ေဆြဝင္း (Myanmar Now) ● အက်ဥ္းစခန္းေတြ ပိတ္သိမ္းသင့္တယ္
(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၇
ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီအစိုးရေခတ္တြင္ အက်ဥ္းေထာင္စနစ္သည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ၏ လံုျခံဳေရးကိုအတြက္သာ အဓိကထားအသံုးျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၆၂ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ မ်ားက အက်ဥ္းသားမ်ားအား “ျပစ္မွႈေႂကြး ေခြၽးျဖင့္ဆပ္” ရမည္ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ကုိတီထြင္ကာ ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းမ်ားတြင္ စတင္ သံုးစြဲခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားက အက်ဥ္းသားမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္သည္နွင့္မလံုေလာက္ဘဲ၊ အက်ဥ္းသားမ်ားကို စစ္ေပၚတာမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း ေရွ႕တန္းစစ္ေျမျပင္မ်ားတြင္ သံုးစြဲခဲ့ျပီး၊ အက်ဥ္းေထာင္စနစ္တစ္ခုလံုးကိုလည္း အက်ဥ္းသားမ်ား၏ လုပ္အားျဖင့္ ရရွိလာေသာ ဝင္ေငြမ်ားႏွင့္ပင္ လည္ပတ္ေစရန္စီမံ ခဲ့သည္။
အစာေရစာမလံုေလာက္ျခင္း၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွႈ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း၊ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္ ေခတ္က အက်ဥ္းစခန္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္ စီမံကိန္းလုပ္ကြက္မ်ားတြင္ အက်ဥ္းသား ေထာင္ေသာင္းခ်ီေသဆံုးခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ၁ဝ ႏွစ္ခန္႔ကာလအတြင္း အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ ေသဆံုးႏွႈန္း ေလ်ာ့က်လာေသာ္လည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မွႈမ်ားသည္ သမၼတေဟာင္းဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္တြင္ လည္းေကာင္း၊ လက္ရွိသမၼတသစ္ ဦးထင္ေက်ာ္ လက္ထက္တြင္လည္းေကာင္း ဆက္လက္ရွိေနသည္။
၂ဝဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္က ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးကိုခန္႔အပ္ျခင္းျဖစ္ျပီး၊ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနမွာ ျပည္ထဲဝန္ၾကီး ဌာန၏ ကြပ္ကဲေအာက္မွႈတြင္ေရာက္ရွိေနေသာေၾကာင့္ အရပ္သားအစိုးရ၏ထိန္းခ်ဳပ္မွႈေအာက္တြင္ ကင္းလြတ္ေနသည္။ ႏိုင္ငံတကာအလုပ္သမားအဖြဲ႕ (ILO) က ထုတ္ျပန္ထားေသာ အက်ဥ္းသားလုပ္အားကို ပုဂၢလိကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ မဆက္စပ္ေစရဟူေသာအခ်က္မ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္၍ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ ျပင္ပလုပ္ငန္းရွင္မ်ားသို႔ ေက်ာက္ထုတ္ေရာင္း ခ်မွႈမ်ား ႏွင့္ အခ်ဳိ႕ေသာ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ အက်ဥ္းသားကိုကြၽန္ကဲ့သို႔ လုပ္အားေရာင္းခ်မွႈမ်ားျဖစ္ေပၚေနေသာ္လည္း ထုိစခန္းမ်ားသည္ အက်ဥ္းသားမ်ားအား စာရိတၱေကာင္းမြန္ေစရန္ႏွင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းပညာမ်ားသင္ယူေစရန္ဖြင့္လွစ္ထားျခင္းျဖစ္ေသာ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားအားပိတ္သိမ္းရန္အစီအစဥ္မရွိဟု ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးဌာနဒုဝန္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ စိုးက ၂ဝ၁၆၊ ဒီဇင္ဘာလ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတစ္ခုတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ထိ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနတြင္ အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ ေထာင္မွႈးၾကီးအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ကို အက်ဥ္းစ ခန္းမ်ား၏ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ထိုစခန္းမ်ားဆက္လက္ျပီးရွိသင့္မရွိသင့္ စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေမးျမန္းထားပါသည္။ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္သည္ ေဇယ်မင္းရွင္ကေလာင္အမည္ျဖင့္ အက်ဥ္းေထာင္ေလာကႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ဝတၱဳ၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးသားေနျပီး၊ ဥပေဒအၾကံေပးျဖစ္လည္း လုပ္ကိုင္ေနသူျဖစ္သည္။
ေမး။ ။ အက်ဥ္းစခန္းေတြ ရဲဘက္စခန္းေတြရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ရွင္းျပေပးႏိုင္မလား။
ေျဖ။ ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ၿဗိတိသွ် တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို ယူထားတာ၊ ၿဗိတိသွ် အက်ဥ္းေထာင္စနစ္မွာလည္း (အလုပ္စ ခန္းဆိုတာ) မရွိဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၆၂ ခုနစ္ေလာက္က်ေတာ့ မံုရြာ၊ ပုလဲ - ဂန္႔ေဂါ လမ္း စဖြင့္တယ္။ အဲဒီမွာ လမ္းေဖာက္ လုပ္ေရး လုပ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ေက်ာက္မုိင္းေတြ လုပ္တယ္။ အဲဒါေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့မွ “ျပစ္မႈေႂကြး ေခြၽးျပန္ဆပ္မည္” ဆို တဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ႀကီးကို တီထြင္ၿပီးေတာ့ အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕လုပ္အားကို သူ႔ရဲ႕ျပစ္ဒဏ္အတြက္ ေပးဆပ္စရာတစ္ခုအေနနဲ႔ အေတြးအေခၚေတြက ေျပာင္းလာတာကိုး။
အဲဒီေတာ့ ဒီအက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္က သူ႔ျပစ္ဒဏ္အေလ်ာက္ ျပစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရၿပီးၿပီ။ လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းထဲကေန သူ႔ကို ကာလအကန္႔အသတ္တစ္ခုနဲ႔ ဖယ္ထုတ္လုိက္ၿပီးၿပီ။ ဒါကိုက ျပစ္ဒဏ္ပဲေလ။ အဲဒီထဲမွာမွ ေထာင္ထဲမွာလုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းကို ထပ္ၿပီး အက်ယ္ဖြင့္ဆုိၿပီး အက်ဥ္းေထာင္ အျပင္မွာပါ သူ႔လုပ္အားကို ထပ္သံုးေတာ့မယ္ ဆုိေတာ့ သူ႔ျပစ္ဒဏ္က ႏွစ္ဆတုိးသြားသလုိ ျဖစ္တယ္။
အဲဒီကေန စလုိက္တာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြ ေပၚလာတယ္။ ၁၉၇၅ မွာ ရန္ကုန္-မႏၱေလး အျမန္လမ္းမ ႀကီး ေဖာက္လုပ္ေရးစီမံကိန္းဆုိၿပီးလုပ္လုိက္ေတာ့ အလုပ္စခန္း (၁ဝ) ခုေလာက္နဲ႔ အက်ဥ္းသား ေသာင္းခ်ီထုတ္ၿပီး သံုးတာ ေပါ့။
