တိုင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မတိုင္သည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကသြားစစ္မယ္ (အင္တာဗ်ဴး)
ထက္ေခါင္လင္း၊ ေဆြဝင္း (Myanmar Now)
(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၁၃၊ ၂၀၁၇
ျပည္သူူမ်ားအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) - ၂ဝ၁၄ မွာ ဥပေဒျပ႒ာန္းၿပီး ဖဲြ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မ ရွင္ဟာ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ ထိပ္တန္း အရာရိွမ်ား ဦးေဆာင္ပါဝင္မႈေၾကာင့္ ေဝဖန္မႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါ တယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ အင္းဝအုပ္ခ်ဳပ္ဆိုင္ ကေလးအလုပ္သမားေတြ ႏိွပ္စက္ခံရမႈကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးရာမွာ ျပႆနာ တက္ခဲ့ၿပီး ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔ဝင္ ၄ ဦး ႏုတ္ထြက္သြားပါတယ္။
မၾကာေသးခင္က ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရံုးမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔ဝင္ ဦးယုလြင္ ေအာင္ (ဓာတ္ပံု - ထက္ေခါင္လင္း/Myanmar Now)
က်န္ခဲ့တဲ့ ေကာ္မရွင္ အဖဲြ႔ဝင္ ၇ ဦးထဲက ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဟာင္း ဦးယုလြင္ေအာင္က တပ္မေတာ္မွာ ၂၇ ႏွစ္ တာဝန္ထမ္းၿပီး ေနာက္ အလုပ္သမားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့သူပါ။ မၾကာေသးခင္က လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္၊ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ဌာနကို သူ တာဝန္ယူခ်ိန္ကစၿပီး ျမင္းၿခံေထာင္အတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈေတြကို တာဝန္ယူစစ္ေဆးအႀကံျပဳမႈေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္က ကြၽမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈကိုျပန္ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့့အျပင္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳမႈေတြအၿပီး အာဏာပိုင္တို႔က အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း အေရးယူခဲ့တဲ့အတြက္ ေအာင္ျမင္တဲ့ ျဖစ္စဥ္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ဟာ လြတ္လပ္တဲ့အဖဲြ႔တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္တို႔ရဲ႕ အက်ိဳး စီးပြားကို ဖံုးကြယ္ဖုိ႔လုပ္တဲ့အဖဲြ႔ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ သူက Myanmar Now ကို ေျပာပါတယ္။
ေမး။ ။ ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔ဝင္ ၄ ဦးႏႈတ္ထြက္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ အသစ္ျပန္မခန္႔ေသးေတာ့ လက္ရွိအဖဲြ႔ဝင္ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြက ႏိုင္နင္းမႈရွိရဲ႕လား။
ေျဖ။ ။ ေကာ္မရွင္မွာ ေလ့က်င့္ေရးနဲ႔ ပညာေပးေရးဌာန၊ မူဝါဒနဲ႔ ဥပေဒဌာန၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန၊ စီမံခန္႔ခြဲေရးနဲ႔ ဘ႑ာေရးဌာနဆိုၿပီး ဌာနႀကီး ၅ ခု ရွိတယ္။ အခုလို ၄ ဦး ႏႈတ္ထြက္သြားေတာ့ တစ္ဌာနကို တစ္ဦးစီပံုစံမ်ိဳး တာဝန္ယူလိုက္ရတဲ့ သေဘာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဆို အရင္က စီမံခန္႔ခြဲေရးနဲ႔ ဘ႑ာ ေရးဌာနကို ဥကၠ႒တို႔နဲ႔ အတူ ကိုင္တြယ္ေနခဲ့ရာကေန အခုဆို အရင္ဌာနေရာ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာနကိုေရာ ပူးတြဲ တာဝန္ယူလိုက္ရတယ္။ ႏွစ္ေယာက္လုပ္ရတဲ့အလုပ္ကို တစ္ေယာက္ကပဲ ဆက္လုပ္ရေတာ့ ပိုတာဝန္ႀကီးသြားပါ အရင္ တုန္းက တေယာက္တလွည့္စီ ခရီးလွည့္ရတာမွာ တစ္ဦးထဲပဲရွိေတာ့ တာဝန္ပိုလာတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း လက္ရွိအ ေျခအ ေနမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္နင္းမႈရွိပါတယ္။ ဘာျပႆနာမွေတာ့ မရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ ႏိုင္နင္းမႈရွိတယ္ဆိုတာ တိုင္ၾကားလာတဲ့အမႈေတြက ေလ်ာ့သြားလုိ႔လား။
