(၂၁ ရာစုပင္လံု စာစဥ္ (၁))
(မိုုးမခ) ဇြန္ ၁၅၊ ၂၀၁၆
"ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ တပ္မေတာ္တခုပဲ ရွိရမွာလား"
ဒီကေန႔မွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈိင္းလံုးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရး၊ ဖက္ဒရယ္အေရး ေရစီးေၾကာင္း အားႀကီးလာတဲ့အခါ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး၊ ဖက္ဒရယ္အခြင့္အေရးေတြကိုေတာ့ ေပးႏိုင္သလိုလို၊ ဒါေပမဲ့ တိုင္းရင္းသားတပ္ေတြ သီးသန္႔တည္ရွိခြင့္မျဖစ္ႏိုင္ဘဲ တပ္မေတာ္ဆိုတာ တခုထဲပဲ ရွိရမွာ လိုလို အာဏာရွိေတြက ေလသံလႊင့္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေတာ္႐ံုတန္႐ံုလူေတြကလည္း ဟုတ္ႏိုးႏိုးထင္ေနၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေျပာေနသလို တကမၻာလံုးမွာ ႏိုင္ငံတိုင္း 'တရားဝင္'တပ္မေတာ္ တခုစီပဲရွိသလား ေလ့လာၾကည့္ဖုိ႔ လိုလာပါတယ္။
ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီထိပ္သီးႏိုင္ငံႀကီးျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားဖြဲ႔စည္းပံုကိုၾကည့္ရင္ တပ္ ၆ တပ္ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေတြက ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္၊ ေလတပ္၊ ကမ္းတက္တပ္၊ ကမ္းေစာင့္တပ္၊ ျပည္ေစာင့္တပ္တို႔ျဖစ္ၿပီး ၾကည္း-ေရ-ေလ တပ္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ မွာလို တေပါင္းတည္း ေပါင္းထားတာမဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ရပ္တည္ေန ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ၊ ကမ္းတက္တပ္ေတြဟာ ကာ ကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္က သီးျခားဌာနေတြျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၇ မတိုင္ခင္က ၾကည္းတပ္ ေရတပ္ ေလတပ္ေတြအတြက္ သီးျခား ဝန္ႀကီးေတြ ရွိခဲ့ၿပီး ခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးေအာက္မွာ သီးျခား ၾကည္း ေရ ေလ အတြင္းဝန္ေတြကတဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ကမ္းေစာင့္တပ္ (Coast Guard) ကေတာ့ ဟိုတုန္းက ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဌာနေအာက္မွာ အခ်ိန္အၾကာႀကီးရွိခဲ့ၿပီး အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အမိေျမလံုျခံဳေရး ဝန္ႀကီးဌာနေအာက္ ေရာက္သြားပါတယ္။ စစ္ေရးအရ အေရးေပၚရင္ေတာ့ ေရတပ္ေအာက္ကို သိမ္းသြင္းခြင့္ရွိပါတယ္။
တပ္ေတြၾကား အဆက္အစပ္မိ ဟန္ခ်က္ညီဖုိ႔အတြက္ေတာ့ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႔ကို ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ၊ ကမ္း တက္၊ ျပည္ေစာင့္တပ္ ဦးစီးခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ား အဖြဲ႔ဟာ သမတနဲ႔ဝန္ႀကီးရဲ႕စစ္ဘက္အၾကံေပးတာဝန္နဲ႔ ဦး ၁ မပါ ဦး-ေရး-ေထာက္ တာဝန္ပဲ အဓိက ယူရၿပီး စစ္ဆင္ေရးတာဝန္ကိုေတာ့ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့သမၼတ၊ အရပ္သားျဖစ္တဲ့ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးနဲ႔ စစ္တုိင္း ၉ တိုင္းရဲ႕ တိုင္းမႉးေတြက