မိုင္လိန္းဟုန္းလိုင္း/Chin World
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၆
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) - မၾကာေသးခင္ စတင္လိုက္ေသာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ၊ ၂၁ ရာစုပင္လံုမွ ႏိုင္ငံအတြက္ အလားအလာေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာႏိုင္မည္ဟု ခ်င္းတိုင္းရင္းသားအမ်ားအျပားက ယူဆေနၾကသည္။
ေနျပည္ေတာ္တြင္ လဆန္းပိုင္းက ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ေသာ ညီလာခံ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝး တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ မင္းတပ္ၿမိဳ႕၊ အရပ္ဖက္အဖဲြ႔အစည္းတစ္ခုမွ ဦးထန္းတမ္က ညီလာခံ ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အမွန္တကယ္ ေဖာ္ေဆာင္နိုင္မည္ျဖစ္ျပီး ေသနတ္သံ၊ ဗံုးသံ ေပ်ာက္သြားနိုင္သည္ ဟု ေျပာသည္။
လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္သည့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦးမွ ဒုတိယဥကၠ႒ (၃) ဦးထန္းနိန္ကီးက ညီလာခံကို နိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္စုၾကည္ႏွင့္တကြ ယံုၾကည္ေလးစားရေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ေသာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္နိုင္ျပီး စစ္မွန္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုၾကီးကို တည္ေဆာက္နိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ပင္လံုညီလာခံကုိ အစဲြျပဳၿပီး ၂၁ ရာစုပင္လံုဟု အမည္ေပးထားသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံအေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးသူမ်ားထဲတြင္ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕မွ ဆလိုင္းထန္းလြန္းကဲ့သို႔ေသာ လူငယ္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္။
"၂၁ ရာစုပင္လုံဟာ ေအာင္ျမင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္မွ နိုင္ငံသားအားလံုး ျပန္ျပီး နိိုးၾကားလာၾကတာ၊ တိုင္းရင္းသားအားလံုး လိုလားေနတဲ့ ညီလာခံပဲေလ"ဟု ဆလိုင္းထန္းလြန္းက ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္လည္း အစုိးရသစ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ယူၿပီး လအနည္းငယ္အတြင္း ကမန္းကတန္း ျပဳလုပ္ေသာ ညီလာခံ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အလ်င္စလိုႏိုင္လွသည္ဟု သူက ယူဆသည္။
၂၁ ပင္လံု၏ ပထမအႀကိမ္အစည္းအေဝး တက္ေရာက္သူ အစုုအဖြဲ႔အသီးသီးတြင္ အမ်ိဳးသမီးပါ၀င္မႈ စုုစုုေပါင္း ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရိွေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုရာခိုုင္ႏႈန္းမွာ နည္းပါးေနသည္ဟု ခ်င္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ မခင္ဝင္းရီက Myanmar Now ကို ေျပာသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီ၏ ဇန္နဝါရီလ အစည္းအေဝးက နုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ အဆင့္ဆင့္တြင္ အမ်ိဳးသမီး ၃ဝ% ပါဝင္ေရး ႀကဳိးပမ္းရန္ သေဘာတူထားေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ ျဖစ္မလာေသးေၾကာင္း၊ ညီလာခံ စာတမ္း ၇၂ ေစာင္တြင္ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စာတမ္း ၂၁ ေစာင္ ပါလာသည့္အတြက္ ဝမ္းသာေၾကာင္း ေျပာသည္။
"ဒါေပမဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အျပည့္အဝ လက္ခံေပးျခင္း မရွိေသးပါဘူး၊ အားႏြဲ႔တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြလို႔ပဲ သတ္မွတ္ေနၾကေသးတယ္" ဟု မင္းတပ္ျမိဳ႕မွ မခင္ဝင္းရီက ေျပာသည္။
"အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ေတြးေခၚဆင္ျခင္နိုင္မႈကို လစ္လ်ဴရႈထားၾကတယ္၊ ကြ်န္မတို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္နိုင္တဲ့ အရည္အေသြး ရွိပါတယ္"
