မ်က္ရႈ ● စားနပ္ရိကၡာသည္ ႏိုင္ငံေရး
(မိုးမခ မဂၢဇင္း ၾသဂုတ္လ ထုတ္ပါ မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆာင္းပါး)
ေအာက္တိုဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၆
လက္ရွိကမၻာ့လူဦးေရသည္ လာမည့္အႏွစ္သံုးဆယ္အတြင္း ၉ ဘီလ်ံသို႔ တိုးပြားလာမည္ျဖစ္ရာ စားနပ္ရိကၡာမလံုေလာက္မႈ ျပႆနာမွာလည္း စိုးရိမ္စရာအေျခအေနျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း ျဗိတိန္ႏုိင္ငံ အစိုးရ၏ သိပၸံႏွင့္နည္းပညာတုိးတက္မႈဆိုင္ရာ စီမံကိန္း၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ၂၈% မွာ စားနပ္ရိကၡာအနည္းငယ္သာ ရရွိၿပီး ၁၄% မွာေတာ့ အလ်ံအပယ္စားသံုးႏုိင္သူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါအစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။
နည္းပညာတိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈေၾကာင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားတြင္ လူဦးေရသန္းေပါင္း အနည္းငယ္ကို ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးျခင္း ေဘးအႏၱရာယ္မွ ဆြဲထုတ္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ စားနပ္ရိကၡာမလံုေလာက္မႈ ျပႆနာကို ရင္ဆိုင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားက သည္ေဘးဒုကၡကို အၾကံဳေတြ႕ရဆံုးျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ျမိဳ႕ျပဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို ပိုမိုဦးစားေပးျခင္း၊ အရင္းရွင္စနစ္၏ ေမာင္းႏွင္အားေၾကာင့္ စက္မႈလယ္ယာေျပာင္းလဲရျခင္း၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ျခင္း၊ အသားစားမႈ ရာခိုင္ႏႈန္းတိုးတက္လာျခင္းႏွင့္ ကမၻာ့ေလာင္စာဆီ အခက္အခဲတုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း “ဖြံ႕ျဖိဳးေရးႏွင့္ လူမႈအေျပာင္းအလဲ” နာမည္ေက်ာ္စာအုပ္ကိုေရးသားသူ ေကာ္နဲလ္တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡဖိလစ္မက္မိုက္ကယ္လ္က သံုးသပ္ျပပါသည္။
![]()
ျမိဳ႕ျပဖြံ႔ျဖိဳးမႈမ်ားေၾကာင့္ လက္ငုတ္လက္ရင္းလယ္ယာကို စြန္႔ပယ္ၿပီး ျမိဳ႕ျပစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကရာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့လယ္သမားဦးေရ ၂၅% ခန္႔ ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိ႔ျပင္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၊ ျမိဳ႕ျပအေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရန္ႏွင့္ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးရန္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျမသိမ္းယူမႈမ်ား ျမင့္မားလာခဲ့ရာ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေမလအထိ ဟက္တာေပါင္း ၈၂.၂ သန္းခန္႔ သိမ္းယူခံခဲ့ရၿပီး၊ ၎သိမ္းယူခံရမႈတြင္ အာဖရိကတိုက္တြင္ ၄၇% ႏွင့္ အာရွတုိက္မွ ၃၃% ပါ၀င္ပါသည္။
