ထက္ေခါင္လင္း၊ အိခ်ယ္ရီေအာင္ - အစိုးရသစ္နဲ႔ ပ်က္စီးေနတဲ့တကၠသိုလ္ပညာေရး
(မူရင္း - Myanmar NOW) မိုုးမခ၊ ေမ ၂၂၊ ၂၀၁၆
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) – ေက်ာင္းဆရာ ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုး သူ႔အိမ္ကေန ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပင္မွာရိွတဲ့ ေက်ာင္းကုိေရာက္ဖို႔ ၂ နာရီ ေလာက္ၾကာေအာင္ ဘတ္စ္ကား စီးရပါတယ္။
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဆရာေတြဟာ အမ်ားျပည္သူသံုး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္ေတြေပၚမွာ အခ်ိန္ကုန္ၿပီးမွ စာသင္ေက်ာင္းကို ေရာက္ၾကရတာလုိ႔ ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္၊ ရုကၡေဗဒ ဌာနက လုပ္သက္ ၁၄ ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီျဖစ္တဲ့ ကထိက ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးက ေျပာျပပါတယ္။
“ကားေပၚမွာ ေခၽြးပ်ံ၊ စိတ္မၾကည္လင္မႈက ျဖစ္လာၿပီ၊ ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ ကေလးေတြကို စိတ္လက္ၾကည္သာစြာနဲ႔ စာသင္ႏိုင္ေတာ့မတုန္း"လို႔ ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္မ်ားနည္းတူ ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္ဟာ ၿမိဳ႕ျပင္မွာ တည္ရိွေနျခင္း၊ ေက်ာင္းထဲမွာ ေက်ာင္းသားမ်ား ေနထိုင္တဲ့ အေဆာင္ေတြ ပါဝင္မႈမရိွျခင္းတို႔ကေတာ့ ေက်ာင္းသား စုစည္းမႈကုိ ဟန္႔တားလိုတဲ့ စစ္အစုိးရရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြပါပဲ။ ၿမိဳ႕အစြန္အဖ်ား လယ္ကြင္းေတြၾကားထဲက တကၠသိုလ္ေတြမွာ အရိပ္ရ အပင္ႀကီးေတြ မရွိပါဘူး။ စာသင္ခ်င္စိတ္ေပၚလာေအာင္ ဆဲြေဆာင္မႈေတြ ကင္းမဲ့တဲ့ ေက်ာင္းပရဝုဏ္ထဲကုိေရာက္ဖို႔ လံုၿခံဳေရးဂိတ္ကို ျဖတ္ရပါေသးတယ္။
“ေက်ာင္းကိုလာရတာ ဒုကၡႀကံဳရသလို ေက်ာင္းထဲမွာလည္း တင္းက်ပ္လြန္းလို႔ ေထာင္လို႔ေတာင္ စိတ္ထဲ ခံစားမိတယ္၊ အခု ေက်ာင္းသားေတြ ျမင္ေနရတယ္ဆိုတာ စာေမးပြဲေျဖခ်ိန္မို႔၊ က်န္တဲ့အခ်ိန္ဆို ေျခာက္ကပ္ေနတာပဲ” လုိ႔ အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္မွာ သမိုင္းဘာသာရပ္ ဂုဏ္ထူးတန္း တက္ေနတဲ့ ကိုရဲျမတ္ဟိန္းက ဆိုပါတယ္။
ပညာေရးအသံုးစရိတ္ေတြေလွ်ာ့ခ်၊ အလြတ္က်က္မႈကို ဦးစားေပးရာကေန ဘြဲ႔ရ ပညာမတတ္သူေတြ ေပၚေပါက္လာၿပီး တပ္မေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း အဆင့္ျမင့္ပညာေရးက တျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီးသြားပါတယ္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢကုိ ပိတ္ပင္၊ ေက်ာင္းတက္စရာမလိုတဲ့ အေဝးသင္ပညာေရးစနစ္ကုိ အားေပးတဲ့နည္းနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြ စုေဝးတာကုိ ဟန္႔တားခဲ့ပါတယ္။
ယခု ပညာသင္ႏွစ္အတြင္း အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနလက္ေအာက္ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေန႔တက္ေက်ာင္းသား ၂ သိန္းေက်ာ္၊ အေဝးသင္ေက်ာင္းသား ၄ သိန္းေက်ာ္တို႔ တက္ေရာက္သင္ၾကားလ်က္ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
တကၠသိုလ္ ၁၆၉ ခုရိွရာမွာ ဝန္ႀကီးဌာန ၁၃ ခုက စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေနတယ္လို႔ အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနရဲ႕ စာရင္းေတြက ဆိုပါတယ္။ ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာနေအာက္မွာ တကၠသိုလ္ ၄၇ ခုပဲ ရိွတာပါ။ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္ေတြဆိုရင္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္ ပို႔ထားပါတယ္။
အစုိးရသစ္ဖဲြ႔ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဦးစားေပးမယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသလို သမၼတသစ္ ဦးထင္ေက်ာ္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ပညာေရးဝန္ႀကီးျဖစ္တဲ့ အေနာက္ပိုင္း တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးမ်ိဳးသိန္းႀကီးတို႔ဟာ အစစ အရာရာ နိမ့္က်ေနတဲ့ ပညာေရးစနစ္ကို စတင္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားလာပါတယ္။
