(မုိးမခ) မတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၆
● ကိုးကန္႔ႏွင့္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဖက္ေဒသ
ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔အေနႏွင့္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းရွိ ဝ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ၎တုိ႔ၾသဇာ အသုံးျပဳၿပီး သိမ္းပိုက္နိုင္ခ့ဲေသာ္လည္း ေရရွည္မထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ခ့ဲေပ။ မူလအာဏာသိမ္းစဥ္က ဝ တပ္မ်ားလည္း ဝ နယ္ CPB မွခြဲထြက္ၿပီးေနာက္ ဝ တပ္အမ်ားစုမွာ ဝ နယ္သုိ႔ ျပန္သြားၾကသည္။ လင္ညီမိန္းႏွင့္ ဝ အနည္းစုသာက်န္ခ့ဲရာ ေဒသခံကခ်င္ ရွမ္းအင္အားစု အမ်ားစုျဖင့္ဖြဲ႕ထား ေသာတပ္မ်ားသာ သံလြင္အေနာက္ျခမ္း၌က်န္ေတာ့ရာ ေဒသခံမ်ား၏ ပုန္ကန္မႈက္ိုဆက္တိုက္ၾကံဳေတြ႕ရေတာ့သည္။
ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းရွိ ေဒသခံကခ်င္တုိ႔၏ ကိုးကန္႔တုိ႔အား အေစာဆုံးပုန္ကန္မႈမွာ ၁၉၉၀ ဧျပီလတြင္ျဖစ္သည္။ သံလြင္ အေနာက္ဖက္ကမ္းရွိ ယခင္ CPBတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ကခ်င္မ်ားက KIA အကူအညီျဖင့္ ပုန္ကန္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၎ ပုန္ ကန္မႈကို MNDAA ႏွင့္ အစိုးရတပ္မ်ား ပူးေပါင္းတိုက္ခိုက္ခ့ဲၾကသည္။ ဝင္ေရာက္ကူညီေသာ KIA မ်ားႏွင့္ MNDAA လည္း တလၾကာမွ်တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခ့ဲသည္။ ၁၉၉၀ ေမလကုန္တြင္ KIA ဗဟ္ိုေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ MNDAA ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး၍ အပစ္ရပ္နိုင္ခ့ဲသည္။ ပထမအႀကိမ္ပုန္ကန္မႈ အေရးနိမ့္ၿပီး ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ KIA ႏွင့္ပူးေပါင္း သြားၾကသည္။
သုိ႔ေသာ္ ၁၉၉၂/၉၃ ကိုးကန္႔သားခ်င္ျဖစ္ၾကေသာ ယန္မူလ်ံ ယန္ပုန္အန္း ညီအကိုႏွင့္ ဖုန္ၾကားစင္း ညီအကို ပဋိပကၡျဖစ္ ေသာအခါ အခြင့္ေကာင္းယူ၍ ၁၉၉၅ တြင္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဖက္ မုန္းကိုး ေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းယား မုန္းေဟာင္ ေဒသတုိ႔တြင္ မုန္ဆာလ ေဇာ္လႏွင့္ လင္နမင္ေခၚ လင္ညီမိန္းတုိ႔ဦးေဆာင္၍ MDA မုန္းကိုးကာကြယ္ေရးတပ္အမည္ျဖင့္ ခြဲထြက္နိုင္ခ့ဲသည္။ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕အေနႏွင့္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ျခမ္း ထိမ္းခ်ဳပ္ခြင့္လက္လႊတ္လိုက္ရေတာ့သည္။
မုန္ဆာလတုိ႔အဖြဲ႕လည္း ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တပ္ဖြဲ႕ခ်င္း သေဘာထားကြဲလြဲမႈေပၚအေျခခံ၍ မုန္ဆာလ ေဇာ္လတုိ႔ အဖမ္းခံ လိုက္ရၿပီး လင္နမင္ႏွင့္ အင္အား ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔မွာ မုန္လုန္ေခၚ ေဟမုန္လုန္၌ အစိုးရတပ္၏ ရွင္းလင္းျခင္းကိုခံခ့ဲရကာ MDA လည္း တစခန္းရပ္သြားခ့ဲသည္။
