သင္းလဲ့ဝင္း၊ ထက္ေခါင္လင္း - "လႊတ္ေတာ္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြရွိလာတယ္"
Myanmar NOW မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။ (မိုုးမခ) ဧျပီ ၈၊ ၂၀၁၆
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ NLD အင္အားေကာင္းလာသျဖင့္ စိတ္ဝင္စားစရာ အခင္းအက်င္း ျဖစ္လာသည္ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အမတ္ ဦးစိုင္းသီဟေက်ာ္က ေျပာသည္
ေနျပည္ေတာ္ (Myanmar Now) – ျပန္လည္စတင္သည့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ရိွလာသည္ဟု ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း မိုင္းရယ္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ထပ္မံေရြးေကာက္ခံထားရသူ ဦးစိုင္းသီဟေက်ာ္က ေျပာသည္။
အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) အစုိးရ၏ တုိင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပည္နယ္/တိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား ခန္႔အပ္သည့္ မူဝါဒတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ ေမးခြန္းထုတ္လိုသည္ဟု သူက ဆိုသည္။
မၾကာေသးမီက ေနျပည္ေတာ္တြင္ Myanmar Now ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (SNLD) မွ ၄၁ ႏွစ္အရြယ္ ဦးစိုင္းသီဟေက်ာ္က တိုင္းရင္းသားအေရး၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း လြႊတ္ေတာ္ပ ႏိုင္ငံေရး၊ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခဳံေရးေကာင္စီ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္တို႔အေၾကာင္း ေျပာျပထားသည္။
ေမး - ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ဘာေတြ အေျပာင္းအလဲရိွတယ္လို႔ သံုးသပ္ခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ - ပထမအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔အတြက္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေလး သြားေနရတဲ့အေနအထား။ အေျခအေနအရသာ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္လာတယ္၊ သိပ္ႀကီးႀကီးမားမား ေမွ်ာ္လင့္ထားတာမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီဒုတိယအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိလာတယ္။ နည္းနည္းေလး စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့၊ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ ေကာင္းတဲ့အခင္းအက်င္းမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာတာေပါ့။ ကြာျခားခ်က္က ဒါပါပဲ။
ေမး - ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ။
ေျဖ - တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အဓိက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ တန္းတူညီမွ်မႈ အခြင့္အေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ဖက္ဒရယ္အေရး ကိစၥေတြပါ။ ဒါေတြကိုဦးတည္ၿပီးသြားဖို႔ဆိုတာက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္မွရမယ္။ ျပင္မယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပင္လို႔ရတာနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပကတဆင့္ ထိေရာက္ေအာင္၊ ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆုံညႇိႏိႈင္းမႈ၊ ေနာက္ … ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြကေနတဆင့္ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရင္း ရလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ အက်ိဳးအျမတ္ကေနမွတစ္ဆင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံကိုျပင္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ ရွိတာေပါ့။ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ေခါက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္လာေတာ့ ဒီအေပၚမွာ သိပ္ေမွ်ာ္လင့္မထားႏိုင္ဘူးေပါ့။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဝင္ျပင္ရေအာင္လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔က ျပင္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ အင္အားမရွိဘူး။ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာကလည္း အေတာ္အတန္ေရာက္လာၿပီ။ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အႏိုင္ရရွိတဲ့ NLD ကလည္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္မယ္ဆိုၿပီး ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္လာတဲ့အဖြဲ႔အစည္း။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီတစ္ေခါက္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ခံစားခ်က္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကို တက္လာတာပါ။
