ခင္ေလး ● ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးေတြကို မိဘေတြကိုယ္တိုင္က ခ်ိဳးေဖာက္မိေနၾကၿပီလား
(မိုးမခ) ဇန္နဝါရီ ၂၂၊ ၂၀၁၇
(မိုးမခ) ဇန္နဝါရီ ၂၂၊ ၂၀၁၇
"သားကသူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ေလးလႈပ္ၿပီး ကလိုက္တိုင္း ခ်စ္စရာေကာင္းလို႔ ခဏ ခဏ လုပ္ခိုင္းမိတယ္၊ ဧည့္သည္ေတြ လာလည္ရင္ လည္းလုပ္ခိုင္း၊ မိသားစုေတြခ်ည္းရွိတဲ့ အခ်ိန္လည္းလုပ္ခိုင္းနဲ႔ေပါ့၊ အားလံုးက သူ ကေနတာေလးကို ၾကည့္ၿပီး ခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ႔ လုပ္ခိုင္းေပမယ့္ တရက္မွာေတာ့ သားက မ်က္ႏွာေလးမဲ့ၿပီး ကျပတယ္၊ သူ မလုပ္ခ်င္တာကို ကြၽန္မအတင္းခိုင္းလိုက္မိၿပီ ထင္တယ္ … …."
ဒီစကားေတြဟာ ကၽြန္မနဲ႔ရင္းႏွီးတဲ့ မိတ္ေဆြတေယာက္ဆီက ရင္ဖြင့္လာတဲ့ စကားသံ တခ်ိဳ႕ပါ။
တခါတေလမွာ မိဘေတြဟာသူတို႔ရဲ႕စိတ္သာယာေက်နပ္မႈရေစဖို႔အတြက္ ကေလးငယ္ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ဆႏၵေတြမပါဘဲ၊ အတင္းအက်ပ္ ေစခိုင္းမိမွန္းမသိဘဲ ေစခိုင္းမိသြားတတ္ၾကပါတယ္။ မူႀကိဳအရြယ္၊ ေက်ာင္းေနအရြယ္ကေလးေတြကေတာ့ သူတို႔မလုပ္ခ်င္တာမႀကိဳက္တာကို ျပန္ေျပာတတ္ၾကေပမယ့္၊ သိတတ္စအရြယ္ ကေလးငယ္ေလးေတြမွာေတာ့ ဘာမွျပန္ မေျပာႏိုင္၊ မိခင္၊ ဖခင္ေတြကခိုင္းတာမို႔ မလုပ္ခ်င္လည္းလုပ္၊ လုပ္ခ်င္လည္းလုပ္ေနၾကရတတ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ကေလးေတြမွာလည္း ကၽြန္မတို႔ လူႀကီးေတြလိုသူတို႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ခံစားခ်က္၊ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ေတြရွိေနသင့္ပါတယ္။ ဒါကိုတခ်ိဳ႕ေသာလူႀကီးမိဘေတြကေလ့လာမႈအားနည္းလို႔ မသိၾကေသာ္လည္း၊ တခ်ိဳ႕ေသာလူႀကီး မိဘေတြကေတာ့ သိေနပါလ်က္နဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕အတၱကိုေရွ႕တန္းတင္တတ္ၾကပါတယ္။ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး ဆိုတဲ့ အေတြး နဲ႔ ကိုယ့္အမွားကို အမွန္လို႔ ယူဆခ်င္စိတ္ကာဖံုးကြယ္ပစ္တတ္ၾကပါတယ္။
ဆိုခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ဟာဆိုရင္ မိခင္ျဖစ္သူက သူ႔ရဲ႕သားငယ္အေပၚ ခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ေစခိုင္းလိုက္တာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီခိုင္းေစမႈဟာ ကေလးအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ရဲ႕ အပိုဒ္ (၁၆)ပါ “ကေလးမ်ားမွာ သူတို႔ရဲ႕ပုဂၢလိကလြတ္လပ္ခြင့္ရွိရမယ္” ဆိုတာကိုမိခင္ျဖစ္သူကိုယ္တိုင္က ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္လိုက္တာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခံစားခ်က္ကို မိခင္ျဖစ္သူကိုယ္တိုင္က လ်စ္လ်ဴရႈၿပီး ကိုယ့္စိတ္တိုင္းက် ခိုင္းေစတာျဖစ္တာေၾကာင့္ Child Abuse လို႔ေခၚတဲ့ ကေလးသူငယ္မ်ားကိုညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈကို မိခင္ကိုယ္တိုင္ က်ဴးလြန္လိုက္ရာလည္းက်ပါတယ္။
