ၿငိမ္းခ်မ္းေအး - ႏိုင္ငံအမည္၊ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပႆနာ
(Friday Times / မိုးမခ) ဇြန္ ၂၉၊ ၂၀၁၅
(Friday Times / မိုးမခ) ဇြန္ ၂၉၊ ၂၀၁၅
• ေဘာလံုးပြဲေတြမွာ ၾကားရေလ့ရွိတဲ့ ‘ျမန္မာ (Myanmar) ေဟ့’ က တိုင္းျပည္တခုလံုးကို ကိုယ္စားျပဳပါရဲ႕လား
အသက္ ၂၀ ႏွစ္ေအာက္ ဖီဖာကမၻာ့ဖလားေဘာလံုးပြဲ (နယူးဇီလန္) နဲ႔ ၂၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွအားကစားပြဲ (စင္ကာပူ) အသက္ ၂၃ ႏွစ္ေအာက္ ေဘာလံုးပြဲေတြမွာ ျမန္မာလူငယ္ေဘာလံုးအသင္းေတြ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကၿပီး ထိုက္သင့္တဲ့ ေျခစြမ္းေတြ ျပႏိုင္၊ ေအာင္ျမင္မႈေတြရကာ ေဘာလံုးဝါသနာႀကီးလွတဲ့ ျမန္မာပရိသတ္ေတြၾကားမွာ သည္းေျခ ႀကိဳက္ ေရပန္းစားခဲ့တယ္။ ဒီလိုေဘာလံုးအားကစားကို သဲႀကီးမဲႀကီးအားေပးမႈနဲ႔အတူ Myanmar (ျမန္မာ) ဆိုတဲ့ တရားဝင္ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ နာမည္ဟာလည္း ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ရုပ္သံသတင္းမီဒီယာေတြမွာ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ျမင္ခဲ့ရသလို တိုင္းျပည္းနာမည္လည္း လူသိမ်ား၊ ႏိုင္ငံဂုဏ္လည္း ပိုတက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာစံု ရာစုႏွစ္ေတြခ်ီ မွီတင္းေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕လက္ရွိနာမည္ဟာ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းက လူမ်ိဳးစုစံုကို ဘယ္ေလာက္ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ပါသလဲ။ ဒီအပတ္ တိုင္းျပည္နဲ႔လူမ်ိဳးအမည္ ေဝါဟာရဇစ္ျမစ္မ်ားနဲ႔ ေနာက္ ဆက္တြဲ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုျပႆနာအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။
• ‘ျမန္မာ (Myanmar) ႏွင့္ ဗမာ (Burma) ဆိုတာ
ႏိုင္ငံရဲ႕အမည္နာမမွာ ႏိုင္ငံေရးသေဘာအရ အဓိက အေလးနက္ထား စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္က တိုင္းျပည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာ စြဲကပ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ျပႆနာနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။ အေၾကာင္းက ႏိုင္ငံကို ေခၚေဝၚညႊန္းဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ မူကြဲႏွစ္မ်ိဳးစလံုး၊ ျမန္မာ (Myanmar) နဲ႔ ဗမာ (Burma) ဟာ ႏိုင္ငံမွာ ေရွးပေဝသဏီကတည္းက ဓားမဦးခ်အေျခခ် ေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ ျမန္မာ မဟုတ္တဲ့ အျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုအားလံုးရဲ႕ ျဖစ္တည္တည္ရွိမႈ (Idenity ) ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မႈ အားနည္းေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းကို အက်ယ္ တင္ျပပါမယ္။
လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦး ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္၊ စစ္တပ္ႀကီးစိုးတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၊ မဆလ တပါတီ အာဏာရွင္ ေခတ္ေတြမွာ ေခၚေဝၚခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံနာမည္ ျမန္မာလို ‘ျမန္မာ’၊ အဂၤလိပ္လို ‘Burma’ နဲ႔ နဝတ၊ နအဖ စစ္အစိုးရေခတ္တေလွ်ာက္နဲ႔ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ျမန္မာလို ‘ျမန္မာ’၊ အဂၤလိပ္လို ‘Myanmar’ ႏွစ္ခုစလံုးဟာ ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳး တမ်ိဳးတည္းကိုသာ အဓိက ညႊန္းဆိုႏိုင္တဲ့အတြက္ ေရွးပေဒသရာဇ္ သက္ဦးဆံပိုင္ စစ္ဘုရင္ေခတ္ေတြလို အင္အားႀကီး၊ အေရအေတြက္မ်ားသူ ဦးေဆာင္ျခယ္လွယ္စတမ္း လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ (Chauvinism) ပံုေဆာင္၊ တိုင္းျပည္ကို ျမန္မာလူမ်ိဳး တစုတည္းကသာ ပိုင္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီသေဘာဟာ ခြင့္တူညီမွ် ဝါဒျဖဴစင္တဲ့ တကယ့္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ပီပီျပင္ျပင္ တည္ေဆာက္လိုရင္ အေလးအနက္ထား စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္တခုပါပဲ။
တကယ္ေတာ့ မူကြဲႏွစ္ခုစလုံး ရဲ႕ ႏိုင္ငံနာမည္ ျမန္မာလိုအခၚ ‘ျမန္မာ’ ဟာ ျမန္မာ မဟုတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသား အားလံုးနဲ႔ သမိုင္း အစဥ္အဆက္ ဘယ္လို႔မွ ဆက္ႏြယ္မႈ မရွိခဲ့ဘူး။ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီမျဖစ္ခင္အထိ လက္ရွိႏိုင္ငံနယ္နမိတ္အတြင္း ေနထိုင္ေနတဲ့ ျမန္မာ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ အျပန္အလွန္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ အင္ပါယာ ခ်ဲ႕ထြင္မႈသေဘာအရ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ရတဲ့ ကာလေတြရွိေသာ္ျငားလည္း တကယ့္သေဘာအေနနဲ႔က သီးသန္႔ပေဒသရာဇ္ ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေလး မ်ားအသြင္ ကိုယ့္ထီး၊ ကိုယ့္နန္းနဲ႔ေနခဲ့ၾကတဲ့ အတြက္ ‘ျမန္မာႏိုင္ငံ’ ဆိုတဲ့ အေခၚဟာ အျခားတိုင္းရင္းသား အားလံုးနဲ႔ ပတ္သက္စရာအေၾကာင္းလည္းမရွိပါဘူး။ ဥပမာ - ပေဒသရာဇ္ေခတ္တေလွ်ာက္ ျမန္မာက အင္အားသာတဲ့အခ်ိန္မွာ မြန္ႏိုင္ငံ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလက္ေအာက္မွာေရာက္ေနၿပီး မြန္အင္အားသာတဲ့ အခါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ မြန္ႏိုင္ငံလက္ေအာက္မွာ ေရာက္ေနျခင္း သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
• ကနဦး လူမ်ိဳးနဲ႔တိုင္းျပည္ အမည္
ျမန္မာစကား အေရး/အေျပာ ႏွစ္ခုစလံုးမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးကို ေခၚတဲ့ အေခၚအေဝၚဟာ ‘ျမန္မာ’ နဲ႔ ‘ဗမာ’ ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးေရာ ေရာေနပါတယ္။ ေယဘုယ်သေဘာအရ ‘ျမန္မာ’ ကို အေရးမွာသံုးေလ့ရွိၿပီး အေျပာမွာေတာ့ ‘ဗမာ’ လို႔သံုးၾကတယ္။ ဒါဟာ အျခားေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဘာသာစကားမ်ားမွာလည္းေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အေရးနဲ႔အဖတ္ အဓိပၸါယ္တူ စကားလံုး တခ်ိဳ႕ကို ‘ေရးေတာ့အမွန္၊ ဖတ္ေတာ့ အသံ’ ဆိုတဲ့ သေဘာကြဲေနျခင္းပါ။ ခုအေခၚ ျမန္မာ (ဗမာ) ျဖစ္လာမယ့္ သူေတြဟာ လက္ရွိႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ အေရွ႕ဘက္ေတာင္ေပၚေဒသမွ အလယ္ပိုင္း ေျမျပန္႔ကို ၉ ရာစုဝန္းက်င္မွာ ဝင္ခဲ့တယ္၊ ပုဂံမွာ အေျချပဳၾကတယ္။ အသစ္ဝင္လာသူေတြကို ေျမျပန္႔မွာ ေရွးဦးရွိေနၿပီးျဖစ္တဲ့ မြန္ေတြက မရမာ/မိုင္းရ္မာ (Mirma/Mranma) လို႔ေခၚခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္ကို လက္ရွိအခ်ိန္အထိ က်န္ရွိေနေသးတဲ့အထဲက ေရွးအက်ဆံုး မြန္ဘာသာနဲ႔ ေရးထားတဲ့ မြန္ေက်ာက္စာ (၁၁၀၂) မွာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