ႏုိင္ငံ့စီးပြားေရးအတြက္ စုိက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံေသာ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္၀င္ေငြတိုးပြားေရးႏွင့္ ေၾကြးျမီမ်ားဆပ္ႏုိင္ေရးတို႔အတြက္ ႏုိင္ငံျခားပို႔ကုန္ထုတ္လုပ္ျခင္း တိုးျမွင့္ရာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေရးထုတ္ကုန္မ်ားကုိ အထူးအေလးေပးခဲ့ရာ စက္မႈလယ္ယာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ ေခတ္မီနည္းစနစ္မ်ား အသံုးျပဳျခင္းတို႔လည္း ပါ၀င္သည္။ သည္ေနရာတြင္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ အစျပဳခဲ့ေသာ ျမစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရး၏ ရိုက္ခတ္မႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနခဲ့သည္။ ၎ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အာရွတြင္ စပါးမ်ိိဳးစိတ္အသစ္မ်ား စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္ၿပီး ထြက္ႏႈန္း ၇၅% တိုးတက္ခဲ့သကဲ့သို႔ လက္တင္အေမရိကား၊ အာရွႏွင့္ အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ား၏ ဂ်ံဳစိုက္ပ်ိဳးမႈမွာလည္း ၅၀% ပိုမို အထြက္တိုးခဲ့သည္။ ငတ္မြတ္ လူဦးေရ သန္းအခ်ိဳ႕ကို ဤနည္းပညာျဖင့္ ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံျခားေကာ္ပိုုေရးရွင္းမ်ား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈအလံုးအရင္းကို အားထားရျခင္းႏွင့္ သဘာ၀၀န္းက်င္ကို စေတးရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈမဟုတ္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
ပထမအခ်က္မွာ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံႏုိင္ငံျခားပို႔ကုန္အတြက္ အစိုးရဦးေဆာင္၍ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားကို မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး အဓမၼျဖစ္ေစ၊ စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေခ်းေငြမ်ား၊ အမေတာ္ေၾကးမ်ား အစရွိေသာ မက္လံုးမ်ားျဖင့္ျဖစ္္ေစ စိုက္ပ်ိဳးေစျခင္းေၾကာင့္ လယ္သမား အမ်ားစုမွာ ၎တို႔စိုက္ပ်ိဳးလိုေသာ သီးႏွံ၊ စားသံုးမႈအတြက္ အဓိကလုိအပ္ေသာ သီးႏွံထက္ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားကိုသာ စိုက္ပ်ိဳးၾကရ၍ လယ္သမားတုိ႔၏ မ်ိဳးေစ့ေရြးခ်ယ္ႏုိင္မႈလြတ္လပ္ခြင့္ဆံုးရံႈးသည္ဟု ဆိုႏုိင္ပါသည္။ သည္အေရးမွတဆင့္ လူ႕အခြင့္အေရးလိုလားသူတုိ႔က လယ္သမား၏ အခြင့္အေရးတြင္ စားနပ္ရိကၡာဒီမိုကေရစီကိုပါ ထည့္သြင္း အေရးဆိုလာၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေခတ္မီမ်ိဳး၊ စပ္မ်ိဳး၏ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားတြင္ မိရိုးဖလာ စိုက္ပ်ိဳးလာေသာ ေဒသမ်ိဳးေစ့ကို ကုိယ္ပိုင္ထိန္းသိမ္းျခင္းအေလ့အထမ်ား နည္းပါးသြားရျခင္းလည္း ပါ၀င္သည္။
ျမိဳ႕ျပဖြံ႔ျဖိဳးမႈမ်ားေၾကာင့္ လက္ငုတ္လက္ရင္းလယ္ယာကို စြန္႔ပယ္ၿပီး ျမိဳ႕ျပစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကရာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့လယ္သမားဦးေရ ၂၅% ခန္႔ ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိ႔ျပင္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၊ ျမိဳ႕ျပအေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရန္ႏွင့္ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးရန္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျမသိမ္းယူမႈမ်ား ျမင့္မားလာခဲ့ရာ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေမလအထိ ဟက္တာေပါင္း ၈၂.၂ သန္းခန္႔ သိမ္းယူခံခဲ့ရၿပီး၊ ၎သိမ္းယူခံရမႈတြင္ အာဖရိကတိုက္တြင္ ၄၇% ႏွင့္ အာရွတုိက္မွ ၃၃% ပါ၀င္ပါသည္။
