ေမာင္ေမာင္စုိး - တအန္း ပေလာင္ ႏွင့္ TNLA - အပိုင္း (၁၀)
(မုိးမခ) မတ္ ၃၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) မတ္ ၃၊ ၂၀၁၆
● တအန္း ပေလာင္တုိ႔၏အမ်ဳိးသားစိတ္
လူမ်ဳိးတိုင္းသည္ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားရင္း ရွင္သန္ၾကသည္။ အခက္ခဲအၾကပ္အတည္းမ်ားကိုေက်ာ္လႊားရင္း ၾက့ံခိုင္လာၾကသည္။ ပညာေရးေရခ်ိန္ျမင့္တက္လာသည္ႏွင့္အမွ် နိုင္ငံေရးအသိျမင့္တက္လာၾကသည္။ အမ်ဳိးသားစိတ္ျမင့္တက္လာၾကသည္။
ယေန႔ တအန္း ပေလာင္တုိ႔၏ အမ်ဳိးသားစိတ္ႏွင့္ နိုင္ငံေရးအသိျမင့္မားမႈကို မလြဲမေသြ အသိမွတ္ျပဳ ရန္လိုအပ္သည္။ ထုိ႔အ တူ တအန္းတုိ႔၏ တန္းတူေရးျပႆနာ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးျပႆနာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကိုလည္း မွန္မွန္ကန္ ကန္ ၾကည့္ျမင္ေျဖရွင္းရန္လိုအပ္ေပလိမ့္မည္။ အမ်ဳိးသားစိတ္နိုးၾကားထႂကြလာေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအား ခ်ဳိးႏွိမ္ရန္မျဖစ္ရန္ေပ။ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေစရန္သာ လိုအပ္ေပသည္။
● SSPP ၏ ရပ္တည္ခ်က္
တကယ္တမ္း TNLA ႏွင့္ နယ္ေျမဆက္စပ္လႈပ္ရွားေနသည္မွာ SSPP/SSA ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ SSPP ၏လက္ ေအာက္ခံ တပ္မ ၉၉၉ မွ တပ္မဟာ ၁ တပ္မဟာ ၆၂၁ တပ္မဟာ ၁၅၃ စသည့္ တပ္မဟာ ၃ ခုႏွင့္ TNLA လႈပ္ရွား နယ္ေျမမ်ားသည္ ဆက္စပ္ေနေသာ္လည္း ျပႆနာႀကီးႀကီးမားမားျဖစ္ပြားျခင္းမရွိေပ။ မဟာမိတ္မ်ားလည္းျဖစ္သျဖင့္ တပ္ ေပါင္းစုသေဘာအရ ညိႇႏႈိင္းေျဖရွင္းနို္င္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
လက္ရွိ TNLA ႏွင့္ RCSS ျပႆနာျဖစ္ပြားရာတြင္ SSPP အေနႏွင့္ ၂၀၁၆ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္ေန႔က ေၾကျငာခ်က္တရပ္ထုတ္ျပန္ သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ၎ေၾကျငာခ်က္တြင္ လက္ရွိ TNLA ႏွင့္ RCSS ၾကားျဖစ္ပြားေနေသာစစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ရွမ္းေရာ ပ ေလာင္တိုင္းရင္းသားမ်ားပါ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေထာင္ခ်ီရွိလာ၍ စုိးရိမ္ပူပန္မိေၾကာင္း ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ နိုင္ငံေရး အရေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေျဖရွင္းၾကရန္ ေတာင္းဆိုေၾကာင္းေဖၚျပသည္။ ထုိ႔ျပင္ လက္ေတြ႕တြင္လည္း TNLA ႏွင့္ RCSS ႏွစ္ ဖက္စလုံးသုိ႔ SSPP မွ ကိုယ္စားလည္ေစညိႇႏႈိင္းေနေၾကာင္းဆိုပါသည္။ TNLA ႏွင့္ မဟာမိတ္လည္းျဖစ္ RCSS ႏွင့္ လူမ်ဳိး လည္းတူ ဆက္ဆံေရးလည္းေကာင္းေသာ SSPP ၏သမာသမတ္က်ေသာ ရပ္ခံညိႇႏႈိင္းမႈသည္ ျပႆနာကိုေျပလည္နိုင္စြမ္းရွိႏိုင္ေကာင္းသည္ဟုသာ ေမွ်ာ္လင့္ရေပေတာ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ လက္ရွိ ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္အတြင္း ဝင္ေရာက္လာေသာ RCSS တပ္ဖြဲ႕ အစိုးရႏွင့္ မည္မွ်သေဘာတူညီမႈယူထားသနည္း ဆိုသည္က အေရးပါေပလိမ့္မည္။ RCSS ေခါင္းေဆာင္ စဝ္ရြက္ဆစ္ကိုယ္တိုင္ ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ေက်ာက္မဲသုိ႔ လာေရာက္ျပီး ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ေဆြးေႏြးခ့ဲသည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚေနသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ထုိ႔ ျပင္ လြယ္တိုင္းလ်ံဌာနခ်ဳပ္မွ ေဝးကြာေသာေနရာတြင္ လာေရာက္လႈပ္ရွား တ္ုိက္ပြဲျဖစ္ပြားေနေသာ RCSS အတြက္ လိုအပ္ သည့္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေထာက္ပ့ံမႈဘယ္ကရသနည္းဆိုသည္မွာလည္း စဥ္းစားစရာျဖစ္သည္။ စစ္ေရးအကဲခတ္အမ်ားစု ကေတာ့ RCSS ၏ လက္နက္ခဲယမ္းေထာက္ပ့ံႏိုင္မႈကို တြက္ဆရခက္ေနေပသည္။
ဤသုိ႔ေသာအေျခအေနေအာက္တြင္ RCSS ၏ ေနာက္ထပ္တပ္မ်ား ျဖည့္တင္းလာနိင္သည့္အလားအလာေအာက္တြင္ SSPP စြမ္းေဆာင္မႈမည္မွ်ေပါက္ေျမာက္မည္နည္းကို ေစာင့္ၾကည့္ရေပမည္။ တကယ္ေတာ့ ဤျပႆနာသည္ တိုင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား ညီညြတ္ေရးပါထိခိုက္နိုင္သည့္အျပင္ ရွမ္းႏွင့္ပေလာင္ၾကား မလိုလားအပ္သည့္ လူမ်ဳိးေရးပဋိ ပကၡမ်ား ေပၚလာနိုင္သည္ျဖစ္ရာ SSPP အတြက္လည္း အေရးႀကီးျပႆနာျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။
● TNLA ႏွင့္ စစ္မ်က္ႏွာသုံးခု
မူလက TNLA အေနႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္သာတိုက္ခိုက္ေနရာ စစ္မ်က္ႏွာတခုတည္းရွိသည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၂၀၁၅ ႏိုဝင္ဘာလကုန္ပိုင္း RCSS တပ္မ်ားဝင္ေရာက္လာျပီးကထဲက ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္သာမက RCSS တပ္မ်ားႏွင့္ပါစစ္ မ်က္ႏွာ တဖက္ဖြင့္တိုက္ရသည့္အေျခအေနဆိုက္ေရာက္သြားသည္။ စစ္ေရးအရ ပို၍သတိထားရေသာ အက်ဥ္းအၾကပ္ အ ေျခအေနတခုကို ရင္ဆိုင္ရသည္ဟုဆိုရမည္။
ထိုသုိ႔စစ္ေရးအရ စစ္မ်က္ႏွာႏွစ္ဖက္ဖြင့္ထားခ်ိန္တြင္ ေနာက္ထပ္စစ္မ်က္ႏွာ တစ္ခုထပ္ေပၚလာသည္မွာ လူမ်ဳိးေရးမုန္းတီးမႈ ဝါဒျဖန့္ေျပာဆိုမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ရသည့္စစ္မ်က္ႏွာျဖစ္သည္။ ဤစစ္မ်က္ႏွာသည္ ေသနတ္ကိုင္တိုက္ရသည့္ စစ္မ်က္ ႏွာႏွစ္ ခုလို ၾကမ္းတမ္းျခင္းမရွိ။ ႏူးည့ံေပ်ာ့ေျပာင္း၍ အလြန္အကဲဆတ္သည့္ သိမ္ေမြ႕စြာကိုင္တြယ္တုန္႔ျပန္ရသည့္ စစ္မ်က္ႏွာျဖစ္ သည္။
ဤစစ္မ်က္ႏွာတြင္ TNLA သည္ အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ သတင္းမ်ားထုတ္ျပန္၍ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဤမွ်ႏွင့္ လုံေလာက္မည္မဟုတ္ေပ။ TNLA လႈပ္ရွားရာေဒသရွမ္းရြာမ်ားမွ ရွမ္းလူထုႏွင့္ဆက္ဆံေရးကို ေကာင္းမြန္ ေအာင္တည္ေဆာက္ရန္လိုေပလိမ့္မည္။ လူမ်ဳိး ေရးမုန္းတီးလႈံ႔ေဆာ္ဝါဒျဖန္႔ခ်က္မ်ားကို ရွင္းလင္းရသည့္ ဤစစ္မ်က္ႏွာသည္ ႏူးည့ံသိမ္ေမြ႕စြာကိုင္တြယ္ရန္ အထူးလိုအပ္သည္။ သည္းခံျခင္း အနစ္နာခံျခင္းမ်ားလိုအပ္သည္။ အၾကမ္းနည္းျဖင့္တုန္႔ျပန္၍မရႏိုင္ေပ။
