သားႀကီးေမာင္ေဇယ် - အစိုးရ နဲ႕ မီဒီယာ အျပန္အလွန္ စိန္ေခၚမႈမ်ား
(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၆
က်ေနာ္ ေနျပည္ေတာ္ကျပန္ၾကားေရး ဌာန ခန္းမထဲကို ၀င္လိုက္ေတာ႕ U ပံု သ႑န္ ထိုင္ခံု၊စားပြဲေတြ စီထားတာေတြ႕လိုက္ပါတယ္။ စင္ေနာက္ခံ အျပာရင္႔ရင္႔ ကားလိပ္ေပၚမွာ စာလံုးျဖဴျဖဴေတြနဲ႕ ေရးထားတဲ႔ သတင္း အခ်က္အလက္ရယူျခင္းႏွင္႔ ပါတ္သက္ေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ား အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲ ။ ေနျပည္ေတာ္၊ ၁၉-၁၀ ၂၀၁၆ ဆိုတဲ႔ စာတန္းကိုေတြ႕လိုက္ရပါတယ္။
မီဒီယာ ေကာင္စီက တဖက္၊ အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင္႔ရွိသူေတြက တဖက္။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ပါ။ ထိုင္ခံု အေနအထားရ အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးညွိႏိူင္းရမယ္ ဆိုတဲ႔ ပံုစံမ်ိဳးလို႕ က်ေနာ္႕စိတ္ထဲ ခံစားမိပါတယ္။ ၾကားလူ အျဖစ္ျပန္ၾကားေရး ဌာန က ညွိႏူိင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးမယ္လို႔ က်ေနာ္ခန္႕မွန္းမိပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲပံုစံက Chatham House Rule ပံုစံ ျဖစ္လို႕ ပြင္႔ပြင္႔လင္းလင္း ေျပာၾက ဆိုၾကမွာ ျဖစ္သလို စည္းကမ္း အရ ဘယ္သူက ဘာေျပာတယ္ဆိုတာကိုသတင္းေရးခြင္႔မရွိပါဘူး။
ဒီ စိန္ေခၚမႈအအလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲ အခမ္းအနားကို ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနႏွင္႔ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ တို႕ပူးေပါင္းျပဳလုပ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
တနည္းအားျဖင္႔ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ အဖြဲ႕၀င္မ်ားနဲ႔ အစိုးရ ၀န္ႀကီးဌာန ေတြကို ကိုယ္စားျပဳတဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင္႔ ရ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပြင္႔လင္းျမင္သာ စြာေဆြးေႏြး ၾကတဲ႕ပြဲလည္းျဖစ္ပါတယ္။
မီဒီယာဖြံျဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ထိ ေလးႀကိမ္ထိေဆာင္ရြက္ခဲ႔ၿပီး ငါးႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံကို ႏို၀င္ဘာလ ပထမပတ္ အတြင္းမွာ က်င္းပမယ္ဆိုတဲ သတင္းေတြကိုၾကားထားၿပီးမို႕ ဒီအလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲဟာ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္ေပၚလာဖို႕ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။
သတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီ ဒု ဥကၠဌ ဦးေအာင္လွထြန္း က သတင္းဆိုတာ ျမန္ရမယ္၊ (Fast)၊ တိက်ရမယ္ ( accurate )သမာသမတ္က်ရမယ္ (inpertial ) ၊ အဲဒီလို မွန္ကန္တိက်တဲ႔အခ်က္အလက္ ရယူရာမွာ ဆရာတို႕ ဆရာမတို႕ ( အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင္႔ရွိသူမ်ားကို ဆိုလိုသည္) ကူညီပူးေပါင္းမႈ မရွိရင္ လုံး၀ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး လို႕ေျပာပါတယ္။
သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ အတြင္းေရးမွဴး ဆရာသီဟေစာ ကလည္း က်ေနာ္တို႕ လိုခ်င္တာက တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ အျပစ္တင္မယ္႕အစား အခက္အခဲ စိန္ေခၚမႈကိုေျပာမယ္၊ မီဒီယာ၊ ျပန္ၾကားေရးနဲ႕ ၊ အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင္႔ရွိသူေတြ ၊ စုေပါင္းၿပီး အေျဖရွာၾကမယ္၊ လို႔ သေဘာပါတဲ႕ မိန္႕ခြန္းနဲ႕ အခန္းအနားကိုဖြင္႔လိုက္ၾကပါတယ္။
မီဒီယာရဲ႕ စြမ္းရည္ ကို တိုင္းတာရာမွာ လူအဖြဲ႕ အစည္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ ျဖည္႔ဆည္းႏိုင္သလဲ ဆိုတဲ႕ အခ်က္ ဟာ အလြန္ အေရးပါပါတယ္။ အဲဒါ ဟာ သူတို႕ အတြက္ ႀကီးမားတဲ႔ စိန္ေခၚမႈလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ပထမ ပိုင္းမွာ သတင္မီဒီယာေကာင္စီ၀င္ေတြက သတင္းရယူရာမွာ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ႔ အခက္အခဲေတြကိ တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ တင္ျပၾကပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ႕ အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင္႔ရွိသူေတြ ဖက္က ေျပာတဲ႕ အလွည္႔ပါ။
အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင္႔ရွိိသူေတြက သူတို႕ဟာ အစိုးရ ၀န္ထမ္းေတြျဖစ္တဲ႕ အတြက္ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လွ်ဴိ႕၀ွက္ ဥပေဒ ကို သူတို႔လိုက္နာရပါတယ္။ အဲဒီေတာ႕ သတင္းကို ဘယ္ေလာက္ထိေျပာရမလဲ၊ ေျပာဖို႕ ဆိုဖို႕အခက္အခဲ အကန္႕အသတ္ေတြ ရွိတယ္။
အစိုးရ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင္႔နဲ႕ ပါတ္သက္တဲ႕ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳတဲ႕ ဥပေဒ နည္းဥပေဒ၊ အမိန္႕ လူပ္ထံုး လုပ္နည္း ညြန္ၾကားခ်က္မရွိပါဘူး။
ေျပာေရးဆိုခြင္္႔ရွိသူေတြမွာ မူလ တာ၀န္ေတြရွိတယ္၊ အစည္းအေ၀းေတြရွိေတာ႔ သတင္းေထာက္ေတြ ေမးတာကို ဒိုင္ခံေျဖၾကားဖို႕ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႕ ဌာနတြင္း မွာရွိတဲ႕ သတင္းေတြကို သူတို႕ အားလံုးသိဖို႕ဆိုတာ အခက္အခဲရွိေနပါတယ္။
မီဒီယာေတြကို ဖိတ္ၾကားတဲ႕ အခါ တန္းတူရည္တူ မဖိတ္ၾကားတာဟာ ၊ ေနရာထိုင္ခင္း အခက္အခဲရွိလို႕ျဖစ္တယ္။
စတဲ႕ လက္ေတြ႕ရင္ဆိုင္ေနရတာေတြကို တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ထေျပာပါတယ္။
တကုယ္ေတာ႕ အစိုးရကလည္းျပည္သူ တင္တဲ႕ အစိုးရျဖစ္ ေရာက္ရွိလာ မၾကာေသးသလို မီဒီယာကလည္း ခုမွ ဖြံၿဖိဳးကာစ ၊ အစိုးနဲ႔ မီဒီယာ ဆက္ဆံေရး ယဥ္ေက်းမႈကလည္း ေကာင္းေကာင္းမထြန္းကားေသးတဲ႕ အခ်ိန္၊
မို႕ ဒီလိုျပ ႆနာ ေတြ ရွိေနတာ သဘာ၀ က်ပါတယ္။
ဒီျပ ႆနာေတြကို အမိန္႕နဲ႕ မေျဖရွင္း ၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာတဲ႕ နည္းနဲ႕ ေျဖရွင္းတာ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈ အစ ျပဳေနျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲဟာ အေတာ္ကေလးပြင္႔လင္း ပါတယ္။ မီဒီယာေတြက တဖက္၊ အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင္႔ရွိသူေတြက တဖက္ ၊ ျပန္ၾကားေရးက တဖက္ ၊ ဖက္သံုးဖက္ အျပန္အလွန္ တင္ျပခ်က္ေတြၿပီးေတာ႕ ေနာက္ဆံုး ရလဒ္ အေျဖ ၂၁ ခ်က္ ထြက္လာပါတယ္။
အဲဒီအခ်က္ ၂၁ ခ်က္ထဲမွာ
ေျပာေရးဆိုခြငိ႔ရ ပုဂၢဳလ္မ်ား အေနျဖင္႔ လုပ္ပိုင္ခြင္႔ အတိုင္း အတာမ်ားကို သတ္မွတ္ေပးရန္၊ သတင္းအခ်က္အလက္မားေပးလိုက္ၿပီးေနာက္ ျပႆနာ ျဖစ္လာပါက အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည္႔ အမိန္႕ညြန္ၾကားခက္ ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲေပးရန္၊
ေျပာေရးဆိုခြင္႔ ပုဂၢဳိလ္ မ်ားအေနျဖင္႔ ဌာန တခုလံုး ၏ အခ်က္အလက္မ်ား မ်ားသိရွိထားရန္၊
သတင္းမီဒီယာ သမားမ်ား အေနျဖင္႔ ေျပာသည္႕အတိုင္း မ ဟုတ္ပဲ လိုခ်င္သည္႕ အပိုင္းကို ျဖတ္ယူၿပီး သတင္းဖတ္သူ အေနျဖင္႔ အဓိပၸါယ္ ေကာက္လြဲႏိုင္သည္႔ ေရးသားျခင္းမ်ိဳး မျပဳလုပ္ရန္
အစိုးရႏွင္႔ မီဒီယာၾကား ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာင္ရန္
၀န္ႀကီးဌာန ၏ Website မ်ားတြင္ မီဒီယာမ်ား ေမးတတ္သည္႕သတင္းမ်ိဳး ကို update တင္ေပးရန္
ေျပာေရးဆိုခြင္႔ ပုဂၢဳိလ္ မ်ား အေနျဖင္႔ မီဒီယာမ်ားကို သတင္းေပးရမည္ဆိုသည္ကိုခံယူထားရန္
ဆိုရွယ္မီဒီယာ ကိုပိုမို အသံုးခ်ၾကရန္
၀န္ႀကီးဌာန အလိုက္ ေျပာခြင္႔ရ ပုဂၢဳလ္မ်ား အေနျဖင္႔ သတင္းမီဒီယာဥပေဒႏွင္႔ နည္းဥပေဒပါ အခ်က္အလက္မ်ားအတိုင္း တိက်စြာလို္က္နာေဆာင္ရြက္ရန္
တိုင္းေဒသႀကီး/ ျပည္နယ္ရံုးမ်ား တြင္း သတင္းႏွင္႔ ပါတ္သက္သည္႔ သတင္းဆက္ဆံေရး အရာရွိမ်ား ခန္႕အပ္ႏိုင္ေရးေဆာင္ရြကေပးရန္ ထားေပးရန္
စေသာ အခ်က္ ၂၁ ခ်က္ပါသည္႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ႕ပါတယ္။
သတင္းမီဒီယာဆိုတာကလည္း မွန္ကန္မႈ တိက်မႈ၊ ျမန္ဆန္မႈ၊ နဲ႕ သမာတမတ္က်မႈေတြနဲ႕ ယက္လုပ္ ထားတာမို႕ အစိုးရဌာန ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိရင္ ခိုင္ခန္႕ ေအာင္ျမင္နိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။
ေဆြးေႏြးပြဲၿပီးလို႕ ၀န္းႀကီး ေဒါက္တာေဖျမင္႔နား ကပ္ၿပီး ဆရာ မနက္က ကိုဘီအာနန္ အဖြဲ႕ေတြ႕တာ ဘယ္လို အေျခအေနရွိလဲ ဆရာ ရ ခိုင္ အေျခေန ေကာင္းရဲ႕လား ဆရာ လို႕ ခတ္တိုးတိုးေမးပါတယ္။ သတင္းသမားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႕ အတဲ႔ အခြင္႔ အေရး ေလးကို အသံုးခ်ၿပီး လူေတြ စိတ္၀င္စားမယ္႔ သတင္းကို ရသေလာက္ ႏူိက္ယူ လိုက္ပါတယ္။
ဆရာက လည္း သူ႕ေလသံ အသံ တိုးတိုးညွင္ညွင္သာသာ နဲ႕ ေကာင္းတယ္ဗ်ာ ေကာင္းတယ္။ အမ်ားႀကီးေကာင္းတယ္။
ဆရာမ်က္ႏွာ ေပၚမွာ တိမ္ညိဳကင္စင္ ေနတဲ႕ ေကာင္းကင္ တခု ကိုေတြ႕လိုက္ရပါတယ္။ ေမးသူနဲ႕ ေျဖသူၾကားမွာ စကားလံုးေတြ ကိုသာ က်ေနာ္တို႕ အသံုးျပဳၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ္အမူအရာ ႏူတ္ အမူအရာေတြနဲ႕ပါ ေမးၾက ေျဖၾကတာပါ။ ဆရာ မ်က္ႏွာ အရိပ္ေၾကာင္႔ က်ေနာ္႕ရင္ထဲ ေအးကနဲျဖစ္သြားပါတယ္။
အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္ေတြကလည္း ေကာင္း၊ က်ေနာ္တို႕ စိတ္ပူေနတဲ႕ ရခုိင္ျပည္နယ္က သတင္းေကာင္းေတြကိုလည္း သိလိုက္ရေတာ႕ ဒီညေနဟာ က်ေနာ္႕အတြက္ေတာ႕ ေကာင္းေသာ ညေနခင္းတခု ပါ။
ရန္ကုန္ အျပန္လမ္း ကားေပၚမွာ က်ေနာ္႕ဖုန္းထဲကို ရခိုင္သတင္းေတြ တခုၿပီးတခု တက္ေနပါတယ္။ တိုင္းရင္းမီဒီယာက ကိုခိုင္ျမတ္ေက်ာ္ က လည္း က်ေနာ္တို႕ ရခုိုင္ေတြက ဘူးသီးေတာင္ ၊ ေမာင္ေတာ က တပ္မေတာ္သားေတြဆီ ငါးေျခာက္ေက်ာ္ေတြ ပို႕ေနတယ္။ တပ္မေတာ္ကို က်ေနာ္တို႕ ရခိုင္ေတြ ေထာက္ခံ အားကိုးေနၾကတယ္လို႕ ရခိုင္သံ ၀ဲ၀ဲ နဲ ေျပာပါတယ္။
ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းရဲ႕ မဟာဗ်ဴးဟာ ေကာင္းၿပီ ဆိုေတာ႕ က်ေနာ္တို႕ ေအာင္ပြဲေတြ တေပြ႕တပိုက္ နဲ႕ အိမ္ျပန္ ရပါၿပီ။
စိန္ေခၚမႈ အသစ္ေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႕ အားသစ္ေတြလည္း ရွိေနပါၿပီ။
သားႀကီးေမာင္ေဇယ် ( ၂၀-၁၀-၂၀၁၆ )