ေလာကပါလ - ဟီလာရီကတဘက္ သူတို႔ကတဘက္
(မိုးမခ) ေမ ၂၆၊ ၂၀၁၆
ဦးစ (USA) တို႔ သမၼတေလာင္း အေျပးၿပိဳင္ပြဲက အေျဖေပၚသေလာက္ရွိၿပီ။
သကာအိုးပုရြက္အံုသလို အံုခဲကာ တဒါဇင္ခြဲမွ်ေသာၿပိဳင္ပြဲဝင္သမၼတေလာင္းေတြ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ပါဝင္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည့္ ရီပါဘလီကင္ဘက္မွာမထင္မွတ္ပဲ ပြဲကအရင္ၿပီးခဲ့သည္ဟု ဆိုရမလိုျဖစ္ေနသည္။ ေဒၚနယ္ကို ဘယ့္နယ္ဝိုင္းမယ္ သည့္နယ္ဝိုင္းမယ္ဟုညာသံေပးခဲ့ၾကေသာ တဒ္ႏွင့္ ဂၽြန္တို႔ခမ်ာ ေနာက္ဆံုးလက္နက္အျဖစ္ နယ္ေျမခြဲတိုက္ (divide and conquer) ၾကဖို႔ သေဘာတူလိုက္ ၾကေသးသည္။ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပင္ သူတာဝန္ယူရမည့္ အင္ဒီယာနာမွာ မရႈမလွ ရံႈးလိုက္ရၿပီးသည့္ ေနာက္ တဒ္တေယာက္ၿပိဳင္ပြဲမွ ထြက္ခြာသြားခဲ့သလို တေယာက္တည္းရွင္သန္ဖို႔ရာ လမ္းဘယ္မျမင္ ႏိုင္သည့္အဆံုး ဂၽြန္သည္လည္း တဒ္ေနာက္သို႔ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လိုက္ပါသြားခဲ့ေလ၏။
ခုေတာ့ ေျပးလမ္းေပၚမွာ ေဒၚနယ္တေယာက္တည္း။
စကတည္းကႏွစ္ေယာက္တည္းေျပးႀကၿပီး ရီပါဘလီကင္ႏွင့္စာလွ်င္ အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္မႈကို ပို၍ျပသ ၾကေသာ ဒီမိုကရက္ဘက္တြင္မူ ဟီလာရီ (ကလင္တန္) (Hillary Clinton) အႏိုင္ရဖို႔ ပိုေသခ်ာသည့္ တိုင္ ၿပိဳင္ဘက္ဘာနီ (စႏၵား) (Bernie Sanders) က ႏွာတစ္ဖ်ားအကြာမွ လိုက္ဆဲ။ သည္ဆီးနိတ္တာ ဘာနီကလည္း ေခသူမဟုတ္ ဒီမိုကရက္ပါတီဝင္အျဖစ္ တစ္ႏွစ္အၾကာတြင္ သမၼတေလာင္းေရြးပြဲသို႔ ဝင္ေရာက္လာသူတည္း။ သူ႔ကိုယ္သူဆိုရွယ္လစ္ဟုေျပာေလ႔ရွိေသာဘာနီသည္ တသီးပုဂၢလ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဝန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ စသည္ျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေတြ႔အႀကံဳရွိသူ လည္းျဖစ္၏။ ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းက လူ႔အခြင့္အေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အသားအေရာင္မေရြး အခြင့္အေရးတန္းတူေရး အခမဲ့ တကၠသိုလ္ပညာေရးႏွင့္ အေမရိကန္စီးပြားေရး အားခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ အရင္းရွင္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားထံမွအခြန္ မ်ားမ်ားေကာက္မည့္ အစီအစဥ္တို႔ ေၾကာင့္ လူလတ္တန္စားလူငယ္မ်ားၾကားမွာ ေရပန္းစားသူ ျဖစ္သည္။ အစက သူ႔အေပၚလူျဖဴႀကီးစိုး ေရးဝါဒသမားအျဖစ္ လူမဲအခြင့္အေရး သမားေတြဝိုင္းၾကအံုၾကေသးေသာ္လည္း ပထမအႀကိမ္ ဒီမို ကရက္ စကားစစ္ထိုးပြဲ၌ လူမဲဘဝကအေရးပါသလား အားလံုးရဲ႕ဘဝေတြကအေရးပါသလား ဆိုသည့္ ေမးခြန္းကို “လူမဲဘဝက အေရးပါပါတယ္” ဟုေျဖၾကားခဲ့ရာမွ အျဖဴမဟုတ္သူေတြ၏ ေထာက္ခံမႈျမင့္ တက္ခဲ့သည္။
သူတို႔အထဲမွာ ဟီလာရီကေတာ့ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား ႏိုင္ေျခမ်ားသေလာက္ ျပႆနာလည္း စံုသူျဖစ္၏။ အပင္ျမင့္လွ်င္ ေလဒဏ္မိုးဒဏ္ပို၍ခံရသည့္သေဘာ။ စင္စစ္ ၿပီးခဲ့ေသာရွစ္ႏွစ္သမၼတသက္တမ္း ႏွစ္ဆက္လံုးလံုး အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ဒီမိုကရက္တို႔ရံုးထိုင္ခဲ့သျဖင့္ လူ႔သဘာဝအေျပာင္းအလဲတရပ္ကို လို လားၾကျခင္းသည္ သူမအတြက္အေရးပါေသာ အတားအဆီးတရပ္ျဖစ္၏။ ၿပိဳင္ဘက္ပါတီႀကီးက သည္ အခ်က္ကိုကိုင္၍ အႏိုင္တိုက္ရန္ တက္စံုရြက္ကုန္ဖြင့္ကာ ခ်ီတက္ရင္း အလဲလဲအကြဲကြဲေတြ ျဖစ္ေန၍ သာေတာ္ေတာ့သည္။ ရီပါဘလီကင္အခက္ ဒီမိုကရက္တို႔ အခ်က္ပင္တည္း။ သို႔ေသာ္ အမွားမလုပ္ သည့္တိုင္ အလုပ္မွားျခင္း၏အက်ဳိးဆက္က သူမ၏ေနာက္သို႔ တေစၦတေကာင္လို ေကာက္ေကာက္ပါ ေအာင္ အလိုက္ခံေနရျခင္းသည္လည္းတေမွာင့္။ ဘန္ဂါဇီ အေရးအခင္းႏွင့္ အီးေမးအရႈပ္ေတာ္ပံုသည္ ဟီလာရီကို ေန႔ခ်င္းညခ်င္း လူလိမ္လူညာဘဝသို႔က်ေရာက္ေစရံုမက ခံတြင္းဝေရာက္ေတာ့မည့္ ထမင္းလုပ္ကို အခ်ိန္မေရြးပုတ္ခ်ခံရမည့္ကိန္း ဆိုက္ေန၏။ သမၼတျဖစ္ခ်င္ရတာ ဘယ္မွာမွ မစားသာ ေခ်။
အမွန္ေတာ့ ရီပါဘလစ္ကင္တို႔ ယံုေထာင္ရာမွ ေၾကာင္ပါမိသည့္အျဖစ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံ ဘန္ဂါဇီၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ သံတမန္ဝင္းႏွင့္ စီအိုင္ေအဌာနခြဲတို႔ကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီး သံအမတ္အပါအဝင္ အေမရိကန္နို္င္သားေလးဦး အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အေရာက္တြင္ ဒီမိုကရက္တစ္တို႔၏သမၼတရံုးက ထိုကိစၥေပါ႔တန္ေအာင္ဖံုးကြယ္ထားသည္ဆိုကာ ရီပါဘလစ္ကင္ဦးစီးေသာေအာက္လႊတ္ေတာ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မတီမွ စစ္ေဆးခဲ့၏။ ဘန္ဂါဇီႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ အီးေမးမ်ားကို္ေတာင္းခံရာမွ ထိုစဥ္က ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးျဖစ္သူ ဟီလာရီသည္ ကိုယ္ ပိုင္ဆာဗာ အသံုးျပဳလ်က္ အစိုးရကိစၥအီးေမးမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း ေပၚေပါက္ခဲ့၏။ ယံုေထာင္ေၾကာင္မိျခင္းလား သည္ယံုျမင္၍ သည္ျခံဳထြင္ျခင္္းေလလား ကာယကံရွင္ေတြသာသိမည့္ ဤကိစၥရပ္အတြက္ ဟီလာရီသည္ ေကာ္မတီေရွ႕ေမွာက္သို႔ဝင္ေရာက္ အစစ္ခံခဲ့ရရံုမက အက္ဘီအိုင္ ၏ သီးျခားစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကိုပါ ခံယူရ၏။ ထို႔အျပင္ မီဒီယာအခ်ဳိ႕၏ မထီတရီအၾကည့္မ်ားႏွင့္အတူ “အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္တေယာက္အေနနဲ႔ လူထုကိုခင္ဗ်ားဘယ္ႏွစ္ခါေလာက္ မွန္တာေျပာဖူးသလဲ” ဆိုသည့္ ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔ ေမးခြန္းမ်ားကိုရင္ဆိုင္ရသလို အမ်ဳိးသမီးငယ္တို႔၏ေထာက္ခံအားေပးမႈအေတာ္ မ်ားမ်ား လက္လြတ္ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။
ဘာနီႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ ဟီလာရီက တပန္းသာေသာအခ်က္မွာ စူပါကိုယ္စားလွယ္ (Super Delegates) ေခၚ အထူးအခြင့္ရကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရအားလံုးလိုလိုကိုရရွိထားျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ လက္ရွိႏွင့္ အၿငိမ္းစား သမၼတမ်ားအျပင္ အားလံုးေသာရာထူးလက္ရွိ ျပည္နယ္အႀကီးအကဲမ်ား ပါတီထိပ္သီး မ်ားမွာ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားရန္မလိုဘဲ အလိုအေလ်ာက္မဲေပးခြင့္ရၾကမည္ျဖစ္ရာ သူ တို႔အားလံုးနီးပါးက ဟီလာရီကို ေထာက္ခံၾကမည္သာျဖစ္၏။ ကတိကဝတ္မထားေသာ (Unpledged) ကိုယ္စားလွယ္ေတြမို႔ အခ်ိန္မေရြး ဘက္ေျပာင္းသြားႏိုင္သည့္တိုင္ ထိုအေျခအေနေရာက္ဖို႔ လမ္းစမရွိ သေလာက္ပင္ျဖစ္ရာ ဘာနီအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္က မရွိသေလာက္ နည္းပါးသည္။ ဟီလာရီ တေယာက္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေျခေခ်ာ္လက္ေခ်ာ္ျဖစ္မွသာ သူ႔အတြက္လမ္းပြင့္မည္။ ဥပမာ အက္ဖဘီအိုင္မွစစ္ေဆးေနေသာ အီးေမးကိစၥ။ သို႔ေသာ္ ဒါမ်ဳိး ဘာနီစိတ္မဝင္စား။ “သိပ္ၿပီးႏိုင္ငံေရး မဆန္တဲ့ စကားကိုေျပာရဦးမယ္။ ဝန္ႀကီး (ဟီလာရီ) မွန္ပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြက ဒီမဟုတ္တရုတ္ အီးေမးအေၾကာင္းနားေထာင္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္စိတ္ကုန္ေနၾကၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေမရိကရဲ႕ တကယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကိုပဲ ေျပာၾကရေအာင္ပါ။” ဟု ပထမဆံုးေရြးေကာက္ပြဲ စကားအေျခ အတင္မွာ ပင္ ဟီလာရီဘက္မွ ေထာက္ခံေျပာခဲ့၏။
သည္ေနရာတြင္ ဘာနီႏွင့္ ေဒၚနယ္တု႔ိတူေနေသာအခ်က္မွာ ဆိုင္ရာပါတီေတြက သူတို႔အေပၚသိပ္ “ထင္” မထား ခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚနယ္ကို ရီပါဘလီကင္က “ဂ်င္စုတ္” ကေလးပမာ သေဘာ ထားခဲ့သလို ဘာနီကိုလည္း ဒီမိုကရက္တို႔က အိမ္ျပည့္ရံုကစားမည့္ “အျဖည့္ခံ” ပမာသာသေဘာ ထားခဲ့ၾကသည္။ ဂ်င္စုတ္က အတြင္သုတ္သျဖင့္ ရီပါဘလီကင္တို႔ ပန္လန္လက္ ပက္လက္လန္ သြားခ်ိန္မွာ အျဖည့္ခံအျပည့့္စံေရးက ေဝးၾကၿပီေကာကြယ္ ေျပာရမလိုျဖစ္ေန၏။ ဆရာေစာကေတာ္ ၾကက္သားဟင္းမခ်က္တတ္၍မဟုတ္ ၾကက္သားဖိုး မတတ္ႏိုင္၍တည္းဟုဆိုရမတတ္ပင္ ဘာနီအစြမ္း အစမရွိ၍မဟုတ္ မိႈင္းမမည့္စူပါကိုယ္စားလွယ္တို႔ ေသြးႀကီးၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ သူတို႔အေန ႏွင့္က်ျပန္ေတာ့လည္း ပါတီသက္တစ္ႏွစ္သားေလးကို သမၼတေလာင္းတခါအေရြးခံဖူးၿပီး ပြတ္ကာ သီကာရံႈးနိမ့္ကာ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဘဝႏွင့္ေက်နပ္ခဲ့ရသူ ဝါရင့္ပါတီဝင္တဦးႏွင့္ (အရည္အခ်င္း ခ်င္း တူသည့္တိုင္) တန္းတူရည္တူ နထီး (ႏြားထီး) ငါးက်ပ္ နမ( ႏြားမ)ငါးက်ပ္ လုပ္၍မရ။ ခုပင္ ဘာနီ သည္ ဒီမိုကရက္မဟုတ္ဟု ဆိုသူေတြဆိုေနၾကၿပီ။ ပါတီစြဲ ဂိုဏ္းဂဏစြဲမ်ား ေၾကာက္စရာေကာင္းေပစြ။ သူတို႔ဆီမွာ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးဆိုကာ အာဏာကိုတြင္တြင္သိမ္းတတ္သည့္ စစ္တပ္မရွိသည္မွာ ကံ ေကာင္းသည္။ ထိုသေဘာသက္ဝင္သည့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ဳိးေပးထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုမရွိျခင္းက ပို၍ပင္ ကံေကာင္းသည္ဆိုရမည္။
