(မုိးမခ) ၾသဂတ္္စ္ ၁၅၊ ၂၀၁၆
● စစ္ဖက္ဆိုင္ရာအေျခခံမူမ်ား
မိုင္ဂ်ာယာန္ေဆြးေႏြးပြဲတတိယရက္တြင္ အမ်ဳိးကာကြယ္ေရးႏွင့္လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာမူဝါဒမ်ားႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တပ္ မေတာ္ ဖြဲ႔စည္းေရးဆိုင္ရာမူဝါဒမ်ားကို ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ဤအခ်က္ကိုေဆြးေႏြးျခင္းမွာ SSR ေခၚ လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ ျပင္ဆင္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္ဟုသုံးသပ္ရသည္။ ထို႔ျပင္ ဤေနရာတြင္ေဆြးေႏြးၾကေသာ မူဝါဒမ်ားႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ဆိုသည္မွာ ၂၁ ရာစုပင္လုံ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တရပ္ေပၚလာပါက ထားရွိမည့္အေျခအေနမ်ားကိုေဆြးေႏြးၾကျခင္းျဖစ္သည္။ လက္ရွိတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားစုေပါင္း၍ တပ္ေပါင္းစုတပ္ဖြဲ႔ျခင္းကို ရည္ရြယ္ရင္းမဟုတ္ေပ။
၎ညီလာခံတြင္ တင္ျပေဆြးေႏြးသည္မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတရပ္တြင္ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ တရပ္ရွိရမည္။ အလားတူ ျပည္နယ္မ်ားတြင္လည္း ျပည္နယ္တပ္ရွိရမည္ဆိုသည့္ဘက္ကတင္ျပ ေဆြးေႏြးၾကသည္။
ဤအခ်က္တြင္ ၂၁ ရာစုပင္လုံတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ လက္ခံရန္ ခက္ခဲသည့္ ျပႆနာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားရပ္ခံထားသည္မွာ DDR ဟုဆိုသည့္လက္နက္ျဖဳ တ္သိမ္းေရးျဖစ္သည္။
နိုင္ငံေရးအရ အယူအဆကြဲျပား၍ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ေနၾကသူမ်ားအတြက္ တဖက္ႏွင့္တဖက္ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရန္လိုအပ္ေနခ်ိန္တြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား လက္နက္စြန္႔ရန္ လြယ္ကူမည္မဟုတ္ေပ။ လက္ရွိ NCA ထိုးထားေသာ အဖြဲ႔မ်ားျဖစ္ေစ မထိုးေသးသည့္အဖြဲ႔မ်ားျဖစ္ေစ လက္နက္အလြယ္တကူစြန္႔ရန္ ခက္ခဲေပသည္။ ဤအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကလည္း လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရး သုိ႔မဟုတ္ ျပည္သူ႔စစ္ျဖစ္ေစ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ျဖစ္ေစ ေျပာင္းလဲဖြဲ႔စည္းၿပီး ျမန္မာစစ္ဖက္၏ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ထားရွိအတြက္ ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ ရန္ ရည္ရြယ္ထားရွိေပရာ ၂၁ ရာစုပင္လုံအတြက္ ခက္ခဲစြာလုပ္ေဆာင္ရမည့္အပိုင္း ျဖစ္သည္။
တျပည္လုံးရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ၂၁ ဖြဲ႔ရွိ စစ္အင္အား တစ္သိန္းခန္႔ျပႆနာေျဖရွင္းေရးသည္ ထိလြယ္ရွ လြယ္ေသာ သတိႀကီးစြာထား၍ ေျဖရွင္းရမည့္အပိုင္းျဖစ္သည္။ ဤျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏိုင္ပါက ညီလာခံမွ ရလဒ္ေကာင္း ထြက္ေပၚႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။
