ကိုသန္းလြင္ - ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ရာ၀ယ္
(မိုးမခ) ေမ ၁၇၊ ၂၀၁၆
(၁)
ေမလ(၁၂)ရက္ေန႔က လန္ဒန္ျမိဳ႕တြင္က်င္းပခဲ့ေသာ ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ကြန္ဖရင့္သို႔ စကၤာပူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မွ သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔ခဲ့ရာတြင္ စကၤာပူႏိုင္ငံ၏ ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အဘယ့္ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ရပံုကို အခ်က္ (၄) ခ်က္ ျဖင့္ ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။
စကၤာပူႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက သန္႔ရွင္းေသာျမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ တခုကို ခ်န္ထား ႏိုင္ခဲ့ျခင္း၊ ပထမဆံုးတက္လာသည့္ PAP- People’s Action Party အစိုးရသည္ ၀န္ထမ္းမ်ားျခစားျခင္း ကိစၥကို တိုက္ဖ်က္ရမည္ဟု သံဓိဌာန္ခ်ခဲ့ျခင္း၊ တတိယအခ်က္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာအစိုးရအဆက္ဆက္က ျခစားမႈကို လက္မခံ၊ တိုက္ဖ်က္ရမည္ဟု (Political Will) ရွိထားခဲ့ျခင္း၊ ေနာက္ဆံုးအခ်က္မွာ ၀န္ထမ္းမ်ား ႏွင့္အတူ စာသံုးသူ၊ ျပည္သူမ်ားပါ မိမိ ဆႏၵျပည့္၀ေရးအတြက္ ၀န္ထမ္းမ်ားကို လာဒ္ေပးလာဒ္ယူလုပ္စရာမလို ဟူေသာ ခံယူခ်က္(mind set) ရွိထားျခင္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္ဟုေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
စကၤာပူတြင္ PCA - Prevention Of Corruption Act ဟုေခၚေသာ ဥပေဒရွိသည္၊ လူတစ္ေယာက္ ၾကြယ္၀ ခ်မ္းသာလာလ်င္ တာ၀န္ရွိသူက ေမးျမန္းလာပါက ထို၀င္ေငြမ်ားကို ဘယ္သို႔ရရွိပါသည္ဆိုေသာ အခ်က္ကို ရွင္းလင္းျပရန္ ထိုသူ႔တြင္တာ၀န္ရွိသည္၊ ရွင္းမျပႏိုင္ဘူးဆိုလ်င္ သူသည္ မသမာေသာနည္းျဖင့္ ရရွိပါသည္ဟု ၀န္ခံျခင္းျဖစ္ျပီး အျပစ္ေပးရုံသာက်န္ေတာ့သည္၊
မသမာမႈမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ CPIB ေခၚ Corrupt Practice Investigation Bureau အဖြဲ႔သည္ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုးတို႔အေပၚတြင္ စစ္ေဆးအေရးယူပိုင္ခြင့္ရွိသည္၊ ထိုအဖြဲ႔ကို လိုအပ္သမွ်လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးထားသည္၊ ထိုအဖြဲ႔သည္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကို တိုက္ရုိက္ အစီရင္ခံရသည္၊ ထိုအဖြဲ႔သည္ တိုင္စာရလ်င္ေသာ္၄င္း၊ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္က မသကၤာျဖစ္လ်င္ေသာ္၄င္း အျဖစ္မွန္ေပၚသည္အထိ စံုစမ္း ေထာက္လွမ္းေလ့ရွိသည္၊