ေမး - လႊတ္ေတာ္မွာအရင္က USDP (ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ) အားႀကီးတယ္၊ အခု NLD အားႀကီးတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုိးရိမ္မိတာ ရိွသလား။
ေျဖ - အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ စိုးရိမ္တယ္လို႔ေျပာရမွာပဲ။ အရင္တုန္းက USDP အင္အားႀကီးတဲ့ အေနအထားမွာ သူဘယ္ေလာက္ထိ ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့စိတ္ဆႏၵရွိမလဲ၊ လုပ္ေရာလုပ္ပါ့မလား၊ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သြားၾကည့္မယ္ ဆိုတဲ့ပုံစံမ်ိဳးနဲ႔သြားတာ။ ဒီတစ္ေခါက္ေတာ့ NLD က နည္းနည္းေလးစလွမ္းတဲ့ အစပိုင္းေလးမွာ ဖြဲ႔စည္းပုံဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြမွာ နည္းနည္းအျငင္းပြားစရာ၊ ျငင္းခုံစရာ ၾကားလာရတယ္။ သူလုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္တဲ့ပုံစံကို ပုံေဖာ္ေနတာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္(တာဝန္)ေတြကို သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္နယ္ (အေျခစိုက္ ပါတီေတြ)က ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေပးသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြ ထြက္လာတဲ့အခါမွာ သူ႔ပါတီထဲက လူေတြကိုပဲေပးပါ့မယ္ဆိုတဲ့ ပုံစံေတြျဖစ္လာတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံကို လက္မခံဘူး ဆိုတဲ့ ပါတီက ဖြဲ႔စည္းပုံနဲ႔ပဲကိုင္ၿပီးသြားမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္လာေတာ့ နည္းနည္း စိုးရိမ္လာၿပီ။
ေမး - အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးလို႔ NLD က ေျပာတဲ့အတိုင္း လႊတ္ေတာ္မွာေရာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွာေရာ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္ စသည္ျဖင့္ကို တာဝန္ေပးတယ္။ လစ္လပ္ေနတဲ့ထဲမွာ ရွမ္းလူမ်ဳိးစု ပါဝင္ေနပါတယ္။
ေျဖ - ကြ်န္ေတာ္တို႔နဲ႔မဟာမိတ္သေဘာမ်ိဳးရွိေနတဲ့ NLD က အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေနရာေပးသင့္တယ္လို႔ အမ်ားစုက ျမင္သြားတယ္။ NLD အေနနဲ႔လည္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ဖို႔၊ ျပည္နယ္မွာလည္းပါဝင္ဖို႔ တကယ္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ပါတီ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုလည္း ရွိေနေသးတာမို႔ ျငင္းပယ္လိုက္ရတယ္ဆိုတာလည္း ၾကားၾကမွာပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးမွာ ရွိေနတဲ့ NLD အမတ္ေတြနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ SNLD အမတ္ေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကပါလို႔ မွာၾကားထားပါတယ္။ NLD အေပၚမွာ ဘာမွ သေဘာထားမရွိပါဘူး။ အားလုံးကိုနားလည္ႏိုင္တဲ့အေနထားပါ။
ေမး - ရွမ္းျပည္ ေရြးေကာက္ပဲြႏိုင္သူေတြထဲမွာ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို ဆန႔္က်င္ခဲ့သူ၊ ျပည္သူ႔စစ္ေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့သူေတြ ပါလာပါတယ္။ ဒါက ေဒသတိုးတက္ေရးအတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနမလား။
ေျဖ - ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ အဲဒီလိုမထင္ဘူး။ အရင္တုန္းကလည္း စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ USDP ဆက္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာပဲ။ ထူးထူးျခားျခားေျပာင္းလဲသြားတာ မေတြ႔ရဘူး။ နဂိုကတည္းကလည္း တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတယ္၊ ဆက္လည္းျဖစ္ေနတာပဲ၊ ပိုေတာင္တိုးလာသလားလို႔ေတာင္ ထင္ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ သိပ္မခံစားရဘူး။
ေမး - ဒီတိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ မၾကာခင္ကပဲ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အမ်ားအျပား ထပ္ၿပီး ထြက္ေပၚလာတယ္။ တကယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုမလဲ။
ေျဖ - ဘာျဖစ္လို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတာထဲမွာေနၿပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကို ျပန္ၾကည့္ဖို႔လိုမယ္။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ ေတာင္းဆိုေနတာ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ပဲ။ ဒါကို ဘာလို႔ျပန္ေတာင္းေနၾကသလဲဆိုရင္ အခုလက္ရွိအေနအထားနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးစဥ္းစားလိုက္ရင္ ပိုၿပီးထင္ရွားမယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုဥပမာေပးၿပီးေျပာရရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို အားလုံးကမဲေပးလို႔ အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတယ္ ဆိုပါစို႔၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခန႔္ႏိုင္ပါ့မလား။ ခန႔္မယ္၊ မခန႔္ဘူးဆိုတာ သမၼတလက္ထဲမွာရွိတယ္ဆိုေတာ့ အေျခခံဥပေဒက ေျပာင္းရမယ္။ တကယ့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ သြားဖို႔ဆိုတာက ဗဟိုအစိုးရ တာဝန္၊ ျပည္နယ္အစိုးရတာဝန္ ကြဲကြဲျပားျပား သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားႏိုင္မွျဖစ္ပါမယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ (ရွမ္းျပည္နယ္မွာ) ေရြးေကာက္ပြဲ landslide (အျပတ္အသတ္) အႏိုင္ရရင္ေတာင္မွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ (ျပည္နယ္) အစိုးရမဖြဲ႔ႏိုင္ပါဘူး။ အဓိကျပႆနာက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျဖစ္သြားၿပီ၊ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီကိုပဲ ဦးတည္သလဲဆိုတာ သိေလာက္ပါၿပီ။
ေမး - တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကုိ အေလးထားတယ္ဆိုတ့ဲ NLD က အစုိးရဖဲြ႔ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာရိွတဲ့ ျပည္သူ႔စစ္အဖဲြ႔ေတြကုိ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ။
ေျဖ - တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတာ ေျပာရတာေတာ့… လြယ္တယ္၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ အခက္အခဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ႀကီးစိုးတဲ့ ေနရာေတြမွာ တရားဥပေဒက မႀကီးစိုးႏိုင္ပါဘူး။ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ေတြထက္ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္နဲ႔လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လက္နက္အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔လိုမယ္။ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ဆိုတာက အခုဆိုရင္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ကြပ္ကဲမႈေအာက္ကိုေရာက္ေနပါၿပီ။ အဲ… သူတို႔က ျပည္သူအေပၚ အႏိုင္က်င့္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ တပ္က တာဝန္မကင္းဘူးလို႔ပဲ ေျပာရမွာပဲ။
ေမး - ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းကိုေရာ NLD အစိုးရ ဘယ္လိုဆက္ၿပီးေလွ်ာက္သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ - သမၼတထက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းမွျဖစ္မယ့္ကိစၥလို႔ ထင္တယ္။ အဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္းေတြ႕တဲ့အခါမွာ တကယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္မယ့္ပုဂၢိဳလ္ေတြ ပါဝင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အခု NCA (တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္) အဆင့္အထိ ေရာက္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ ဒီ NCA ကို အစိုးရအသစ္က လက္ခံႏိုင္မလား၊ ျပင္ရင္ေရာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြက လက္ခံႏိုင္မလား။
ေမး - ရွမ္းျပည္တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ လာမယ့္ ၅ႏွစ္အတြင္းမွာ ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုမလဲ။
ေျဖ - ပညာေရးစနစ္ နိမ့္က်ခဲ့တယ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ျပႆနာေတြ ႀကီးထြားခဲ့တယ္၊ ျပည္နယ္ထဲက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက တဖက္ႏိုင္ငံ (ထိုင္းတို႔၊ တ႐ုတ္တို႔ကို) ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ထြက္သြားတာ သန္းခ်ီရွိေနတယ္ ဆိုေတာ့ လူဦးေရလည္း ေတာ္ေတာ္ေလ်ာ့ေနၿပီ။
စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ၊ ဆက္သြယ္ေရးေတြ ေကာင္းေအာင္လုပ္ေပးလာႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာလိမ့္မယ္။ ဒီဟာေတြကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ၿပီဆိုရင္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးက ပါလာပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ရွာေဖြစားေသာက္ဖို႔ပဲ ႐ုန္းကန္ေနရမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းမလာဘူး၊ လုံးခ်ာလည္လိုက္ေနမွာ။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ ေရတိုေျဖရွင္းနည္း၊ ၅ႏွစ္တာ လုပ္ႏိုင္တဲ့နည္းလမ္း။ ေရရွည္အတြက္၊ အဘက္ဘက္က ေကာင္းေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ဖို႔က အဓိကျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္မွ။ အဲဒီ အဓိက ျပႆနာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါပဲ။
