ေအာင္ေမာ္ဦး ● ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ေျပာတဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတာ္လွန္ေရး
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၈၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၈၊ ၂၀၁၇
“လူသိမ္လူဖ်င္းေတြအတြက္ က်ေနာ္တိုု႔မွာ သူတိုု႔နဲ႔တန္တဲ့ စကားလံုုးမရွိပါဘူး
လူ႔ ယဥ္ေက်းမႈရဲ႕ေေခြးကတက္မွာ သူတိုု႔ရဲ႕မိုုက္မဲမႈေတြနဲ႔သူတိုု႔ အခါခါေသဆံုုး ေနၾကပါလိမ့္မယ္”
က်ေနာ္တို႔ က်င္လည္ေနထိုုင္ရာ လူမႈဝန္းက်င္မွာ လူေတြဘယ္လိုခံစားေနရသလဲ၊ လူေတြ ဘယ္လိုျမင္ၾကသလဲ၊ လူေတြ ဘယ္လို ဆင္ျခင္သံုးသပ္သလဲ စသျဖင့္ သိခ်င္ပါတယ္။ ထို႔အတူ ကိုယ္ျမင္တာ၊ ကိုုယ္ခံစားရတာ၊ ကိုုယ္ဆင္ျခင္သံုုးသပ္တာေတြကိုလည္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုုယ္ေနထုုိင္ရာ ရပ္ရြာအတြင္းမွာသာမက အြန္လိုင္းေပၚကိုလည္း ဝင္ေရာက္ ေလ့လာမိပါတယ္။ ကံဆိုးတဲ့တိုင္းျပည္မွာ လူထက္၊ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈထက္ တဆင့္မက နိမ့္က်ေနၾကတဲ့ လူသိမ္လူဖ်င္းေတြကို မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါဆို ကိုယ္ေကာင္းေအာင္ေန႐ံုအျပင္ ဒီလူေတြကိုေရာ ေကာင္းလာေအာင္ မႀကိဳး စားေတာ့ဘူးလားေပါ့။ ေျပာရတာတင္ကို ေတာ္ေတာ္ခက္သလို လုပ္ဖို႔က ပိုလို႔ေတာင္ မလြယ္လွပါဘူး။
ေကာက္ခ်က္တခုေတာ့ရပါတယ္။ ဒီလိုစိတ္အဆင့္အတန္းရွိသူေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ၊ ဒီလို လူသိမ္လူဖ်င္းေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ ဘယ္လိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဘာသာေရး အဆံုးအမပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လိုေကာင္းမြန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လိုေကာင္းမြန္ တဲ့ အႏုသုခုမပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေဟာသိကံပဲ ျဖစ္ေနမွာပါ။ တန္ဖိုုး၊ စံသတ္မွတ္ခ်က္ဆိုုတာေတြအားလံုုဟာ ကံဆိုးတဲ့တိုင္းျပည္လိုပဲ ကံဆိုးၿမဲ ဆက္ဆိုးေနပါလိမ့္ဦးမယ္။ မလံုျခံဳတဲ့တိုင္းျပည္ဟာလည္း ေနာက္ထပ္ စက္ရပ္သတင္းတပုဒ္ အတက္မခံႏိုင္ေတာ့ေလာက္ေအာင္ ခိုလံႈရာမဲ့လုုိ႔ ေသာက ဗ်ာပါဒေတြနဲ႔ အံု႔ဆိုင္းမႈံမိႈင္းေနပါလိမ့္ဦးမယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ ဒါကိုေျပာတာပါ။ သူ႕ကိုခ်စ္ေန႐ံု၊ သူ႕ကိုေထာက္ခံေန႐ံုနဲ႔ လက္သန္းေတြ တာဝန္ေက်ၿပီလို႔ထင္ေနတာ မွားပါတယ္။ အမွန္တကယ္က သူနဲ႔အတူ ထပ္ခ်ပ္မကြာလိုက္ၿပီး ဒုတိယေတာ္ လွန္ေရး (သို႔) စိတ္ဓာတ္ေတာ္လွန္ေရးကို ဆက္လုပ္ၾကရမွာပါ။ လက္ရွိေရာက္ေနတဲ့ အဆင့္ကေလးမွာတင္ ေက်နပ္ၿပီး ရပ္ေနလိုု႔မရပါဘူး။ အေမစုု၊ အေမစုုဆိုုၿပီး ကုုန္းဆင္းလိုုက္ေနလိုု႔ မရပါဘူး။