တိုက္႐ိုက္တာဝန္ယူရပါတယ္။ တုိင္း ၉ တုိင္းမွာ တကမၻာလံုးကို နယ္ေျမအရခြဲေဝအေျခခံတဲ့ ၆ တိုင္း နဲ႔ နယ္ေျမအေျခမခံတဲ့ ၃ တိုင္း ပါဝင္ပါတယ္။ စစ္တိုင္းအားလံုးဟာလည္း ၾကည္း-ေရ-ေလ-ကမ္းတက္တပ္ေတြရဲ႕ ပူးတြဲ စစ္တိုင္းေတြျဖစ္ၿပီး တိုင္းမႉးေတြဟာ ၾကည္းတပ္က ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ၾကည္း ေရ ေလ တပ္ေတြကို ပူးတြဲထားလို႔ တိုက္ရည္ခိုက္ရည္နိမ့္မနိမ့္ကေတာ့ အထူးေျပာစရာမလိုပါဘူး၊ အေမရိကန္စစ္သမိုင္းကို ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္သူ႔စစ္ေတြကေန ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ျပည္ေစာင့္တပ္ (National Guard) ကေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ ျပည္နယ္အစိုးရ လက္ေအာက္မွာဘဲရွိၿပီး ၾကည္းေၾကာင္းျပည္ေစာင့္တပ္နဲ႔ ေလေၾကာင္းျပည္ေစာင့္ တပ္ေတြ ပါရွိပါတယ္။ ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကိစၥေတြကိုေတာ့ ဗဟိုအစိုးရ၊ အေမရိကန္ၾကည္းတပ္၊ အေမရိကန္ေလတပ္ေတြက တာဝန္ယူေပးပါတယ္။ တျခားလက္နက္ကိုင္ေတြျဖစ္တဲ့ ရဲအားလံုးဟာ သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္အစိုးရေတြေအာက္မွာပဲရွိၿပီး ျပည္ေထာင္စု အစိုးရေအာက္ကရဲအျဖစ္ FBI က သတ္မွတ္ထားတဲ့အမႈအမ်ဳိးအစားေတြကို ကိုင္တြယ္ပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာလည္း ၾကည္းတပ္ ေရတပ္ ေလတပ္ေတြအတြက္ သီးျခားဌာနေတြနဲ႔ အတြင္းဝန္ေတြ ထားပါတယ္။ ထိပ္မွာေတာ့ ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားေကာ္မတီ၊ ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရးေကာင္စီ၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဘုရင္မတို႔ အဆင့္ဆင့္ရွိပါတယ္။ ျပည္ေစာင့္တပ္မေတာ္ (Territorial Army) ဆိုတဲ့ ျပည္သူ႔စစ္ကေတာ့ ျပည္တြင္းလံုျခံဳေရး ေဒသႏၲရကာကြယ္ေရးအတြက္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ တကမၻာလံုးကို နယ္ခ်ဲ႕ကိုလိုနီလုပ္တံုးကဆိုရင္ အေရွ႕အိႏၵိယ ကုမၸဏီတပ္ေတြ သီးျခားရွိခဲ့ပါေသး တယ္။ အိႏၵိယတႏိုင္ငံလံုးကို ကုမၸဏီတပ္ေတြကပဲ သိမ္းယူ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမနဲ႔ဒုတိယစစ္ပြဲေတြမွာလည္း ၿဗိတိသွ်ပင္မတပ္ေတြမဟုတ္ဘဲ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီတပ္ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံတဝက္ေလာက္ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ျမဴနစ္ လက္ဝဲႏိုင္ငံဆိုတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အေမရိကန္လို ၾကည္း-ေရ-ေလ သီးျခားစီမထားဘဲ တေပါင္းတည္း ျဖစ္ေပမဲ့ တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ဆိုရင္ တပ္ ၃ တပ္စနစ္ က်င့္သံုးပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ အဓိကတပ္၊ ေဒသ တပ္ နဲ႔ ျပည္သူ႔စစ္ ဆုိၿပီး သီးျခားကြပ္ကဲမႈကိုယ္စီျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူ႔လံုျခံုေရးတပ္ ဆိုၿပီး ရဲေတြကို ကြပ္ကဲထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ သီးျခားဝန္ႀကီးဌာန ရွိေသးတယ္။