ေမး - ကခ်င္ျပည္နယ္ၿပီးရင္ ရွမ္းျပည္နယ္က ေရကာတာ၊ ဆည္ စီမံကိန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပႆနာျဖစ္လာႏိုင္မယ့္ ေဒသလို႔ ေျပာေနၾကၿပီ။ အစိုးရသစ္က ဒီကိစၥေတြကို ဘယ္လိုကုိင္တြယ္သင့္သလဲ။
ေျဖ - စိတ္ ေစတနာေကာင္းဖို႔၊ ေစတနာမွန္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေရကာတာလုပ္တာမွန္ေပမယ့္ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ လြဲေနတယ္။ ျပည္သူေတြအားလံုးက မေက်နပ္၊ လက္မခံခ်င္ဘူး။ ေရကာတာက်ိဳးေပါက္လုိ႔ ဒုကၡေရာက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြပဲ ထိခိုက္မွာ။ ေစတနာအမွန္နဲ႔ လုပ္ေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ ျမစ္ေၾကာင္းေတြ အားလံုးကို မထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္နည္းေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ လွ်ပ္စစ္မီးလိုခ်င္တာမွန္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္အသက္အိုးအိမ္ေတြနဲ႔ ရင္းၿပီးမွရမယ္ဆိုရင္ မယူေတာ့ဘဲ အေမွာင္ထဲပဲေနမယ္။
ေမး - ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ (ကာလံု) မွာ NLD က စစ္တပ္ထက္ အင္အား နည္းေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။
ေျဖ - ဒါက ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ဆိုင္တယ္။ တပ္ရဲ႕စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ အားလံုးကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို ေပးၿပီးသား၊ သမၼတေတာင္ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကာလံုကို ကြ်န္ေတာ္တို႔အျမင္အရ သိပ္ၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္ကို ေမာင္းႏွင္မယ့္အဖြဲ႔မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ေမာင္းရမွာက အစိုးရအဖြဲ႔ပဲ။ အေရးေပၚဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြမွာ၊ ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ စစ္ျဖစ္မယ့္ကိစၥေတြမွာ ကာလံုက႑ အေရးပါလာမွာ၊ တျခားအခ်ိန္ေတြကေတာ့ ပံုမွန္ပဲ။ သို႔ေသာ္ အစိုးရအေျပာင္းအလဲတို႔၊ တိုင္းျပည္ဆူပူျဖစ္လာတာတို႔မွာ သူပါမွာ။ အဲ့ဒီလိုအေျခအေနျဖစ္လာရင္လည္း လႊတ္ေတာ္ဆိုတာ ပ်က္ၿပီ၊ အစိုးရအဖြဲ႔ ပ်က္ၿပီ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္တာ အစိုးရသက္တမ္းမွာကေတာ့ ကာလံုရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ ယူခဲ့ရတဲဲ့ကိစၥ တစ္ခုမွမၾကားမိခဲ့ဘူး။ ဒါကလည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ပဲ မသိတာလား၊ သူတို႔က မထုတ္ျပန္တာလားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။
ေမး - အစိုးရသစ္က တုိင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနဖြဲ႔တာကို ဘယ္လိုျမင္လဲ။
ေျဖ - တိုင္းရင္းသားလို႔ ေျပာရင္ ဗမာပါသလား၊ မပါဘူးလား။ အားလံုးက ေျပာေတာ့ ပါပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးနဲ႔ မဆိုင္ေတာ့ဘူးလား။ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးဆိုတာ ဘယ္သူ႔ကို ေျပာခ်င္တာလဲ။ အားလံုးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ကိစၥဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလို႔ မေျပာနဲ႔ေတာ့၊ ႏိုင္ငံသားလုိ႔ပဲ ေျပာရမွာ။ အခုက တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးကို သီးျခားခြဲထုတ္လိုက္သလိုျဖစ္တာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားဆိုတဲ့ အဆင့္တစ္ခု သတ္မွတ္လိုက္ၿပီးေတာ့ ဗမာကအဆင့္တန္းတစ္ခုလို႔ ခြဲထုတ္လိုက္သလို ပိုျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ဒီကိစၥကို သေဘာမတူသလို လက္လည္း သိပ္မခံခ်င္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူးလား။ ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသား ျပဳခြင့္ရတဲ့သူ၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံျခားသား ဘယ္လို ခံစားခြင့္ရွိၾကတယ္ဆိုတာကို ကြဲကြဲျပားျပား လုပ္လိုက္ရင္ ရတယ္။ အဲ့ဒါကို အသိအမွတ္မျပဳခင္မွာ လႊတ္ေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသား ပါတီ အမ်ားႀကီးရွိေနတဲ့ဟာ ႀကိဳၿပီးေတာ့ ညွိႏိႈင္းမႈမရွိခဲ့ဘူး။ ႀကိဳက္ႀကိဳက္ မႀကိဳက္ႀကိဳက္ လုပ္မယ္ဆိုၿပီးလုပ္တာ။ ဒီတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ဥပေဒအရလည္း ျပည္စံုမႈ မရွိဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးကို ႏိုင္ငံသားတိုင္းက သူ႔ဓေလ့၊ သူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၊ သူ႔စာေပေတြ အားလံုးကို ဖြဲ႔စည္းပံုမွာလည္း ေပးထားၿပီးသားပဲ။ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားလိုက္နာမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆိုတာကို သီးျခားေတာင္းစရာမလိုဘူး။ အခုဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ဗမာေလာက္ အျပည့္အဝ မေပးခ်င္လုိ႔ ကန္႔သတ္လိုက္တဲ့ပံုမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ NLD အင္အားေကာင္းလာသျဖင့္ စိတ္ဝင္စားစရာ အခင္းအက်င္း ျဖစ္လာသည္ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အမတ္ ဦးစိုင္းသီဟေက်ာ္က ေျပာသည္