ခုဆိုလွ်င္ ဟီလာရီလိုအပ္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ဦးေရ ၂၃၈၃ ျပည့္ဖို႔ရာ (စူပါေတြထည့္တြက္လွ်င္) ၉၀ သာ လိုေတာ့သည္။ ဘာနီက ၈၅၀ ေလာက္လိုေသးသည္။ ႏွစ္ဦးစလံုးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္စရာ လက္ က်န္က ၉၃၉ ဦး။ သည္အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ဘာနီသာ ကယ္လီဖိုးနီးယား (ကိုယ္စားလွယ္ ၅၄၉) ႏွင့္ နယူးဂ်ာစီ (ကိုယ္စားလွယ္ ၁၄၂) တို႔ကိုသိမ္းပိုက္ႏိုင္လွ်င္ စူပါေတြမ်ား စိတ္လည္လာမည္လားဟု ေတြးသူေတြးၾကသည္။ တခ်ဳိ႕ စူပါကိုၾကည့္မရသူ ဘာနီဘက္ေတာ္သားေတြကလည္း “အျပင္ထြက္ၿပီး တျခားပါတီနဲ႔တြဲၿပိဳင္လိုက္စမ္းပါ” ဟု မခ်င့္မရဲေျပာၾက၏။ သည္နည္းက ေဒၚနယ္တို႔ ဖိုးက်ိဳင္းဒုတ္ ျဖစ္မည္မို႔ သိပ္ေရပန္းမစားသလို သူႏိုင္ႏိုင္ရံႈးရံႈး ေဒၚနယ္ကိုေတာ့ ႏုိင္မွျဖစ္မည္ဟုေျပာခဲ့သည့္ ဘာနီ ကလည္း လိုက္နာလိမ့္မည္မထင္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေဒၚနယ္ကိုအျပဳတ္တိုက္ဖို႔ရာ ဟီလာရီကိုဝန္းရံေရး အတြက္ ဘာနီၿပိဳင္ပြဲက ထြက္သင့္သည္ဟု ေျပာၾက၏။ သည္အထဲတြင္ ကယ္လီဖိုးနီးယား ဆီနိတ္တာ ပါဝင္ေနျခင္းက စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္း၏။ သူက ဒီမိုေတြကြဲလွ်င္ ေဒၚနယ္ဆြဲလိမ့္မည္ဆိုၿပီး ထိုသို႔ မျဖစ္ေစရန္ ဘာနီမွာ အထူးသျဖင့္တာဝန္ရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ေလသည္။ ဘာနီတို႔ ဆုတ္စူးစားရူးမည့္ ကိန္း။
ထိုအတြင္း နီဗားဒါးေရြးေကာက္ပြဲ အႏုိင္အရံႈးကိုမေက်နပ္သူ ဘာနီေထာက္ခံသူေတြက ေအာ္ဟစ္ဆဲ ဆိုျခင္း ခံုမ်ာရိုက္ခ်ဳိးျခင္း ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ခဲ့၏။ ယင္းအေပၚဘာနီက ရႈတ္ခ်ေသာ္လည္း ေတာင္းပန္ျခင္းမျပဳသည့္အျပင္ ပါတီလူႀကီးေတြ မမွ်မတလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု ေကာက္ ခ်က္ခ်သျဖင့္ စိတ္မသက္မသာျဖစ္ၾကရျပန္သည္။ ဝါရင့္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ ဆက္သြယ္ေရးမူဝါဒ ကၽြမ္းက်င္သူတဦးက ဘာနီ၏လႈပ္ရွားမႈကို လမ္းေလွ်ာက္ လူေသမ်ား (Walking dead) ဇာတ္လမ္းထဲ မွဖုတ္ေကာင္ (Zombie) ႏွင့္ႏိုင္းယွဥ္ျပသည္။ ဇြန္ဘီၿပိဳင္ပြဲဝင္တဦးသည္အႏိုင္ရဖို႔မရွိ သို႔ေသာ္ အစား ထိုးမရသည့္အခ်ိန္မ်ားကို တတိတိျပံဳးတီးေစရင္း တကယ္အကာအကြယ္ေပးရမည့္ သမၼတေလာင္းကို ထိခိုက္ပြန္းပဲ့ေစႏိုင္သည္ဟုေထာက္ျပသည္။ ဘာနီ႔အေနႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲခရီးစဥ္ကို စစ္သူႀကီးအျဖစ္ ဝံ့ဝံ့စားစားအဆံုးသတ္မည္လား သို႔တည္းမဟုတ္ ထြက္ေပၚလာေသာ မိမိပါတီ၏သမၼတေလာင္းကို