 |
| Aye Kyaw Kyaw |
ကိုသန္းလြင္ - ကုမၸဏီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းကိစၥ
(မိုးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၆
(၁)
ကြ်န္ေတာ္တို႔၏ကုမၸဏီလိပ္စာေျပာင္းရန္လိုအပ္သျဖင့္အက်ိဳးေဆာင္ဌာနတခုကိုေမးရာေဆာင္ရြက္ခတစ္သိန္းခြဲ ေပးရမည္ဟုဆိုသည္၊ ရန္ကင္းရွိကုမၸဏီမ်ားမွတ္ပံုတင္ဌာနသို႔သြားေသာ္ ၂၅၀၀က်ပ္ႏွင့္ျပီးခဲ့ပါသည္၊ အခုေတာ့ ႏႈန္းက ဆယ္ဆတက္သြားျပီး ၂၅၀၀၀ ေပးၾကရေတာ့မည္ဟုဆိုသည္၊ ထို႔ေနာက္ သြင္းကုန္၊ ထုတ္ကုန္ဌာနသို႔ လည္း သြားရဦးမည္ဟုညႊန္ၾကားလိုက္သည္၊ ၂ရ လမ္းရုံးထိပ္တြင္ေတြ႔ေသာ ပြဲစားကက်ပ္ ငါးေသာင္းေပးရမည္၊ လူေစာင့္ စရာမလို၊ အိမ္အေရာက္ပို႔ေပးပါမည္ဟုဆိုသည္၊ ေငြ ၄၀၀၀ က်ပ္ ရံုးတြင္ ေပး သြင္းျပီး အဆင္ေျပ သြားခဲ့ပါသည္။
လိပ္စာေျပာင္းကိစၥမွာ တေနရာႏွင့္မျပီး၊ ကုမၸဏီဦးစီးဌာနမွ CRD ကဒ္- Certificate Of Registration of Documents ေခၚကဒ္ျပားထုတ္ေပးလိုက္သည့္တိုင္ အျခားဌာနေတြကိုသြားရေသးသည္။
ခရီးသြားလုပ္ငန္း ကုမၸဏီအတြက္ လိပ္စာေျပာင္းခြင့္တင္ရာတြင္ ပိုျပီးဆိုးသည္၊ သက္ဆိုင္ရာသို႔ က်ပ္ေငြ ႏွစ္သိန္းေပးသြင္းရပါသည္၊ လိုင္စင္သက္တမ္းတိုးရန္အတြက္မူ က်ပ္ ေလးသိန္းေပးရပါသည္။
ကုမၸဏီအခြန္ေပးရန္ဆိုေတာ့ ပို၍ရႈပ္ေထြးေသးသည္၊ Audit ဆြဲခက ၂သိန္း၊ သူတို႔ေဆာင္ရြက္ခက ၁သိန္း၊ သူတို႔ခ်ိန္းေပးေသာေန႔တြင္ အခြန္မႈးႏွင့္ေတြ႔ရန္ အခြန္ရုံးသို႔သြားရဦးမည္၊ မိမိေပးရမည့္အခြန္ကို မိမိဖါသာ ညွိႏႈိင္းၾကရသည္၊ စားပြဲအေပၚကတရား၀င္ ေပးရသလို ေအာက္ကတရားမ၀င္ေပးရတာေတြက ရွိေသးသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ၾကေသာကုမၸဏီမ်ားအဖို႔ အစိုးရကခ်မွတ္ေပးထားေသာ စည္းကမ္း နည္း လမ္းေတြမွာ ရႈပ္ေထြးခက္ခဲလွပါသည္၊ သာမန္စီးပြားေရးလုပ္သူက ဘယ္သြားျပီးဘာလုပ္၊ ဘာေျပာရမည္ ဆို သည္က္ုနားမလည္ႏိုင္၊ အက်ိဳးေဆာင္ကုမၸဏီမ်ားက ေတာင္းတိုင္းေပးႏိုင္လ်င္ေကာင္းပါ၏၊ ညွာတာစိတ္ကင္းမဲ့ ၾကေသာအက်ိဳးေဆာင္ ကုမၸဏီမ်ားကလည္း မ်ားလွပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ (Liberalization) လုပ္ရာတြင္ ဤလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို အေျခခံမွ စ၍ ေျပာင္းလဲပစ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
(၂)
စင္ကာပူတြင္ ACRA Accounting and Corporate Regulatory Authority ေခၚ ကုမၸဏီမ်ားမွတ္ပံုတင္ေရး ဌာနတခု ရွိပါသည္၊ မည္သည့္ကုမၸဏီအမ်ိဳးအစား ကိုျဖစ္ေစ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ စီးပြားေရး လုပ္လိုလ်င္ ဤဌာန သို႔သာသြားၾကရပါသည္။
ကြ်န္ေတာ့္အေတြ႔အၾကံဳမွာ မိမိႏွင့္မိမိဇနီးႏွစ္ဦးသာ ပါ၀င္ေသာကုမၸဏီတခုအတြက္ မွတ္ပံုတင္ျခင္းကိစၥမွာ နာရီပိုင္းသာ ၾကာပါသည္၊ မိမိတင္ျပေသာ ကုမၸဏီနာမည္သည္ သူတို႔မွတ္တမ္းထဲမွာ နာမည္တူမရွိဘူးဆိုလ်င္ မွတ္ပံုတင္ေၾကး ၁၀၀ ေဒၚလာခန္႔ ေပးသြင္းလ်င္ ကိစၥျပီးပါသည္၊ သူတို႔က UEN ေခၚ Unique Entity Number တခုကို ထုတ္ေပးလိုက္သည္၊ မိမိကုမၸဏီ ႏွင့္ ပါတ္သက္သမွ် ေဆာင္ရြက္ရန္ကိစၥအ၀၀ ကိုမိမိ၏ UEN နံပါတ္၊ Password ႏွင့္ သူတို႔ System ထဲ၀င္ျပီး လိုအပ္သလိုျပင္ဆင္ျခင္း၊ မွတ္တမ္းတင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။
လိပ္စာေျပာင္းလ်င္ ေဒၚလာ ၂၅ ေပးရသည္၊ မိမိကုမၸဏီမွတ္တမ္း ကိုအခ်ိန္မေရြး အင္တာနက္တြင္ၾကည့္ရႈ ႏိုင္ပါသည္၊ တြင္ စာလံုးေပါင္းမွားေနလ်င္အခမဲ့၀င္ျပီးျပင္ႏိုင္ သည္။
ႏွစ္စဥ္ႏွစ္ခ်ဳပ္ Account ေပးရန္လိုလ်င္ လည္ပါတ္ေငြ၊ ကုန္က်ေငြ၊ အျမတ္စသည္ျဖင့္ လိုအပ္သမွ် အခ်က္ အလက္ ေလးငါးခုကို သက္ဆိုင္ရာအကြက္တြင္ ထည့္ေပးရသည္၊ မၾကာမီ မိမိတင္ျပခ်က္ကို လက္ခံရရွိ ေၾကာင္း၊ မိမိတင္ျပထားေသာ ဂဏန္းမ်ားမွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း အတည္ျပဳခိုင္းသည္၊ မွားယြင္းပါက ျပင္ဆင္ ႏိုင္ရန္ အေၾကာင္းၾကားသည္။
လိုင္စင္သက္တမ္းတိုးဖို႔ ႏွစ္လခန္႔တင္ၾကိဳျပီး ႏို႔တစ္စာလာသည္၊ email လည္းပို႔ေပးသည္၊ ၃ ႏွစ္စာေဒၚလာ၉၀ ေဆာင္ႏိုင္သည္၊
ပုဂၢလိကပိုင္(Private Limited) ႏွင့္အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ားအတြက္မူ လည္ပါတ္ေငြ ပမာဏေပၚတြင္ မူတည္၍ Certified Accountant ၏ လက္မွတ္ပါရန္ စသည္ျဖင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိသည္၊ ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြမွာ ရွင္းလင္းပါသည္၊ ျပႆနာရွိ၍ အေကာက္ခြန္ရုံးသို႔ သြားပါလ်င္ အရာရွိလုပ္သူက တဦးခ်င္း ေတြ႔ဆံု၍ ျပႆနာႏွင့္ အခက္အခဲမ်ားကို ရွင္းလင္းေပးသည္။
မိမိလုပ္ငန္းႏွင့္ပါတ္သက္၍ အစိုးရႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ရန္ကိစၥ၊ အေကာက္ခြန္ေပးေဆာင္ရန္ကိစၥမ်ားမွာ ေနာက္ခံ (Background) မွာသာ ေအးေအး ေဆးေဆး လုပ္သြားရန္သာရွိပါသည္၊ စိတ္ေသာကေရာက္ ပူပင္စရာ ကိစၥ မ်ားမပါ။
(၃)
ဖြံ႔ျဖိဳးျပီးႏိုင္ငံမ်ား၏ဘတ္ဂ်က္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ၀င္ေငြမ်ားကိုၾကည့္လ်င္ ေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးမ်ားမွရရွိေသာ အေကာက္ခြန္ေငြသည္ ရာႏႈန္းအမ်ားဆံုးျဖစ္ပါသည္၊ ကုမၸဏီမ်ား ၀င္ေငြေကာင္းလာျခင္း၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ား ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ျခင္းသည္ အစိုးရ၀င္ေငြ တိုးတက္လာျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံတြင္ ကုမၸဏီမ်ား လည္ပါတ္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေစ်းၾကီးေပးရျခင္းကိုျပဳျပင္ရပါမည္၊ အစိုးရဌာနမ်ား၌ ၾကိဳးနီစနစ္ ေနရာအႏွံ႔ ရွိေနျခင္းမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးရပါမည္၊ ျပည္တြင္းကုမၸဏီမ်ားအဖို႔ မိမိ၏ က်သင့္ေသာ အေကာက္ခြန္ကို မွန္မွန္ေပးေနျပီဆိုလ်င္ အစိုးရ၏ အေႏွာင့္အယွက္နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္ ေပၚလစီေရးဆြဲသူတို႔က စီစဥ္ေပးရပါမည္။ ေနရာတိုင္းတြင္ လါဒ္ေပးလါဒ္ယူမႈမ်ားရွိေနေအာင္ စနစ္ကခြင့္ျပဳ ထားသည္ဆိုသည္ကို ရွာေဖြ၍ ဖယ္ရွားေပးၾကရပါမည္၊ တာ၀န္ရွိသူအေပါင္းက စနစ္ၾကီး၏ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ား ကို သေဘာေပါက္ရပါမည္၊
ခရီးသြားလုပ္ငန္းလိုင္စင္အတြက္၄င္း၊ ေငြလဲေကာင္တာဖြင့္ရန္၄င္း၊ ဆိုင္၊ ရံုးခမ္းအခင္းအက်င္းကို တာ၀န္ရွိသူ မ်ားက စစ္ေဆးေပးရသည့္စည္းကမ္းတခုရွိသည္၊ ထိုတာ၀န္ရွိသူမ်ားသြားေရးလာေရးအတြက္၄င္း၊ သူတို႔က ခြင့္ျပဳမိန္႔ခ်ေပးေရးအတြက္၄င္း၊ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ထာသူက အားစိုက္ၾကရပါသည္၊ေက်းဇူးျပဳျခင္း ေက်းဇူဆပ္ ရျခင္း၊ ျမန္မာတို႔၏ဓေလ့ထံုးတမ္းကရွိေနျပန္ရာလုပ္ငန္းေလွ်ာက္ထားသူမ်ားက ေငြကုန္ခံၾကရျပန္ပါသည္၊ စင္ကာပူတြင္သက္ဆိုင္ရာတို႔က ရံုးခမ္းသို႔ လာေရာက္စစ္ေဆးျပီးမွလိုင္စင္ခ်ေပးသည္ဟူေသာ အစဥ္အလာမရွိ၊ မၾကားရဖူးပါ၊
ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရသည္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းလိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားသူတဦး၏ရံုး၌ ကြန္ပ်ဴတာ ၃ လံုးရွိရမည္ဟု၄င္း၊ ေငြလဲေကာင္တာဖြင့္လိုသူအတြက္ ေကာင္တာၾကီးတခုရွိရမည္ဟု၄င္း စိတ္၀င္စားေနရန္မလိုပါ၊ အစိုးရထံ မွတ္ပံုတင္လာသူ တဦး၏ရည္ရြယ္ခ်က္ကို အစိုးရက မွတ္တမ္းျပဳေပးရန္သာလိုပါသည္၊ မွတ္ပံုတင္ေၾကး၊ လိုင္စင္ေၾကးေကာက္ျခင္းျဖင့္ အစိုးရဘ႑ာေငြ တိုးလာလိမ့္မည္ဟု မယူဆေစခ်င္ပါ၊ အစိုးရ၏တာ၀န္မွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအားလံုး အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေနေစေရးပင္ျဖစ္ပါသည္၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတိုင္းလိုလို အျမတ္ထြက္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေစဘို႔ကိုသာ ၾကပ္မတ္ေပးျပီး၊ အစိုးရ ၏ ပါ၀င္ပါတ္သက္မႈမွာ အနည္းဆံုးျဖစ္ေစရပါမည္၊
(၃)
ႏိုင္ငံေတာ္မွ ပထမဦးဆံုးလွမ္းရမည့္ေျခလွမ္းမွာ ကုမၸဏီမွတ္ပံုတင္ျခင္း အစိုးရႏွင့္လုပ္ေဆာင္တာမွန္သမွ်ကို ကြန္ပ်ဴတာမ်ား ျဖင့္မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ေအာင္စီမံေပးရန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္၊ e-government စနစ္အရ ေငြေပးေငြယူ အပါအ၀င္လုပ္ငန္းအားလံုးကိုဒီဂ်စ္တယ္နည္းျဖင့္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္လ်င္ အရႈပ္အေထြးႏွင့္အခက္အခဲမ်ား ေလွ်ာ့နည္းသြားႏိုင္ပါသည္။ ဤကိစၥကို ကုမၸဏီမ်ားရံုးခ်ဳပ္က စတင္ေဆာင္ရြက္ေနျပီဟုေတာ့ ၾကားရဖူးပါသည္၊ မည္မွ်ခရီးေရာက္ေနျပီ ဆိုသည္ကိုေတာ့မသိရပါ။
ဥပမာကုမၸဏီမ်ား ဦးစီးဌာနတြင္ လိပ္စာေျပာင္းျပီး CRD ကဒ္ကို ထုတ္ေပးလိုက္ျပီဆိုလ်င္ သူ၏ မာစတာ Record တြင္ မွတ္တမ္း၀င္သြားရျပီျဖစ္ပါသည္၊ ထိုမွတဆင့္ သက္ဆိုင္ရာဌာန အသီးသီးရွိ မွတ္တမ္းအသီးသီး ကို ဆက္တိုက္ျပဳျပင္ေပးသြားႏိုင္ပါသည္၊ အစိုးရဌာနအသီးသီးရွိ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားကို နက္၀ပ္ (Networks) မ်ားခ်ိတ္ဆြဲ ထားႏိုင္ျပီဆိုလ်င္ကုမၸဏီပိုင္ရွင္မ်ားအဖို႔ Record ျပင္ရန္ကိစၥကို ေနရာေပါင္းစံုသြားေနရန္မလို ေတာ့ပါ။
ကုမၸဏီကႏွစ္စဥ္ေပးေဆာင္ရမည့္ အခြန္ေကာက္ေနသည့္ ကြန္ပ်ဴတာမွတ္တမ္းရွိျခင္းျဖင့္ မ်ားစြာေသာ အက်ိဳး ေက်းဇူးမ်ား ရွိလာႏိုင္ပါသည္၊ မွတ္တမ္း ခိုင္ခိုင္လံုလံု ရွိျခင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္က ရရန္ရွိေသာ အခြန္ေငြကို မဖိတ္မစင္ ဘဲရရွိႏိုင္ျခင္း၊ ကုမၸဏီႏွင့္ အာဏာပိုင္မ်ားဆက္ဆံေရး၊ Information ဖလွယ္ေရးတို႔တြင္ မ်ားစြာ အက်ိဳးရွိႏိုင္ ပါသည္။
ဤ Infra-structure Project ကို လ်င္ျမန္စြာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္လ်င္ ကုမၸဏီမ်ားအဖို႔ မိမိ၏ အျခား ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ကိစၥမ်ားကိုအျပည့္အ၀အာရုံစိုက္ႏိုင္လာၾကပါလိမ့္မည္၊ အစိုးရအဖို႔ တႏိုင္ငံလံုးမွ ေဒတာမ်ားကို တေနရာထဲမွထိုင္ျပီး ၾကည့္ေနႏိုင္ျခင္းမွာ ေနာက္ပိုင္း စီမံကိန္း အသီးသီးကိုခ်မွတ္ရာတြင္အေထာက္အကူ ျပဳပါလိမ့္မည္။
ဤသို႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ စနစ္ ေပၚေပါက္လာျပီဆိုျခင္းသည္ ႏိုင္ငံျခားမွ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံသူမ်ားကို ဖိတ္ေခၚရန္ အတြက္ဆြဲေဆာင္ခ်က္တရပ္ ျဖစ္ပါသည္၊ လက္ရွိစနစ္၏လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားမွာစနစ္ႏွင့္မယဥ္ပါးသူ ႏိုင္ငံျခား သားမ်ားကို ဦးေႏွာက္ေခ်ာက္ေစပါသည္၊ ဘာသာျပန္ရွင္းျပရသူမ်ားအဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းႏွင့္မညီမႈ မ်ားကို ရွင္းျပရန္ အခက္အခဲမ်ားရွိတတ္ပါသည္၊
Economic Liberalization စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ႏိုင္ငံဖြံ႔ျဖိဳးေရးအတြက္ မလုပ္မျဖစ္ လုပ္ၾကရပါလိမ့္မည္၊ ယခုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလသည္ စိုးရိမ္မႈ၊ ေမွ်ာ္လင့္မႈ အလ်င္လိုမႈမ်ားႏွင့္ ျပည့္ေန သည့္ကာလမ်ား ျဖစ္ပါသည္၊ သို႔တေစ တီထြင္ၾကံဆမႈ ႏွင့္ အခြင့္အလန္းအသစ္မ်ားေပၚေပါက္လာရမည့္ အခ်ိန္ လည္းျဖစ္ပါသည္၊
ကိုသန္းလြင္