ရန္လုိကြၽဲ ● ဒုကၡသီရိ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝလာျခင္း

ဒုကၡသီရိသည္ ေဒသတြင္း အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံမ်ား စာရင္းထဲတြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာရိွခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ရိွေနရာမွ ေပၚျပဴလာပါတီအစုိးရတက္ၿပီး ေျခာက္ လအတြင္းမွာပင္ အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲ ကာ အခ်မ္းသာဆံုးႏိုင္ငံမ်ားစာရင္းထဲသုိ႔ ခုန္ ေပါက္ဝင္ေရာက္သြားျခင္းမွာ  အံ့ၾသဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္သည္။

ကုန္သြယ္ေရးအျမတ္မ်ားေစမည့္ ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းတို႔ တည္ေဆာက္ၿပီးစီးျခင္း မရိွေသး၊ ေရနံေၾကာလည္း အသစ္မထြက္၊ စိန္ႏွင့္ ေက်ာက္သံပတၱျမားတြင္းတုိ႔လည္း အသစ္မေပၚ၊ အေျပာင္ရွင္းထားေသာ သစ္ေတာမ်ားလည္း ေျပာင္တလင္းခါဆဲကာလတြင္ ဤႏိုင္ငံက မည္ သည့္ေနရာမွ ပိုက္ဆံရၿပီး မည္သို႔ ခ်မ္းသာလာ သနည္း။ ကမၻာ့ဘဏ္မ်ားစြာမွ ေငြေခ်းၿပီး ျပန္ မဆပ္ေသာေၾကာင့္ေလာ။ ေပၚျပဴလာပါတီက ေမွာ္အတတ္ပညာ ကြၽမ္းက်င္ေန၍ေလာ။ ဘိုး ေတာ္၊ ထြက္ရပ္ေပါက္ပုဂၢိဳလ္တို႔ အလံုးအရင္းႏွင့္ ေပၚေပါက္လာၿပီး ေဒၚလာတစ္ရာတန္ အထပ္ လိုက္ အထပ္လုိက္ဖန္ဆင္းေပးေသာေၾကာင့္ေလာ။ အာလာဒင္မီးခြက္ ပိုင္ဆုိင္ႏိုင္ျခင္း ေၾကာင့္ေလာ စသျဖင့္ စသျဖင့္ ထင္ေၾကးမ်ဳိးစံု ေပးေနၾကေသာ္ လည္း ထိုထင္ေၾကးမ်ားမွာ ထင္ေၾကးမ်ားသာ ျဖစ္ေနေလသည္။

ႏိုင္ငံတကာက ဒုကၡသီရိကို သြားေရာက္ေလ့လာရာ ႐ုတ္တရက္ဆိုသလို ၾကြယ္ဝလာရျခင္း၏ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားကို  ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႕ရေလသည္။

ဒုကၡသီရိရိွ လူေလးေယာက္တြင္ သံုးေယာက္မွာ လယ္ သမား၊ ေတာင္သူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ယခင္ မိုက္လံုးႀကီးစစ္အစုိးရမ်ား လက္ထက္ ေျမသိမ္းယာသိမ္းပဲြမ်ား ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲ ဆင္ႏဲႊၾကသျဖင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ကိုင္သူတုိ႔ လယ္မဲ့ယာမဲ့ျဖစ္ၿပီးသကာလ မဲြျပာ က်ခဲ့ရ၏။ ဓားျပတုိက္ခံရေသာလယ္ေျမတို႔မွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ တို႔ကို ေဖာ္လံဖားလုပ္ႏိုင္သူ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးငယ္တို႔လက္တြင္း က်ေရာက္သြားသည္လည္းရိွသလုိ ဒုကၡသီရိစစ္တပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားသည္လည္း ရိွ၏။