လက္ရွိ TNLA စစ္ေရးအရ ရင္ဆိုင္ရေသာစစ္မ်က္ႏွာတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ လႈပ္ရွားမႈေလ်ာ့က်သြားျပီး RCSS တပ္ေနာက္တြင္ သာရွိေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ အေျခအေနအေျပာင္းအလဲဆိုသည္မွာ အခ်ိန္မေရြးျဖစ္ေပၚနိုင္သည့္ အေျခအေနရွိ သည္ဟု ဆိုရေပမည္။
● လက္ရွိ TNLA တပ္ဖြဲ႕စည္းမႈ
၂၀၁၅ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ TNLA သည္ နယ္ေျမအေျခစုိက္ တပ္မဟာ ၃ ခုႏွင့္ လႈပ္ရွား ဗ်ဴဟာ ၃ ခုဖြဲ႕စည္းထားရာမွ လႈပ္ရွားဗ်ဴ ဟာတစ္ခုအား ကိုးကန္႔အဖြဲ႕အားေစလႊတ္ကူညီေပးခ့ဲသည္။ ၂၀၁၅ ႏွစ္ကုန္ခါနီးတြင္ နယ္ေျမအေျခစုိက္ တပ္မဟာ ၄ ခုႏွင့္ လႈပ္ရွားဗ်ဴဟာ ၂ ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ကိုးကန္႔သုိ႔ပို႔ထားေသာ လႈပ္ရွားဗ်ဴဟာအား ျပန္လည္ ထုတ္ႏႈတ္လိုက္ပုံရသည္။
အသစ္ဖြဲ႕လိုက္ေသာ တပ္မဟာအား တပ္မ ဟာ ၅ အျဖစ္သတ္မွတ္သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ တပ္မဟာ ၅ နယ္ေျမမွာ တာမိုးညဲ သိႏီၷ ကြတ္ခိုင္ တဝိုက္ျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။ လက္ရွိတြင္ တပ္ရင္းေပါင္း ၂၆ ရင္းထိ ဖြဲ႕စည္းထားသည္ ဟု ဆိုပါသည္။ စုစုေပါင္းအင္အားအား ၄၀၀၀ ဟုလည္းေကာင္း၊ ၅၀၀၀ ခန္႔ဟုလည္းေကာင္း၊ ၆၀၀၀ ခန္ဟုလည္းေကာင္း အ မ်ဳိးမ်ဳိးခန္႔မွန္းေျပာဆိုမႈမ်ားရွိၾကရာ အနည္းဆုံး ၄၀၀၀ အထက္ ရွိမည္ဟု ယူဆရပါသည္။
● ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ RCSS
လက္ရွိ ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္သုိ႔ RCSS တပ္ဖြဲ႕မ်ားဝင္ေရာက္လာျခင္းသည္ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ သေဘာတူညီခ်က္ (ဝါ) ျမန္မာစစ္ဖက္၏အစီအမံျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္ဟု အမ်ားကသုံးသပ္ယူဆၾကသည္။ ရွမ္းရြာမ်ားလည္းရွိ၍ ရွမ္းတပ္ျဖစ္ေသာ RCSS ကို အ ေျခခ်ခြင့္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္ဟူသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္သည္ လုံေလာက္မည္မဟုတ္ေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ NCA လက္ မွတ္ထိုးထားေသာ KNU အဖြဲ႕အား ယခင္၎တုိ႔အေျခခ်ခ့ဲရာ ပဲခူး႐ိုးမႏွင့္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသသုိ႔ ျပန္လည္အေျခခ်ရန္ျမန္မာစစ္ဖက္အေနႏွင္ သေဘာတူဖြယ္ရာ လုံုးဝမရွိ၍ ျဖစ္သည္။