“ပါတီရဲ႕ မူဝါဒအရေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘြဲ႔ရပညာတတ္တစ္ေယာက္ဟာ အနည္းဆံုး အာဆီယံအဆင့္ကို မီေအာင္ႀကိဳးစားဖုိ႔ စဥ္းစားထားတယ္” လို႔ NLD ပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္သလို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ပညာေရးျမွင့္တင္မႈေကာ္မတီ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာတင္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
လိုအပ္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ ပညာေရးအတြက္ ႏိုင္ငံအသံုးစရိတ္ရဲ႕ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္သာ သံုးေပမဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္ ၂ဝ၁၄- ၂ဝ၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာေတာ့ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အထိ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာ တင္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္သူေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တဲ့အစဥ္အလာကေန ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ လက္ထက္မွာ တခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းတြင္းလႈပ္ရွားမႈေတြကို ခြင့္ျပဳလာသလို ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ဆရာ၊ ဆရာမအဖြဲ႔အစည္းေတြကို ဟန္႔တားျခင္း မရိွေတာ့ပါဘူး။ စကားရည္လုပြဲ၊ အားကစားပြဲ၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲ၊ တကၠသိုလ္ ကင္းေထာက္အသင္း စတာေတြကို ေတြ႔ျမင္လာရပါၿပီ။
၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပပြဲေတြၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ပိတ္ထားတဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စာသင္ခန္းေတြလည္း ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ ျပန္ပြင့္လာပါတယ္။
၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဂၤလန္ႏိုင္ငံက Oxford အပါအဝင္ ျပည္ပတကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို စတင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဆရာေတြ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ပန္၊ ထိုင္း၊ တရုတ္ႏိုင္ငံက တကၠသုိလ္ေတြကို ရက္တို သင္တန္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
“တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ပထမဆံုးအဆင့္ျမွင့္ရမယ္ဆိုရင္ တကၠသုိလ္ေတြမွာ အားနည္းေနတဲ့ သင္ေထာက္ကူ ပစၥည္းေတြ၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြအျပင္ သင္ၾကားေပးရမယ့္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ အရည္အေသြးေတြကိုပါ ျမွင့္တင္ေပးဖုိ႔လိုတယ္” လုိ႔ ေဒါက္တာတင္ေအာင္က ဆိုပါတယ္။
“အဲ့ဒီက႑ေတြကို လုပ္ဖုိ႔ဆိုရင္ေတာ့ ဘ႑ာေရး အေထာက္အပံ့ေတြ အမ်ားႀကီးလိုတာေပါ့”
ပညာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ကြန္ရက္ (NNER) က ပညာေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ေဒါက္တာမင္းသိန္းကေတာ့ ဝန္ထမ္း စီမံခန္႔ခြဲမႈ စနစ္မက်သလို သင္ၾကားေရးပိုင္းေတြမွာပါ အားနည္းခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
“ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္၊ တပ္မေတာ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ရာထူး တိုးမယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီသူဟာ ဘယ္ေလာက္ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသလဲဆိုတာနဲ႔ အရင္ဆံုးၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္တယ္” လုိ႔ ေဒါက္တာမင္းသိန္းက ဆိုပါတယ္။
“အဲ့ဒီေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြအားလံုးက အမိန္႔နာခံတတ္တဲ့၊ လက္ညွိဳးေထာင္ ေခါင္းညိတ္တတ္တဲ့သူေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာ”
အျငင္းပြားဖြယ္ အမ်ိဳးသား ပညာေရးဥပေဒ