ထိုျပႆနာႏွင့္ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအား ျပည္နယ္တပ္မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႔စည္းသည့္ အဆင့္ တရပ္ လုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္သည္ဟုယူဆၾကသည္။ သိ႔ုမွသာ လက္နက္ကိုင္တပ္ျပႆနာကို ေခ်ာေမာစြာေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားႏိုင္မည္ဟု ယူဆပါသည္။ ဤအျမင္ႏွင့္ ကြဲလြဲမႈမ်ားရွိနိုင္သည္။ မည္သုိ႔ကြဲလြဲသည္ျဖစ္ေစ အားလုံးလက္ခံႏိုင္သည့္အေျဖတရပ္ရွာႏိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သုိ့မွသာ ၂၁ ရာစုပင္လုံကိုေအာင္ျမင္စြာ အဆံုးသတ္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္က သြားလိုသည့္ ပုံစံမွာ လက္နက္ျဖဳတ္ေရး သုိ့မဟုတ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္/ ျပည္သူ့စစ္ ဖြဲ့ေရးျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ထိမ္းခ် ဳပ္မွဳ ေအာက္တြင္ထားရွိေရးျဖစ္သည္။
အဆိုပါ မတူသည့္ပုံစံ ၂ ခုသည့္ ၂၁ ရာစုပင္လုံတြင္ ေျဖရွင္းရမည့္ ပုံစံ ၂ ခုျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးအရ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျဖရွင္းနိုင္သည့္အေျခခံေပၚမွ ေျဖရွင္းပါက ပိုမိုလြယ္ကူမည္ဟု ယူဆပါသည္။
ျမန္မာစစ္ဖက္ကလည္း ေဆြးေႏြးပြဲကာလ အပစ္ရပ္ကာလအတြင္းတိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ့မ်ား အင္အား တိုးခ်ဲ့ တည္ေဆာက္လာမည္ကို စိုးရိမ္မကင္းရွိသည္။ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔မ်ားကလည္း မိမိအင္အားနည္းပါးပါက ျမန္မာစစ္ဖက္၏ အင္အားသုံးေျဖရွင္းခံရမည္ကို စုိးရိမ္ စိတ္ရွိသည္။ ႏွစ္ဖက္စိုးရိမ္မႈမ်ား သံသယမ်ားေနရာတြင္ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏိုင္ေရးအတြက္နည္းလမ္းရွာၾကရန္ လိုေပသည္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားျပႆနာေျဖရွင္းေရး SSR သည္ ၂၁ ရာစုပင္လုံအဆံုးသတ္လွဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးအပိုင္းဟု ဆိုရေပမည္။
● ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမူေဘာင္
မိုင္ဂ်ာယာန္ညီလာခံစတုတၳေန႔ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာမူေဘာင္ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံတြင္ ေဆြးေႏြးမည့္ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္ႏွင့္ ပတ္သက္သည္။ NCA သေဘာတူညီခ်က္တြင္ပါရွိသည့္အတိုင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာမူေဘာင္ေရးဆြဲသေဘာတူညီမႈရယူျခင္း အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (၂၁ ရာစုပင္လုံ) က်င္းပျခင္း ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သုိ႔ တင္သြင္းသေဘာထားရယူျခင္း ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းတို႔ကိုေဆာင္ရြက္ရန္သေဘာတူၾကသည္။
ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး စီးပြားေရးလုံျခံဳေရးႏွင့္ ေျမယာႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုင္ရာမူဝါဒကိစၥရပ္မ်ားဟူ၍ ေခါင္းစဥ္ ၅ ခုေအာက္တြင္ ေဆြးေႏြးရန္သေဘာတူၾကသည္။