ေရွးျမန္မာေတြ အလယ္ပိုင္းကို အေျခခ်ေနထိုင္ၿပီးေနာက္ ပ်ဴ၊ မြန္ေတြထံကတဆင့္ အိႏၵိယအကၡရာကို အေျခခံတဲ့ စာေပကို ေမြးစားယူ ရလာလို႔ ကိုယ္တိုင္မွတ္တမ္းေတြ ေရးလာႏိုင္ရာမွာလည္း လူမ်ိဳးနာမည္ကို မြန္ေတြေခၚတဲ့နာမည္အတိုင္း မရမာ/မိုင္းရ္မာ (Mirma/Mranma) လို႔ပဲ သံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါကိုလက္ရွိရွာေဖြေတြ႕ရွိလို႔ရတဲ့ အထဲက (နာမည္အေခၚနဲ႔သက္ ဆိုင္တဲ့) ေရွးအက်ဆံုး ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေရးထိုးထားတဲ့ ျမန္မာေက်ာက္စာ (၁၁၉၀) မွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာဘာသာစကားမွာ ရေကာက္သံ ‘ရ (Ra )’ သံ ထည့္ရြတ္တာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတဲ့ အတြက္ ‘မရမာ/မိုင္းရ္မာ (Mirma/Mranma)’ ကေန ‘ျမမၼာ/ျမန္မာ (Myanmar)’ ဆိုၿပီး လက္ရွိသိတဲ့ လူမ်ိဳးနာမည္ “ျမန္မာ” အျဖစ္ ေျပာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။
ေရွးျမန္မာေတြဟာ ပ်ဴ၊ မြန္၊ အိႏၵိယတို႔ဆီကေန ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာေပ တင္သာမက ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ဘာသာတရားပါ ရရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ ‘ျဗဟၼာ’ က ဆင္းသက္တဲ့သေဘာ ‘ျဗဟၼာ’ လူမ်ိဳး၊ အဲဒီကတဆင့္ ‘ဗမာ’ လူမ်ိဳးဆိုၿပီး လူမ်ိဳး နာမည္ အသစ္ မူကြဲ တမ်ိဳးအေနနဲ႔လည္း ထပ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ‘ဗမာ’ ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးအေခၚအသစ္ ထပ္ေပၚလာျခင္းက ဘာသာေဗဒ သေဘာ၊ အသံထြက္ စနစ္ ေျပာင္းလဲပံုနဲ႔ ဆက္စပ္ဟန္ရွိပါတယ္။ မည္သို႔ဆိုေစ ေလာေလာဆယ္ ေတြ႕ရွိရတဲ့ သမိုင္း ေက်ာက္စာအေထာက္အထား၊ သုေတသနမ်ားအရ ေရွးျမန္မာေတြ ေျမျပန္႔ကို စဝင္ လာခဲ့တဲ့ သမိုင္းမွတ္တမ္းရွိခ်ိန္ကတည္းက ‘ျမန္မာ’ လို႔သာ ေခၚတဲ့အတြက္ လူမ်ိဳးနာမည္ အေနနဲ႔ ‘ျမန္မာ’ က မူလ၊ ‘ဗမာ’ က ဆင့္ပြားျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။
ေရွးျမန္မာေတြ ေျမျပန္႔ကို စဝင္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံမရွိေသးဘူးဆိုတာကိုလည္းထည့္စဥ္းစားရပါမယ္။ ေနာက္ပိုင္း အင္အားႀကီးမားလာၿပီး ပုဂံ ပေဒသရာဇ္ စစ္လက္နက္ႏိုင္ငံေတာ္ အင္ပါယာကို ခ်ဲ႕ထြင္ရင္းနဲ႔ ပုဂံလက္နက္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ပထမ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ေက်ာက္စာမွတ္တမ္းမ်ားမွာ ႏိုင္ငံကို ‘ျမန္မာျပည္’ လို႕ တိုက္ရိုက္တပ္ေခၚတာကို နရပတိစည္သူ/ဒုတိယစည္သူ (၁၁၆၅-၁၂၁၁) ရဲ႕ ေျမး၊ ေဇယ်သိခၤေခၚ နန္းေတာင္းမ်ားမင္း (ထီးလိုမင္းလို မင္း) ရဲ႕ သား၊ က်စြာမင္း (၁၂၃၄-၁၂၅၀) လက္ထက္က ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ေက်ာက္စာ မွတ္တမ္း (တြဲလ်က္ ဓာတ္ပံုတြင္ ရႈ) မွာ အထင္အရွားေတြ႕ႏိုင္တယ္။
[ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမွတ္တမ္း၊ ဓာတ္ပံု - ဆရာမ မသိဂႌ စာအုပ္ “Defiled on the Ayeyarwaddy: One Woman’s Mid-Life Travel Adventures on Myanmar’s Great River by Ma Thanegi”, (2011)]