ကပ်က္ယပ်က္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ၿပိဳင္ဘက္ပါတီသမၼတေလာင္းထံ သူခိုးဓားရိုးကမ္းမည္လားဟုလည္း ေမး ခြန္းထုတ္၏။ ဘာနီအားေထာက္ခံေသာဆီးနိတ္တာတဦးကမူ ဘာနီကို ယခုအခ်ိန္ ၿပိဳင္ပြဲမွ ထြက္ခြာ ေစျခင္းသည္ ပါတီအကြဲအျပဲကို ပိုမိုႀကီးထြားေစလိမ့္မည္ဟု သတိေပး၏။ “စဥ္းစားၾကည့္ သူ (ဘာနီ) တို႔ရဲ႕အျမင္ေတြ မလိုအပ္ေတာ့ဘူးဆိုၿပီး ခုထြက္သြားခိုင္းလိုက္ ေနာက္တလေလာက္ၾကာေတာ့မွ လာ ၾကပါဦး ဒို႔ကိုကူၾက (မဲေပးၾက) ပါဦးဆိုၿပီး ျပန္ေခၚလိုက္ လုပ္လို႔မရဘူးေလ”။
ဘာနီကမူ ေရဆံုးေျမဆံုးအထိၿပိဳင္သြားရန္ပိုင္းျဖတ္ၿပီးသားမို႔ ကယ္လီဖိုးနီးယားမွာဟီလာရီႏွင့္ စကား စစ္ထိုးမည့္ အစီအစဥ္ကိုေမွ်ာ္လင့္ဆဲ။ သည္ဘက္ပိုင္းတြင္ေျပာစရာေတြပိုရွိလာသလို သူ႔ပရိတ္သတ္ ေတြပိုမ်ားၿပီး ပိုတက္ႂကြလာျခင္းသည္အေၾကာင္းတေၾကာင္း။ ေနာက္တေၾကာင္းက မီဒီယာေမးခြန္း တခုကိုေျဖရင္း ဟီလာရီက သူ႔ (ဘာနီ) မွာ သမၼတျဖစ္ရန္ အရည္အခ်င္းမျပည့္ဝသေယာင္ ေစာင္း ပါးရိပ္ျခည္ ေျပာခဲ့သည္ကို သကၤာရွင္းလိုျခင္း ျဖစ္၏။ အရည္အခ်င္းရွိမရွိသိခ်င္လွ်င္ စူပါေတြဖယ္ၿပီး ၿပိဳင္ၾကရေအာင္ေျပာသည္အထိ စိမ္ေခၚခ်င္ပံုရေလ၏။ သို႔ေသာ္ အေနအထားက စူပါမပါဘဲ သူေရာ ဟီလာရီပါ သတ္မွတ္ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ရဖို႔မျဖစ္ႏိုင္။
(စကားခ်ပ္။ ။ ဒီမိုကရက္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲျပတ္လွ်င္ျပတ္ မျပတ္လွ်င္ စူပါကိုယ္စားလွယ္သည္ အဆံုးအျဖတ္ စူပါကိုယ္စားလွယ္သည္သာ အခရာျဖစ္၏။ ကာ/လံုမွာ တပ္ခ်ဳပ္အခရာ ျဖစ္သကဲ့သို႔ တည္း။)
ဟီလာရီကမူ ကယ္လီဖိုးနီးယားစကားဝိုင္းကို မတက္ေတာ့ဟု ဆိုသည္။ သူမအေနႏွင့္ထိုပြဲကိုတက္ရန္ မလိုေတာ့။ ဘာနီသာလွ်င္ အေျခအေနမွန္ကိုလက္ခံၿပီး ၂၀၀၈ ေရြးေေကာက္ပြဲတုန္းက အိုဘားမား အသာစီးရမွန္းသိခ်ိန္မွာ သူမလုပ္သလို ၿပိဳင္ပြဲမွထြက္ၿပီး မိမိအားေထာက္ခံသူေတြကို ေရြးခ်ယ္ခံ သမၼတေလာင္းကိုမဲေပးဖို႔ စည္းရံုးသင့္သည္ဟုေျပာသည္။ ထိုစကားကို ေထာက္ခံသူေတြရွိသလို ဟီ လာရီတို႔ လိမ္ျပန္ၿပီဟု ေျပာသူေတြလည္း ရွိၾက၏။
