ၿငိမ္းခ်မ္းေအး ● ပညာေရး ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးသလဲ
(Education Digest / The Ladies News / မိုးမခ) ႏိုဝင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၆
က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ အုပ္စိုးခဲ့သမွ် အစိုးရ အဆက္ဆက္ အရင္ေခတ္ စနစ္ အဆက္ဆက္မွာလည္း ပညာေရးကို အားေပးတယ္ ဆိုၾကပါတယ္။ နဝတ/နအဖ တပ္မေတာ္ အစိုးရ လက္ထက္မွာဆိုရင္ “ပညာေရးျဖင့္ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ႀကီး တည္ေဆာက္အံ့” ေတာင္ ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕ အေျခအေနကေတာ့ အားလံုး သိတဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ သူသူကိုယ္ကိုယ္ ျဖတ္သန္းခဲ့ရ၊ ျဖတ္သန္းေနရဆဲ ေခတ္ဆိုး စနစ္ဆိုး ဒဏ္ရာ အနာကို မွတ္မွတ္သားသားေလး ျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက အညႊန္းကိန္း ေတြနဲ႔ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။ အနာႀကီး တျပျပနဲ႔လို႔ ဆိုခ်င္လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ (UNDP) က ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၅ လူသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အစီရင္ခံစာပါ ညႊန္းကိန္းအရဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုလ အသိအမွတ္ျပဳ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ၁၈၈ ႏိုင္ငံထဲမွာ ၀.၅၃၆ တန္ဖိုးနဲ႔ အဆင့္ ၁၄၈ ခ်ိတ္ပါတယ္။ လူသားဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ညႊန္းကိန္းေတြက အဓိက အခ်က္ႀကီး ၃ ခ်က္ ကို အေျခခံ တြက္ခ်က္ပါတယ္။ အသက္ရွည္ႏႈန္းကို အေျခခံတဲ့ က်န္းမာသက္ရွည္ေနထိုင္ႏိုင္ခြင့္၊ အရြယ္ေရာက္တဲ့ လူဦးေရရဲ႕ ေက်ာင္းေနတဲ့ ႏွစ္ ပ်မ္းမွ် အေရအတြက္ကို အေျခခံတဲ့ ပညာဗဟုသုတ ရွာေဖြႏိုင္ခြင့္နဲ႔ စုစုေပါင္းျပည္တြင္းဝင္ေငြကို အေျခခံတြက္ခ်က္တဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ခံစားႏိုင္ခြင့္ ၃ ခ်က္ကို အေျခခံပါတယ္။
မဆလ ေခတ္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ကေန ျပန္ ျခံဳၾကည့္ရင္ေတာ့ ဒီညႊန္းကိန္း ၀.၅၃၆ (အဆင့္ ၁၄၈) က တိုးတက္လာျခင္းပါလို႔ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ ေဒသတြင္းက အျခား ဆင္းရဲတဲ့ (မဖြံ႕ၿဖိဳးေသးတဲ့) လာအို (ညြန္းကိန္း ၀.၅၇၅ ၊ အဆင့္ ၁၄၁) ၊ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ (၀.၅၅၅ ၊ အဆင့္ ၁၄၃) ေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ေတာင္ ေအာက္ေရာက္ေနေသးတာကို သတိခ်ပ္ေစခ်င္ပါတယ္။
ဘဝမ်က္ျမင္အသိနဲ႔ ၾကည့္ရင္လည္း ႏိုင္ငံမွာ လူသားအရင္းအျမစ္ အရည္အေသြး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ လူသားဂုဏ္အင္နဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ သိကၡာရွိရွိ လူသားတေယာက္လို ပီပီျပင္ျပင္ ေနႏိုင္မႈ၊ ေမြးရာပါ ရပိုင္ခြင့္ေတြ ျပည့္စံုမႈ အင္မတန္ နိမ့္က်ေနတာကိုလည္း အားလံုး သိရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဒီျပႆနာ ကို ေျဖရွင္းဖို႔ရာ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာ၊ စနစ္ျပႆနာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရပါမယ္။ တပါတည္းနဲ႔လည္း လူသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အတြက္ အင္မတန္ အေရးပါတဲ့၊ ေဒါက္တိုင္တခုလည္း ျဖစ္တဲ့ ပညာေရးကိုလည္း ေဇာင္းေပးရပါမယ္။ အထက္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့ လူသားဖြံ႕ၿဖိဳးေရးညႊန္းကိန္းပါ အေျခခံ အခ်က္ ၃ ခုစလံုးဟာ ပညာေရး ပါမွသာ ျပည့္စံုမွာ ျဖစ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာ၊ ခ်မ္းသာ၊ သက္ရွည္ ဗဟုသုတ ျပည့္စံုတဲ့ လူတမ္းေစ့ ဘဝ ေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္က ပညာေရးမွ အပ အျခား အားကိုးရာ မရွိပါ။