အဲဒီ ဒုတိယေတာ္လွန္ေရး (သို႔) စိတ္ဓာတ္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ တခုုတည္းေသာနဲ႔ အေရးအႀကီးဆံုုး စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ ကေတာ့ တလြဲဆံပင္ေကာင္းေနတဲ့ ေတြးေခၚစဥ္းစားပံုေတြကို ေျပာင္းလဲပစ္ၾကဖိုု႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုၾကပါစို႔ ကိုယ့္ဘာသာမွ ကိုယ့္ဘာသာ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိးမွ ကိုယ့္လူမ်ဳိး၊ ကိုယ့္ပါတီမွ ကိုယ့္ပါတီ ဆိုုတဲ့ ေလွနံဓားထစ္ ေတြးေခၚစဥ္းစားပံုမ်ဳိးဟာ ဘာသာစံု၊ လူမ်ဳိးစံု၊ ပါတီစံု ရွိတဲ့တိုင္းျပည္မွာ တကိုယ္ေကာင္းဆန္ရာ၊ က်ဥ္းေျမာင္းလြန္းရာ မေရာက္လြန္းေနဘူးလား ဆိုုတာကိုု စတင္ေတြးေတာစဥ္းစားၾကဖိုု႔ပါ။ ဘယ္သူ႔ေမးခြန္းထုုတ္ရမွန္းမသိတဲ့ အယူအဆတခုုကိုု အမ်ားလက္ခံလိုု႔ လိုုက္လက္ခံရတာ ကိုု ႐ိုုက္သြင္းခံေနရတယ္လိုု႔ေရာ မထင္မိဘူးလား။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီေနရာကေန စၿပီး ေတြးေတာစဥ္းစားၾကည့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာကေန ဆက္ၿပီး ေတြးေတာစဥ္းစားၾကည့္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုုကိုု စတင္လုုပ္ကိုုင္ၿပီဆိုုတာနဲ႔ ခင္ဗ်ား ဟာ အေမစုုနဲ႔ (ေတြးေတာစဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာ) ေတာ္ေတာ္နီးသြားပါၿပီ။
ေနာက္ အဲဒီ ဘာသာစံု၊ လူမ်ဳိးစံု၊ ပါတီစံုဆိုုတာေတြဟာ ငါတိုု႔ႏိုုင္ငံမွာ၊ ငါတိုု႔ၿမိဳ႕မွာ၊ ငါတိုု႔ရပ္ရြာမွာ တကယ္လည္းရွိေနၾကတာပါလားဆိုုတာကိုု လက္ခံေပးလိုုက္ပါ။ အသိအမွတ္ျပဳေပးလိုက္ပါ။ ဒါဆိုု ခင္ဗ်ားဟာ အေမစုုနဲ႔ ပိုုနီးသြားပါၿပီ။ ေနာက္တခါ အဲဒီလိုု လက္ခံေပးလိုုက္တာ၊ အသိအမွတ္ျပဳေပးလိုုက္တာေတြကိုု ေက်ာ္လြန္ၿပီး အဲဒီ ဘာသာ၊ အဲဒီလူမ်ဳိး၊ အဲဒီပါတီေတြကို သူတိုု႔ဟာလည္း ငါတိုု႔နဲ႔ အတူတူပါပဲဆိုုၿပီး တန္းတူ ေနရာေပးလိုက္ပါ။ ဒါဆိုု ခင္ဗ်ားဟာ အေမစုုနား ေရာက္သြားပါၿပီ။ ေနာက္ အဲဒီလိုုတန္းတူေနရာေပးတာအျပင္ အဲဒီဘာသာ၊ အဲဒီလူမ်ဳိး၊ အဲဒီပါတီေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြေကာင္း၊ မဟာမိတ္ေကာင္း တေယာက္အျဖစ္ လက္တြဲေဆာင္႐ြက္လိုက္ပါ။ ဒါဆိုုရင္ ခင္ဗ်ားဟာ အေမစုုနဲ႔ လက္ခ်င္းခ်ိတ္မိသြားပါၿပီ။ ခင္ဗ်ားက သူ႔ ေလာက္ေတာ့ ပညာေတြမတတ္ဘူးေပါ့။ သူ႔ေလာက္ေတာ့ အရည္အခ်င္းေတြ မရွိဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အေမစုုမွာရွိတဲ့ လူသားဆန္မႈ၊ ခင္ဗ်ားမွာရွိသြားၿပီ။ အေမစုုမွာရွိတဲ့ လူစိတ္၊ ခင္ဗ်ားမွာ ရွိသြားၿပီ။ အတုုိခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ခင္ဗ်ား "လူ"ျဖစ္သြား ၿပီေပါ့။
အဲဒီ လူသားဆန္မႈ၊ အဲဒီလူစိတ္ဆိုုတာ တျခားမဟုုတ္ပါဘူး။ လူလူခ်င္း လူလိုုတန္ဖိုုးထား ဆက္ဆံတာကိုု ေျပာတာပါ။ အဲဒီလိုု လူလူခ်င္း လူလိုုတန္ဖိုုးထားတဲ့စိတ္နဲ႔ ခင္ဗ်ားပတ္ဝန္းက်င္ကိုု ျပန္ၾကည့္ၾကည့္လိုုက္ပါ။ အရင္ကထက္ ပိုုလွေနႏိုုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူလူခ်င္း လူလိုုတန္ဖိုုးထားတတ္ဖိုု႔အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ တလြဲဆံပင္ေကာင္း ျဖစ္ေနတဲ့ အစြဲေတြ ကြၽတ္ဖို႔ပါပဲ။ ႐ိုုက္သြင္းခံထားရတာေတြကိုု ဆြဲႏႈတ္ပစ္ဖိုု႔ပါပဲ။
တကယ္လိုု႔ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ အဲဒီထက္ပိုုၿပီး တတ္ႏုုိင္ေသးတယ္ဆိုုရင္ ထပ္ႀကိဳးစားၾကည့္လိုု႔ ရေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ေျပာသလိုု “သင္ပုုန္းေခ်”ဖိုု႔ပါပဲ။ “သင္ပုုန္းေခ်တာလား … ၿပီးခဲ့တာေတြ ေမ့ပစ္လိုုက္၊ ဒါပဲမဟုုတ္လား။ ဒါမ်ား ဘာ ခက္တာမွတ္လိုု႔“ ဆိုုၿပီး လြယ္လြယ္ေျပာလိုု႔ မရပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ကိုု က်ေနာ္တိုု႔ ေထာက္ခံခဲ့ၾကတာ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကတာမဟုုတ္ပါဘူး။ နာမည္ႀကီးေနလိုု႔၊ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေနလိုု႔ ေနာက္ကလိုုက္ရင္ ကိုုက္တယ္ဆိုုၿပီး အေနေခ်ာင္ၿပီးေရာ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ကုုန္းဆင္းလိုုက္ၿပီး ခါေတာ္မီ ေထာက္ခံခဲ့ၾကတာ မဟုုတ္ပါဘူး။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ရဲ႕ “သင္ပုုန္းေခ်ေရးလမ္းစဥ္” ကိုု ေထာက္ခံဖိုု႔ က်ေနာ္တိုု႔ ကိုုယ့္ကုုိယ္ ကိုုယ္ ေမးခြန္းထုုတ္ခဲ့ၾကရတာပါ။ “ငါတိုု႔ ေသခ်ာလား၊ ငါတိုု႔ တကယ္လုုပ္ႏိုုင္လား၊ ငါတိုု႔ လုုပ္သင့္လား” ဆိုုၿပီး ကိုုယ့္ကုုိယ္ကိုုယ္ ေမးခြန္းထုုတ္ခဲ့ၾကရတာပါ။ အဲဒီ “သင္ပုုန္းေခ်ေရး