 |
| ပန္းခ်ီ - M Soe Lwin |
ေမာင္တူး - ျပည္သူ႕စာေရးဆရာႀကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ အမွတ္တရ
(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၅
လူတေယာက္ရဲ့ တန္ဖိုးဟာ သူ ျဖတ္သန္းေက်ာ္လႊားေနတဲ့ ေခတ္ႀကီးက သူ ့ပုခံုးေပၚ တင္ေပးလိုက္တဲ့ သမိုင္းတာ၀န္ကို သူဘယ္ေလာက္ သယ္ပိုးထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ တိုင္းရမွာပဲ။ (ဆရာဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ မကြယ္လြန္မီ သားအား မွာၾကားခ်က္)
ေအာက္တိုဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၅ ေန႔ဟာ ျပည္သူ႔စာေရးဆရာႀကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၃၇ ႏွစ္ေျမာက္္ပါ။ သူဟာ ၀တၳဳနဲ႔ လံုးျခင္း စာအုပ္ ၇၇ အုပ္ေရးသားခဲ့သူ၊ လူထုႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ သတင္းစာဆရာ၊ အယ္ဒီတာ၊ သမိုင္း ပညာရွင္ စတဲ့ စတဲ့ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြနဲ႔ ၾကြယ္၀ခဲ့သူတဦး မဟုတ္ပါလား။
စာေရးဆရာေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ကေလာင္အမည္ေပးတဲ့အခါ ေမြးဖြား ဇာတိ ျမိဳ႔ရြာေဒသကိုလိုက္ အမည္ေပးတတ္ၾကသလို ၾကီးျပင္းလာမွ ပညာသင္ယူတဲ့ေဒသ ျမိဳ႔ရြာေတြကို စြဲယူျပီး ကေလာင္ အမည္ယူၾကတာလည္းရွိပါရဲ့။ ပဲခူးဇာတိ ေမာင္တင္ဦးဟာ ပညာသင္ယူ ၾကီးျပင္းခဲ့တဲ့ ဗန္းေမာ္ျမိဳ႕ကို စြဲယူလိုက္ျပီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ျဖစ္လာတာပါ။
အမည္ရင္း (ေမာင္တင္ဦး) ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ကို ဖခင္ တရားေဟာဆရာ ခ်င္းလူမ်ိဳး ဦးေမာင္ေန နဲ႔ ပဲခူးျမိဳ႔သူ ေဒၚေစာျမိဳင္တို႔က ၁၉၂၀ ျပည့္ ဇြန္လ ၉ ရက္၊ စေနေန႔က ပဲခူးမွာေမြးခဲ့ေၾကာင္း ဆရာေက်ာ္သန္းျမင့္ (ဗန္းေမာ္)က ေရးသားထားခဲ့ပါတယ္။ ဖခင္ ခ်င္း ႏွစ္ခ်င္း တရားေဟာဆရာရဲ့ တာ၀န္က်ရာ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူ၊ ဗန္းေမာ္ျမိဳ႔ေတြမွာ ပညာသင္ခဲ့ရသူ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသား ဘ၀ကတည္းက ဂ်ာနယ္၊ စာေစာင္နဲ႔ မဂၢဇင္းတခ်ဳိ႕မွာ ၀တၱဳတိုေတြ ေရးေနပါၿပီ။ ဒီအခ်ိန္ကတည္းက မာ့က္စ္ လီနင္၀ါဒ အေတြးအေခၚနဲ႔ ေခတ္ေရွ႕ေျပး စာေပ အေတြးအျမင္ေတြ အရြယ္နဲ႔မလိုက္ေအာင္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္မွာ ရွိေနျပီလို႔ ဆရာေက်ာ္သန္းျမင့္ (ဗန္းေမာ္)က ဆိုခဲ့ပါတယ္။
အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူေတြေရွ႕က အလံ ေ၀ွ႕ယမ္းေနတဲ့ စာေပေခါင္းေဆာင္ စာေရးဆရာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္။
ဒါကေတာ့ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ကြယ္လြန္ ႏွစ္ ၂၀ ျပည့္မွာ ဆရာတင္မိုး ေရးခဲ့တဲ့ ဂုဏ္ျပဳကဗ်ာ အစပုဒ္ပါ။
ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ၁၃၀၀ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုမွာလည္း ဗန္းေမာ္္ကေန ေက်ာင္းသား ဘ၀နဲ႔ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ႏုိင္ငံေရး အေတြးအေခၚမွာ ေရွ႕ေျပးေနသူ လို ့ဆိုရပါမယ္။ ဖက္ဆစ္ကိုတိုက္ဖို႔ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ျပန္မ၀င္ခင္ကပဲ ဖက္ဆစ္ကို တိုက္ရမယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ရွိထားသူ။ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ တပ္ ဗိုလ္သင္တန္းကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ (ရိုးမတိုက္ပြဲ) နဲ႔ (လြမ္းရစ္ေတာ့သက္လွယ္ရယ္) လံုးခ်င္း ၀တၱဳၾကီးေတြဟာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ့ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးသမားဘ၀ အေတြ႔အၾကံဳေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚခင္ဦးနဲ႔ ဗန္းေမာ္မွာ လက္ထပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္ ၁၉၄၂-၄၅ မွာ သူဟာ ျပည္ျမိဳ႔မွာ သစ္ေတာ၀န္ေထာက္လုပ္ခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္း ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္၊ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္တို႔မွာ အမႈထမ္းခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ့ (ဘုန္းေမာင့္တေယာက္ထဲရယ္) ပထမဆံုး လံုးခ်င္း ၀တၳဳႀကီးကို လြတ္လပ္ေရး မရခင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ျပီးပါျပီ။ ဒီမွာပဲ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ကေလာင္ကို ယူလိုက္္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္က်မွ သစ္လုပ္ငန္းကို စြန္႔ပစ္ျပီး စာေပေလာကကို ၀င္ဘို ့ျပည္ျမိဳ႔ကေန ရန္ကုန္ ေျပာင္းလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ မွာ ကိုယ္တိုင္ ဦးစီး အယ္ဒီတာ အျဖစ္ လင္းယုန္ဂ်ာနယ္ကို ထုတ္ခဲ့သလို ေနာက္တႏွစ္က်ေတာ့ လင္းယုန္သတင္းစာကို ထုတ္ေနပါျပီ။ လင္းယုန္သတင္းစာ အာေဘာ္ခန္း ကေန ဖဆပလ အစိုးရရဲ့ကေမာက္ကမ လုပ္ရပ္ေတြကို ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ ေကာင္းလြန္း (ျပင္းလြန္း) တာေၾကာင့္ မၾကာခဏ ေထာင္ထဲေရာက္ေလ့ရွိသူ နရသိန္ အက်ဥ္းသားလည္း ျဖစ္ေနခဲ့တယ္ဆိုပါတယ္။
လင္းယုန္ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာေတြကို ထုတ္ေ၀ခဲ့လို႔ လင္းယုန္ၾကီးလိုလည္း ဂုဏ္ျပဳ၊ ကင္ပြန္းတပ္ အသိအမွတ္ျပဳ အေခၚေ၀ၚခံရသူ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ ၀တၳဳေတြလည္း အေရးမရပ္ခဲ့ပါဘူး။ သူ႕ရဲ့ (သူပုန္ႀကီး)၊ (အေမ)၊ (ျပည္ေတာ္သာခင္ခင္ႀကီး) စတဲ့ လူထု တိုက္ပြဲ အေျခခံ ၀တၳဳၾကီးေတြေၾကာင့္ နာမည္ေက်ာ္ ပုဒ္မ ၅ ည နဲ႔ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ အဖမ္းခံရပါတယ္။ ဒီလို အဖမ္းခံရတိုင္းလဲ ေထာင္ထဲမွာ အခ်ိန္ၾကာတတ္ျပီး ကၽြန္းအပို ့ခံခဲ့ရလို ့ကိုကိုးကၽြန္း ရက္ ၄၀ အစာငတ္ခံ တိုက္ပြဲကိုပါ သတၱိရွိရွိ ဂုဏ္ေရာင္ေျပာင္္္္္္္ေျပာင္ ပါ၀င္တိုက္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။
လင္းယုန္ရဲ့အေတာင္ပံရိုက္ခ်ိဳးဖို႔
ကိုကိုးကၽြန္းနဲ႔ အက်ဥ္းေထာင္
ပင္လယ္ေက်ာက္ေဆာင္နဲ႔ လိႈင္း
မုန္တိုင္းေတြ ၾကားထဲမွာ
ရဲရင့္စြာေခါင္းေဆာင္
အဲ့ဒါ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္။ (တင္မိုး)
တကယ္တန္းက က်ေနာ္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္အေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း မသိခဲ့ပါ။ သူ ့နာမည္ကေတာ့ နားထဲၾကားေနခဲ့တယ္။ ၾကားရတဲ့ အေၾကာင္းက ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္နဲ႔ ကိုကိုးကၽြန္းမွာ အတူေနခဲ့ရသူ ရန္ၾကီးေအာင္ ဦးစိန္၀င္း (သံုးခြ) နဲ႔ က်ေနာ္က အိမ္ခ်င္းကပ္ နီးစပ္ ခဲ့တာမို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
“ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ အသက္ ၅၀ ျဖစ္ေနေပမယ့္ ကၽြန္း အစာငတ္ခံပြဲမွာပါခဲ့တာကြ၊ သူက စာေရးလဲေကာင္း၊ သံုးသပ္ခ်က္လဲေကာင္း၊ ယံုၾကည္ခ်က္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မစြန္႔ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ခဏခဏ အဖမ္းခံရတာ။ ” ဆိုျပီး ဦးစိန္၀င္းက ေျပာခဲ့ဘူးပါတယ္။ သံုးခြမွာေနသူ ဦးစိန္၀င္းဟာ ရန္ကုန္ေရာက္တိုင္း ဗန္ေမာ္တင္ေအာင္နဲ႔ သြားေတြ႕တတ္တယ္။ တခါက ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္နဲ႔ သြားေတြ႔ဖို႕ လုပ္ေနတုန္း ကိုတင္ေအာင္ကို ေထာက္လွမ္းေရးက ဆြဲသြားလို႔ မသြားျဖစ္ေတာ့ဘူး ဆိုတာမ်ိဳးလဲ ၾကားခဲ့ဘူးတယ္။ အဲ့ဒီ ကၽြန္းက်ဖက္ ဦးစိန္၀င္းရဲ့အိမ္ စာအုပ္ဗီဒီုႀကီးထဲကပဲ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ့ “ လြမ္းရစ္ေတာ့သက္လွယ္ရယ္” “ရိုးမတိုက္ပြဲ” “ပန္းေ၀ေ၀” “ ၿမိဳင္ ” စတဲ့ စာအုပ္ေတြ ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တာပါ။
ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ့ စာေပၾသဇာ ၾကီးမားခဲ့ပံုကို ဗြီဒီယို အင္တာဗ်ဴးအတြင္း စာေရးဆရာမ မ၀င့္ (ျမစ္ငယ္)က အခုလို ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
“ စာဖတ္အားေကာင္းယံု၊ ၀ါသနာပါယံုနဲ႔ စာေရးဆရာ မျဖစ္ပါဘူး။ က်မကို စာေရးဖို႔ စိတ္ထက္သန္ေအာင္ အား ေမြး ေပးခဲ့သူ ဆရာေတြထဲမွာ ဆရာႀကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ပါ ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ့ - ျမိဳင္ ၀တၳဳကို ႏွစ္သက္ျပီး ဒီထဲက ဇတ္လိုက္ ကိုတင္ဦးလို ေယာက္်ားမ်ိဳးကို လိုလားခဲ့တဲ့အထိ သူ႔ စာေပေတြ ကို စြဲလမ္း အတုယူခဲ့ပါတယ္။ ” အလားတူ ကြယ္လြန္သူ ဆရာမ မိုးမိုး (အင္းယ်ား) ကလဲ “ ျမိဳင္ ” ၀တၳဳ အေပၚ မ၀င့္ (ျမစ္ငယ္) နဲ႔ သေဘာထား တူတယ္ဆိုတာကို ေျပာျပခဲ့ဘူးေၾကာင္း ဆရာမ မ၀င့္က အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ေနာင္မ်ိဳးဆက္သစ္ မိန္းကေလးေတြကိုလဲ “ ျမိဳင္” ၀တၳဳကို ဖတ္ရႈျပီး အတုယူၾကဘို ့တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
အမိုက္ေမွာင္ဆံုး ကာလေတြမွာ
