ေမာင္ရင္ငေတ - ေဟာ္လန္ေကာ္နာမွသည္ အမ္စတာဒမ္

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာတုန္းက ေဟာ္လန္ေကာ္နာ သြားလည္ရာကေန ပါရီသို႔ ျပန္ေရာက္အၿပီး ေျမာက္ပင္လယ္က ေတာင္မရွိတဲ့တိုင္းျပည္ ပထမပိုင္းကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

ေမာင္ရင္ငေတ့ ထံုးစံအတိုင္း ဒုတိယပိုင္းကို ဆက္လက္ေရးဖို႔ ၾကံစည္ေနရင္း ေတာင္သြားလိုက္ ေျမာက္သြားလိုက္ ဟိုတစ ဒီတစ အတိုအစေတြ ေရးလိုက္နဲ႔ ၿပီးဆံုးျခင္းမရွိ မေမ့ေပမယ့္ ပစ္ထားခဲ့ပါတယ္။

ဒီတႏွစ္ ၂၀၁၆ ခု ဧပရယ္လမွာေတာ့ မေရာက္ဖူးေသးသူမ်ားကို လိုက္ပို႔ရင္းနဲ႔ Hoek van Holland ေဟာ္လန္ေကာ္နာကို ထပ္မံေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။


အဲဒါနဲ႔ ဒီေဟာ္လန္ေကာ္နာမွသည္ အမ္စတာဒမ္ ခရီးမွတ္တမ္းပံုရိပ္မ်ားကို ေရးျဖစ္ေအာင္ ေရးလိုက္ရပါတယ္။ ေျမာက္ပင္ လယ္က ေတာင္မရွိတဲ့တိုင္းျပည္ ဒုတိယပိုင္းအျဖစ္ မွတ္ယူခ်င္ၾကရင္လည္း ရႏိုင္ပါတယ္။ (စာေရးသူမွတ္ခ်က္။ ။ ပထမ ပိုင္းကို ဖတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ http://moemaka.com/archives/631ဒီမွာဖတ္ၾကပါရန္)

ျပန္လည္မြမ္းမံၿပီး ေမာင္ရင္ငေတ့ ဘေလာက္ခ္ စာမ်က္ႏွာေပၚမွာတင္ထားတဲ့ ေျမာက္ပင္လယ္က ေတာင္မရွိတဲ့ တိုင္းျပည္ ရဲ႕အေၾကာင္း ပထမပိုင္းကိုေတာ့ http://maungyinngatay.blogspot.fr/ 2016/04/blog-post_18.html မွာလည္း ဖတ္လို႔ ရႏိုင္ေၾကာင္းပါ။

Haven van Rotterdam (Port of Rotterdam) အဝင္ဝ (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ေမာင္ရင္ငေတ တည္းခိုခဲ့တဲ့ သူငယ္ခ်င္းအိမ္တည္ရွိရာက ေရာ့တာဒမ္ၿမိဳ႕ Rotterdam Centraal ဘူတာႀကီးကေန အ ေနာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၃၀ ခန္႔အကြာက Hoek van Holland လို႔ေခၚၾကတဲ့ ေျမာက္ပင္လယ္ကမ္းစပ္အနီး ၿမိဳ႕ေလးတၿမိဳ႕ပါ။ ပင္လယ္ကူး သေဘၤာႀကီးေတြ ဝင္ထြက္ဆိုက္ကပ္ၾကရာ ဆိပ္ကမ္းႀကီးနဲ႔ အနားယူအပန္းေျဖစရာ တျပန္႔တေျပာႀကီး က်ယ္ ဝန္းလွတဲ့ သဲေသာင္ျပင္တို႔ ထိေတြ႔ရာေကာ္နာေဒါင့္က ၿမိဳ႕ကေလးတၿမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီၿမိဳ႕ကေလးမွာ အေျခခ်ေန ထိုင္ ေနတဲ့ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕သူငယ္ခ်င္း မိသားစုရွိလို႔ ေရာက္ရွိသြားတာပါ။

ကမၻာ့အႀကီးဆံုးေသာ အလုပ္႐ႈပ္ဆံုးေသာ သေဘၤာဆိပ္ကမ္းႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ Haven van Rotterdam ေရာ့တာဒမ္ ဆိပ္ ကမ္းႀကီးရဲ႕ ေျမာက္ဘက္အစြန္က အဝင္ေပါက္ထိပ္မွာတည္ရွိတဲ့ သာယာေအးခ်မ္းတဲ့ ၿမိဳ႕အေသးေလးတခုပါ။

ေဟာ္လန္ေကာ္နာ Hoek van Holland (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ေဟာ္လန္ (သို႔) နယ္သာလန္ (သို႔) Dutch ဒတ္ခ်္ဘာသာစကားမွာ Hoek van Holland ရဲ႕ Hoek ဆိုတာက အဂၤလိပ္လိုဆိုရင္ Corner (သို႔) Angle (သို႔) Hook အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ေမာင္ရင္ငေတ ဘာသာျပန္ၾကည့္ေတာ့ ေဟာ္လန္ေကာ္နာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သေဘာေတြ႔မိရလို႔  ေဟာ္လန္ေကာ္နာမွသည္ ေခါင္းစီးတပ္ ေရးျဖစ္ခဲ့ရျခင္းပါ။