အဓိက ျပႆနာတခုမွာ ၂၁ ရာစုပင္လုံတြင္ NCA စာခ်ဳပ္ပါအတိုင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးရာတြင္ အစိုးရ/ လႊတ္ေတာ္/တပ္တို႔ကတပြင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားကတပြင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက တပြင့္ ၃ ပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးရန္ သေဘာထားေပးေဆြးေႏြးၾကသည္။ မိမိအျမင္အရ ယခင္သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ ေခတ္ကာလက အစိုးရ/ လႊတ္ေတာ္/တပ္သည္ တသေဘာထဲရွိရာ တပြင့္ထဲ အဆင္ေျပမႈ ရွိေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္တြင္ အစိုးရ/လႊတ္ေတာ္ကတပြင့္၊ တပ္ကတပြင့္၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားက တပြင့္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကတပြင့္ ၄ ပြင့္ ျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။
၂၁ ရာစုပင္လုံေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းရမည့္ကိစၥရပ္အားလုံးကို လုပ္ငန္းေကာ္မတီ အဆင့္တြင္ အေၾကအလည္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာရန္ကြဲလြဲရွိပါက အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႔မွတဆင့္ ျပည္ ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈပူးတြဲေကာ္မတီ UPDJC သုိ႔တင္ျပေဆြးေႏြးရန္ ၎အဆင့္တြင္ မၿပီးျပတ္ပါက တႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈအေကာင္အထည္ေဖာ္မႈဆိုင္ရာ ညိႇႏႈိင္းအစည္းအေဝး JICM Joint Implentation Coordinatio Meeting သုိ႔တင္ျပ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ရယူရန္ ေဆြးေႏြးခ့ဲၾကသည္။
● ပဥၥမေန႔
မူလက ၄ ရက္က်င္းပရန္သတ္မွတ္ထားသည့္ ညီလာခံသည္ ၿပီးျပတ္ျခင္းမရွိ၍ တရက္တိုး၍ က်င္းပ သည္။ ေနာက္ဆံုးေန႔တြင္ ယခင္ ၄ ရက္ကေဆြးေႏြးခ့ဲသည္မ်ားကို အလုပ္အဖြဲ႔အသီးသီး ျပန္လည္ စိီစစ္ျပင္ဆင္ေရးသားခ့ဲေသာ စာတမ္းမ်ားကို အတည္ျပဳၾကရာ အားလုံးကို အတည္ျပဳ ႏိုင္ျခင္းမရွိ၍ အလုပ္အဖြဲ႔မ်ားျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးသားၿပီး ၾသဂုတ္လဆန္းတြင္ က်င္းပမည့္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုး ထားျခင္းမရွိသည့္ UNFC မွဖြဲ႔စည္းထားသည့္ DPN ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာေတြ႔ဆံုညိႇႏႈိင္းမႈအဖြဲ႔ႏွင့္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔မွ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ CT Coordination Team ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔တိ႔ု အစည္းအေဝးတြင္ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ၾကရန္ ညီလာခံမွ သေဘာတူခ့ဲ သည္။
၂၁ ရာစုပင္လုံအတြက္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္ေဆြးေႏြးျခင္းမၿပီးျပတ္ေသးသျဖင့္ ၂၁ ပင္လုံညီလာခံအား အစိုးရေၾကညာထားသည့္ ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္လေနာက္ဆံုးပတ္ အစား စက္တင္ဘာ ေနာက္ဆံုးပတ္၌က်င္းပေရး အစုိးရအားတင္ျပသြားရန္ဆံုးျဖတ္ခ့ဲၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံတြင္ ပါဝင္သင့္သူအားလုံးပါဝင္ေရးမူကို UNFC ကဆက္လက္စြဲကိုင္မည္ဟုဆိုသည္။