ကိုးရီးယားစစ္ပြဲကာလတံုးကဆိုရင္ ျပည္သူ႔အေပ်ာ္တမ္း တပ္ဆိုၿပီး သီးျခားတပ္တတပ္ ရွိခဲ့ပါေသး တယ္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဟိုတံုးကဆိုဗီယက္႐ုရွားမွာလည္း အလားတူပံုစံ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသတပ္နဲ႔ ျပည္သူ႔စစ္ေတြကို သက္ဆုိင္ရာျပည္နယ္ေတြ ေဒသေတြက အဓိကကြပ္ကဲတာျဖစ္ၿပီး ထိပ္ဆံုးမွာဘဲ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္အားလံုးကို ကြပ္ကဲပါတယ္။
လက္်ာလည္းမဟုတ္ လက္ဝဲလည္းမဟုတ္တဲ့ အစၥလမ္ႏိုင္ငံေတြထဲမွာေတာ့ အီရန္ႏိုင္ငံမွာ သမ႐ိုးက် အီရန္တပ္မေတာ္နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးကာကြယ္ေရးတပ္ (Revolutionary Guards) ဆိုတဲ့ တပ္ ၂ တပ္ စနစ္သံုးၿပီး ထိပ္ဆံုးမွာ အျမင့္ဆံုးဘာသာေရးေကာင္စီက ကြပ္ကဲပါတယ္။ ႏွစ္တပ္စလံုးမွာ သီးသန္႔ ၾကည္း-ေရ-ေလတပ္ဖြဲ႔ေတြ ရွိၾကပါတယ္။
သမ႐ိုးက်တပ္မေတာ္အျပင္ သမၼတႏိုင္ငံေစာင့္ကာကြယ္ေရးတပ္ (Republican Guard) ဆိုၿပီး ႀကီးႀကီးမားမား ဖြဲ႔စည္း ထားၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီသမၼတ ႏိုင္ငံေစာင့္ကာကြယ္ေရးတပ္ေတြကို ၿမိဳ႕ေတာ္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ သီးသန္႔ထားၾကတာ ေတြ႔ရ ပါတယ္။ မၾကာေသးတဲ့သမိုင္းမွာလည္း ဆဒၵန္ဟူစိန္လက္ထက္ အီရတ္ႏိုင္ငံမွာ သမၼတ ႏိုင္ငံေစာင့္ ကာကြယ္ေရးတပ္ ရွိခဲ့ဖူးၿပီး ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဂ်ာမန္တပ္မေတာ္အျပင္ SS တပ္ေတြ ထားခဲ့ဖူးပါတယ္။ လက္ရွိ႐ုရွားႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေစာင့္ကာကြယ္ေရးတပ္ (National Guard) ကို သမတ ပူတင္က တိုက္႐ိုက္ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး သမ႐ိုးက်႐ုရွားတပ္မေတာ္နဲ႔ တသီးတျခားျဖစ္တယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ၾကည္း ေရ ေလ သံုးတပ္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရခါစက သီးျခားစီရပ္တည္ခဲ့ၾကေပမဲ့ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ထူေထာင္ဖို႔ရည္မွန္းေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး ၁၉၅၅ ခု ေအာက္တိုဘာလကစလို႔ တေပါင္းတည္းလုပ္ပစ္ျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအႀကိမ္ စစ္အာဏာ သိမ္းေခတ္ျဖစ္တဲ့ 'အိမ္ေစာင့္အစိုးရ'လက္ ထက္ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာေတာ့ ဒီလို တေပါင္းတည္းလုပ္မႈကို လႊတ္ေတာ္က 'ဗမာ့တပ္မေတာ္အက္ ဥပေဒ'အျဖစ္ ျပ႒ာန္းေပး လိုက္ရတဲ့ အတြက္ ၁၉၆၂ နဲ႔ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ္းပြဲေတြအတြက္ လမ္းပြင့္သြားခဲ့တာျဖစ္ပါ တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာလည္း ၾကည္း-ေရ-ေလ တေပါင္းတည္းလုပ္ထားေလ့ရွိၿပီး တျခားေဒသတပ္ေတြ တည္ရွိခြင့္မေပးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ တိုင္းျပည္တျပည္မွာ စစ္တပ္တခုပဲရွိရမယ္ ဆိုတဲ့အယူအဆဟာ လက္ေတြ႔အေျခ အေနနဲ႔ ကြဲလြဲေနတဲ့ စိတ္ကူးယဥ္အယူအဆ၊ ေခတ္မမီတဲ့လိုရာဆြဲအေတြးအေခၚျဖစ္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို လမ္းခင္းေပးတဲ့ အေျခခံျဖစ္ပါ တယ္။