မင္းတပ္ၿမိဳ႕ အရပ္ဘက္လူမႈကြန္ရက္ ဥကၠ႒ ဦးလိန္းနိုင္းကမူ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္၏ ပါဝင္မႈကို အေျပာင္းအလဲ မလုပ္ႏိုင္ေသးပါက ဒုတိယပင္လံုသည္ ရုပ္ျပသက္သက္ ျဖစ္သြားႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။
"ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ စစ္တပ္ ပါေနေသးရင္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ဘယ္ေတာ့မွ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ က်င္းပတဲ့ပြဲ သက္သက္ပဲ ျဖစ္မွာ ေသခ်ာတယ္"ဟု ဦးလိန္းနိုင္းက သံုးသပ္သည္။
တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခတ္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (NCA) တြင္ လက္မွတ္ထုိးၿပီးျဖစ္သည့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး၏ ဒုဥကၠ႒ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဆလိုင္းလ်န္မႈန္းကမူ တပ္မေတာ္၏ ပါဝင္ေနမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ႀကီးမားသူတစ္ေယာက္ မဟုတ္ေပ။
"ကြ်န္ေတာ္ ၂ ႏွစ္၊ ၃ႏွစ္ေလာက္ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးလာခဲ့ေတာ့ … လက္ရွိ တပ္မေတာ္မွာ အမ်ားစုက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အမွန္တကယ္ လိုလားၾကပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြကိုလည္း နားလည္ၾကပါတယ္"ဟု Myanmar Now ႏွင့္ မၾကာေသးခင္က ျပဳလုပ္ေသာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတစ္ခုတြင္ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
NCA လက္မွတ္မထိုးရေသးေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔မ်ားအနက္ ၃ ဖဲြ႔မွာ ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း မရိွခဲ့ေပ။
တပ္မေတာ္ႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရန္ အေျခအေန မေပးေသးသည့္ ထိုအဖဲြ႔မ်ား ေရာက္မလာျခင္းမွာ လစ္ဟာခ်က္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည္ဟု မင္းတပ္ၿမိဳ႔ မွ လူငယ္ တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ဆလိုင္းမာန္ဟုန္းက ေထာက္ျပသည္။
"၂၁ ရာစုပင္လံုဟာ စိတ္ရွည္ရွည္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ျပီး က်င္းပရမယ္၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔စည္းအားလံုး၊ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား အားလံုး ပါဝင္နိုင္မယ့္ ညီလာခံျဖစ္ရမယ္" ဟု ဆလိုင္းမာန္ဟုန္းက ေျပာသည္။
မတူပီျမိဳ႕နယ္မွ ခ်င္းလူငယ္အေရး လုပ္ေဆာင္ေနသူ ဆလိုင္းမြန္ေဘြးက ၂၁ ရာစုပင္လံုသည္ ယခုအခ်ိန္အထိေတာ့ ေအာင္ျမင္သည္ဟု ေျပာႏိုင္ေၾကာင္း၊ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေတြ႔ဆံုၿပီး လိုလားခ်က္မ်ားကို တင္ျပႏိုင္ျခင္းမွာ အားသာခ်က္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်သည္။
၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ အမ်ဳိးသားညီလာခံတြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအမ်ားအျပား တက္ေရာက္ၾကေသာ္လည္း ထိုစဥ္က စစ္အစုိးရက စာတမ္းမ်ားကို ဆင္ဆာျဖတ္၊ တည္းျဖတ္ၿပီးမွ တင္သြင္းေစခဲ့သည္။ NLD အစုိးရလက္ထက္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံတြင္မူ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း မရိွဘဲ အယူအဆ သေဘာထားမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း တင္ျပႏိုင္ခဲ့သည္။
(မိုင္လိန္းဟုန္းလိုင္းသည္ Chin World မီဒီယာမွျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕Myanmar Now သတင္းေအဂ်င္စီရံုးတြင္ အလုပ္သင္ သတင္းေထာက္အျဖစ္ ေခတၱလုပ္ကိုင္ေနသူျဖစ္သည္။)