တဘက္မွာလည္း ရီပါဘလီကင္ေအလစ္တို႔တင္သမွ်စစ္ကဲေတြကို တပြဲၿပီးတပြဲ အျပဳတ္ျဖဳတ္ခဲ့သည့္ ေဒၚနယ္က တစခန္း။ ေဒၚနယ့္ကို မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းခဲ့ရေသာ ရီပါဘလီကင္ပါတီ ေရေပၚဆီတို႔က အစပထမတြင္ သူ႔ဘာသာဘယ္လိုပဲႏိုင္ႏိုင္သူ႔ အခ်ဳိးေတြ မေျပာင္းမခ်င္း မေထာက္ခံ ႏိုင္ဘူးဟု ဟန္လုပ္ၾကေသးေသာ္လည္း အက်ဳိးမ်ားဖြယ္ရာမျမင္သည့္အဆံုး သည္အေျခေရာက္မွ မထူးေတာ့ပါဘူးသမီးရယ္ဟုသာ သူ႔လူေတြသူေျဖာင့္ဖ်ၿပီး ရီပါဘလီကင္သမၼတျဖစ္ေရးကို အာရံုစိုက္ ၾကရၿပီ။ ဘယ္ေတာ့မွ (ေဒၚနယ္) ထရန္႔မျဖစ္ေစရဆိုေသာ ေခါင္းမာဂိုဏ္းသားေတြ ရွိၾကသည့္တိုင္ ေအာင္ သူတို႔ကအသံသာရွိၿပီး အဆံမရွိသည့္ သႀကၤန္အေျမာက္ေတြမို႔ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေဒၚနယ္က ေဒၚနယ္ပါပဲဟု ေျပာရမည့္ကိန္း။ စိုင္ေကာ္၍ျခံဳေပၚေရာက္သည္ဆိုေသာစကား ေဒၚနယ့္အတြက္မ်ား ထားခဲ့ေလသလားမသိ။ သူ႔အတြက္အိမ္ျဖဴေတာ္သို႔သြားရာလမ္းေၾကာင္းက အိမ္ျဖဴေတာ္မွာေနခဲ့ဖူး သည့္ဟီလာရီထက္ပင္ ေျဖာင့္ျဖဴးေနသေယာင္ ထင္ရသည္။ သူကလည္း ဟီလာရီအိမ္ျဖဴေတာ္ကို သည္တခါျပန္မတက္ႏိုင္ေအာင္ မီးကုန္ယမ္းကုန္ၾကဲဖို႔ တာစူေနၿပီ။
သည္မွာ ဟီလာရီအားကိုးရွာသည္။ ခင္ပြန္းသည္ ဘီ (ကလင္တန္) (Bill Clinton) ကိုပြဲထုတ္သည္။ စင္စစ္ ေရြးေကာက္ပြဲေလာကမွာ ဇနီးခင္ပြန္းကိုပြဲထုတ္ျခင္းသည္ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္မို႔ ထူးျခားျဖစ္စဥ္ တရပ္ေတာ့မဟုတ္။ စိန္နားကပ္အေရာင္ေၾကာင့္ ပါးပင္ေျပာင္ေျပာင္ ဘိုေကပင္ေထာင္ေထာင္ ေအာင္ ႏိုင္ေရးအတြက္ မယ္ရြက္လွ်င္ ေမာင္ထမ္းရမည္မွာ သဘာဝ။ သည့္အျပင္ ဘီက ႏွယ္ႏွယ္ရရမဟုတ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ၄၂ ေယာက္ေျမာက္သမၼတ။ စစ္ၿပီးေခတ္ ပထမဆံုးသက္တမ္းႏွစ္ဆက္ ဒီမိုကရက္သမၼတျဖစ္သလို စစ္ၿပီးေခတ္ သမၼတအားလံုးတို႔တြင္ အျမင့္ဆံုးအကဲျဖတ္အမွတ္ (Rating) ရရွိခဲ့သူ။ သူ႔လက္ထက္တိုင္းျပည္မွာ ဘတ္ဂ်က္ ပိုေငြသံုးႏွစ္ဆက္တိုက္ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သူ။ “စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ကၽြန္မကမစြမ္းေတာ့ ဘီကို အားကိုးရမွာေပါ့။ သိတယ္မို႔လား သူကအဲဒါေတြ ေကာင္း ေကာင္းကၽြမ္းတယ္ေလ” ဟု ဟီလာရီ တုတ္ေဖာ္လိုက္ျခင္းသည္ သူမ၏ရိုးသားမႈဟု ယူလိုကရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးဝဲၾသဃက သည္မွ်မရိုးစင္း။ ယခုပင္ ႏွစ္အခ်ဳိး တစ္ (Two in One) စီးပြား ေရးေပၚလစီဟု ခနဲ႔သူ ခနဲ႔ေနၾကၿပီ။