ေနျပည္ေတာ္ (Myanmar Now) – ျပန္လည္စတင္သည့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ရိွလာသည္ဟု ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း မိုင္းရယ္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ထပ္မံေရြးေကာက္ခံထားရသူ ဦးစိုင္းသီဟေက်ာ္က ေျပာသည္။
အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) အစုိးရ၏ တုိင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပည္နယ္/တိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား ခန္႔အပ္သည့္ မူဝါဒတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ ေမးခြန္းထုတ္လိုသည္ဟု သူက ဆိုသည္။
မၾကာေသးမီက ေနျပည္ေတာ္တြင္ Myanmar Now ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (SNLD) မွ ၄၁ ႏွစ္အရြယ္ ဦးစိုင္းသီဟေက်ာ္က တိုင္းရင္းသားအေရး၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း လြႊတ္ေတာ္ပ ႏိုင္ငံေရး၊ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခဳံေရးေကာင္စီ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္တို႔အေၾကာင္း ေျပာျပထားသည္။
ေမး - ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ဘာေတြ အေျပာင္းအလဲရိွတယ္လို႔ သံုးသပ္ခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ - ပထမအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔အတြက္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေလး သြားေနရတဲ့အေနအထား။ အေျခအေနအရသာ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္လာတယ္၊ သိပ္ႀကီးႀကီးမားမား ေမွ်ာ္လင့္ထားတာမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီဒုတိယအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိလာတယ္။ နည္းနည္းေလး စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့၊ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ ေကာင္းတဲ့အခင္းအက်င္းမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာတာေပါ့။ ကြာျခားခ်က္က ဒါပါပဲ။
ေမး - ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ။
ေျဖ - တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အဓိက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ တန္းတူညီမွ်မႈ အခြင့္အေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ဖက္ဒရယ္အေရး ကိစၥေတြပါ။ ဒါေတြကိုဦးတည္ၿပီးသြားဖို႔ဆိုတာက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္မွရမယ္။ ျပင္မယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပင္လို႔ရတာနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပကတဆင့္ ထိေရာက္ေအာင္၊ ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆုံညႇိႏိႈင္းမႈ၊ ေနာက္ … ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြကေနတဆင့္ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရင္း ရလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ အက်ိဳးအျမတ္ကေနမွတစ္ဆင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံကိုျပင္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ ရွိတာေပါ့။ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ေခါက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္လာေတာ့ ဒီအေပၚမွာ သိပ္ေမွ်ာ္လင့္မထားႏိုင္ဘူးေပါ့။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဝင္ျပင္ရေအာင္လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔က ျပင္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ အင္အားမရွိဘူး။ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာကလည္း အေတာ္အတန္ေရာက္လာၿပီ။ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အႏိုင္ရရွိတဲ့ NLD ကလည္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္မယ္ဆိုၿပီး ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္လာတဲ့အဖြဲ႔အစည္း။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီတစ္ေခါက္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ခံစားခ်က္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကို တက္လာတာပါ။
ေမး - လႊတ္ေတာ္မွာအရင္က USDP (ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ) အားႀကီးတယ္၊ အခု NLD အားႀကီးတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုိးရိမ္မိတာ ရိွသလား။
