ေမာင္ေမာင္စုိး - အခါေဒသ ၈၁၅ စစ္ေဒသႏွင့္ မိုင္းလား - အပိုင္း (၂)

● ၈၁၅ ေဒသတိုက္ပြဲမ်ား
၁၉၇၁ မွ ၁၉၈၉ ထိ ၈၁၅ စစ္ေဒသအတြင္း တိုက္ပြဲႀကီးငယ္မ်ားစြာျဖစ္ခ့ဲသည္။ တိုက္ပြဲႀကီးမ်ားတြင္ အေရွ႕ေျမာက္စစ္ေဒသတပ္မ်ားႏွင့္တြဲ၍ တိုက္ခ့ဲၾကသည္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ မိုင္းေယာင္းတိုက္ပြဲ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မိုင္းယန္းတိုက္ပြဲတုိ႔တြင္ အေရွ႕ေျမာက္ စစ္ေဒသတပ္မ်ားႏွင့္ ပူးတြဲတိုက္ခိုက္ခ့ဲၾကသည္။

၁၉၈၁ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကျဖစ္ပြားေသာ ဟို႔ယန္ တိုက္ပြဲအပါ မိုင္းေယာင္းကြင္းအတြင္းရွိ မန္ဟိုခိုတိုက္ပြဲ မိုင္းယုအနီးရွိ ေကာ္ဟုိ လြယ္တိုက္ပြဲတုိ႔သည္ ထင္ရွားသည္။ တိုက္ပြဲတပြဲခ်င္းအရ နိုင္သည့္ပြဲလည္းရွိ ႐ႈံးသည့္ပြဲလည္းရွိဟု ဆိုရမည္။ တိုက္ပြဲစဥ္မ်ား တေလ်ာက္ ႏွစ္ဖက္အက်အဆုံးမနဲလွခ့ဲေပ။

၁၉၈၀ မိုင္းေယာင္းတိုက္ပြဲတြင္ CPB အေရွ႕ေျမာက္စစ္ေဒသမွ တပ္မဟာ ၅ ႏွင့္ ၈၁၅ စစ္ေဒသမွ တပ္မ်ားပါဝင္သည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ မိုင္းေယာင္းကိုသိမ္းမိၿပီး ခ်င္းသနက ၃ အထိနာခ့ဲသည္။ ထိုစဥ္ျမန္မာစစ္ဖက္မွ တိုင္းမွဴး သုိ႔မဟုတ္ ကစထ မွဴးမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွဦးျဖစ္သည္။

၁၉၈၈ မိုင္းယန္းတိုက္ပြဲကေတာ့ တဝက္တပ်က္သာ သိမ္းနိုင္ၿပီး ျမန္မာစစ္ဖက္၏ ေလေၾကာင္းပစ္ကူ ေျခလ်င္စစ္ကူမ်ား ေၾကာင့္ ျပန္လည္ဆုတ္ခြာခ့ဲရသည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ တပ္ရင္းမွဴးမ်ားအျဖစ္ ဗိုလ္မွဴး သီဟသူရ တင္ေအာင္ ျမင့္ဦး (ေနာင္ ဒုသမတျဖစ္လာသူ) ဗိုလ္မွဴး သီဟသူရ သူရစစ္ေမာင္ (ရဟတ္ယာဥ္ပ်က္က်ကြယ္လြန္) တုိ႔ ပါဝင္ခ့ဲၾကသည္။

CPB ၈၁၅ စစ္ေဒသအေနႏွင့္ မိုင္းေယာင္းႏွင့္ မိုင္းယန္းၿမိဳ႕မ်ားအား အထူးၿခိမ္းေျခာက္နိုင္သည္ဟု ဆိုရပါမည္။

● စိုင္းလင္း ေခၚ လီေမရွင့္
၈၁၅ စစ္ေဒသတြင္ မူလ CPB မွ မဟုတ္ဘဲ ေဒသခံထဲမွ ထင္ရွား၍ ၾသဇာရွိလာသူျဖစ္သည္။ စိုင္းလင္းသည္ ေဒသခံဆို ေသာ္လည္း မိုင္းလားေဒသခံမဟုတ္ေပ။ ရွမ္းေျမာက္ ၾကဴကုတ္ ပန္ဆိုင္းဇာတိ ရွမ္းတရုတ္ျဖစ္သည္။ လား႐ႈိးတြင္ အထက္ တန္းထိ ေက်ာင္းေနခ့ဲသည္ဟုဆိုသည္။ ေက်ာင္းသားဘဝက ေက်ာင္းသားအားကစားပြဲေတာ္၌ ရွမ္းျပည္နယ္ ဘတ္စ္ကက္ ေဘာလက္ေရြးစင္ ျဖစ္ခ့ဲသည္။

၁၉၆၈ ရွမ္းေျမာက္သုိ႔ CPB ဝင္ေရာက္လာေသာအခါ CPB တပ္တြင္းသုိ႔ဝင္ေရာက္ခ့ဲသည္။ CPB ၃၀၃ စစ္ေဒသ ရင္း ၃၀၃၁ တြင္ တပ္ခြဲနိုင္ငံေရးမွဴးအဆင့္အထိ တာဝန္ယူခ့ဲသည္။ ၈၁၅ စစ္ေဒသဖြင့္ရန္ ေဒသခံမ်ားထဲ ေရြးထုတ္ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ ရွမ္း တရုတ္ ျမန္မာ ဘာသာ ၃ မ်ဳိး ေကာင္းစြာတတ္ကြၽမ္းသူ စိုင္းလင္းလည္းပါသြားခ့ဲသည္။ အခါေဒသေရာက္ၿပီးေနာက္လည္း အခါစကားအား ကြၽမ္းက်င္စြာေျပာဆိုလာနိုင္ခ့ဲသည္။ စိုင္းလင္းသည္ ၈၁၅ စစ္ေဒသ စတင္ဖြဲ႕စည္းစဥ္ကပါဝင္ခ့ဲသက့ဲသုိ႔ အစဥ္အလာတပ္မွဴးတစ္ဦးျဖစ္ရာ ေဒသတြင္း၌ ၾသဇာရွိသက့ဲသုိ႔ တပ္ကိုလည္း ကိုင္ထားနိုင္သူျဖစ္လာသည္။ ၁၉၈၀ ဝန္း က်င္မွစ၍ ၈၁၅ စစ္ေဒသ၏ ဒုတပ္မွဴးျဖစ္လာခ့ဲသည္။

စိုင္းလင္း၏ ပထမအိမ္ေထာင္မွာ ပင္လယ္္ရပ္ျခားတ႐ုတ္ (oversea chinese) ျဖစ္သူ သန္းသန္းဝင္းျဖစ္သည္။ သူမမွာ ၁၉၈၃ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ ဦးေဏွာက္ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ခ့ဲသည္။ ဒုတိယအိမ္ေထာင္ကို ၁၉၈၅ တြင္ထပ္မံ ထူေထာင္ခ့ဲသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ထပ္မံလက္ထပ္ခ့ဲသူမွာ ကိုးကန္႔ေဒသမွ ဖုန္က်ားစင္း၏သမီးျဖစ္သူ ဖုန္စူးခ်င္ျဖစ္သည္။

၂၀၀၀ ဝန္းက်င္ခန္႔က အေမရိကန္ DEA မွ စိုငိးလင္းအား မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ပတ္သက္၍ နံမည္ပ်က္စာရင္းထည့္သြင္းထားခ့ဲသည္။ သုိ႔ေသာ္ယခုေနာက္ပိုင္း၌ ထပ္မံေျပာဆိုမႈမ်ဳိးမေတြ႕ရေပ။

● မိုင္းလား
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဝ နယ္ CPB မွ ပုန္ကန္ခြဲထြက္ၿပီး မၾကာခင္တြင္ စိုင္းလင္းဦးစီး၍ CPB မွ ပုန္ကန္ခြဲထြက္ခ့ဲသည္။ မန္ဖိုင္ဌာနခ်ဳပ္ရွိ CPB ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား တရုတ္ျပည္တြင္းသုိ႔ပို႔လိုက္သည္။ ဤတြင္ CPB ၈၁၅ စစ္ေဒသတခန္းရပ္သြားၿပီး NDAA ေသာ အမည္ျဖင့္ ရွမ္းအထူးေဒသ ၄ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ မန္ဖိုင္ဌာနခ်ဳပ္လည္း ဖ်က္သိမ္းလိုက္ၿပီး ဌာနခ်ဳပ္အား မိုင္းလားသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခစိုက္လိုက္သည္။ ထိုမွစ၍ မိုင္းလားဟု လူသိမ်ားလာေတာ့သည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ႐ႈတ္ေထြးေသာအေျခအေနေအာက္တြင္ စိုင္းလင္းသည္ ေနာက္ထပ္နယ္ေျမတခု တပ္မဟာ ၁ ခုကို သူ၏ ေဒသတြင္းသုိ႔ ထပ္မံဆြဲသြင္းနိုင္ခ့ဲသည္။ ထိုေဒသမွာ ဆစ္ေလြ႕ ေခၚ ဆီလူးေဒသႏွင့္ တပ္မဟာ ၇၆၈ ျဖစ္သည္။

အဆိုပါဆစ္ေလြ႕ေဒသသည္ မိုင္းလားႏွင့္ ဝ နယ္ မိုင္းေပါက္ၾကားရွိေဒသျဖစ္သည္။ မူလက စဝ္ခြင္းမင္ ေခၚအိုက္ျမင့္ ဦးစီး သည့္ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ တခုစုိးမိုးသည့္ေဒသျဖစ္သည္။ CPB သည္ ထိုရွမ္းလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕အား မဟာ မိတ္ျပဳရာမွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္းကာ CPB ၏ တပ္မဟာ ၇၆၈ ဟူ၍ ၁၉၇၆ တြင္ဖြဲ႕စည္းေပးခ့ဲ့သည္။

CPB တပ္မဟာ ၇၆၈ အျဖစ္ေျပာင္းလဲၿပီးေသာအခါ စဝ္ခြင္မင္သည္ ေဒသအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၌ ေျပာင္းလဲတာဝန္ယူသည္။ CPB မွ ေစလႊတ္သည့္ရဲေဘာ္သာႏုက တပ္မဟာ ႏိုင္ငံေရးမွဴးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တပ္မဟာမွဴးအျဖစ္ စိုင္းေနာ္ပန္းက တာဝန္ယူခဲ့ သည္။

၁၉၈၉ CPB ၿပိဳကြဲသည့္အခ်ိန္၌ ၇၆၈ တပ္မဟာ၏ ႏိုင္ငံေရးမွဴးမွာ စိုင္းေနာ္ပန္းျဖစ္ၿပီး တပ္မဟာမွဴးမွာ ခြန္ဆာျဖစ္သည္။ CPB ျပိဳကြဲၿပီး၍ ႐ႈတ္ေထြးေနစဥ္ကာလအတြင္း ခြန္ဆာေရာ စိုင္းေနာ္ပန္းပါ ေရွ႕ဆင့္ ေနာက္ဆင့္ လုပ္ၾကံခံရၿပီး ေသဆုံး သြားၾကသည္။ အခ်င္းခ်င္းအာဏာလုၾကရာမွ ျဖစ္ပြားသည္ဟု အမ်ားကယူဆၾကသည္။

ထို႔ေနာက္တြင္ေတာ့ တပ္မဟာ ၇၆၈ အင္အားစုမ်ားသည္ မိုင္းလားအဖြဲ႕ႏွင့္ပူးေပါင္းခ့ဲၾက၏။ ဆစ္ေလြ႕ေဒသသည္ ရွမ္း ေဒသျဖစ္ၿပီး တပ္မဟာ ၇၆၈ မွာလည္း ရွမ္းလက္နက္က္ိုင္အဖြဲ႕ကို အေျခခံထားသည္ျဖစ္ရာ UWSA ႏွင့္မေပါင္းဘဲ ရွမ္းေဒသ ပါဝင္သည့္ မိုင္းလားႏွင့္ေပါင္းရန္ ဆုံးျဖတ္လိုက္ပုံရသည္။ သုိ႔ႏွင့္ မူလ ၈၁၅ စစ္ေဒသကာလက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ခ႐ိုင္ ၂ ခု တပ္ မဟာ ၂ ခုရွိရာမွ ဆစ္ေလြ႕ေဒသႏွင့္ တပ္မဟာ ၇၆၈ ပါ ထပ္ေပါင္းၿပီး ခ႐ိုင္ ၃ ခုႏွင့္ တပ္မဟာ ၃ ခုျဖစ္လာခ့ဲသည္။

● ယေန႔မိုင္းလား
လက္ရွိမိုင္းလားေဒသမွာ ၁၉၈၉ မွစ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူခ့ဲၿပီးေနာက္ အစိုးရႏွင့္ဆက္ဆံေရးေကာင္းခ့ဲသည္ဟုဆိုရမည္။ လက္ ရွိ မိုင္းလားေဒသမွာ အက်ယ္အဝန္း စတုရန္းကီလိုမိုင္ ၅၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ေဒသခံတိုင္းရင္းသား ၁ သိန္း ၂ ေသာင္းခန္႔ရွိသည္ ဟုဆိုပါသည္။ ထိုေဒသခံတိုင္းတြင္ အဓိကအမ်ားစုႀကီးမွာ အခါႏွင့္ရွမ္းတုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။

၂၀၀၉ ေနာက္ပိုင္း ကိုးကန္႔မွဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔ ထြက္ခြာရၿပီးေနာက္ ကိုးကန္႔ေဒသသား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ လာေရာက္အေျခခ်ၾက သည္ဟုဆိုပါသည္။ အဆိုပါေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်လာေသာ ကိုးကန္႔မ်ားအျပင္ တရုတ္ျပည္ဖက္မွ နိုင္ငံျခားသားအေနႏွင့္ လာေရာက္၍ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားမွာ ၁ သိန္းနီးပါးခန္႔ရွိသည္ဟုဆိုပါသည္။

