ဓမၼေဘရီ အရွင္၀ီရိယ (ေတာင္စြန္း) - ကံလမ္း၊ ဈာန္လမ္း၊ ဉာဏ္လမ္း

ဆန္ဖရန္ကဒကာေလးက

ကံလမ္း၊ ဈာန္လမ္း၊ ဉာဏ္လမ္းတို႔ကို ကြဲကြဲျပားျပားေလးရွင္းျပေပးပါ၊ ၿပီးေတာ့- ဗုဒၶဘာသာမွာ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဆိုတဲ့ သိကၡာသံုးပါးသာ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ 'ဒါန'က ဘယ္သိကၡာမွာ အၾကံဳးဝင္ပါသလဲ ... တဲ့။

ဒီအေၾကာင္း ေဟာဖူး၊ ေရးဖူးတာ အေတာ္မ်ားေနပါၿပီ၊ ထပ္ေမးေတာ့လဲ ေျဖရတာေပါ့ေလ။

ကံ၊ ဈာန္ ဥာဏ္ဆိုတာ အေျခခံအက်ဥ္းခ်ဳပ္ကေတာ့ ေမးခြန္းမွာပါတဲ့ သိကၡာသံုးပါးထဲက ...

သီလသိကၡာက ကံ၊
သမာဓိသိကၡာက ဈာန္၊ 

ပညာသိကၡာက ဥာဏ္ပါပဲ၊

လုပ္ရပ္အေနနဲ႔ေတာ့ ... 

“မေကာင္းမွဳေရွာင္၊ ေကာင္းမွဳေဆာင္တာက ကံလမ္း”

“ျဖဴေအာင္ စိတ္ကိုထား ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ.. စိတ္ကို အခိုက္အတန္႔ၿငိမ္ေအာင္ ေမတၱာတို႔၊ ဗုဒၶါနဳႆတိတို႔၊ သမထ ကမၼ႒ာန္းတို႔ ပြားမ်ားရွဳမွတ္တဲ့အပိုင္းက ဈာန္လမ္း”

“ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အတြင္းပိုင္းမွာ လကၡဏာအားျဖင့္ အမွန္တကယ္ရွိတဲ့ ႐ုပ္တရား၊ နာမ္တရားတို႔ရဲ႕ သေဘာမွန္ကို ရွဳမွတ္ပြားမ်ားတဲ့ ဝိပႆနာဉာဏ္ကစၿပီး မဂ္ဉာဏ္အထိက ဉာဏ္လမ္း ...” လို႔ ဆိုရမွာပါ။

ဒီလမ္းစဥ္သံုးမ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြဲကြဲျပားျပား သေဘာေပါက္ဖို႔ကေတာ့.

၁။ မေကာင္းမွဳေရွာင္၊ ေကာင္းမွဳေဆာင္ျခင္းဆိုတဲ့ ကံလမ္းကိုက်င့္သံုးရာမွာ
ကာလကန္႔သတ္ခ်က္
သတၱဝါကန္႔သတ္ခ်က္
ဘာသာကန္႔သတ္ခ်က္ဆိုတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္သံုးမ်ိဳးလံုး မရွိဘူး၊

ကာလအားျဖင့္ သာသနာတြင္းကာလျဖစ္ေစ ၊ သာသနာပ ကာလျဖစ္ေစ ဒီလမ္းစဥ္က ရွိေနတယ္။
မေကာင္းတာမျပဳရင္ သီလကုသိုလ္ရတာပဲ၊
ဒါန၊ ေဝယ်ာေဝစၥ၊ အပစယန စတဲ့ ေကာင္းတာျပဳရင္လဲ ဆိုင္ရာကုသိုလ္ကို ရတာပဲ၊
ဒါေၾကာင့္ ကာလကန္႔သတ္ခ်က္မရွိဘူး။

သတၱဝါအားျဖင့္လဲ လူ,နတ္,ျဗဟၼာ,သတၱဝါအားလံုး၊ ဘယ္သတၱဝါပဲျပဳျပဳ  ကုသိုလ္ရတယ္။

ဘာသာ အားျဖင့္လဲ ဘယ္ဘာသာဝင္ျဖစ္ျဖစ္.. ဘယ္ဘာသာမွ မရွိသူျဖစ္ျဖစ္၊  (တိရစၧာန္ေတြဆို ဘာသာဘယ္ရွိမလဲ၊ ဆဒၵန္ဆင္မင္းတို႔၊ ယံုမင္းတို႔ ဘယ္ဘာသာဝင္လဲလို႔ ဘယ္ရွိပါ့မလဲ) ကုသိုလ္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အေလးအနက္ သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ သိဖို႔လိုပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက ကုသိုလ္ရဖို႔ရာ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ဖို႔က စရမယ္ခ်ည္း ထင္ေနတတ္ၾကတယ္။

ဘာသာေရးအျမင္က်ဥ္းေျမာင္းမွဳဟာ ဒီလိုအျမင္က်ဥ္းမွဳေၾကာင့္ပဲ။

အားလံုးၾကားဖူးနားဝရွိေနၾကတဲ့ "အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္း မိစၧာဒိ႒ိ"ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ထာ, မျဖစ္ထာနဲ႔မဆိုင္ဘူး။  “ကံနဲ႔ ကံရဲ႕အက်ိဳးကို လက္မခံတာ” ကိုေျပာတာ။

စာလိုေတာ့ "နိယတ မိစၧာဒိ႒ိ"ေခၚတယ္။

အဲဒါကို ဘုရားရွင္ကေတာ့
၁/ နတၳိက ဒိ႒ိ = ေကာင္းတာလုပ္လုပ္၊ မေကာင္းတာလုပ္လုပ္ ဘာအက်ိဳးမွ မရိွဘူး ဆိုတဲ့ အယူမွား။

၂/ အေဟတုက ဒိ႒ိ = ဆင္းရဲခ်မ္းသာတို႔၊ အဆင္ေျပမွဳ၊ မေျပမွဳတို႔ဆိုတာ ဘာအေၾကာင္းမွ မရွိဘူး၊ သူျဖစ္ခ်င္သလိုျဖစ္ေနတာ ... ဆိုတဲ့ အယူမွား။

၃/ အကိရိယ ဒိ႒ိ = ေကာင္းမွဳ၊ မေကာင္းမွဳဆိုတာ မရွိဘူး၊ ဘာလုပ္လုပ္ မထူးဘူး ဆိုတဲ့အယူမွား။

ဒီအယူမွာ း(ဒိ႒ိ) သံုးမ်ိဳးကိုေျပာတာ။

တိုတိုခ်ဳပ္ကေတာ့ ကံနဲ႔ ကံရဲ႕အက်ိဳးကို လက္မခံတာေျပာတာပါပဲ။ ဒီလိုဆို ဘယ္အရာမဆို ဘုရားသခင္ အလိုက်အတိုင္းသာဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ဘယ္လိုေျပာမလဲ ... လို႔စဥ္းစားစရာ ရွိလာမယ္။

သူတို႔မွာလဲ ဘုရားသခင္ အလိုက်ေအာင္ဆိုၿပီး မေကာင္းမွဳေရွာင္၊  ေကာင္းမွဳေဆာင္ေတြ လုပ္ရတာပဲ၊ လူသားခ်င္း ကူညီယိုင္းပင္းတာေတြလဲ ရွိတယ္။ ဒါဟာ.. ကံကို လက္ခံတဲ့ သေဘာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကံေကာင္းသူေတြျဖစ္နိဳင္ၾကပါတယ္။ ကံလမ္းဟာ အက်ယ္ဆံုပဲ ဘာကန္႔သတ္ခ်က္မွမရွိဘူး။

ဈာန္လမ္း ...

ဈာန္လမ္းမွာလဲ ကာလကန္႔သတ္ခ်က္နဲ႔ ဘာသာ ကန္႔သတ္ခ်က္ႏွစ္ခုက အတူတူပဲ။ ကန္႔သတ္ခ်က္ မရွိဘူး။သတၱဝ ါကန္႔သတ္ခ်က္ေတာ့ ရွိလာတယ္၊ တိဟိတ္ဆိုတဲ့ ဉာဏ္မ်ိဳးေစ့ပါတဲ့ သတၱဝါျဖစ္မွ ရတယ္။
အပယ္ေလးဘံုသားတို႔ လူနတ္ျဖစ္လဲ ဒြိဟိတ္တို႔ ဆိုမရဘူး။

ဉာဏ္လမ္း ...

ဉာဏ္လမ္းမွာေတာ့ ခုေျပာခဲ့တဲ့ကန္႔သတ္ခ်က္ သံုးမ်ိဳးလံု းရွိပါတယ္။ ကာလအားျဖင့္ သာသနာတြင္းကာလမွာသာ ဝိပႆနာဉာဏ္ကို လကၡဏာသံုးပါးလံုး သိန္ိဳင္ခြင့္ရပါတယ္။ သာသနာပ ကာလမွာ"အနတၱလကၡဏာ"မျမင္နိဳင္လို႔ ဝိပႆနာ ဉာဏ္ရည္ျပည့္ မျဖစ္နိဳင္ပါဘူး။

သတၱဝါအားျဖင့္လဲ တိဟိတ္သတၱဝါျဖစ္ရပါမယ္၊

ဘာသာအားျဖင့္လဲ သဗၺညဳဘုရားရွင္တို႔သာ ေဖၚထုတ္ေတြ႕ရွိတဲ့ လမ္းစဥ္ျဖစ္လို႔ ဗုဒၶတပည့္သားအျဖစ္ခံယူတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဘာသာေရးအမည္အရ ကမၺည္းမထိုးေတာင္ ဗုဒၶေဟာၫႊန္တဲ့နည္းအတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးမွသာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ထိ ဉာဏ္ခရီးေပါက္မယ္လို႔ဆိုလိုပါတယ္။

(ဉာဏ္လမ္းသာ ဗုဒၶဘာသာပိုင္စစ္စစ္လို႔ ဆိုခ်င္ ဆိုခြင့္ရွိပါတယ္)

ဒါနဟာ ဘယ္သိကၡာထဲပါမလဲ ဆိုတာကေတာ့ ...

အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ မေကာင္းမွဳေရွာင္၊  ေကာင္းမွဳေဆာင္ဟာ သီလသိကၡာ၊ ကံလမ္းဆိုတဲ့ စကားအရ ကံလမ္းမွာ ပါတယ္လို႔ ယူရပါမယ္။ မေကာင္းမွဳေရွာင္တာက  တားျမစ္ခ်က္ကို လိုက္နာရတာျဖစ္လို႔ "ဝါရိတၱသီလ"ေခၚပါတယ္။ ဒါနလို ေကာင္းမွဳေဆာင္တာက တိုက္တြန္းခ်က္ကို လိုက္နာျပဳလုပ္ရတာျဖစ္လို႔"စာရိတၱသီလ"ေခၚပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ဆရာမ်ားကေတာ့ ...

 မေကာင္းမွဳ ေရွာင္တာက သီလသိကၡာ = ကံလမ္း၊

 ေကာင္းမွဳေဆာင္တာက သမာဓိသိကၡ ာ= ဈာန္လမ္း၊

 ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထားက ပညာသိကၡာ = ဉာဏ္လမ္းလို႔
သံုးမ်ိဳးအစဥ္အတိုင္း ကိုက္ေအာင္ယူၾကတာလဲရွိပါတယ္။

အဲလိုဆိုရင္ေတာ့..
ေကာင္းမွဳေဆာင္တဲ့ ဒါနဟာ သမာဓိသိကၡာလို႔ ယူရမွာေပါ့၊
"သမာဓိ ကာမစၧႏၵႆ ပဋိပေကၡာ = သမာဓိဆိုတာ ကာမဆႏၵရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္"ဆိုတဲ့စကားအရ ဒါနဆိုတာလဲ ကာမဆႏၵကို ဆန္႔က်င္ၿပီး ျပဳတာပဲျဖစ္လို႔ ပဋိပကၡခ်င္း တူတဲ့အတြက္ မွန္တာပါပဲ။

ကဲ-ဒီေလာက္ဆို ကြဲျပားေလာက္ေရာေပါ့။

အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ...!!!

၂၇ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၆၊ မုဒိတာေရႊေက်ာင္း၊ ေဟးဝပ္၊ ဆန္ဖရန္။