ႏုိင္ငံ့စီးပြားေရးအတြက္ စုိက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံေသာ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္၀င္ေငြတိုးပြားေရးႏွင့္ ေၾကြးျမီမ်ားဆပ္ႏုိင္ေရးတို႔အတြက္ ႏုိင္ငံျခားပို႔ကုန္ထုတ္လုပ္ျခင္း တိုးျမွင့္ရာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေရးထုတ္ကုန္မ်ားကုိ အထူးအေလးေပးခဲ့ရာ စက္မႈလယ္ယာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ ေခတ္မီနည္းစနစ္မ်ား အသံုးျပဳျခင္းတို႔လည္း ပါ၀င္သည္။ သည္ေနရာတြင္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ အစျပဳခဲ့ေသာ ျမစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရး၏ ရိုက္ခတ္မႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနခဲ့သည္။ ၎ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အာရွတြင္ စပါးမ်ိိဳးစိတ္အသစ္မ်ား စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္ၿပီး ထြက္ႏႈန္း ၇၅% တိုးတက္ခဲ့သကဲ့သို႔ လက္တင္အေမရိကား၊ အာရွႏွင့္ အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ား၏ ဂ်ံဳစိုက္ပ်ိဳးမႈမွာလည္း ၅၀% ပိုမို အထြက္တိုးခဲ့သည္။ ငတ္မြတ္ လူဦးေရ သန္းအခ်ိဳ႕ကို ဤနည္းပညာျဖင့္ ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံျခားေကာ္ပိုုေရးရွင္းမ်ား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈအလံုးအရင္းကို အားထားရျခင္းႏွင့္ သဘာ၀၀န္းက်င္ကို စေတးရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈမဟုတ္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
ပထမအခ်က္မွာ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံႏုိင္ငံျခားပို႔ကုန္အတြက္ အစိုးရဦးေဆာင္၍ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားကို မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး အဓမၼျဖစ္ေစ၊ စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေခ်းေငြမ်ား၊ အမေတာ္ေၾကးမ်ား အစရွိေသာ မက္လံုးမ်ားျဖင့္ျဖစ္္ေစ စိုက္ပ်ိဳးေစျခင္းေၾကာင့္ လယ္သမား အမ်ားစုမွာ ၎တို႔စိုက္ပ်ိဳးလိုေသာ သီးႏွံ၊ စားသံုးမႈအတြက္ အဓိကလုိအပ္ေသာ သီးႏွံထက္ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားကိုသာ စိုက္ပ်ိဳးၾကရ၍ လယ္သမားတုိ႔၏ မ်ိဳးေစ့ေရြးခ်ယ္ႏုိင္မႈလြတ္လပ္ခြင့္ဆံုးရံႈးသည္ဟု ဆိုႏုိင္ပါသည္။ သည္အေရးမွတဆင့္ လူ႕အခြင့္အေရးလိုလားသူတုိ႔က လယ္သမား၏ အခြင့္အေရးတြင္ စားနပ္ရိကၡာဒီမိုကေရစီကိုပါ ထည့္သြင္း အေရးဆိုလာၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေခတ္မီမ်ိဳး၊ စပ္မ်ိဳး၏ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားတြင္ မိရိုးဖလာ စိုက္ပ်ိဳးလာေသာ ေဒသမ်ိဳးေစ့ကို ကုိယ္ပိုင္ထိန္းသိမ္းျခင္းအေလ့အထမ်ား နည္းပါးသြားရျခင္းလည္း ပါ၀င္သည္။
အစိုးရတုိ႔၏ ေျမယာက႑ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးစြမ္းအား တုိးျမွင့္ျခင္း စီမံကိန္းတုိ႔ႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံျခားေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား၏ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားလည္း ၀င္ေရာက္လာရာ ယေန႔ကမၻာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေသာမ်ိဳးေစ့မ်ား၏ ၇၀% ကို DuPont ၊ Monsanto ႏွင့္ Bayer ကုမၸဏီၾကီးမ်ားက အုပ္စိုးထားပါသည္။ ဥပမာ - Monsanto က ယခင္က Roundup ေပါင္းသတ္ေဆးကုိ ထုတ္လုပ္ရာမွာ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွစၿပီး ၎တုိ႔၏ Roundup ေပါင္းသတ္ေဆးကို သံုးစရာမလိုေတာ့ဘဲ အသင့္စုိက္ပ်ိဳးႏုိင္ေသာ မ်ိဳးရုိးဗီဇျပဳျပင္ထားသည့္ ပဲပုပ္ေစ့မ်ား (Roundup GM soybean seeds) ကို စတင္မိတ္ဆက္ခဲ့ရာ ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့သည္။ ေတာင္သူမ်ားအားထားလာသည္ႏွင့္အမွ် Monsanto က မ်ိဳးေစ့ကုိပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း မူပုိင္ခြင့္ထားရွိရာ လယ္သမားမ်ားမွာ မ်ိဳးေစ့သိမ္းထားႏိုင္ခြင့္မရွိဘဲ ကုမၸဏီမ်ားထံတြင္ မ်ိဳးေစ့ကၽြန္ခံရျခင္းကဲ့သို႔ အမွီအခိုမ်ား ျဖစ္လာၾကရသည္။
၎အျပင္ စပ္မ်ိဳးမ်ားသည္ အထြက္ႏႈန္းေကာင္းမြန္ေစေသာ္လည္း သီးႏွံတမ်ိဳးတည္း စိုက္ပ်ိဳးၾကျခင္းေၾကာင့္ ပင္ျခား၀တ္မႈန္ကူးျခင္း ေလ်ာ့နည္းၿပီး ေဒသရာသီဥတုဒဏ္ကို ခံႏုိင္ရည္နည္းပါးျခင္း၊ ပိုးမႊားက်ေရာက္မႈ အလားအလာပုိမ်ားျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ား ပို၍ အသံုးျပဳၾကရာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို မ်ားစြာထိခိုက္ေစပါသည္။ အထူးသျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ငါးဆယ္အတြင္း ဓာတ္ေျမၾသဇာအသုံးျပဳမႈေၾကာင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၏ ေျမဆီလႊာ ၁၆% ပ်က္စီး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။
၎အျပင္ စပ္မ်ိဳးမ်ားသည္ အထြက္ႏႈန္းေကာင္းမြန္ေစေသာ္လည္း သီးႏွံတမ်ိဳးတည္း စိုက္ပ်ိဳးၾကျခင္းေၾကာင့္ ပင္ျခား၀တ္မႈန္ကူးျခင္း ေလ်ာ့နည္းၿပီး ေဒသရာသီဥတုဒဏ္ကို ခံႏုိင္ရည္နည္းပါးျခင္း၊ ပိုးမႊားက်ေရာက္မႈ အလားအလာပုိမ်ားျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ား ပို၍ အသံုးျပဳၾကရာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို မ်ားစြာထိခိုက္ေစပါသည္။ အထူးသျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ငါးဆယ္အတြင္း ဓာတ္ေျမၾသဇာအသုံးျပဳမႈေၾကာင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၏ ေျမဆီလႊာ ၁၆% ပ်က္စီး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။
၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ရာသီဥတုပူေႏြးမႈကုိ သက္ေရာက္ေစေသာ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ၁၄% ထုတ္လုပ္မႈမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ သို႔ေသာ္ ဆင္းရဲသားႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အသိပညာနည္းပါးျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း စပ္မ်ိဳးမ်ား၏ ေရရွည္အႏၱရာယ္ကို မရိပ္စားမိဘဲ လတ္တေလာအထြက္ႏႈန္းတုိးတက္ေရးအတြက္ အစိုးရ မူ၀ါဒအေကာင္အထည္ေဖာ္သူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားမ်ိဳးေစ့ ကုမၸဏီတို႔ လက္၀ါးခ်င္းရုိက္ကာ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္း၊ စက္ရံုမ်ားမွ ထြက္ေသာ အညစ္အေၾကးႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားေၾကာင့္ ေျမ၊ ေရ၊ ေလထုညစ္ညမ္းရသည့္အျပင္ ၎အေၾကာင္းရင္းမ်ားက ကမၻာ့ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္ရန္ ပံ့ပုိးလ်က္ရွိရာ မိုးေခါင္ေရရွားျခင္းႏွင့္ ေရၾကီးျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္လည္း စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈႏႈန္းအေပၚ ထိခိုက္ေစသည္။ အက်ိဳးဆက္ကား စားနပ္ရိကၡာေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္မားလာၿပီး ႏြမ္းပါးမိသားစုမ်ားမွာ လံုေလာက္ေသာ ရိကၡာရရွိႏုိင္ရန္ အလွမ္းကြာလာျခင္းျဖစ္သည္။