၁၉၇၈ ေရာက္တဲ့အခါမွာ အက်ဥ္းသားမ်ားလုပ္အားအျပင္ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးအဖြဲ႕ဆုိၿပီးေတာ့ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းႀကီး တစ္ရပ္ အေနနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းလုိက္ၿပီးေတာ့ တစ္ျပည္လံုးမွာ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ အျပင္ အလုပ္စခန္းပါ ဖြဲ႕လုိက္တာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ အလုပ္သမားလုိေနတဲ့ေနရာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရန္ ခက္ခဲတဲ့ ေနရာ၊ စြန္႔စားရမယ့္ ေနရာ၊ ရာသီဥတု ျပင္းထန္တဲ့ေနရာ၊ သာမန္ျပည္သူလူထုက မလုပ္ခ်င္တဲ့ေနရာေတြဆုိရင္ အက်ဥ္းသားေတြကို စီမံကိန္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔ စခန္းေတြဖြင့္ၿပီး သြားခုိင္းတယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီ ရန္ကုန္-မႏၱေလးလမ္းစီမံကိန္းမွာ အက်ဥ္းသားအမ်ားအျပား ထိခိုက္ေသဆံုးရတာေတြၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါေတြ ေကာ အမွန္တကယ္ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာထိ ျဖစ္ခဲ့သလဲ။
ေျဖ။ ။ အက်ဥ္းသားဆုိတာက ျပစ္ဒဏ္အေပးခံရသူ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခုုိင္းတာ လုပ္ရတဲ့အတြက္ ထိခိုက္တာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့တာေပါ့။ မူလဥပေဒရွိခဲ့စဥ္တုန္းက အက်ဥ္းသားသည္ အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ ထြက္ၿပီး လုပ္ဖုိ႔ ပါသလားဆုိရင္ မပါခဲ့ဘူး။ ဒီ့ေနာက္ပိုင္းမွာက်ေတာ့ တာဝန္ယူထားတဲ့ အစိုးရ အဆက္ဆက္ရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္အရ အလုပ္သမားဆုိတာကို ခ်ဲ႕ယူလုိက္ၿပီးေတာ့မွ အက်ဥ္းသားသည္ သူ႔ျပစ္ဒဏ္အျပင္ကို လုပ္အားနဲ႔ပါ ေပးဆပ္ရမယ္ ဆုိတဲ့ အေတြးအျမင္ေတြပါ ေျပာင္းသြားေတာ့ အလုပ္စခန္းေတြ အမ်ားႀကီး ဖြင့္လုိက္တဲ့ အခါမွာ မူလဥပေဒနဲ႔ေတာ့ အနည္းငယ္ လြဲေခ်ာ္သြားတာေပါ့။
လြဲေခ်ာ္သြားတဲ့အျပင္ ဆက္တုိက္ျဖစ္လာတာက ရာသီဥတုျပင္းထန္တဲ့ေနရာေတြ၊ သြားလာမႈဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲတဲ့ေနရာ ေတြ၊ ေရာဂါဘယထူေျပာတဲ့ေနရာေတြမွာ သြားလုပ္ရေတာ့၊ ဒီဘက္မွာ စားေသာက္ေရးကေတာ့ တက္မလာဘူး။ စားဝတ္ ေနေရးေပါ့။ ဝတ္ဆင္ေရးအပိုင္းမွာလည္း မလုပ္ေပးႏုိင္ဘူး။ ဥပေဒမွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့အတုိင္း လုပ္အားကိုသာ ခ်ဲ႕ယူလုိက္ တာ။ ေပးတဲ့ အခြင့္အေရးၾကေတာ့ ဥပေဒထဲကအတုိင္းပဲ ေပးေနတာ။
အဂၤလိပ္ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒအတုိင္းပဲ ဆုိေတာ့ အဝတ္အစားကလည္း တုိးတက္မလာဘူး။ အစားအေသာက္ ကလည္း မတုိးတက္လာဘူး။ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြကလည္း မတိုးတက္လာဘူး။ တစ္ဖက္မွာက ေပးရမယ့္ အခြင့္အေရး ေတြနဲ႔ အညီသတ္မွတ္ထားတယ္။ လုပ္အားက်ေတာ့ ဥပေဒနဲ႔မညီ ယူလုိက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ကာလၾကာရွည္လာေတာ့ အလုပ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ထိခုိက္နစ္နာမႈေတြ ဥပမာ - ဖ်ားတာေတြ၊ ဖ်ားၿပီးေတာ့မွ ေသဆံုးတာေတြ၊ လုပ္ငန္းခြင္ ထိခုိက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးတာေတြ၊ အမ်ားဆံုးကေတာ့ ကာလရွည္လုပ္အားကို ထုတ္ယူသံုးလိုက္တဲ့ အတြက္ သူ႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ေတြ ေလ်ာ့က်သြားတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရွိရမဲ့အညႊန္းကိန္းေတြက တအားက်သြားတယ္။ က်တဲ့အခါ အေသအေပ်ာက္ေတြ မ်ားတာ ေပါ့။
