ေနာင္ေက်ာ္ ● ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးႏွင့္ ေကြ႕ေကာက္မတ္ေစာက္ေသာလမ္းမ်ား
(မိုးမခ) ႏိုဝင္ဘာ ၁၈၊ ၂၀၁၆
(၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ စာေပဗိမာန္ က ျပဳလုပ္မည့္ "ေခတ္ၿပိဳင္သမိုင္းဆိုင္ရာ စာေပစာတမ္းဖတ္ပြဲ"အတြက္ စာတမ္းေတာင္း၍ တင္သြင္းခဲ့ေသာ္လည္း ပယ္ခ်ခံရသည့္ စာတမ္း ျဖစ္သည္။ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးသိန္းသန္းဦး (ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီးႏွင့္ေနာက္ပိုင္းသမိုင္းေခတ္ၿပိဳင္ေမာ္ကြန္းမ်ား) ႏွင့္ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္း (၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အက်ပ္အတည္း) တို႔ စာတမ္းမ်ား အပါအဝင္ စာတမ္းရွင္ ၁၁ ဦး အပယ္ခံရသည္။
မာတိကာ
နိဒါန္း
၁။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕အဓိပၸာယ္
၂။ ျပည္တြင္းစစ္အစနဲ႔ သမိုင္းအက်ဥ္း
၃။ စစ္ေျခလွမ္းေနာက္က ကပ္လိုက္လာတဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး
၄။ ေဆြးေႏြးဖက္အေျပာင္းအလဲမ်ား
(က) အစိုးရန႔ဲလက္၀ဲအင္အားစု
(ခ) အစုိးရ၊ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားနဲ႕ လက္၀ဲပါတီ
(ဂ) အစိုးရႏွင့္ ဖက္ဒရယ္မူအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား
၅။ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ဘယ္သူ႕လက္ထဲမ်ား
၆။ ၿခံဳငံုသံုးသပ္ခ်က္
နိဂံုး
နိဂံုးအညႊန္း
■ နိဒါန္း
ဒီစာတမ္းအတြက္ ေခတ္ၿပိဳင္ကာလသတ္မွတ္ခ်က္ကို ဘယ္အခ်ိန္ကစၿပီး သတ္မွတ္ထားသလဲလို႔ ေကာ္မတီက ပုဂၢဳိလ္တေယာက္ကို ေမးၾကည့္တယ္။ ၁၉၄၈ ကေန ဒီေန႔ ထိလို႔ ျပန္ေျဖတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သတ္တာက္ုိ ေရးမွာဆိုေတာ့ အဲဒီကာလ၀န္းက်င္က ထုတ္ခဲ႔တဲ႔စာအုပ္ စာတမ္းေတြ၊ မိန္႔ခြန္းေတြ၊ ေၾကညာခ်က္ေတြ၊ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကိုရွာေဖြဖို႔ ႀကိဳးစားပါတယ္။ လြန္ခဲ႔တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္က စာေတြရွာရတာ မလြယ္ပါဘူး။ အဲဒီကာလနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ေရးထားတာေတြ၊ ျပန္စုစည္း ထားတာေတြကိုပဲ အဓိကအားကိုးအားထားျပဳရပါတယ္။
၁၉၆၂၊ မတ္လ (၂)ရက္မွာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက အာဏာသိမ္းၿပီး ၁၉၆၃ မွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေဆြးေႏြးပြဲလုပ္တယ္။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲပ်က္ၿပီးခ်ိန္မွာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ (စစ္အာဏာသိမ္းအစိုးရ)ရဲ႕ ျပန္ၾကားေရးဌာနက ''ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲသမိုင္း၀င္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားအမွတ္ ၁''ကို ထုတ္ တယ္။ လမ္းစဥ္သတင္းစာ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔က လက္ေရြးစင္စာအုပ္ေတြထုတ္တဲ႔ထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သတ္ တဲ့စာအုပ္ေတြလည္းပါတာကိုေတြ႕ရတယ္။ တျခားစာအုပ္တခ်ိဳ႕ထုတ္ခဲ့တာလည္းေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း မွာ စာအုပ္အေနနဲ႔ အေတာ့္ကိုရွားရွားပါးပါးျဖစ္ခဲ႔တာကို သတိျပဳမိတယ္။ ၁၉၆၃ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲပ်က္ သြားတဲ့အခါမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခဲ့သူအမ်ားစုကို ဖမ္းဆီးခဲ့တာကလည္း စာအုပ္ ရွားပါးရတဲ့အေၾကာင္းေတြထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမဆလေခတ္ တေလွ်ာက္လံုးမွာ ဒီမိုကေရစီဆိတ္သုဥ္းမႈနဲ႔အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအသံေတြပါ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လည္း ၿငိမ္းခ်မ္ေရးနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့စာအုပ္ဆိုတာမ်ိဳးကလည္း ထြက္မလာႏိုင္ခဲ့ေတာ့ပါ။
၁၉၈၈ (ရွစ္ေလးလံုး) အေရးေတာ္ပံုႀကီးကို စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႕ တဖြဲ႕ၿပီးတဖြဲ႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တာေတြကလည္း တကယ့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမဟုတ္ဘဲ ယာယီစစ္မျဖစ္ေရးဘဲ လုပ္ခဲ့တာဆိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြလို မွတ္တမ္း မွတ္ရာမရွိပါဘူး။