ေျဖ - အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ စိုးရိမ္တယ္လို႔ေျပာရမွာပဲ။ အရင္တုန္းက USDP အင္အားႀကီးတဲ့ အေနအထားမွာ သူဘယ္ေလာက္ထိ ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့စိတ္ဆႏၵရွိမလဲ၊ လုပ္ေရာလုပ္ပါ့မလား၊ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သြားၾကည့္မယ္ ဆိုတဲ့ပုံစံမ်ိဳးနဲ႔သြားတာ။ ဒီတစ္ေခါက္ေတာ့ NLD က နည္းနည္းေလးစလွမ္းတဲ့ အစပိုင္းေလးမွာ ဖြဲ႔စည္းပုံဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြမွာ နည္းနည္းအျငင္းပြားစရာ၊ ျငင္းခုံစရာ ၾကားလာရတယ္။ သူလုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္တဲ့ပုံစံကို ပုံေဖာ္ေနတာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္(တာဝန္)ေတြကို သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္နယ္ (အေျခစိုက္ ပါတီေတြ)က ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေပးသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြ ထြက္လာတဲ့အခါမွာ သူ႔ပါတီထဲက လူေတြကိုပဲေပးပါ့မယ္ဆိုတဲ့ ပုံစံေတြျဖစ္လာတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံကို လက္မခံဘူး ဆိုတဲ့ ပါတီက ဖြဲ႔စည္းပုံနဲ႔ပဲကိုင္ၿပီးသြားမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္လာေတာ့ နည္းနည္း စိုးရိမ္လာၿပီ။
ေမး - အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးလို႔ NLD က ေျပာတဲ့အတိုင္း လႊတ္ေတာ္မွာေရာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွာေရာ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္ စသည္ျဖင့္ကို တာဝန္ေပးတယ္။ လစ္လပ္ေနတဲ့ထဲမွာ ရွမ္းလူမ်ဳိးစု ပါဝင္ေနပါတယ္။
ေျဖ - ကြ်န္ေတာ္တို႔နဲ႔မဟာမိတ္သေဘာမ်ိဳးရွိေနတဲ့ NLD က အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေနရာေပးသင့္တယ္လို႔ အမ်ားစုက ျမင္သြားတယ္။ NLD အေနနဲ႔လည္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ဖို႔၊ ျပည္နယ္မွာလည္းပါဝင္ဖို႔ တကယ္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ပါတီ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုလည္း ရွိေနေသးတာမို႔ ျငင္းပယ္လိုက္ရတယ္ဆိုတာလည္း ၾကားၾကမွာပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးမွာ ရွိေနတဲ့ NLD အမတ္ေတြနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ SNLD အမတ္ေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကပါလို႔ မွာၾကားထားပါတယ္။ NLD အေပၚမွာ ဘာမွ သေဘာထားမရွိပါဘူး။ အားလုံးကိုနားလည္ႏိုင္တဲ့အေနထားပါ။
ေမး - ရွမ္းျပည္ ေရြးေကာက္ပဲြႏိုင္သူေတြထဲမွာ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို ဆန႔္က်င္ခဲ့သူ၊ ျပည္သူ႔စစ္ေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့သူေတြ ပါလာပါတယ္။ ဒါက ေဒသတိုးတက္ေရးအတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနမလား။
ေျဖ - ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ အဲဒီလိုမထင္ဘူး။ အရင္တုန္းကလည္း စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ USDP ဆက္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာပဲ။ ထူးထူးျခားျခားေျပာင္းလဲသြားတာ မေတြ႔ရဘူး။ နဂိုကတည္းကလည္း တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတယ္၊ ဆက္လည္းျဖစ္ေနတာပဲ၊ ပိုေတာင္တိုးလာသလားလို႔ေတာင္ ထင္ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ သိပ္မခံစားရဘူး။
ေမး - ဒီတိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ မၾကာခင္ကပဲ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အမ်ားအျပား ထပ္ၿပီး ထြက္ေပၚလာတယ္။ တကယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုမလဲ။
ေျဖ - ဘာျဖစ္လို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတာထဲမွာေနၿပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကို ျပန္ၾကည့္ဖို႔လိုမယ္။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ ေတာင္းဆိုေနတာ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ပဲ။ ဒါကို ဘာလို႔ျပန္ေတာင္းေနၾကသလဲဆိုရင္ အခုလက္ရွိအေနအထားနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးစဥ္းစားလိုက္ရင္ ပိုၿပီးထင္ရွားမယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုဥပမာေပးၿပီးေျပာရရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို အားလုံးကမဲေပးလို႔ အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတယ္ ဆိုပါစို႔၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခန႔္ႏိုင္ပါ့မလား။ ခန႔္မယ္၊ မခန႔္ဘူးဆိုတာ သမၼတလက္ထဲမွာရွိတယ္ဆိုေတာ့ အေျခခံဥပေဒက ေျပာင္းရမယ္။ တကယ့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ သြားဖို႔ဆိုတာက ဗဟိုအစိုးရ တာဝန္၊ ျပည္နယ္အစိုးရတာဝန္ ကြဲကြဲျပားျပား သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားႏိုင္မွျဖစ္ပါမယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ (ရွမ္းျပည္နယ္မွာ) ေရြးေကာက္ပြဲ landslide (အျပတ္အသတ္) အႏိုင္ရရင္ေတာင္မွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ (ျပည္နယ္) အစိုးရမဖြဲ႔ႏိုင္ပါဘူး။ အဓိကျပႆနာက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျဖစ္သြားၿပီ၊ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီကိုပဲ ဦးတည္သလဲဆိုတာ သိေလာက္ပါၿပီ။
ေမး - တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကုိ အေလးထားတယ္ဆိုတ့ဲ NLD က အစုိးရဖဲြ႔ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာရိွတဲ့ ျပည္သူ႔စစ္အဖဲြ႔ေတြကုိ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ။
ေျဖ - တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတာ ေျပာရတာေတာ့… လြယ္တယ္၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ အခက္အခဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ႀကီးစိုးတဲ့ ေနရာေတြမွာ တရားဥပေဒက မႀကီးစိုးႏိုင္ပါဘူး။ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ေတြထက္ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္နဲ႔လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လက္နက္အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔လိုမယ္။ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ဆိုတာက အခုဆိုရင္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ကြပ္ကဲမႈေအာက္ကိုေရာက္ေနပါၿပီ။ အဲ… သူတို႔က ျပည္သူအေပၚ အႏိုင္က်င့္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ တပ္က တာဝန္မကင္းဘူးလို႔ပဲ ေျပာရမွာပဲ။
ေမး - ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းကိုေရာ NLD အစိုးရ ဘယ္လိုဆက္ၿပီးေလွ်ာက္သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ - သမၼတထက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းမွျဖစ္မယ့္ကိစၥလို႔ ထင္တယ္။ အဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္းေတြ႕တဲ့အခါမွာ တကယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္မယ့္ပုဂၢိဳလ္ေတြ ပါဝင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အခု NCA (တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္) အဆင့္အထိ ေရာက္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ ဒီ NCA ကို အစိုးရအသစ္က လက္ခံႏိုင္မလား၊ ျပင္ရင္ေရာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြက လက္ခံႏိုင္မလား။
ေမး - ရွမ္းျပည္တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ လာမယ့္ ၅ႏွစ္အတြင္းမွာ ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုမလဲ။
ေျဖ - ပညာေရးစနစ္ နိမ့္က်ခဲ့တယ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ျပႆနာေတြ ႀကီးထြားခဲ့တယ္၊ ျပည္နယ္ထဲက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက တဖက္ႏိုင္ငံ (ထိုင္းတို႔၊ တ႐ုတ္တို႔ကို) ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ထြက္သြားတာ သန္းခ်ီရွိေနတယ္ ဆိုေတာ့ လူဦးေရလည္း ေတာ္ေတာ္ေလ်ာ့ေနၿပီ။
စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ၊ ဆက္သြယ္ေရးေတြ ေကာင္းေအာင္လုပ္ေပးလာႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာလိမ့္မယ္။ ဒီဟာေတြကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ၿပီဆိုရင္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးက ပါလာပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ရွာေဖြစားေသာက္ဖို႔ပဲ ႐ုန္းကန္ေနရမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းမလာဘူး၊ လုံးခ်ာလည္လိုက္ေနမွာ။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ ေရတိုေျဖရွင္းနည္း၊ ၅ႏွစ္တာ လုပ္ႏိုင္တဲ့နည္းလမ္း။ ေရရွည္အတြက္၊ အဘက္ဘက္က ေကာင္းေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ဖို႔က အဓိကျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္မွ။ အဲဒီ အဓိက ျပႆနာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါပဲ။
ေမး - ကခ်င္ျပည္နယ္ၿပီးရင္ ရွမ္းျပည္နယ္က ေရကာတာ၊ ဆည္ စီမံကိန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပႆနာျဖစ္လာႏိုင္မယ့္ ေဒသလို႔ ေျပာေနၾကၿပီ။ အစိုးရသစ္က ဒီကိစၥေတြကို ဘယ္လိုကုိင္တြယ္သင့္သလဲ။