ေျဖ။ ။ တိုင္ၾကားမႈေတြက လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ ပ်မ္းမွ်ထက္ေတာ့ နည္းနည္းေလ်ာ့သြားပါတယ္။ ဒီလိုေလ်ာ့လာတာ ကလည္း အစိုးရအေနနဲ႔ တိုင္ၾကားလုိ႔ရတဲ့ဌာနေတြ တိုးခ်ဲ႕လာတာလည္း ပါမယ္ထင္တယ္။ ႏိုင္နင္းတယ္ဆိုတာမွာ ကြၽန္ ေတာ္တုိ႔ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြကို အခ်ိန္ပိုလုပ္ရတာေပါ့။ ဒါမွလည္း အလုပ္ၿပီးေျမာက္မွာ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ေႏွးသြားတာနဲ႔အမွ် တစ္ဖက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး နစ္နာေနသူေတြ ပိုဒုကၡေရာက္ႏိုင္လုိ႔ပါ။
ေမး။ ။ အင္းဝအပ္ခ်ဳပ္ဆုိင္အမႈကေနၿပီးေတာ့ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ သင္ခန္းစာယူတာမ်ိဳးရွိသလားခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ ကိုယ္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေဘာင္ေက်ာ္ၿပီးေတာ့ မလုပ္ဖုိ႔ ေကာ္မရွင္ဥပေဒထဲမွာလည္း ေရးထားပါတယ္။ ရာဇဝတ္္မႈကိစၥ ဆိုရင္ တရားေရးလမ္းေၾကာင္းကေန သြားရမယ္ဆုိတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ဒီဟာမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဘက္က လူမႈေရးအရကူညီ ညွိႏိႈင္းေပးတဲ့ကိစၥက တစ္ပိုင္း၊ ရာဇဝတ္မႈပိုင္းအရ လုပ္ရမွာကတစ္ပိုင္း။ ဒီႏွစ္ပိုင္းကို ခြဲလိုက္ဖုိ႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုကိုေရာၿပီး စဥ္းစားလိုက္တဲ့အခါမွာ နည္းနည္းရႈပ္ေထြးမႈေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အခုကြၽန္ေတာ္တုိင္စာ ေတြကို ကိုင္တြယ္ရတဲ့ကာလမွာ သံသယျဖစ္စရာပါတာနဲ႔ ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔ဝင္ေတြကို တင္ျပအႀကံေတာင္းပါ့မယ္။ အားလံုး ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းတင္ျပဖုိ႔၊ အားလံုးကို အႀကံယူဖုိ႔ကေတာ့ သင္ခန္းစာယူစရာကိစၥလို႔ ယူဆတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေကာ္မရွင္ကို သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ ဖဲြ႔စည္းေပးခဲ့တယ္၊ အဖဲြ႔ဝင္တခ်ိဳ႕က တပ္မေတာ္အရာရိွေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္ ဆိုတဲ့ ေဝဖန္မႈေတြအတြက္ ဘာမ်ားေျပာခ်င္သလဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိကလိုတာက ကိုယ့္စိတ္ေစတနာမွန္ဖုိ႔ပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ဆို တပ္မေတာ္အရာႀကီးေဟာင္း တစ္ေယာက္ အျပင္ အစိုးရဌာနမွာလည္း ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူပါ။ တပ္မေတာ္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္တုန္းကလည္း အမ်ားျပည္သူအတြက္လို႔ ခံယူၿပီးလုပ္ခဲ့သလို ဝန္ထမ္းဘဝမွာလည္း ဒီဟာကိုပဲ ဦးတည္လုပ္ခဲ့တယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ေရာက္ေတာ့ ျပည္သူအတြက္ကို ပိုၿပီးလုပ္ခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေပ်ာ္လည္းေပ်ာ္သလို ဒီတိုင္းပဲရပ္တည္ၿပီး လုပ္ပါ တယ္။ ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔ပဲ လိုပါတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သည္ တစ္ဖက္ဖက္ကိုဘက္လိုက္တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းမဟုတ္ဘူးဆိုတာ လုပ္ရပ္ေတြေပၚမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္ တိုင္စာဌာနမွာ တာဝန္ယူတာ ၂ လေလာက္ ရွိပါၿပီ။ ထူးထူးျခားျခား ေျပာရရင္ ျမင္းၿခံ အက်ဥ္းေထာင္ ကိစၥပါပဲ။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈရွိေနတဲ့ တိုင္စာေရာက္ေတာ့ ေလ့လာေနခ်ိန္မွာပဲ အဲ့ဒီေထာင္ ဆူပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းသြားမွ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီး သြားပါတယ္။ ျမင္းၿခံေထာင္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရွိတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေထာင္ပိုင္လုပ္တဲ့သူရဲ႕ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈနဲ႔ လုပ္ကိုင္မႈေတြဟာ သူ႔အေနန႔ဲ လူ႔အခြင့္အ ေရးခ်ိဳးေဖာက္တာလို႔ သိခ်င္မွသိမယ္၊ သို႔ေသာ္ အဲ့ဒီပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။ ေထာင္သားေတြမွာ ေနေရး၊ ထိုင္ေရး၊ စားေရး၊ ေသာက္ေရးေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ဒုကၡေရာက္တာကို ေတြ႔ပါတယ္။ ေငြေၾကးေတာင္းခံမႈေတြ၊ ေဆးခန္းကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မသြားရတာေတြ အကုန္လံုးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနကို ေထာက္ျပပါတယ္။ အရင္ေထာင္ပိုင္ေတြတုန္းက ေထာင္တြင္းေဆးရံုရွိတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြ သြားခြင့္ရွိတယ္။ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ ေထာင္ပိုင္လက္ထက္မွာ ေထာင္ေဆးရံုကို သြားခြင့္မရွိဘဲနဲ႔ ေထာင္မိန္းေဂ်းမွာ ေထာင္သားအားလံုးက ေဆာင့္ေၾကာင့္ ထိုင္ၿပီး ဆရာဝန္ကို ေစာင့္ရတယ္၊ လာေတာ့လည္း ဆရာဝန္ မဟုတ္ဘဲ ေဆးမွဴးအဆင့္ပဲလာတာ၊ ေဆးကိုလည္း တိုင္းထြာ ယူလာေတာ့ ေထာင္သားေတြကို ေဆးေပးဖုိ႔ မလံုေလာက္တာ၊ တစ္ခါတေလ သူ မလာေတာ့ ဒီတိုင္းထျပန္ရ တာေတြရွိေတာ့ ေထာင္သားေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး မေက်လည္ၾကဘူး။ အိမ္က ေဆးလာပို႔ရင္လည္း စစ္ေဆးဖုိ႔ ဆိုၿပီး ယူသြားတာ ျပန္မရၾကဘူး။ ေထာင္ကိုအပ္ထားတဲ့ ပိုက္ဆံနဲ႔ ဝယ္ျပန္ရင္လည္း ေစ်း ၂ ဆေက်ာ္နဲ႔ မတန္တဆ ေပးရတာေတြရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒါေတြအားလံုးကို ေထာက္ျပပါတယ္။ ေထာက္ျပတဲ့အတိုင္းပဲ တာဝန္ရွိသူကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူတာ၊ အက်ဥ္းသားေတြ အဆင္ေျပေအာင္ ျပန္လုပ္ေပးတာလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္းနဲ႔ မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အႀကံျပဳခ်က္အတိုင္း ျပည္ထဲေရးဘက္ကလည္း လိုက္လုပ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒါဟာ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုလုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ယူဆပါတယ္။
ေမး။ ။ ယံုၾကည္မႈ ရေအာင္လုိ႔ ျမင္းၿခံေထာင္ကိစၥဆို အခုလို တိတိက်က်ေလး ကိုင္တြယ္ လိုက္တာလား။
