ေဇာ္ေအာင္ (မုုံရြာ) - လ်ပ္စစ္မီး သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး၊ ျခိဴးျခံေခၽြတာေရး နဲ႔ လက္ေတြ႔

(မိုုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၇


လိႈင္သာယာအိမ္မွာ ဒီေန႔ ည ၁၀ နာရီ မီးပ်က္သြားတယ္။ အင္ဗတ္တာ (Battery DC 12v to AC 220v 200w, Cost $300 made in Yangon) တပ္ထားေတာ့ လိုအပ္တဲ႕  မီးတခ်ိဳ႕  လင္းေနတယ္။ ဟို ၂၀၁၁ တုန္းကေတာ့ ေဒၚလာ ၂၀၀ အထက္ တရုတ္လုပ္ မီးစက္ေတြ အိမ္တိုင္း ထလည္ေတာ့ တဒုန္းဒုန္းဆူညံသံ အျကီးေသးေတြ မီးခိုးနံ႕ေတြ တဖုံးဖုုံးနဲ႕ေပါ့။ အခုေတာ့ လွ်ပ္စစ္မီး သိပ္ျကာျကာမပ်က္ဘူး ေသခ်ာေတာ့ အင္ဗတ္တာေလာက္ပဲ သံုးေတာ့တယ္။

ရန္ကုန္က အီးပီစီ YESC - Call Center 012302285. 6, 7, 8, 9 ကို လွမ္းေခၚလိုက္တယ္။ 

"အမိန္႕ရွိပါ". . ဆိုတဲ႕အသံမျကားေတာ့ပါ ။

"ဝိုင္အီးအက္စီ"ကပါ လို႕ေျဖတဲ႕ မိန္မငယ္အသံ ေျဖပါတယ္။

 "က်ေနာ္ ဦးလွေအာ္ ပါခင္ဗ်ား။ လိႈင္သာယာ နဝေဒးဥယ်ာဥ္ ကပါ။ မီးပ်က္သြားလို႕ ဘယ္ေလာက္ျကာမလဲ သိခ်င္လို႕ပါ" . .လိုု႔  ေမးေတာ့

 "ဘယ္အခ်ိန္ကပ်က္ပါသလဲ"ျပန္ေမးပါတယ္။ 

"အခုပဲ ည၁၀နာရီပါ" . . ေျဖေတာ့ 

မိန္းကေလးက "ဟုတ္ကဲ႕ပါဦးေရ။ သမီး ျပန္ အေျကာင္းျကားေပးပါမယ္"ေျပာျပီး ဖုန္းခ်လိုက္ပါတယ္။

 ၃မိနစ္အျကာ မီးျပန္လာပါတယ္။

 ေနာက္၃မိနစ္အျကာမွာ YESC ဖုန္းလာတယ္။

 "မီးျပန္လာေနျပီ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္သမီး" . . ေျပာျပီး တိုရင္းလိုရွင္း အိုေက - ျပီးျပတ္သြားပါတယ္။

Call Center ဖုန္းဆိုေတာ့ ဖုန္းေခၚကတည္းက လိုင္းဖုန္းနံပတ္နဲ႕ ဖုန္းပိုင္ရွင္ မိမိအမည္ မိန္းကေလးရဲ႕ စက္ေပၚမွာ ေပၚေနျပီ။ အသံျကားျပီး. - ဦး သမီး . . သား အန္တီ . . အဘ အန္တီျကီး . . အစ္ကို ညီေလး. . အစ္မ ညီမ . . စတဲ႕ စကားလံုးေတြ သံုးေနရတာ ဗမာျပည္ပါ။ “ဦး ... သမီး” လူေရွ႕မွာ မရွက္ေတာ့ပဲ တေယာက္နဲ႕တေယာက္ ေခၚေနတဲ႕ လင္မယားေတြလည္း အမ်ားျကီးရွိေနပါျပီ။ (ရယ္စရာပါ)။

လွ်ပ္စစ္ကိို ျမိဳ႕ေနလူတန္းစားအတြက္ အစိုးရက အရႈံးခံ တယူနစ္ ၃၅ က်ပ္ ေရာင္းေပးတာ ေနာက္ႏွစ္ကစျပီး ေစ်းတင္ေတာ့မယ္လို႕ ျကိဳတင္သတိေပးထားျပီးပါျပီ။

 ျမစ္ျကီးနား နဲ႕ ထားဝယ္ ျမိဳ႕ေတြမွာ တယူနစ္ ၃၀၀ က်ပ္ အထက္ ေပးေနရေတာ့ ထမင္းဟင္းခ်က္၊ အဲကြန္းသံုးတာေတြ မလုပ္ရဲဘူး။ ျမစ္ျကီးနား က မိမိရဲ႕ မိဘမ်ား ထမင္းဟင္းခ်က္၊ ေရတင္ေမာ္တာသံုး - တလကို မီတာခ က်ပ္ ၅ ေသာင္း ေပးေနရပါတယ္။ ပုသိမ္ ၊မံုရြာ၊ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး အိမ္ေတြကေတာ ၁၀ဆ ေစ်းသက္သာလို႕ တလ ၅ေထာင္က်ပ္ပဲ မီတာခေပးရပါတယ္။ တညလံု မီးဖြင့္အိပ္ေတာ့ သူခိုးရန္ ကင္းလြတ္တာေပါ့။ တလမွ ၅ေထာင္ပဲကုန္တာ။ ျမစ္ျကီးနားမွာေတာ့ တညလံုး မီး မဖြင့္ရဲဘူး၊ ေစ်းအရမ္းျကီးတာကိုး။

 လွ်ပ္စစ္ထုတ္ေပးတဲ႕ ေကအိုင္ေအ ဘူဂါးကုမၼဏီ နဲ႕ လွ်ပ္စစ္ျဖန္႕ျဖဴးတဲ႕ ျမန္မာအစိုးရ-အီးပီစီ တို႕က တဝက္စီ ခြဲေဝယူတယ္။ ျမစ္ျကီးနား ၊ ထားဝယ္က လူငယ္ေတြ တရုပ္ျပည္ နဲ႕ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သြားလုပ္ေတာ့ တလ ၄သိန္းေလာက္ ရတာေျကာင့္ မိဘမိသားစု ေနအိမ္မ်ားက လွ်ပ္စစ္ဖိုး တလ ၅ေသာင္း ေပးရတာ ခံႏိုင္ျကတယ္။ ဒါေပမဲ႕ တလ ပင္စင္ ၇ေသာင္းေက်ာ္ပဲ ရတဲ႕ မိသားစု လာဘ္မစားႏိုင္တဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြ တလ က်ပ္ တသိန္းေက်ာ္ပဲရတဲ႕ မိသားစုေတြေတာ့ လွ်ပ္စစ္ေခြ်တာရပါတယ္။ 

အိမ္မွာ ထရန္စေဖာ္မာ ကိုယ့္ပိုက္ဆံနဲ႕ ဝယ္တပ္ႏိုင္တဲ႕ သူေဌးေတြက တလ ၅ ေသာင္း က်ပ္ အပိုေျကးေပးရတယ္။ သူတို႕က်ေတာ့ မီးအားျပည့္ ၂၂၀ဗို႕ အျပည့္ရျပီး ပတ္ဝန္းက်င္က အေျခခံျပည္သူလူထုက ၁၀၀ဗို႕ေအာက္ က်ဆင္းသြားတဲ႕ မီးမွိန္ေလး သံုးရတယ္။ ေငြတတ္ႏ္ိုင္ရင္ေတာ့ ဗို႔အားျမွင့္စက္ (made in myanmar 5KVA US$200) ဝယ္သံုးေပါ့။ ဝယ္မသုုံးႏိုင္သူက မီးက်ျပီး လွ်ပ္စစ္မီးဖို သံုးရင္ လွ်ပ္စစ္စီးေျကာင္း (အမ္ပီယာ ampere) ျမင့္တက္လာျပီး ၀ိုုင္ယာာ့ေရွာ့ ျဖစ္ အႏၱရာယ္ရွိပါတယ္။

