လွေက်ာ္ေဇာ - ေဖေဖ့ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးေဖာ္ - ဦးခင္ေမာင္ျမင့္
(မိုုးမခ) ဧျပီ ၄၊ ၂၀၁၆
၁၉၆၀-ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာ က်င္းပတဲ့ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ သန္႔ ရွင္း-ပထစက အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရရွိၿပီး ဦးႏုဦးေဆာင္တဲ့ သန္႔ရွင္း အစိုးရ တက္လာပါတယ္။ ဦးႏုအေနနဲ႔က ၁၉၅၈-အိမ္ေစာင့္အစိုးရကို အာဏာလႊဲေပးရတဲ့ျဖစ္ရပ္အေပၚ သင္ခန္းစာယူၿပီး ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား အခ်င္းခ်င္းၾကား ျပန္လည္ညီၫြတ္ဖို႔ အားထုတ္မႈမ်ား လုပ္လာပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ စစ္တပ္ဩဇာႀကီးေနတာ အစိုးရက စစ္တပ္ အေပၚမွီခိုေနရတာေတြကို သေဘာေပါက္လာလို႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္း လုပ္ငန္းေတြလည္း ျပန္လည္အသက္ဝင္လာပါတယ္။
ဦးခင္ေမာင္ျမင့္တေယာက္ စစ္အစိုးရရဲ႕ ေထာင္ထဲမွာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အန္တုရင္ဆိုင္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို အႏိုင္မခံ အ႐ႈံးမေပး အသက္စြန္ ႔ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္သြားမႈအေပၚ ၈ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးအၿပီး ေရွာင္တိမ္းရင္း ႏိုင္ငံတကာကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေရာက္ရွိလာ ခဲ့ၾကတဲ့ ရဲေဘာ္ရဲဘက္အေပါင္းက ဝိုင္းဝန္းဦးၫႊတ္ အေလးျပဳတဲ့အေနနဲ႔ သူ႕အေၾကာင္း မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားကို ေရးသား မွတ္တမ္းတင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ျပည္ပမွာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ထုတ္ေဝ ခဲ့ၾကပါတယ္။ သတင္းကြန္ရက္မ်ားကေန လည္းျဖန္႔ေဝခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီစာအုပ္စာတမ္းေတြ ကၽြန္မတို႔ဆီေရာက္လာေတာ့ ေဖေဖ က ဖတ္ၿပီး သူ႕ရဲေဘာ္ႀကီး ဦးခင္ေမာင္ျမင့္အတြက္ အေတာ္စိတ္ မေကာင္း ျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဝခဲ့ တဲ့ ျပည္ပေရာက္စာေရးဆရာနဲ႔ ကဗ်ာဆရာ ဝင္းတင့္ထြန္းရဲ႕‘ သံတိုင္ ၾကား ေႂကြလြင့္သြားရတဲ့ ၾကယ္စင္ေတြ’ စာအုပ္ဖတ္ၿပီးေနာက္ ကိုဝင္း တင့္ထြန္းဆီ ခ်က္ခ်င္း စာျပန္ေရးခဲ့ပါတယ္။ ကိုဝင္းတင့္ထြန္းက အဲဒီ စာကို အခုထိ သိမ္းထားပါတယ္။ ေဖေဖက “သူ႕အေနနဲ႔ ေဒၚၾကည္ ၾကည္(သခင္ဇင္ဇနီး) အေၾကာင္း၊ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္အေၾကာင္းေတြ ဖတ္ ရတာ သိပ္စိတ္ထိခိုက္မိတယ္” လို႔ေရးထားပါတယ္။ ေဖေဖ့ၾကည့္ရတာ- “သူ႕ကိုယ္သူလည္း တာဝန္မေက်ႏိုင္ေသးတဲ့အပၚ အားမလို အားမရ ျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္”။
၁။ ရဲေဘာ္ဖုန္းေမာ္က်ဆုံးေသာ ႏွစ္ပတ္လည္အခမ္းအနား (၁၃-၃-၈၉) ေန႔ (ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္) ျမက္ခင္းတြင္ ေျပာခဲ့ေသာမိန္႔ခြန္း။