၂၀၁၁ ေနာက္ပိုင္း အရပ္သား အစိုးရလို ေျပာၾကတဲ့ ေခတ္စနစ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္ (၂၀၁၀/၂၀၁၁-၂၀၁၆ ဧၿပီ မတိုင္မီ) တိုင္းျပည္ရဲ႕ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရး က႑ အသံုးစရိတ္ေတြဟာ (အရင္ စစ္တပ္လံုးလံုး အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ေခတ္မ်ားထက္ယွဥ္ရင္) မ်ားျပားလာခဲ့ၿပီး ထိုက္သင့္တဲ့ အေကာင္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ စရိတ္ဟာလည္း ကာကြယ္ေရး စစ္စရိတ္ေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ နည္းေနပါေသးတယ္။ ဒါေတာင္ တရားဝင္ စစ္အသံုးစရိတ္က ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ႏွစ္မွာ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၁၉.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း သံုးေနရာကေန ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေရာက္မွာ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်လာတာပါ။
အခု အရပ္သား အမ်ားစုလို႔ ဆိုၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ပါတီ အစိုးရ ေခတ္ သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ လက္ထက္မွာေတာ့ အစိုးရ ဘ႑ာေရး အသံုးစရိတ္ေတြကို ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ လူမႈဖူလံုေရး က႑ေတြမွာ ပို သံုးဖို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ တုန္းက သမၼတ ကိုယ္တိုင္က ဦးေဆာင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရသစ္ဟာ လက္ရွိ အခ်ိန္ထိ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရေခတ္ လႊတ္ေတာ္ က ဆြဲခဲ့တဲ့ ဘ႑ာေရးျပ႒ာန္းခ်က္ အတိုင္းပဲ သြားေနရေသးတဲ့ အခက္အခဲရွိေနလို႔ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လက အသံုးစရိတ္ ျပန္လည္သတ္မွတ္ေရး လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မိုဘိုင္းဖုန္း ေငြျဖည့္ရာက ရတဲ့ အခြန္ေတြကို ပညာေရးအတြက္ သီးသန္႔ သံုးမယ္ဆိုတဲ့ ထပ္ေဆာင္း ျဖည့္စြက္ ျပင္ဆင္မႈပဲ သတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိ ဘ႑ာေရးအသံုးစရိတ္ ခြဲေဝမႈ အရ ပညာေရး က႑ အတြက္ က်ပ္ ၁,၅၀၁ ကုေဋ (စုစုေပါင္း သံုးစြဲမႈ ရဲ႕ ၇.၀၃ ရာခိုင္ႏႈန္း) ရွိပါတယ္။ မႏွစ္က စရိတ္ ကုေဋ က်ပ္ ၁, ၄၅၉ (၆.၇၉ ရာခိုင္ႏႈန္း) ထက္ေတာ့ တိုးတက္လာပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းဖြင့္ရာသီမွာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အားလံုးတန္းတူ ပညာသင္ခြင့္ရဖို႔အတြက္ အမွန္တကယ္ ေငြေၾကး ကုန္က်မႈ မရွိတဲ့ အခမဲ့ အေျခခံပညာေရးစနစ္ကို (အရင္ေခတ္ေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္) ပိုမို ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စနစ္က်စြာ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့တာကို သတိျပဳ မိပါတယ္။ အခု အစိုးရသစ္လက္ထက္ ရက္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ အတြင္းမွာ ဗဟုိခ်ဳပ္ကို္င္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး အမွီအခိုကင္း ရပ္တည္ႏိုင္တဲ့ တကၠသိုလ္နဲ႔ ေက်ာင္း ပညာေရး စနစ္ကို အာမခံတဲ့ ပညာေရးဥပေဒနဲ႔ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ အေခ်ာသတ္ ျပင္ဆင္ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ေသးတဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနေပမယ့္ သက္ေမြးပညာေရး၊ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ေတြ အပါအဝင္ အေထြေထြ ပညာေရး ျမွင့္တင္မႈ အစီအစဥ္ေတြ ေဖာ္ေဆာင္လာတာလည္း အေကာင္းအျဖစ္ ျမင္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဦးတည္ေစတဲ့ ပညာေရးက႑ကို အေလးမေပးလို႔ မျဖစ္ေလာက္ေအာင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ပကတိ အေျခအေနက အလြန္အမင္း နိမ့္က်ေနၿပီဆိုတာကို လက္ရွိ အစိုးရအဖြဲ႕တာဝန္ရွိသူမ်ား အေျခခံက်က် နားလည္တယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ကုစားရမယ့္ အနာေတြကို စာရင္းနဲ႔ ျပန္ ဖြဲ႕ရရင္ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြက္ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ စာရင္းဇယားမွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူ ၄ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ (၂၅.၆ ရာခိုင္ႏႈန္း) ဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈမ်ဥ္းေအာက္ သတ္မွတ္ႏိုင္တဲ့ ဝင္ေငြနဲ႔ ရပ္တည္ေနရတယ္ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒသတြင္းမွာ ဆင္းရဲမႈ အျမင့္မားဆံုးပါ။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္းႏႈန္းေက်ာ္ လူဦးေရ ေနထိုင္ေနတဲ့ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာဆိုရင္ ဆင္းရဲမႈႏႈန္းက ႏွစ္ဆ ျမင့္တက္ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ကေလး ၁, ၀၀၀ မွာ အေယာက္ ၄၀ ဟာ သူတို႔ရဲ႕ ၁ ႏွစ္ ျပည့္ ေမြးေန႔ မတိုင္ခင္ အသက္ဆံုးရႈံးရတယ္လို႔လည္း စာရင္းက ေထာက္ျပပါတယ္။ []
ဒီအေနအထားက ရုန္းထြက္ႏိုင္ဖို႔ရာ တိုင္းျပည္မွာ ပညာေရးကို အင္ျပည့္အားျပည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွသာ ျဖစ္ပါမယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက သုေတသန ေတြ႕ရွိေတြကို အေျခခံၿပီး အေၾကာင္းျပခ်က္ ၃ ခ်က္ ကို အက်ဥ္းခ်ံဳး တင္ျပပါမယ္။
၁) ပညာေရးက အသက္ေတြကို ကယ္တင္ႏိုင္
ဆူၾကံဳနိမ့္ျမင့္ က်ား + မ အားလံုး တန္းတူ ပါဝင္ႏိုင္တဲ့ ပညာေရး စနစ္သာ တိုင္းျပည္မွာ တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ရင္ လူမႈအသိုင္းအဝန္းမွာ အမ်ိဳးသမီး ႀကီး/ငယ္မ်ားရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ျမင့္တက္လာပါမယ္။ အက်ိဳးဆက္ အျဖစ္ မိသားစု စီးပြားေရးနဲ႔ ဝင္ေငြ တိုးတက္လာပါမယ္။ ပညာေရး ျမင့္လာျခင္းနဲ႔ အတူ မိခင္ေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး အသိ ဗဟုသုတနဲ႔ စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းလည္း တိုးလာၿပီး က်န္းမာ သန္စြမ္း ေဘးကင္း လံုျခံဳ ေနထိုင္ အသက္ရွင္ႏိုင္တဲ့ မိသားစု လူမႈဘဝေတြကို ပိုမို ဖန္တီးလာႏိုင္ပါမယ္။ တပါတည္း မီးဖြားစဥ္ မိခင္နဲ႔ ကေလး ေသဆံုးမႈ၊ အသက္ ၅ ႏွစ္ ေအာက္ ကေလး ေသဆံုးမႈ ႏႈန္း ေတြလည္း ေလ်ာ့က်လာပါမယ္။
ကမၻာ့ဘဏ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ဖူးတဲ့ စစ္တမ္းတခ်ိဳ႕ အရဆိုရင္ ပညာတတ္တဲ့ မိခင္က ေမြးတဲ့ ကေလးငယ္ရဲ႕ အသက္ ၅ ႏွစ္ အထိ အသက္ရွင္ႏိုင္မႈ အခြင့္ဟာ ပညာမတတ္တဲ့ မိခင္က ေမြးတဲ့ ကေလးထက္ ႏွစ္ဆ ရွိတယ္ ဆိုပါတယ္။ ပညာတတ္တဲ့ မိခင္ဟာ (လူမႈ-စီးပြား နိမ့္ပါးေနပါေစဦး) သူ႔ကေလးကို ကာကြယ္ေဆးထိုးဖို႔ရာ ေက်ာင္းမေနဖူးတဲ့ မိခင္နဲ႔ ယွဥ္ရင္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုတယ္လို႔လည္း ေလ့လာမႈေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ား အာဟာရ ျပည့္မီေရး၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ျပည့္မီေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မွန္ကန္ေရးအတြက္လည္း စာသင္ဖူးတဲ့ မိခင္ေတြက ပို ဂရုစိုက္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ပညာတတ္ မိခင္ေတြဟာ HIV/AIDS လို ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြအတြက္လည္း မွန္ကန္တဲ့ ဗဟုသုတ အသိကို ရွာေဖြႏိုင္ၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာ စာ ၆ ႏွစ္နဲ႔ အထက္ သင္ဖူးတဲ့ မိခင္ေတြဟာ မသင္ဖူးတဲ့တဲ့ မိခင္ေတြထက္ ပိုၿပီး ကေလးသူငယ္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္နည္း၊ လံုျခံဳစိတ္ခ်တဲ့ မီးဖြားနည္း စတဲ့ က်န္းမာေရး ပညာ အသိေတြကို ရွာမွီးလိုၾကၿပီး မိခင္နဲ႔ကေလး ေသဆံုးမႈ၊ ဖ်ားနာမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္လို႔ သုေတသန ရလဒ္ေတြ အရ သိရပါတယ္။