ေျဖ။ ။ အဲ့ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ပံုစံအတိုင္း ကြၽန္ေတာ္လုပ္တာပါ။ တမင္သက္သက္လုပ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တပ္မေတာ္သားဘဝကတည္းက ရြာထဲဝင္တာမွာ ၾကက္ခိုးလာရင္ေတာင္ ကြၽန္ေတာ္က ရြာလူႀကီးေရွ႕မွာ အဲ့ဒီတပ္မေတာ္သားကို ဆံုးမၿပီး ျပန္ေပးခိုင္းတယ္။ ပ်က္သြားတဲ့နာမည္ကို ျပန္ေကာင္းေအာင္ တမင္ႀကိဳးစားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ပင္ကိုစရိုက္အရ လုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကာလၾကာလာရင္ သူတို႔ဘာသာ သူတုိ႔ သိလာျမင္လာမယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။ ဒီအတြက္ ကြၽန္ေတာ္က ထူးထူးျခားျခား အားထည့္လုပ္တဲ့သေဘာ မရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ၊ အာဏာရွိသူေတြေအာက္မွာပဲ လုပ္ေနရတဲ့အတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ ေကာ္မရွင္မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေဝဖန္မႈေတြ ရိွခဲ့တယ္။ လုပ္ကိုင္ရတာမွာ တကယ္ေရာ လြတ္လပ္မႈရွိလား။
ေျဖ။ ။ ရွိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ လြတ္လပ္သလဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြသည္ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ခြင့္ေတာင္းစရာ မလိုဘူး။ အသိေပးသြားဖုိ႔ပဲလိုတယ္။ လုပ္ခြင့္ျပဳပါဆိုတဲ့ စကားလံုး ကြၽန္ေတာ္တို႔ တစ္ခါမွမသံုးဘူး။ အရင္အစိုးရတုန္းကလည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကုိ မလုပ္နဲ႔လုိ႔ တစ္ခါမွ မတားဖူးဘူး။ ဒီအစိုးရလက္ထက္မွာ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ အဆင္ေျပလာေသးတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအေပၚမွာ ဟိုလိုလုပ္ပါလား၊ ဒီလိုလုပ္ပါလား ဆိုၿပီး ဘယ္သူမွ ဝင္မစြက္ဖက္ဘူး။ ဘယ္သူမေက်နပ္၊ မေက်နပ္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲရဲ တင္းတင္းပဲေျပာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေျပာဆိုမႈေတြဟာ တခ်ိဳ႕ဝန္ႀကီးဌာနကို ေထာက္ျပသလိုျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးရႈေထာင္ကပဲ ၾကည့္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔မွန္တယ္ထင္ရင္ ဥပေဒနဲ႔အညီေထာက္ျပရမယ္၊ ဒါမွတာဝန္ေက်တယ္လုိ႔ ခံယူၿပီး ေထာက္ျပပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုလုပ္လုိ႔လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔အေပၚမွာ အၿငိွဳးထားမႈ၊ အက်ိဳးပ်က္စီးမႈတုိ႔လို သက္ေရာက္မႈေတြ ဘာမွမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္နဲ႔ ဦးထင္ေက်ာ္လက္ထက္မွာ လုပ္ရကိုင္ရတာ ဘာေတြေျပာင္းလဲမႈရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ ထူးထူးေထြေထြေတာ့ မကြာပါဘူး။ အရင္တုန္းကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အက်ဥ္းေထာင္၊ အခ်ဳပ္ခန္းေတြ စစ္တဲ့အခါ မွာ အကန္႔အသတ္ကေလးေတြ နည္းနည္းရွိတယ္။ ေထာင္ပဲၾကည့္ခြင့္ျပဳမယ္၊ အခ်ဳပ္ခန္း ၾကည့္ခြင့္မျပဳဘူးဆိုတာမ်ိဳးေတြေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ အကုန္ၾကည့္ခြင့္ျပဳတာေတြ ရွိပါတယ္။ အရင္အစိုးရကတည္းက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တင္းက်ပ္တာေတြေလွ်ာ့ၿပီး ပိုမို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အခုအစိုးရက ျပည္သူအားလံုး တခဲနက္ အားေပးခဲ့တဲ့အစိုးရ ျဖစ္တယ္၊ သူတုိ႔ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီလိုဒုကၡေတြကို ခံစားလာခဲ့ၾကသူေတြျဖစ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို အားေပးမႈ ပိုရွိပါတယ္။ တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္တာမွာေတာ့ ဥပမာ ေျမနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အရင္အစိုးရက သိမ္းသြားပါတယ္၊ အခုထိ ျပန္မရေသးဘူးဆိုတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ေတြမွာ ျပန္လည္စိစစ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေပးပါလုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျပာတယ္။ ျပန္ေပးပါလုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ မေျပာပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ကိုယ္တိုင္လည္း ကြင္းဆင္းစိစစ္ဖုိ႔ အခ်ိန္မရတာက တစ္ေၾကာင္း၊ ေဒသႏၱရ အစိုးရေတြမွာ တာဝန္ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ကိုပဲ ေမးတဲ့သေဘာမ်ိဳးပါ။ အဲ့ဒါမ်ိဳးမွာ သူတို႔ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးေတာ့ အေၾကာင္းျပန္တာမွာ သူတို႔သည္ ေလ်ာ္ေၾကးေပး ၿပီးေတာ့ သိမ္းလိုက္တာျဖစ္တယ္၊ အခုလည္း အစိုးရသည္ အမ်ားျပည္သူအတြက္ ဘာေတြလုပ္ေနတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ျပန္မေပးႏိုင္ပါဘူးဆိုၿပီး လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္မွာ အေၾကာင္းျပန္တာေတြ ရွိပါတယ္။ တပ္မေတာ္အ စိုးရလက္ထက္က သိမ္းထားတာကို ျပည္သူ႔အစိုးရလက္ထက္မွာ ျပန္ေပးမလားလုိ႔ သာမန္အားျဖင့္ ေမွ်ာင္လင့္ ၿပီး တိုင္ၾကတာမွာ လက္ရွိအစိုးရက ေလ်ာ္ေၾကးေပးၿပီးသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ျငင္းတာမ်ိဳးေတြ။ ဒါမ်ိဳးဆို တိုင္တဲ့ သူကိုယ္တိုင္က မဟုတ္တာလို႔ သံုးသပ္ရတယ္။ ဒါမ်ိဳးကို လူ႔အခြင့္အေရး ရႈေထာင့္အရ နစ္နာတာမ်ိဳးလုိ႔ မယူဆ ပါဘူး။
ေမး။ ။ ဒီႏွစ္အတြက္ ဘတ္ဂ်က္အသံုးက ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ။ ေနာက္ႏွစ္အတြက္ေရာ ဘတ္ဂ်က္ ဘယ္ေလာက္ လ်ာထားတာရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ ေနာက္ႏွစ္ဘတ္ဂ်က္အတြက္က က်ပ္ သိန္း ၈,ဝဝဝ ေတာင္းထားပါတယ္။ ဒီႏွစ္ထက္ေတာ့ နည္းနည္းပိုမ်ားတယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက ေကာ္မရွင္ ၁၁ ေယာက္ ရွိခ်ိန္က ေတာင္းထားတာ။ သူတို႔အတြက္ ဆီဖိုးေတြေရာ ခ်ီးျမွင့္စရိတ္အတြက္ေရာေပါ့။ အခုေတာ့ တကယ္သံုးရင္ ေလ်ာ့သြားပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အသံုးေတြက နယ္လွည့္သြားရတဲ့ ခရီးစရိတ္ေတြပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လစာက က်ပ္သိန္း ၂ဝ ပါ။ ဥကၠ႒က က်ပ္သိန္း ၃ဝ ရပါတယ္။ က်န္တဲ့ရာထူးေတြလည္း အရပ္ဘက္ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ လစာက အတူတူပါပဲ။ ေတာင္းထားတာ ပိုသြားတာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဝန္ထမ္းတိုးခန္႔ဖုိ႔လည္း ရွိတယ္။ လက္ရွိမွာ ရံုးအကူ၊ ကားဒရိုင္ဘာ အပါအဝင္ ဝန္ထမ္း ၅၈ ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ၁ဝ ေယာက္ေလာက္က ရံုးအကူ၊ ကားဆရာေလာက္ပဲဆိုေတာ့ ရံုးလုပ္ငန္းကို မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူးေလ။ ရံုးဝန္ထမ္းေတြလည္း အလုပ္ မႏိုင္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက မႏၱေလးနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ရံုးခြဲေတြ ထပ္ဖြင့္ဖုိ႔ရွိတယ္။ တိုင္ၾကားစာေတြကို ပိုလက္ခံလုိ႔ရေအာင္ေပါ့။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြဆိုရင္ ရွမ္း၊ ရခိုင္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တို႔ကို သိပ္ကို သြားခ်င္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဆို တိုင္ၾကားမွဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးလို႔ တခ်ိဳ႕က ျမင္ၾကတယ္။ မတိုင္ၾကားတာေတာင္မွ အသံၾကားတာနဲ႔ လုပ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ဘာလို႔မရွိတာလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲ့ဒါေတြက