အက်င့္ပ်က္မႈကို အေရးယူရာတြင္ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိ၊ ႏိုင္ငံသားတေယာက္သည္ အျခား ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့လ်င္လည္း ထိုသူကိုစကၤာပူ ဥပေဒက အေရးယူႏိုင္သည္၊
ျမန္မာစကားပံုတြင္ “ ေခါင္ကမိုးမလံုလ်င္ အိမ္ပ်က္ရုံသာရွိမည္” ဟူေသာ ဆိုရုိးရွိသည္၊ တရုတ္စကားပံုတြင္ “ေခါင္က ထုပ္တန္းက မေျဖာင့္လ်င္ ေအာက္ေျခကသစ္သားတန္းေတြ ေကြးေကာက္ကုန္ၾကရမည္” ဆိုေသာ စကား ရွိသည္၊ အာဏာပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ျခစားမႈကင္းရွင္းမွသာ ေအာက္ေျခကလိုက္နာပါလိမ့္မည္ဟု ဆိုလိုရင္းျဖစ္ပါသည္။
ျခစားမႈ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ားကို စီပီအိုင္ဘီ ကစံုစမ္းထုတ္ေဖၚသည္ဆိုလ်င္ ထိုအဖြဲ႔ကို ေကာ ဘယ္သူက ေစာင့္ ၾကည့္ပါသနည္းဟု ေမးရန္ရွိသည္၊ လြန္ခဲ့ေသာ (၂) ႏွစ္က CPIB ဒါရုိက္တာတစ္ေယာက္မွာ ေဒၚလာသန္း ၁.၇ မွ် အလႊဲသံုးစား လုပ္မႈျဖင့္ တရားစြဲဆိုခံရသည္၊ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္က မစၥတာလီကြမ္းယူးႏွင့္ သားျဖစ္သူတို႔သည္ ကြန္ဒိုမီနီယံ၀ယ္ရာတြင္ မတရားေသာ ေလွ်ာ့ေစ်းျဖင့္ ၀ယ္ယူရသည္ဟုစြပ္စြဲၾကေသာေၾကာင့္ ထိုစဥ္က ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဂုိေခ်ာက္ေတာင္း က စစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔ဖြဲ႔ျပီးစစ္ေဆးေပးခဲ့ရဘူးသည္။
(၂)
၀န္ထမ္းမ်ား ျခစားသည္ဟု ဆိုျခင္းမွာ မိမိေနရာ(Position) ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ရွိသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လိုအပ္သူမ်ားထံမွ တန္ဇိုးလက္ေဆာင္ရယူျခင္းကိုေခၚသည္။
ျခစားျခင္းသည္ လူေနမႈစနစ္အတြက္ မလိုလားအပ္ေသာ ေရာဂါေ၀ဒနာတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ပါသည္၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ေပါင္းစံုတို႔သည္ ဤအက်င့္ပ်က္ျခစားသည့္ ကိစၥကို တိုက္ဖ်က္ရန္အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကိဳးစားလ်က္ရွိၾကပါသည္၊ ထိုႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ေအဂ်င္စီမ်ားကို ဖြဲ႔စည္းၾကသည္၊ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားလိုက္နာရန္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ေရးဆြဲၾကသည္၊ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားကလည္း သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းအလုပ္လုပ္ပါမည္ဟု ပဋိဥာဥ္ ျပဳၾကရသည္၊ သို႔ပါေသာ္လည္း ဤအက်င့္ပ်က္ လာဒ္ယူျခင္းေရာဂါသည္ ရွိျမဲရွိေနၾကပါသည္။