ကေလးမ်ားဟာ သူတို႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ အခြင့္အေရးေတြျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေဆာ့ကစားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွား ျပဳမူေနထိုင္ ခြင့္ေတြ ရရွိသင့္ပါတယ္။ မသင့္ေတာ္တဲ့အရာ၊ အႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာကို မိဘေတြအေနနဲ႔ တားျမစ္ပိတ္ပင္ရမယ္ဆိုရင္ ေတာင္ သူတို႔ရဲ႕ အသက္အရြယ္နဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့၊ နားလည္လြယ္တဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ အက်ိဳးအေၾကာင္းျပေျပာဆိုဆံုးမသင့္ပါတယ္။ လိုအပ္တာထက္ပိုေနတဲ့ စိုးရိမ္လြန္ကဲျခင္း၊ ပူပန္ျခင္း၊ တားျမစ္ျခင္းႏွင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုျခင္းေတြဟာကေလးေတြကိုစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာထိခိုက္ေအာင္ မိဘေတြက ျပဳမူလိုက္တာပါပဲ။
ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာအေနနဲ႔ျပရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ “ေၾကာင္ႀကီးကိုက္လိမ့္မယ္၊ အိပ္ေတာ့၊ သူရဲႀကီးထြက္လာမယ္ေနာ္၊ ေလွ်ာက္ မသြားနဲ႔၊ လက္မည္းႀကီးလာၿပီ၊ ေခြးမည္းႀကီးကိုက္မယ္” ဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြဟာ ကေလးေတြကို အႏၱရာယ္ရွိေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ စိုးရိမ္စိတ္နဲ႔ေျပာတာျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း၊ တဖက္မွာေတာ့ ကေလးေတြကိုစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ေၾကာက္စိတ္ေတြ ၀င္လာေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းလည္း မည္ပါတယ္။
ငယ္ငယ္ကတည္း ေၾကာက္စိတ္ကိုအေျခခံၿပီး ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ကေလးေတြဟာ အေၾကာင္းအရာတခုကို ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခါတိုင္းမွာ ေၾကာက္စိတ္ကိုသာ အေျခခံၿပီး စဥ္းစားေတြးေခၚမႈေတြကို ျပဳလုပ္တတ္ၾကသလို၊ ေၾကာက္စိတ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ ဆံုးျဖတ္တတ္တဲ့ စိတ္ေတြေပ်ာက္ဆံုးၿပီး၊ အျခားလူကိုသာ မွီခိုတတ္တဲ့ အက်င့္ပါသြားတတ္ပါတယ္။
ဒါဟာ ကေလးသူငယ္ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ “ကေလးငယ္ရဲ႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပား ေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း” ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ ၿငိစြန္းတာေၾကာင့္ လူႀကီးမိဘေတြအေနနဲ႔ သတိထားဆင္ျခင္သင့္လွပါတယ္။
လူႀကီးေတြ သိလ်က္နဲ႔ မွားေနၾကတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက ေနာက္တခုကေတာ့ အြန္လိုင္းလူမႈကြန္ရက္ မီဒီယာေတြမွာ ကေလးေတြရဲ႕ပံုေတြကိုတင္တာပါပဲ။ ကိုယ္ေမြးထားတဲ့ သား၊ သမီးကိုခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ပံုေတြကိုတင္တာမွာ ျပႆနာမရွိဘူး ဆိုေပမယ့္၊ မသမာတဲ့သူေတြက ကိုယ့္ရဲ႕သားသမီးပံုေတြကို ယူၿပီးအျခားေနရာမွာအလြဲသံုးစားေတြလုပ္ႏိုင္တာကိုေတာ့ သတိရွိသင့္လွပါတယ္။
သိပ္မၾကာခင္တုန္းက လူမႈမီဒီယာတခုျဖစ္တဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ကေလးဓာတ္ပံုကိုအလြဲသံုးမႈတခုနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာတခုကိုကာယကံရွင္ျဖစ္သူမိခင္ကေရးထားတာကိုဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ မိခင္ဟာ သူမရဲ႕ သမီးမိန္းကေလးပံုကိုသူမရဲ႕ ေဖ့စ္ဘြတ္စာမ်က္ႏွာမွာတင္ေလ့ရွိသူျဖစ္ပါတယ္။ တရက္မွာသူမရဲ႕ သမီးေလးပံုကို မသမာသူတေယာက္ Share သြားတဲ့အျပင္ ပံုရဲ႕ေအာက္မွာရိုင္းစိုင္းတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြကိုေတာင္ျပဳသြားပါသတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ေနာင္ဆိုရင္ သူမသမီးေလး ပံုကိုလည္း တင္ေတာ့မွာ မဟုတ္သလို၊ မိဘေတြကိုလည္းကေလးေတြရဲ႕ ပံုေတြကိုမတင္သင့္ေၾကာင္းေရးထားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါကိုၾကည့္ခ်င္းအားျဖင့္ မိဘေတြကိုယ္တိုင္က ျပဳလုပ္လိုက္တဲ့ ကိစၥအခ်ိဳ႕ဟာမထင္မွတ္ဘဲ ကေလးေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ဖိတ္ေခၚလိုက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ သားသမီးေတြကိုအလြန္အက်ဴးေတြစိတ္ပူပင္၊ ဘာမလုပ္ရ၊ ဘယ္မသြားရစသည္ျဖင့္တားျမစ္ပိတ္ပင္ကာအစိုးရိမ္လြန္ေနတတ္ၾကေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ကိုယ္တိုင္က အႏၱရာယ္တြင္းထဲကိုဆြဲေခၚေနမိတဲ့အျဖစ္မ်ိဳးေတြ မလုပ္မိေအာင္ မိဘတိုင္းသတိထားသင့္လွပါတယ္။
ကေလးဓာတ္ပံုကိစၥကိုေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ေျပာစရာေတြအမ်ားႀကီးရွိေနပါေသးတယ္။ အဲ့ဒီထဲကမွ မေျပာမျဖစ္ ေျပာရမယ့္ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ မိေမြးတိုင္းဖေမြးတိုင္းပံုကို လူမႈမီဒီယာျဖစ္တဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚကို တင္တာပါပဲ။ ဒါဟာလည္း မိဘေတြကကိုယ္ေမြးထားတဲ့ သားသမီးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း တနည္းအားျဖင့္ Child Abuse လုပ္ျခင္းပါပဲ။
တခ်ိဳ႕မိဘေတြက်ျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပညာေတြ ပ်ံလန္ေနေအာင္ သိထားတတ္ထားေပမယ့္၊ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ပိုင္း၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြကို ေလ့လာ အကဲခတ္မႈ အားနည္းတတ္က်ပါတယ္။ အလုပ္မ်ား၍ျဖစ္ေစ၊စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးစတဲ့ အေၾကာင္းကိစၥ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ကေလးေတြရဲ႕စိတ္ခံစားမႈကိုအခ်ိန္ေပးကာနားေထာင္ေပးဖို႔ေ၀းစြ ကေလးကိုပင္ ေအာ္ဟစ္ ဆူပူမာန္မဲတာ မ်ိဳးေတြေတာင္ လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ကေလးေတြမွာ မိဘနဲ႔နီးကပ္စြာထိေတြ႔ဆက္ဆံရမွာကိုေတာင္ ေၾကာက္ရြ႔ံလာတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုကေလးေတြဟာ မိဘအရင္းအခ်ာ ရွိေနပါလ်က္ အထီးက်န္ဆန္စြာ ႀကီးျပင္းလာရတတ္ပါတယ္။
ထိုအခ်က္ေတြထက္ ပိုဆိုးေသာအခ်က္တခုကေတာ့ ခ်စ္ၿပီးေၾကာက္ေအာင္ လုပ္ထားျခင္းပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုနည္းလမ္းမ်ိဳး ကိုအထူးသျဖင့္မိခင္ျဖစ္သူေတြကလုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ကေလးတိုင္းဟာသူတို႔ရဲ႕မိဘေတြကိုအားကိုးအားထားရာအျဖစ္ ခ်စ္ၾကတာဟာ သဘာ၀တရားပါပဲ။ အဲ့ဒီလိုကေလးေတြရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းကိုအသံုးခ်ၿပီး ကိုယ္လိုရာကိုအေပ်ာ့ဆြဲဆြဲၿပီးကေလးရဲ႕စိတ္ကိုကိုယ္လိုသလိုပံုေဖာ္တတ္တာဟာမိခင္ျဖစ္သူေတြက အမ်ားဆံုးျပဳလုပ္တတ္ၾကပါတယ္။
သမီးေလးကေမေမ့ကိုမခ်စ္ဘူးလား၊ ခ်စ္ရင္ ဒါကိုမစားရဘူးေနာ္။ သားေလးကေမေမ့ကိုမခ်စ္ဘူးလား၊ ခ်စ္ရင္ ဒါကိုမလုပ္ ရဘူးေနာ္ ဆိုတဲ့စကားေတြဟာကေလးေတြရဲ႕ မိခင္အေပၚမွာထားတဲ့ ေမတၱာကိုအသံုးခ်ၿပီးကေလးကိုကိုယ္လိုခ်င္သလို ႀကိဳးကိုင္ခ်ယ္လွယ္လိုက္တာပါပဲ။ ဒါဟာလည္း ကေလးသူငယ္ ညွဥ္းပန္းႏိွပ္စက္မႈလို႔ေခၚတဲ့ Child Abuse ျဖစ္တဲ့ အခ်က္ (၁၆) ခ်က္ထဲက တခ်က္အပါအ၀င္ပါပဲ။
ဒီလိုမိခင္ေတြကခ်စ္ျခင္းေမတၱာကိုခုတုန္းလုပ္ကာ ႀကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္ခံထားရတဲ့ ကေလးေတြမွာသူတို႔လုပ္ခ်င္တာ၊ ေျပာ ခ်င္တာ၊ စားခ်င္တာကိုဘာေၾကာင့္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ကိုေမးခြင့္မရွိပဲအလိုလိုရပ္တန္႔ပစ္လိုက္ၾကရတတ္ပါတယ္။
တကယ္ပဲမျဖစ္မေနတားျမစ္ပိတ္ပင္ရေတာ့မယ့္ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ အေမ့ကိုခ်စ္ရင္၊ အေဖ့ကိုယ္ခ်စ္ ရင္ဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ ကေလးတေယာက္ရဲ႕ ႏုနယ္ငယ္ရြယ္ေသးတဲ့ အသိစိတ္ကို ျပင္းထန္စြာ စိတ္ခံစားမႈ Emotion ျဖစ္ေစၿပီး ကိုယ္လိုခ်င္သလိုုထိန္းခ်ဳပ္ႀကိဳးကိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားမယ့္အစား၊ ဒီအစားအစာကေတာ့ ဘာေၾကာင့္ မစားသင့္တယ္၊ ဒီေနရာကေတာ့ ဘာေၾကာင့္မသြားသင့္တယ္၊ ဒီစကားကေတာ့ ဘာေၾကာင့္မေျပာသင့္တယ္ဆိုတာကိုက်ိဳးေၾကာင္းညီမွ်စြာနဲ႔ ခ်စ္ျခင္းကို အလြဲသံုးစားလုပ္ အေပ်ာ့ဆြဲျခင္၊ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း ကင္းတဲ့စကားလံုေတြျဖင့္ ရွင္းျပသင့္ပါတယ္။ ဒီလိုအက်ိဳး သင့္အေၾကာင္းသင့္ ရွင္းျပေျပာဆိုျခင္းဟာကေလးငယ္ေတြရဲ႕ စဥ္းစားဆင္ျခင္ဉာဏ္ကို ရင့္သန္ေစရံုသာမက၊ ကေလးေတြ႔ ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေရးရာကိုပါ ရင့္က်က္စြာ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တတ္ေစပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရး၊ ကေလးသူငယ္ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရမႈ၊ ကေလးလုပ္သား၊ ကေလးသူငယ္ေတြ လူကုန္ကူးခံရမႈ စသည္ျဖင့္ အသံေတြက်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ေျပာေနၾကတဲ့ကာလျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာဆိုေနၾကတဲ့ သူေတြထဲမွာ သက္ဆိုင္ရာ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြလည္းပါသလို၊ ရပ္ရြာအေျခစိုက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါၾကပါတယ္။ တဦးတေယာက္ခ်င္းစီက က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာေနၾကသူေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒီလူ ေတြထဲမွာ မိဘေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ၀င္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးကိုမိဘေတြကိုယ္တိုင္က ခ်ိဳးေဖာက္မႈမွကင္းေ၀းၾကေစဖို႔အတြက္ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ အေသးအဖြဲကိစၥေလးေတြကစလို႔၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အေျခအေနေတြအထိကိုယ့္သားသမီးေတြအေပၚမွာ သိလ်က္နဲ႔ကိုယ့္ရဲ႕အတၱေၾကာင့္ က်ဴးလြန္မိေနသလား၊ မိမိကိုယ္တိုင္ေတာင္ မသိလိုက္ဘဲ က်ဴးလြန္မိေန သလားဆိုတာကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ၾကည့္ၾကေစေၾကာင္း တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
ခင္ေလး
၁၄-၁-၂၀၁၇
(မွတ္ခ်က္ - ပညာပေဒသာ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္တြင္ မူလ ပံုႏွိပ္ခဲ့ပါသည္။)