အက်ဥ္းသားသည္ သူ႔ျပစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလေလးတစ္ရပ္မွာ လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းကေန အက်ဥ္းေထာင္ အတြင္း ဝင္ရတဲ့အျပင္ သူ႔အသက္ကိုပါ ဘယ္သူကမွ အာမမခံႏုိင္ဘဲနဲ႔ ေသဆံုးသြားရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္သြားေတာ့ ။ အလုပ္စခန္းေတြသည္ ဥပေဒရဲ႕ အႏွစ္သာရနဲ႔ ေျပာရင္ လံုးဝကို လြဲေခ်ာ္ ေနတာေပါ့။
ဒါက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဘက္ကေန ၾကည့္ရင္ ဟုတ္သလိုလိုနဲ႔ အက်ဥ္းခံေနရတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြ ဘက္ကေန ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဥပေဒက ေပးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္အျပင္ အစိုးရအဆက္ဆက္က သူတုိ႔ဘာသာ လုိသလုိ ဆြဲယူထားတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြကိုပါ ထပ္ေပါင္း ၿပီးေတာ့ ခံစားေနၾကရတာပါ။
ေမး။ ။ ျပစ္မွႈေကြၽးကိုိေခြၽးျဖင့္ဆပ္ရမယ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းေတြ မွာ ေသေသေၾကေၾကလုပ္ကိုင္ၾကရမယ္ ဆိုတဲ့သေဘာကို ေရာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ကြၽန္ေတာ့္တစ္ဦးတည္း အျမင္အရေျပာရင္ေတာ့ အက်ဥ္းသားဆုိတာသည္ သူ႔ျပစ္ဒဏ္အတြက္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ကာလတစ္ရပ္အတြက္ ဥပေဒက အျပစ္ေပးျခင္းကုိပဲ လုိအပ္တာေပါ့ဗ်ာ။
တုိင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးု တုိးတက္ဖုိ႔တုိ႔၊ အစိုးရ စီမံကိန္းေတြ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔အတြက္ကေတာ့ သူ႔မွာ တာဝန္ မရွိဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ ဒီလိုပဲ ျမင္တယ္ေလ။ အခုသူတုိ႔ သံုးႏႈန္းေနတဲ့ ၾသဝါဒေတြ ရွိပါတယ္။ ျပစ္မႈေၾကး ေခြ်းျပန္ဆပ္ မည္ ဆုိေတာ့ ဥပေဒအေနနဲ႔ ျမင္တဲ့အခါက်ေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ စနစ္တစ္ခုရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဆုိတာသည္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ ဒုစရိုက္ က်ဴးလြန္သူေတြရန္က အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔သာ အက်ဥ္းေထာင္ စနစ္ရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ပဲ။
အက်ဥ္းေထာင္စနစ္က တုိင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ဆုိၿပီးေတာ့ ဒီအက်ဥ္းသားေတြ အျပင္ ထုတ္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ လုပ္အားကို ညွစ္ထုတ္ ယူဖုိ႔ေတာ့ မလုိအပ္ဘူးေပါ့။ ဥပေဒက ေပးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ ျဖစ္တယ္၊ ကာလအကန္႔အသတ္ တစ္ရပ္အထိ သူ႔မိသားစု၊ သူ႔လူ႕အသိုင္းအဝိုင္းကေန ဖယ္ၿပီးေနလုိက္ရတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ရတဲ့အျပင္ မလုိအပ္ဘဲနဲ႔ တုိင္းျပည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ ေရးတုိ႔ စီမံကိန္းတုိ႔ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ႀကီးေတြ ေအာက္မွာ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္အားေတြက အကာအကြယ္မဲ့စြာ ညွစ္ထုတ္ျခင္း ခံေနရတယ္။
အဲဒီထက္ ပိုဆုိးတာက ဒီလို ညွစ္ထုတ္ယူထားတဲ့အျပင္ သူတို႔ကို အလုပ္စခန္းေတြ ထုတ္သံုးတဲ့အခါမွာ လံုျခံဳေရးအရဆုိၿပီး ေတာ့ ေျခခ်င္းခတ္သံုးတာေပါ့။ ေျခခ်င္းခတ္သံုးတယ္ဆုိတာ အက်ဥ္းေထာင္ဥပေဒအရ ေျပာရင္ သူ႔ကို တရားရုံးတစ္ရုံးကို ထုတ္ယူၿပီးေတာ့ သံုးတဲ့အခါ ျဖစ္ေစ တစ္ေနရာကေန တစ္ေနရာကို ေရြ႕ေျပာငး္တဲ့ အခါ ျဖစ္ေစ၊ ဒီေလာက္ပဲ ေျခခ်င္းက သံုးရမွာ။
