စံပယ္ျဖဴ ● ဒီမိုကေရစီကို နားလည္ၾကည့္ျခင္း
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၃၊ ၂ဝ၁၆
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၃၊ ၂ဝ၁၆
ဒီမိုကေရစီစနွစ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္မ မွတ္သားနားလည္ထားတဲ့ အေျခခံသေဘာတရားေတြကို ကိုယ္ပိုင္အေတြးနဲ႔ ေပါင္း စပ္ျပီး စာတပုဒ္ေရးလိုက္ပါတယ္။ ဒီစာကို ေရးတဲ့အခါမွာ နိုင္ငံေရးကို ကြၽမ္းက်င္သူအေနနဲ႔ေရးျခင္းမဟုတ္၊ နိုင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္စားတဲ့ သာမန္ျပည္သူ တေယာက္အေနနဲ႔ ေရးတဲ့စာလို႔ မွတ္ယူေစခ်င္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့ စကားကို ၁၉၈၈ အေရးအခင္းမွာ စျပီးၾကားဖူးခဲ့ေပမဲ့ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ဘာမွန္းမသိခဲ့ ပါဘူး။ ဘာမွန္း မသိဘဲေနလာရင္း ဆယ္တန္းေရာက္ေတာ့ ျမန္မာစာဆရာက စာသင္ရင္း၊ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ဘာလဲလို႔ ေမးခြန္းတခုေမး ပါတယ္။ ေက်ာင္းစာကလြဲရင္ ဘာမွမသိတဲ့ ကြၽန္မ ဆရာ့အေမးကို မေျဖႏုိင္ဘဲ ပါးစပ္အေဟာင္းသားနဲ႔ ေနခဲ့ရပါတယ္။ အတန္းထဲက ေယာက်္ားေလး သူငယ္ခ်င္းေယာက္က ထေျဖပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသား ခြင့္ရွိျပီး၊ အစိုးရကို ျပည္သူမ်ားက လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္တဲ့စနစ္လို႔ ေျဖပါတယ္။ ကြၽန္မလား ဘာမွမသိတဲ့ နလ ပိန္းတုံးဆိုေတာ့ ေျဖႏုိင္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းကို စိတ္ထဲက ခ်ီးက်ဴးလိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဆယ္တန္းေအာင္၊ ဘြဲ႔ရလို႔ လုပ္ငန္းခြင္ ဝင္တဲ့အခ်ိန္ေတြအထိ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္း ေသခ်ာနားမလည္ခဲ့သလို ေလ့လာရေကာင္းမွန္း မသိခဲ့ပါဘူး။
ႏုိင္ငံျခားကိုထြက္လာျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း အင္တာနက္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သံုးျဖစ္တဲ့အတြက္ အင္တာနက္က သတင္း ေတြ၊ ဘေလာ့ဂါေတြေရးတဲ့ စာေတြကိုဖတ္မိရာက ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေတြကို စိတ္ဝင္တစား ေလ့လာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အိပ္ ေပ်ာ္ေနတဲ့ ကြၽန္မတို႔လို လူတစုကို လႈပ္ႏႈိးေပးခဲ့တဲ့ ဘေလာ့ဂါေတြေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေရခ်ိန္ျမင့္ခဲ့တာကို သိပ္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္စားလာတယ္၊ ျမန္မာျပည္ကို ေျပာင္းလဲတိုးတက္ေစခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ နိုင္ငံေရး အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားကို လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ ခ်က္ မရွိေပမဲ့၊ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြကို ဝန္းရံအားေပးႏုိင္ဖို႔ ေလ့လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့လူတိုင္း အေျခခံနိုင္ငံေရး သေဘာတရားေတြကို နားလည္ထားသင့္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ သိပ္ကိုအႏွစ္သာရရွိတဲ့ အေျခခံသေဘာတရားေတြ ရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး တိုင္းျပည္အေရးေတြမွာ ႏုိင္ငံသားေတြအားလံုး ပါဝင္ျခင္း၊ ႏုိင္ငံသားအားလံုး တန္းတူ အခြင့္အေရးရွိျခင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာျခင္း၊ နိုင္ငံအေရး အျမင္မတူမႈမ်ားကို နားလည္သီးခံနိုဳင္စြမ္းရွိျခင္း၊ ေရြးေကာက္ခံ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက တာဝန္ခံမႈရွိျခင္း၊ ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈ ရွိျခင္း၊ သတ္မွတ္ထားေသာ အခ်ိန္ကာလတြင္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ေပါင္းစံုပါဝင္ျခင္း၊ စီးပြားေရး လြတ္လပ္ခြင့္ရွိျခင္း၊ အာဏာကို အလြဲသံုးစားျပဳမႈႏွင့္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ျခင္းနဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးျခင္း စတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံသေဘာတရားေတြ ရွိပါတယ္။