Hoek van Holland ျပင္သစ္ေတြက Coin de Hollande လို႔ အသံုးမ်ား ၾကပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြကေတာ့ Hook of Holland ဆိုၿပီးပိုသံုးပါတယ္။ ေမာင္ရင္ငေတကေတာ့ ျပင္သစ္ရယ္ အဂၤလိပ္ရယ္မဟုတ္ ဗမာ အာနဲ႔လွ်ာနဲ႔ ေခၚလို႔ ေျပာလို႔ အဆင္ေျပႏိုင္ပါတဲ့ ေဟာ္လန္ေကာ္နာကိုသာ သံုးခ်င္မိပါတယ္။

ေဟာ္လန္ေကာ္နာပါ။ ဟုတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာကို ေျမပံုေပၚမွာၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ေမာင္ရင္ငေတ့ကို ေထာက္ခံမယ့္သူေတြ ေပါမ်ားေကာင္း ေပါမ်ားႏိုင္ပါတယ္။

ေဟာ္လန္ေကာ္နာ တာရိုး (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ဆယ့္သံုးေလးငါးရာစု ေခတ္မ်ားက မူလလက္ေဟာင္း ေဟာ္လန္ျပည္ နယ္နမိတ္အရဆိုရင္ ေျမာက္ပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္း ႀကီးရဲ႕ ေတာင္ဘက္အစြန္ဆံုးက ေဒါင့္မွာေကာ္နာမွာ တည္ရွိတဲ့ Hoek van Holland ၿမိဳ႕ကေလးပါ။ တကယ္ေတာ့ နယ္သာ လန္ဆိုတာက တတိုင္းျပည္လံုးကို ေခၚေဝၚတာျဖစ္ၿပီး ေဟာ္လန္ဆိုတာက ဒီကေန႔ Noord-Holland ျပည္နယ္နဲ႔ Zuid-Holland ျပည္နယ္ႏွစ္နယ္ေပါင္းကို ေခၚတာပါ။

သူတို႔ရဲ႕ ေျပာတဲ့စကားနဲ႔ ေရးတဲ့စာ ကိုေတာ့ Dutch ဒတ္ခ်္ဘာသာစကားလို႔ လူေတြ အသိမ်ားၾကပါတယ္။ အဲဒီ နယ္သာလန္ ေဟာ္လန္ရဲ႕အေၾကာင္းေတြက ေရးမယ္ဆိုေရးစရာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေပမယ့္ ေမာင္ရင္ငေတ အခုေရးမယ့္ ခရီးမွတ္တမ္း ပံုရိပ္မ်ား စာစုမွာက ေဟာ္လန္ေကာ္နာမွ အမ္စတာဒမ္ၿမိဳ႕ကိုသြားတဲ့ လမ္းခရီးအေၾကာင္းေတြ အမ်ားစုကိုသာ ေရးျပခ်င္မိ တာပါ။

ေဟာ္လန္ေကာ္နာ တာရိုး (ဓါတ္ပံု မရငတ)

Hoek van Holland ၿမိဳ႕ေလးက ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ထက္ သံုးေပနီးပါးမွ် နိမ့္တယ္ဆိုပါတယ္။ ေန႔ဘက္သြားရင္းလာရင္း အမွတ္တမဲ့ သတိမထားျဖစ္ေပမယ့္လည္း လည္လို႔ပတ္လို႔ဝၿပီး ညဘက္ တည္းခိုရာ အိမ္ခန္းျပန္ေရာက္လို႔ ဒီေဒသအ ေၾကာင္း ရွာဖတ္မိရင္း ခုေနမ်ား ရုတ္တရက္ ပင္လယ္လိႈင္းေတြႀကီးလို႔ ေရေတြေရာက္လာရင္ ဘယ္လို ေျပးေပါက္ရွာရမလဲ ေတြးမိရင္း ေၾကာက္လန္႔လာမိရပါတယ္။ လိႈင္းႀကီး ေရေအာက္  မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ မရွိဘူးလို႔ ဖတ္ရမွတ္ရဖူးတယ္ေလ။

ေမာင္ရင္ငေတတို႔အုပ္စု အမ္စတာဒမ္ခရီးကို စတင္ဖို႔ ဘူတာရွိရာကို လမ္းေလွ်ာက္သြားၾကပါတယ္။ လူတေသာင္း ေနၾက တယ္ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕လယ္ရဲ႕ စေနမနက္ခင္းက ခပ္ေျခာက္ကပ္ကပ္သာပါ။ ဘူတာရံု မေရာက္ခင္အသြားလမ္းမွာ ေရကာတာလိုလို တာရိုးမျမင့္တျမင့္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ရပါတယ္။ ေလွကား ဆယ့္သံုးေလးထစ္ေလာက္သာ ရွိတာပါ။ မျမင့္တျမင့္လို႔ ေျပာရတာက ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ ေမြးဇာတိ ဟသၤာတက တာရိုးေတြေလာက္ေတာင္မွ မျမင့္မားလို႔ပါ။ ေမာင္ရင္ငေတ ဆယ္ႏွစ္သားေက်ာ္ အထိ အဲဒီလို တာရိုးေတြေပၚမွာ ဆင္းတက္ေဆာ့ကစားခဲ့ဖူးလို႔ ေျပာႏိုင္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဟသၤာတၿမိဳ႕က ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာ ထက္ေတာ့ နိမ့္ေနတယ္လို႔ ေျပာသံမၾကားဖူးပါဘူး။  အဲ ...  ဒါေပမယ့္ …. ျမစ္ေရမ်က္ႏွာထက္ နိမ့္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မ ေျပာတတ္ေတာ့ပါဘူးေလ။ ထားပါ။

Station Hoek van Holland Haven 2013 (ဓါတ္ပံု မရငတ)

နယ္သာလန္ျပည္ ထံုးစံအတိုင္း ေနထိုင္သူလူဦးေရက တေသာင္းနီးပါးရွိေပမယ့္ ရြာသာသာ ဒီၿမိဳ႕ကေလးက ခပ္ေသးေသး သာပါ။

Station Hoek van Holland Haven 2016 (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ဘူတာဆီအသြား တာရိုး ေလွကားအတက္ ဘယ္ဘက္ျခမ္း ေစာင္းငွဲ႔ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဘူတာရံုကိုမေတြ႔ရေသးဘဲ ကူးတို႔ သေဘၤာႀကီးကိုသာ ဘြားကနဲ လွမ္းျမင္လိုက္ရပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ေနက် လက္က ကင္မရာခလုတ္ေပၚသို႔ ေရာက္ရွိသြားပါၿပီ။ အဲဒါနဲ႔ တာရိုးေပၚကိုတက္ အေရွ႕ကသြားသူေတြေနာက္ အေျပးလိုက္ရင္း တဘက္ တာရိုးေလွကား က ေနျပန္ဆင္း လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ဘူတာကို ရထားသံလမ္းေတြ ေက်ာ္ျဖတ္လို႔ ေရာက္ခဲ့ပါၿပီ။

ဘူတာ ပလက္ေဖာင္းေပၚကေနလည္း ကမ္းနေဘးကပ္ထားတဲ့ စတီနာလိုင္း ကူးတို႔သေဘၤာႀကီးကို ရထားသံလမ္းနဲ႔ အလြန္ နီးကပ္စြာ ျမင္ေတြ႔ရပါတယ္။ ဘူတာရံုေလးရဲ႕ ပလက္ေဖာင္းေပၚကေန လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ အဲဒီပင္လယ္ကူး ကူးတို႔သေဘၤာႀကီး ကို လွမ္းေမွ်ာ္လို႔ၾကည့္ရင္း အေတြးပြားမိရာကရုတ္တရက္ ေမာင္ရင္ငေတ စိတ္ထဲမွာ သီခ်င္းစာသားတခ်ိဳ႕ ေပၚလာပါတယ္။

ဘူတာရံုမွာ သေဘၤာႀကီးေတြဆိုက္လို႔ကြယ္ မယံုမရွိနဲ႔ အမွန္ပါပဲကြဲ႕ဆိုလားမသိ။ ခပ္ငယ္ငယ္တုန္းက လမ္းသူရဲ သီခ်င္းတပုဒ္ကို ျပန္လည္လို႔ ၾကားေယာင္လာမိရပါတယ္။ အလြမ္းဆိုတာကေတာ့ ခရီးသြားေနရင္းလည္း တိုက္ဆိုင္လာခဲ့ ရင္ လြမ္းမိရတာပါ။

(အဲဒီလို ရိုက္ကူးမွတ္တမ္းတင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ သေဘၤာႀကီးရဲ႕ တာရိုးေပၚက ျမင္ေတြ႔လိုက္ရတဲ့ ပထမပံုကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ သြားစဥ္က မွတ္တမ္းတင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ရထားသံလမ္းနဲ႔ကပ္လွ်က္ပံုက ဒီႏွစ္ ၂၀၁၆ မွာ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ သေဘၤာႀကီးက ေတာ့ ပံုစံတူ တစင္းတည္းလို႔သာ ထင္ရပါတယ္။)

Stena Line (Hoek van Holland To Harwich) (ဓါတ္ပံု မရငတ ၂၀၁၃)

ရထားဘူတာမွာ လက္မွတ္ဝယ္ေနစဥ္မွာ ဆိုက္ထားတဲ့ရထားက ထြက္သြားၿပီျဖစ္လို႔ ေနာက္ရထားတစင္းကို ေနာက္နာရီ ဝက္ၾကာေစာင့္ၾကရမွာမို႔ အခ်ိန္ရသခိုက္ဆိုၿပီး ကမ္းနားဘက္သို႔ ေျခဦးလွည့္ ၾကပါတယ္။ သိပ္ေဝးေဝးသြားဖို႔ အခ်ိန္ မရ ပါဘူး။ အရင္တေခါက္တုန္းက ေတြ႔ခဲ့ရဖူးတဲ့ သေဘၤာႀကီးေတြ တစင္းၿပီးတစင္း ေဟာ္လန္သားေတြဖန္တီးထားတဲ့ Nieuwe Waterweg (New Waterway) ေရေၾကာင္းလမ္းအတိုင္း ဝင္လာတာေတြကို ထိုင္ေငးဖို႔ေတာ့ ဒီတေခါက္ အခ်ိန္မရခဲ့ပါဘူး။

ဒီ Hoek van Holland က အဂၤလန္ကူးတဲ့ ေရွးေဟာင္းဖယ္ရီ ကူးတို႔ဆိပ္ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ပါ။ အခုထိလည္း Stena Line ဖယ္ရီေတြက တေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ ဟိုဘက္ကမ္းဒီဘက္ကမ္း ကူးသန္းေနတာပါ။ ေစ်းႏႈန္းက လူတေယာက္ကိုမွ ယူရို ငါးဆယ္ေလာက္သာ က် သင့္တာဆိုေတာ့ သေဘၤာႀကီးက ႀကီးသေလာက္ စီးခက ေစ်းမႀကီးလွပါဘူး။ ေမာင္ရင္ငေတတို႔လို အဂၤလန္ဝင္ ဗီဇာလိုအပ္ သူမ်ားကေတာ့ တရားဝင္သြားခ်င္ရင္ ဗီဇာေတာ့ ပါရမွာေပ့ါေနာ္။ အဲ  .... ဒါေပမယ့္ ဗီဇာမပါပါဘဲ သြားခ်င္သပ တရြရြ ဆိုၾက ရင္ေတာ့ ဒီဆိပ္ကမ္းကေန သြားလို႔ရပါတယ္။ ေမာင္ရင္ငေတဆီမွာေတာ့ လာစာရင္းမေပးၾကပါနဲ႔။ ေမာင္ရင္ငေတ အဲ ေလာက္ မစြမ္းပါဘူးခင္ဗ်ာ။