ျမန္မာျပည္ ဒီမိုေရစီအစိုးရသစ္အတြက္ အေရးတၾကီးလုပ္ေဆာင္ရန္အခ်က္မ်ားတြင္ ျခစားမႈပေပ်ာက္ေရးသည္ ထိပ္တန္းမွ ပါ၀င္ပါသည္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္လည္း စကၤာပူႏိုင္ငံကဲ့သို႔ သန္႔ရွင္းေသာ ျဗိတိသွ်ျမိဳ႕ျပ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးစနစ္တခု တခ်ိန္ကရွိခဲ့ဘူးပါသည္၊ သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္သည္ ရိုးသားသန္႔ရွင္းေသာ စနစ္သည္ မရွိေတာ့ သေလာက္ ပ်က္ဆီးေနျပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
အႏွစ္ ၅၀ အတြင္း ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္လာခဲ့ေသာ စကၤာပူကဲ့သို႔ႏိုင္ငံမွ အတုယူစရာ အခ်က္အလက္မ်ားစြာ ရွိေန ပါသည္၊ ပံုတူကူးခ်ရန္ မလိုပါ၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္က ကမၻာ့အေျခအေန ႏွင့္ ယေန႔ စက္မႈ ပစၥည္း ကိရိယာ တိုးတက္မႈ အေျခအေန မွာ မတူညီပါ၊ ဗဟုသုတ သင္ခန္းစာယူရန္ ရွိသည္မ်ားကို ရွာေဖြသူ သိလိုသူတို႔ အတြက္ အလြယ္တကူ ရွာေဖြေတြ႔ရွိႏိုင္ေနၾကျပီး ျဖစ္ပါသည္၊ ႏိုင္ငံေပါင္းစံု အစိုးရ ေပါင္းစံုတိ႔ုတြင္ သူတို႔ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားကို ေျပာျပ ေ၀ငွရန္ ေဒတာမ်ားအဆင္သင့္ရွိေနၾကပါျပီ၊
ထိုလူမႈေရးလိုအပ္ခ်က္ အမွားမ်ားကို ျပင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ အစိုးရတြင္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ခိုင္မာေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အထူးေရးသားရန္ မလိုပါ၊ သို႔ပါေသာ္လည္း လာဒ္ေပး လာဒ္ယူ ကင္းရွင္းေသာ စနစ္တခုေပၚေပါက္လာေရး ဆိုသည္မွာ လြယ္ကူေသာ အလုပ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္ မမွီဘဲ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ လစာနိိမ့္က်ေနျခင္း မွာ အလြန္ၾကီးမားေသာ အခက္အခဲၾကီးျဖစ္ ေနပါသည္၊ အစိုးရသက္တမ္း ၅ ႏွစ္ အတြင္း ညီမွ်ေသာ (Balanced Budget) ဘတ္ဂ်က္တခု ေရးဆြဲ ႏိုင္ေရး မွာ ပဌမဆံုး လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ပါသည္၊ တနည္းဆိုေသာ္ အစိုးရသည္ မိမိ၀န္ထမ္းမ်ားကို အဆင့္မွီမွီ လစာေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ရန္ပံုေငြ လိုအပ္ပါသည္။