အလုပ္စခန္းမွာလည္း သူ႔လုပ္အားကို ေပးလုိက္ရေသးတယ္။ လံုျခံဳေရးအတြက္ပါ မလိုအပ္ဘဲနဲ႔ ေျခခ်င္း အခတ္ခံရေသး တယ္။ သူ႔လံုျခံဳေရးသူ ျပန္ယူလုိက္သလို ျဖစ္ေတာ့ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ေျခခ်င္းေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြ၊ အထူးသျဖင့္ မ်က္စိမႈန္တာတုိ႔၊ ၾကက္မ်က္သင့္ေရာဂါေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီကေနမွ အနာေတြ ျဖစ္တယ္။ အေၾကာနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္တယ္။
ဒီအက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္က အက်ဥ္းေထာင္ကေန ထြက္သြားၿပီးၿပီ။ သူ႔ျပစ္ဒဏ္ကုန္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အဲဒီကရသြားတဲ့ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈေတြက မျပီးဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို တစ္သက္လံုး မ်က္စိ မႈန္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ တစ္သက္လံုး အေၾကာ ေသသြား တာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအလုပ္စခန္းေတြသည္ ျပစ္ဒဏ္က်တဲ့ အက်ဥ္းသားေပၚမွာ ျပစ္ဒဏ္ကုိ လုိအပ္တာ ထက္ ပိုၿပီးေတာ့ လြန္လြန္ကဲကဲ သံုးစြဲေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳး သြားသက္ေရာက္ တာေပါ့။
ေမး။ ။ ဆရာလည္း ရဲဘက္စခန္းေတြမွာ တာဝန္က်ခဲ့ေတာ့ ကိုယ္ေတြ႔ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ေျပာျပပါဦး။
ေျဖ။ ။ ကြၽန္ေတာ္ ရဲေဘာ္ေလးဘဝ (ေက်ာက္ဆည္ျမိဳ႕) ေက်ာက္မုိင္း ဘီးလင္းေပါ့၊ ေက်ာက္မိုင္းလုပ္ငန္းဟာ အင္မတန္မွ ေဘးအႏၱရာယ္ မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္း။ လုပ္ငန္းမွာ ေက်ာက္မုိင္း မုိင္းခြဲတာေၾကာင့္လည္း အသက္ေသႏုိင္တယ္၊ ေက်ာက္မိုင္းေတြ ၿပိဳက်လုိ႔လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ လုပ္သားေတြေတာင္မွ ေဘးအႏၱရာယ္ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ အက်ဥ္းသားေတြက ေျခခ်င္းေတြ ခတ္ၿပီးေတာ့ သြားလုပ္ၾကရတဲ့ အခါက်ေတာ့ အေသအေပ်ာက္ႏႈန္းေတြလည္း မ်ားတယ္။
အလုပ္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳး၊ ေရာဂါဘယေတြက လြတ္ေျမာက္သြားသည္အထိ ခံစား သြားရတာေတြ ရွိတယ္။ manual (အက်ဥ္းေထာင္ လက္စဲြ စာအုပ္) ထဲမွာ ပါတယ္။ အက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္ဟာ ဘယ္ေက်ာက္ဆုိရင္ ဘယ္အရြယ္အစားပဲ ထုတ္ရမယ္။ သက္ဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ ပမာဏကို ျပည့္မွွီေအာင္ လုပ္ၾကရတာ ဆုိေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အလုပ္ခ်ိန္က ကန္႔သတ္ခ်က္ မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒီအတြက္ အက်ဥ္းသားေတြက ပိုၿပီးေတာ့ တာဝန္ေတြ ဝန္ပိတာေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေက်ာက္မိုင္း စခန္းေတြမွာ ဒုကၡသုကၡေတြ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတာ။