အဲဒီ ဇိမ္ခံ ေဟာ္လန္-အဂၤလန္ကူးႏိုင္တဲ့ ကူးတို႔ သေဘၤာႀကီးနဲ႔ ဘိလပ္ေျမသို႔ စြန္႔စားဝင္ေရာက္သူေတြ ဇာတ္လမ္းကလည္း မၾကာခဏ ၾကားေနက် ဇာတ္လမ္းပါ။ ဒါေတာင္ သေဘၤာေပၚမွာ အမိခံရတဲ့သူေတြရဲ႕ သတင္းသာပါ၊ လြတ္ေျမာက္သြားသူ ေတြရဲ႕ ဘိလပ္ေျမေရာက္သတင္းေတြကိုေတာ့ အဲဒီကူးတို႔ဆိပ္ တာဝန္ရွိသူေတြ ဘယ္သိခ်င္ၾကပါေတာ့မလဲေလ။

လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ ဘိလပ္ေျမသို႔ ေရာက္သြားခဲ့ၾကသူေတြကေတာ့ ဒုကၡေဟာင္းေတြကို ေမပစ့္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း ခ်ိဳၿမိန္တဲ့ ဒုကၡသစ္အရသာေတြကို အားပါးတရ ျမည္းစမ္းေနၾကၿပီေပါ့။ အမ်ားအားျဖင့္ အဲဒီေဟာ္လန္ေကာ္နာ-ဘိလပ္ ကူးတို႔ေပၚမွာ မိၾကတဲ့ပံုစံကေတာ့ တပံုစံတည္းလို လိုသာပါ။

အီးယူ ရွန္ဂန္ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ အေရွ႕ဥေရာပ ပိုလန္တို႔ ႐ူေမးနီးယားတို႔လိုႏိုင္ငံေတြက အလံုပိတ္ ကြန္တိန္နာ ကားႀကီး ေတြနဲ႔ ဘိလပ္ေျမသို႔ ဝင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတာမ်ိဳးပါ။ ကံအလြန္ေကာင္းသူမ်ားမွတပါး လြယ္ေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕လည္း အသက္ရႈမရ ေသပြဲဝင္ၾကသူေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အလုပ္ေၾကာင့္ အဖမ္းခံၾကရတဲ့ ပိုလန္ကားဒရိုင္ဘာေတြမ်ားေပမယ့္ ရတဲ့ေငြနဲ႔ ဒဏ္ေၾကးေငြေဆာင္ရတာက တန္လြန္းလို႔ တန္လြန္းလို႔ လုပ္ၾကပါတယ္တဲ့ ခင္ဗ်ား။

ဘိလပ္ေျမဆီသိုု႔ အဲဒီလမ္းနဲ႔ ဝင္ခ်င္ၾက သူေတြကေတာ့ အာဖဂန္ တရုတ္ အီရန္ အီရတ္ လူမ်ိဳးစံုပါခင္ဗ်ား။ စာရင္းဇယား မ်ားအရ တႏွစ္မွာ နယ္သာလန္ေျမကို ေရာက္ရွိလာသူ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်လာသူ ငါးေသာင္းေက်ာ္အထဲက ဘယ္ႏွစ္ ေယာက္မ်ား ဘိလပ္ေျမကို ေရာက္သြားသလဲဆိုတာကို ဘယ္သူမွသိႏိုင္မယ္ မထင္ပါဘူး။

ေဟာ္လန္ေကာ္နာ Hoek van Holland Haven (ဓါတ္ပံု မရငတ ၂၀၁၃)

ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာေတာ့ ဒီလမ္းေၾကာင္းကိုအသံုးျပဳ ေျမာက္ပင္လယ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၾကသူေတြ ပိုမိုမ်ားျပား လာေၾကာင္း ပါတဲ့။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ေလးငါးေျခာက္ခါမက ကြန္တိန္နာထဲ ပုန္းခိုလိုက္ပါလာသူေတြကို သက္ဆိုင္ရာက ရွာေဖြေတြ႔ ရွိခဲ့ပါသတဲ့။ လမ္းေၾကာင္းေၾကးမကိုက္လို႔ ညႇိႏိႈင္းမရလို႔ အႀကိမ္ေရေတြမ်ားလားသလား မေျပာတတ္ပါဘူး။ တႀကိမ္မွာေတာ့ ကြန္တိန္နာတလံုးထဲမွာ ဗိုက္ႀကီးသည္ႏွစ္ေယာက္အပါအဝင္ မိသားစုေတြေရာ တသီးပုဂၢလလူႀကီးမင္းေတြေရာ စုစုေပါင္း ေျခာက္ဆယ့္ရွစ္ေယာက္ကို ေတြ႔ရွိၿပီး ျပန္ေတာ္မူခိုင္းခဲ့ပါသတဲ့။ စလာၾကစဥ္တည္းက စာရြက္ေတြ ေဖ်ာက္ဖ်က္ အျပန္လမ္း ရွင္းလာသူေတြ နဂိုကတည္းက ေမြးစာရင္း မရွင္းမလင္းၾကသူေတြ အဲဒီလိုလူေတြကို ရုပ္ၾကည့္ၿပီး ျပည္္ေတာ္ျပန္ခိုင္းစရာ တိုင္းျပည္အစစ္ကေကာ အမွန္တကယ္ ရွိပါေလစ။