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းေတြက ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြ၊ NNER လို ပညာေရး အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသား ပညာေရးဥပေဒကို ျပ႒ာန္း၊ အဲဒီဥပေဒကို ေက်ာင္းသားအမ်ားအျပား ကန္႔ကြက္ရာမွာ အၾကမ္းဖက္ဖမ္းဆီးၿပီး တရားစြဲလိုက္ပါတယ္။ ထိန္းသိမ္းခံရတာတစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာခ်ိန္ NLD အစိုးရတက္လာတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ တရားစြဲဆိုမႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္လို႔ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာၾကပါၿပီ။
သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီတယ္ဆိုေပမယ့္ အေျခခံအဆင့္မွာ အေျခမခိုင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားအမ်ားစု နားလည္ႏိုင္ေအာင္ ျပင္သင့္တယ္၊ တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္ကုိ စာေမးပဲြရမွတ္ၾကည့္ၿပီး ဘာသာရပ္သတ္မွတ္တာမ်ိဳးေတြကိုလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ လိုတယ္လုိ႔ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ဗကသ) ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းတကၠသိုလ္က ရုကၡေဗဒဘာသာရပ္၊ အေဝးသင္ ဒုတိယႏွစ္ေက်ာင္းသား ကိုမင္းေသြးသစ္ (ေခၚ) ကိုသီဟသန္းဝင္းက ေျပာပါတယ္။
“တကၠသိုလ္ေတြမွာ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းေတြ မရွိဘူး။ ဒါေတြကို ျပန္လည္ျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔ လိုမယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
“ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ လစာ၊ လူေနမႈဘဝေတြကို ျမွင့္တင္ေပးဖုိ႔လည္း လိုမယ္။ ဒါမွ သူတို႔ရဲ႕ ဘဝရပ္တည္ေရးအတြက္ မေၾကာင့္မၾကေတာ့ပဲ သင္ၾကားေရးဘက္ကို ပိုအာရံုစိုက္ႏိုင္မွာ”
ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ သက္တမ္းမကုန္ခင္ အနည္းငယ္ ျပင္ဆင္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒကို ထပ္မံျပဳျပင္ဖို႔ အစီအစဥ္ မရိွေသးဘူးလုိ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ပညာေရးအဆင့္ျမွင့္တင္မႈေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာတင္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“ေနာင္ေတာ့ ျပင္သင့္တာျပင္ရမွာေပါ့။ ဘာေတြျပင္ရမလဲဆိုတာ သံုးၾကည့္မွသိမွာ” လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။ ေကာ္မတီအေနနဲ႔ လတ္တေလာမွာ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ထက္ ပညာေရး စနစ္ရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ အေျခခံပညာေရးစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဦးတည္ထားတယ္လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္အယူအဆသာမက NLD ပါတီရဲ႕ မူဝါဒအရပါ တကၠသိုလ္ေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိရမယ္၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ ဆရာသမဂၢေတြရွိရမယ္ဆိုတာကို သေဘာတူတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္က ႐ုကၡေဗဒကထိက ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးက လက္ေတြ႔ပိုင္းေတြမပါဘဲ သင္ယူခဲ့ရသူေတြ ဆရာေတြျပန္ျဖစ္တဲ့အခါ ေက်ာင္းရဲ႕အရည္အေသြး၊ ပညာေရးအဆင့္အတန္းေတြ က်ဆင္းခဲ့ရတယ္၊ ေက်ာင္းသားနဲ႔ ဆရာ အေရအတြက္လည္း မမွ်မတျဖစ္ေနတယ္လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။
“လက္ေတြ႔သင္ၾကားေရးပိုင္းမွာ မိုက္ခရိုစကုတ္ကို ၾကည့္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကခ်ိန္ထား၊ ေက်ာင္းသား ၂ဝ ေက်ာ္က လာၾကည့္ၾက၊ ဒါပဲလုပ္လုိ႔ရတယ္။ ပ်က္သြားရင္ ကိုယ္ပဲ ျပန္ေလ်ာ္ရမွာ၊ အခုဘြဲ႔ရသြားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မိုက္ခရိုစကုပ္ေတာင္ မခ်ိန္တတ္ၾကဘူး” လို႔ သူက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ။