လက္ရွိ အင္အားတိုးပြားလာေနေသာလက္နက္ ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနေသာ TNLA လႈပ္ရွားရာေဒသသုိ႔ RCSS တပ္ဖြဲ႕မ်ား အား ဝင္ေရာက္ခြင့္ျပဳျခင္းသည္လည္း ျပႆနာကို မွန္ကန္စြာေျဖရွင္းသည့္နည္းလမ္းဟု ယူဆဘြယ္ရာမရွိေခ်။ TNLA ကို RCSS ႏွင့္ရင္ဆိုင္ခိုင္း၍ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားပို၍ဆိုးလာသည္ကိုသာ ေတြ႕ရသည္။ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္း မိုင္းဆတ္ခရိုင္ အေရွ႕ဖက္ျခမ္း ထိုင္းနယ္စပ္တေလ်ာက္ ခြန္ဆာတပ္မ်ားကို UWSA အား သြားေရာက္တိုက္ခိုက္ေနရာယူရန္ခြင့္ျပဳခ့ဲဘူး သည္။ MTA ႐ႈံးနိမ့္ေသာေနရာတြင္ အစိုးရႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားေသာ UWSA တပ္မ်ားအစားထိုး ဝင္ေရာက္ေနရာယူ နိုင္ခ့ဲသည္။ သုိ႔ေသာ္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တဖြဲ႕ေနရာတြင္ ေနာက္တဖြဲ႕အစားထိုးသည္ကလြဲ၍ ျပႆနာကို မေျဖ ရွင္းနိုင္ေပ။ အဆိုပါေဒသတြင္ UWSA တို႔ အားေကာင္းလာျပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ နအဖ အစိုးရကဖယ္ခိုင္းေသာအခါ ဖယ္မ ေပးနိုင္ဟုတုန္႔ျပန္၍ တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည္မွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္ေပသည္။
လက္ရွိေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္ျပႆနာမွာ ထိုကာလထက္ပိုဆိုးသည္။ ထိုစဥ္က UWSA ၏ တပ္အင္အားႏွင္ ့တိုက္ရည္ခိုက္ရည္မွာ ခြန္ဆာ၏ MTA ထက္သာလြန္၍ တိုက္ပြဲႀကီးမ်ား စခန္းသိမ္းတိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ိန္သိပ္မၾကာခ့ဲ။ ေဒသခံ လူထု လည္း စစ္ဒဏ္သိပ္မခံလိုက္ရေပ။ သုိ႔ေသာ္ ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္တြင္မူ RCSS ၏အင္အားႏွင့္ တိုက္ရည္ခိုက္ရည္မွာ TNLA ကို သာလြန္ျခင္းမရွိသည့္ျဖစ္ရာ လူထုေပၚလည္း စစ္ဒဏ္ျပင္းထန္စြာ သက္ေရာက္ေစသည္။
ထို႔အျပင္ လက္ရွိျဖစ္ရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တုိ႔၏ ေခါင္းေဆာင္တုိ႔အျမင္မွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕အခ်င္းခ်င္း ရန္တိုက္ေပးသက့ဲ့သုိ႔ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တုိ႔၏ တပ္ေပါင္းစုကို ၿဖိဳခြဲ သည့္လုပ္ရပ္အျဖစ္ ၾကည့္ျမင္ၾကရာ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္တုိ႔အေပၚ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တုိ႔၏ေခါင္း ေဆာင္မ်ား ယုံၾကည္မႈလြန္စြာေလ်ာ့ပါးေစသည္။ အနာဂါတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခ်မ္းမ်ားအတြက္ အဖုအထစ္ျဖစ္ေစသည္။