အခုေတာ့တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ NCA စာခ်ဳပ္အတြက္ ညွိႏႈိင္းေရးဆြဲႏိုင္ ခဲ့ၿပီးလို႔ တကယ္တမ္းစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ အဆင့္ေရာက္လာေတာ့လည္း အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္ေရးမူ (All Inclusive) ျဖစ္မလာတာေၾကာင့္ တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တုိက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးေရး ကိစၥဟာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ အခု အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာေတာ့ ၂၁-ရာစု ပင္လံုညီလာခံကို စတင္က်င္းပႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။ NCA စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထုးၿပီးမွ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္ထဲ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳမယ္လို႔ ေျပာသံေတြလည္း ၾကား ေန၊ တိုက္ပြဲသံေတြလည္းၾကားေနရခ်ိန္ပါ။ ဒီအေျခအေနေတြအထိ အက်ံဳး၀င္ေအာင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့စာအုပ္ေတြ ကို အကိုးအကားလုပ္ၿပီး စာတမ္းကို ျပဳစုထားပါတယ္။
၁။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕အဓိပၸာယ္
ဒီကေန႔ ဗမာျပည္မွာ အဖတ္ရဆံုးနဲ႔ အၾကားရဆံုးစကားလံုးကို ေျပာပါဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုတာပဲျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ ျမင္သာျမင္ရ မၾကင္ရတဲ့၊ ၾကားသာၾကားရ မစားရတဲ႔အရသာထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရ က ထိပ္ဆံုးေနရာမွာရွိေနမယ္လို႔ယူဆပါတယ္။ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ခဲ့တာ (၆၉)ႏွစ္နီးပါးရွိခဲ႔ၿပီ ဆို ေတာ့ တိုင္းသူျပည္သားလူအမ်ားစုႀကီးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို ၾကားသာၾကားဖူးၿပီးမျမင္ဖူး၊ မေတြ႔ဖူး၊ မႀကံဳဆံုဖူးၾကတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဖခင္ႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥမွာ အထူးတက္ၾကြလႈပ္ရွားေခါင္းေဆာင္ခဲ့သူ ဆရာဒဂုန္တာရာတို႔ဟာလည္း မေသခင္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရတာကို ျမင္ သြားခ်င္တယ္လို႔ေျပာခဲ့ၾကေပမယ့္ ေသသာေသသြားခဲ့ၾကေပမယ့္ မျမင္သြားခဲ့ၾကရပါဘူး။ လက္ရွိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်ိဳးဆက္ေတြေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျမင္ေတြ႔ခြင့္၊ ခံစားခြင့္ရႏိုင္ၾကမယ္လို႔ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္မိပါသလား။
ဗမာႏိုင္ငံသားေတြ ဒီေလာက္အထိ အာသာငမ္းနဲ႔ တမ္းတမ္းတတျဖစ္ေနရေလာက္တဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆို တာဘာလဲ။ ဒီစကားလံုးရဲ႕အဓိပၸာယ္က ဘာလဲဆိုတာသိဖို႕လိုလာပါၿပီ။
ျမန္မာအဘိဓာန္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို
''ဆူပူလႈပ္ရွားထၾကြျခင္း၊ စစ္မက္စသည္တို႔ကင္းမဲ့ေသာအျဖစ္''လို႔ ဖြင့္ဆိုေပးထားတယ္။ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ အဘိဓာန္ (7th Edition) မွာေတာ့
'' a situation or a period of time in which there is no war or violence in a country or an area''
ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွစ္ခုေလာက္နဲ႔ၾကည့္ရင္ပဲ ''ၿငိမ္းခ်မ္းေရး''ဆိုတာ ''ဆူပူလႈပ္ရွားထၾကြပုန္ကန္မႈမရွိတဲ့၊ အၾကမ္းဖက္ရက္စက္မႈမရွိတဲ့၊ စစ္ပြဲမရွိတဲ့ အခ်ိန္ကာလနဲ႔ အေျခအေန''ကို ဆိုလိုတာျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားပါ တယ္။ ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္ေပတံနဲ႔ တုိင္းၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိေနၿပီလို႕ေျပာ ႏိုင္ပါၿပီလားဆိုၿပီး ေမးစရာထပ္ရွိလာႏိုင္ပါေသးတယ္။ ကမာၻႀကီးကို ခဏထားလိုက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗမာျပည္ ႀကီးကို ျပန္လွည့္ၾကည့္ၾကပါဦးစို႔။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ႔ေနရာမွာယာယီၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ့ စကားအသံုးအႏႈန္းရွိတယ္။ အေပၚယံအျမင္မွာ တည္ၿငိမ္ေနသလိုလိုရွိၿပီး အတြင္းပိုင္းမွာေတာ့ မေက်လည္မႈေတြ၊ မေက်နပ္မႈေတြ၊ ခံျပင္း ေဒါသျဖစ္စရာေတြ၊ အမုန္းေတြ၊ အၿငိဳးေတြ၊ နာၾကည္းေၾကကြဲစရာေတြ… စတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြက ေသြး ပုပ္ျပည္ပုပ္ေတြလို လႈိက္စားေနတာမ်ိဳးရွိေနရရင္ အဲဒီအေျခအေနကို ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိေနၿပီလို႔ ေျပာမရဘူး ဆိုတာ အားလံုးသိၾကပါတယ္။
ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ မတူတဲ့လူမ်ိဳးႏြယ္ေတြ၊ ကြဲျပားတဲ့ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူေတြရွိေနတတ္တယ္။ ဗမာျပည္မွာလည္းဒီလိုပဲရွိတယ္။ အဲဒီလိုမတူကြဲျပားတဲ့ အေျခအေနကို ကိုယ္စားျပဳမႈက အင္အားစုတခုအေန နဲ႔ အခိုင္အမာ (ကိုယ္စီ) ရွိေနၾကတယ္ဆိုရင္ အဲဒီတိုင္းျပည္ထဲက မ်ိဳးႏြယ္စု (တိုင္းရင္းသား)တိုင္းအတြက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေနထိုင္သြားလာခြင့္၊ စီးပြားရွာခြင့္အပါအ၀င္ ရသင့္ရထိုက္တဲ့၊ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့ အျခခံရပိုင္ ခြင့္ ေတြရွိဖို႔လိုတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူတိူင္းလူတိုင္းအတြက္ တိုင္းရင္းသားတိုင္းအတြက္ တန္းတူညီမွ်ခြင့္အေရးေတြ ရွိေနဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ႏိုင္ငံသားတိုင္းမွာ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အ ေရးေတြကို စာရြက္ေပၚမွာသာမကဘဲ တကယ့္ေနထိုင္မႈဘ၀ထဲမွာပါ ရရွိေနၾကဖို႕လိုတယ္။ မတူကြဲျပားသူေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ႀကီးငယ္ရြယ္လတ္မကြဲျပား၊ မခြဲျခားဘဲ အျပန္အလွန္အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ အျပန္အလွန္ေလး စားနဲ႔ သူရပိုင္ခြင့္၊ ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္ေတြကို အျပန္အလွန္ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳဖို႔လိုတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာဖို႔ဆုိရင္ သက္ဆိုင္ရာဘက္အားလံုးက စိတ္ဓာတ္ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းျမင့္မားေနပါလမ့္မယ္။ အဲဒီ စိတ္ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းဆိုတာကို စိတ္သေဘာထားမွန္ကန္ျမင့္ျမတ္ျခင္းလို႔ ေျပာရင္ရပါတယ္။
စိတ္ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းရွိမရွိဆိုတာကို အကဲျဖတ္စရာေပတံကေတာ့ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား၊ ကရု ဏာတရား၊ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံံ့တဲ့စိတ္ထား၊ မွ်မွ်တတၾကည့္တတ္တဲ့အျမင္သေဘာထား၊ ရင့္က်က္တည္ၿငိမ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္တတ္ျခင္း စတာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳ တတ္မႈ၊ ရပိုင္ခြင့္နဲ႔အခြင့္အေရးကို အျပန္အလွန္အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံတတ္မႈနဲ႔ စိတ္ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အ တန္းရွိျခင္းေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာ အေထာက္အပံ့ေကာင္းေၾကာင္းေတြအ ေနနဲ႔ ျဖစ္လိမ္႔မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
လူတိုင္းဟာကိုယ့္ဘ၀သက္တမ္းကာလကို စိတ္ခ်မ္းသာကိုယ္ခ်မ္းသာနဲ႔ ျဖတ္သန္းခ်င္ၾကပါလိမ္႔မယ္။ ဒီေနရာမွာ စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းနဲ႔ ကိုယ္ခ်မ္းသာျခင္းကို ခြဲၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။
ကိုယ္ခ်မ္းသာျခငး္ကိုေျပာရင္ အနာေရာဂါကင္းျခင္း (နည္းျခင္း)၊ စီးပြားေရးအတန္းအသင့္ေျပလည္ၿပီး စား၀တ္ေနေရးအတြက္ မပူပင္ရျခင္း၊ အဲဒီလိုျဖစ္ဖို႔အတြက္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့အလုပ္အကိုင္နဲ႔၀င္ေငြရွိ ျခင္း၊ ရာသီဥတုနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ စီမံဖန္တီးႏုိင္တဲ႔ အိမ္ရာပိုင္ဆိုင္ျခင္း၊ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကၿပီးရင္တထိတ္ ထိတ္ျဖစ္ရတဲ႔ အေျခအေနမ်ိဳးမရွိျခင္း၊ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းမွာ လြတ္လပ္ေအးခ်မ္းစြာ ေန ထိုင္ႏိုင္ခြင့္ရွိျခင္းတို႔ အက်ံဳး၀င္မယ္ထင္ပါတယ္။
စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းကိုေျပာရရင္ ပူပင္ေၾကာင့္ၾကစိုးရိမ္မႈမွကင္းေစျခင္း၊ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးရဲ႕ ေႏွာက္ယွက္မႈ ဒုကၡနဲ႔ကင္းျခင္း၊ မရွိမရွားဘ၀မ်ိဳးနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ေနႏိုင္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရျခင္ေဘးအဖံုဖံုမွ ကင္းလြတ္ ျခင္း၊ ခ်စ္ခင္သူေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းေနထုိင္ခြင့္ရွိျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ေအးခ်မ္းတဲ႔ အေျခအေနေကာင္းထဲမွာ ေနရျခင္း၊ မျမင္ခ်င္မၾကားခ်င္တဲ႔ လူမႈအနိ႒ာရံုးအေပါင္းနဲ႔ ကင္းေ၀းျခင္း၊ ကိုယ္က်င္လည္ေနထိုင္ရာ၀န္းက်င္မွာ စိတ္မခ်မ္း သာစရာ၊ စိတ္ညစ္ညဴးစရာ၊ စိတ္က်ဥ္းက်ပ္စရာ အေျခအေနအျဖစ္အပ်က္ေတြမရွိျခင္း… စတာေတြက အက်ံဳး ၀င္ေနမယ္ထင္ပါတယ္။
အဲဒီလိုစိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္ခ်မ္းသာတဲ႔ဘ၀မ်ိဳးမွာ ေနထိုင္ခ်င္သူေတြအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးလို႔ေျပာရ မယ့္လိုအပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္တဲ႔ လူ႕အဖြဲ႔အစည္း (တိုင္းျပည္) ျဖစ္ေနဖို႔၊ စီးပြားရးအဆင္ေျပ တဲဲ႔လူမႈဘ၀ျဖစ္ေနဖို႔၊ တေယာက္နဲ႔တေယာက္၊ တဖဲြ႔နဲ႔တဖြဲ႔ၾကားမွာ ရန္လိုမုန္းတီးမႈကင္းၿပီး ခ်စ္ၾကည္ရင္း ႏွီး ေႏြးေထြးမႈေတြနဲ႔အတူလြတ္လပ္မႈလည္းရွိ၊ ေပ်ာ္ရႊင္စရာလည္းေကာင္းတဲ႔ လူမႈ၀န္းက်င္ျဖစ္ေနဖို႔လိုအပ္ပါ တယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေကာင္းမ်ိဳးေတြက စစ္ပြဲေတြရွိေနသမွ် မရႏိုင္သလို၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိသမွ်လည္း ရႏုိင္သ လို၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိသမွ်လည္းရႏိုင္လိမ္မယ္လို႔မထင္မိပါဘူး။ တိုင္းျပည္မၿငိမ္းခ်မ္းဘဲ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ႔ၾကား ထဲမွာ ဒီလိုအေျခအေနေကာင္းေတြကို ရေနႏိုင္သူေတြရွိေနတယ္ဆိုရင္လည္း အဲဒီလို လူေတြရဲ႔ဘ၀မွာ ''အိမ္ ေရွ႕ပူ၊ အိမ္ေနာက္မခ်မ္းသာ''တဲ႔ အက်ိဳးဆက္ကို တေန႔ေန႔မွာ မလႊဲမေရွာင္သာ ႀကံဳရမွာေတာ့ ေသခ်ာပါ တယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိတဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾက ထိတ္လန္႔စရာအေျခအေနနဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ဟာ လူတိုင္းရဲ႕ အိမ္တံခါးကို ဒီေန႔လာမေခါက္ရင္ေတာင္မွ မနက္ျဖန္ လာေခါက္တာ၊ ထုႏွက္ဖ်က္ခ်ိဳးတာနဲ႔ ႀကံဳ ရမွာက ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ ျပည္သူတိုင္းအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးလိုခ်င္စရာနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္လည္းျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ေျပာရေလ့ရွိတာက စစ္ပြဲေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပြဲဆိုတာရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲခံ စားမႈက ေအာ္ဂလီဆန္စရာ အနိ႒ာရံုေတြပါပဲ။ စစ္ေသြးဆာၿပီး အဓမၼစစ္ကို ဆင္ႏႊဲေနတဲ႔ စစ္၀ါဒီေတြဟာ ရြံရွာစ ရာေကာင္းတဲ႔သူေတြပါ။ စစ္ပြဲသဘာ၀တရားမွာ အဓမၼစစ္နဲ႔ ဓမၼစစ္ဆိုၿပီး ခြဲျခားၾကည့္ျမင္ရတာရွိပါတယ္။ က်ဴး ေက်ာ္စစ္နဲ႔ ခုခံစစ္၊ တရားေသာစစ္နဲ႔ မတရားေသာစစ္။
ဘယ္လိုစစ္ပြဲမ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္၊ လူေသေစတဲ႔လက္နက္ကို ကိုင္ထားၿပီး ဟိုဘက္ဒီဘက္ အႏိုင္တိုက္ၾကတဲ႔အ ခါမွာ စစ္ပြဲရဲ႕အလုပ္ဟာ ကိုယ္အႏိုင္ရေအာင္ တဘက္ကလူေတြကို အေသသတ္ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ငါးပါးသီလ ရႈ႕ေထာင့္ကေျပာရင္ ''ပါဏာတိပါတာ''အျပစ္ကို က်ဴးလြန္တာပါပဲ။ ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိသိကၡာပုဒ္ကို ေစာင့္ထိန္းခ်င္သူစိတ္နဲ႔ၾကည့္ရင္ စစ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘ၀ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ ေလာကၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာက္ဖ်က္ လိုက္တာပါ။ ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိဆိုတဲ့သီလကိုေစာင့္ထိန္းသူအေနနဲ႕
''သူတပါး၏အသက္ကို သက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းဟူရာ သူတပါး၏ အသက္ကိုရွည္ေအာင္အားထုတ္ျခင္းကိုလည္း ရအပ္၏''
လို႔ ဦးေရႊေအာင္က 'ဘ၀အျမင္သစ္'စာအုပ္ဆင္ျခင္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ စစ္ပြဲကိုဆင္ႏႊဲေနသူေတြအေနနဲ႕စစ္ပြဲကို ရပ္သြားေစခ်င္စိတ္ အေျခခံေပၚကေန ''ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိ''သီလကို ေစာင့္ထိန္းလိုက္နာမယ္ဆိုရင္ပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလင္းကုိ လွမ္းျမင္ရလိုက္သလို ရွိပါလိမ္ပမယ္။
ဒီကေန႔ ေခတ္သစ္စစ္ပြဲေတြျဖစ္ရတာနဲ႕ ေနာကခံအေၾကာင္းအရင္းေတြကို ရွာၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံေရးျပသ နာဆိုတာေတြ႕ႏိုင္ၾကပါလိမ္႔မယ္။ သူမ်ားအသက္ကို မသတ္ခ်င္စိတ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းလိုက္တာဟာ ယာယီအပစ္ရပ္ ေရးုလမ္းေၾကာင္းထဲက တခုပဲျဖစ္ပါလိမ္ပမယ္။ တကယ္ပဲ ျပည္တြင္းစစ္ကို ရုပ္သိမ္းခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး စစ္မွန္တဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုခ်င္ရင္ေတာ့ စစ္ျဖစ္ရတဲ႔အေၾကာင္းရင္းကို ေျပလည္ ေအာင္ေျဖရွင္းရမွာပါ။ မီးေလာင္လို႔ မီးခိုးထြက္ေနတာကို မျမင္ခ်င္လို႔ဆိုၿပီး မိးခိုးကိုေလနဲ႔မႈတ္ထုတ္၊ ယတ္ခတ္ ထုတ္ရံုနဲ႔ မီးခိုးက ေပ်ာက္မသြားႏိုင္သလိုပဲ ႏိုင္ငံေရးျပသနာေၾကာင့္ စစ္ပြဲေတြကာလရွည္ၾကာ ျဖစ္ေနတာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ပဲ ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္မွသာ ေရရွည္ခံတဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးမီးကို ႏိုင္ငံေရး နည္းနဲ႔ပဲ ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္မွသာ ေရရွည္ခံတဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေးကို ရနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို ''မီးလွ်ံထဲက ၾကာျဖဴ''လို႔လည္း တင္စားခဲ႔ၾကတာရွိပါတယ္။