ညီလာခံ၏ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔မိုင္ဂ်ာယာန္ညီလာခံအေျခအေနဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ UNFC ၏ႏိုင္ငံေရးညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာကိုယ္စားလည္အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ SSPP မွ စဝ္စိုင္းထူးအဖြဲ႔အားအစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္မွတာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္အတြက္ ေစလႊတ္ခ့ဲသည္။
၂၀၁၆ ျသဂုတ္လ ၅ ရက္ေန႔က စဝ္စိုင္းထူးႏွင့္အဖြဲ႔သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ မွတာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခ့ဲၿပီး မိုင္ဂ်ာယာန္ေဆြးေႏြးပြဲမွထြက္ေပၚလာသည့္ ဘုံသေဘာတူညီ ခ်က္မ်ား တိုင္းရင္းသားမ်ား၏လိုလားခ်က္မ်ား အစိုးရ၏ ၂၁ ရာစုပင္လုံတြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈအလားအလာမ်ား NCA လက္မွတ္မထိုးရေသးသည့္အဖြဲ႔မ်ား၏ NCA လက္မွတ္ထိုးေရးႏွင့္ဆိုင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ေဆြးေႏြးခ့ဲၾကၿပီး အေသးစိတ္သတင္း ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိပါ။ သုိ႔ေသာ္ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကိုဦးတည္မည္ဆိုပါက ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ဟု SSPP ေခါင္းေဆာင္တဦးလည္းျဖစ္ DPN ေခါင္းေဆာင္တဦးလည္းျဖစ္သူ စဝ္စိုင္းထူးက ဆိုပါသည္။ ထို႔ျပင္ ယခုေတြ႔ဆံုမႈအားလည္း အေကာင္းဖက္ကရွဳ ျမင္ေၾကာင္း စဝ္စိုင္းထူးကဆိုပါသည္။
● ညီလာခံအေျခအေန
ညီလာခံအတြင္းတက္ေရာက္ၾကသည့္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးလိုလိုသည္ မိမိတို႔အျမင္မ်ားကို ပြင့္လင္းလြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးခ့ဲၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလည္မ်ားအေနႏွင့္ မိမိတိုင္းရင္းသားဘာသာစကားႏွင့္ေဆြးေႏြးရသည္မဟုတ္ဘဲ ဗမာစကားႏွင့္ ေဆြးေႏြးရသည္ျဖစ္ရာ အခက္အခဲအနည္းငယ္ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အခ်ဳိ႕တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗမာ စကားကို ကၽြမ္းက်င္လိမၼာပါးနပ္စြာေျပာဆိုႏိုင္ၾကေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕က ဗမာစကားကို မကၽြမ္းက်င္ ၾကေခ်။ ထို႔ျပင္ စကားလုံးတလုံးကို အဓိပၸာယ္ေကာက္ယူရာတြင္ပင္ နားလည္မႈ မတူသည့္ အခက္အခဲ ရွိသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ ေလာ္ခီးလာညီလာခံတြင္ ပါဝင္ဖူးသူတဦး၏အဆိုအရ ေလာ္ခီးလာ ညီလာခံတြင္ ေဝါဟာရတလုံးကို ၃ ရက္ခန္႔အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးခ့ဲရသည္ဟုဆိုပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ လိုင္ဇာ ေလာ္ခီးလာ မိုင္ဂ်ာယာန္ညီလာခံမ်ားဆက္တိုက္လုပ္လာျခင္းေၾကာင့္ ထိေတြ႔မႈမ်ားလာၿပီး တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းၾကား ေဆြးေႏြးေျပာဆိုရမႈမ်ား ပိုမိုလြယ္ကူလာသည္ဟုဆိုၾကသည္။