ဦးခင္ေမာင္ျမင့္အပါအဝင္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္း ရာသက္ပန္ေတာ္လွန္ေရးသမားႀကီးမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအနားယူပါေတာ့။ ရဲေဘာ္ႀကီး တို႔ က်ခဲ့ရတဲ့ ေသြးေတြ ေခၽြးေတြ မ်က္ရည္ေတြ အသက္ေတြ တစက္မွ အလဟသာမျဖစ္ေစရပါဘူး ... လို႔ကတိျပဳလိုက္ပါတယ္။
မွတ္ခၽက္၊အေရးေတာ္ပံုဂၽာနယ္၊အတြဲ(၂)အမွတ္(၄)ပါ-ကၽြန္မ ဆက္ေရးခ်င္ေသာ ေဖေဖအေႄကာင္းမၽား၊ အမွတ္(၃၉)ကို တင္လိုက္ပါတယ္။
(မိုုးမခ) ဧျပီ ၄၊ ၂၀၁၆
၁၉၆၀-ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာ က်င္းပတဲ့ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ သန္႔ ရွင္း-ပထစက အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရရွိၿပီး ဦးႏုဦးေဆာင္တဲ့ သန္႔ရွင္း အစိုးရ တက္လာပါတယ္။ ဦးႏုအေနနဲ႔က ၁၉၅၈-အိမ္ေစာင့္အစိုးရကို အာဏာလႊဲေပးရတဲ့ျဖစ္ရပ္အေပၚ သင္ခန္းစာယူၿပီး ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား အခ်င္းခ်င္းၾကား ျပန္လည္ညီၫြတ္ဖို႔ အားထုတ္မႈမ်ား လုပ္လာပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ စစ္တပ္ဩဇာႀကီးေနတာ အစိုးရက စစ္တပ္ အေပၚမွီခိုေနရတာေတြကို သေဘာေပါက္လာလို႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္း လုပ္ငန္းေတြလည္း ျပန္လည္အသက္ဝင္လာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေဖေဖတို႔က ၁၉၆၀-ေမလပိုင္းကစၿပီး “ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏႈိးေဆာ္ေရး အဖြဲ႕”ဆိုတာကိုစတင္ဖြဲ႕စည္းၿပီး က်န္ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါတီ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအင္အားစု အေတာ္ မ်ားမ်ားပါဝင္တဲ့ “ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး (ဒုတိ ယအဖြဲ႔)”ကို ၁၉၆၁-မတ္လမွာ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္နဲ႔ တၿပိဳင္တည္းေလာက္မွာ ေပၚေပါက္လာေနတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး ျပႆ နာျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ျဖဴကိစၥအတြက္ “တ႐ုတ္ျဖဴ က်ဴးေက်ာ္မႈႏွင့္ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ိဳးသားေကာ္မတီႀကီး” ကိုလည္း ၁၉၆၁-မတ္လ အတြင္းမွာပဲ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါေသးတယ္။ (၂) ဖြဲ႕စလုံးမွာ ပါဝင္သူမ်ား အားလုံး - အတူတူလိုပါပဲ။ (၂)ဖြဲ႕စလုံးရဲ႕ လုပ္ငန္းမ်ားကလည္း ဆက္စပ္ ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နယ္ဘက္ေတြမွာ အဖြဲ႔ခြဲေတြ ဖြဲ႔တဲ့အခါ (၂) ဖြဲ႕ ေပါင္း ဖြဲ႕ခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၉၆၁- ေမလပိုင္းကစၿပီး ေဖေဖတို႔ကို နယ္ၿမိဳ႕မ်ားက လာေရာက္ စည္း႐ုံးေဟာေျပာဖို႔နဲ႔ အဖြဲ႕ခြဲေလးေတြဖြဲ႔ေပးဖို႔ စၿပီး ဖိတ္ၾကားလာပါတယ္။ ပထမဆုံးဖိတ္တဲ့ ေဒသကေတာ့ ပုသိမ္ခ႐ိုင္ကျဖစ္ၿပီး အဲဒီကစလို႔ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚကၿမိဳ႕မ်ား (မအူပင္၊ က်ိဳက္လတ္၊ ဖ်ာပုံ ဘိုကေလး၊ ဇလြန္)။ ပဲခူးတိုင္းကၿမိဳ႕မ်ား (ပဲခူး၊ ျပည္၊ ေပါင္းတည္၊ ေ႐ႊေတာင္၊ ႀကိဳ႕ပင္ေကာက၊္ မင္းလွ၊ လက္ပံတန္း၊ သာယာဝတီ)။ မႏၲ ေလးတိုင္းက ၿမိဳ႕မ်ား (မႏၲေလး၊ ေက်ာက္ဆည္၊ ျမင္းၿခံ၊ သာစည္ ေပ်ာ္ ဘြယ္၊ ရမည္းသင္း) အျပင္ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ထားဝယ္၊ ၿမိတ္စတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီး မ်ားအပါ ဗမာျပည္ တနံတလ်ားလုံး ၁၉၆၂ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းအထိ မရပ္ မနား လွည့္လည္သြားခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီခရီးစဥ္ေတြအေၾကာင္း လူထု တရားေဟာပြဲမ်ားအေၾကာင္း ေဖေဖက သူမွတ္မိသမၽွ သူကိုယ္တိုင္ ေရး အတၳဳပၸတၱိ စာအုပ္မွာ ေရးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
အဲဒီခရီးစဥ္အတြင္း ေဖေဖနဲ႔အတူသြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ေဖေဖက ဒိုင္ခံလိုျဖစ္ၿပီး က်န္သူမ်ား ကေတာ့ အလွည့္က် လိုက္ပါၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲက ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသမ်ားကိုသြားတိုင္း အၿမဲလိုပါဝင္သူမ်ားကေတာ့ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ တိုင္းသားမ်ား ျဖစ္တဲ့ က်ဳံမေငး သခင္တင္ေမာင္တို႔ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ (ေဒးဒရဲ)တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ပဲခူးတိုင္းဘက္သြားရင္လည္း ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ ပါတတ္ပါတယ္။ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္က ျပည္သူ႔တိုးတက္ေရးပါတီကပါ။ အဲဒီပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ (၂)ဦး ေဖေဖတို႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ထဲ ပါဝင္ ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တဦးက ဦးလွဝင္းပါ။ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းတဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း မဆလ ေခတ္မွာေတာ့ အထူးအရာရွိ ရာထူးယူၿပီး မဆလနဲ႔ပူးေပါင္းသြားပါတယ္။
အဲဒီကာလက အဆိုေတာ္-ကိုသန္းလႈိင္ကလည္း- ဥႆာ လႈိင္ထိပ္ထား- သီခ်င္းနဲ႔ အလြန္နံမည္ႀကီးၿပီး လူငယ္မ်ားရဲ႕ အသဲစြဲျဖစ္ ေနခ်ိန္ပါ။ ကိုသန္းလႈိင္ရဲ႕ အခ်စ္သီခ်င္းနဲ႔ အသဲကြဲသီခ်င္းေတြကို စြဲလမ္းခဲ့တဲ့ လူငယ္ပရိသတ္က ကိုသန္းလႈိင္ရဲ႕ အစ္ကိုျဖစ္သူ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ရဲ႕ ရဲရဲေတာက္ တရားေတြနာရတဲ့အခါ က်ျပန္ေတာ့လည္း ႀကိဳက္ၾကျပန္ေရာတဲ့။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကေတာ့ ... ဘယ္ႏွယ္ ဗ်ာ။ ညီအစ္ကိုႏွစ္ေယာက္ ဆန္႔က်င္ဘက္ႀကီးပါလား ... လို႔ဆိုၾကသတဲ့။ ေဖေဖ့လုံၿခဳံေရးအတြက္ ပါသြားတတ္တဲ့ ကၽြန္မတို႔အစ္ကိုဝမ္းကြဲမ်ားက ျပန္ေျပာျပဖူးပါတယ္။