(စာတမ္းတင္သြင္းခဲ့သူ - ေနာင္ေက်ာ္)
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)
၁။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕အဓိပၸာယ္
၂။ ျပည္တြင္းစစ္အစနဲ႔ သမိုင္းအက်ဥ္း
၃။ စစ္ေျခလွမ္းေနာက္က ကပ္လိုက္လာတဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး
၄။ ေဆြးေႏြးဖက္အေျပာင္းအလဲမ်ား
(က) အစိုးရန႔ဲလက္၀ဲအင္အားစု
(ခ) အစုိးရ၊ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားနဲ႕ လက္၀ဲပါတီ
(ဂ) အစိုးရႏွင့္ ဖက္ဒရယ္မူအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား
၅။ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ဘယ္သူ႕လက္ထဲမ်ား
၆။ ၿခံဳငံုသံုးသပ္ခ်က္
နိဂံုး
နိဂံုးအညႊန္း
■ နိဒါန္း
ဒီစာတမ္းအတြက္ ေခတ္ၿပိဳင္ကာလသတ္မွတ္ခ်က္ကို ဘယ္အခ်ိန္ကစၿပီး သတ္မွတ္ထားသလဲလို႔ ေကာ္မတီက ပုဂၢဳိလ္တေယာက္ကို ေမးၾကည့္တယ္။ ၁၉၄၈ ကေန ဒီေန႔ ထိလို႔ ျပန္ေျဖတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သတ္တာက္ုိ ေရးမွာဆိုေတာ့ အဲဒီကာလ၀န္းက်င္က ထုတ္ခဲ႔တဲ႔စာအုပ္ စာတမ္းေတြ၊ မိန္႔ခြန္းေတြ၊ ေၾကညာခ်က္ေတြ၊ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကိုရွာေဖြဖို႔ ႀကိဳးစားပါတယ္။ လြန္ခဲ႔တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္က စာေတြရွာရတာ မလြယ္ပါဘူး။ အဲဒီကာလနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ေရးထားတာေတြ၊ ျပန္စုစည္း ထားတာေတြကိုပဲ အဓိကအားကိုးအားထားျပဳရပါတယ္။
၁၉၆၂၊ မတ္လ (၂)ရက္မွာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက အာဏာသိမ္းၿပီး ၁၉၆၃ မွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေဆြးေႏြးပြဲလုပ္တယ္။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲပ်က္ၿပီးခ်ိန္မွာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ (စစ္အာဏာသိမ္းအစိုးရ)ရဲ႕ ျပန္ၾကားေရးဌာနက ''ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲသမိုင္း၀င္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားအမွတ္ ၁''ကို ထုတ္ တယ္။ လမ္းစဥ္သတင္းစာ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔က လက္ေရြးစင္စာအုပ္ေတြထုတ္တဲ႔ထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သတ္ တဲ့စာအုပ္ေတြလည္းပါတာကိုေတြ႕ရတယ္။ တျခားစာအုပ္တခ်ိဳ႕ထုတ္ခဲ့တာလည္းေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း မွာ စာအုပ္အေနနဲ႔ အေတာ့္ကိုရွားရွားပါးပါးျဖစ္ခဲ႔တာကို သတိျပဳမိတယ္။ ၁၉၆၃ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲပ်က္ သြားတဲ့အခါမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခဲ့သူအမ်ားစုကို ဖမ္းဆီးခဲ့တာကလည္း စာအုပ္ ရွားပါးရတဲ့အေၾကာင္းေတြထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမဆလေခတ္ တေလွ်ာက္လံုးမွာ ဒီမိုကေရစီဆိတ္သုဥ္းမႈနဲ႔အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအသံေတြပါ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လည္း ၿငိမ္းခ်မ္ေရးနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့စာအုပ္ဆိုတာမ်ိဳးကလည္း ထြက္မလာႏိုင္ခဲ့ေတာ့ပါ။
၁၉၈၈ (ရွစ္ေလးလံုး) အေရးေတာ္ပံုႀကီးကို စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႕ တဖြဲ႕ၿပီးတဖြဲ႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တာေတြကလည္း တကယ့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမဟုတ္ဘဲ ယာယီစစ္မျဖစ္ေရးဘဲ လုပ္ခဲ့တာဆိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြလို မွတ္တမ္း မွတ္ရာမရွိပါဘူး။
အခုေတာ့တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ NCA စာခ်ဳပ္အတြက္ ညွိႏႈိင္းေရးဆြဲႏိုင္ ခဲ့ၿပီးလို႔ တကယ္တမ္းစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ အဆင့္ေရာက္လာေတာ့လည္း အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္ေရးမူ (All Inclusive) ျဖစ္မလာတာေၾကာင့္ တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တုိက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးေရး ကိစၥဟာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ အခု အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာေတာ့ ၂၁-ရာစု ပင္လံုညီလာခံကို စတင္က်င္းပႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။ NCA စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထုးၿပီးမွ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္ထဲ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳမယ္လို႔ ေျပာသံေတြလည္း ၾကား ေန၊ တိုက္ပြဲသံေတြလည္းၾကားေနရခ်ိန္ပါ။ ဒီအေျခအေနေတြအထိ အက်ံဳး၀င္ေအာင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့စာအုပ္ေတြ ကို အကိုးအကားလုပ္ၿပီး စာတမ္းကို ျပဳစုထားပါတယ္။