ညီလာခံ၏အိမ္ရွင္ျဖစ္ေသာ KIO/KIA အေနႏွင့္ ညီလာခံတက္ေရာက္သူမ်ားသြားလာေရး ေနထိုင္ ေရး စားေသာက္ေရးအားလုံးကို လိုေလးေသးမရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ၿပီး ညီလာခံႏွင့္ အားထည့္ခ့ဲ သက့ဲသုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္းထားရွိခ့ဲသည္။ ညီလာခံဧည့္ခံႀကိဳဆိုေရးအတြက္ ျမစ္ျကီးနား ဗန္းေမာ္မူစယ္ ကြတ္ခိုင္လားရွဴိးတို႔မွ ရွမ္းႏွင့္ကခ်င္ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖမ်ား၊ လူငယ္မ်ား၊ တက္တက္ႂကြႂကြ လာေရာက္ ဝိုင္းဝန္းခ့ဲၾကၿပီး သူတို႔၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို ထုတ္ေဖာ္ျပသခ့ဲၾကသည္။
● မိုင္ဂ်ာယာန္မွ ၂၁ ရာစုပင္လုံ
လိုင္ဇာ ေလာ္ခီးလာ မိုင္ဂ်ာယာန္မွသည္ ၂၁ ရာစုပင္လုံသုိ႔ သယ္ေဆာင္ေဆြးေႏြးၾကရမည့္ အဓိက ျပသနာ ၂ ရပ္မွာ တန္းတူေရးႏွင့္ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ေပၚအေျခခံသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ထူ ေထာင္ေရးျပႆနာအင္အား တစ္သိန္းဝန္းက်င္ခန္႔ရွိေနေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ား ျပႆနာျဖစ္သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ကထဲက ျမန္မာျပည္ကို ဖက္ဒရယ္တိုင္းျပည္ထူေထာင္ၾကမည္ဟု ဆိုခ့ဲေသာ္လည္း ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အားလုံးလက္ခံႏိုင္သည့္ အေျဖမရခ့ဲေပ။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္ဖက္က အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္မေတာ့ ဖက္ဒရယ္လည္းေဝး ဒီမိုကေရစီလည္းေဝးကာ တိုင္းျပည္လည္း ေခ်ာက္ထဲမွ ျပန္မတက္ႏိုင္ခ့ဲေပ။ ယခုကာလ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္တို႔လြန္႔လူးရွင္သန္ခြင့္ ရ၍ တိုင္းျပည္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္သန္းလာသည့္အခ်ိန္ဟုဆိုရမည္။
ယခု တိုင္းရင္းသားမ်ားကလည္း ဖက္ဒရယ္ဟုဆိုသည္။ NLD အရပ္သားအစုိးရသစ္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ဟု ဆိုသည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ဖက္ဒရယ္ဟု ဆိုၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ တဦးႏွင့္တဦး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုပုံျခင္းမတူၾကေပ။ ထို႔ျပင္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသည္ပင္ ဖက္ဒရယ္ကိုညႊန္းသည္ဟုဆိုသူက ဆိုၾကေသးသည္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္မွ ဖက္ဒရယ္ရႏိုင္မည္ သုိ႔မဟုတ္ အေျခခံဥပေဒကို အသစ္ေရးဆြဲမွ ဖက္ဒရယ္ရမည္ဟုရပ္ခံသူကရပ္ခံၾကသည္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းျပည္မ်ားမွ ဟိုဟိုဒီဒီ ဖက္ဒရယ္ပုံစံမ်ားက ျမန္မာျပည္ႏွင့္သင့္ေတာ္သည္ဟုဆိုသူကဆိုၾကသည္။
ျမန္မာျပည္အတြက္ တကယ္လိုအပ္ေနသည္ကေတာ့ အားလုံးလက္ခံႏိုင္သည့္ ျမန္မာျပည္အေျခ အေနႏွင့္ကိုက္ညီသည့္ ဖက္ဒရယ္ပုံစံတရပ္ ျဖစ္ေပသည္။ မတူေသာအျမင္မ်ားကို ပြင့္လင္းစြာ ထုတ္ေဖာ္ေဆြးေႏြးၿပီး စားပြဲဝိုင္းေပၚတြင္ အေျဖရွာၾကဖို႔က ဦးစြာလိုအပ္သည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္၇၀ နီးပါးလက္နက္ကိုင္တိုက္္လာခ့ဲၾကသည့္အညိႇဳးအေတး အာဃာတ အမုန္းတရား နားက်ည္းခ်က္ မ်ားစြာၾကားမွ ယုံၾကည္မွႈတည္ေဆာက္ရမည့္ျဖစ္စဥ္ လြယ္ကူလွမည္မဟုတ္သက့ဲသုိ႔အခ်ိန္တို အတြင္း ေျဖရွင္းႏိုင္မည္ေတာ့မဟုတ္ေပ။