လွ်ပ္စစ္ေခြ်တာဖို႕ အလြန္အေရးျကီးပါတယ္။ ထင္းမီးေသြး ဓါတ္ေငြ႕  (GAS) သံုးျပီး ခ်က္ျပဳတ္တာထက္ လွ်ပ္စစ္မီးဖို သံုးတာက ပိုလြယ္ေနတယ္ေလ။ လ်ပ္စစ္က တယူနစ္ ၃၅ က်ပ္ (US$ 3 cents) ဆိုေတာ့ ထိုင္း တရုပ္ ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုု တယူနစ္ US$ 10 cents ေပးရတယ္။ ျဖဳန္းတီး အဂတိ လိုက္စားတာေတြ ဘယ္. . ခ်က္ျခင္း ျပင္ႏိုင္ပါ့မလဲ။

 ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ အစိုးရက တေျဖးေျဖး ကိုင္တြယ္ေနပါျပီ။ ႏိုင္ငံ တိုးတက္ေစလိုသူမ်ားကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ ကို အသက္ရွည္က်န္းမာဖို႕ ေမတၱာပို႕ ဆုေတာင္းေပးေနျကပါတယ္။ ဒါလဲ လူျကီး အသက္ျကီးသူေတြ ကူညီတဲ့ နည္းလမ္းပါ။ လူငယ္ေတြေတာ့ လက္ေတြ႕ မိမိဘဝ တိုးတက္ဖို႕ ပညာျကိဳးစား အလုပ္ျကိဳးစားၾကေပါ့ေလ။

ႏိုင္ငံေတာ္ပိုက္ဆံ ျခိဳးျခံ ေခၽြတာ တယ္ ဆိုုတာက ...

ကြန္ကရစ္လမ္း ခင္းတာကိုု ရပ္ရြာေတြက ကိုယ္ထူကိုယ္ထလမ္းအျဖစ္ သမတဦးသိန္းစိန္ ေခတ္က စတင္ျကတယ္။ တခ်ိဳ႕ ကြန္ကရစ္လမ္းေတြ အစိုးရ (စည္ပင္ဘတ္ဂ်တ္ ဇီးသီးဗန္းေမွာက္ဆဲ) လမ္းခင္းေပးတယ္။ ခင္းေပးတာ ေကာင္းေပမဲ႕ ကတၱရာ မခင္းေတာ့ ကားဘီး (တာရာ) စားလို႕ ကားျကီး၊ ကားေလး တာယာ ခဏခဏ လဲရတာလဲ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုက္ဆံပဲ မဟုတ္ပါလား။ အလားတူ လွ်ပ္စစ္ အလကားနီးပါး ေစ်းနဲ႕ရတဲ႕ သူေဌးကုမၼဏီျကီးမ်ာ ရံုးခန္း အလုပ္ရံုေတြမွာ အဲကြန္း အျပည့္သံုးေနျကတာလဲ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုက္ဆံမဟုတ္ပါလား။