၂ဝဝ၁ ေလာက္ ကြၽန္ေတာ္ ကေလးေထာင္မွာ ဒုတိယ တာဝန္ခံ အေနနဲ႔ လုပ္ေနတုန္းက ဆုိရင္ ကေလးကေပၚ ေဒသက BMI (ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္) နိမ့္တဲ့သူေတြကို ICRC နဲ႔ ညိွႏိႈင္းၿပီးေတာ့မွ ကုသေပးဖုိ႔ ျပန္ေခၚလုိက္တယ္။ ကေလးေထာင္ကို ျပန္စုတယ္ေပါ့။ စခန္းအသီးသီးကေန လူ (၅ဝဝ)ေလာက္ လက္ခံရတယ္။ တစ္ေယာက္မွ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ဝင္မလာႏုိင္ဘူး။ သံုးေယာက္ တစ္တြဲ၊ ေလးေယာက္တစ္တြဲ မွီခုိတြဲၿပီးေတာ့ တစ္လွမ္း၊ တစ္လွမ္းကို ေရြ႕ဖု႔ိ၊ ကားေပၚကေန ေအာက္ကို ေရာက္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ့္ကို ေျပာမယ္ဆုိ ပဌာန္းရုပ္ေပါက္ၿပီး လူက လူနဲ႔ မတူေတာ့ဘူး။
“အရုိးစုေပၚမွာ ရာဘာအစြပ္ စြပ္ထားတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။ အသားဆုိတာ မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလူေတြက ကြၽန္ေတာ့္ဆီမွာ လက္ခံၿပီးတာနဲ႔ ကေလးေဆးရုံကို တင္ရတယ္။ ကုသေပးတယ္။ အခ်ိန္က ေႏွာင္းေနၿပီဆုိေတာ့ ေသ ေပ်ာက္ႏႈန္းက တအားမ်ားတယ္။ ေသေပ်ာက္ႏႈနး္က ေၾကာက္ခမန္းလိလိ မ်ားတယ္။ အနည္းဆံုး ၅ဝ% ပဲ။ ၅ဝဝဆုိရင္ ၂၅ဝ ကေတာ့ ေသတာပဲ။ လံုးဝကို ျပန္နလန္ မထူႏုိင္ေတာ့တဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ျဖစ္သြားတာကိုး။
ေမး။ ။ အက်ဥ္းစခန္းေတြကို အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္တယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ လုိအပ္သည္ထက္ ပိုလြန္ၿပီး အလုပ္ခ်ိန္ေတြ တုိးျမင့္ၿပီးေတာ့ ခုိင္းေစတယ္။ ေက်ာက္ေတြကို ျပင္ပ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ ညိွႏိႈင္းၿပီး ထုတ္တယ္။ အဲဒီမွာ ကုန္ၾကမ္းေတြ ေပးတယ္။ ကိုယ္ထုတ္တာေတြကို ေရာင္းခ်တယ္။ ေရာင္းခ်တာေတြက အျပည့္အဝ ဌာန ရန္ပံုေငြထဲ ျပန္မဝင္ဘူး။
ကိုယ္က်ိဳး စီးပြားေတြ ျဖစ္သြားတယ္။ ပိုဆုိးသြားတာက ဝင္ေငြ ရွာမယ့္ ေနရာေတြကို ခ်ထားေပးလုိက္တဲ့ တာဝန္ခံေတြသည္ အဲဒီကာလမွာ ရွိေသာ ညႊန္ခ်ဳပ္မ်ားရဲ႕ ၾသဇာအာဏာသက္ေရာက္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြ၊ သူတုိ႔ မ်က္ႏွာ တစ္ဖက္တည္းကိုပဲ ၾကည့္မယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီလူေတြကို က်န္တဲ့ လူေတြကလည္း မတို႔ရဲ မထိရဲ၊ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုး ဒါႀကီးဟာ ဘာျဖစ္သြားလဲဆုိေတာ့ ပုဂၢလိက ဝင္ေငြရွာတဲ့ အလုပ္ႀကီးေတြလုို ျဖစ္သြားၿပီး၊ ရုိင္းရုိင္း ေျပာၾကစို႔၊ ေနာက္ဆံုးမွာ ဒီအက်ဥ္းသားေတြသည္ တာဝန္ရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း၊ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္ ေငြရွာေပးေနရတဲ့ လုပ္အားစုေလး တစ္ခုလုိ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေက်းကြၽန္ေတြလုိ ျဖစ္သြားတာေပါ့။
တကယ့္ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးလည္း ေပ်ာက္သြားတယ္။ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးက သူတုိ႔ လုပ္အားနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ိဳးရွိေစဖုိ႔ အမွန္ကေတာ့ တုိင္းျပည္အတြက္လည္း ဒီလူေတြမွာ တာဝန္ မရွိဘူး။ ဘယ္အက်ဥ္းသားမွ တုိင္းျပည္အတြက္ သူတုိ႔ လုပ္အား ေပးစရာ တာဝန္ ရွိကိုု မရွိဘူး။ ဒါ လူ႕အခြင့္အေရး မွာလည္း မပါဘူး။
ဒါ့ေၾကာင့္ တစ္ဦးတည္း အေနနဲ႔ ေျပာပါဆုိရင္ ဒီအလုပ္စခန္းေတြကေတာ့ အခုလုိ ႏုိင္ငံေရး စနစ္ ေျပာင္းေနတဲ့ အေနအ ထားမွာ ပိတ္သိမ္းဖုိ႔ကိုပဲ ဦးစားေပးၿပီး ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ျမင္တယ္။ ။