၂) ပညာေရးက ဘဝေတြကို ကယ္တင္ႏိုင္
ပညာေရးဟာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အတြက္ ေရတိုမွာေကာ ေရရွည္မွာပါ မျဖစ္မေန ႀကိဳတင္ ျဖည့္ဆည္းထားရမယ့္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စက္မႈေခတ္ကုိ ေက်ာ္လြန္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ နည္းပညာနဲ႔ ဆန္းသစ္မႈ အေတြးအေခၚသာ အခရာ ျဖစ္တဲ့ ေခတ္သစ္ကမၻာမွာ ပညာမရွိဘဲ စီးပြားရွာလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံတဲ့ တိုင္းျပည္ ျဖစ္ေစဦး ပညာ အရင္းအႏွီး၊ နည္းပညာ ျမွပ္ႏွံမႈ မထည့္ဝင္ဘဲ တိုးတက္မႈ လမ္းေၾကာင္းကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။
Plan International ႏိုင္ငံတကာ စီမံကိန္း အဖြဲ႕အစည္း ရဲ႕ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ျပဳလုပ္တဲ့ ေလ့လာမႈ တခုအရ ဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို ေယာက္်ားေလးမ်ားနဲ႔ တန္းတူ ညီမွ်တဲ့ ပညာေရး အခြင့္အေရး မေပးျခင္းေၾကာင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ တိုင္းျပည္ေတြဟာ ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ ၉၂ ကုေဋ ဆံုးရႈံး နစ္နာ ေနရတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကး အဖြဲနဲ႔ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ပညာေရး လံႈ႕ေဆာ္မႈ အဖြဲ႕ တို႔ရဲ႕ အဆိုအရ ဆိုရင္ လူတဦတေယာက္ရဲ႕ ဝင္ေငြဟာ သူ ေက်ာင္းေနဖူးတဲ့ ႏွစ္ ၁ ႏွစ္ခ်င္း ကိုလိုက္ၿပီး ၁၀ ရာခိုင္းႏႈန္း စီ တိုးသြားႏိုင္တယ္ ဆိုပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရး စနစ္ကေန တိုင္းျပည္ရဲ႕ စုစုေပါင္း ျပည္တြင္း ထုတ္လုပ္ႏိုင္မႈစြမ္းကို လည္း ျမွင္တင္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ ထိပ္သီးေဘာဂေဗဒပညာရွင္ တဦးလည္း ျဖစ္၊ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘာမားရဲ႕ စီးပြားေရး အတိုင္ပင္ခံ တဦးလည္း ျဖစ္တဲ့ ေလာရင့္စ္ဆမ္မားစ္ ရဲ႕ အဆိုအရ ဆိုရင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ တိုင္းျပည္ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ပညာသင္ယူ ခြင့္ အျပည့္ ေပးျခင္း အစီအစဥ္ ထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ တိုင္းျပည္ ေရရွည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္း ဆိုတာ မရွိပါဘူးတဲ့။
၃) ပညာေရးက ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေပးႏိုင္
ဒီမိုကေရစီ စနစ္ အေျခခံခိုင္မာ ေရရွည္ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးနဲ႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ပဋိပကၡနဲ႔ စစ္ပြဲေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေစေရး အတြက္လည္း ပညာေရးဟာ အုပ္ျမစ္ တခု ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီးလည္း ႏိုင္ငံတကာက အၾကမ္းဖက္မႈ၊ စစ္ပြဲနဲ႔ ပဋိပကၡ အထူးျပဳ စစ္တမ္းေတြက ဆိုပါတယ္။ ကေလးသူငယ္မ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕ တခုျဖစ္တဲ့ Save the Children အဖြဲ႕ရဲ႕ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာ တခု အရဆိုရင္ အမ်ိဳးသားမ်ား အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ပါဝင္ႏိုင္မႈဟာ ေက်ာင္းေနတဲ့ ႏွစ္ အနည္းအမ်ား အေပၚမူတည္ၿပီး ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ သိသာ ထင္ရွားစြာ ေလွ်ာ့ခ် ႏိုင္တယ္ ဆိုပါတယ္။