ျပင္သစ္ျပည္ Port de Calais ကာေလဆိပ္ကမ္းက တာဝန္ရွိသူေတြက သူတို႔ရဲ႕ ဂႏၱဝင္တြင္ခဲ့ဖူးတဲ့ မွတ္တမ္းစံခ်ိန္ေတြကို ဘယ္ေတာ့မ်ား ခ်ိဳးလိ္မ့္မလဲဆိုတာကို စိုးရိမ္ပူပန္ထိိတ္လန္႔စြာနဲ ႔ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္တဲ့ ခင္ဗ်ား။ ဒီကေန႔ ေမာင္ရင္ ငေတတို႔ေခတ္မွာ တရြာေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုခဲ့ရင္ေတာ့ လမ္းေၾကာင္း အသစ္ အသစ္ေတြကို ရွာေဖြရမွာ အေသအခ်ာ အမွန္ အကန္ ျဖစ္ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ာ။

Haven van Rotterdam (Port of Rotterdam) အဝင္ဝ (ဓါတ္ပံု မရငတ ၂၀၁၃)

အဲဒီလို စတီနာလိုင္း ဇိမ္ခံသူတို႔ရဲ႕ ကူးတို႔ သေဘၤာႀကီးကို ၾကည့္ၿပီး ဟိုေတြးဒီေတြး ေတြးေတာမိရာကေန ျမစ္ဝေရလယ္မွာ တရုတ္ကြန္တိန္နာ သေဘၤာစိမ္းစိမ္းႀကီးတစီးကို ထပ္မံလို႔ ေတြ႔လိုက္ရျပန္ တဲ့အခါမွာ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ စဥ္းစားေတာ္မူခန္းက တမ်ိဳးေျပာင္းလို႔ သြားျပန္ပါေရာ၊

တႏွစ္ကို ကုန္တန္ခ်ိန္ သန္းငါးရာေက်ာ္အတင္အခ်ရွိတဲ့ ဥေရာပအႀကီးဆံုးေသာ သေဘၤာဆိပ္ႀကီး၊ (စင္ကာပူ တရုတ္ ဆိပ္ကမ္းေတြကလြဲရင္ အႀကီးဆံုးပါ၊) တႏွစ္မွာ ပင္လယ္ကူး သေဘၤာႀကီးအစင္း သံုးေသာင္းေလာက္ ဝင္ေရာက္ ဆိုက္ကပ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ဆိပ္ကမ္းႀကီးတခုမွာ အဲဒီလို သေဘၤာႀကီး တစင္း ေတြ႔ရတာက တကယ္ေတာ့ အထူးအဆန္း မဟုတ္ပါဘူး၊ သာမန္ရိုးက်ေတြးလို႔ ရႏိုင္တာပါ၊

ဒါေပမယ့္ ေမာင္ရင္ငေတ ေတြ႔ျမင္ရတာေတြကို ခံစားမိတဲ့အတိုင္း ေရးခ်င္စိတ္ေပၚလာတာေတြက အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီထဲကမွ စိတ္ထဲမွာ ခပ္ၾကာၾကာ ေတြးမိတာကို ေရးခ်င္ပါတယ္။

ေတြ႔ျမင္လိုက္ရတဲ့ သေဘၤာႀကီးေတြထဲမွာမွ ဒီသေဘၤာႀကီးတစင္းက အဆမတန္ ႀကီးမားလြန္းေနတာကို သတိျပဳမိခဲ့ရ ပါတယ္၊ အထူးတလည္ မွတ္တမ္းတင္ပံုေတြ ရိုက္ကူးခဲ့မိပါတယ္။ CSCL အမည္ရ ကြန္တိန္နာတင္ သေဘၤာလိုင္းရဲ႕ အစင္း တရာေက်ာ္ထဲက တစင္းပါ။ ေပႏွစ္ဆယ္ ကြန္တိန္နာအလံုးေရ တေသာင္းနဲ႔ ေလးေထာင္ေက်ာ္ ဆန္႔တယ္ဆိုတဲ့ အဲဒီ သေဘၤာစိမ္းႀကီးက ေရာ့တာဒမ္ဆိပ္ကမ္း ေရျပင္က်ယ္ႀကီး တခုလံုးကို ေမာင္ပိုင္စီးထားသလိုပါ။ ဒါေတာင္မွ ဒီ CSCL Mercury သေဘၤာစိမ္းႀကီးက ဒီလိုင္းမွာ ဒုတိယအဆင့္ပါ။ သူထက္ ပိုမုိႀကီးမားတဲ့ သေဘၤာစိမ္းႀကီးေတြ သံုးေလးငါးစင္း ရွိပါ ေသးတယ္တဲ့။

CSCL မိတ္အင္ခ်ိဳင္းနား (ဓါတ္ပံု မရငတ ၂၀၁၃)