RCSS ေခါင္းေဆာင္ စဝ္ရြက္ဆစ္မွာ မူလက ခြန္ဆာႏွင့္ ပူးေပါင္းစဥ္ကာလက မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ပတ္သက္ျပီး လြန္စြာနာမည္ ပ်က္ခ့ဲသည္။ ယခု NCA လက္မွတ္ထိုးျပီးေနာက္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသုိ႔ပင္ အလည္အပတ္ခရိီးသြားခ့ဲျပီး ဆုတံဆိပ္မ်ားခ်ီးျမႇင့္၍ သူေကာင္းျပဳခံရဘြယ္ပင္ရွိေနသည္။ ျမန္မာအေရးတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသူ နိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္အားလုံးလိုလိုသည္ ျပႆ နာကို မွန္မွန္ကန္ကန္ၾကည့္သည္ထက္ သူ႔လူ ကိုယ္လူ သူ႔အက်ိဳးစီးပြား ကိုယ္အက်ိဳးစီးပြားဆိုသည့္ဘက္ကသာၾကည့္ၾက ေလရာ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းသားအေရးသည္ ပုိ၍ ရႈတ္ေထြးေနသည္ဟုဆိုရပါမည္။
သုိ႔ေသာ္ RCSS အေနႏွင့္ UNFC ႏွင္ SSPP/SSA တုိ႔၏ၾကားဝင္ညိႇႏႈိင္းေပးမႈကို လက္ခံျပီး TNLA ႏွင့္ေဆြးေႏြးမည္ဆိုေပရာ အလားလာေကာင္းကို ေမွ်ာ္လင့္၍ ရနိုင္ေသးသည္ဟုဆိုရေပမည္။
● ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္နွင့္ စီးပြားေရးအလားအလာ
ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္အတြင္း RCSS တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ဝင္ေရာက္လာျပီး တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြားေနျခင္းသည္ ေနာက္ကြယ္၌ အျခားမည္သည့္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားရွိေနသနည္း။ ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္ အနာဂါတ္စီးပြားေရးအလားအလာမ်ား အက်ိဳး အ ျမတ္မ်ားရွိ၍ေလာဆိုသည္မွာ စဥ္းစားဖြယ္ျဖစ္သည္။
ဥပမာဆိုရလ်င္ နမ့္ခမ္းမွ ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္အားျဖတ္၍ စဥ့္ကိုင္ မႏၲေလးထိ အေဝးေျပးလမ္းမႀကီးတစ္ခုကို ေဖါက္လုပ္မည္ ဆိုပါက တ႐ုတ္ နယ္စပ္မွ မႏၲေလးအထိ ေျဖာင့္တန္းျမန္ဆန္သည့္အေဝးေျပးလမ္းမႀကီးတခုေပၚလာနိုင္သည္။ ထိုသုိ႔ေသာ လမ္းမႀကီးေဖါက္လုပ္မႈသည္ ေဒၚလာဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ၍တန္ေသာ စီမံကိန္းႀကီးျဖစ္မည္ျဖစ္သက့ဲ့သုိ႔ ပါဝင္ပတ္သက္သူမ်ား မွာ လည္း ႀကီးစြာေသာအက်ိဳးအျမတ္ကို ရနိုင္ၾကမွာ အမွန္ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ေသာလမ္းမႀကီးေဖါက္လုပ္ပါက ျမဝတီ ေကာ့က ရိတ္ၾကား ေဒါနေတာင္ေျခမွ ပတ္ေဖါက္သည့္အာရွလမ္းသစ္ကဲ့သုိ႔ ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ အေရးပါေသာလမ္းမႀကီးျဖစ္လာနိုင္ေပသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ထိုေဒသတြင္း နယ္ေျမလုတိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ေနျခင္းသည္ အနာဂါတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေနဘြယ္ရွိမရွိေစာေၾကာရန္လည္း လိုအပ္ေပလိမ့္မည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ေဒသတြင္းရွိ စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြားမ်ားကလည္းအေျခအေနမ်ားကို ပို၍ရႈပ္ေထြးေစတတ္ေပသည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္
photo credit Mungdungla Wawhkyung