ထင္ေအာင္ - ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြက အမွတ္တရအျဖစ္ကေလးမ်ား
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၁၇၊ ၂၀၁၅
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၁၇၊ ၂၀၁၅
၁၉၈၈ ခုႏွစ္က စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းတယ္လို႔ ေၾကျငာၿပီးတဲ့ေနာက္ အမိန္႔ေတြ ေၾကျငာခ်က္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါ တယ္။ ျပည္သူေတြရဲ ႔ဆႏၵျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို က်င္းပေပးပါမယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ပါတီေတြကို ဖဲြ႔စည္းခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကမ႓ာမွာမၾကားဘူးတဲ့ပါတီေတြ ရာေက်ာ္ေအာင္ဖဲြ႔ပါေတာ့တယ္။ ပါတီဖဲြ႔စည္းခြင့္ရတာနဲ႔ အဲဒီေခတ္ က အင္မတန္ရွားပါးရခဲလွတဲ့ ၾကိဳးဖုန္းတလံုးတပ္ဆင္ ခြင့္ရတယ္လို႔ ၾကားဘူးလိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေဖက ဥကၠဌ၊ အေမက ဒုတိယဥကၠဌ၊ သားႀကီးက အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးေတြမိတ္ေဆြေတြက ပါတီဝင္ဆိုၿပီး ပါတီ ဖဲြ႔ၾက ပါေတာ့တယ္။
တကယ္တန္း ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပေတာ့ မဲဆႏၵနယ္တခုမွာမွ ဝင္မေရြးႏိုင္တဲ့ပါတီေတြ အမ်ားႀကီးထြက္လာပါတယ္။ တ ကယ္တန္းၿပိဳင္ရမဲ့ပါတီႏွစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာဆိုရွယ္လစ္ပါတီကို အေမြဆက္ခံထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီရယ္၊ အသစ္ဆက္ဆက္ပါတီ အမ်ိဳးဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့တိုင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔ ပါတီငယ္ေတြ၊ ပုဂၢလိကဝင္ၿပိဳင္သူေတြက ႏိုင္မယ္ထင္တဲ့မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာ ဝင္ၿပိဳင္ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြမစခင္မွာ မဲဆြယ္တရားပဲြ ေတြကို အကန္႔အသတ္ေတြၾကားထဲက လုပ္ရပါတယ္။ ရုပ္ျမင္သံၾကားနဲ႔ ျမန္မာအသံကလည္း ေရေႏြးအိုးတဆူစာ ေဟာ ေျပာခြင့္ကို ေပးခဲ့ပါတယ္။ ပါတီေတြက မဲဆြယ္ပဲြမွာပါတီရဲ ႔ေဆာင္ပုဒ္ေတြကိုသံုးလာၾကပါတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ ျမန္မာစီး ပြားေရးဘဏ္က ေဆာင္ပုဒ္ေလးေၾကာင့္ အလုပ္ျပဳတ္သြားရတဲ့သူေတြလည္းရိွခဲ့ပါတယ္။ ေငြစုဘဏ္ဆိုေတာ့ ေငြစုရေအာင္ “စုႏိုင္မွ ေအးရမည္” စုႏိုင္မွသာ ေနာက္ေရး စိတ္ေအးရမည္ဆိုတဲ့ေဆာင္ပုဒ္ေတြကို တျပည္လံုးက ဘဏ္ေတြမွာကပ္ထား ေတာ့ အျပစ္ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ကိုလည္း တျပည္လံုးက “မမစု” လို႔ေခၚေနတာလည္း အျပစ္ ျဖစ္ရတဲ့အထဲက အခ်က္တခ်က္ျဖစ္ေနမွာပါ။
ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္မယ္ဆိုကထဲက “ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပေရးေကာ္မရွင္” ကုိ ဖဲြ႔စည္းေပးရပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ဥကၠဌကို အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးစြမ္းရည္ ေရြးေကာက္ပဲြအေတြ႔အၾကံဳေတြရိွခဲ့သူ ဘီစီအက္စ္ ဦးဘေ႒းကို တာဝန္ေပးခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းအဆင့္ ေကာ္မရွင္ေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ေကာ္မရွင္ေတြကိုလည္း အရပ္သားေတြနဲ႔သာဖဲြ႔ခဲ့ပါတယ္။ အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပနည္းစနစ္ကို သင္ၾကားေပးထားပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္ကထဲက ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ေရြး ေကာက္ပဲြက်င္းပနည္းေတြကို အိုင္စီအက္ေလာင္းလ်ာေတြကို သင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္လပ္ေရးၿပီးေတာ့လည္း အိုင္စီအက္ ေနရာကို အစားထိုးဝင္လာတဲ့ ဘီစီအက္ေတြကသင္ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလိုလူေတြက ေရြးေကာက္ပဲြတခုကို နည္းစနစ္က် က် သိကၡာရိွရိွ ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေၾကျငာၿပီးခ်ိန္မွာ ျပႆနာေပါင္းစံုတက္တတ္ပါတယ္။ ႏိုင္တဲ့သူကို ရံႈးတဲ့သူက မဲခိုးတယ္လို႔ေျပာကာ တိုင္ၾကားတာေတြက ကမ႓ာအႏွံကေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ၾကားေနရတဲ့အသံပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတိုင္စာေတြတက္လာရင္ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္က ေကာ္မတီထပ္ဖဲြ႔ကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးရပါတယ္။ ေကာ္မတီေတြကို ဘီစီအက္ေတြကိုအားကိုးၿပီး ဖဲြ႔ပါေတာ့တယ္။ ျပႆနာကို တကယ္မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျပလည္ေအာင္စစ္ေပးႏိုင္တာက အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပညာရွင္ ေတြမွျဖစ္ပါတယ္။
စစ္အစိုးရကျပဳလုပ္ေပးေသာ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပခ်ိန္က ေမၿမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္) ရိွစစ္တကၠသိုလ္မွာ ကြၽန္ေတာ္တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ေနရေသာကာလျဖစ္ပါတယ္။ ဘီဘီစီ-ဗီြအိုေအက အသံလႊင့္ခ်က္ေတြကိုနားမေထာင္ရလို႔ သတင္းေတြထြက္ေန ခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာေတာ့ ဘာအမိန္႔မွမထုတ္ထားပါ။ တဦးနဲ႔တဦးသာ နားေထာင္မိရင္ ရာဇဝတ္မႈႀကီးက်ဴးလြန္ သလိုေျပာေနက်ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ပံုမွန္နားေထာင္မိပါတယ္။ သမိုင္း႒ာနက ဆရာတေယာက္ကလည္း သတင္း လာခ်ိန္တိုင္းမွာ လမ္းၾကံဳသလိုလိုနဲ႔ အိမ္မွာသတင္းလာနားေထာင္တတ္ပါတယ္။ ေလးစားစရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဘယ္ပါတီဘယ္ပုဂၢိဳလ္ကိုမွ ေစာ္ကားႏိွမ္ခ်ၿပီး မေျပာၾကတာပါ။ ဘယ္ပါတီက ဘယ္သူကိုမဲေပးပါလို႔ မေျပာပါဘူး။ တစညက စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းတေယာက္ေတာ္ေၾကာင္းေတာ့ မသိမသာ ေျပာတတ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြမဲေပးရမဲ့ မဲရံုေတြကို တပ္ထဲမွာမထားပါဘူး။ တပ္နဲ႔အလွမ္းေဝးတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ လုပ္ထားပါ တယ္။ တပ္မေတာ္သားေတြနဲ႔ အရပ္သားေတြမဲရံုတခု ထဲမဲပံုးတပံုးထဲ အတူတကြမဲေပးရတာပါ။ ေကာ္မရွင္ႀကီးၾကပ္သူေတြက ဥပေဒေတြကို တကယ္နားလည္ၿပီး လိုက္နာတဲ့သူေတြဆိုေတာ့ အားလံုးကိုဥပေဒနဲ႔တရားမွ်တေအာင္လုပ္ထားေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးေတာ့ ကိုယ္မဲဆႏၵျပဳထားသူ မဲဘယ္ေလာက္ရသလဲ သိခ်င္လာၾကျပန္ပါတယ္။ ေရဒီယိုနဲ႔သတင္းစာက ေနအႏိုင္ရသူမ်ားကိုေၾကျငာေပးမဲ့အခ်ိန္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ရတာကလည္း အလုပ္တခုျဖစ္လာပါတယ္။ မဲစာရင္းေတြကိုတရားဝင္ ေၾကျငာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ဆႏၵျပဳခဲ့တဲ့သူက သံုးမဲသာရပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္ရယ္ သူရဲ ႔ဒုတိယအခ်စ္ကေလးရယ္ဆီက ႏွစ္မဲရပါတယ္။ ပထမအခ်စ္နဲ႔ သမီးကေတာင္ ဆႏၵမဲမေပးၾကပါဘူး။ သူတို႔က တတိယမဲေပးသူကို အလြန္သိခ်င္ေနပါတယ္။ အေၾကာင္းဆံုတဲ့ေန႔တေန႔မွာ ကြၽန္ေတာ္က မဲေပးခဲ့တာပါလို႔ေျပာလိုက္ေတာ့ ဝမ္းသာအားရနဲ႔ လက္ဘက္ရည္တိုက္ပါေတာ့ တယ္။ ပထမ အခ်စ္တို႔သားအမိကလည္း မဲေပးခဲ့တာကိုမသိေတာ့ ၾကံဳရင္ၾကံဳသလို ေကြၽးေမြးပါေသးတယ္။