ထြန္းပလာခဲ့တဲ့စာေပၾကယ္နီေရာင္
အဲ့ဒါ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္. . .။ (တင္မိုး)
ဆရာၾကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ (၁၉၂၀ - ၁၉၇၈) ဟာ အခုအထိ ရွိမယ္ဆိုရင္ ၉၅ ႏွစ္ ျဖစ္မွာပါ။ လာမဲ့ ၂၀၂၀ မွာဆို ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ ေရာက္ပါေတာ့မယ္။ အခုန ေျပာခဲ့ၾကတဲ့ ” ျမိဳင္” အပါအ၀င္ ပင္ကိုယ္ေရး စာအုပ္ ၇၇ အုပ္ ေရးသား ထုတ္ေ၀ခဲ့တာကို အစပိုင္းက ေျပာခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ပင္ကိုယ္ေရး စာအုပ္မ်ား
၁။ လြမ္းရစ္ေတာ့သက္လွယ္ - ေမတၱာရိပ္ျမံဳစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၄၈)
၂။ ဤလူ႔ရိပ္ျမံဳ - နႏၷာ စာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၀)
၃။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္၏ ဘ၀သံသရာ မၾကင္ရမယ့္ - ကိုယ့္ရဲေဘာ္ေနေအာင္၏ဘယ္္္္္္္္္္၀ယ္မွန္းလွမ္းႏိႈင္ၿပီ (၁၉၅၀)
၄။ ေဒါက္တာေရခ်မ္း - စာသဘင္တိုက္၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၀)
၅။ ခင္မမၾကဴ - ျပည္သူအလင္းစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၁)
၆။ ေငြႏွင္းမံႈမံႈ - ျမင့္မိုရ္ စာအုပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၁)
၇။ သူပုန္ႀကီး - ေရာင္နီဦးစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၂)
၈။ ျပည္ေတာ္သာခင္ခင္ဦး - ေရာင္နီဦးစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၂)
၉။ ျပန္ႀကံဳေတြ႔ရပါၿပီ။ - ျငိမ္းစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၅)
၁၀။ မခင္နီႏွင့္ လက္ေရြးစင္ ၀တၳဳမ်ား - သီတာေအးပံုႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၇)
၁၁။ ေမာင့္သက္လွယ္ - ျမန္မာျပည္စာအုပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၇)
၁၂။ မုန္တိုင္းကထန္ - ၿမိဳ႕မစာနယ္ဇင္းျဖန္႔ခ်ိေရးဌာန၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၇)
၁၃။ ေခ်ာကလက္ဗိုလ္ႀကီး - ျပည္္သူအလင္းစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၅၉)
၁၄။ ငၾသ -ေက်ာ္ဦးစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၆၁)
၁၅။ တတိယကမၻာစစ္ႀကီး ျဖစ္မည္ေလာ -ေက်ာ္ဦးစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၆၁)
၁၆။ ႏွလံုးသားေမတၱာမ်က္ရည္တို႔အေၾကာင္း - ခ်ဳိးျဖဴစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၆၁)
၁၇။ မမထား - ရႊင္ၾကည္ၾကည္၊ ရန္ကုန္ (၁၉၆၁)
၁၈။ ေမာင္လြမ္းေ၀ - ျမင့္မိုရ္စာအုပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္ (၁၉၆၁)
၁၉။ မမႀကီး - ျမင့္မိုရ္စာအုပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္ (၁၉၆၁)
၂၀။ ျမေကသီ - ျပည္သူအလင္းစာေပ၊ ရန္ကုန္ (၁၉၆၁)
၂၁။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သမိုင္း - ရႈမ၀စာေပတိုက္ (၁၉၆၁)