အဲဒီမွာ ခ်ိဳင္းနားမိတ္ကြန္တိန္နာ အလံုးေရသန္းေပါင္းမ်ားစြာက အခြံေတြခ်ည္း အသားလြတ္ သယ္ ယူလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေနာက္ႏိုင္ငံႀကီးေတြက အလုပ္သမားခ ေစ်းေပါေပါရလို႔ သြားတည္ၾကပါတဲ့ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြက ထြက္ရွိတဲ့ အဝတ္အ ထည္ေတြ တိုလီမိုလီစက္မႈလက္မႈ ပစၥည္းေတြကို ျပန္လည္သယ္ေဆာင္လာတာပါ။ နာမည္ႀကီးေရာ မႀကီးတႀကီးေရာ အင္ ဂုလိေတြေရာ အမွန္အကန္ အၾကံအဖန္ေတြေရာ ကြန္တိန္နာေတြထဲမွာ  ဟာနယ္မရွိ သယ္ေဆာင္လာတာပါ။

Hoek van Holland Haven (ဓါတ္ပံု မရငတ ၂၀၁၆)

ဒီလိုမ်ိဳး တႏွစ္သေဘၤာစင္းေရ ဘယ္၍ဘယ္မွ် ဆိုက္ကပ္တယ္လို႔ေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ မသိပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဥေရာပ ၿမိဳ႕ႀကီးငယ္ေတြက ဆူပါမားကက္ေတြ ေရွာ့ပင္စန္တာေတြ လမ္းေဘး ဆိုင္ငယ္ေလးေတြပါမက်န္ ေျပးမလြတ္ ေတြ႔ရွိမွာက မိတ္အင္ခ်ိဳင္းနား ပီအာရ္စီမိတ္ေတြကိုသာပါ။ အဲဒီ ေျပးမလြတ္ပါတဲ့ မိတ္အင္ခ်ီးနား ကြန္တိန္နာတလံုးရဲ႕ ရရွိႏိုင္တဲ့အျမတ္အစြန္းက အယ္လ္ဗီြလုို႔ လူသိမ်ားတဲ့ လူဝီဗီြတြန္ လက္ကိုင္အိတ္ တလံုးေလာက္မွ တန္ဖိုးရွိပါရဲ႕လားလို႔လည္း ျပင္သစ္ျပည္ ပါရီၿမိဳ႕ေန ေမာင္ရင္ငေတ ေမးခြန္းထုတ္ခ်င္မိရေၾကာင္းပါခင္ဗ်ာ။


တရုတ္ေတြတင္လားဆိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အာရပ္ကမာၻက ေရနံတင္သေဘၤာႀကီးေတြကလည္း မနည္းမေနာႀကီးေတြပါ။ သူတို႔ေတြကေတာ့ ေျမႀကီးကထြက္တာေတြနဲ႔ စီပြားရွာၾကျခင္းေပ့ါ။


CSCL လို ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ သေဘၤာလုပ္ငန္းႀကီးနဲ႔ ေရနံသူေ႒းႏိုင္ငံႀကီးေတြရဲ႕ UASC သေဘၤာလုပ္ငန္းႀကီး ႏွစ္ခုေပါင္းစပ္လို႔ Asia-Europe-Asia Line လုပ္ငန္းႀကီးကိုထူေထာင္ ဥေရာပရဲ႕ ေျမထဲပင္လယ္နဲ႔ ေျမာက္ပင္လယ္ကို စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ စီးပြား ေရးကို ဂုတ္ေသြးစုတ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္တဲ့။ အဲဒီ စတီနာလိုင္း ဇိမ္ခံကူးတို႔ သေဘၤာႀကီးေတြအေၾကာင္းကေန ေခ်ာ္ ေတာေငါ့ၿပီး တျခားသေဘၤာႀကီးေတြအေၾကာင္း အေတြးေတြက ျပန္႔က်ဲလို႔ေရာက္ရွိသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲသလို ေတာင္စဥ္ေရ မရတဲ့ ေပါက္ပန္းေစ်း အေတြးပြားတတ္တာမ်ိဳးကို မနည္းဘရိတ္အုပ္ၿပီး ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ ဆံုးမရပါတယ္။


ေမာင္ရင္ငေတေရ အဲဒါေတြက မင္းအလုပ္မဟုတ္ဘူးကြ။ သူတို႔တေတြရဲ႕ ဘီးဇီးနက္ ဘီးဇီးနက္ကြ၊ မင္းလိုေကာင္ မုန္႔ဟင္း ခါးေလးခ်က္ ငရုတ္သီးေလးေၾကာ္တတ္ၿပီး အရပ္ထဲ ေဝတတ္ရံုေဝတတ္တဲ့အေကာင္ကမ်ား သူတို႔တေတြ ကမာၻနဲ႔ခ်ီၿပီး လုပ္ေနတဲ့ ဘီးဇီးနက္ႀကီးကို သြားမေဝဖန္စမ္းပါနဲ႔ကြာ။ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ သူမ်ားကားကပ္စီး တည္းခိုရာအိမ္က ေကြၽးတာ အသာစား ေရာက္ရာေပါက္ရာသြား လြတ္လြတ္ကင္းကင္းေတြကိုသာ ေအးေအးေဆးေဆးေရးစမ္းပါကြာတဲ့။ ဟုတ္ပါၿပီ ခင္ဗ်ေပ့ါ။ အဲသလို အေတြးနက္ေနတုန္း ပုခုံုးလာပုတ္လို႔ အေတြးေတြရုတ္သိမ္း လွည့္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ရထားခ်ိန္ နီးေနၿပီ ဘူတာ ျပန္သြားၾကရေအာင္တဲ့။