၆၄ ဘီလီယံေဒၚလာ မွ်လည္ပါတ္ေငြရွိေသာ စကၤာပူႏိုင္ငံ ၏ ၂၀၁၆ ဘတ္ဂ်က္တြင္ ကုမၸဏီ ေကာ္ပိုေရးေရးရွင္း မ်ားမွရသည့္ အခြန္ေငြက ၂၁.၆% ျဖင့္ အမ်ားဆံုး၊ အစိုးရ၀န္ေဆာင္မႈ အခြန္ ( GST – Government Service Tax ) က ဒုတိယအမ်ားဆံုး ၁၆.၁ % ႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္ တဦးခ်င္းစီ၏ အေကာက္ခြန္က ၁၄.၂ % ျဖစ္ပါသည္၊ စကၤာပူ ထက္သာေသာအခ်က္မွာ ျမန္မာျပည္တြင္ သဘာ၀ သယံဇာတႏွင့္ ေျမဧရိယာ အက်ယ္အ၀န္း မ်ားစြာရွိေနျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္၊ စနစ္က မွန္ကန္လာျပီဆိုလ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ ရံပံုေငြမွာ ျပည့္လွ်ံသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္၊
အစိုးရ၀င္ေငြအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေကာက္ခြန္ စနစ္ကို ေျမလွန္ျပီး ျပဳျပင္ရန္ လိုေၾကာင္း စီးပြားေရးကို နားလည္သည့္ သူတိုင္းက အၾကံေပးၾကပါလိမ့္မည္၊ ၀င္ေငြခြန္၊ ေစ်းေရာင္းခြန္၊ စသည္ျဖင့္ အခြန္အမ်ိဳးအစား ကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနေသးသည္၊ ရာျဖတ္ ၀န္ထမ္းေတြက မိမိအတြက္ ဘယ္ေလာက္က်န္မွာလဲ ဟူေသာ အၾကည့္ျဖင့္ ကိစၥတိုင္းကို ၾကည့္ေနၾက ပံုရသည္၊ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ အဆင္ေျပလ်င္ အခြန္ေငြ သက္သာျပီး အဆင္မေျပလ်င္ ေပးဘို႔သာျပင္ေပေရာ့၊
ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ ေလေၾကာင္းျဖင့္ ပို႔လိုက္ေသာ ပစၥည္းတခုသည္ ေလယာဥ္ဆိုက္ျပီးသည္ႏွင့္ နာရီပိုင္းအတြင္း ပိုင္ရွင္၏ လက္ထဲသို႔ ထည့္ေပးႏိုင္ရပါမည္၊ သေဘၤာျဖင့္ ေရာက္လာေသာ ကြန္တိန္နာမ်ားမွာ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ သံုးရက္ရျပီဆိုလ်င္ ပိုင္ရွင္မွထုတ္ယူသြားႏိုင္ရပါမည္၊ ကုန္သည္ကတင္ျပလာေသာ ပစၥည္းတန္ဖိုး ( Invoice ) ကို အေကာက္ခြန္ အရာရွိက ေမးခြန္းမထုတ္ပါ၊ အလြန္ၾကီးမားေသာ ကြာျခားမႈ မဟုတ္လ်င္ ပစၥည္းကို မဟန္႔ တားပါ၊ တနည္းေျပာရလ်င္ ကုန္သည္၏ပစၥည္းကို အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာေအာင္ ထိမ္းသိမ္း အခ်ိန္ဆြဲျခင္း မလုပ္ရပါ၊ အကယ္၍ ကုန္သည္က မသမာမႈလုပ္သည္ ဆိုလ်င္ စစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕ ေတြက ပစၥည္းထုတ္ေပးျပီး သည့္ ေနာက္မွာမွ အခ်ိန္မေရြး လိုက္လံစစ္ေဆးျပီး ဒဏ္ခ်ျခင္း၊ တရားစြဲျခင္းတို႔ိကို ျပဳလုပ္ရပါသည္။
ဘဏ္ႏွင့္ အစိုးရဌာနမ်ားတြင္လည္း ဤမူကိုခ်ေပးထားသင့္ပါသည္၊ ေကာင္တာမွ အရာရွိသည္ စာရြက္ စာတမ္း စစ္မစစ္၊ အတု ဟုတ္မဟုတ္ အခ်ိန္မ်ားစြာယူ၍ဆန္းစစ္ရန္တာ၀န္မရွိပါ၊ ထိုစာရြက္စာတမ္းမ်ားကို စစ္ေဆးေသာ အဖြဲ႔ကေနာက္ပိုင္းတြင္မွ စစ္ေဆးၾကပါလိမ့္မည္၊ ေကာင္တာမွ အရာရွိက အခ်ိန္ဆြဲထားျခင္းျဖင့္ လာဒ္ေပးလာဒ္ယူ ကိစၥေတြ တိုးပြားလာႏိုင္ပါသည္၊