၂၂။ ေမွာင္ထဲကကဗ်ာတပုဒ္ - စိန္ရတနာတိုက္ (၁၉၆၁)
၂၃။ ေလာျပႆနာ - ျပည္သူအလင္း (၁၉၆၁)
၂၄။ ျဖစ္ေလရာဘ၀၀ယ္ - ျပည္သူအလင္း (၁၉၆၁)
၂၅။ ဘုန္းေမာင္တေယာက္ထဲရယ္ - စာပန္းခ်ီတိုက္ ( စ - အႀကိမ္ ၁၉၆၁)
၂၆။ အခ်စ္ႏွင့္စစ္ - ေခတ္ျမန္မာ စာေပတိုက္ (၁၉၆၂)
၂၇။ မုန္တိုင္းထဲက ကဗ်ာရွင္ ေရာင္နီဦးဆီ - ဂ်ိဳးျဖဴစာေပ (၁၉၆၂)
၂၈။ မုန္းေမ့မွာစိုးလွသည္ - ယမံုနာစာေပ (၁၉၆၂)
၂၉။ ဘုန္းေမာင့္ေမတၱာ - စာပန္းခ်ီတိုက္ (၁၉၆၂)
၃၀။ ပန္းမ်ားပြင့္ေသာညတည - ရႊင္ၾကည္ၾကည္စာေပ (၁၉၆၂)
၃၁။ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးႏွင့္ဘာလင္အေရးေတာ္ပံု - ျပည္သူအလင္းစာေပ (၁၉၆၂)
၃၂။ ဆိုရွယ္လစ္ဋီကာ - ပင္းယစာေပ (၁၉၆၂)
၃၃။ ခ်စ္အဏၰ၀ါေဘြ - ရႈမ၀ပံုႏွိပ္တိုက္ (၁၉၆၂)
၃၄။ ၀မ္းနည္း၀မ္းသာ - ျမစာေပ၊ ဒု အႀကိမ္ (၁၉၆၂)
၃၅။ ရဲေဘာ္ေအာင္ဒင္ - ရႈမ၀စာအုပ္တိုက္၊ (၁၉၆၂)
၃၆။ ကၽြန္ေတာ္ - ဂ်ိဳးျဖဴစာေပ (၁၉၆၃)
၃၇။ ဆိုရွယ္လစ္အဘိဓါန္ - ပင္းယစာေပ (၁၉၆၃)
၃၈။ တရုပ္- ဆိုဗီယက္ အေရးေတာ္ပံု - ျပည္သူအလင္း (၁၉၆၃)
၃၉။ ဖုန္းေမ့ေလသလား - ျမစာေပ (၁၉၆၃)
၄၀။ မခင္နီႏွင့္ ၀ါးရမ္းေျပးအုန္းေဖ - ၀င္းေမာင္ဦးစာေပျဖန္႔ခ်ိေရး၊ တ-ႀကိမ္ (၁၉၆၃)
၄၁။ ရိုးမတိုက္ပြဲ - ဆန္းစာေပ (၁၉၆၃)
၄၂။ ေရႊဥၾသ - ယမံုနာစာေပ (၁၉၆၃)
၄၃။ လူ႔ေအာက္ကလူ (သို႔) အညၾတၾကက္ေတာ - အလိမၼာစာေပ (၁၉၆၄)
၄၄။ ေမာင့္ေမတၱာ - ရန္ပံုခြင္းစာေပ၊ တ- အၾကိမ္ (၁၉၆၅)
၄၅။ ျမိဳင္ - ယမံုနာစာေပ (၁၉၆၅)
၄၆။ မိုးေတာင္ကခ်ံဳး - ျပည္ေတာ္ၾကက္သေရပံုႏွိပ္တိုက္ (၁၉၆၇)
၄၇။ မုန္တိုင္းထဲကလူ - ယမံုနာစာေပ (၁၉၆၇)
၄၈။ မိေအး - ရတနာသခၤစာေပ (၁၉၇၂)
၄၉။ ျမန္မာမ်ဳိးခ်စ္ေျပာက္က်ားေခါင္းေဆာင္ႀကီးငျမတ္ထြန္း ႏွင့္ ၀တၳဳရွည္ႏွစ္ပုဒ္-ပုဂံ(၁၉၇၂)
၅၀။ ေရႊျပည္ေတာ္ေမွ်ာ္တိုင္းေ၀း - ပေဒသရာဇာစာေပ (၁၉၇၂)
၅၁။ အဘမိုးေက်ာ္ - ဂုဏ္တန္၀င္းစာေပ (၁၉၇၃)
၅၂။ ေဟ၀န္ပန္းျမိဳင္ - မိုးစႏၵာစာေပ (၁၉၇၃)
၅၃။ ျမစ္ဧရာေပၚ၀ယ္ - သင့္ စာေပ (၁၉၇၃)
၅၄။ ျမရင္မ - ဆန္းညြန္႔ဦး စာေပ (၁၉၇၃)
၅၅။ ေဒါက္တာလြမ္းေ၀ - ျပည္သူ႔အလင္းစာေပ (၁၉၇၃)
၅၆။ ပုဂံေရႊျပည္ - သင့္စာေပ (၁၉၇၄)
၅၇။ ေမခင္ - ယမံုနာစာေပ (၁၉၇၄)
၅၈။ မင္းျပစ္မင္းဒဏ္ - ျပည္လံုးကၽြတ္ျဖန္ခိ်ေရး (၁၉၇၄)
၅၉။ သဘာ၀သိပၸံ တေစ့တေစာင္းေလ့လာျခင္း - သင့္စာေပ (၁၉၇၄)
၆၀။ အႏုစႀကၤာ၀ဠာႏွင့္ မဟာစႀကၤာ၀ဠာ - လူငယ္စာေပ၊ မႏၱေလး (၁၉၇၄)
၆၁။ ေၾကးစား - အင္ၾကင္းျမိဳင္စာေပ (၁၉၇၅)
၆၂။ ပန္းေ၀ေ၀ - ျပည္သူ႔အလင္းစာေပ (၁၉၇၅)
၆၃။ သဘာ၀ ၀တၳဳ (၁) - လူငယ္စာေပ၊ မႏၱေလး (၁၉၇၆)
၆၄။ ကမၻာ့နူိင္ငံၾကီးမ်ားႏွင့္ တတိယကမၻာ - ေရႊေက်းစာေပ (၁၉၇၆)
၆၅။ သူ႔ဇာတ္ေကာင္ သူ႔၀တၳဳႏွင့္ သူ႔စာေရးဆရာ - ေရႊအိုးစာေပ (၁၉၇၇)
၆၆။ ရုပ္ကမၻာ - လင္းယုန္စာေပ (၁၉၇၈)
၆၇။ ပါေမာကၡ အုန္းေက်ာ္ႏွင့္ လမ္းဘယ္မျမင္ - ဂ်ိဳးျဖဴစာေပ (၁၉)
၆၈။ ဆန္႔က်င္ဖက္္၏ သမီးပ်ိဳ - ဂ်ိဳးျဖဴစာေပ၊ ဒု- အၾကိမ္ (၁၉)
၆၉။ ညိဳ၀ါေရႊႏွင့္ လက္ေရြးစင္၀တၳဳတိုမ်ား - စာနယ္ဇင္းျဖန္႔ခ်ိေရး (၁၉ )
၇၀။ အေမ - လင္းယုန္စာေပ (၁၉၅)
၇၁။ သင္းရနံ႔လိႈင္ - ထြန္းလင္းစာေပ (၁၉၈)