ဒုတိယအေခါက္ နာရီဝက္ခန္႔ရတဲ့ အခ်ိန္ေလးမွာ Hoek van Holland ကမ္းနဖူးထိပ္မွာ ခဏရပ္လို႔ မွတ္တမ္းတင္ရင္း ပထမေခါက္က ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတာေတြ ျပန္လည္ေတြးမိေနရျခင္းပါ။ ဟိုးခပ္ေဝးေဝး ပင္လယ္ဝဘက္မွာ အစိမ္းေရာင္ေလလား အျပာေရာင္ေလလား ဝိုးတဝါးျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ ခပ္ႀကီးႀကီး သေဘၤာႀကီးေတြအေၾကာင္း ဒီေလာက္နဲ႔ရပ္တန္႔ ကိုယ့္ခရီး ကိုယ္ ဆက္တာ အေကာင္းဆံုးပါ။ အဲေတာ့ ရထားေပၚမတက္ခင္ ဘိလပ္ေျမအေၾကာင္း ျပန္ဆက္ရရင္ေတာ့ အဲဒီကမ္းေျခတ ေလွ်ာက္ ဆက္ေလွ်ာက္ရင္းနဲ႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ဖူးတဲ့ ရုပ္တုေလးေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတခုကူးတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ပတ္သက္ေနတာေလး ၿပီးဆံုးသြားေအာင္ တပါတည္း အေတြးဆက္မိတာကို ေရးပါရေစဦး။

Kindertransport-Channel Crossing to Life 1938-39 (ဓါတ္ပံု မရငတ)

အဲ … တခ်ိန္တခါကေတာ့ ဗီဇာတံုး မပါရွိပါဘဲ အထူးအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ဒီေဟာ္လန္ေကာ္နာကေန ဘိလပ္ေျပကို သြားခြင့္ရခဲ့ သူ ႏိုင္ငံကူးခြင့္ ရရွိခဲ့သူေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္တဲ့။

Kindertransport-Channel Crossing to Life 1938-39 (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ဟစ္တလာႀကီးရဲ႕ ဂ်ဴးသုတ္သင္ေရး မဟာ့မဟာ စီမံခ်က္ကာလအေတာအတြင္းမွာ ဂ်ဴးခေလးငယ္ တေသာင္းေက်ာ္ရဲ႕ အသက္ေတြကိုကယ္တင္ခဲ့တဲ့ ေဟာ္လန္ ျပည္သူ ျပည္သားေတြကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အထိမ္းအမွတ္ရုပ္တုတခုကို ေဟာ္လန္ေကာ္ နာမွာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။


ဟစ္တလာႀကီးနဲ႔ နာဇီေတြရဲ႕ရန္ကိုေရွာင္ဖို႔ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ဂ်ာမဏီ ၾသစႀတီးယား ခ်က္ကိုစလိုဗားကီးယားက ဂ်ဴးက ေလးေတြကို ဒီေနရာကေန ဘိလပ္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ၾကတာပါတဲ့။


ဒီကေန႔ေခတ္မွာ ဇိမ္ခံ ကူးတို႔သေဘၤာႀကီးေတြနဲ႔ အလြယ္တကူသြားေနၾကတဲ့ Hoek van Holland   ဆိပ္ကမ္း သဲေသာင္ျပင္ မွာ အဂၤလန္ဘက္ျခမ္း Harwich ဘက္ကိုကူးဖို႔ ရင္တထိပ္ထိပ္နဲ႔ သေဘၤာအလာေစာင့္ေနၾကတဲ့ အဲဒီေခတ္ ဂ်ဴးခေလး ငယ္ေလးေတြရဲ႕ မ်က္လံုးအိမ္ေတြထဲမွာေတာ့ အခုလို သာယာေအးခ်မ္းတဲ့ ေငြေရာင္သဲေသာင္ျပင္က်ယ္ႀကီးကို ေတြ႔ျမင္ ႏိုင္ၾကမယ္ မထင္မိပါဘူး။ အဲ  ... ဒါေပမယ့္ ... ဒါေပမယ့္ တလံုးကေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ့ ထံုးစံအရ ထပ္လာျပန္ၿပီေပါ့ေလ။


၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာမွ အမွတ္တရ မမ္မိုရီယယ္အျဖစ္ထုဆစ္ခဲ့တဲ့ အဲဒီအရုပ္ေတြကိုၾကည့္မိရင္းနဲ႔ အဲဒီ ဒါေပမယ့္ကို ေတြးလိုက္မိရတာပါ။ သူတို႔ေလးေတြဟာ နာဇီဆိုးေတြရဲ႕လက္က ေသြးရူး ေသြးတန္းနဲ႔ ေျပးလာရသူေတြပါ။ ဝတ္စားထား တာေတြေရာ လူဝီဗီတြန္ကဲ့သို႔ အိတ္ဒီဇိုင္းေတြနဲ႔ေရာ ပံုေဖာ္ထုထားတဲ့ ရုပ္တုေလးေတြကုိေတြ႔ရေတာ့ အႏွစ္ ခြန္ႏွစ္ဆယ္ ေက်ာ္နီးပါး ေနာက္က်ၿပီးေတာ့ ျပင္သစ္ေျမကိုထြက္ေျပးလာတဲ့ ျမန္မာ့သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ အိတ္စပို႔စ္လုပ္ငန္း ပိုင္ရွင္ႀကီးျဖစ္ ခဲ့သူ (အင္ႀကီးေနာ္) ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ ပါရီ ရွာလ္းဒဂိုလ္းေလဆိပ္အဝင္ေန႔က ဝတ္လာခဲ့တဲ့ တိုင္နဲ႔ကုတ္ အေနာက္တိုင္း ဝတ္စံုရယ္ ေၾကာင္လွ်ာသီးနဲ႔ အတက္ခ်ီခ်ီးပံုးႀကီးရယ္ကို သတိတရ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လို႔ ေတြးေတာမိလိုက္ရပါတဲ့ ... ဒါေပမယ့္ ဆိုတာႀကီးကိုပါခင္ဗ်ား။ လူခ်င္းမတူေတာ့လည္း ကံဆိုးတာခ်င္းက ဘယ္လို တူႏိုင္ပါ့မလဲေလ။

(1031) The End of the Rhine at Hoek van Holland (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ေမာင္ရင္ငေတ့အတြက္ ေဟာ္လန္ေကာ္နာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမွတ္တရတခုကို ေတြ႔ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။ ေျမာက္ပင္လယ္ဝအနီး ကမ္းနဖူးတေနရာမွာေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ လိုက္လံရွာေဖြေနတဲ့ဆိုင္းဘုတ္တခုကို မေမွ်ာ္လင့္ပါဘဲ ဝမ္းသာအားရ ေတြ႔ရွိခဲ့ တာကိုပါ။ 1031 ဆိုတဲ့ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ အျဖဴအမည္း ဆိုင္းဘုတ္တခုပါ။ The End of the Rhine at Hoek van Holland ဆိုတဲ့ ရိုင္းျမစ္ရဲ႕အဆံုးနိဂံုး မိုင္ တိုင္အမွတ္ (ကီလိုမီတာအမွတ္ ၁၀၃၁) ဆိုင္းဘုတ္ကေလးပါ။ အမွန္တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ဆိုင္းဘုတ္မွာေရးထားတဲ့ 1031 ဆိုတာက ရိုင္းျမစ္ရဲ႕ အရွည္စစ္စစ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပင္သစ္ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ဆြစ္တို႔ဆံုရာ Basel ၿမိဳ႕က ေျမာက္ဘက္သို႔ ေျပာင္းျပန္စီးဆင္းလာတဲ့ ရိုင္းျမစ္ေၾကာင္းအရွည္ကို ေဖာ္ျပတဲ့ မိုင္တိုင္အမွတ္အသားသာပါ။ တကယ္တကယ္ကေတာ့ ရိုင္းျမစ္အရွည္က ျမစ္ဖ်ားခံရာ ဆြစ္အဲလ္ ေတာင္တန္းေတြေပၚက စၿပီးတိုင္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၁၂၃၃ ကီလိုမီတာ ရွည္လွ်ားတာပါ။

ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ေမာင္ရင္ငေတ ေရာက္ရွိခဲ့ဖူးတဲ့ ရိုင္းျမစ္စီးဆင္းရာ ေဒသတေလွ်ာက္မွာ အဲဒီလို ဆိုင္းဘုတ္ေလးေတြကို အျမဲတေစေတြ႔ရွိ မွတ္တမ္းတင္ဖူးတာမို႔ ေဟာ္လန္ေကာ္နာ အမွတ္တရမွာ ထည့္သြင္းမွတ္တမ္းတင္လိုက္ရေၾကာင္းပါ။

တကယ္တမ္းဆိုရရင္ေတာ့ ေဟာ္လန္ေကာ္နာဆိုတဲ့ ဒီေဒသႀကီးကို ရိုင္း ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသႀကီးလို႔ ေခၚဆိုၾကမယ္ ဆိုလာ ခဲ့ရင္လည္း မမွားေပပါဘူး။ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚသားတေယာက္ ရိုင္းျမစ္ဝကြၽန္းေပၚကို အလည္တေခါက္မက ေရာက္ခဲ့ ပါတယ္ဆိုတာကိုလည္း ဘယ္သူ သမိုင္းတင္တင္ မတင္တင္ ေမာင္ရင္ငေတကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္သမိုင္းကိုယ္တင္ခဲ့တယ္ ဆို လာရင္လည္း မျငင္းပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္ေရးထိုးတင္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

ေဟာ္လန္ေကာ္နာမွသည္ အမ္စတာဒမ္သို႔သြားတဲ့ ရထားခရီးေရးေနတာမွာ ရထားေပၚမေရာက္ခင္ Hoek van Holland ေဟာ္လန္ေကာ္နာအေၾကာင္းမွာတင္ ေပရွည္ေနတာမို႔လို႔   ေဟာ္လန္ေကာ္နာမွသည္ … ကို .… ဒီေနရာမွာတင္ ပထမပိုင္း အျဖစ္ ရပ္နားလိုက္ရပါတယ္။ ဒုတိယပိုင္း ေဟာ္လန္ေကာ္နာမွသည္ အမ္စတာဒမ္သို႔ကို ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမယ္။

ေဟာ္လန္ေကာ္နာ Hoek van Holland (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ေဟာ္လန္ေကာ္နာမွသည္ အမ္စတာဒမ္ (၁) ခရီးမွတ္တမ္းပံုရိပ္မ်ားကို ဒီေနရာမွာ ေခတၱခဏရပ္နားၿပီး ေဟာ္လန္ေကာ္နာ မွသည္ အမ္စတာဒမ္သို႔ အပိုင္း (၂) ကို မၾကာခင္ ဆက္လက္လို႔ ေရးသားပါမယ္။

ေက်းဇူးအထူးတင္လွ်က္
ေမာင္ရင္ငေတ ၂၁၀၄၂၀၁၆