ျပည္ပပို႔ကုန္အတြက္လည္း ကုန္သည္မ်ားကို ခက္ခဲေအာင္လုပ္ထားေသာ စည္းကမ္း နည္းလမ္းေတြကို ဖယ္ ရွားပစ္ရပါမည္၊ အေကာက္ခြန္ဌာန ကို မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ရွိေသာ၊ တက္ၾကြေသာ၊ တိုးတက္ေစလိုေသာ အျမင္ရွိသည္ လူငယ္မ်ားႏွင့္ အစားထိုးႏိုင္သင့္ပါျပီ၊ ထိုအရာရွိမ်ားကို လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားေပးျပီး အစိုးရ၏ ရံပံုေငြကို ထိခိုက္ျခင္း မျဖစ္ေအာင္ ၾကပ္မတ္ ထားႏိုင္သင့္ပါျပီ၊
၀န္ထမ္းမ်ား၏ ပါ၀င္ပါတ္သက္မႈ နည္းရန္ေသာ္၄င္း၊ အစိုးရ၏ ရံပံုေငြကို မဖိတ္စင္ေရး အတြက္၄င္း အစိုးရ၏ e-government စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါမည္၊ လူတိုင္း၏ မွတ္ပံုတင္နံပါတ္မ်ား၊ ကဒ္ျပားမ်ားသည္ ကြန္ပ်ဴတာ မွတ္တမ္းတြင္ ထိမ္းသိမ္းရန္ လိုအပ္ပါသည္၊ မသမာေသာနည္းမ်ား ျဖင့္မွတ္ပံုတင္ကဒ္ကို ထုတ္ေပးထားသည္ဆိုလ်င္ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္က ထုတ္ေဖၚေပးပါလိမ့္မည္၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းၾကီးမ်ား၏ ၀င္ေငြ ထြက္ေငြကိစၥ မွန္သမွ်ကို အစိုးရက အခ်က္အလက္မ်ားစုေပါင္းရရွိေရးအတြက္ အားေကာင္းေသာ ဆာဗာၾကီး (Servers) မ်ားႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္ကို တည္ေဆာက္ၾကရပါမည္။
ျပည္သူလူထု၏ Property Listing ကို ကြန္ပ်ဴတာမ်ားျဖင့္မွတ္တမ္းတင္ရပါမည္၊ အိုးပိုင္၊ အိမ္ပိုင္ ဂရံကိစၥမ်ား ကိုကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ပင္ လုပ္ေဆာင္သင့္ပါသည္၊ အေရာင္းအ၀ယ္ အလႊဲအေျပာင္းကိစၥမ်ားကို ကြန္ပ်ဴတာက ပိုင္ ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ျပီဆိုလ်င္ ရထိုက္ေသာ အခြန္ေငြမ်ားကို အစိုးရက မဖိတ္မစင္ဘဲ ရရွိပါလိမ့္မည္၊
Computer Network မ်ားတည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္သည့္ Infra-structure အတြက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ ေငြမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ အေရးအၾကီးဆံုး လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေနပါသည္၊ တကၠသိုလ္မ်ားမွ ဘြဲ႕ရလာမည့္ လူငယ္ကြန္ပ်ဴတာ ပညာရွင္မ်ားျဖင့္ ႏိုင္ငံအတြက္ e-government စနစ္ကို ဦးဆံုးတည္ေထာင္ရပါမည္။
ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ မ်ားကို ဖိတ္ေခၚရန္ အတြက္ ႏိုးၾကားတက္ၾကြစြာ အလုပ္လုပ္ၾကမည့္ အရာရွိငယ္ အမ်ား အျပားလိုအပ္ေနပါသည္၊ စကၤာပူ ပံုစံျဖင့္ဆိုေသာ္ ႏိုင္ငံျခား မွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလိုသူမ်ားအတြက္၊ လိုအပ္ ေသာ ေျမေနရာ၊ အလုပ္သမား၊ ဘဏ္စာရင္း၊ စသည္ျဖင့္ လိုအပ္ခ်က္ အားလံုးကို တေနရာ၊ တရံုးထဲတြင္ ျဖည့္တင္းေပးႏိုင္ရပါမည္၊ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆင္း ထက္ျမက္ေသာ အရာရွိငယ္မ်ားကို ခန္႔ထားၾကရပါမည္၊ ႏိုင္ငံတကာ မွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ျပဳလုပ္လိုသူ မ်ားအတြက္ ျမင္သာထင္သာ ရွိေသာ ဥပေဒမ်ားကိုေရးဆြဲထားရပါမည္၊
လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားခ၊ တယ္လီဖုန္းဘီလ္ စသည္တို႔ကို စားသံုးသူမ်ားက မိမိ၏ဘဏ္ကဒ္ ႏွင့္ ျဖစ္ေစ၊ On Line ကေပးသြင္းႏိုင္ျပီဆိုလွ်င္ လူတို႔၏ လုပ္အား ႏွင့္ ယိုေပါက္မ်ားကို ပိတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္၊ ေမာ္ေတာ္ကား လိုင္စင္လဲ ျခင္းကိစၥကို ျမင္သာရံုး သို႔ လူတေယာက္ ႏွင့္ ကားတစီး တေနကုန္သြားျပီး ေနကုန္ေအာင္ လုပ္ရျခင္း ကိစၥမ်ားမွာ မျဖစ္သင့္ေတာ့ပါ၊ ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္ကို က်င့္သံုးႏိုင္ျပီ ဆိုလ်င္ ျပည္သူလည္းသက္သာ အစိုးရလည္း ၀င္ေငြတိုး၊ မ်ားစြာ အက်ိဳးရွိႏိုင္သည့္ ကိစၥပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုနည္းတူ မီးရထား၊ ေမာ္ေတာ္ကားခ ေပးရန္ရွိသည္မ်ားကို ကြန္ပ်ဴတာ မွ ေငြေပးေငြယူ လုပ္သည့္ စနစ္ လည္းရွိေနသင့္ပါျပီ၊ ထိုစီမံခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ရန္ အတြက္မူ အခ်ိန္လည္းယူ၍ ေငြကုန္ေၾကးက်လည္း မ်ားပါ လိမ့္မည္၊ သို႔ေသာ္လည္း ထိုအရာမ်ားက ၀န္ထမ္း အက်င့္ပ်က္မႈမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည္ ဟုဆို လ်င္ မျဖစ္မေနလုပ္ၾကရပါမည္၊
စကၤာပူမွ မီးပြိဳင့္မ်ားတြင္ ပုလိပ္မေစာင့္ေတာ့ပါ၊ကင္မရာမ်ားက မီးပြိဳင့္မ်ားကို ေစာင့္ၾကပ္ေပးသည့္နည္းတူ ကား အျမန္ေမာင္းသူ စည္းကမ္းေဖါက္ဖ်က္သူမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေပးေနၾကပါသည္၊ စည္းကမ္းေဖါက္သူမ်ားထံ ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ေရးေသာ သမၼာန္စာမ်ားေရာက္လာၾကပါသည္၊
(၃)
ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ လာဒ္ေပးလာဒ္ယူမႈကင္းေသာ လူေနမႈစနစ္တရပ္ ထူေထာင္ႏိုင္ေရးမွာ အေ၀းၾကီးလိုပါ ေသးသည္၊ အက်င့္ဆိုးမ်ားျဖင့္ အရိုးစြဲေနေသာ မေကာင္းသည့္ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ားကို ဖယ္ရွားၾကရပါမည္၊ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာရွိေနေသာ အလုပ္ခြင္တြင္ ပညာတတ္လူငယ္မ်ားကို တာ၀န္ ေပးရပါမည္၊ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္ ေသာ စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ လူၾကီးေတြက လမ္းညႊန္ျပသႏိုင္လ်င္ပန္းတိုင္သို႔ အျမန္ဆံုးေရာက္ရွိႏိုင္ပါလိမ့္မည္၊
ကိုသန္းလြင္
Photo : Aung Htet