စစ္အစုိးရလက္ထက္ ယိုယြင္းသြားတဲ့ တကၠသိုလ္ပညာေရးကုိ အစုိးရသစ္လက္ထက္မွာ အႀကီးအက်ယ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမွာျဖစ္ပါတယ္
ထက္ေခါင္လင္း၊ အိခ်ယ္ရီေအာင္
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) – ေက်ာင္းဆရာ ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုး သူ႔အိမ္ကေန ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပင္မွာရိွတဲ့ ေက်ာင္းကုိေရာက္ဖို႔ ၂ နာရီ ေလာက္ၾကာေအာင္ ဘတ္စ္ကား စီးရပါတယ္။
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဆရာေတြဟာ အမ်ားျပည္သူသံုး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္ေတြေပၚမွာ အခ်ိန္ကုန္ၿပီးမွ စာသင္ေက်ာင္းကို ေရာက္ၾကရတာလုိ႔ ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္၊ ရုကၡေဗဒ ဌာနက လုပ္သက္ ၁၄ ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီျဖစ္တဲ့ ကထိက ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးက ေျပာျပပါတယ္။
“ကားေပၚမွာ ေခၽြးပ်ံ၊ စိတ္မၾကည္လင္မႈက ျဖစ္လာၿပီ၊ ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ ကေလးေတြကို စိတ္လက္ၾကည္သာစြာနဲ႔ စာသင္ႏိုင္ေတာ့မတုန္း"လို႔ ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္မ်ားနည္းတူ ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္ဟာ ၿမိဳ႕ျပင္မွာ တည္ရိွေနျခင္း၊ ေက်ာင္းထဲမွာ ေက်ာင္းသားမ်ား ေနထိုင္တဲ့ အေဆာင္ေတြ ပါဝင္မႈမရိွျခင္းတို႔ကေတာ့ ေက်ာင္းသား စုစည္းမႈကုိ ဟန္႔တားလိုတဲ့ စစ္အစုိးရရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြပါပဲ။ ၿမိဳ႕အစြန္အဖ်ား လယ္ကြင္းေတြၾကားထဲက တကၠသိုလ္ေတြမွာ အရိပ္ရ အပင္ႀကီးေတြ မရွိပါဘူး။ စာသင္ခ်င္စိတ္ေပၚလာေအာင္ ဆဲြေဆာင္မႈေတြ ကင္းမဲ့တဲ့ ေက်ာင္းပရဝုဏ္ထဲကုိေရာက္ဖို႔ လံုၿခံဳေရးဂိတ္ကို ျဖတ္ရပါေသးတယ္။
“ေက်ာင္းကိုလာရတာ ဒုကၡႀကံဳရသလို ေက်ာင္းထဲမွာလည္း တင္းက်ပ္လြန္းလို႔ ေထာင္လို႔ေတာင္ စိတ္ထဲ ခံစားမိတယ္၊ အခု ေက်ာင္းသားေတြ ျမင္ေနရတယ္ဆိုတာ စာေမးပြဲေျဖခ်ိန္မို႔၊ က်န္တဲ့အခ်ိန္ဆို ေျခာက္ကပ္ေနတာပဲ” လုိ႔ အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္မွာ သမိုင္းဘာသာရပ္ ဂုဏ္ထူးတန္း တက္ေနတဲ့ ကိုရဲျမတ္ဟိန္းက ဆိုပါတယ္။
ပညာေရးအသံုးစရိတ္ေတြေလွ်ာ့ခ်၊ အလြတ္က်က္မႈကို ဦးစားေပးရာကေန ဘြဲ႔ရ ပညာမတတ္သူေတြ ေပၚေပါက္လာၿပီး တပ္မေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း အဆင့္ျမင့္ပညာေရးက တျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီးသြားပါတယ္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢကုိ ပိတ္ပင္၊ ေက်ာင္းတက္စရာမလိုတဲ့ အေဝးသင္ပညာေရးစနစ္ကုိ အားေပးတဲ့နည္းနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြ စုေဝးတာကုိ ဟန္႔တားခဲ့ပါတယ္။
ယခု ပညာသင္ႏွစ္အတြင္း အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနလက္ေအာက္ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေန႔တက္ေက်ာင္းသား ၂ သိန္းေက်ာ္၊ အေဝးသင္ေက်ာင္းသား ၄ သိန္းေက်ာ္တို႔ တက္ေရာက္သင္ၾကားလ်က္ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
တကၠသိုလ္ ၁၆၉ ခုရိွရာမွာ ဝန္ႀကီးဌာန ၁၃ ခုက စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေနတယ္လို႔ အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနရဲ႕ စာရင္းေတြက ဆိုပါတယ္။ ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာနေအာက္မွာ တကၠသိုလ္ ၄၇ ခုပဲ ရိွတာပါ။ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္ေတြဆိုရင္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္ ပို႔ထားပါတယ္။
အစုိးရသစ္ဖဲြ႔ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဦးစားေပးမယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသလို သမၼတသစ္ ဦးထင္ေက်ာ္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ပညာေရးဝန္ႀကီးျဖစ္တဲ့ အေနာက္ပိုင္း တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးမ်ိဳးသိန္းႀကီးတို႔ဟာ အစစ အရာရာ နိမ့္က်ေနတဲ့ ပညာေရးစနစ္ကို စတင္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားလာပါတယ္။