၁။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕အဓိပၸာယ္
ဒီကေန႔ ဗမာျပည္မွာ အဖတ္ရဆံုးနဲ႔ အၾကားရဆံုးစကားလံုးကို ေျပာပါဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုတာပဲျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ ျမင္သာျမင္ရ မၾကင္ရတဲ့၊ ၾကားသာၾကားရ မစားရတဲ႔အရသာထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရ က ထိပ္ဆံုးေနရာမွာရွိေနမယ္လို႔ယူဆပါတယ္။ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ခဲ့တာ (၆၉)ႏွစ္နီးပါးရွိခဲ႔ၿပီ ဆို ေတာ့ တိုင္းသူျပည္သားလူအမ်ားစုႀကီးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို ၾကားသာၾကားဖူးၿပီးမျမင္ဖူး၊ မေတြ႔ဖူး၊ မႀကံဳဆံုဖူးၾကတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဖခင္ႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥမွာ အထူးတက္ၾကြလႈပ္ရွားေခါင္းေဆာင္ခဲ့သူ ဆရာဒဂုန္တာရာတို႔ဟာလည္း မေသခင္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရတာကို ျမင္ သြားခ်င္တယ္လို႔ေျပာခဲ့ၾကေပမယ့္ ေသသာေသသြားခဲ့ၾကေပမယ့္ မျမင္သြားခဲ့ၾကရပါဘူး။ လက္ရွိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်ိဳးဆက္ေတြေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျမင္ေတြ႔ခြင့္၊ ခံစားခြင့္ရႏိုင္ၾကမယ္လို႔ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္မိပါသလား။
ဗမာႏိုင္ငံသားေတြ ဒီေလာက္အထိ အာသာငမ္းနဲ႔ တမ္းတမ္းတတျဖစ္ေနရေလာက္တဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆို တာဘာလဲ။ ဒီစကားလံုးရဲ႕အဓိပၸာယ္က ဘာလဲဆိုတာသိဖို႕လိုလာပါၿပီ။
ျမန္မာအဘိဓာန္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို
''ဆူပူလႈပ္ရွားထၾကြျခင္း၊ စစ္မက္စသည္တို႔ကင္းမဲ့ေသာအျဖစ္''လို႔ ဖြင့္ဆိုေပးထားတယ္။ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ အဘိဓာန္ (7th Edition) မွာေတာ့
'' a situation or a period of time in which there is no war or violence in a country or an area''
ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွစ္ခုေလာက္နဲ႔ၾကည့္ရင္ပဲ ''ၿငိမ္းခ်မ္းေရး''ဆိုတာ ''ဆူပူလႈပ္ရွားထၾကြပုန္ကန္မႈမရွိတဲ့၊ အၾကမ္းဖက္ရက္စက္မႈမရွိတဲ့၊ စစ္ပြဲမရွိတဲ့ အခ်ိန္ကာလနဲ႔ အေျခအေန''ကို ဆိုလိုတာျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားပါ တယ္။ ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္ေပတံနဲ႔ တုိင္းၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိေနၿပီလို႕ေျပာ ႏိုင္ပါၿပီလားဆိုၿပီး ေမးစရာထပ္ရွိလာႏိုင္ပါေသးတယ္။ ကမာၻႀကီးကို ခဏထားလိုက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗမာျပည္ ႀကီးကို ျပန္လွည့္ၾကည့္ၾကပါဦးစို႔။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ႔ေနရာမွာယာယီၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ့ စကားအသံုးအႏႈန္းရွိတယ္။ အေပၚယံအျမင္မွာ တည္ၿငိမ္ေနသလိုလိုရွိၿပီး အတြင္းပိုင္းမွာေတာ့ မေက်လည္မႈေတြ၊ မေက်နပ္မႈေတြ၊ ခံျပင္း ေဒါသျဖစ္စရာေတြ၊ အမုန္းေတြ၊ အၿငိဳးေတြ၊ နာၾကည္းေၾကကြဲစရာေတြ… စတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြက ေသြး ပုပ္ျပည္ပုပ္ေတြလို လႈိက္စားေနတာမ်ိဳးရွိေနရရင္ အဲဒီအေျခအေနကို ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိေနၿပီလို႔ ေျပာမရဘူး ဆိုတာ အားလံုးသိၾကပါတယ္။
ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ မတူတဲ့လူမ်ိဳးႏြယ္ေတြ၊ ကြဲျပားတဲ့ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူေတြရွိေနတတ္တယ္။ ဗမာျပည္မွာလည္းဒီလိုပဲရွိတယ္။ အဲဒီလိုမတူကြဲျပားတဲ့ အေျခအေနကို ကိုယ္စားျပဳမႈက အင္အားစုတခုအေန နဲ႔ အခိုင္အမာ (ကိုယ္စီ) ရွိေနၾကတယ္ဆိုရင္ အဲဒီတိုင္းျပည္ထဲက မ်ိဳးႏြယ္စု (တိုင္းရင္းသား)တိုင္းအတြက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေနထိုင္သြားလာခြင့္၊ စီးပြားရွာခြင့္အပါအ၀င္ ရသင့္ရထိုက္တဲ့၊ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့ အျခခံရပိုင္ ခြင့္ ေတြရွိဖို႔လိုတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူတိူင္းလူတိုင္းအတြက္ တိုင္းရင္းသားတိုင္းအတြက္ တန္းတူညီမွ်ခြင့္အေရးေတြ ရွိေနဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ႏိုင္ငံသားတိုင္းမွာ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အ ေရးေတြကို စာရြက္ေပၚမွာသာမကဘဲ တကယ့္ေနထိုင္မႈဘ၀ထဲမွာပါ ရရွိေနၾကဖို႕လိုတယ္။ မတူကြဲျပားသူေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ႀကီးငယ္ရြယ္လတ္မကြဲျပား၊ မခြဲျခားဘဲ အျပန္အလွန္အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ အျပန္အလွန္ေလး စားနဲ႔ သူရပိုင္ခြင့္၊ ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္ေတြကို အျပန္အလွန္ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳဖို႔လိုတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာဖို႔ဆုိရင္ သက္ဆိုင္ရာဘက္အားလံုးက စိတ္ဓာတ္ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းျမင့္မားေနပါလမ့္မယ္။ အဲဒီ စိတ္ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းဆိုတာကို စိတ္သေဘာထားမွန္ကန္ျမင့္ျမတ္ျခင္းလို႔ ေျပာရင္ရပါတယ္။
စိတ္ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းရွိမရွိဆိုတာကို အကဲျဖတ္စရာေပတံကေတာ့ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား၊ ကရု ဏာတရား၊ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံံ့တဲ့စိတ္ထား၊ မွ်မွ်တတၾကည့္တတ္တဲ့အျမင္သေဘာထား၊ ရင့္က်က္တည္ၿငိမ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္တတ္ျခင္း စတာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳ တတ္မႈ၊ ရပိုင္ခြင့္နဲ႔အခြင့္အေရးကို အျပန္အလွန္အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံတတ္မႈနဲ႔ စိတ္ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အ တန္းရွိျခင္းေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာ အေထာက္အပံ့ေကာင္းေၾကာင္းေတြအ ေနနဲ႔ ျဖစ္လိမ္႔မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
လူတိုင္းဟာကိုယ့္ဘ၀သက္တမ္းကာလကို စိတ္ခ်မ္းသာကိုယ္ခ်မ္းသာနဲ႔ ျဖတ္သန္းခ်င္ၾကပါလိမ္႔မယ္။ ဒီေနရာမွာ စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းနဲ႔ ကိုယ္ခ်မ္းသာျခင္းကို ခြဲၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။
ကိုယ္ခ်မ္းသာျခငး္ကိုေျပာရင္ အနာေရာဂါကင္းျခင္း (နည္းျခင္း)၊ စီးပြားေရးအတန္းအသင့္ေျပလည္ၿပီး စား၀တ္ေနေရးအတြက္ မပူပင္ရျခင္း၊ အဲဒီလိုျဖစ္ဖို႔အတြက္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့အလုပ္အကိုင္နဲ႔၀င္ေငြရွိ ျခင္း၊ ရာသီဥတုနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ စီမံဖန္တီးႏုိင္တဲ႔ အိမ္ရာပိုင္ဆိုင္ျခင္း၊ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကၿပီးရင္တထိတ္ ထိတ္ျဖစ္ရတဲ႔ အေျခအေနမ်ိဳးမရွိျခင္း၊ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းမွာ လြတ္လပ္ေအးခ်မ္းစြာ ေန ထိုင္ႏိုင္ခြင့္ရွိျခင္းတို႔ အက်ံဳး၀င္မယ္ထင္ပါတယ္။
စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းကိုေျပာရရင္ ပူပင္ေၾကာင့္ၾကစိုးရိမ္မႈမွကင္းေစျခင္း၊ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးရဲ႕ ေႏွာက္ယွက္မႈ ဒုကၡနဲ႔ကင္းျခင္း၊ မရွိမရွားဘ၀မ်ိဳးနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ေနႏိုင္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရျခင္ေဘးအဖံုဖံုမွ ကင္းလြတ္ ျခင္း၊ ခ်စ္ခင္သူေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းေနထုိင္ခြင့္ရွိျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ေအးခ်မ္းတဲ႔ အေျခအေနေကာင္းထဲမွာ ေနရျခင္း၊ မျမင္ခ်င္မၾကားခ်င္တဲ႔ လူမႈအနိ႒ာရံုးအေပါင္းနဲ႔ ကင္းေ၀းျခင္း၊ ကိုယ္က်င္လည္ေနထိုင္ရာ၀န္းက်င္မွာ စိတ္မခ်မ္း သာစရာ၊ စိတ္ညစ္ညဴးစရာ၊ စိတ္က်ဥ္းက်ပ္စရာ အေျခအေနအျဖစ္အပ်က္ေတြမရွိျခင္း… စတာေတြက အက်ံဳး ၀င္ေနမယ္ထင္ပါတယ္။
အဲဒီလိုစိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္ခ်မ္းသာတဲ႔ဘ၀မ်ိဳးမွာ ေနထိုင္ခ်င္သူေတြအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးလို႔ေျပာရ မယ့္လိုအပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္တဲ႔ လူ႕အဖြဲ႔အစည္း (တိုင္းျပည္) ျဖစ္ေနဖို႔၊ စီးပြားရးအဆင္ေျပ တဲဲ႔လူမႈဘ၀ျဖစ္ေနဖို႔၊ တေယာက္နဲ႔တေယာက္၊ တဖဲြ႔နဲ႔တဖြဲ႔ၾကားမွာ ရန္လိုမုန္းတီးမႈကင္းၿပီး ခ်စ္ၾကည္ရင္း ႏွီး ေႏြးေထြးမႈေတြနဲ႔အတူလြတ္လပ္မႈလည္းရွိ၊ ေပ်ာ္ရႊင္စရာလည္းေကာင္းတဲ႔ လူမႈ၀န္းက်င္ျဖစ္ေနဖို႔လိုအပ္ပါ တယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေကာင္းမ်ိဳးေတြက