အဲဒီခရီးေတြသြားရင္း ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ဟာ ေဖေဖနဲ႔ ရင္းႏွီး သြားပုံရပါတယ္။ ေဖေဖနဲ႔စကားလက္ဆုံက်ရင္း ေဖေဖက သူတပ္ထဲတုန္းက အျဖစ္အပ်က္ေတြ အေတြ႕အႀကဳံေတြကို ေျပာျပထားပုံရပါ တယ္။
၁၉၆၂ - မတ္လ(၂)ရက္ေန႔မွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္း လိုက္ေတာ့ ေဖေဖတို႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းလည္းရပ္တန္႔သြားပါတယ္။ ၁၉၆၃ စစ္တပ္ကေခၚတဲ့ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ’ျဖစ္လာေတာ့ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြ ျပန္ေပၚလာပါတယ္။ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္က ပဲခူးတိုင္း မွာ ပါဝင္ဦးစီးလႈပ္ရွားခဲ့ၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲေတြပ်က္သြားတဲ့အခါ အဖမ္းခံလိုက္ရၿပီး ကိုးကိုးကၽြန္းေတာင္ ပါသြားပါေတာ့တယ္။ အဲဒီကစလို႔ ကၽြန္မတို႔ မိသားစုနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျပတ္သြားပါေတာ့တယ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီးအၿပီးမွာေတာ့ သူ႕အေၾကာင္းေတြ ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကား ျပန္ၾကားလာရပါတယ္။ နဝတေခတ္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေတြမွာ သတင္းစာေတြထဲက ေဆာင္းပါးေတြမွာ စာအုပ္စာတမ္းေတြမွာ သူ႕အေၾကာင္းေတြ ပါလာတာပါ။ သူဟာ ဒီေခတ္ ဗမာျပည္သူမ်ားရဲ႕ သမိုင္းေပးတာဝန္ျဖစ္တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈတိုင္းမွာ အလြန္တာဝန္ေက်စြာ ပါဝင္ေနတာကို ျမင္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ေထာင္ထဲမွာပဲ က်ဆုံးသြားခံ့ရတဲ့ အထိပါပဲ။ ၁၉၉၃ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၆ ရက္ေန႔ အင္းစိန္ေထာင္ထဲမွာ က် ဆုံးသြားခဲ့ရပါတယ္။
ဦးခင္ေမာင္ျမင့္တေယာက္ စစ္အစိုးရရဲ႕ ေထာင္ထဲမွာ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အန္တုရင္ဆိုင္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို အႏိုင္မခံ အ႐ႈံးမေပး အသက္စြန္ ႔ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္သြားမႈအေပၚ ၈ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးအၿပီး ေရွာင္တိမ္းရင္း ႏိုင္ငံတကာကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေရာက္ရွိလာ ခဲ့ၾကတဲ့ ရဲေဘာ္ရဲဘက္အေပါင္းက ဝိုင္းဝန္းဦးၫႊတ္ အေလးျပဳတဲ့အေနနဲ႔ သူ႕အေၾကာင္း မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားကို ေရးသား မွတ္တမ္းတင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ျပည္ပမွာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ထုတ္ေဝ ခဲ့ၾကပါတယ္။ သတင္းကြန္ရက္မ်ားကေန လည္းျဖန္႔ေဝခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီစာအုပ္စာတမ္းေတြ ကၽြန္မတို႔ဆီေရာက္လာေတာ့ ေဖေဖ က ဖတ္ၿပီး သူ႕ရဲေဘာ္ႀကီး ဦးခင္ေမာင္ျမင့္အတြက္ အေတာ္စိတ္ မေကာင္း ျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဝခဲ့ တဲ့ ျပည္ပေရာက္စာေရးဆရာနဲ႔ ကဗ်ာဆရာ ဝင္းတင့္ထြန္းရဲ႕‘ သံတိုင္ ၾကား ေႂကြလြင့္သြားရတဲ့ ၾကယ္စင္ေတြ’ စာအုပ္ဖတ္ၿပီးေနာက္ ကိုဝင္း တင့္ထြန္းဆီ ခ်က္ခ်င္း စာျပန္ေရးခဲ့ပါတယ္။ ကိုဝင္းတင့္ထြန္းက အဲဒီ စာကို အခုထိ သိမ္းထားပါတယ္။ ေဖေဖက “သူ႕အေနနဲ႔ ေဒၚၾကည္ ၾကည္(သခင္ဇင္ဇနီး) အေၾကာင္း၊ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္အေၾကာင္းေတြ ဖတ္ ရတာ သိပ္စိတ္ထိခိုက္မိတယ္” လို႔ေရးထားပါတယ္။ ေဖေဖ့ၾကည့္ရတာ- “သူ႕ကိုယ္သူလည္း တာဝန္မေက်ႏိုင္ေသးတဲ့အပၚ အားမလို အားမရ ျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္”။
ဒါ့အျပင္-၁၉၉၈ခုႏွစ္ ထိုင္းနယ္စပ္ကေနထုတ္ေဝလိုက္တဲ့ လြတ္လပ္ေရးေ႐ႊရတု(ေအာင္ေစာဦး) စာအုပ္ႀကီး ေရာက္လာၿပီး-အဲဒီထဲက ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ရဲ႕ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ အတြင္းက လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ သူေပးခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြကို ဖတ္ရၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ေဖေဖက ဒီလို မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။
“ဪ-သူတို႔က (စစ္အုပ္စုကိုဆိုလို) ဒါေၾကာင့္ ကိုခင္ေမာင္ျမင့္ ကို ဒီေလာက္မဲတာကိုး”... တဲ့။ ေဖေဖေျပာလည္း ေျပာစရာ ပါပဲ။ သူ႕မိန္႔ခြန္းေတြကိုလည္း ၾကည့္ပါဦး။ “လြတ္လပ္ေရးေ႐ႊရတု” စာအုပ္ထဲမွာ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ရဲ႕ မိန္႔ ခြန္း (၃) ပုဒ္ပါပါတယ္။
၁။ ရဲေဘာ္ဖုန္းေမာ္က်ဆုံးေသာ ႏွစ္ပတ္လည္အခမ္းအနား (၁၃-၃-၈၉) ေန႔ (ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္) ျမက္ခင္းတြင္ ေျပာခဲ့ေသာမိန္႔ခြန္း။
၂။ ျပည္သူ႕တိုးတက္ေရးပါတီ၊ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ ဆိုင္းဘုတ္တင္ပြဲ အခမ္းအနားႏွင့္ ၄၄ ႏွစ္ေျမာက္ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး အခမ္း အနားတြင္ ေျပာခဲ့ေသာမိန္႔ခြန္း။ (၂၇-၃-၈၉)
၃။ ျပည္သူ႕တိုးတက္ေရးပါတီ၊ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ဖြင့္ပြဲတြင္ ေျပာခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္း။ (၉-၄-၈၉)
မိန္႔ခြန္း(၃)ပုဒ္စလုံးကို အျပည့္အစုံ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဦး ခင္ေမာင္ျမင့္ဟာ ေရွ႕မီေနာက္မီ ျပည္သူ႕ဘက္သား ႏိုင္ငံေရးသမား ႀကီးတဦး ပီသစြာ ရသမၽွလြတ္လပ္ခြင့္ကေလးကို မရရေအာင္ယူၿပီး ျပည္သူေတြကို မ်က္ေစ့ဖြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေတြ႕အႀကဳံေတြေပၚအေျခခံၿပီး-