သုိ႔ေသာ္ အေကာင္းဖက္က ၾကည့္ျမင္ရမည့္အခ်က္မ်ားရွိသည္ဟုဆိုရမည္။ ပထမအခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ားမွခြဲထြက္ေရးကို ပယ္ခ်ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ မိုင္ဂ်ာယာန္ညီလာခံတြင္ UNFC အဖြဲ႔ဝင္မဟုတ္ေသာတိုင္းရင္းသားပါတီငယ္တခုမွ ခြဲထြက္ႏိုင္ခြင့္ကို အစျပဳေဆြးေႏြးရန္ စတင္ခ့ဲ့ေသးေသာ္လည္းUNFC အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္သည့္ KNPP မွ ေခါင္ေဆာင္ ခူဦးရယ္က ခြဲထြက္ေရးသည္UNFC ၏မူမဟုတ္ UNFC ၏ မူသည္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုမူသာျဖစ္သည္ဟုဆို၍ ခြဲထြက္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ UNFC ၏သေဘာထားကို ရွင္းရွင္းလင္လင္းဆိုခ့ဲသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္ စုသုိ႔ ဦးတည္ထားသည္က အားလုံးအတြက္ ဘုံရည္မွန္းခ်က္တခုျဖစ္ေနသည္က အားသာခ်က္ တခု ျဖစ္သည္။
တခ်ဳိ႕က မိုင္ဂ်ာယာန္ညီလာခံတြင္ ဖက္ဒရယ္ပုံစံမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ တင္ျပျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္မကင္းရွိၾကသည္။ မျဖစ္ႏိုင္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်သူအခ်ဳိ႕လည္း ရွိသည္။ တကယ္ေတာ့ အယူအဆကြဲလြဲသည္မွာ ျပႆနာမဟုတ္ေခ်။ အယူအဆကြဲလြဲေနၾက၍ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုသုိ႔ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ေနျခင္းကိုရပ္တန္႔၍ စားပြဲဝိုင္းေပၚအေျဖရွာ ေရးသည္ အားသာခ်က္တခုျဖစ္သည္ကို ဆုပ္ကိုင္ရန္လိုသည္။
အႏွစ္ ၇၀ နီးပါးလက္နက္ကိုင္တိုက္၍ ေျဖရွင္းမရသည့္ျပႆနာကို စားပြဲဝိုင္းတြင္ ညိႇႏိႈင္းေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းသည္ အားသာခ်က္တခုျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားျပႆနာေျဖရွင္းရာတြင္ ၈ ျပည္နယ္သည္၎၊ ၁၂ ျပည္နယ္သည္၎၊ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ ၁၄ ခုသည္၎၊ အဓိကျပႆနာ မဟုတ္ေပ။ ျပႆနာ၏ဇစ္ျမစ္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ျဖစ္ေပရာ ျပႆနာ၏ဇစ္ျမစ္ကို ဆုပ္ကိုင္ေျဖရွင္းရန္အတြက္အခြင့္အလမ္းရွိေနျခင္းသည္ အားသာခ်က္တခုျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ျပႆနာႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးစားေနၾကရာတြင္ SSR ေခၚ လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ DDR ေခၚ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရးတို႔ၾကား ကြဲလြဲမႈ ရွိေနေသးေသာ္လည္း သီရိလကၤာက့ဲသုိ႔ ေသာင္းက်န္းသူအျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းေရးသည္၎၊ ဗီယက္နမ္ က့ဲ့သုိ႔ အစိုးရအျပဳတ္တိုက္ေရးသည္၎၊ အႏွစ္ ၇၀ အတြင္း အလုပ္မျဖစ္ခ့ဲသည့္ ျမန္မာျပည္အတြက္ သင့္ေတာ္သည့္ လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚလာရန္ အခြင့္အလမ္းရွိေနသည္က အားသာခ်က္တခုပင္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရပါမည္။
အဆိုးဖက္ကိုလည္း ေျပာင္းလဲႏိုင္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ လက္ရွိအားသာခ်က္မ်ားကို ဆုပ္ကိုင္၍ အေကာင္းဘက္ကိုလည္း ေရြ႕လ်ားႏိုင္ပါသည္ဟုသုံးသပ္ရေပသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္
Mg Mg Soe (ေမာင္ေမာင္စိုး)