မင္းဇင္ - ပင္လုုံတိုုင္းရင္းသား လူငယ္ညီလာခံအေၾကာင္း စာ

(သူ႔ေဖစ္ဘြတ္က ကူးယူေဖာ္ျပသည္) မိုုးမခ၊ ဇူလိုုင္ ၃၁၊ ၂၀၁၆

မိတ္ေဆြတေယာက္က ပင္လုုံတုုိင္းရင္းသားလူငယ္ညီလာခံ အေၾကာင္းေမးလုုိ ့ခုုလုုိ စာေရးျဖစ္ပါတယ္။ သူ ့စာမ်က္ႏွာမွာ တင္မရလုုိ ့ကုုိယ့္ဘာသာကုုိယ္ပဲ တင္လုုိက္ပါတယ္။

ကုုိခုုိင္မင္းေရ ...

ရွမ္းျပည္နယ္၊ ပင္လုုံမွာ တုုိင္းရင္းသားလူငယ္ေတြ က်င္းပတဲ့ညီလာခံ ပထမေန ့မွာ ပညာရပ္ရူေထာင့္ကေန ေဟာေျပာေပးပါလုုိ ့ဖိတ္ၾကားခံရတဲ့အတြက္ ဂုုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္စြာ သြားခဲ့ပါတယ္။ ေဟာေျပာခ်က္ေခါင္းစဥ္က ေတာ့ ”ဤခရီးနီးသလား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုသစ္ တည္ေဆာက္ျခင္း” ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးခ်က္ကုုိ ေၾကာင္းရပ္ ႏွစ္ခုုေပၚမွာ အေျခခံခဲ့ပါတယ္။ တခုုကေတာ့ ႏုုိင္ငံေတာ္နဲ ့ျပည္ေထာင္စုုတည္ေဆာက္မႈ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္း ျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္တခုုကေတာ့ ၂၁ ရာစုု ပင္လုုံညီလာခံ စိန္ေခၚမႈမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