၁။ ျပည္တြင္းစစ္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ေပၚေပါက္လာ ပုံ။
၂။ စစ္တပ္ရဲ႕အာဏာသိမ္းပြဲ(၃)ပြဲ။ (၁၉၅၈-၁၉၆၂-၁၉၈၈)။ စစ္တပ္ရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး။
၃။၂၆ ႏွစ္တာ မဆလေခတ္ကာလအတြင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးလိမ္ညာခဲ့တဲ့ သမိုင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ။ (ဥပမာ-တကၠသိုလ္သမဂၢ ကို ဘယ္သူၿဖိဳခဲ့သလဲ- ဆိုတဲ့ ကိစၥမ်ိဳး)
၄။ ၈-၄ လုံးကာလအတြင္း စစ္တပ္က ရက္ရက္စက္စက္က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ။ (ဥပမာ-အင္းယားကန္ေဘာင္က တံတားနီအေရးအခင္း) ... စတဲ့စတဲ့ ေျမေပၚႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ ဘယ္သူမွ မထိမတို႔ရဲတဲ့ ျပ ႆနာေတြကို ဖြင့္ခ်ေျပာျပၿပီး တရားခံေတြကို နံမည္နဲ႔တကြ ေဖာ္ထုတ္ ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒါ့အျပင္--နဝတက ေရွ႕လုပ္မယ့္အစီအစဥ္ေတြကိုလည္း (ဥပမာ--မဆလကို တစညနဲ႔ အစားထိုးဖို႔) သူျမင္သေလာက္ သတိေပး ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕မ်က္ေစ့ထဲမွာ ရန္သူဘယ္သူဆိုတာ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္လာေအာင္ေျပာျပၿပီး ရန္သူရဲ႕ေထာင္ေခ်ာက္ ေတြကိုလည္း သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၈ ေလးလုုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးက ေမြးထုတ္ေပးလိုက္တဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အုပ္ကိုလည္း သတိေပးစရာေတြ ျပဳျပင္စရာ ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေထာက္ျပတာ (ဥပမာ- လႈပ္ရွားမႈေတြထဲ ျပည္သူေတြပါ ပါဝင္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေဟာင္းႀကီး မ်ားဆီက အႀကံဥာဏ္ေတြယူဖို႔) ေတြလည္းေတြ႕ရပါတယ္။ အလြန္႔ကို တာဝန္ေက်ခဲ့ပါတယ္။
အဲ...က်န္ပါေသးတယ္။ က်န္ပါေသးတယ္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မ်ား အူႏုကၽြဲခတ္ခံရသလို အခံရခက္ ေလာက္တဲ့အေၾကာင္းေတြလည္း ပါပါေသးတယ္။ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ဟာ ဗိုလ္ေနဝင္း ငယ္က်ိဳးငယ္နာေတြ ကို သိသူပီပီ သူစိတ္ထင္တိုင္း လုပ္ခဲ့တဲ့ကိစၥေတြ (ဥပမာ--ဂ်ပန္ေခတ္က သူကို ထမ္းေျပးေပးခဲ့႐ုံနဲ႔ ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ ပထမဆင့္ေပးတာ။)- စတာ မ်ိဳး။ (ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ဟာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ကာလတုန္းက ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕ ဆက္သားျဖစ္ပါတယ္။)
သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို တမင္သက္သက္ ေမွးမွိန္ထားျခင္း ခံရတဲ့သူေတြ (ဥပမာ--သခင္ခ်စ္၊ ဗိုလ္ေဇယ်) ရဲ႕ အခန္းက႑ေတြ တိုင္းက်ိဳးျပည္က်ိဳး ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြကို အလ်ဥ္းသင့္ရင္သင့္သလို ထည့္သြင္းေျပာၾကားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြထဲမွာ ေဖေဖ့ အေၾကာင္းေတြလည္း ပါပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြဟာ အတြင္းေရးေတြ ပါ။ သူတို႔ဘက္က ၾကည့္ရင္ အေတာ္အထိနာပါတယ္။ (ဥပမာ - ေဖေဖ တ႐ုတ္ျဖဴတိုက္ေနရတုန္းက ဆိုရွယ္လစ္တပ္မႉးမ်ားက ဘယ္ေန႔ သံလြင္ျမစ္ကမ္းပါးမွာ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ အေလာင္းေကာက္ရမလဲလို႔ သ ေရာ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ိဳး) စတာေတြပါ။ (န၀တက သူ႕ကိုယ္သူ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးဂိုက္ ဖမ္းေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တခါက ဒင္းတို႔ တေတြက တိုင္းျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ေနာက္ ခံ ကူမင္တန္-တ႐ုတ္ျဖဴေတြအေပၚ ဘယ္လို သေဘာထားခဲ့သလဲ ဆို တာကို ဖြင့္ခ်တာပါ။)
ဦးခင္ေမာင္ျမင့္က...“ကၽြန္ေတာ္ ဒီတခ်ီပြဲမွာေတာ့ အသက္ ေပးရလိမ့္မယ္...ထင္တယ္။ ေပးဖို႔လည္း ဆုံးျဖတ္ထားပါတယ္”... လို႔ ေျပာခဲ့ဖူးေၾကာင္း သိ္ရပါတယ္။ တကယ္လည္း အသက္ေပးသြားရပါ တယ္။ အဲဒီမိန္႔ခြန္းေတြ ေပးေနရတုန္းကလည္း က်န္းမာေရး မေကာင္းလို႔ လူတြဲနဲ႔ သြားေနရတာတဲ့။
၂၀၁၆ - ေဖေဖာ္ဝါရီ-၁၆ ရက္ ဆိုရင္ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ ကြယ္ လြန္သြားတာ(၂၃) ႏွစ္ျပည့္သြားပါၿပီ။ သူအသက္ေပး တိုက္သြားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကေတာ့ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနဆဲပါ။ ဒါေပမဲ့ ဗမာ ျပည္သူတရပ္လုံးကေတာ့ တဗိုလ္က်တဗိုလ္တက္စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အား မေလၽွာ႔တမ္းဆက္လက္ခ်ီတက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနလ်က္ပါ။
ဦးခင္ေမာင္ျမင့္အပါအဝင္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္း ရာသက္ပန္ေတာ္လွန္ေရးသမားႀကီးမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအနားယူပါေတာ့။ ရဲေဘာ္ႀကီး တို႔ က်ခဲ့ရတဲ့ ေသြးေတြ ေခၽြးေတြ မ်က္ရည္ေတြ အသက္ေတြ တစက္မွ အလဟသာမျဖစ္ေစရပါဘူး ... လို႔ကတိျပဳလိုက္ပါတယ္။
လွေက်ာ္ေဇာ။
၁၆၊ ၁၊ ၂၀၁၆။
၂၀၁၆၊ ၂လ ၁၆ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ ကြယ္လြန္ျခင္း (၂၃)ႏွစ္ေျမာက္ေန႔ အထိမ္းအအမွတ္အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳေရး သားပါတယ္
၁၆၊ ၁၊ ၂၀၁၆။
၂၀၁၆၊ ၂လ ၁၆ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ ကြယ္လြန္ျခင္း (၂၃)ႏွစ္ေျမာက္ေန႔ အထိမ္းအအမွတ္အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳေရး သားပါတယ္
မွတ္ခၽက္၊အေရးေတာ္ပံုဂၽာနယ္၊အတြဲ(၂)အမွတ္(၄)ပါ-ကၽြန္မ ဆက္ေရးခ်င္ေသာ ေဖေဖအေႄကာင္းမၽား၊ အမွတ္(၃၉)ကို တင္လိုက္ပါတယ္။