စင္စစ္ ဘီကို စီးပြားေရးဥေသွ်ာင္အရာထားေရးမွာ သူသမၼတျဖစ္စဥ္က ဆီနိတ္တာဟီလာရီ အတိုက္ အခံလုပ္ခဲ့သည့္ျဖစ္ရပ္ေတြကလည္း ေျပာစရာျဖစ္ေနျပန္၏။ ဘီလက္ထက္တြင္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည့္ လြတ္လပ္ေသာ ေျမာက္အတၱလန္တိတ္ ကုန္သြယ္မႈသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NAFTA) ဆိုလွ်င္ ဟီလာရီက ယေန႔တိုင္ကန္႔ကြက္ဆဲ။ ယခုသို႔ စြယ္ေတာ္ရြက္ပမာ ဘီႏွင့္ဟီလာရီတို႔ သမၼတအတူလုပ္ၾကသည့္အခါ ႏွစ္ဦးစလံုး အထူးသျဖင့္ဘီက မိမိကိုယ္မိမိ မ်က္ေမွာက္ေရးရာမ်ားႏွင့္အံဝင္ေအာင္ ခ်ိန္ညိႇဖို႔လိုသည္ ဟု ဆိုၾကသည္။ ၿပိဳင္ဘက္ ေဒၚနယ္ကေတာ့ ထိုအခ်က္ထက္ ဘီ၏ေနာက္ေၾကာင္းကိုတူးေဖာ္ရင္း ဟီလာရီကိုပါ ႏွိပ္ကြပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည္။ သမၼတဘဝက ‘မ’ ကိစၥေၾကာင့္ ေက်ာ္မေကာင္း ၾကား မေကာင္းျဖစ္ကာ တရားဝင္ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ခံရဘူးသည့္ ဘီအား စားေနက် ေၾကာင္ဖားႀကီး (Predator) ဟုေျပာၿပီး ဟီလာရီကိုမူ ေယာက်္ားအတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးသူ (Enabler) ဟုစြပ္စြဲေျပာဆိုခဲ့ေလသည္။ ေကာလာဟလေတြကလည္း ပလူပ်ံေနၾက၏။ သမၼတကလင္တန္လက္ထက္ ဂ်ာနယ္လစ္ တဦးေသ ဆံုးမႈတြင္ ကလင္တန္ေမာင္ႏွံလက္ခ်က္ မကင္းဆိုျခင္းမွသည္ ဟီလာရီသည္ စုန္းမႀကီးတဦးျဖစ္ၿပီး စံုးမအစည္းအေဝးသို႔ တက္ေရာက္ေလ႔ရွိခဲ့ဖူးသည္ေျပာၾကျခင္းအထိ။
ဆိုင္သည္မဆိုင္အပထား ထိုစကားေတြက ဟီလာရီ၏လူႀကိဳက္မ်ားမႈကို အနည္းႏွင့္အမ်ား ထိခိုက္ေစ ခဲ့၏။ အနည္းဆံုး စစ္တမ္းမ်ားက ထိုသို႔ညႊန္ျပၾကေလသည္။
ေျပာရလွ်င္ သည္စစ္တမ္းေတြက အေတာ္လည္းအူလည္ဆူလည္ ႏိုင္လွ၏။ တဒ္(ခရု) တို႔ ဂၽြန္ (ေကဆစ္) တို႔ေျပးလမ္းေပၚရွိစဥ္ကပင္ သူတို႔ကို (စစ္တမ္းအရ) ဟီလာရီရံႈးၿပီး ဟီလာရီကို ေဒၚနယ္ရံႈး ေနက်။ ခု ဟီလာရီကိုႏိုင္မည္ဟုဆိုၾကသူေတြကြင္းျပင္ေရာက္ကုန္ၿပီး ေဒၚနယ္ႏွင့္ဟီလာရီ တေယာက္ ခ်င္းရင္ဆိုင္ေတြ႔သည့္အခါ၌ သေရပြဲအျဖစ္သတ္မွတ္ၾကျပန္သည္။ ထိုထက္ပို၍ ရယ္အားထက္ ငိုအား သန္စရာ ကိုေရႊစစ္တမ္းတို႔၏ေနာက္ဆံုးအေျဖအရ ေဒၚနယ္ကိုတကယ္ႏိုင္မည့္သူမွာ ဘာနီ(စႏၵား) ျဖစ္ေနျပန္ေလ၏။ ဟီလာရီကိုပင္စိတ္ေလွ်ာ့ၿပီး ဘာနီအတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္ဖို႔ ဆိုသူတို႔ ဆိုလာ ၾကၿပီ။ ၾကက္ဥအေရာင္ တိမ္ေတာင္သဘြယ္ ဦးစတို႔ မင္းေလာင္းအေရးက်ယ္လိုက္ပံုမွာ စိတ္သာ မခိုင္လွ်င္ ဟီလာရီတို ႔ရူးေလာက္သည္။
[ကိုးကား။ 2016 USA Election News and Opinions]