အဆိုပါေဒသ၌ ျမန္မာစစ္ဖက္ကျပန္လည္ခ်ဳပ္ကိုင္နိုင္သည္ဆိုေသာ္လည္း အျပည့္အဝမခ်ဳပ္ကိုင္နိုင္ခ့ဲ့ေပ။ ထိုေဒသသည္ မူလက KIA တုိ႔လႈပ္ရွားခ့ဲရာေဒသျဖစ္ၿပီး ၁၉၆၈ တြင္ CPB ဝင္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ ဖယ္ေပးလိုက္ရေသာေဒသျဖစ္သည္။သုိ႔ႏွင့္ KIA တုိ႔ ျပန္လည္ထိုးေဖါက္၍ တပ္မဟာ ၆ ဟူေသာ တပ္မဟာတစ္ခုဖြဲ႕စည္းလာခ့ဲရာ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ UPWC က အျပင္းထန္ကန္႔ကြက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရေပသည္။
● မတည္ျငိမ္ေသာကိုးကန္႔
ကိုးကန္႔အဖြဲ႕ဟာ ခြဲထြက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သံလြင္အေနာက္ဖက္ျခမ္းကခြဲထြက္ဖုိ႔ အၾကိမ္ၾကိမ္ႀကိဳးစားေနျခင္းေၾကာင့္အျပင္ ကိုးကန္႔သားခ်င္း ပဋိပကၡေၾကာင့္လည္း က္ိုးကန္႔အဖြဲ႕တြင္း မတည္ျငိမ္ခ့ဲေပ။ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕၏ မူလေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းျဖစ္သူ ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔ညီအကို ကိုးကန္႔အား ျပန္လည္ေခါင္းေဆာင္လာၿပီးေနာက္ ကိုးကန္႔ခရိုင္တြင္ တစတစ ၾသဇာအာဏာရွိ ေသာ ယန္မူလ်ံ ညီ အကိုတုိ႔ၾကား အာဏာလုပြဲျဖစ္လာသည္။ CPB အေရွ႕ေျမာက္ကာလက တပ္မဟာ နိုင္ငံေရးမွဴးျဖစ္ခ့ဲေသာ လီက်ံဳးခ်န္းက ယန္ညီအကိုႏွင့္ ပူးေပါင္းခ့ဲသည္။
ဤပဋိပကၡတြင္ အေစာပိုင္းက ယန္ညီအကိုမ်ား အသာရခ့ဲေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဖုန္ညီအကိုမ်ားျပန္လည္ေနရာရယူနိုင္ခ့ဲၿပီး ယန္ညီအကိုမ်ားႏွင့္ လီက်ံဳးခ်န္းတုိ႔ ကိုးကန္႔မွစြန္႔ခြာခ့ဲရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဤပဋိပကၡမ်ားအတြင္း ဖုန္ညီအကိုမ်ား၏ ဆုံးရွံဳးမႈလည္းမနည္းလွေပ။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းအား စြန္႔လႊတ္လိုက္ရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ တပ္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ လက္နက္ႀကီးမ်ား ကိုးကန္႔ေဒသတြင္း ဝင္ေရာက္ေနရာယူသည္ကို ခြင့္ျပဳလိုက္ရေတာ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၁၉၉၅ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကိုးကန္႔ေဒသ၌ ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔၏ေခါင္းေဆာင္မႈ ျပန္လည္တည္ျငိမ္ခ့ဲသည္ဟု ဆိုနိုင္ သည္။
● ကိုးကန္႔ႏွင့္မူးယစ္ေဆးဝါး
တဖက္ကဆိုလ်င္ CPB ကို အေကာင္းဆုံးျဖိဳခြဲေပးနိုင္သည့္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕အေနႏွင့္ အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ နဝတ၏ မ်က္ႏွာသာေပးျခင္းကို အေတာ္ေလးရလိုက္၏ ။ ထိုအခ်ိန္ကာလမ်ားတြင္ကိုးကန္႔အဖြဲ႕ဝင္မ်ား မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ပတ္သက္၍ေရာင္းဝယ္မႈ သယ္ေဆာင္မႈမ်ားကို အေတာ္ေလးေတြ႕ခ့ဲရသည္။ လား႐ႈိး မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဘိန္းဘိန္းျဖဴႏွင့္ ေနာက္ပိုင္း တြင္ ရာမေခၚ စိတ္ႂကြေဆးျပားမ်ား မ်ားစြာဖမ္းမိသည့္သတင္းမ်ားေပၚထြက္လာေသာ္လည္း ထိမ္းထိမ္းသိမ္းသိမ္း ေျဖရွင္းခ့ဲ သည္ကိုေတြ႕ရသည္။
တဖက္တြင္တြင္ ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔က ဂ်ပန္၏အကူအညီႏွင့္ ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံအျဖစ္ ပန္းဂ်ံဳစိုက္ပ်ိဳးေရးေဆာင္ရြက္ခ့ဲၿပီး ၂၀၀၉ မတိုင္မွီ ကိုးကန္႔ေဒသတြင္ ဘိန္းစုိက္ပ်ိဳးမႈပေပ်ာက္ျပီဟု ေၾကျငာခ့ဲသည္။ ကိုးကန္႔ေဒသႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆ နာသည္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာျပႆနာအျဖစ္ ရွိေနခ့ဲသည္ဟုဆိုရပါမည္။
နိုင္ငံေရးအရဆိုလွ်င္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕မွကိုယ္စားလည္မ်ားသည္ ျမန္မာစစ္ဖက္မွႀကီးမွဴးက်င္းပသည့္ အမ်ဳိးသားညီလာခံသုိ႔ တက္ေရာက္ခ့ဲသည္ကိုေတြ႕ရသည္။
● ၂၀၀၉ ကိုးကန္႔
၂၀၀၉ ခုႏွစ္သည္ ကိုးကန္အတြက္လည္းေကာင္း၊ ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔အတြက္လည္းေကာင္း ႀကီးမားေသာအေျပာင္းအလဲျဖစ္ခ့ဲသည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ အဆိုျပဳေသာ BGF ဖြဲ႕စည္းေရးကိုျငင္းပယ္သည့္အထဲတြင္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕လည္းပါသည္။
တကယ္တမ္း ကိုးကန္႔နယ္တြင္းသုိ႔ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ အင္အားသုံး၍ ဝင္ေရာက္ရွင္းလင္းသည္ကေတာ့ အျခားအေၾကာင္းျပ ခ်က္ႏွင့္ျဖစ္သည္။ တခုကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါးစက္ရံုရွိသည္ဟူေသာအေၾကာင္းျပခ်က္ႏွင့္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယတခုကေတာ့ လက္နက္စက္ရံုရွိ၍ ျဖစ္သည္။ ထိုလက္ နက္စက္ရံုမွ လက္နက္မ်ားအား တ႐ုတ္ျပည္ရွိ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕မ်ားေပးပို႔သည္ဟူေသာစြဲခ်က္ႏွင့္ တ႐ုတ္အစိုးရဝန္ႀကီးတစ္ဦးကတိုင္ၾကား၍ အင္အားသုံးေျဖရွင္းရသည္ဟုဆိုသည္။
ျမန္မာစစ္ဖက္မွ တပ္မ ၃ ခုခန္႔အင္အားသုံး၍ဝင္ေရာက္ရွင္းလင္းရာ အခ်ိန္တိုအတြင္း ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔ ထိုေဒသမွ ဆုတ္ခြာ ေပးရသည္။ ဤသုိ႔ ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔ အျမန္ဆုတ္ခြာလိုက္ရျခင္းမွာ အေၾကာင္း ၂ ခ်က္ရွိပုံရသည္။ တခ်က္မွာ တိုက္ခိုက္ရန္ ျပင္ဆင္မႈမရွိ၍ျဖစ္ပုံရသည္။ ဒုတိယအခ်က္မွာ ၎တုိ႔မိသားစုဝင္ အမ်ဳိးသမီး ကေလးမ်ား လြတ္ကင္းရာသုိ႔ပို႔ရန္ ဦးစားေပး လိုက္ပုံရသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ကိုးကန္႔ေစာ္ဘြားအာဏာလက္လႊတ္ၿပီး ကထဲက ျမန္မာအစုိးရကို လက္နက္ကိုင္အံတုခ့ဲေသာအႏွစ္ ၅၀ နီးပါး ကိုးကန္႔ေဒသကို ထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ခ့ဲေသာ ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔ ကိုးကန္႔ေဒသအား လက္လႊတ္လိုက္ရေတာ့သည္။