“ပါတီရဲ႕ မူဝါဒအရေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘြဲ႔ရပညာတတ္တစ္ေယာက္ဟာ အနည္းဆံုး အာဆီယံအဆင့္ကို မီေအာင္ႀကိဳးစားဖုိ႔ စဥ္းစားထားတယ္” လို႔ NLD ပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္သလို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ပညာေရးျမွင့္တင္မႈေကာ္မတီ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာတင္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
လိုအပ္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ ပညာေရးအတြက္ ႏိုင္ငံအသံုးစရိတ္ရဲ႕ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္သာ သံုးေပမဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္ ၂ဝ၁၄- ၂ဝ၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာေတာ့ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အထိ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာ တင္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္သူေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တဲ့အစဥ္အလာကေန ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ လက္ထက္မွာ တခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းတြင္းလႈပ္ရွားမႈေတြကို ခြင့္ျပဳလာသလို ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ဆရာ၊ ဆရာမအဖြဲ႔အစည္းေတြကို ဟန္႔တားျခင္း မရိွေတာ့ပါဘူး။ စကားရည္လုပြဲ၊ အားကစားပြဲ၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲ၊ တကၠသိုလ္ ကင္းေထာက္အသင္း စတာေတြကို ေတြ႔ျမင္လာရပါၿပီ။
၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပပြဲေတြၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ပိတ္ထားတဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စာသင္ခန္းေတြလည္း ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ ျပန္ပြင့္လာပါတယ္။
၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဂၤလန္ႏိုင္ငံက Oxford အပါအဝင္ ျပည္ပတကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို စတင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဆရာေတြ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ပန္၊ ထိုင္း၊ တရုတ္ႏိုင္ငံက တကၠသုိလ္ေတြကို ရက္တို သင္တန္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
“တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ပထမဆံုးအဆင့္ျမွင့္ရမယ္ဆိုရင္ တကၠသုိလ္ေတြမွာ အားနည္းေနတဲ့ သင္ေထာက္ကူ ပစၥည္းေတြ၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြအျပင္ သင္ၾကားေပးရမယ့္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ အရည္အေသြးေတြကိုပါ ျမွင့္တင္ေပးဖုိ႔လိုတယ္” လုိ႔ ေဒါက္တာတင္ေအာင္က ဆိုပါတယ္။
“အဲ့ဒီက႑ေတြကို လုပ္ဖုိ႔ဆိုရင္ေတာ့ ဘ႑ာေရး အေထာက္အပံ့ေတြ အမ်ားႀကီးလိုတာေပါ့”
ပညာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ကြန္ရက္ (NNER) က ပညာေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ေဒါက္တာမင္းသိန္းကေတာ့ ဝန္ထမ္း စီမံခန္႔ခြဲမႈ စနစ္မက်သလို သင္ၾကားေရးပိုင္းေတြမွာပါ အားနည္းခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
“ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္၊ တပ္မေတာ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ရာထူး တိုးမယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီသူဟာ ဘယ္ေလာက္ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသလဲဆိုတာနဲ႔ အရင္ဆံုးၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္တယ္” လုိ႔ ေဒါက္တာမင္းသိန္းက ဆိုပါတယ္။
“အဲ့ဒီေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြအားလံုးက အမိန္႔နာခံတတ္တဲ့၊ လက္ညွိဳးေထာင္ ေခါင္းညိတ္တတ္တဲ့သူေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာ”