စစ္အစိုးရကက်င္းပေပးတဲ့ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ႀကီးၾကပ္သူေတြက အရပ္သားပညာရွင္ေတြမဲရံုကို တာဝန္ယူရသူေတြကလည္း ဘက္မလိုက္တဲ့ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္သူေတြ မဲေပးသူေတြကလည္း ပညာဉာဏ္နဲ႔စဥ္းစားေတြးေေခၚမဲေပးခဲ့ၾကလို႔ ေရြး ေကာက္ပဲြႀကီးမွာ ျပည္သူေတြလိုလားတဲ့ပါတီက ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းျပသနာေတြကေတာ့ တကမ႓ာလံုးက သိၾကပါ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အဲဒီေရြးေကာက္ပဲြကိုေတာင္ ကမ႓ာကလက္ခံရေအာင္ က်င္းပေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေရြး ေကာက္ပဲြမွာလည္း မဲရံုေတြကို တပ္ထဲမွာမထားပဲ တပ္နဲ႔နီးတဲ့ေနရာက်ယ္က်ယ္မွာ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ကလုပ္တဲ့ အလုပ္ေတြက ရိုးသားပြင့္လင္းမႈမရိွပဲ ဘက္လိုက္မႈေတြျဖစ္ေနသလိုျမင္ေနက်တာေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားရဲ႕အေျပာအဆိုကို ခံေနရတာျဖစ္ပါတယ္။
အရင္တခါက်င္းပသလိုပဲ ဝန္ထမ္းေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ႀကိဳက္ရာပါတီကို မဲေပးႏိုင္ပါတယ္လို႔သာ ေၾကျငာလိုက္ပါ။ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ကို ယံုၾကည္မႈ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တိုးလာမွာေသခ်ာပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ေနသူ ေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပရဟိတေစာင့္ၾကည့္ေနသူေတြကိုပါ မဲရံုအတြင္းနဲ႔ မဲေရတြက္တာကိုေလ့လာခြင့္ေပးရင္ ေနာက္ထပ္ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တိုးလာမွာပါ။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္းကစာနယ္ဇင္းသမားေတြအားလံုးကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းယူ ခြင့္ ေရးသားခြင့္ေပးမယ္ဆို ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ထပ္တက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတာင္ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲတိုးပါေသးတယ္။ အစက ယံုၾကည္မႈနဲ႔ေပါင္းလိုက္ရင္ အနည္းဆံုး ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေတာ့ရမွာပါ။
ျပည္သူေတြဆႏၵနဲ႔အညီ ပညာတတ္ပညာရွင္ေတြပါတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေကာင္းေတြရေအာင္ ျပည္သူေတြက မဲစာရင္း ပါ မပါစစ္ေဆးၾကပါ။ မဲစာရင္းပါခဲ့တာ ေသခ်ာၿပီဆိုပါက မဲေပးရမဲ့ေန႔မွာ မပ်က္မကြက္ ပယ္မဲမျဖစ္ေအာင္ မဲထည့္ ၾကပါ။ မဲေရတြက္ခ်ိန္မွာ မသမာမႈေတြမလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ဟန္႔တားေပးၾကပါ။ အရင္ေရြးေကာက္ပဲြက ႀကိဳတင္မဲကို အားထား သူေတြရဲ႕ ႀကိဳတင္မဲကိုမဲမေရတြက္မီွသိေအာင္ေၾကျငာခိုင္းပါ။ မဲေရၿပီးဆံုးခ်ိန္မွာ မဲဆႏၵေပးႏိုင္သူအေရအတြက္ မဲလာေပးသူ အေရအတြက္နဲ႔ မဲလာမေပးသူမေရအတြက္ေတြ ကိုက္ မကိုက္ စစ္ေဆးရပါမယ္။ စစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာ သတိေတာ့ထားရ ပါမယ္။ သာယာဝတီမွာေကာ ပါတီဌာနႀကီးတခုမွာလိုေရာ ျပႆနာနာေျဖရွင္းခ်ိန္မွာ ရဲေတြေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါ ေပမဲ့ အီးယူကသင္ေပးထားတဲ့အတိုင္းလုပ္မွာဆိုေတာ့ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ တရားရံုးၾကမွ ေတြ႔ၾကတာေပါ့။
ထင္ေအာင္
၁၅/၈/၂၀၁၅