ပညာေရးကေန လူ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ လူ႔ ရဲ႕ ေမြးရာပါ ရပိုင္ခြင့္နဲ႔ ဂုဏ္သိကၡရွိမႈကို က်ား-မ၊ အေသားအေရာင္၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ကိုယ့္အဂၤါ မခြဲ အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစား တန္ဖိုးထားတတ္မႈ၊ မတူကြဲ ျပားျခားနားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ထံုးစံေတြကို နားလည္ လက္ခံတတ္မႈ၊ လူမႈ-စီးပြား တရားမွ်တမႈကို ေရွးရႈလိုမႈနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ သတၱ ရုကၡ ေလာကကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတတ္မႈ ကို ေပးစြမ္းႏိုင္ပါတယ္။ ပညာေရး ဟာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အစြန္းေရာက္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္ပိုင္ ေတြးေခၚ ေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္းတဲ့ ပညာတတ္လူဦးေရ မ်ားလာေလ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားရဲ႕ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းႏိုင္မႈနဲ႔ ထိေရာက္မႈက က်ဆင္းလာေလ ျဖစ္လာမွာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ပညာေရး ကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖင့္ တိုင္းျပည္မွာ မရွိ မျဖစ္ တည္ေဆာက္ဖို႔လိုေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လည္း ကၽြဲကူးေရပါ အက်ိဳး ျဖစ္ထြန္း ေစပါတယ္။
ေဆာင္းပါးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ ကိန္းဂဏန္းေတြကေကာ၊ မ်က္ျမင္ လူမႈဘဝကပါ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူမႈ၊ စီးပြား၊ က်န္းမာ ပညာ အဘက္ဘက္ ခၽြတ္ျခံဳက်ေနမႈကို ျပေနပါတယ္။ ဒါေတြကို ကုစားဖို႔ရာ ပညာေရးရဲ႕ အသံုးဝင္၊ အသံုးတည့္ မႈ မရွိမျဖစ္ “Essential” အေနအထားကိုလည္း ေဆာင္းပါးမွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ အတိုင္း သိႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အာဏာမရခင္ ပညာေရး ကြန္ရက္ေထာင္ကာ ပညာေရး ရန္ပံုေငြ ဂီတပြဲေတြ က်င္းပစဥ္အခါက ျပည္သူ႔အခ်စ္ေတာ္ ေရာ့ခ္ကာႀကီး ေလးျဖဴ ပါဝင္သီဆိုရင္း ေျပာခဲ့သလို “ပညာေရး အေရးႀကီးတယ္” စကားအတိုင္းပဲ လက္ရွိမွာ အာဏာနဲ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ရလာၿပီ ျဖစ္တဲ့ NLD ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဟာ ပညာေရး က႑ ကို အာရံုစိုက္ ျမွင္တင္ရင္း တိုင္းျပည္ကိုလည္း ဓားမေနာက္ပိုက္ေခြး အေနအထားက လြတ္ေအာင္ ၾကံေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနရေၾကာင္းပါ။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
ႏိုဝင္ဘာ ၃၊ ၂၀၁၆ (စာၿပီးရက္စြဲ)
(ဆက္သြယ္ရန္ႏွင့္ ျပန္လည္ ေဝဖန္ရန္ - nyeinchanaye81@gmail.com)
Some Burma (Myanmar) data statistics related links.:
http://data.worldbank.org/country/myanmar
http://www.worldbank.org/en/country/myanmar
https://www.adb.org/countries/myanmar/poverty
မွတ္ခ်က္ -- ယခု ေဆာင္းပါးကို “ပညာေရး အေရးႀကီးသည္” အမည္ျဖင့္ Education Digest Weekly Journal ပညာပေဒသာ အပတ္စဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္ အတြဲ (၅) အမွတ္ (၄၄) တြင္ မူလ ပံုႏွိ္ပ္ ခဲ့သည္။ The Ladies News Journal တြင္လည္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
Education Digest Journal Link :
https://web.facebook.com/TheNewEducationDigestJournal/posts/1132398203511436:0
The Ladies News Journal Link:
http://theladiesnewsjournal.com/articles/tue-2016-11-08-1440/4137
https://web.facebook.com/News.TheLadies/posts/652888428219463:0