လမ္းစဥ္” ဆိုုတာ အ႐ိုုးစြဲေအာင္စိုုက္ဝင္ေနခဲ့တဲ့ ရာဇဝင္ဆူး (၃) ေခ်ာင္းကိုု ေသြးစိမ္းရွင္ရွင္ထြက္ တဲ့အထိ ကုုိယ့္ကိုုယ္ကိုုယ္ အနာခံၿပီး ဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၾကရတဲ့ အဆံုုးစြန္လိုုက္ေလ်ာမႈကိုု ေျပာတာပါ။ အဲဒီ သင္ပုုန္းေခ်ေရးလမ္းစဥ္ကိုု မတူတဲ့ အုုပ္စု ု(၃) စုုက မတူတဲ့ ပံုုစံ(၃) မ်ဳိးနဲ႔ ကိုုယ္တိုုင္ကိုုယ္က် လုုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကရတာပါ။
ႏိုုင္ငံေရးဟာ ငါတိုု႔နဲ႔မဆုုိင္ဘူး၊ ႏိုုင္ငံေရးစိတ္မဝင္စားဘူး၊ ႏိုုင္ငံေရးနဲ႔ မပတ္သက္ဘူး ဆိုုတဲ့ “အသာေနအုုပ္စုု” ကိုု သူတိုု႔က မပတ္သက္ခ်င္ေသာ္လည္း ႏိုုင္ငံေရးက သူတိုု႔ကိုု သြားပတ္ သက္ပါတယ္။ ဘယ္လိုုပတ္သက္သလဲဆိုုေတာ့ ႏိုုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအေပၚမူတည္ၿပီး သူတိုု႔ဘဝ၊ သူတိုု႔စားဝတ္ေနေရး၊ သူတိုု႔ပညာေရး အစရွိတဲ့ သူတိုု႔ရဲ႕ အသက္ရွင္ ေနထိုုင္မႈပံုုစံ ဟာလည္း မတည္မၿငိမ္၊ မလံုုမၿခံဳနဲ႔ အာမခံခ်က္မဲ့စြာလိုုက္ေျပာင္းေနခဲ့တာပါ။ ဥပမာ သူတိုု႔ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးမွာ ဘြဲ႔ရရင္ ဘာျဖစ္မယ္ဆိုုတဲ့ အာမခံခ်က္မရွိပါဘူး။ သူတိုု႔အိမ္ကိုု ဝရမ္းမပါဘဲ အခ်ိန္မေရြးဝင္ေရာက္ရွာေဖြႏိုုင္သလိုု၊ သူတိုု႔ကိုုလည္း ၾကက္ ကေလးငွက္ကေလးဖမ္းသလိုု ဖမ္းဆီးႏိုုင္ပါတယ္။ သူတိုု႔ကိုုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ပတ္စ္ပိုု႔ (အနီ) ဟာ ႏိုုင္ငံ့အျပင္မွာ ႏွာေခါင္း႐ံႈ႕ခံရပါတယ္။ အဲဒီလိုု ဘဝအာမခံခ်က္နဲ႔ ဘဝလံုုၿခံဳမႈမရွိတဲ့ “ပထမဆူး” ကိုု သူတိုု႔မ်က္ႏွာေတြ ေအာက္ခ်ၿပီး ဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၾကရတာပါ။
ႏိုင္ငံေရး၊ ေတာ္လွန္ေရးလုုပ္ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားျပည္သူေတြပါဝင္တဲ့အုုပ္စုုကေတာ့ ေစာေစာက အသာေနအုုပ္စုုဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၾက တဲ့ ပထမဆူးကိုုလည္း ဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၾကရသလုုိ ဒုုတိယဆူးကိုုလည္း ဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ အဲဒီဒုုတိယဆူးကေတာ့ ပထမဆူးကိုု ႏႈတ္ရတာထက္ အမ်ားႀကီးပိုုနာပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ပံုုစံမ်ဳိးစံုုနဲ႔ ေပးဆပ္ခဲ့ၾကရတဲ့၊ မ်ဳိးဆက္တဆက္ထက္မကလည္း ေပးဆပ္ခဲ့ၾကရတဲ့၊ ေပးဆပ္ေနၾကရဆဲလည္းျဖစ္တဲ့ အညၾတေတြဟာ အဲဒီ ဆူးႏွစ္ေခ်ာင္းစလံုုးကိုု နာနာက်င္က်င္ ဆြဲႏႈတ္ ခဲ့ၾကရတာပါ။ သိုု႔ေသာ္လည္း ဒီအုုပ္စုုက နည္းနည္းလည္း ရစ္တဲ့အုုပ္စုုဆိုုေတာ့ “ခြင့္လႊတ္ႏိုုင္ေပမယ့္ ေမ့မပစ္ႏိုုင္ဘူး” ဆိုုတာကိုုေတာ့ ေျပာျဖစ္ေအာင္ ေျပာၾကပါတယ္။
တတိယအုုပ္စုုကေတာ့ လူမ်ဳိးစံုု တိုုင္းရင္းသားေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူတိုု႔ကေတာ့ အဲဒီသင္ပုုန္းေခ်ေရးလမ္းစဥ္မွာ သူရဲေကာင္း ေတြလိုု႔ ေျပာရမယ့္သူေတြပါ။ တုုိင္းရင္းသားေတြဟာ အသာေနအုုပ္စုုဆြဲႏႈတ္ခဲ့တဲ့ဆူးေရာ၊ ဒီမိုုကရက္တစ္အင္အားစုုေတြ ဆြဲႏႈတ္ခဲ့တဲ့ဆူးေရာ ႏွစ္ခုုစလံုုးကိုု ဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၾကရတဲ့အျပင္ တတိယဆူးတေခ်ာင္းကိုုလည္း ဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၾကရသူေတြပါ။ သူတိုု႔ ႏႈတ္ခဲ့ရတဲ့ တတိယဆူးဟာ ဟိုုးဘိုုးေဘးဘီဘင္ အတီအေတကတည္းက စိုုက္ဝင္ေနခဲ့တဲ့ဆူးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဆူးအ တြက္ သူတိုု႔မာနေတြကိုု သူတိုု႔ ခဝါခ်ခဲ့ၾကရပါလိမ့္မယ္။ သူတိုု႔အတိတ္ကိုု သူတိုု႔ ျပည္ဖံုုးကား ခ်ခဲ့ၾကရပါလိမ့္မယ္။ သူတိုု႔လူမ်ဳိးစုုအတြင္းထဲမွာကိုုတင္ အေတြးအေခၚအရ အႀကီးအက်ယ္လည္း တိုုက္ပြဲဆင္ခဲ့ၾကရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုု ရာဇဝင္ဆူး (၃) ေခ်ာင္းစလံုုးကိုု အႀကီးအက်ယ္တိုုက္ပြဲဆင္ၿပီး ရဲရဲဝ့ံဝ့ံဆြဲႏႈတ္ခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ရဲ႕ “သင္ပုုန္းေခ်ေရးလမ္းစဥ္” ကိုု ယံုုယံုုၾကည္ၾကည္လိုုက္ခဲ့ၾကတဲ့ တိုုင္းရင္းသားေတြကိုု “သူရဲေကာင္း” ေတြလိုု႔ မသတ္မွတ္ၾကရင္ က်ေနာ္တိုု႔ေလာက္ မိုုက္မဲ တဲ့သူ ရွိမွာမဟုုတ္ပါဘူး။
ကဲ … ခင္ဗ်ားေရာ ခင္ဗ်ားကိုုယ္မွာစိုုက္ဝင္ေနတဲ့ ဆူးေတြကိုု ဆြဲႏႈတ္ႏိုုင္ၿပီလား။ ဆြဲႏႈတ္ႏုုိင္ခဲ့ၿပီဆိုုရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ခင္ဗ်ားဟာ သူမ်ားထက္ ပိုုစြန္႔လႊတ္ႏိုုင္တဲ့ မဟာလူသားတေယာက္ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ယဥ္ေက်းတဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ ဟီရိၾသတပၺတရားနဲ႔ ျပည့္စံုုတဲ့ လူသားတေယာက္အျဖစ္ ေခါင္းေမာ့ရင္ေကာ့ၿပီး အသက္ရွင္ ေနထုုိင္ႏုုိင္ပါၿပီ။ ဒါဆိုရင္ ခင္ဗ်ားဟာ ခင္ဗ်ားကိုယ္ခင္ဗ်ား ရွာေဖြေတြ႔ရွိသြားပါၿပီ။
ခ်စ္ၾကည္စြာျဖင့္
ေအာင္ေမာ္ဦး
၃၁၊ ဇန္နဝါရီ၊ ၂ဝ၁၇။
Photo credit : Steve McCurry