![]()
စားနပ္ရိကၡာကို လက္လွမ္းမီႏိုင္မႈ အေနအထား ဆင္းရဲ၊ ခ်မ္းသာ လူတန္းစားအလုိက္ ကြာျခားရပံု သိသာေစေသာအခ်က္မွာ လူခ်မ္းသာႏွင့္ လူလတ္တန္းစားမ်ား၏ အသားစားမႈ တိုးတက္လာျခင္းလည္း ပါ၀င္သည္။ အသားစားမႈ တိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ထုတ္လုပ္မႈကိုလည္း ျမွင့္တင္ၾကရရာ လူ႕၀မ္းစာထက္ တိရိစၦာန္အစာအာဟာရအတြက္ ဦးစားေပးစိုက္ပ်ိဳးၾကရေလသည္။ လတ္တေလာ အေမဇံုသစ္ေတာဧရိယာမ်ားစြာ ျပဳန္းတီးရျခင္း အေၾကာင္းမွာ McDonalds ဆိုင္မ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ တိရိစၦာန္အဟာရတင္ပို႔ႏုိင္ရန္ စိုက္ပ်ိဳးရျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း မက္မိုက္ကယ္လ္က ေ၀ဖန္ပါသည္။ ထိုမွ်မက စြမ္းအင္လံုေလာက္မႈျပႆနာ ေရွ႕တန္းေရာက္ေနျခင္းကလည္း စားနပ္ရိကၡာအခက္အခဲကုိ ပိုမိုၾကီးထြားေစသည္။ ကမၻာ့ေလာင္စာဆီ အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းရန္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားက ဇီ၀ေလာင္စာထုတ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ယင္းတုိ႔၏ စီးပြားေရးကုိ ျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္ၾကသည္။ ဇီ၀ေလာင္စာထုတ္လုပ္မႈမွာ အျခားေသာေလာင္စာဆီ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးနည္းပါး၍ သန္႔ရွင္းေသာေလာင္စာဆီဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ညႊန္းဆိုႏုိင္ေသာ္လည္း ေလာင္စာဆီထြက္သီးႏွံ စိုက္ဧက တိုးခ်ဲ႕သျဖင့္ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးရျခင္းကိုလည္း ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားသင့္ပါသည္။ လာမည့္အႏွစ္သံုးဆယ္အတြင္း ကမၻာ့ေလာင္စာဆီ လုိအပ္ခ်က္ ၄၅% အထိျမင့္တက္လာဖြယ္ရွိေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားရာ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈနိမ့္က်ေသာႏုိင္ငံမ်ားမွာ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္အတြက္ အဓိကထုတ္လုပ္သူမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။
ျခံဳငံုသံုးသပ္ရလွ်င္ ေလာင္စာဆီအတြက္ျဖစ္ေစ၊ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ျဖစ္ေစ ႏြမ္းပါးေသာ ကမၻာ့ေတာင္ဘက္အျခမ္းႏုိင္ငံမ်ားက အဓိကထုတ္လုပ္ရၿပီး ကမၻာ့ေျမာက္ဘက္အျခမ္းႏုိင္ငံမ်ားက စားသံုးသူမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္။ မိမိထုတ္ကုန္အတြက္ ၀လင္ေသာ အစာေရစာ ျပန္လည္မရရွိသည့္အျပင္၊ လြပ္လပ္ေသာကုန္သြယ္မႈ စည္းမ်ဥ္းခံစနစ္မ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံၾကီးမ်ားက အခြင့္ေကာင္းယူ ကိုယ္က်ိဳးရွာျခင္း၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္သျဖင့္ ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၇ - ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ရိကၡာေစ်းႏႈန္းမ်ား ႏွစ္ဆခန္႔ျမင့္မားခဲ့ရာ ဤဆိုးဒဏ္ကုိ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွ ဆင္းရဲမိသားစုမ်ားကသာ ခါးဆီးခံခဲ့ၾကရသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးကုိ အားထားရေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ျပည္သူျပည္သားတုိ႔၏ အနာဂတ္ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးမွာ မေရမရာရွိလွသည္။ ဗီဇျပဳျပင္ထားေသာ မ်ိဳးေစ့မ်ားအေပၚ အေကာင္းျမင္စိတ္မ်ားလြန္းေနၿပီး ရႈေထာင့္ေပါင္းစံုမွ ရရွိလာေသာ သုေတသနရလဒ္မ်ားအေပၚ မမွီခိုဘဲ ယခင္အစိုးရက ဦးေဆာင္ကာ မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး စပ္မ်ိဳး စိုက္ပ်ိဳးေရး တြန္းအားေပးခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီအသြင္ေျပာင္းလဲေရး အစိုးရအသစ္၏ ပထမသက္တမ္းအတြင္း စီမံခ်က္ျဖင့္ ေငြခ်ည္-၆ ခ်ည္မွ်င္ရွည္၀ါ စိုက္ပ်ိဳးရန္လ်ာထားခ်က္ကို ေရတိုသုေတသနအေပၚမွာသာ အမွီျပဳေရးဆြဲခဲ့သည္မွာ မေရမရာ ရွိလွသည္။ ေရတိုသုေတသနရလဒ္အေပၚ အမွီမျပဳဘဲ ေရရွည္ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ယခင္က မေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ဆင္းေရႊလီစပါး စိုက္ပ်ိဳးမႈမ်ိဳး၊ ေႏြစပါး အတင္းအၾကပ္ စိုက္ပ်ိဳးခိုင္းမႈမ်ိဳး၊ စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေခ်းေငြေပးမႈ လံုလံုေလာက္ေလာက္မရွိျခင္းကဲ့သို႔ ေတာင္သူတုိ႔ အသက္ရွဴေပါက္ကို ပိတ္ေစခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားရွိခဲ့ဖူးပါသည္။
ထင္ရွားေသာ သာဓကအေနျဖင့္ ဇီ၀ေလာင္စာထုတ္လုပ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွစၿပီး တႏုိင္ငံလံုး ၾကက္ဆူဧက (၈)သန္းကို သံုးႏွစ္စီမံကိန္းျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ရာ ယခုအခါ ၇၅% ခန္႔ ၾကက္ဆူပင္မ်ားမွာ ပ်က္စီးလ်က္ရွိေၾကာင္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား လူထုဖြံ႕ျဖိဳးေရးဆံုရပ္၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အစိုးရ၏ မေရရာေသာ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္သာမက ယခုအခါတြင္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကူညီမႈ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္အတူ ကပ္ပါလာႏုိင္ေသာ ကမၻာ့မ်ိဳးေစ့ကုမၸဏီၾကီးမ်ား၏ ေဘးအႏၱရာယ္ကိုလည္း သတိခ်ပ္သင့္ပါသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္တြင္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ အစိုးရအသစ္အေနျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးမူ၀ါဒအသစ္ ေရးဆြဲရာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေတာင္သူမ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္၍ ၎တုိ႔၏ ေတြ႕ၾကံဳရင္ဆိုင္ေနသည္မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ကာ အေလးအနက္ထားသင့္ပါသည္။
သို႔မဟုတ္ပါက ယခင္အစိုးရလက္ထက္က အဓမၼေျမသိမ္း၊ ယာသိမ္းမႈမ်ား၊ ျမိဳ႕ျပခ်ဲ႕ထြင္ေရး စီမံကိန္းမ်ား၊ ရိကၡာေစ်း မတည္ျငိမ္မႈမ်ား၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ၊ ေျမဆီလႊာပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးမ်ား၏ တြင္က်ယ္မႈလိႈင္းလံုးမ်ားေအာက္တြင္ နာလန္မထူႏုိင္ေသာ လယ္သမားထုတုိ႔၏ဘ၀မွာ မူ၀ါဒအမွားမ်ားေၾကာင့္ အနာဂတ္တြင္ ပိုမို နိမ့္က်ဖြယ္ရွိၿပီး ႏုိင္ငံတြင္း စားနပ္ရိကၡာဖူလံုမႈမွာလည္း လူတန္းစားအလုိက္ ကြာဟခ်က္ ပို၍ ၾကီးမားလာမည္ျဖစ္ပါသည္။
မ်က္ရႈ
(ယခု ေဆာင္းပါး ကို မိုးမခ မဂၢဇင္း အတြဲ (၃) ၊ အမွတ္ (၈)၊ ၾသဂုတ္လ ထုတ္တြင္ မူလ ပံုႏွိပ္ခဲ့ပါသည္။)
![]()
စားနပ္ရိကၡာကို လက္လွမ္းမီႏိုင္မႈ အေနအထား ဆင္းရဲ၊ ခ်မ္းသာ လူတန္းစားအလုိက္ ကြာျခားရပံု သိသာေစေသာအခ်က္မွာ လူခ်မ္းသာႏွင့္ လူလတ္တန္းစားမ်ား၏ အသားစားမႈ တိုးတက္လာျခင္းလည္း ပါ၀င္သည္။ အသားစားမႈ တိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ထုတ္လုပ္မႈကိုလည္း ျမွင့္တင္ၾကရရာ လူ႕၀မ္းစာထက္ တိရိစၦာန္အစာအာဟာရအတြက္ ဦးစားေပးစိုက္ပ်ိဳးၾကရေလသည္။ လတ္တေလာ အေမဇံုသစ္ေတာဧရိယာမ်ားစြာ ျပဳန္းတီးရျခင္း အေၾကာင္းမွာ McDonalds ဆိုင္မ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ တိရိစၦာန္အဟာရတင္ပို႔ႏုိင္ရန္ စိုက္ပ်ိဳးရျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း မက္မိုက္ကယ္လ္က ေ၀ဖန္ပါသည္။ ထိုမွ်မက စြမ္းအင္လံုေလာက္မႈျပႆနာ ေရွ႕တန္းေရာက္ေနျခင္းကလည္း စားနပ္ရိကၡာအခက္အခဲကုိ ပိုမိုၾကီးထြားေစသည္။ ကမၻာ့ေလာင္စာဆီ အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းရန္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားက ဇီ၀ေလာင္စာထုတ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ယင္းတုိ႔၏ စီးပြားေရးကုိ ျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္ၾကသည္။ ဇီ၀ေလာင္စာထုတ္လုပ္မႈမွာ အျခားေသာေလာင္စာဆီ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးနည္းပါး၍ သန္႔ရွင္းေသာေလာင္စာဆီဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ညႊန္းဆိုႏုိင္ေသာ္လည္း ေလာင္စာဆီထြက္သီးႏွံ စိုက္ဧက တိုးခ်ဲ႕သျဖင့္ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးရျခင္းကိုလည္း ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားသင့္ပါသည္။ လာမည့္အႏွစ္သံုးဆယ္အတြင္း ကမၻာ့ေလာင္စာဆီ လုိအပ္ခ်က္ ၄၅% အထိျမင့္တက္လာဖြယ္ရွိေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားရာ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈနိမ့္က်ေသာႏုိင္ငံမ်ားမွာ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္အတြက္ အဓိကထုတ္လုပ္သူမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။
ျခံဳငံုသံုးသပ္ရလွ်င္ ေလာင္စာဆီအတြက္ျဖစ္ေစ၊ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ျဖစ္ေစ ႏြမ္းပါးေသာ ကမၻာ့ေတာင္ဘက္အျခမ္းႏုိင္ငံမ်ားက အဓိကထုတ္လုပ္ရၿပီး ကမၻာ့ေျမာက္ဘက္အျခမ္းႏုိင္ငံမ်ားက စားသံုးသူမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္။ မိမိထုတ္ကုန္အတြက္ ၀လင္ေသာ အစာေရစာ ျပန္လည္မရရွိသည့္အျပင္၊ လြပ္လပ္ေသာကုန္သြယ္မႈ စည္းမ်ဥ္းခံစနစ္မ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံၾကီးမ်ားက အခြင့္ေကာင္းယူ ကိုယ္က်ိဳးရွာျခင္း၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္သျဖင့္ ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၇ - ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ရိကၡာေစ်းႏႈန္းမ်ား ႏွစ္ဆခန္႔ျမင့္မားခဲ့ရာ ဤဆိုးဒဏ္ကုိ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွ ဆင္းရဲမိသားစုမ်ားကသာ ခါးဆီးခံခဲ့ၾကရသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးကုိ အားထားရေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ျပည္သူျပည္သားတုိ႔၏ အနာဂတ္ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးမွာ မေရမရာရွိလွသည္။ ဗီဇျပဳျပင္ထားေသာ မ်ိဳးေစ့မ်ားအေပၚ အေကာင္းျမင္စိတ္မ်ားလြန္းေနၿပီး ရႈေထာင့္ေပါင္းစံုမွ ရရွိလာေသာ သုေတသနရလဒ္မ်ားအေပၚ မမွီခိုဘဲ ယခင္အစိုးရက ဦးေဆာင္ကာ မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး စပ္မ်ိဳး စိုက္ပ်ိဳးေရး တြန္းအားေပးခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီအသြင္ေျပာင္းလဲေရး အစိုးရအသစ္၏ ပထမသက္တမ္းအတြင္း စီမံခ်က္ျဖင့္ ေငြခ်ည္-၆ ခ်ည္မွ်င္ရွည္၀ါ စိုက္ပ်ိဳးရန္လ်ာထားခ်က္ကို ေရတိုသုေတသနအေပၚမွာသာ အမွီျပဳေရးဆြဲခဲ့သည္မွာ မေရမရာ ရွိလွသည္။ ေရတိုသုေတသနရလဒ္အေပၚ အမွီမျပဳဘဲ ေရရွည္ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ယခင္က မေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ဆင္းေရႊလီစပါး စိုက္ပ်ိဳးမႈမ်ိဳး၊ ေႏြစပါး အတင္းအၾကပ္ စိုက္ပ်ိဳးခိုင္းမႈမ်ိဳး၊ စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေခ်းေငြေပးမႈ လံုလံုေလာက္ေလာက္မရွိျခင္းကဲ့သို႔ ေတာင္သူတုိ႔ အသက္ရွဴေပါက္ကို ပိတ္ေစခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားရွိခဲ့ဖူးပါသည္။
ထင္ရွားေသာ သာဓကအေနျဖင့္ ဇီ၀ေလာင္စာထုတ္လုပ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွစၿပီး တႏုိင္ငံလံုး ၾကက္ဆူဧက (၈)သန္းကို သံုးႏွစ္စီမံကိန္းျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ရာ ယခုအခါ ၇၅% ခန္႔ ၾကက္ဆူပင္မ်ားမွာ ပ်က္စီးလ်က္ရွိေၾကာင္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား လူထုဖြံ႕ျဖိဳးေရးဆံုရပ္၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အစိုးရ၏ မေရရာေသာ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္သာမက ယခုအခါတြင္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကူညီမႈ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္အတူ ကပ္ပါလာႏုိင္ေသာ ကမၻာ့မ်ိဳးေစ့ကုမၸဏီၾကီးမ်ား၏ ေဘးအႏၱရာယ္ကိုလည္း သတိခ်ပ္သင့္ပါသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္တြင္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ အစိုးရအသစ္အေနျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးမူ၀ါဒအသစ္ ေရးဆြဲရာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေတာင္သူမ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္၍ ၎တုိ႔၏ ေတြ႕ၾကံဳရင္ဆိုင္ေနသည္မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ကာ အေလးအနက္ထားသင့္ပါသည္။
သို႔မဟုတ္ပါက ယခင္အစိုးရလက္ထက္က အဓမၼေျမသိမ္း၊ ယာသိမ္းမႈမ်ား၊ ျမိဳ႕ျပခ်ဲ႕ထြင္ေရး စီမံကိန္းမ်ား၊ ရိကၡာေစ်း မတည္ျငိမ္မႈမ်ား၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ၊ ေျမဆီလႊာပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးမ်ား၏ တြင္က်ယ္မႈလိႈင္းလံုးမ်ားေအာက္တြင္ နာလန္မထူႏုိင္ေသာ လယ္သမားထုတုိ႔၏ဘ၀မွာ မူ၀ါဒအမွားမ်ားေၾကာင့္ အနာဂတ္တြင္ ပိုမို နိမ့္က်ဖြယ္ရွိၿပီး ႏုိင္ငံတြင္း စားနပ္ရိကၡာဖူလံုမႈမွာလည္း လူတန္းစားအလုိက္ ကြာဟခ်က္ ပို၍ ၾကီးမားလာမည္ျဖစ္ပါသည္။
မ်က္ရႈ
(ယခု ေဆာင္းပါး ကို မိုးမခ မဂၢဇင္း အတြဲ (၃) ၊ အမွတ္ (၈)၊ ၾသဂုတ္လ ထုတ္တြင္ မူလ ပံုႏွိပ္ခဲ့ပါသည္။)