ဂါမဏိ
"ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ တပ္မေတာ္တခုပဲ ရွိရမွာလား"
ဒီကေန႔မွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈိင္းလံုးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရး၊ ဖက္ဒရယ္အေရး ေရစီးေၾကာင္း အားႀကီးလာတဲ့အခါ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး၊ ဖက္ဒရယ္အခြင့္အေရးေတြကိုေတာ့ ေပးႏိုင္သလိုလို၊ ဒါေပမဲ့ တိုင္းရင္းသားတပ္ေတြ သီးသန္႔တည္ရွိခြင့္မျဖစ္ႏိုင္ဘဲ တပ္မေတာ္ဆိုတာ တခုထဲပဲ ရွိရမွာ လိုလို အာဏာရွိေတြက ေလသံလႊင့္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေတာ္႐ံုတန္႐ံုလူေတြကလည္း ဟုတ္ႏိုးႏိုးထင္ေနၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေျပာေနသလို တကမၻာလံုးမွာ ႏိုင္ငံတိုင္း 'တရားဝင္'တပ္မေတာ္ တခုစီပဲရွိသလား ေလ့လာၾကည့္ဖုိ႔ လိုလာပါတယ္။
ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီထိပ္သီးႏိုင္ငံႀကီးျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားဖြဲ႔စည္းပံုကိုၾကည့္ရင္ တပ္ ၆ တပ္ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေတြက ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္၊ ေလတပ္၊ ကမ္းတက္တပ္၊ ကမ္းေစာင့္တပ္၊ ျပည္ေစာင့္တပ္တို႔ျဖစ္ၿပီး ၾကည္း-ေရ-ေလ တပ္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ မွာလို တေပါင္းတည္း ေပါင္းထားတာမဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ရပ္တည္ေန ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ၊ ကမ္းတက္တပ္ေတြဟာ ကာ ကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္က သီးျခားဌာနေတြျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၇ မတိုင္ခင္က ၾကည္းတပ္ ေရတပ္ ေလတပ္ေတြအတြက္ သီးျခား ဝန္ႀကီးေတြ ရွိခဲ့ၿပီး ခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးေအာက္မွာ သီးျခား ၾကည္း ေရ ေလ အတြင္းဝန္ေတြကတဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ကမ္းေစာင့္တပ္ (Coast Guard) ကေတာ့ ဟိုတုန္းက ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဌာနေအာက္မွာ အခ်ိန္အၾကာႀကီးရွိခဲ့ၿပီး အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အမိေျမလံုျခံဳေရး ဝန္ႀကီးဌာနေအာက္ ေရာက္သြားပါတယ္။ စစ္ေရးအရ အေရးေပၚရင္ေတာ့ ေရတပ္ေအာက္ကို သိမ္းသြင္းခြင့္ရွိပါတယ္။
တပ္ေတြၾကား အဆက္အစပ္မိ ဟန္ခ်က္ညီဖုိ႔အတြက္ေတာ့ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႔ကို ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ၊ ကမ္း တက္၊ ျပည္ေစာင့္တပ္ ဦးစီးခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ား အဖြဲ႔ဟာ သမတနဲ႔ဝန္ႀကီးရဲ႕စစ္ဘက္အၾကံေပးတာဝန္နဲ႔ ဦး ၁ မပါ ဦး-ေရး-ေထာက္ တာဝန္ပဲ အဓိက ယူရၿပီး စစ္ဆင္ေရးတာဝန္ကိုေတာ့ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့သမၼတ၊ အရပ္သားျဖစ္တဲ့ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးနဲ႔ စစ္တုိင္း ၉ တိုင္းရဲ႕ တိုင္းမႉးေတြက တိုက္႐ိုက္တာဝန္ယူရပါတယ္။ တုိင္း ၉ တုိင္းမွာ တကမၻာလံုးကို နယ္ေျမအရခြဲေဝအေျခခံတဲ့ ၆ တိုင္း နဲ႔ နယ္ေျမအေျခမခံတဲ့ ၃ တိုင္း ပါဝင္ပါတယ္။ စစ္တိုင္းအားလံုးဟာလည္း ၾကည္း-ေရ-ေလ-ကမ္းတက္တပ္ေတြရဲ႕ ပူးတြဲ စစ္တိုင္းေတြျဖစ္ၿပီး တိုင္းမႉးေတြဟာ ၾကည္းတပ္က ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ၾကည္း ေရ ေလ တပ္ေတြကို ပူးတြဲထားလို႔ တိုက္ရည္ခိုက္ရည္နိမ့္မနိမ့္ကေတာ့ အထူးေျပာစရာမလိုပါဘူး၊ အေမရိကန္စစ္သမိုင္းကို ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္သူ႔စစ္ေတြကေန ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ျပည္ေစာင့္တပ္ (National Guard) ကေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ ျပည္နယ္အစိုးရ လက္ေအာက္မွာဘဲရွိၿပီး ၾကည္းေၾကာင္းျပည္ေစာင့္တပ္နဲ႔ ေလေၾကာင္းျပည္ေစာင့္ တပ္ေတြ ပါရွိပါတယ္။ ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကိစၥေတြကိုေတာ့ ဗဟိုအစိုးရ၊ အေမရိကန္ၾကည္းတပ္၊ အေမရိကန္ေလတပ္ေတြက တာဝန္ယူေပးပါတယ္။ တျခားလက္နက္ကိုင္ေတြျဖစ္တဲ့ ရဲအားလံုးဟာ သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္အစိုးရေတြေအာက္မွာပဲရွိၿပီး ျပည္ေထာင္စု အစိုးရေအာက္ကရဲအျဖစ္ FBI က သတ္မွတ္ထားတဲ့အမႈအမ်ဳိးအစားေတြကို ကိုင္တြယ္ပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာလည္း ၾကည္းတပ္ ေရတပ္ ေလတပ္ေတြအတြက္ သီးျခားဌာနေတြနဲ႔ အတြင္းဝန္ေတြ ထားပါတယ္။ ထိပ္မွာေတာ့ ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားေကာ္မတီ၊ ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရးေကာင္စီ၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဘုရင္မတို႔ အဆင့္ဆင့္ရွိပါတယ္။ ျပည္ေစာင့္တပ္မေတာ္ (Territorial Army) ဆိုတဲ့ ျပည္သူ႔စစ္ကေတာ့ ျပည္တြင္းလံုျခံဳေရး ေဒသႏၲရကာကြယ္ေရးအတြက္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ တကမၻာလံုးကို နယ္ခ်ဲ႕ကိုလိုနီလုပ္တံုးကဆိုရင္ အေရွ႕အိႏၵိယ ကုမၸဏီတပ္ေတြ သီးျခားရွိခဲ့ပါေသး တယ္။ အိႏၵိယတႏိုင္ငံလံုးကို ကုမၸဏီတပ္ေတြကပဲ သိမ္းယူ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမနဲ႔ဒုတိယစစ္ပြဲေတြမွာလည္း ၿဗိတိသွ်ပင္မတပ္ေတြမဟုတ္ဘဲ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီတပ္ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံတဝက္ေလာက္ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ျမဴနစ္ လက္ဝဲႏိုင္ငံဆိုတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အေမရိကန္လို ၾကည္း-ေရ-ေလ သီးျခားစီမထားဘဲ တေပါင္းတည္း ျဖစ္ေပမဲ့ တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ဆိုရင္ တပ္ ၃ တပ္စနစ္ က်င့္သံုးပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ အဓိကတပ္၊ ေဒသ တပ္ နဲ႔ ျပည္သူ႔စစ္ ဆုိၿပီး သီးျခားကြပ္ကဲမႈကိုယ္စီျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူ႔လံုျခံုေရးတပ္ ဆိုၿပီး ရဲေတြကို ကြပ္ကဲထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ သီးျခားဝန္ႀကီးဌာန ရွိေသးတယ္။