ယခင္ CPB ၈၁၅ ဌာနခ်ဳပ္ရွိရာ မန္ဖိုင္ေတာင္ေၾကာကေတာ့ သတၲဳတြင္းျဖစ္သြားသည္။မန္ဖိုင္ ပေလာင္ရြာကို က်င္းခန္း ကြင္းအတြင္းသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနရာခ်ခ့ဲသည္။ မန္ဖိုင္ေတာင္ေၾကာတြင္ေတာ့ ေဒသအေခၚ မုန္ ဟုေခၚေသာ မဂၢနိီစ္ဒိုင္ေအာက္ ဆိုဒ္ သတၳဳထုတ္လုပ္ေနၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

မုိင္းလားၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ေတြ႔ရသည့္ ေလာင္းကစား၀ုိင္းတခု (Photo credit : Getty Images)

မိုင္းလားေဒသ၏ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းအျပင္ အျခားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ေလာင္ကစား ကာ စီႏိုရံုမ်ားႏွင့္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

မိုင္းလားေဒသသည္ တ႐ုတ္နယ္ႏွင့္ထိစပ္ေန သက့ဲ့သုိ႔ နမ့္ေလြႏွင့္ မဲေခါင္ျမစ္ဆုံသည့္ေနရာတြင္ လာအုိႏွင့္ ထိစပ္ေနသည္။ ထိုေနရာ ဆြတ္ေလြဂိတ္ဟူ၍ ဂိတ္တခုဖြင့္ထားသည္။ ထိုေနရာမွ မဲေခါင္ျမစ္အားျဖတ္၍ လာအိုသုိ႔ကုန္သြယ္ၾက သည္။ မဲေခါင္ျမစ္တဖက္ကမ္းတြင္ လာအိုနိုင္ငံျဖစ္သည္။ ကုန္သြယ္မႈစည္ကားသျဖင့္ ထိုေနရာသည္ ယခုေတာ့ ၿမိဳ႕ငယ္ကေလးက့ဲ သုိ႔ ျဖစ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

အဆိုပါနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးသည္ မိုင္းလားအတြက္သာမက ဝ တုိ႔အတြက္ပါ အေရးပါပုံရသည္။ ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ ဝ နယ္အထိ ကားလမ္းေကာင္းစြာေဖာက္လုပ္ထားသည္။ လာအိုတဖက္ကမ္း မဲေခါင္ျမစ္ကမ္းပါး ဆြတ္ေလြဂိတ္မွ ေတာင္ ေၾကာေပၚတက္၍ နယ္စပ္အတိုင္း မိုင္းလားသုိ႔လည္းေကာင္း၊ မိုင္းလားမွ ေျမာက္ဖက္ေတာင္ေၾကာေပၚမွတဆင့္ ဆစ္ေလြ႕ ေခၚဆီလူးသုိ႔လည္းေကာင္း၊ ထို႔ေနာက္ ဆီလူးမွ နယ္စပ္ေတာင္ေပၚအတိုင္း ဝ နယ္ မိုင္းေပါက္သုိ႔လည္းေကာင္း၊ ကားလမ္းမ်ားေဖာက္လုပ္ထားရာရာသီမေရြးသြားလာနိုင္သည္ဟု ဆိုပါသည္။

၎ကားလမ္းမေဖါက္မွီက ဝ နယ္မိုင္းေပါက္ႏွင့္ မိုင္းလားနယ္ ဆီလူးသုိ႔သြားရာတြင္ အစိုးရတပ္မ်ားထိမ္းခ်ဳပ္ရာ မိုင္းယန္း ကြင္းအတြင္းသုိ႔ ျဖတ္သြားရသည္။ ယခုလမ္းသစ္ေဖါက္လုပ္ၿပီးေနာက္ ဝ ႏွင့္ မိုင္းလားတုိ႔ ကူးသန္းသြားလာရာတြင္ အစိုးရတပ္မ်ားထိမ္းခ်ဳပ္ရာေဒသသုိ႔ ျဖတ္သန္းသြားရန္မလိုေတာ့ေပ။ အဆိုပါ ကားလမ္းသည္ ဝ နယ္ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ကိုးကန္႔ ခ်င္း ေရႊေဟာ္ၾကားရွိ နန္႔တိန္ေခ်ာင္းမွေန၍ ရွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း မဲေခါင္ျမစ္ကမ္းေဘးရွိ လာအိုနယ္စပ္အထိေပါက္သည္ျဖစ္ရာ စီးပြားေရးအရေရာ စစ္ေရးအရပါ အေရးပါေသာ ကားလမ္းဟုဆိုရေပမည္။

သုိ႔ျဖစ္ရာ တရုတ္ ျမန္မာ လာအိုနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ မိုင္းလားအဖြဲ႕NDAA စုိးမိုးရာေဒသသည္ မိုင္းလား အဖြဲ႕အတြက္သာမကUWSA အတြက္ပါ အေရးပါသည္ဟု ဆိုရေပမည္။

ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။