ေပၚျပဴလာပါတီ အာဏာရလာေသာအခါ ဒုကၡသီရိ စစ္တပ္က သိမ္းဆည္းေျမတို႔ကုိ ျပန္လည္စြန္႔လႊတ္၏။ ခ႐ုိနီ၊ ခ႐ုိဝါ၊ ခ႐ုိေရာင္စံုအျဖာျဖာဘဲြ႕ရ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးငယ္တို႔လည္း သိမ္းဆည္း ေျမတို႔ကုိ ျပန္လည္စြန္႔လႊတ္ၾက၏။ ၄င္း တို႔အသီးသီး  ႐ုတ္တရက္ လိမၼာေရးျခားရိွလာၿပီး စိတ္ေျပာင္းသြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွန္ကုိ မသိရေသးေပ။

ေတာင္သူလယ္သမားတို႔ လယ္ေျမျပန္ရသျဖင့္ အလုပ္ အကိုင္ရိွလာၾကသည္။ ဝမ္းသာအားရ ႀကိဳးစားၾကသည္။ ဝင္ေငြ ပံုမွန္ရိွလာသည္။ သံုးစဲြႏိုင္လာသည္။ ဒုကၡသီရိ၏ အဓိကလူတန္း စား ေငြေၾကးအဆင္ေျပလာရာ ေရျမင့္လွ်င္ ၾကာတင့္ဟူေသာ စကားအတိုင္း ႏိုင္ငံလည္း ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝျခင္းသုိ႔ ေရာက္ေလ ၏။ ဤကား လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္အမွတ္ ၁ ျဖစ္သတည္း။

ဒုကၡသီရိစစ္တပ္ လိမ္လိမ္မာမာ ျဖစ္လာသကဲ့သို႔ ဒုကၡသီရိ ရိွ ေလးဒါဇင္မွ်ေသာ သူပုန္အဖဲြ႕အသီးသီးသည္လည္း လိမၼာ လာၾကသည္။ တစ္ႏိုင္ငံတည္းေနသူအခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္လုိ စိတ္၊ ပဋိပကၡ ျဖစ္လိုစိတ္၊ မုန္းတီးလိုစိတ္ဟူသည္မွာ  က်က္သေရ မရိွေသာ၊ လြန္စြာမုိက္မဲေသာ ငတံုးတို႔၏ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္လာၾက၊ လူလိုသိလာၾကသည္။ မည္သည့္အတြက္ ေၾကာင့္ ထုိသုိ႔ လိမၼာလာၾကျခင္းကုိမူ လတ္တေလာ မသိရေသးပါ။

ဒုကၡသီရိစစ္တပ္ႏွင့္ သူပုန္အဖဲြ႕ေလးဆယ္ေက်ာ္တို႔ စစ္ မတုိက္ၾကေတာ့သျဖင့္ လက္နက္၊ က်ည္ဆန္ဝယ္ယူျဖည့္တင္း ရျခင္း မရိွေတာ့ေပ။ တပ္အေျပာင္းအေရႊ႕ အပါအဝင္ ကုန္က် စရိတ္မ်ားျပားေသာ လုပ္ငန္းတို႔ မရိွသေလာက္ ျဖစ္သြားသည္။ ျပည္ပရန္ ကာကြယ္ေရးကုိသာ အာ႐ုံစိုက္ရန္ က်န္ေတာ့သည္။ ဤတြင္ ႏိုင္ငံ၏ စစ္အသံုးစရိတ္ ဝုန္းခနဲ က်ဆင္းသြားေလသည္။ မ်ားျပားလွစြာေသာ စစ္အသံုးစရိတ္ကုိ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စသည့္ ျပည္သူအတြက္အက်ဳိးရိွသည့္ ေနရာတို႔တြင္ သံုးရန္ လႊတ္ေတာ္တြင္ အဆုိျပဳရာ  ကန္႔ကြက္သူမရိွ အတည္ျပဳလုိက္၏။  လႊတ္ေတာ္ရိွ တပ္မေတာ္သားကုိယ္စားလွယ္ ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းက ပင္ ထုိအဆိုကို ေထာက္ခံၾက၏။

စစ္အတြက္အပိုကုန္က်ျခင္း၊ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး ေပ်ာက္သြား ျခင္းမွာလည္း  ႏိုင္ငံခ်မ္းသာၾကြယ္ဝျခင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္အမွတ္ ၂ ျဖစ္သတည္း။

ဒုကၡသီရိလႊတ္ေတာ္ ႀကီးငယ္အသီးသီးတြင္ တပ္မေတာ္ သား ကုိယ္စားလွယ္ ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရိွသည္။ အေရအတြက္အား ျဖင့္ဆိုလွ်င္ စစ္အရာရိွေပါင္း ၁,၉၆၅ ေယာက္ျဖစ္၏။ အေယာက္ ႏွစ္ေထာင္နီးပါးေသာ စစ္အရာရိွတုိ႔ လႊတ္ေတာ္တက္ရသည့္ စရိတ္မွာ လြန္စြာမ်ားျပားခဲ့သည္။ ယခုအခါ ကုန္က်စရိတ္မွာ မဆုိစေလာက္သာရိွေတာ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ အေျဖ မွာ လႊတ္ေတာ္တစ္ခုလွ်င္ တပ္မေတာ္သားကုိယ္စားလွယ္တစ္ ဦးသာ တက္ေရာက္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။

ယခင္က စစ္အရာရိွတို႔ လႊတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံု သည္ဆိုေသာ္လည္း အသံမွာ တစ္သံတည္းသာ ထြက္ခဲ့သည္။ တစ္ေယာက္ ကန္႔ကြက္လွ်င္ အကုန္လံုး ကန္႔ကြက္၊ တစ္ေယာက္ ေထာက္ခံလွ်င္ အကုန္လံုး ေထာက္ခံၾကသည္။ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ တြင္ အထက္အမိန္႔ကုိ မပ်က္မကြက္ နာခံေသာ စစ္အရာရိွတို႔ သည္ လႊတ္ေတာ္တြင္လည္း အထက္အမိန္႔၊ အထက္၏ မူဝါဒ အတုိင္းသာ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုေသာေၾကာင့္ တစ္သံတည္း ထြက္ ျခင္းပင္တည္း။

ဤသုိ႔ အသံတူ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တူေနလွ်င္ လႊတ္ေတာ္သုိ႔ အလံုးအရင္း သြားေရာက္ၿပီး အင္အားျပမေနဘဲ စစ္အရာရိွတစ္ ေယာက္သာ သြားလွ်င္ အင္မတန္ အလုပ္သက္သာ၊ အခ်ိန္သက္ သာ၊ စရိတ္သက္သာမည္ဟူေသာ အယူအဆကုိ အေကာင္အ ထည္ေဖာ္လုိက္ရာ လြန္စြာအလုပ္ျဖစ္သည္ကုိ ေတြ႕ရေလသည္။ လႊတ္ေတာ္တုိင္းတြင္ စစ္အရာရိွတစ္ေယာက္သာရိွသည္ကုိ ေတြ႕ရ၏။ သူက စစ္တပ္ကုိယ္စား ေဆြးေႏြး၏။ ျငင္းခုံ၏။  သေဘာ တူ၏။ ကန္႔ကြက္၏။ လႊတ္ေတာ္တစ္ခုတြင္ တပ္မေတာ္သား ကုိယ္စားလွယ္ ၁ဝဝ ရိွသည္ဆိုၾကပါစို႔။ သူေထာက္ခံမဲေပးလွ်င္ ေထာက္ခံမဲ ၁ဝဝ၊ သူကန္႔ကြက္လွ်င္ ကန္႔ကြက္မဲ ၁ဝဝ ျဖစ္ေလ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သက္သာ၊ အခ်ိန္သက္သာ၊ စရိတ္ သက္သာလွ၏။ ဒုကၡသီရိတပ္မေတာ္က ဦးေဆာင္ေခြၽတာျပမႈကုိ တျခားေသာ ဌာနဆိုင္ရာတို႔ကလည္း လုိက္လံတုပလုပ္ေဆာင္ ၾက၏။

ျပည္သူလူထု၏ပိုက္ဆံကုိ ေခြၽတာမႈသည္ ႏိုင္ငံခ်မ္းသာ ၾကြယ္ဝျခင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္အမွတ္ ၃ ျဖစ္သတည္း။

ေျပာင္းလဲလာေသာ ဒုကၡသီရိကုိ ျပည္ပခရီးသြားတို႔ ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳလာေရာက္လည္ပတ္ရာမွ  ဝင္ေငြ ေသာက္ ေသာက္လဲရရိွျခင္းမွာ ႏိုင္ငံခ်မ္းသာၾကြယ္ဝျခင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္ အမွတ္ ၄ ျဖစ္၏။ ခရီးသည္မ်ားထဲတြင္  ေဗဒင္ဆရာတို႔ထံ လာ ေရာက္သူလည္း အမ်ားအျပားပါဝင္၏။ ေပၚျပဴလာပါတီ ေခါင္း ေဆာင္ မည္သည့္ေန႔ရက္တြင္ ဒုကၡသီရိကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ရသူ ျဖစ္လာ မည္ဟု အခ်ိန္အတိအက် ေဟာေျပာႏိုင္သည္အထိ ဒုကၡသီရိ ေဗဒင္ဆရာတို႔ အစြမ္းထက္ၾကသည္။ ေဟာကိန္းထုတ္သည့္ အတုိင္းပင္ ေပၚျပဴလာပါတီေခါင္းေဆာင္က အႀကီးအကဲရာထူး ရသြားသည္။ ထုိရာထူးမွာ ‘သမၼတႀကီးၾကပ္ေရးမွဴး’ ျဖစ္၏။ အဓိကတာဝန္ကား သမၼတကုိ ႀကီးၾကပ္ရျခင္းပင္တည္း။ ျပည္ပ ဧည့္သည္မ်ားသည္ ဒုကၡသီရိတြင္ ေဗဒင္ၾကည့္လုိသျဖင့္ သေဘၤာ စင္းလံုး၊ ေလယာဥ္စင္းလံုး ငွားရမ္းၾကေလသည္။ ဟုိတယ္မ်ား လံုေလာက္မႈ မရိွသျဖင့္ တုိးရစ္တခ်ဳိ႕မွာ လမ္းေဘးပလက္ေဖာင္း တြင္ အိပ္စက္ရသည္အထိ ျဖစ္လာသည္။ ထုိအေျခအေနကုိ အခြင့္ေကာင္းယူတတ္သူမ်ားထဲတြင္ ေမာ္ကြန္းမီဒီယာအဖဲြ႕ လည္း ပါဝင္၏။ ႐ုံးခန္းကုိ တည္းခုိခန္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္း လုိက္ရာ ဝင္ေငြေကာင္းလြန္းသျဖင့္ သတင္းလုပ္ငန္းကုိပင္ စြန္႔ လႊတ္လုိက္ၾကသည္။ ထိုအေတာအတြင္း ခရီးသြားလုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္ေသာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတြင္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈျဖစ္ပြားရာ ထုိႏိုင္ငံသုိ႔သြားမည့္ဧည့္သည္တုိ႔မွာ ဒုကၡ သီရိကုိသာ ေရာက္လာၾကေလသည္။

အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံသည္ ေဒသတြင္း အခ်မ္းသာဆံုးႏိုင္ငံမ်ား စာရင္းထဲတြင္ ယခင္က ပါဝင္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီး စစ္ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သျဖင့္ ထုိႏုိင္ငံသည္ မ်ား မၾကာမီ ႏိုင္ငံမဲြစာရင္း ေၾကညာလုိက္ရေလသည္။ သူတုိ႔၏အခက္မွာ ဒုကၡသီရိ၏အခ်က္ ျဖစ္သည္၊ ဆုိလိုရင္းမွာ ေဒသတြင္း ၾကြယ္ဝသူမ်ားစာရင္းတြင္ ေနရာအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သြားျခင္း ပင္။ ဤသည္မွာ အလကားေနရင္းထုိင္ရင္း ႏိုင္ငံခ်မ္းသာၾကြယ္ဝ ျခင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္အမွတ္ ၅ ျဖစ္၏။

ယခင္အစုိးရအဆက္ဆက္ ဘတ္ကီး႐ုိက္ထားေသာ (ဝါ) ခုိးယူထား၊ အလဲြသံုးစားလုပ္ထားေသာ၊ မေလ်ာ္ၾသဇာသံုးၿပီး ရရိွ ထားေသာ ေငြေၾကးမ်ားစြာ၊ ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားစြာကုိ ျပည္သူ႔လက္၊ ႏိုင္ငံ့လက္သို႔ျပန္အပ္သူလည္း အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္လာ သည္။ မိမိတုိ႔၏ မွားယြင္းေသာလုပ္ရပ္အတြက္ ေတာင္းပန္ပါ ေၾကာင္း  ဖြင့္ဟဝန္ခံၿပီး အစုလိုက္အၿပံဳလုိက္ ျပန္လည္အပ္ႏွံၾက ရာ ေန႔စဥ္လုိပင္ လူအမ်ား၏ သာဓုေခၚ တုံ႔ျပန္သံမ်ားကို ဆူညံစြာ ၾကားေနရေလသည္။

အတည္ျပဳခ်က္မရေသးေသာ္လည္း လူအမ်ားစု၏ ယူဆ ခ်က္အရ  ဤလုပ္ရပ္သည္ ဒုကၡသီရိ ႏိုင္ငံခ်မ္းသာၾကြယ္ဝျခင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္အမွတ္ ၆ ျဖစ္၏။

ဒုကၡသီရိ အႀကီးအက်ယ္ ၾကြယ္ဝလာမႈ၏ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္ အမွတ္ ၇ မွာ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အလံုးအရင္း တုိးေဝွ႔ဝင္ေရာက္ လာျခင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာအကဲခတ္တို႔က ခန္႔မွန္း သည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွ အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ ေရ ရွည္လုပ္စားရန္ ႀကံစည္မႈကလည္း ရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏွံသူတုိ႔ကုိ ဒုကၡ သီရိဘက္ေရာက္ေအာင္ တြန္းပုိ႔သကဲ့သုိ႔ပင္။ ထုိႏုိင္ငံမွ အလုပ္ သမားတို႔သည္ ဒုကၡသီရိသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၿပီး လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ၾကေလသည္။ ၄င္းတုိ႔၏ လုပ္အားခမွာ လြန္စြာ ေစ်း ေပါလွသျဖင့္ ဒုကၡသီရိလုပ္ငန္းရွင္တုိ႔ တြက္ေျခကုိက္လွသည္။ ႏိုင္ငံ ပုိမုိၾကြယ္ဝအလုပ္ျဖစ္လာေလေလ၊ ျပည္ပလုပ္ငန္းရွင္ႀကီး တုိ႔  မ်က္စိက်လာေလဟု ဆိုရမည္။  ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူတုိ႔မွာ ႏိုင္ငံ တကာကပင္မက အဂၤါၿဂႋဳဟ္မွပင္ ေရာက္လာသည္အထိ ဒုကၡ သီရိ၏ စီးပြားေရး ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္လာေလသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါတို႔မွာ ဒုကၡသီရိ ႐ုတ္တရက္ဆိုသလို ၾကြယ္ဝလာရျခင္း၏ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားျဖစ္ေပသတည္း။      ။