ထင္ေနၾကတာပါ။ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ခ်င့္ခ်ိန္ရပါတယ္။ ေနာက္ လံုၿခံဳေရးအရလည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က စဥ္းစားရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို မတိုင္ဘဲနဲ႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ကိစၥေတြလည္း ရွိပါတယ္။ (အင္တာနက္) လူမႈကြန္ရက္မွာ အိမ္ေဖာ္ေကာင္မေလး ႏွိပ္စက္ခံရတာတုိ႔မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ဘယ္သူမွမတိုင္ဘဲနဲ႔ သြားခဲ့တာပါ။ (ရန္ကုန္၊ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္) ဗိုလ္မွဴး ေက်ာ္ႏုေမာ္အိမ္က အမႈနဲ႔ ေနာက္တစ္မႈပါ။ ဘယ္သူမွမတိုင္ဘဲ သြားစစ္တယ္၊ အဲ့ဒီတရားရံုးခ်ိန္းေတြကိုလည္း သြားပါတယ္။ တိုင္မွလုပ္တဲ့သေဘာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ဘူးသီးေတာင္မွာျဖစ္တဲ့ဟာမ်ိဳးေတာ့ သြားဖို႔လာဖုိ႔ ခ်င့္ခ်ိန္ရပါတယ္။ အစိုးရကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔ေတြနဲ႔ လုပ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေကာ္မရွင္ အဖဲြ႔ဝင္တစ္ဦးလည္း ပါေနေတာ့ ထပ္သြားဖုိ႔ မလိုေတာ့ဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ယူဆတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဘတ္ဂ်က္ထဲမွာ လ်ာထားတဲ့ ေငြေၾကးထက္ ေက်ာ္သြားျပန္ရင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မွာ အခက္အခဲရွိတယ္။
ေမး။ ။ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းက စစ္ပြဲေတြ၊ ရခိုင္ေဒသအေရးအခင္းေတြမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ႏွိပ္ကြပ္မႈ၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြရွိတယ္လို႔ ေရးၾကတယ္။ အစိုးရက အဲ့ဒါမ်ိဳး မရွိဘူးလုိ႔ ထုတ္ျပန္တယ္။ အစိုးရဖဲြ႔ထားတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ကို ႏိုင္ငံတကာက ဘယ္ေလာက္ ယံုမလဲ၊ ဦးယုလြင္ေအာင္တို႔လို အဖဲြ႔အစည္းက ဒီကိစၥေတြကို ဝင္ကိုင္တြယ္တာ ပိုေကာင္းတယ္လုိ႔ မယူဆဘူးလား။
ေျဖ။ ။ ယူဆပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ ကိုယ့္ဘာသာ သြားစစ္ခြင့္လည္း ရွိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေစာင့္ၾကည့္ေနတာပါ။ အဲ့ဒီလိုေနရာသြားဖုိ႔က ေတာ္ေတာ့္ကို အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ ေနရာလည္း ျဖစ္တယ္။ ဘယ္သူက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကို တာဝန္ယူမွာလဲ။ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲကို ဟိုးအရင္က သြားခဲ့ဖူးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဖဲြ႔ဝင္ေတြ သြားသင့္၊ မသြားသင့္ကို တိုင္ပင္ၾကတာမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါဦးဆိုတဲ့ အေျဖထြက္လာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ သြားခြင့္မရွိဘူးလုိ႔ေတာ့ မရွိပါဘူး။ သြားဖုိ႔လည္း အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။ ခ်င့္ခ်ိန္လုပ္ေနတဲ့သေဘာ ပါ။ ၿမိဳ႕ေပၚထိုင္၊ ေလွ်ာက္ေမးၿပီး ျပန္လာလုိ႔ကလည္း သဘာဝမက်ဘူးေလ။ ထဲထဲဝင္ဝင္ လုပ္ဖုိ႔ကလည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို တဖက္က ယံုမလား၊ လက္နက္ကိုင္ေတြကေရာ ယံုမလား။ ကြၽန္ေတာ္လည္း တုိက္ပြဲၾကားေနခဲ့ဖူးသူပါ။ ေသမွာမေၾကာက္ပါဘူး။ သို႔ေသာ္ အလဟႆ ေသမွာေတာ့လည္း မျဖစ္သင့္ဘူးေလ။ လိုအပ္ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သြားမွာပါ။