တိုင္းဦးစီးမႈး အဆင့္ ဌာနဆိုင္ရာဝန္ထမ္းေတြကို ပုဂၢလိကအင္စတီက်ဴးရွင္း စာရင္းစစ္အဖြဲ႕မ်ားက ပိုင္ဆိုင္မႈ စာရင္း စစ္သင့္ေနပါျပီ။ အစိုးရက မစစ္ႏိုင္ေသးရင္ မီဒီယာနဲ႕ ျပည္သူလူထုက ပိုင္ဆိုင္မႈ စစ္ေဆးဖို႕ အခ်ိန္တန္ပါျပီ။ ဆည္ေျမာင္း ၊စည္ပင္၊ ေျမစာရင္၊း ကညန ၊ဆလရ၊ ဆသရ၊ ပညာေရ၊း က်န္းမာေရး စတဲ႕ ဘတ္ဂ်တ္အမ်ားျကီး သံုးရတဲ႕ ဌာနမႈး ၊ တိုင္းအဆင့္ဆို တႏွစ္ လာဘ္လာဘ သိန္း တေသာင္းေလာက္ ရေနပံုရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႕မိသားစုေတြ က စားေသာက္ဆိုင္ ဟိုတယ္ေတြ ဖြင့္။ မလုပ္တတ္ေတာ့ ရႈံး ၊ ကိစၥမရွိပါ။ ရံႈးေနတဲ႕ စားေသာက္ဆိုင္ မပိတ္တမ္း ဖြင့္ထားျပီး ေငြမဲကို ေငြျဖဴလုပ္စားေနတာ မဆန္းပါဘူး။ မူယစ္ေဆး ၊ အရက္ ေရာင္းျပီး သူေဌးျဖစ္ေနသူေတြရဲ႕ ေငြမဲကို ေငြျဖဴလုပ္နည္းေပါ့။ ေငြမဲကို ေငြျဖဴ လုပ္နည္း သိခ်င္ရင္ အခြန္ဌာနက ဝန္ထမ္းကို ထမင္းေကၽြးျပီး ေမးျမန္ႏိုင္ပါတယ္။

မိမိအေနနဲ႕ ျပည္ပမွာ ေငြဝယ္ကြ်န္သာသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာလုပ္ျပီး ျကိဳးစား ေခြ်းႏွီးစာ အနည္းက်ဥ္းစုေဆာင္မိလာလို႕ (စကားခ်ပ္ - ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းေပၚလာတဲ႕ ျမန္မာသူေဌးမ်ားကို မိမိစုေဆာင္းေငြ ေသးေသးေလးဟာ အဖ်ားပင္ မမွီပါ) ဗမာျပည္ကိုု ျပန္လာတယ္။ ပါလာတဲ႕ ေခြ်းႏွီးစာ ေဒၚလာေတြကို ေငြမဲလို႕သတ္မွတ္ခံရတယ္။ (ဒါျမန္မာျပည္ေလ)။ ေငြျဖဴျဖစ္ေအာင္ လာဘ္စား (လာဘ္ေပးရ) တာ မူးယစ္သမားေတြနဲ႕ တန္းတူ အျကံအဖန္ လုပ္ရျပန္တယ္။ ေရးတာေတြ လမ္းလြဲသြားျပီ။ လွ်ပ္စစ္ပဲ ျပန္ေရးပါမယ္။

လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ျကိဳး အႏၱရယ္ရွိလို႕ ျမိဳ႕နယ္စည္ပင္ကို အကူညီေတာင္းေတာ့ ျမိဳ႕နယ္လွ်ပ္စစ္ကို လႊဲခ်တယ္။ လွ်ပ္စစ္ကိုသြားေတာ့ သစ္ေတာဌာန ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရမယ္ ေျပာတယ္။ တမင္ မခက္ခက္ေအာင္ ေဘာလီေဘာပုတ္ ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းထားေတာ့ ပိုက္မေပး ေပးေအာင္ ရစ္တယ္ ညစ္တယ္။ ပိုက္ဆံေပးတာေတာင္ ကိုယ္က ဒူးေထာက္ အညံ႕ခံ အကူညီေတာင္းျပီး၊ သူတို႕ရဲ႕ သစ္ပင္ခုတ္သမားကို ၅ေသာင္း တသိန္းေပးရတယ္။ 

ႏိုင္ငံျခား တိုးတက္ႏိုင္ငံမ်ားမွာလို သစ္ပင္ခုတ္ဝန္ထမ္းေတြ လုုံေလာက္ေအာင္မခန္႔ေသးပါ။ ထိုင္ခံုေပၚ အျမိန္႕သားထိုင္ ကြန္ပဴ်တာပဲ ႏွိပ္တတ္တဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြေတာ့ ယာယီတိုု႔ အျမဲတန္းတိုု႔ ဆိုုျပီး ခန္႔ပါတယ္။ သူတိုု႔ေလးေတြဆီက လူၾကီးေတြအေပၚကိုု “ဂါ” ရင္ ဂါသလိုုမ်ုုိး ျပင္ပ သင္တန္းေတြ တက္ခြင့္ရၾကပါတယ္။ သိပ္ မဂါႏိုုင္ရင္ေတာ့ ၀န္ထမ္းေလ့က်င့္ေရးသင္တန္းတိုု႔ ဘာတိုု႔ ပင္ပန္းတဲ့ သင္တန္းေတြ ပိုု႔ခံရပါတယ္။ 

ဒါေတြ ဘာလိုု႔ ေလ်ာက္ေျပာေနသလဲ ဆိုုေတာ့ လူထုု သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေစဖိုု႔ အစုုိးရက ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ အစုုိးရစာရိတ္ေတြမွာ မလိုုအပ္တာေတြ ယိုုေပါက္ေတြ စားေပါက္ေတြ အားလုုံးကိုု ထိန္းသိမ္း ကန္႔သတ္ဖိုု႔အတြက္ “ျခိဴးျခံ ေခၽြတာေရး” လုုပ္ႏိုုင္သေလာက္ လုုပ္ၾကဖိုု႔ ေန႔တဓူ၀ အျဖစ္ေတြကိုု ထုုတ္ျပေနတာပါ။

နိဂံုး (ကိုးကားခ်က္ႏွင့္ နည္းပညာ)
လွ်ပ္စစ္ ေခြ်တာျခင္းက မိမိပိုက္ဆံ သက္သာေစသလို ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ပိုက္ဆံ ေခြ်တာ ကူညီျခင္းပါ။ စင္ကာပူက ျမန္မာ ၂တန္းေက်ာင္းသားေလးက ပြင့္ေနတဲ႕လွ်ပ္စစ္မီး ကိုယ္တိုင္ခလုပ္ပိတ္ျပီး မီး မပိတ္တဲ႕ မိဘေတြကို ဆံုးမတယ္။ 

“You waste electricity. Our earth forest are and natural resources are damaged by your careless habit . . ” 

“အေဖ မီးမပိတ္ပဲ လွ်ပ္စစ္ ျဖဳန္းတီးတာ ကမာၻ သစ္ေတာနဲ႕ သယံဇာတေတြ ပ်က္စီးတယ္” လို႕ေျပာလာတယ္။ 

အက်င့္ပ်က္ မိဘကို ထိေရာက္စြာ ဆံုးမႏိုင္တာ မိမိသားသမီးပါပဲ။ တနည္းအားျဖင့္ ပညာေရးပါပဲ။ အရင္က ဘတ္ဂ်တ္ရဲ႕ ၂% ေလာက္ပဲ ပညာေရးသံုးရာက အခုဆို ၁၀% ေလာက္ ပညာေရး ဘတ္ဂ်တ္ သံုးေနပါျပီ။ အျမတ္ အလြန္မ်ားတဲ႕ မိုဘိုင္းဖုန္း အခြန္ ၅% ကို ပညာေရးဘတ္ဂ်တ္ထဲထည့္ျပီး ကိုယ့္တပည့္ က်ဴရွင္ျပ လုပ္စားတဲ႕ စနစ္ကို တိုက္ဖ်က္ေနၾကလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။

လွ်ပ္စစ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျကာင္း ေျပာခဲ့ဖူးလွပါျပီ။  ျမန္မာဘတ္ဂ်တ္ရဲ႕ ၂၄% အမ်ားဆံုးရထားတဲ႕ လွ်ပ္စစ္က႑တိုု႔၊ ကန္ထရိုက္လုပ္ဖို႕ စိတ္ဝင္စားသူတိုု႔ဆက္ဖတ္လိုသူမ်ားအတြက္ မိုးမခမွာ ေရးဖူးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါး လင့္ခ္ နဲ႔ အျခားလင့္ခ္ေတြပါ ထည့္လိုက္ပါတယ္။