ထို ၂၀၀၉ တိုက္ပြဲကာလအတြင္း ကိုးကန္႔မ်ားစြာ စစ္ေဘးဒုကၡသည္အျဖစ္ တ႐ုတ္ျပည္ထံဝင္ေျပးၾကသည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္က ကိုးကန္႔ေဒသကိုထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ၿပီး ကိုးကန္႔မ်ားစြာ နယ္သစ္ပယ္သစ္သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕မႈအမ်ားအျပားျဖစ္ခ့ဲသည္။ ကိုးကန္႔အမ်ားစု ေထာင္ေသာင္းခ်ီ၍ မိုင္းလားေဒသသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သည္ဟု ဆိုသည္။ မိုင္းလားေဒသေခါင္းေဆာင္ စိုင္းလင္း၏ဇနီးျဖစ္ သူမွာ ဖုန္ၾကားစင္း၏သမီးျဖစ္သျဖင့္ ကိုးကန္႔တုိ႔ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ရန္လြယ္ကူခ့ဲသည္ဟု ဆိုသည္။ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဝေဒသသုိ႔ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထိုစဥ္ကထဲက ဖုန္ၾကားစင္းမိသားစုမည္သည့္ေနရာတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခ ခ်သည္ကို တရားဝင္ေဖၚျပျခင္းမရွိသက့ဲသုိ႔ မည္သူ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းကလည္း ၎တုိ႔လက္ခံထားေၾကာင္း ဝန္ခံျခင္း မျပဳခ့ဲေပ။
ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔ေနာက္မပါဘဲ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ပူးေပါင္းသြားသူမ်ားလည္းရွိသည္။ ထိုသူမ်ားထဲမွ ပယ္ေစာက္ခ်ိန္မွာ ကိုယ္ ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးျဖစ္လာၿပီး ေဝေရွာက္ရင္ လ်ဴေကာ္ရွီးတုိ႔မွာ ကိုးကန္႔ေဒသ၏ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားျဖစ္ လာၾကသည္။ ေဝေရွာက္ရင္၏ညီ ေဝစမ္းမွာ ကိုးကန္႔ BGF ၏ တပ္မွဴးျဖစ္လာၿပီး ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဗိုလ္မွဴးႀကီးအျဖစ္ သတ္ မွတ္ ခံရသည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ပူးေပါင္းသူအခ်ဳိ႕မွာ သူတုိ႔၏အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ ဆိုင္ပုံရသည္။ မႏၲေလး ၇၈ လမ္းအဝင္ ဖက္ တြင္ Hotel Wilson ဟူေသာ ဟိုတယ္တခုရွိသည္။ ထိုဟိုတယ္မွာ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခါနီး၌ ၎အေဆာက္ အဦးအတြင္း မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္သူမ်ားႏွင့္ ရဲမ်ားအျပန္အလွန္ပစ္ခတ္၍ ဖမ္းဆီးမႈျဖစ္ပြားခ့ဲသည္။ ထိုစဥ္ကတည္းက ၁၀ ႏွစ္နီးပါး ဆက္လက္ေဆာက္လုပ္ခြင့္မရခ့ဲေပ။ ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းမွ ၎ဟိုတယ္ ဆက္လက္္၍ အၿပီးသတ္ခြင့္ရၿပီး ဖြင့္ လွစ္ခြင့္ရသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ၎ဟိုတယ္၏ပိုင္ရွင္မ်ားမွာ ကိုးကန္႔မွ ေဝေရွာက္ရင္ ေဝစမ္းတုိ႔ညီအကိုျဖစ္သည္ဟုဆိုပါသည္။
၂၀၀၉ ကိုးကန္႔စစ္ဆင္ေရးတြင္ ခ်င္ေရႊေဟာ္ေလာက္ကိုင္တုိ႔မွ ကိုးကန္႔မ်ား အိမ္မ်ားကိုပိတ္၍ တ႐ုတ္ျပည္ဖက္ကမ္းသုိ႔ သြားေရာက္ခိုလႈံၾကစဥ္ အိမ္တိုင္းလိုလိုရွိ ပစၥည္းမ်ားစြာ ေပ်ာက္ဆုံးျခင္း ပ်က္စီးဆုံးရႈံးျခင္မ်ားျဖစ္ခ့ဲၾကသည္။ သုိ႔အတြက္ တ႐ုတ္အစိုးရ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ ျမန္မာျပည္ရွိ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးမ်ား၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ျမန္မာအစိုးရမွ အကာကြယ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုသည့္ ေၾကျငာခ်က္တရပ္ထုတ္ျပန္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။
Photo credit : irrawaddy