ကိုးရီးယားစစ္ပြဲကာလတံုးကဆိုရင္ ျပည္သူ႔အေပ်ာ္တမ္း တပ္ဆိုၿပီး သီးျခားတပ္တတပ္ ရွိခဲ့ပါေသး တယ္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဟိုတံုးကဆိုဗီယက္႐ုရွားမွာလည္း အလားတူပံုစံ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသတပ္နဲ႔ ျပည္သူ႔စစ္ေတြကို သက္ဆုိင္ရာျပည္နယ္ေတြ ေဒသေတြက အဓိကကြပ္ကဲတာျဖစ္ၿပီး ထိပ္ဆံုးမွာဘဲ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္အားလံုးကို ကြပ္ကဲပါတယ္။
လက္်ာလည္းမဟုတ္ လက္ဝဲလည္းမဟုတ္တဲ့ အစၥလမ္ႏိုင္ငံေတြထဲမွာေတာ့ အီရန္ႏိုင္ငံမွာ သမ႐ိုးက် အီရန္တပ္မေတာ္နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးကာကြယ္ေရးတပ္ (Revolutionary Guards) ဆိုတဲ့ တပ္ ၂ တပ္ စနစ္သံုးၿပီး ထိပ္ဆံုးမွာ အျမင့္ဆံုးဘာသာေရးေကာင္စီက ကြပ္ကဲပါတယ္။ ႏွစ္တပ္စလံုးမွာ သီးသန္႔ ၾကည္း-ေရ-ေလတပ္ဖြဲ႔ေတြ ရွိၾကပါတယ္။
သမ႐ိုးက်တပ္မေတာ္အျပင္ သမၼတႏိုင္ငံေစာင့္ကာကြယ္ေရးတပ္ (Republican Guard) ဆိုၿပီး ႀကီးႀကီးမားမား ဖြဲ႔စည္း ထားၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီသမၼတ ႏိုင္ငံေစာင့္ကာကြယ္ေရးတပ္ေတြကို ၿမိဳ႕ေတာ္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ သီးသန္႔ထားၾကတာ ေတြ႔ရ ပါတယ္။ မၾကာေသးတဲ့သမိုင္းမွာလည္း ဆဒၵန္ဟူစိန္လက္ထက္ အီရတ္ႏိုင္ငံမွာ သမၼတ ႏိုင္ငံေစာင့္ ကာကြယ္ေရးတပ္ ရွိခဲ့ဖူးၿပီး ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဂ်ာမန္တပ္မေတာ္အျပင္ SS တပ္ေတြ ထားခဲ့ဖူးပါတယ္။ လက္ရွိ႐ုရွားႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေစာင့္ကာကြယ္ေရးတပ္ (National Guard) ကို သမတ ပူတင္က တိုက္႐ိုက္ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး သမ႐ိုးက်႐ုရွားတပ္မေတာ္နဲ႔ တသီးတျခားျဖစ္တယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ၾကည္း ေရ ေလ သံုးတပ္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရခါစက သီးျခားစီရပ္တည္ခဲ့ၾကေပမဲ့ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ထူေထာင္ဖို႔ရည္မွန္းေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး ၁၉၅၅ ခု ေအာက္တိုဘာလကစလို႔ တေပါင္းတည္းလုပ္ပစ္ျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအႀကိမ္ စစ္အာဏာ သိမ္းေခတ္ျဖစ္တဲ့ 'အိမ္ေစာင့္အစိုးရ'လက္ ထက္ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာေတာ့ ဒီလို တေပါင္းတည္းလုပ္မႈကို လႊတ္ေတာ္က 'ဗမာ့တပ္မေတာ္အက္ ဥပေဒ'အျဖစ္ ျပ႒ာန္းေပး လိုက္ရတဲ့ အတြက္ ၁၉၆၂ နဲ႔ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ္းပြဲေတြအတြက္ လမ္းပြင့္သြားခဲ့တာျဖစ္ပါ တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာလည္း ၾကည္း-ေရ-ေလ တေပါင္းတည္းလုပ္ထားေလ့ရွိၿပီး တျခားေဒသတပ္ေတြ တည္ရွိခြင့္မေပးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ တိုင္းျပည္တျပည္မွာ စစ္တပ္တခုပဲရွိရမယ္ ဆိုတဲ့အယူအဆဟာ လက္ေတြ႔အေျခ အေနနဲ႔ ကြဲလြဲေနတဲ့ စိတ္ကူးယဥ္အယူအဆ၊ ေခတ္မမီတဲ့လိုရာဆြဲအေတြးအေခၚျဖစ္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို လမ္းခင္းေပးတဲ့ အေျခခံျဖစ္ပါ တယ္။
ဂါမဏိ