၇၂။ ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း (၁၉၆၄)
၇၃။ ဂ်က္လန္ဒန္ သူ႔ဘ၀ သူ႔စာေပ - ပန္းရိုင္းေျမ (၁၉၉၅)
၇၄။ ေအ- ပီ ခ်က္ေကာ့ဖ္ ၀တၳဳတိုမ်ား - ေက်ာ္လင္းစာေပ (၁၉၅၆)
၇၅။ တာရာစ္ဘူလာဘာ - ေက်ာ္လင္း စာနယ္ဇင္း (၁၉၅၇)
၇၆။ ေသလွ်င္ေျမႀကီး - ယမံုနာစာေပ (၁၉၆၄)
၇၇။ အိုင္းစတိုင္းႏွင့္သူ၏ဓမၼတရား - မံုေရြးစာအုပ္တိုက္ (၁၉၉၀)
သူ႔ရဲ့ ပင္ကိုယ္ေရး ၇၇ အုပ္စာရင္း စာအုပ္ေခါင္းစဥ္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ယံုနဲ႔ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုတာ ရိပ္မိနိုင္ပါတယ္။ ကၽြန္းက်ဖက္ လူထုစိန္၀င္းကေတာ့ “ ဆရာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ စာေရးအေကာင္းႀကီးမဟုတ္ပါ။ ၀တၳဳ ေရးသားျခင္း အတတ္ပညာ႐ႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ ဆရာ့ထက္ ကိုး၊ ဆယ္ဆသာတဲ့ စာေရးဆရာေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိပါတယ္။ ဆရာ့၀တၳဳေတြ အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပ်င္းစရာ ေကာင္းပါတယ္။ တခ်ိဳ႔ဆိုရင္ ၀တၳဳနဲ႔မတူပဲ ႏိုင္ငံေရးေၾကညာစာတမ္းနဲ႔ တူေနတာ မ်ိဳးေတာင္ ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြက မၿငိဳျငင္ပါဘူး။ ဆရာ့စာေတြကို မက္မက္ေမာေမာ ဖတ္ေနၾကျမဲ ျဖစ္တယ္။ ဆရာ့ကိုလဲ ခ်စ္ခင္ေလးစား ၾကည္ညိဳျမဲ ျဖစ္တယ္။ ေဟာ... အခု ဆရာမ႐ွိေတာ့တာေတာင္ အေတာ္ၾကာၿပီ။ ဆရာ့စာဖတ္ပရိသတ္ေတြက ခ်စ္ဆဲ၊ လြမ္းဆဲ၊ ေလးစားၾကည္ညိဳဆဲ၊ ဆရာ့အမွတ္တရပြဲေတြ လုပ္ဆဲ လုပ္ျမဲပါပဲ။ အဲဒါ ဘာ့ေၾကာင့္ပါလဲ။
႐ွည္႐ွည္ေ၀းေ၀း အေျဖ႐ွာေနစရာ မလိုပါဘူး။ စာေရးမေကာင္းေပမယ့္ ဆရာဟာ စာေကာင္းေရးသူ ျဖစ္လို႔ပါ။ ဆရာေရးခဲ့သမွ် စာေတြမွာ တအုပ္မွ စာဖတ္ပရိသတ္ ျပည္သူလူထုကို ထိခိုက္နစ္နာေစတဲ့ စာမ်ိဳး မပါပါဘူး။ စာဖတ္ပရိသတ္ ျပည္သူလူထုကို ဆရာဘယ္ေတာ့မွ မေစာ္ကားပါဘူး။ ဆရာဟာ သူတကိုယ္ ေကာင္းစားေရးအတြက္ စာဖတ္ပရိသတ္ ျပည္သူလူထုကို ဘယ္တုန္းကမွ သစၥာ မေဖာက္ခဲ့ပါဘူး။ ဆရာ့ဘ၀ တေလွ်ာက္လံုးမွာ ဆရာဟာ ျပည္သူလူထုနဲ႔အတူ ႐ွိခဲ့ပါတယ္။ ဆရာက ျပည္သူကိုခ်စ္လို႔ ျပည္သူက ဆရာ့ကို ခ်စ္တာပါ။ စာေရးမေကာင္းေပမယ့္ စာေကာင္းေတြေရးလို႔ ျပည္သူက ဆရာ့ကို ခ်စ္တာပါ။ ျပည္သူခ်စ္တဲ့ ဆရာ့နာမည္ဟာ ျပည္သူေတြၾကားမွာ အျမဲ ႐ွိေနမွာပါ။ ျပည္သူခ်စ္တဲ့ဆရာ ဘယ္ေတာ့မွ မေသပါ။ ” ဆိုျပီး ပိေတာက္ပြင့္သစ္မဂၢဇင္း၊ အမွတ္ (၁၉)၊ စက္တင္ဘာ ၂၀၀၈ မွာေရးခဲ့ပါတယ္။
ကေလာင္ခြဲ ၁၃ ခု နဲ႔ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္
ဆီမီးခြက္၊ တင္ဦး၊ ေမာင္တင္ေအာင္၊ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္၊ တင္ေအာင္ (ဟိုက္စကူးေက်ာင္းသား)၊ ဦးတင္ေအာင္ (အယ္ဒီတာ)၊ ထြန္းလင္း၊ မဟာေအာင္၊ ေမာင္ေမာင္လတ္၊ ေမာင္ေရခ်မ္း၊ လင္းယုန္၊ လင္းယုန္ (ဗမာႏိုင္ငံ)၊ ေမာင္ေအးသြင္ စသျဖင္ ကေလာင္အမည္ ၁၃ ခုကို သံုးခဲ့ပါတယ္။ ရႈမ၀ဦးေက်ာ္ ရာျပည့္ အမွတ္တရ ေဆာင္းပါးကို ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္္္္္္္္က