အျငင္းပြားဖြယ္ အမ်ိဳးသား ပညာေရးဥပေဒ
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းေတြက ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြ၊ NNER လို ပညာေရး အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသား ပညာေရးဥပေဒကို ျပ႒ာန္း၊ အဲဒီဥပေဒကို ေက်ာင္းသားအမ်ားအျပား ကန္႔ကြက္ရာမွာ အၾကမ္းဖက္ဖမ္းဆီးၿပီး တရားစြဲလိုက္ပါတယ္။ ထိန္းသိမ္းခံရတာတစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာခ်ိန္ NLD အစိုးရတက္လာတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ တရားစြဲဆိုမႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္လို႔ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာၾကပါၿပီ။
သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီတယ္ဆိုေပမယ့္ အေျခခံအဆင့္မွာ အေျခမခိုင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားအမ်ားစု နားလည္ႏိုင္ေအာင္ ျပင္သင့္တယ္၊ တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္ကုိ စာေမးပဲြရမွတ္ၾကည့္ၿပီး ဘာသာရပ္သတ္မွတ္တာမ်ိဳးေတြကိုလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ လိုတယ္လုိ႔ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ဗကသ) ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းတကၠသိုလ္က ရုကၡေဗဒဘာသာရပ္၊ အေဝးသင္ ဒုတိယႏွစ္ေက်ာင္းသား ကိုမင္းေသြးသစ္ (ေခၚ) ကိုသီဟသန္းဝင္းက ေျပာပါတယ္။
“တကၠသိုလ္ေတြမွာ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းေတြ မရွိဘူး။ ဒါေတြကို ျပန္လည္ျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔ လိုမယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
“ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ လစာ၊ လူေနမႈဘဝေတြကို ျမွင့္တင္ေပးဖုိ႔လည္း လိုမယ္။ ဒါမွ သူတို႔ရဲ႕ ဘဝရပ္တည္ေရးအတြက္ မေၾကာင့္မၾကေတာ့ပဲ သင္ၾကားေရးဘက္ကို ပိုအာရံုစိုက္ႏိုင္မွာ”
ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ သက္တမ္းမကုန္ခင္ အနည္းငယ္ ျပင္ဆင္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒကို ထပ္မံျပဳျပင္ဖို႔ အစီအစဥ္ မရိွေသးဘူးလုိ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ပညာေရးအဆင့္ျမွင့္တင္မႈေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာတင္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“ေနာင္ေတာ့ ျပင္သင့္တာျပင္ရမွာေပါ့။ ဘာေတြျပင္ရမလဲဆိုတာ သံုးၾကည့္မွသိမွာ” လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။ ေကာ္မတီအေနနဲ႔ လတ္တေလာမွာ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ထက္ ပညာေရး စနစ္ရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ အေျခခံပညာေရးစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဦးတည္ထားတယ္လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္အယူအဆသာမက NLD ပါတီရဲ႕ မူဝါဒအရပါ တကၠသိုလ္ေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိရမယ္၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ ဆရာသမဂၢေတြရွိရမယ္ဆိုတာကို သေဘာတူတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္းတကၠသိုလ္က ႐ုကၡေဗဒကထိက ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးက လက္ေတြ႔ပိုင္းေတြမပါဘဲ သင္ယူခဲ့ရသူေတြ ဆရာေတြျပန္ျဖစ္တဲ့အခါ ေက်ာင္းရဲ႕အရည္အေသြး၊ ပညာေရးအဆင့္အတန္းေတြ က်ဆင္းခဲ့ရတယ္၊ ေက်ာင္းသားနဲ႔ ဆရာ အေရအတြက္လည္း မမွ်မတျဖစ္ေနတယ္လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။
“လက္ေတြ႔သင္ၾကားေရးပိုင္းမွာ မိုက္ခရိုစကုတ္ကို ၾကည့္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကခ်ိန္ထား၊ ေက်ာင္းသား ၂ဝ ေက်ာ္က လာၾကည့္ၾက၊ ဒါပဲလုပ္လုိ႔ရတယ္။ ပ်က္သြားရင္ ကိုယ္ပဲ ျပန္ေလ်ာ္ရမွာ၊ အခုဘြဲ႔ရသြားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မိုက္ခရိုစကုပ္ေတာင္ မခ်ိန္တတ္ၾကဘူး” လို႔ သူက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ။