 |
| Photo - EPA |
ခိုင္ၾကည္သစ္ - ပထမ၊ ဒုတိယ မွသည္ ေနာက္ဆံုးအထိ
(မိုးမခ) ဧျပီ ၂၈၊ ၂၀၁၆
(၁)
ႏွစ္သစ္ကူးကာလမွာ လူထုေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပည္သူလူထုကို ရုပ္ျမင္သံၾကားနဲ႔ ေရဒီယိုကတဆင္႔ ႏွစ္သစ္ကူးမိန္႔ခြန္းတရပ္ကို ေျပာၾကားခဲ႔ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရတရပ္ရဲ႕အႏွစ္သာရကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕(၁၆) ေယာက္ေျမာက္သမၼတ အီဗရာဟမ္လင္ကြန္း က “of the people, by the people, for the people - ျပည္သူကေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ၿပီး ျပည္သူ႔အတြက္ျဖစ္ေသာ ျပည္သူ႔အစိုးရ” လို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ လူထုေခါင္းေဆာင္ကေတာ႔ သူမရဲ႕မိန္႔ခြန္းမွာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရရဲ႕အႏွစ္သာရကို “ျပည္သူသာပထမ၊ ျပည္သူသာ ဒုတိယ၊ ျပည္သူသည္သာေနာက္ဆံုးအထိ” လို႔ ဖြင့္ဆိုျပခဲ႔ပါတယ္။
အစိုးရသစ္ရဲ႕သေဘာထားေတြအနက္ ျပည္သူ႔ရင္ထဲအထိဆံုးကေတာ့ လြပ္လပ္ေရးဗိသုကာႀကီး ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေျပာခဲ႔တဲ႔ “တိုင္းျပည္ကို သစၥာ၊ ေမတၱာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ပါမယ္” ဆိုတဲ့ကတိစကားကို သမီးျဖစ္သူ လူထုေခါင္းေဆာင္က ထပ္ေလာင္း ကတိျပဳေျပာဆိုခဲ႔တာကိုပါ။
လူထုေခါင္းေဆာင္အေနနဲ႔ အစိုးရသစ္ရဲ႕မူဝါဒလမ္းစဥ္မ်ားနဲ႔ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြ ကိုရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးလည္း ျပည္သူေတြ မနာတဲ့နည္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ဳိး သားရင္ၾကားေစ႔ေရးတို႔ကိုလည္း ခ်ိတ္ဆက္ေျပာၾကားခဲ့တာကို ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖက္ ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ေပၚေပါက္ေရးဟာလည္း ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ မီးေမာင္းထိုး ေျပာဆိုခဲ႔ပါေသးတယ္။
လူထုေခါင္းေဆာင္ေျပာၾကားခဲ႔တဲ့ကိစၥရပ္ေတြထဲမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဟာ စိတ္လႈပ္ ရွားစရာအေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရသစ္နဲ႔ လူထုေခါင္းေဆာင္အေနနဲ႔ ဘယ္သူမွမထင္ထားတဲ့နည္းေတြနဲ႔ လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႕ေဘာင္ထဲကေနပဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ဆက္တိုက္ေဆာင္ရြက္ျပေနတာကို ရင္သပ္ရႈေမာဖြယ္ေတြ႔ျမင္ေနရတဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး ေငြေရာင္ပိတ္ကားကို ဆက္လက္ ေစာင္႔ၾကည္႔ဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ႔ သူမရဲ႕မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႕အခန္း (၁) ပုဒ္မ (၄) မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ “ႏိုင္ငံေတာ္၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ားထံမွဆင္းသက္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ တစ္ဝန္းလံုး၌ တည္သည္” ဆိုတဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ကို သူမရဲ႕မိန္႔ခြန္းမွာ ကိုးကားေျပာဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီျပ႒ာန္း ခ်က္ကို ဥပေဒစကားနဲ႔မဟုတ္ပဲ အရပ္သားစကားနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ျပည္သူကသာ ပိုင္ဆိုင္ၿပီး ျပည္သူကိုယ္တိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္ဆိုတဲ႔ အဓိပၸာယ္ပါပဲ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဒါေၾကာင္႔ပဲ “ျပည္သူသာ ပထမ၊ ျပည္သူသာ ဒုတိယ၊ ျပည္သူသာ ေနာက္ဆံုးအထိ - People are the first, second and till the last” လို႔ ဆိုခဲ့တယ္ထင္ပါတယ္။
(၂)
အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ႔ေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုေပၚေပါက္လာေရး တို႔ဟာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးနဲ႔တိုက္ရိုက္ပတ္သက္တယ္ဆိုတာ အလြန္ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမႈဘဝဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔၊ တိုင္းျပည္တိုးတက္ႀကီးဖြားဖို႔ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြဟာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ ေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ပတ္သက္မႈရွိသလားဆိုတာ ဆန္းစစ္ေဝဖန္ထိုက္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ေျပာဆိုေနရျခင္းက တန္းတူညီမွ်မႈရရွိႏို္င္ဖို႔ ျဖစ္ပါ တယ္။ စစ္တပ္နဲ႔အရပ္ဖက္ၾကား၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းၾကား၊ လူထုလူတန္းစားအသီးသီးၾကား တန္း တူညီမွ်ျဖစ္တဲ့ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတရပ္က အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ က ႏိုင္ငံသားအားလံုးအတြက္ တန္းတူညီမွ်မႈကို အာမခံခ်က္ေပးႏုိင္မယ္ဆိုရင္၊ တနည္းအားျဖင္႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဟာ ျပည္သူ႔ထံက အမွန္တကယ္ ဆင္းသက္ၿပီး ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းလံုးမွာ တည္ႏိုင္ၿပီဆိုရင္ အမ်ဳိး သားရင္ၾကားေစ႔ေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ စစ္မွန္တဲ႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ေပၚေရးတို႔ဟာ အစဥ္လိုက္ ျဖစ္ေပၚလာမွာပါ။ အဲဒီလိုျဖစ္ေပၚလာျခင္းရဲ႕ေနာက္မွာ ျပည္သူအားလံုးရဲ႔ လူမႈဘဝဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ႀကီးပြားမႈ၊ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင္႔မားလာမႈေတြကို ေတြ႔ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်ဳပ္ၿပီးေျပာ ရရင္ေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဟာ တန္းတူညီမွ်မႈရွိေရးကို အာမခံခ်က္ေပးဖို႔ျဖစ္ၿပီး တန္းတူညီမွ် မႈရွိမွသာလွ်င္ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္။
(၃)
အဂၤလန္ႏိုင္ငံဆိုတာ ၁၅၈၈ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္အထိ လူမသိသူမသိ ႏုိင္ငံငယ္ေလး တခုျဖစ္ပါတယ္။ အ႒မ ေျမာက္ ဟန္နရီဘုရင္ (Henry VIII) နဲ႔ သမီးျဖစ္သူ ပထမေျမာက္ေမရီဘုရင္မ (Mary I) တို႔လက္ထက္၊ ၁၅၀၀ ျပည့္ႏွစ္ပတ္ဝန္းက်င္ေတြမွာ ဘာသာေရးအရ တန္းတူညီမွ်မႈမရွိတဲ႔အတြက္ တိုင္းသူျပည္သားေတြဟာ စိတ္ႏွလံုးမခ်မ္းေျမ့ၾကရသလို ေသြးစည္းညီညြတ္မႈလည္း မရွိခဲ႔ပါဘူး။ ရွင္ဘုရင္နဲ႔ အယူအဆမတူသူေတြ၊ ဘာ သာေရးယံုၾကည္ခ်က္မတူသူေတြ၊ ဘုရင္႔အႀကိဳက္ မလိုက္သူေတြကို ရွင္းလင္းသုတ္သင္ခဲ႔ပါတယ္။ ေမရီ ဘုရင္မ ဆိုရင္ ပရိုတက္စတင့္ (Protestant) ဂိုဏ္းဝင္ေတြကို သုတ္သင္လြန္းမက သုတ္သင္လြန္းလို႔ ေသြးစြန္းတဲ့ ေမရီ (Bloody Mary) လို႔ေတာင္ သမိုင္းမွာ အမည္ရခဲ႔ပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အဲဒီေခတ္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာ တန္းတူညီမွ်မႈမရွိသလို တိုင္းျပည္ကလည္းလူရာမဝင္တဲ့ ခပ္ႏုပ္ႏုပ္တိုင္းျပည္ငယ္ေလးပါ။
၁၅၅၈ ခုႏွစ္မွာ ေမရီကြယ္လြန္ၿပီး အေဖတူ အေမကြဲညီမျဖစ္သူ ပထမအဲလီဇဘက္ဘုရင္မ (Elizabeth I) နန္းတက္ပါတယ္။ အဲလီဇဘက္ဘုရင္မကေတာ႔ တိုင္းျပည္မွာ လြပ္လပ္စြာကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင္႔ကို အာမခံ ေပးလိုက္ပါတယ္။ အသက္ ၂၅ ႏွစ္သာရွိေသးတဲ့ ဘုရင္မအဲလီဇဘက္ရဲ႕ တန္းတူညီမွ်ေရး စြမ္းေဆာင္ခ်က္ ေၾကာင္႔ တိုင္းျပည္မွာ စစ္မွန္တဲ႔ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ႔ေရးနဲ႔ ေသြးစည္းညီညြတ္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။
အဲဒီေခတ္ကာလမွာ စပိန္ဘုရင္ ဒုတိယဖိလစ္ (Phillip II) ဟာ ႀကီးမားတဲ႔ ေရတပ္အင္အားကို ပိုင္ ဆိုင္ထားၿပီး ကမာၻမွာလူစြာလုပ္ႏိုင္ေနတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းျပည္မွာ တန္းတူညီမွ်မႈကေနတဆင္႔ ညီညြတ္မႈကိုေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ႔တဲ့ အဂၤလန္ဘုရင္မဟာ ၁၅၈၇ မွာ စပိန္တို႔အတြက္အလြန္အေရးပါလွတဲ႔ အတၱ လႏၱိတ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ ေကးဒစ္ (Cadiz) ကို ရုတ္တရက္ ဝင္တိုက္ခဲ႔ပါတယ္။ စပိန္တို႔အေနနဲ႔ ကတံုးေပၚထိပ္ ကြက္ခံရတာေၾကာင္႔ အာမာဒါ (Armada) လို႔ေခၚတဲ့ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ေရတပ္အုပ္ႀကီးနဲ႔ အဂၤလန္ကို တိုက္ခိုက္ ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ပါတယ္။ အာမာဒါမွာ စစ္သေဘၤာ ၁၃၂ စင္း၊ စစ္သည္ ၁၇၀၀၀၊ သေဘၤာသား ၈၀၀၀ အျပင္ သေဘၤာေတြေပၚမွာ လက္နက္ခဲယမ္း၊ စစ္ျမင္း၊ စားနပ္ရိကၡာ၊ အလုပ္အေကြ်း ေက်းကြ်န္ရာေပါင္းမ်ားစြာအျပင္ အဂၤလန္ေျမကို သိမ္းပိုက္ၿပီးတဲ့အခါ ဘာသာေရးလြပ္လပ္ခြင္႔ရထားတဲ့တိုင္းျပည္ကို သူတို႔ကိုးကြယ္တဲ႔ ဘာသာ တရားတခုတည္းသာ သြတ္သြင္းႏိုင္ဖို႔ ရိုမန္ကက္သလစ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြပါ ေခၚေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ အာမန္ဒါစစ္တပ္ႀကီးကိုခုခံဖို႔ အဲလီဇဘက္ရဲ႕ေရတပ္မွာ စစ္သေဘၤာ ၃၆ စီးသာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲလီဇဘက္ဘုရင္မက စည္းလံုးညီညြတ္မႈကိုတည္ေဆာက္ထားႏိုင္ခဲ႔တဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္ထဲက လူစြန္႔စား ေတြ၊ ပုဂၢလိကသေဘၤာပိုင္ရွင္ေတြရဲ႕အကူအညီနဲ႔ သေဘၤာအစင္း ၁၆၀ ပါတဲ့ေရတပ္ကိုစုဖြဲ႔ၿပီး ရင္ဆိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ (၈-၈-၁၅၈၈) ရက္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီး မေပၚေပါက္မီ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀ တိတိအလိုမွာ အဲလီဇဘက္ဘုရင္မဟာ အာမန္ဒါေရတပ္ႀကီးကို နလန္မထူႏိုင္ေအာင္ အႏိုင္ယူခဲ႔ပါတယ္။ ဒီတိုက္ပြဲဟာ ကမာၻ႔ သမိုင္းမွာ အထူးထင္ရွားတဲ့တိုက္ပြဲတပြဲျဖစ္သလို လူမသိသူမသိ ႏိုင္ငံငယ္ေလးတခုကို ကမာၻ႔ထိပ္တန္းႏိုင္ငံ တခု၊ ေနမဝင္အင္ပါယာတခုအဆင္႔ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေဆာင္ေပးမယ္႔ ပထမဆံုးေျခလွမ္း ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။
ပေဒသရာဇ္စနစ္ကို ျပန္လည္တမ္းတေနျခင္း၊ ပေဒသရာဇ္ ဧကရီတပါးရဲ႕ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔ကို ခ်ီးက်ဴးလို ျခင္းမဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ စစ္တပ္အင္အားထက္ စည္းလံုးညီညြတ္မႈက အေရး ႀကီးေၾကာင္း၊ စည္းလံုးညီညြတ္မႈအတြက္ တန္းတူညီမွ်မႈကအေရးႀကီးေၾကာင္း သမိုင္းရဲ႕သက္ေသတခုကို ဆြဲ ထုတ္ဆင္ျခင္ၾကည္႔ျခင္းမွ်သာျဖစ္ပါတယ္။
(၄)
လူထုေခါင္းေဆာင္က ျပည္သူသာပထမ၊ ျပည္သူသာ ဒုတိယ၊ ျပည္သူသာ ေနာက္ဆံုးအထိလို႔ ဆိုေပ မယ့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႔ ပုဒ္မ ၆(စ) မွာေတာ႔ “ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈအခန္း က႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ႏို္င္ေရး” လို႔ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။
ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးတခုကို တည္ေဆာင္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ႔ အစိုးရတရပ္တည္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ လို႔မရပါဘူး။ ျပည္သူတရပ္လံုးက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ တန္းတူညီမွ်မႈရွိတဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတရပ္ ေပၚေပါက္လာေရးသည္သာ ပထမဦးစားေပး၊ ဒုတိယဦးစားေပး၊ ေနာက္ဆံုးအထိ ဥိးစားေပးျဖစ္တယ္လို႔ မမွိတ္မသုံယံုၾကည္ၿပီး ျပည္သူ႔အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ဝန္းရံေပးၾကဖို႔ လို အပ္ပါတယ္။