J. S. Furnivall ရဲ ့သုုေတသနတခ်ဳိ ့ဟာ ခုုခ်ိန္ထိ ဆီေလ်ာ္မႈ ရွိ၊ မရွိဆုုိတာကုုိ သုုံးသပ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုုိင္ငံရဲ ့ ျပႆနာအားလုုံးရဲ ့ေရေသာက္ျမစ္ဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ပဲ ျဖစ္တယ္ဆုုိတဲ့ အကဲျဖတ္ခ်က္ဟာ မျပည့္စုုံဘူး။ ၁၉၆၂ စစ္အာဏာသိမ္းခ်ိန္ကစလုိ ့၂၀၁၆ ဧၿပီ ၁ ရက္ေန ့ အစုိးရသစ္ တက္ခ်ိန္အထိ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဟာ ျပႆနာ အားလုံးရဲ ့ေရေသာက္ျမစ္ပဲ။ ဒီမုိကေရစီရရင္ (လူထုုက ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္လုုိက္သူေတြ အာဏာရရင္) သားေရႊအုုိးထမ္းကိန္းဆုုိက္မယ္ဆုုိတာဟာ ေစာေၾကာစစ္ေဆးရမယ့္ ယုံတမ္းတခုုသာ ျဖစ္ႏုုိင္ပါတယ္။ အခုု တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ပုုိင္းနဲ ့ဒီခ်ဳပ္အစုုိးရေခါင္းေဆာင္ပုုိင္း ေျပလည္မႈ ပုုိရွိလာေပမယ့္ (ဘုုံရန္သူ စစ္အာဏာရွင္ဆုုိတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ အားေပ်ာ့သြားတဲ့အခါ) ဗမာတုုိင္းရင္းသားနဲ ့ဗမာမဟုုတ္တဲ့ တုုိင္းရင္းသားလူနည္းစုုေတြအၾကား (တခါလူနည္းစုုအခ်င္းခ်င္းအၾကား) နားလည္မႈေတြ ပုုိတုုိးမလာဘူး။ မယုုံၾကည္မႈေတြ၊ အျပန္အလွန္သံသယေတြ ပုုိဆုုိးလာတယ္ (ဥပမာ၊ မၾကာခင္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဗုုိလ္ခ်ဳပ္ရုုပ္ထုု တုုိင္းရင္းသားျပည္နယ္ေတြမွာ ထားမယ့္ကိစၥ အျငင္းပြားမႈ၊ တုုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ေရႊေျပာင္းလုုပ္သားေတြကုုိ သန္းေခါင္စာရင္း ထုုတ္ေပးတဲ့ကိစၥ ကန္ ့ကြက္မႈစတဲ့ အညႊန္းကိန္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။) ဗမာအမ်ားစုုဘက္ကလည္း လူထုုေခါင္းေဆာင္ေနာက္က တုုိင္းရင္းသားေတြ လိုုက္ပါၿပီး ျပည္ေထာင္စုုသစ္ကုုိ တည္ေဆာက္သင့္တယ္။ တုုိင္းရင္းသားေတြဘက္ကလည္း အာမခံခ်က္ကုုိ ရပုုိင္ခြင့္အျဖစ္ခံယူတာ ေတြ ့ရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာ့ျပႆနာရဲ ့ေရေသာက္ျမစ္ဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ၿဖဳိဖ်က္ေရးဆုုိတာထက္နက္ရႈိင္းပါ တယ္ (စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေၾကာင့္ ျပႆနာေတြ ပုုိရႈပ္ေထြး ခက္ခဲသြားခဲ့ရတာေတာ့ အမွန္ပါ)။ ျမန္မာ့ျပႆနာ ရဲ ့အဓိကေသာ့ခ်က္ကေတာ့ ပင္လုုံစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကစလုုိ ့ႏုုိင္ငံေတာ္သစ္နဲ ့ ျပည္ေထာင္စုုသစ္ state and nation-building ကုုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ မတည္ေဆာက္ႏုုိင္ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ Incomplete state-formation ပုုံစံက်တဲ့ ေခတ္သစ္ အမ်ဳိးသားႏုုိင္ငံေတာ္ကုုိ ေပမွီေဒါက္မွီ မတည္ေဆာက္ႏုုိင္ခဲ့တာပါပဲ။ ဗမာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေခတ္သစ္ျမန္မာ့ေျမပုုံနဲ ့ေခတ္သစ္ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံေတာ္ ဟာ ၿဗိတိသွ် ဖန္တီးခ်က္ British creation and a product of decolonization process က်န္ အာရွ၊ အာဖရိကႏုုိင္ငံေတြလုုိပဲ နယ္ခ်ဲ ့စနစ္ အဆုုတ္မွာ ရလဒ္အျဖစ္ ေပၚထြက္လာတယ္ဆုုိတာကုုိ လက္မခံခ်င္တာ လား၊ မသိတာလား ေမးစရာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အေနာ္ရထာ၊ ဘုုရင့္ေနာင္၊ အေလာင္းဘုုရားထိ ႏုုိင္ငံေတာ္ဖြားျမင္ရာကုုိ တဆက္တည္း ယူေလ့ ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံေတာ္သစ္ဟာ ပင္လုုံစာခ်ဳပ္အရ ေပၚလာတာပါ။ ဒီ့မတုုိင္ခင္ကေတာ့ ျမန္မာႏုုိင္ငံဆုုိတာ ၿမိဳ ့ျပႏုုိင္ငံေတြ စစ္ျပဳလုုိက္၊ ႏုုိင္သူ အင္ပါယာထူေထာင္လုုိက္ပါပဲ၊ ထူေထာင္တဲ့ ႏုုိင္ငံေတာ္ေတြဆုုိတာကလည္း ေခတ္သစ္စနစ္လုုိ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးပါ အေျခခ်တဲ့ ႏုုိင္ငံေတာ္မ်ဳိးမဟုုတ္ပါဘူး။ ပဏာဆက္ႏုုိင္ငံေတြ စုုဖြဲ ့ထားတဲ့သေဘာမ်ဳိးပါပဲ။ (အေရွ ့ေတာင္အာရွ သမုုိင္းသုုေတသီေတြကေတာ့ Mandala political model လုုိ ့ဆုုိၾကပါတယ္။) ဒါေၾကာင့္ ေခတ္သစ္ႏုုိင္ငံေတာ္ဆုုိတာ ပင္လုုံစာခ်ဳပ္နဲ ့မွ သေႏၶတည္လာတာပါ၊ တခါ ဒီျပည္ေထာင္စုုဟာ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္း ညီေနာင္ရင္းေတြ ဖြဲ ့ထားတဲ့ မိသားစု ျပည္ေထာင္စုု organic union မဟုုတ္ဘဲ၊ ပဋိဥာဏ္ စာခ်ဳပ္ေပၚအေျခခံတဲ့ ျပည္ေထာင္စု contractual union ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပင္လုုံစာခ်ဳပ္ဆုုိတာ ျပည့္စုုံလွတာမဟုုတ္ေပမယ့္ စ လုုံးေရ စ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီစာခ်ဳပ္ရဲ ့ ကတိက၀တ္ေတြကုုိ ဗမာႏုုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက ျပည့္ျပည့္၀၀ မွန္မွန္ကန္ကန္ မက်င့္သုုံးခဲ့သလုုိ၊ ၁၉၆၂ မွာ ဗမာအမ်ားစုုႀကီးစုုိးတဲ့ တပ္မေတာ္က ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥဟာ ဗမာတဦးခ်င္း အျပစ္ရွိတာ မရွိတာနဲ ့ မဆုုိင္ပါဘူး။ စနစ္ အင္စတီက်ဳးရွင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ကိစၥပါ။ အစဥ္ဆက္ က်င့္ထုုံး၊ ပညာေရးကစလုုိ ့ စာေပအႏုုပညာ အဆုုံး ပတ္သက္စပ္ဆုုိင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ၂၁ရာစုုပင္လုုံမွာ အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုုကုုိ ဘယ္လုုိ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ဳိးေပၚအေျခခံမွာလဲဆုုိတာ အင္အားစုုအသီးသီးအၾကား ေသခ်ာ ေဆြးေႏြး ဖလွယ္တည္ေဆာက္ဖုုိ ့ုလုုိပါတယ္။ တန္းတူေရးေပၚ အေျခမခံရင္ ေဆးေၾကာင့္ေလးႏုုိင္ပါတယ္။ လုုပ္ငန္းစဥ္ process ထဲ ဖုုတ္ပူမီးတုုိက္ အတင္းသြင္းဖုုိ ့သာ ႀကိဳးစားေနရင္ အခက္အခဲေတြ ၾကဳံႏုုိင္ပါတယ္။

အျပန္အလွန္အေမးအေျဖမွာလည္း က်ေနာ့္ ကနဦးတင္ျပခ်က္ presentation ဟာ မူ ပုုိင္းကဲေၾကာင္း၊ လက္ေတြ ့ႏုုိင္ငံေရး မွာေတာ့ မူ ကုုိ တဖက္က ဆြဲကုုိင္ရင္း မဟာဗ်ဳဟာေျမာက္စဥ္းစားဖုုိ ့ လုုိအပ္ေၾကာင္း၊ မူ ကုုိသာ ေရွ ့တန္းတင္ၿပီး သံသယေတြနဲ ့သြားေနရင္ အက်ဳိးမၿပီးႏုုိင္ေၾကာင္း ထပ္ခါ ထပ္ခါ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

တင္ျပခ်က္အေသးစိတ္မွာေတာ့ အယူအဆပုုိင္းတခ်ဳိ ့နဲ ့ ဗမာ့အစဥ္အလာ ႏုုိင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရး ပန္းတုုိင္ ၂ ရပ္၊ လမ္းစဥ္ ၃ ရပ္ကစလုုိ ့၊ ၂၁ရာစုုပင္လုံအတြက္ စိန္ေခၚမႈ ၃ ရပ္စသျဖင့္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေမးခြန္းေတြလည္း အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ၿပီး အေစာနက ေျပာသလုုိ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးခဲ့ရတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ သုုေတသနရူေထာင့္က ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့တာပါပဲ။ စ ေဆြးေႏြးကတည္းက က်ေနာ့္အျမင္ ကုုိ သေဘာတူစရာမလုုိဘူး။ လြတ္လပ္စြာကြဲလြဲႏုုိင္တယ္။ စဥ္းစားစရာအျဖစ္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားႏုုိင္ဖုုိ ့တင္ျပတာ လုုိ ့ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီေလာက္ပါပဲ။