စစ္ပြဲေတြရွိေနသမွ် မရႏိုင္သလို၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိသမွ်လည္း ရႏုိင္သ လို၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိသမွ်လည္းရႏိုင္လိမ္မယ္လို႔မထင္မိပါဘူး။ တိုင္းျပည္မၿငိမ္းခ်မ္းဘဲ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ႔ၾကား ထဲမွာ ဒီလိုအေျခအေနေကာင္းေတြကို ရေနႏိုင္သူေတြရွိေနတယ္ဆိုရင္လည္း အဲဒီလို လူေတြရဲ႔ဘ၀မွာ ''အိမ္ ေရွ႕ပူ၊ အိမ္ေနာက္မခ်မ္းသာ''တဲ႔ အက်ိဳးဆက္ကို တေန႔ေန႔မွာ မလႊဲမေရွာင္သာ ႀကံဳရမွာေတာ့ ေသခ်ာပါ တယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိတဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾက ထိတ္လန္႔စရာအေျခအေနနဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ဟာ လူတိုင္းရဲ႕ အိမ္တံခါးကို ဒီေန႔လာမေခါက္ရင္ေတာင္မွ မနက္ျဖန္ လာေခါက္တာ၊ ထုႏွက္ဖ်က္ခ်ိဳးတာနဲ႔ ႀကံဳ ရမွာက ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ ျပည္သူတိုင္းအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးလိုခ်င္စရာနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္လည္းျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ေျပာရေလ့ရွိတာက စစ္ပြဲေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပြဲဆိုတာရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲခံ စားမႈက ေအာ္ဂလီဆန္စရာ အနိ႒ာရံုေတြပါပဲ။ စစ္ေသြးဆာၿပီး အဓမၼစစ္ကို ဆင္ႏႊဲေနတဲ႔ စစ္၀ါဒီေတြဟာ ရြံရွာစ ရာေကာင္းတဲ႔သူေတြပါ။ စစ္ပြဲသဘာ၀တရားမွာ အဓမၼစစ္နဲ႔ ဓမၼစစ္ဆိုၿပီး ခြဲျခားၾကည့္ျမင္ရတာရွိပါတယ္။ က်ဴး ေက်ာ္စစ္နဲ႔ ခုခံစစ္၊ တရားေသာစစ္နဲ႔ မတရားေသာစစ္။
ဘယ္လိုစစ္ပြဲမ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္၊ လူေသေစတဲ႔လက္နက္ကို ကိုင္ထားၿပီး ဟိုဘက္ဒီဘက္ အႏိုင္တိုက္ၾကတဲ႔အ ခါမွာ စစ္ပြဲရဲ႕အလုပ္ဟာ ကိုယ္အႏိုင္ရေအာင္ တဘက္ကလူေတြကို အေသသတ္ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ငါးပါးသီလ ရႈ႕ေထာင့္ကေျပာရင္ ''ပါဏာတိပါတာ''အျပစ္ကို က်ဴးလြန္တာပါပဲ။ ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိသိကၡာပုဒ္ကို ေစာင့္ထိန္းခ်င္သူစိတ္နဲ႔ၾကည့္ရင္ စစ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘ၀ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ ေလာကၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာက္ဖ်က္ လိုက္တာပါ။ ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိဆိုတဲ့သီလကိုေစာင့္ထိန္းသူအေနနဲ႕
''သူတပါး၏အသက္ကို သက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းဟူရာ သူတပါး၏ အသက္ကိုရွည္ေအာင္အားထုတ္ျခင္းကိုလည္း ရအပ္၏''
လို႔ ဦးေရႊေအာင္က 'ဘ၀အျမင္သစ္'စာအုပ္ဆင္ျခင္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ စစ္ပြဲကိုဆင္ႏႊဲေနသူေတြအေနနဲ႕စစ္ပြဲကို ရပ္သြားေစခ်င္စိတ္ အေျခခံေပၚကေန ''ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိ''သီလကို ေစာင့္ထိန္းလိုက္နာမယ္ဆိုရင္ပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလင္းကုိ လွမ္းျမင္ရလိုက္သလို ရွိပါလိမ္ပမယ္။
ဒီကေန႔ ေခတ္သစ္စစ္ပြဲေတြျဖစ္ရတာနဲ႕ ေနာကခံအေၾကာင္းအရင္းေတြကို ရွာၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံေရးျပသ နာဆိုတာေတြ႕ႏိုင္ၾကပါလိမ္႔မယ္။ သူမ်ားအသက္ကို မသတ္ခ်င္စိတ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းလိုက္တာဟာ ယာယီအပစ္ရပ္ ေရးုလမ္းေၾကာင္းထဲက တခုပဲျဖစ္ပါလိမ္ပမယ္။ တကယ္ပဲ ျပည္တြင္းစစ္ကို ရုပ္သိမ္းခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး စစ္မွန္တဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုခ်င္ရင္ေတာ့ စစ္ျဖစ္ရတဲ႔အေၾကာင္းရင္းကို ေျပလည္ ေအာင္ေျဖရွင္းရမွာပါ။ မီးေလာင္လို႔ မီးခိုးထြက္ေနတာကို မျမင္ခ်င္လို႔ဆိုၿပီး မိးခိုးကိုေလနဲ႔မႈတ္ထုတ္၊ ယတ္ခတ္ ထုတ္ရံုနဲ႔ မီးခိုးက ေပ်ာက္မသြားႏိုင္သလိုပဲ ႏိုင္ငံေရးျပသနာေၾကာင့္ စစ္ပြဲေတြကာလရွည္ၾကာ ျဖစ္ေနတာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ပဲ ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္မွသာ ေရရွည္ခံတဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးမီးကို ႏိုင္ငံေရး နည္းနဲ႔ပဲ ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္မွသာ ေရရွည္ခံတဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေးကို ရနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို ''မီးလွ်ံထဲက ၾကာျဖဴ''လို႔လည္း တင္စားခဲ႔ၾကတာရွိပါတယ္။
(စာတမ္းတင္သြင္းခဲ့သူ - ေနာင္ေက်ာ္)
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)