုဏ္ထူး သိန္းႏိုင္တို႔က အဓိက ေျဖပါတယ္။ ေမာင္စြမ္းရည္ကေတာ့ ေဒၚအမာ ရာျပည့္ပြဲအေၾကာင္း ေမးလာတာကို ေျဖပါတယ္။ သတင္းစာဆရာနဲ႔ စာေပအႏုပညာရွင္၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ေမာ္ကြန္းထိုးသူ၊ သုေတသီပညာရွင္အျဖစ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီပြဲဟာ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္အေနနဲ႔ သူရဲ့ သူငယ္ခ်င္း ေက်ာင္းေနဘက္မ်ား၊ စာေရးေဘာ္မ်ားနဲ႔ ေနာက္ဆုံး ေတြ႔ဆုံ ႏႈတ္ဆက္တဲ့ပြဲ။ ပရိသတ္ကိုလည္း ေနာက္ဆုံး ႏႈတ္ဆက္တဲ့ပြဲ ဆိုတာ သူကိုယ္တိုင္လည္း မသိလိုက္၊ သူ႔အေပါင္းအသင္းမ်ားလည္း မသိလိုက္ၾကပါ။ ဒီဇင္ဘာတလျခားျပီး ဇန္န၀ါရီ ၂၆ မွာ မေမ်ာ္လင့္ဘဲ အမွည့္ေၾကြလို ေၾကြသြားခဲ့ရွာပါတယ္။ ေနာက္ေန႔မွာေတာ့ ၀ါရွင္တန္က ေမျငိမ္းက ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ရက္လည္ စာေစာင္ေလးထုတ္ဖို႔ စာ တမ်က္ႏွာေလာက္ ေပးပါဆိုလိုႊ ေရးေပးလိုက္ရေတာ့ မ်က္ရည္ မဆည္ႏိုင္ပါ။
မနက္ခင္း ထုံးစံအတိုင္း ဘုရားဆြမ္းကပ္၊ ပန္း၊ ေရခ်မ္း ကပ္ရင္း သူငယ္ခ်င္းအတြက္ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ကုသိုလ္အမွ် ေပးလိုက္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေရ ... အမွ် အမွ် အမွ် လို႔။
ေၾသာ္ ဘုရားေသာ္မွ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရႏိုင္တဲ့ ဒီခရီးကို ေနာက္ဆုံးေတာ့ အားလုံး သြားၾကရမွာပါပဲ ကလား။ သူငယ္ခ်င္းေရ သြားႏွင့္ေပေတာ့။
သူငယ္ခ်င္း
ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီ ၂၇၊ ဗုဒၶဟူး