ေရးသားရာမွာ ဦးေက်ာ္က သူ႔ကို ေမာင္ေအးသြင္ လို႔ ေခၚေၾကာင္း ထည့္ေရးထားတာဖတ္ရဘူးပါတယ္။ မဟာေအာင္ ကေလာင္ခြဲကိုေတာ့ မဟာေဆြကို အားက်ျပီး ေပးခဲ့တာျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ စာေရးဆရာ ေက်ာ္သန္းျမင့္ (ဗန္းေမာ္္) က ေရးခဲ့ဘူးပါတယ္။ အခုဆို ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာလ ၂၃ ရက္က ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၃၇ ႏွစ္ ေျမာက္ပါ။
ေသျခင္းသည္မဆန္း၊ ပန္းတပြင့္ေၾကြ
ေလတေ၀ွ႔တိုက္၊ ႏွင္းတျပိဳက္က်််
တဘ၀လွ်င္၊ ခဏပင္တည့္
အသင္ထာ၀ရ၊ လူ႔ေလာကမွ
လံုး၀ ေပ်ာက္ဆံုးသြားျခင္း မဟုတ္ပါ။ (ေဒါင္းႏြယ္ေဆြ)
ကြယ္လြန္ျခင္း ၃၇ ႏွစ္ေျမာက္ အမွတ္တရ မႏၱေလးက ဆရာညီပုေလးနဲ႔ ဆရာၾကီး ကိုေလး (အင္း၀ဂုဏ္ရည္) တို႔ကလည္း ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ့ စာေပေက်းဇူးေတြကို တသသ သတိရေနၾကတုန္းပါ။
လူထုဦးလွ၊ ေဒၚအမာတို ့ရဲ့သားငယ္ ဆရာ ညီပုေလးက “ ၃၇ ႏွစ္ၾကာသြားေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ေမ့မရတဲ့ စာေပပညာရွင္ေတြထဲမွာ ဆရာၾကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ပါပါတယ္။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ေရးခဲ့တဲ့စာေတြက အမ်ားႀကီး ဗမာစာေပမွာ က်န္ခဲ့တယ္။ အခု လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစ ဆရာႀကီး စာအုပ္ေတြ ျပန္ထုတ္ခြင့္ ရလာတာ ၀မ္းသာတယ္။ သူေရးခဲ့တဲ့စာေတြဟာ ေခတ္ကတိုက္စားေပမဲ့ ေပ်ာက္ပ်က္သြားမွာ မဟုတ္ပဲ အျမဲရွင္သန္ေနမွာ။ အဲ့ဒါဟာ သူ႔ရဲ့အႏုပညာစြမ္းအား၊ သူ႔ရဲ့အတတ္ပညာ၊ သူ႔ရဲ့ႏိုင္ငံေရးခံယူခ်က္၊ အဲ့ဒါေတြဟာ မဆံုးဘူး။ အျမဲတမ္းေခတ္မီေနတယ္။ က်ေနာ္က ေလးစားလွ်က္ပါ။ ေနာင္မ်ိဳးဆက္ ခု ေခတ္္ လူငယ္ေတြဟာ သူ႔စာအုပ္ေတြကို ေသေသျခာျခာ ဖတ္သင့္ပါတယ္။” လို႔ အေလးအနက္ ေျပာပါတယ္။
ဆရာႀကီးကိုေလး (အင္း၀ဂုဏ္ရည္) ကေတာ့ “ အေတာ္တန္ဘိုးရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ၾကီး တေယာက္ပါ။ သူ႔စကားနဲ႔ သူ႔ကို ျပန္ တန္ဖိုးျဖတ္ရရင္ လူတေယာက္ရဲ့တန္ဘိုးဟာ တဲ့။ သမိုင္းက သူ႔ပုခံုးေပၚ ပင့္တင္ ေပးလိုက္တဲ့ တာ၀န္ကို ဘယ္ေလာက္ သူ ေက်သလဲ အေပၚ မူတည္တယ္တဲ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ မီလ်ံနာၾကီး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ရင္ ျဖစ္ေအာင္ကလဲ အေျခအေနက ရွိျပီးသား။ ဒါေပမယ့္ ဒါကိုမလုပ္ပဲ၊ လူထုဖက္ကၾကည့္ျပီး လူထုဖက္က အျမဲ ရပ္တည္လာတဲ့လူ။ လူထုအက်ိဳးျပဳခဲ့တဲ့လူ။ အဲ့ဒီေတာ့ သမိုင္းက ပစ္တင္လာတဲ့ တာ၀န္ကို သူေတာ္ေတာ္ ေက်ေက်ပြန္္ပြန္ လုပ္ခဲ့တာပါ။ တျခား စာေရးဆရာေတြနဲ႔ မတူတာက တျခားဟာေတြလို စာကို အေပ်ာ္ဖတ္ သက္သက္မေရးဘူး။ စာေပနဲ႔ လံႈ႕ေဆာ္တယ္။ စာေပနဲ႔ စည္းရံုးတယ္။ စာေပနဲ႔ ေတာ္လွန္ရမယ္ဆိုတဲ့ အေတြး အေခၚေတြကို ေရးသြား ေပးသြားတယ္။ ” လို႔ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