ေျဖ - စိတ္ ေစတနာေကာင္းဖို႔၊ ေစတနာမွန္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေရကာတာလုပ္တာမွန္ေပမယ့္ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ လြဲေနတယ္။ ျပည္သူေတြအားလံုးက မေက်နပ္၊ လက္မခံခ်င္ဘူး။ ေရကာတာက်ိဳးေပါက္လုိ႔ ဒုကၡေရာက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြပဲ ထိခိုက္မွာ။ ေစတနာအမွန္နဲ႔ လုပ္ေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ ျမစ္ေၾကာင္းေတြ အားလံုးကို မထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္နည္းေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ လွ်ပ္စစ္မီးလိုခ်င္တာမွန္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္အသက္အိုးအိမ္ေတြနဲ႔ ရင္းၿပီးမွရမယ္ဆိုရင္ မယူေတာ့ဘဲ အေမွာင္ထဲပဲေနမယ္။
ေမး - ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ (ကာလံု) မွာ NLD က စစ္တပ္ထက္ အင္အား နည္းေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။
ေျဖ - ဒါက ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ဆိုင္တယ္။ တပ္ရဲ႕စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ အားလံုးကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို ေပးၿပီးသား၊ သမၼတေတာင္ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကာလံုကို ကြ်န္ေတာ္တို႔အျမင္အရ သိပ္ၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္ကို ေမာင္းႏွင္မယ့္အဖြဲ႔မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ေမာင္းရမွာက အစိုးရအဖြဲ႔ပဲ။ အေရးေပၚဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြမွာ၊ ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ စစ္ျဖစ္မယ့္ကိစၥေတြမွာ ကာလံုက႑ အေရးပါလာမွာ၊ တျခားအခ်ိန္ေတြကေတာ့ ပံုမွန္ပဲ။ သို႔ေသာ္ အစိုးရအေျပာင္းအလဲတို႔၊ တိုင္းျပည္ဆူပူျဖစ္လာတာတို႔မွာ သူပါမွာ။ အဲ့ဒီလိုအေျခအေနျဖစ္လာရင္လည္း လႊတ္ေတာ္ဆိုတာ ပ်က္ၿပီ၊ အစိုးရအဖြဲ႔ ပ်က္ၿပီ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္တာ အစိုးရသက္တမ္းမွာကေတာ့ ကာလံုရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ ယူခဲ့ရတဲဲ့ကိစၥ တစ္ခုမွမၾကားမိခဲ့ဘူး။ ဒါကလည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ပဲ မသိတာလား၊ သူတို႔က မထုတ္ျပန္တာလားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။
ေမး - အစိုးရသစ္က တုိင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနဖြဲ႔တာကို ဘယ္လိုျမင္လဲ။
ေျဖ - တိုင္းရင္းသားလို႔ ေျပာရင္ ဗမာပါသလား၊ မပါဘူးလား။ အားလံုးက ေျပာေတာ့ ပါပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးနဲ႔ မဆိုင္ေတာ့ဘူးလား။ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးဆိုတာ ဘယ္သူ႔ကို ေျပာခ်င္တာလဲ။ အားလံုးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ကိစၥဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလို႔ မေျပာနဲ႔ေတာ့၊ ႏိုင္ငံသားလုိ႔ပဲ ေျပာရမွာ။ အခုက တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးကို သီးျခားခြဲထုတ္လိုက္သလိုျဖစ္တာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားဆိုတဲ့ အဆင့္တစ္ခု သတ္မွတ္လိုက္ၿပီးေတာ့ ဗမာကအဆင့္တန္းတစ္ခုလို႔ ခြဲထုတ္လိုက္သလို ပိုျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ဒီကိစၥကို သေဘာမတူသလို လက္လည္း သိပ္မခံခ်င္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူးလား။ ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသား ျပဳခြင့္ရတဲ့သူ၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံျခားသား ဘယ္လို ခံစားခြင့္ရွိၾကတယ္ဆိုတာကို ကြဲကြဲျပားျပား လုပ္လိုက္ရင္ ရတယ္။ အဲ့ဒါကို အသိအမွတ္မျပဳခင္မွာ လႊတ္ေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသား ပါတီ အမ်ားႀကီးရွိေနတဲ့ဟာ ႀကိဳၿပီးေတာ့ ညွိႏိႈင္းမႈမရွိခဲ့ဘူး။ ႀကိဳက္ႀကိဳက္ မႀကိဳက္ႀကိဳက္ လုပ္မယ္ဆိုၿပီးလုပ္တာ။ ဒီတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ဥပေဒအရလည္း ျပည္စံုမႈ မရွိဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးကို ႏိုင္ငံသားတိုင္းက သူ႔ဓေလ့၊ သူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၊ သူ႔စာေပေတြ အားလံုးကို ဖြဲ႔စည္းပံုမွာလည္း ေပးထားၿပီးသားပဲ။ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားလိုက္နာမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆိုတာကို သီးျခားေတာင္းစရာမလိုဘူး။ အခုဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ဗမာေလာက္ အျပည့္အဝ မေပးခ်င္လုိ႔ ကန္႔သတ္လိုက္တဲ့ပံုမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ။