ကုိသန္းလြင္ ● အင္တာနက္၏ ဒုတိယေတာ္လွန္ေရး
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၆
(၁)
မိမိအိမ္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ ေနထိုင္ခဲ့ပါလ်က္၊ ရဲမွလာၿပီး ေျမကြက္မွ ဖယ္ေပးရမည္ဟု ႏွင္ထုတ္ခံရေသာ အမႈတခု ဟြန္ဒူးရပ္ ႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။ အိမ္ပိုင္ရွင္မွာ ေျမေနရာကို ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အေထာက္အထား သက္ေသစာရြက္စာတမ္းေတြရွိပါသည္။ သို႔ပါေသာ္လည္း ႏိုင္ငံ၏ပိုင္ဆိုင္မႈ ထိမ္းသိမ္းေရးရုံး (Property Institute) တြင္ နာမည္ေပါက္သူမွာတမ်ိဳးျဖစ္ေနသည္။ ထိုပိုင္ဆိုင္သူကတရားသူႀကီးကို ခ်ဥ္းကပ္ခါ ႏွင္ထုတ္ခြင့္ အမိန္႔ကိုရယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
ဤျပႆနာမ်ိဳးမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ ရီေကာ့ကို ေသေသခ်ာခ်ာ သိမ္းဆည္းမထားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိပါ သည္။ ေဟတီ ႏိုင္ငံတြင္ ငလ်င္လႈပ္ေသာအခါ ေျမ အိမ္ပိုင္ဆိုင္မႈ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမွန္သမွ် ပ်က္စီးေပ်ာက္ဆံုး ကုန္ၾကသည္ဟုဆိုသည္။ အိမ္၊ ေျမပိုင္ဆိုင္မႈ အေထာက္အထားမ်ား အခိုင္အမာမရွိျခင္းသည္ အလြန္းဆိုးရြားေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါ သည္။
(၂)
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားဆီက အင္တာနက္စတင္ေပၚေပါက္ၿပီး လူသံုးမ်ားခဲ့ၾကသလိုပင္ ယခုအခါ “Blockchain’’ ေဆာ့ (ဖ) ၀ဲယား အသစ္မွာ တကမၻာလံုးတြင္ ေရပန္းစားလ်က္ရွိပါသည္။ တခ်ိန္က အင္တာနက္သည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔၏အလုပ္လုပ္ပံု ပံုစံကို ေျပာင္း လဲပစ္ခဲ့သလို လာမည့္ဆယ္ႏွစ္အတြင္းတြင္ ဤဘေလာ့ခ်ိန္းေတာ္လွန္ေရးက လူေနမႈစနစ္တရပ္လံုးကိုေျပာင္းလဲ ပစ္လိမ့္မည္ဟု နိမိတ္ဖက္လ်က္ရွိၾကပါသည္။
ဤေတာ္လွန္ေရးအေၾကာင္းေျပာရလ်င္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ၾသစေတလ် လူမ်ိဳး Satoshi Nakamoto ၏ “Bit Coin: A Peer to Peer Electronic Cash System’’ ဆိုသည့္ စာတမ္းမွ အစျပဳရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၁၉၉၃ ခုႏွစ္က David Chaum ေခၚ ဒတ္(ခ်)လူမ်ိဳး သခ်ၤာပညာရွင္တေယာက္က eCash စနစ္ေခၚ ဒီဂ်စ္တယ္နည္းျဖင့္ ေငြ ေပး ေငြယူလုပ္ႏိုင္ေသာ ေဆာ့ (ဖ) ၀ဲယား တခုေရးခဲ့ပါသည္။ အင္တာနက္မွ တဆင့္ေငြေပးေငြယူ လုပ္ရန္စနစ္မွာ ေသသပ္ လွသျဖင့္ မိုကၠရုိေဆာ့ (ဖ) ကုမၸဏီကပင္ ထိုစနစ္ကို ၀ယ္ယူအသံုးျပဳရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါသည္။ သို႔ပါေသာ္လည္း လံုျခံဳေရးစနစ္ မ်ားျပားလွေသာေၾကာင့္ လူအမ်ားသံုးျဖစ္မလာဘဲ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ဒတ္ခ်္္ကုမၸဏီမွာ ေဒ၀ါလီခံခဲ့ရပါသည္။
ယခု နာကာမိုတို၏ ေဆာ့ဖ၀ဲယားမွာ ေငြေပးေငြယူလုပ္ရာတြင္ ဘဏ္ကဲ့သို႔ ၾကားမွအာမခံေပးစရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမလိုဘဲ ေပးသူႏွင့္ယူသူ တိုက္ရုိက္ အေပးအယူလုပ္ႏိုင္ၾကသျဖင့္ လူအမ်ားစိတ္၀င္စားခဲ့ၾကရာမွ ကုန္ခဲ့သည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္းလူသံုး မ်ား လာခဲ့ပါသည္။ ဤဒီဂ်စ္တယ္ပိုက္ဆံကို Bitcoin ဟု ေခၚပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔အင္တာနက္တြင္ ဖိုင္ (သို႔) ဓါတ္ပံု ကိုတေနရာမွ တေနရာသို႔ ပို႔ၾကသည္ဆိုျခင္းမွာ ေကာ္ပီကိုသာ ပို႔ၾကျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ မူရင္းဖိုင္ (Original) က မိမိကြန္ပ်ဴတာမွာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါသည္။ ေငြပို႔သည္ဆို္ျခင္းမွာ ေကာ္ပီကိုပို႔၍မရ၊ မိမိပိုင္ေငြကို ေပးျခင္းျဖစ္ရာ၊ ေပးၿပီးသည္ႏွင့္ ေပးသူထံတြင္ ေငြမရွိရေတာ့ပါ။
နာကာမိုတို၏ စကၠဴျဖဴစာတမ္းတြင္း ေငြေပးသူက ႏွစ္ခါမေပးရေအာင္ အင္တာနက္ နက္ဝပ္ကိုသာ ၾကားခံအသံုးျပဳ၍ လက္ ခံသူ႕ထံ တိုက္ရုိက္ေရာက္သြားမည့္နည္းကို ဖန္တီးေပးထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေငြေပးသူက အခ်ိန္တခုတြင္ block တခုကို ဖန္တီးေပးလိုက္သည္။ ထိုဘေလာ့တံုးကေလးမ်ားသည္ ယခင္ရွိခဲ့ၿပီးသား အတံုး (Block) ကေလးမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ခါဆက္ခါ ဆက္တြဲႀကီးတခု (Chain) ျဖစ္လာၿပီး ရီေကာ့မ်ားကို ထိန္းသိမ္းထားျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ ဤစနစ္ကို Blockchain System ဟုေခၚပါသည္။
ေငြေပးလိုသူက ရီေကာ့တခုကို ဖန္တီးေပးရသည္။ ထိုဖန္တီးလိုက္ေသာ Block ကို မည္သူမွ်ျပင္၍မရေတာ့ေပ၊ နက္၀ပ္အတြင္းတြင္ရွိေနေသာ ထိုရီေကာ့ကို ပိုက္ဆံလက္ခံရရွိသူက လက္ခံၿပီးလ်င္လည္း အျခား Block တခု ျဖစ္ ေပၚလာခါမွတ္တမ္းတင္ေပးသည္။ မိမိပိုင္ဆိုင္ၿပီး ပိုက္ဆံမွာ သူခိုးရန္ကို မပူပင္ရေတာ့ေပ၊ ေနရာထားမွား ျခင္းလည္းမရွိႏိုင္၊ က်ေပ်ာက္သည္ဟူ၍လည္းမရွိ၊ စိတ္ခ်ရမႈမ်ားေၾကာင့္ ဤစနစ္ကို Truth Protocol ဟုလည္း ေခၚသည္။
ရီေကာ့မ်ားကို ဗဟိုမွထိမ္းသိမ္းထားျခင္းမရွိသလို ေရးၿပီး မွတ္တမ္းျပဳၿပီးလ်င္လည္း တစံုတဦးက၀င္ၿပီး ျပဳျပင္၍မရနိုင္ေအာင္ ေဆာ့(ဖ)၀ဲယားက အကာအကြယ္ေပးသည္။
ဗဟိုဆာဗာ (Server) မရွိေသာေၾကာင့္ ကြန္ပ်ဴတာ (hacker) မ်ား၏ အေႏွာင့္အယွက္ကိုလည္း စိုးရိမ္ရန္မလို၊ ထိုဘေလာ့ တုံးကေလးမ်ားသည္ ကမာၻႀကီးအႏွံ႔ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားႏွင့္ဖြဲ႔သည္းထားေသာ နက္ဝပ္ႀကီးအျဖစ္ ျဖန္႔က်က္ထားျခင္းျဖစ္ရာ သတင္းေဒတာအခ်က္အလက္ မည္မွ်မ်ားျပားမည္ဆိုျခင္းကို စဥ္းစားၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။
တနည္းေျပာရလ်င္ ကမၻာေပၚရွိ သံုးစြဲသူအားလံုး၏ ေငြေပးေငြယူ ေဒတာအားလံုးကို ထိမ္းသိမ္းေပးထားျခင္း လည္းျဖစ္ပါ သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔၏ ပိုက္ဆံအိတ္ထဲတြင္ ပိုက္ဆံမ်ားအတြက္မွတ္တမ္းရွိသလို အျခားသံုးစြဲသူအားလံုး၏ မွတ္တမ္းမ်ားလည္းရွိရမည္ျဖစ္သည္။ လူတဦးႏွင့္တဦး အင္တာနက္ခ်ိတ္ဆက္ထားသူ မည္သူ႕ထံသို႔မဆို ထိုပိုက္ဆံကိုေပးပို႔ႏိုင္ျခင္းျဖစ္ရာ ဤနက္၀ပ္အတြင္း ရွိေနရမည့္ ဘီလီယံ မ်ားစြာေသာ သံုးစြဲသူတို႔၏ သတင္းေဒတာပမာဏကို ခန႔္မွန္းၾကည့္ႏိုင္ၾကပါသည္။ တနည္းဆိုေသာ္ တကမာၻလံုး ျဖန္႔လ်က္ထားသည့္ လယ္ဂ်ာစာအုပ္ႀကီးတခုႏွင့္လည္း ႏႈိင္းယွဥ္သေဘာထားႏိုင္ပါသည္။ ကြန္ပ်ဴတာေပါင္း သန္းခ်ီ၍ ခ်ိတ္ဆက္ထားႏိုင္ၿပီး မည္သူမဆို ဝင္ေရာက္ၾကည္႐ႈ႕အသံုးျပဳႏိုင္ၾကပါသည္။
မၾကာမီက ဟြန္ဒူးရပ္ Property Institute က အေမရိကန္မွ Factom ကုမၸဏီကို ဘေလာ့ခိ်န္း သေဘာတရားမ်ားကို အသံုး ျပဳ၍ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ရန္ လိုင္စင္ခ်ေပးခဲ့သည္။ ေျမဧရိယာအားလံုး၏ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းကိုသာ မွတ္တမ္းတင္ ႏိုင္သည့္ ဂရိနိုင္ငံကလည္း အလားတူ ဒီဂ်စ္တယ္နည္းျဖင့္ ရီေကာ့ထားရွိရန္ အေမရိကန္ ဘေလာ့ခ်ိန္းကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ စီစဥ္ လ်က္ရွိသည္။
ဤေဆာ့ဖ၀ဲယားမွာ ပိုက္ဆံႏွင့္ ေျမ၊ အိမ္ယာတို႔ကိုသာမက တန္ဖိုးရွိသည့္ စိန္ေရႊရတနာ ပန္းခ်ီကားမ်ားကို လည္းမွတ္တမ္း တင္ထားႏိုင္သည္။ အေရာင္းအ၀ယ္ လက္ေျပာင္းလက္လႊဲျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ ဥပမာ သီခ်င္းတပုဒ္ေရးစပ္သီဆိုၿပီးသည္ႏွင့္ ဤစနစ္အတြင္းမွာ ေရာင္းခ်ပါက ေရာင္းခ်သည့္ပုဒ္ေရကိုလိုက္၍ သီခ်င္းေရးသူက Royality ရရန္ရွိရာ ထိုေငြေပးေငြယူကိစၥ မ်ားကို ေဆာ့ဖ၀ဲယားကပင္ တာဝန္ယူ ေျဖရွင္းေပးသြားပါသည္။
အင္တာနက္ေပၚလာခါစက စီးပြားေရး ကုမၸဏီမ်ားစြာက ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကသလို အသံုးစရိတ္မ်ား ေလွ်ာ့က်မသြားခဲ့ပါ။ ယခုအ ခါ Bank Of England ကဲ့သ္ို႔ေသာ နည္းစနစ္အသစ္ကို သုံးစြဲရန္၀န္ေလးသည့္ ဘဏ္ႀကီးကပင္ ဤေဆာ့ဖဝဲယားကို အသုံး ျပဳရန္ စီစဥ္ေနသည္။ တကမၻာလုံးျဖန္႔လ်က္ထားသည့္ ဤလယ္ဂ်ာ၏ အက်ဳိးေက်းဇူးေၾကာင့္ ေငြေပးေငြယူလုပ္တိုင္း စာရင္းျပန္လည္ တိုက္ဆိုင္ရျခင္း အလုပ္ကိုလုပ္ရန္ မလိုေတာ့ေသာေၾကာင့္ သကၠရာဇ္ ၂၀၂၀ တြင္ ဘဏ္မ်ားအဖို႔ ကုန္က် စားရိတ္ ၂၀ ဘီလီယမ္ မွ်သက္သာေစလိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ အေမရိကန္ ဘဏ္ ၂၃ ခုသည္ R3 CEV ေခၚ ဘေလာ႔ ခ်ိန္း ကုမၺဏီတခုအား ဤနည္းစနစ္အသစ္ကို စတင္အသုံးျပဳ ႏိုင္ရန္ တာ၀န္ေပးထားၾကသည္။
ဥေရာပယူနီယံကမူ မၾကာမွီကမွ Bitcoin ကိုေငြေၾကးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျပီျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္အစိုးရကမူ ဘစ္ကြိဳင္ ကို ျပည္တြင္းတြင္ သံုးစြဲခြင့္မျပဳေပ။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ၂၇ ေဒၚလာျဖင္႔ ဘစ္ကိြဳင္ ၅၀၀၀ ဝယ္ထားေသာ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံသား ေဆာ့ဝဲယားေရးသူတေယာက္မွာ မိမိဝယ္ထားသည္ကို ေမ့ေနခဲ့သည္။၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဧျပီလတြင္ ထိုပိုက္ဆံတန္ဘိုးမွာ ေဒၚ လာ ၁၁၀၀ အထိထိုးတက္သြားရာ မိမိပိုင္ဘစ္ကြိဳင္ ၅၀၀၀ မွာ ေဒၚလာ ၈ သိန္း ၈ ေသာင္းတန္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕လိုက္ ရသည္။ ဤေငြပမာဏမွာ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံတြင္ အိမ္ခန္း တခန္းဝယ္၍ရသည္။ ယေန႔ကမၻာေပၚတြင္ လည္ပတ္ေငြမွာ ကိြဳင္အေရ အတြက္ ၁၆ သန္းနီးပါး ရွိေနၿပီး ဘစ္ကိြဳင္တခုလ်င္ ေဒၚလာ ၆၆၀ ခန္႔ တန္ဖိုးရွိသည္။
စကာၤပူမွ ထိုပိုက္ဆံကို ေဒၚလာ ၁၀၀ ဖိုး၀ယ္ၿပီး စမ္းၾကည့္ေသာ ကြၽန္ေတာ့္မိတ္ေဆြတဦးမွာ ေနာက္တေန႔တြင္ ေဒၚလာ ၉၀ သာ တန္ဘိုးရွိေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုအခါ ဘစ္ကြိဳင္ကို ေငြေၾကးႏွင့္ အေျပာင္းအလဲလုပ္ေပးႏိုင္ေသာ ကုမၸဏီ မ်ား စြာေပၚေပါက္ေနပါျပီ။
နယ္ျခားမ်ဥ္းမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္၍ ေငြပို႔ရာတြင္ ၾကားခံဘဏ္ေငြလႊဲဌာနမ်ား၏ စရိတ္စကမေပးရေသာေၾကာင့္ ပိုမိုလြယ္ကူ ျမန္ဆန္သြားပါသည္။ ကေနဒါနိုင္ငံကပို႕လိုက္ေသာ ေငြမွာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံတြင္ ခ်က္ခ်င္းထုတ္ယူ၍ ရႏိုင္ပါသည္။ ေငြလႊဲဌာန ၌ မွတ္ပံုတင္ကဒ္ျပရျခင္း၊ ေငြလႊဲႏူန္းတြင္ ေစ်းႏွိမ္ခံရျခင္းမ်ားမရွိေတာ႔ေပ။
အင္တာနက္ေပၚလာၿပီး ႏွစ္ ၄၀ အတြင္း အီးေမးလ္း၊ world wid web၊ မိုဘိုင္းဖုန္း ဆက္သြယ္မႈမ်ား cloud computing စသည္ျဖင္႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အလုပ္လုပ္ရပံုစနစ္ တိုးတက္ခဲ့ေၾကာင္းဆိုခဲ့ပါျပီ။ အိုင္တီ ရီေဗၚလူရွင္းေခၚ ဤတီထြင္မႈေၾကာင့္ ကမၻာႀကီး၏ ဆက္သြယ္ေရး၊ သတင္းဖလွယ္ေရး၊ ပညာသင္ၾကားေရး ကိစၥ အဝဝ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါသည္။ ေဖ႔ (စ) ဘြတ္နွင္႔ တြစ္တာ စသည့္ ဆိုရွယ္မီဒီယာမ်ားေၾကာင္႔ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားမွာ လူထုအတြင္းသို႔ခ်က္ခ်င္း ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ၾကပါ သည္။ လူတိုင္း၏လက္ဝယ္သို႕ကရိယာအသစ္ အဆန္းမ်ားမွာလည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေရာက္ရွိေနၾကပါသည္။
(၃)
ယခု ဘေလာ့ခ်ိန္းစနစ္အသစ္မွာ ေရပန္းစားလာၿပီး အသံုးခ်ပံုအသစ္၊ နည္းစနစ္အသစ္မ်ားကို ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ၾကားေနၾကရ ပါသည္။ မနက္ျဖန္တြင္ ဘယ္လိုအသစ္အဆန္းေတြေပၚလာမည္ကို ခန္႔မွန္းရန္ပင္ မလြယ္ကူပါ၊ လ်င္ျမန္ျခင္း၊ ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာ ျခင္း၊ လံုျခံဳမႈရွိျခင္း၊ အမွားနည္းျခင္း၊ ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္မရွိေသာေၾကာင့္ ျပင္ပရန္သူ အေႏွာင္႔အယွက္မရွိနိုင္ျခင္း စသည္တို႔မွာ မ်ားစြာေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားမွ အခ်ဳိ႕သာျဖစ္ပါသည္။
အင္တာနက္၏ ဒုတိယေတာ္လွန္ေရးဟုလည္း တင္စားသံုးစြဲေနၾကပါသည္။
ကိုသန္းလြင္