လူထုအတြက္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ဟာ ဇနီးနဲ႔ သားသမီး ၆ ေယာက္အတြက္ ဂရုစိုက္ခ်ိန္နည္းပါးခဲ့တာကို ဘ၀တေလွ်ာက္လံုး ဇနီးသည္ ေဒၚခင္ဦးက မေက်လည္ခဲ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃၇ ႏွစ္ လင္းယုန္ႀကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ့ စ်ာပနမွာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ကို ၾကည္ညိဳေလးစားသူ အမ်ားအျပား (ေက်ာင္းသား၊ အလုပ္သမား၊ ေစ်းသည္ေတြကအစ မုတ္ဆိတ္ဖြား မြတ္ဆလင္ေတြ၊ ခရစ္ယန္သင္းအုပ္ဆရာေတြ၊ ဘုန္းၾကီးရဟန္း၊ သီလရင္ေတြအလယ္ သုဘရာဇာနဲ႔ သူေတာင္းစားေတြ အဆံုး) တေလးတစား အေရးတယူ လာေရာက္ ပို ့ေဆာင္ ဂါရ၀ျပဳခဲ့ၾကတာကို ျမင္ေတြအျပီးမွာ သူ႔လင္သားအေပၚ အျမင္မွားခဲ့ေၾကာင္း ေျပာခဲ့တာကို ဆရာၾကီးပါရဂူက အခုလို ေရးသားခဲ့ဘူးပါတယ္။
ေဒၚခင္ဦးက “ က်မ သူ႔ကို ေစာေစာပိုင္းက အေတာ္ကေလး အထင္ေသးခဲ့တယ္။ သူ႔ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။ သူဟာ သူ႔သားမယား၊ သူ႔အိမ္ေထာင္ကို ဂရုမစိုက္ဘူး။ သူ႔ႏိုင္ငံေရး၊ သူ႔စာေပေရးနဲသူ႔ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။ သူဟာ သူ႔သားမယား၊ သူ႔အိမ္ေထာင္ကို ဂရုမစိုက္ဘူး။ သူ႔ႏိုင္ငံေရး၊ သူ႔စာေပေရးနဲ႔သာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနခဲ့တယ္။ စီးပြားေရးတို႔ ဘာတို႔ ဆိုတာကို သူလံုး၀ ထည့္မတြက္ဘူး။ က်မတို႔ကေတာ့ ငတ္တလွည့္ ျပတ္တလွည့္ပဲ။ က်မ သူ႔အေပၚ အေတာ္ကေလး မေက်မနပ္ ျဖစ္မိခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ က်မ မွားမွန္း သိရပါၿပီ။ သူ႔ကို အခုလို ျပည္သူက ေလးစား ၾကည္ညိဳမွန္း သိရေတာ့ ကၽြန္မ ၾကက္သီးထမိတယ္။ ဒီလို ျပည္သူလူထုရဲ့ ေလးစားၾကည္ညိဳမႈကို ကၽြန္မ အရင္က အထင္ၾကီးခဲ့တဲ့ ေငြေၾကးနဲ႔၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ၀ယ္လို႔ မရဘူးဆိုတာ ကၽြန္မ အခု သေဘာေပါက္ပါၿပီ။ သူ႔အေပၚ အျမင္မွန္ ရပါၿပီ။ ” လို႕ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃၇ ႏွစ္ စ်ာပနအျပီး ေျပာခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။
ေသျခင္းမဆန္းပါ။ ျဖစ္ျမဲပါ။ တဘ၀ တခဏပါ။ ထာ၀ရ လူ႔ေလာကမွ လံုး၀ ေပ်ာက္ဆံုး မသြားပါ ဆိုသလိုပဲ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ့ ျပည္သူ႔အတြက္ စာေပ ခံယူခ်က္ အေတြးအျမင္ အယူအဆေတြကလဲ ကြယ္လြန္ျပီး ၃၇ ႏွစ္တိုင္ မေပ်ာက္ဆံုးေသးပါ။ တသသ ရွိေနၾကဆဲ ေလးစား ဂုဏ္ျပဳေနၾကဆဲပင္ မဟုတ္ပါလား။ ။
ကိုးကား။ ။
၁။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာ (ျပည္သူ႔ဘက္ေတာ္သားမ်ားမွထုတ္ေ၀)
၂။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္အမွတ္တရေလးမ်ားေဆာင္းပါး။ ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ) ေဖေဖၚ၀ါရီ၂၀၁၂လိႈင္းသစ္မဂၢဇင္း
၃။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ထုတ္ ရႈမ၀ဦးေက်ာ္ ႏွစ္တရာျပည့္ေမြးေန႔ အမွတ္တရစာအုပ္ပါ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္၏၀တၳဳ။