ေမး။ ။ ရရွိတဲ့တိုင္စာေတြက တစ္ႏိုင္ငံလံုး ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ အင္မတန္ကို နည္းပါတယ္။ ျပည္သူလူထု ယံုၾကည္ၿပီး တိုင္ၾကားလာႏိုင္ေအာင္ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဘာေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္တယ္လို႔ ထင္လဲ။
ေျဖ။ ။ အမ်ားတိုင္ၾကားလာတတ္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ ေဟာေျပာပြဲေတြ၊ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ တိုင္တတ္ေအာင္ သင္ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အရင္တုန္းက တိုင္စာေတြ အရမ္းမ်ားတယ္။ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈ ပမာဏက နည္းတယ္။ ဘာလုိ႔လဲ ဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႕တိုင္စာေတြက ပုဂၢိဳလ္ေရးေတြ။ တကယ့္လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တိုင္စာထဲမွာ စာရင္း သြင္းလိုက္ေတာ့ တိုင္စာက အရမ္းကိုမ်ားတယ္။ အခုေတာ့ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳးကို စာရင္းမသြင္းဘဲ ဖယ္လိုက္ေတာ့ တိုင္စာေတြက ေလ်ာ့ကုန္တာ။ ျမင္းၿခံေထာင္ကိစၥမွာ (ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ေျဖရွင္းခ်က္ကို) ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖဲြ႔ (AAPP) တို႔ကလည္း ေက်နပ္ၾကတာကို ေတြ႔ရတယ္၊ အဲ့ဒီသတင္းသာ အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ မိသားစုေတြက ၾကားခဲ့မယ္ဆိုရင္ အားကိုးစရာလို႔ယူဆၿပီး ေထာင္နဲ႔ပတ္သက္လာရင္ေတာ့ တိုင္ေတာ့မွာပဲေလ။ ထိုနည္းတိုင္းပဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လုပ္ေနတဲ့ တျခားကိစၥေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ ေအာင္ျမင္မႈရမလဲကို ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္။ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရလာတာနဲဲ႔အမွ် တျဖည္း ျဖည္းနဲ႔ ယံုၾကည္မႈေတြရလာရင္ တကယ့္လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူေတြက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ ရဲရဲ တင္းတင္း တိုင္လာမယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ ယံုၾကည္တယ္။ အခ်ိန္တစ္ခုေတာ့ ေစာင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဘာမ်ားျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္သလဲ။
ေျဖ။ ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က လူ႔အခြင့္အေရးကို ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အစိုးရဘက္၊ သူေဌးဘက္၊ ဆင္းရဲသားဘက္ စသျဖင့္ အဲ့ဒီလို မစဥ္းစားဘဲနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့ရႈေထာင္ကပဲၾကည့္ၿပီး ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းေပးေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ တိုင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မတိုင္သည္ျဖစ္ေစ သြားေရာက္ စစ္ေဆးပါ့မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သည္ တကယ့္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ လုပ္ခြင့္ရွိတဲ့အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ျပည္သူ ေတြ ယံုၾကည္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ျပည္သူူေတြဘက္က၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူေတြဘက္က လုပ္ေနတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ယုံယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ အားကိုး တိုင္ၾကားေစလိုပါတယ္။ ။