ႏုိင္ငံသားအားလံုး ပါဝင္တယ္ဆိုရာမွာ မိမိတို႔ယံုၾကည္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီကို ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ျခင္း၊တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးၾကီးကိစၥရပ္ေတြ (ဥပမာ- ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ) မွာ သေဘာထား ခံယူခ်က္ေပးျခင္း၊ ပရဟိတနဲ႔ လူမႈေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ပါဝင္အက်ိဳးျပဳျခင္းေတြအျပင္၊ တိုင္းျပည္အတြက္ အခြန္ေပးေဆာင္ျခင္းေတြ အားလံုးပါဝင္ပါ တယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ ေမြးရာပါအခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္ေတြနဲ႔အတူ ေမြးရာပါတာဝန္ေတြလည္း ရွိေနပါ တယ္။ တာဝန္မယူလိုပဲ အခြင့္အေရးကိုပဲ ေတာင္းဆိုေနလို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို လိုလားတယ္ဆိုရင္ ႏုိင္ငံ သားအခြင့္အေရးကို ရေအာင္ယူတတ္ရမယ္၊ နိုင္ငံသားတယာက္ရဲ႕ တာဝန္ကိုလည္း ေက်ပြန္ရပါမယ္။ ႏုိင္ငံဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ေအးခ်မ္းသာယာတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ဆိုရင္ ႏုိင္ငံသားေတြ တာဝန္ယူတတ္တဲ့ အက်င့္ေတြ ရွိမွျဖစ္ႏုိင္ပါ တယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ က်င့္သံုးတဲ့ႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးကို အားလံုးတန္းတူ ရၾကပါတယ္။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အသား အေရာင္ ခြဲျခားတာေတြ မရွိရပါဘူး။ လူကို လူလို တန္ဖိုးထားျပီး၊ နိုင္ငံသားအားလံုးကို တန္းတူ တန္ဖိုးထား ေလးစားခ်စ္ ခင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆူၾကံဳ နိမ့္ျမင့္ အလႊာအသီးသီးက လူသားတဦးစီတိုင္းရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ေလးစားလွ်က္ အခြင့္အေရးကို သာတူညီမွ် ခံစားခြင့္ရွိျခင္းဟာ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံသား တဦးခ်င္စီရဲ႕ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို အေလးထား ကာကြယ္ေစာင့္ထိန္း ၾကရမယ္။ ႏုိင္ငံသားတိုင္း လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာစုေဝး၍ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ က်န္မာေရး ေစာင့္မႈ ခံရခြင့္၊ မတရား ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ခံရျခင္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္၊ ကြၽန္ျပဳခိုင္းေစျခင္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္၊ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားကို တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ရပိုင္ခြင့္ စတဲ့အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ရွိပါတယ္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ဒီအခြင့္အေရးေတြ ရပိုင္ခြင့္ရွိသလို ႏုိင္ငံအတြင္းမွာေနထိုင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူေတြအားလံုးလည္း တန္း တူအခြင့္အေရး ရခြင့္ရွိပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဖြံ႔ျဖိဳးတုိးတက္ဖို႔ဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရး အျမင္မတူမႈမ်ားကို နားလည္သီးခံႏုိင္မႈ (political tolerance) ရွိဖို႔ လုိပါ တယ္။ လူမ်ားစု သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရာမွာ လူနည္းစုရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ သူတို႔အျမင္ကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစား အေလးထားဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အဓိကရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ဟာ လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ အေကာင္းဆံုးနဲ႔ သင့္ ျမတ္ေလ်ာ္ကန္ဆံုးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ျပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းသာယာတဲ့ လူ႔ေဘာင္ကုိ တည္ေဆာက္ဖို႔သာ ျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ အင္အားၾကီးတဲ့ လူမ်ားစုက လူနည္းစုကို အႏုိင္က်င့္ လ်စ္လွ်ဴရႈတာေတြ မလုပ္ရပါဘူး။ ထို႔အတူပဲ သေဘာထားအျမင္မတူတဲ့ သူေတြကို ရန္သူလို႔ သေဘာမထားပဲ အျမင္ခ်ငး္ဖလွယ္ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္း အေျဖရွာရင္း အတူလက္တြဲေနႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အျမင္ခ်င္းမတူလို႔ အျပန္အလွန္ ထိုးႏွက္တိုက္ခိုက္ေနၾကမယ္ဆိုရင္ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို တည္ေဆာက္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရိုးရိုးရွင္းရွင္း ေတြၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ တမိုးေအာက္မွာ ရွိေနတဲ့လူေတြ အတူလက္တြဲ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ျဖစ္စဥ္တခုပါ။ အခ်င္းခ်င္း တိုင္ပင္ညွိႏုိင္းရင္း၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းနဲ႕ စိတ္ဘသဝင္မက်တာေတြကို သီးခံအေလွ်ာ့ေပးရင္း သာလွည့္နာတလွည့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ေနထိုင္တဲ့ လူေနမႈအႏုပညာ လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထြန္းကားဖို႔ဆိုရင္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရွိရမယ္။လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒကို ႏုိင္ငံ ေတာ္ သမၼတအပါအဝင္ ႏုိင္ငံသားအားလံုးက တေျပးညီ ေလးစားလိုက္နာရမယ္။ တရားဥပေဒရဲ႕ အထက္မွာ ဘယ္သူမွ မရွိေစရဘူး။ ဥပေဒကိုမလိုက္နာရင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ကို အားလံုးတေျပးညီ ခံယူရမယ္။ ထို႔အတူ ဥပေဒ ေရးဆြဲ ရာမွာ တရားမွ်တမႈျပီး၊ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳး ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ႏုိင္ငံသားအားလံုး တရားဥပေဒရဲ႕ အကာအကြယ္ေအာက္မွာ လံုျခံဳမႈ ရွိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ထြန္းကားရင္ ႏုိင္ငံသားေတြ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ လံုျခံဳမႈအျပည့္ရွိတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မိမိႏွစ္ သက္ရာ ဘာသာရပ္ကို ေရြးခ်ယ္သင္ၾကားခြင့္ေတြရွိသလို မိမိဝါသနာပါရာ အလုပ္ကို လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္အသက္ေမြး ခြင့္ေတြရွိတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ရွင္သန္ဖြံ႔ျဖိဳးတဲ့အတြက္ တီထြင္ၾကံဆမႈေတြ အေတြးအေခၚေတြ ျမင့္ၾက တယ္။ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈမွာ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ တာဝန္က အတူရွိေနပါတယ္ (Freedom comes together with responsibility)။ ထို႔အတူပဲ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ဆိုရာမွာ မိမိရဲ႕ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ ေျပာခြင့္ ေရးခြင့္ရွိတယ္။ မိမိေျပာဆိုေရးသားတဲ့အေပၚ ကိုယ္တိုင္ပဲ တာဝန္ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင္႔ကို အလြဲသံုးစားလုပ္ျပီး မမွန္တဲ့သတင္းေရးျခင္း၊ လူတဦးတေယာက္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ ထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ၾကံသတင္းေရးျခင္း၊ လူမ်ိဳးေရး ဘာသားေရး အမုန္းပြားမႈေတြျဖစ္ေအာင္ လွံဳ႕ေဆာ္ေရးသားမႈေတြကိုေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ လိုအပ္ ပါတယ္။ လူတေယာက္က ႏုိင္ငံအၾကီးအကဲ တေယာက္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို သေဘာမတူရင္ သေဘာမတူဘူးလို႔ ေျပာ ခြင့္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္သေဘာမက်တဲ့ ႏုိင္ငံအၾကီးအကဲကို လုပ္ၾကံဖို႔အထိ ေျပာဆိုၾကံစည္လာရင္ ရာဇဝတ္မႈ ေျမာက္ သြားပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီတိုင္းျပည္တခုမွာ စစ္တပ္က တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ဖို႔ နိုင္ငံသားေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ကာကြယ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္က ႏုိင္ငံေရးပါတီ သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႔အစည္း တခုခုကို ကိုယ္စားျပဳ အေထာက္အပံ့ ေပးရန္မဟုတ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ ကာ ကြယ္ေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးကိစၥေတြမွာ စစ္တပ္အၾကီးအကဲေတြက အၾကံျပဳေဆြးေႏြးမႈေတြေပးႏုိင္ေပမဲ့ အစိုးရကသာ အတည္ျပဳ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္က တိုင္းျပည္ရဲ႕ အကာအကြယ္ အုတ္တံတိုင္း တခုလို ရွိေနရမွာျဖစ္ျပီး၊ အျခားဌာန ဆိုင္ရာ အမႈထမ္းေတြလို ျပည္သူေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ထားတဲ့ အစိုးရကို တာဝန္ခံရမယ္၊ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးအေပၚမွာ သစၥာေစာင့္သိရပါမယ္။ စစ္တပ္က တိုင္းျပည္ရဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ကို လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ခြင့္ မရွိရပါဘူး။
ျပည္သူေတြ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ထားတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔ဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အားလံုးအေပၚ တာဝန္ယူရပါမယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်တဲ့အခါမွာ ျပည္သူေတြရဲ႔ ဆႏၵသေဘာထားနဲ႔ ကိုက္ညီဖို႔လိုပါတယ္။ ထုိ႔အတူပဲ တိုင္းျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လက္ရွိအေျခအေနမွန္သမွ်ကို ျပည္သူေတြက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း သိျမင္ခြင့္ဆိုတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (transparency) ရွိရမယ္။ သတင္းစာ မီဒီယာေတြက သတင္းအမွန္ကို ေရးသားေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရွိသလို ျပည္သူေတြကလည္း သတင္းအမွန္ကို သိခြင့္ရွိတယ္။ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈရွိတဲ့ အစိုးရျဖစ္ဖို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရး အာ ဏာသံုးရပ္ကို အျပည့္အဝ ရဖို႔လိုပါတယ္။ လုပ္ပိုင္အာဏာ အျပည့္အဝ မရွိပဲ တာဝန္ခံေပးရံု ဆိုရင္ေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႔ကို အႏုိင္က်င့္ေနျခင္းသာ ျဖစ္လိမ့္မယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္သူေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ထားတဲ့ အစိုးရသစ္တက္လာတယ္။ သို႔ေသာ္ အေျခခံဥပေဒအရ လြတ္ေတာ္မွာ စစ္တပ္က ၂၅ % ေနရာယူ ထားတယ္။ စစ္တပ္က အရာရွိအမ်ားစု ေနရာယူထားတဲ့ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနက ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္း ဝန္ၾကီးေတြရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈေအာက္မွာမရွိပဲ စစ္တပ္ကခန္႔ထားတဲ့ ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီးလက္ေအာက္မွာ ရွိေနတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ကို စစ္တပ္က ခ်ဳပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးထာတဲ့ အေျခခံဥပေဒေအာက္မွာ ကြၽန္မတို႔ ျပည္သူေတြရထားတာ ဒီမိုကေရစီ အတုအေယာင္ (pseudo democracy) လို႔ဆိုရင္ မလြန္ဘူးထင္ပါတယ္။ ၾသဇာအာဏာ အျပည့္အဝမရွိပဲ မႏုိင္ဝန္ထမ္းေနရတဲ့ အစိုးရသစ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေဝဖန္ၾကတဲ့အခါ ရႈေထာ့င္ေပါင္းစုံကေန ၾကည့္ျပီးေဝဖန္သင့္ပါတယ္။ ျပည္သူေထာက္ခံအား က်ေစခ်င္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အျပစ္ရွာ ေဝဖန္ေနၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ ဘယ္လိုမွ မေကာင္းႏုိင္ပါဘူး။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေအာင္ျမင္ဖို႔ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ အေျခခံဥပေဒ ရွိဖို႔လိုတယ္။ အစိုးရရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အခ်င္းရွိ ဖို႔လိုတယ္။ ဘက္မလိုက္ပဲ ေဝဖန္တယ္ဆိုေသာ သတင္းမီဒီယာေတြက အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူေတြအေပၚ ရိုး သားဖို႔လိုပါတယ္။ ျပည္သူေတြကိုယ္စား ျပည္သူ႔အသံကို ဖြင့္ဟေရးသားပါတယ္ဆိုရင္ ျပည္သူ႔ သေဘာထားအမွန္ကိုသာ ေရးသင့္ပါတယ္။ အစိုးရကို ေစာင့္ၾကည့္ရမဲ့ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတရွိျပီး၊ အမွားအမွန္ကို ပိုင္းျခားႏုိင္တဲ့ ဥာဏ္ပညာ ရွိဖို႔လိုတယ္။ ျပည္သူေတြ မ်က္စိလည္ေအာင္၊ ခံယူခ်က္ေတြ ေဝဝါးသြားေအာင္ ဝါဒျဖန္႔မႈေတြအေပၚ အလြယ္ တကူ လက္မခံပဲ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ႏုိင္ရမယ္။ စိတ္ခံစားခ်က္ကို ေရွ႕တန္းမတင္ပဲ တည္ျငိမ္ရင့္က်က္တဲ့ စိတ္သေဘာ ထားေတြ ေမြးျမဴရမယ္။ မ်က္ေတာင္ေမႊးတဆံုးကို မၾကည့္ပဲ ေရရွည္အက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ လိုအပ္ ပါတယ္။ ျပည္သူေတြက အစိုးရရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အခ်င္းကို အားကိုးရမွာ ျဖစ္သလို၊ အစိုးရက ျပည္သူေတြရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းကို အားကိုးျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထြန္းကားဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြ မျပည္စံုေသးတာကို ကြၽန္မတို႔ ျပည္သူေတြ ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္ေစခ်င္လို႔ ဒီစာကို နားလည္လြယ္ေအာင္ ၾကိဳးစားေရးလိုက္ပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္ရမဲ့ ခရီးရွည္ၾကီးမွာ ျပည္ေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္း၊ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းကို အားေပးေထာက္ခံရမဲ့ ကြၽန္မတို႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ သိပ္ကိုအေရးၾကီး ပါတယ္။ ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ျငိမ္းခ်မ္းသာယာေစခ်င္တဲ့ ကြၽန္မတို႔ တိုင္းရင္းသား ညီအကို ေမာင္ႏွမေတြရဲ႕ စိတ္ ဆႏၵေတြ ျပည့္ဝဖို႔၊ ကြၽန္မတို႔ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ ရင့္က်က္မႈေတြနဲ႔ စုေပါင္းညီညာစြာ ပန္းတိုင္ကို အတူေလွ်ာက္လွမ္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္သေဘာထား ၾကီးျမတ္ျခင္းမ်ားနဲ႔ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႔တာဝန္ကို ရယူ ထမ္း ေဆာင္ႏုိင္ၾကပါေစလို႔ ဆႏၵျပဳပါတယ္။
စံပယ္ျဖဴ