ေနာက္ပိုင္း ေခတ္ေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံနာမည္ကို ဒီသေဘာမ်ိဳး ပဲေခၚခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္အထားေတြရွိပါတယ္။ ဥပမာ - ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ မင္းတုန္းမင္း (၁၈၀၈-၁၈၇၈) က သူဟာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ရဲ႕ ဘုရင္ဆိုၿပီး ညႊန္းဆိုခဲ့တယ္။
ဒါေပမဲ့ မင္းတုန္းေခတ္ ျမန္မာကုန္းေဘာင္အင္ပါယာဟာ ျမန္မာလူမ်ိဳး တမ်ိဳးတည္းေနထိုင္တဲ့ ေနရာမ်ားထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအေခၚအေဝၚဟာ အျခားတိုင္းရင္းလူမ်ိဳးစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစတဲ့ ျမန္မာ လူမ်ိဳႀကီးဝါဒ သေဘာ ပေဒသရာဇ္အေခၚ သက္သက္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳပါ။ အဲဒီေခတ္အေျခအေန၊ စနစ္နဲ႔ အေတြး အေခၚအရ ႏိုင္ငံနာမည္ကို လူအမ်ားစု အေျချပဳ ‘ျမန္မာ’ တပ္ေခၚခဲ့ျခင္းဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္လို တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအားလံုး မူရင္း ရရွိခဲ့တဲ့ အခြင့္အေရးေတြအတိုင္း သာတူညီမွ် ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ လံုးလံုး မသင့္ေလ်ာ္ေတာ့ပါ။
• ဒို႔ဗမာ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈႀကီးရဲ႕ မူဝါဒ
ဒါေၾကာင့္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားအားလံုး (မြန္၊ ျမန္မာ၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ပအို႔၊ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း အစရွိတဲ့) နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားမွလာေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္သူ တရုတ္၊ အိႏၵိယ စတဲ့ လူမ်ိဳးစံု ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့တဲ့ ကိုလိုနီကၽြန္ဘဝ လြတ္ေျမာက္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈေခတ္မွာ သခင္ဘေသာင္း (၁၉၀၂-၁၉၈၀) ဦးေဆာင္တဲ့ လူမ်ိဳးစံု ပါဝင္တဲ့ ေရွးသခင္ႀကီးေတြရဲ႕ ‘ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုးႀကီး’ က တႏိုင္လံုးမွာ ရွိတဲ့ လူမ်ိဳးအသီးသီးရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ႏိုးၾကားလာေစဖို႔ ႏိႈးေဆာ္ရာမွာ ဒီႏိုင္ငံဟာ ‘ျမန္မာ’ ႏိုင္ငံမဟုတ္၊ ‘ျမန္မာ’ တမ်ိဳးတည္းမပိုင္၊ ‘ျမန္မာ’ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား အားလံုးနဲ႔ လူနည္းစု လူမ်ိဳးစုမ်ား ပိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ ‘ဗမာ’ ႏိုင္ငံ လုိ႔သာ ေခၚဆိုရမယ္ ဆိုၿပီး ‘ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုး ေၾကညာစာတမ္း’ မွာ အတိအလင္း ေရးသား တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
အဖြဲ႕အမည္ကိုလည္း အားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္တဲ့ သေဘာ ‘ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုး’ လို႔သာ ေပးခဲ့ၿပီး၊ ‘ဒို႔ျမန္မာအစည္းအရံုး’ လို႔ မေခၚတြင္ေစခဲ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ျမန္မာအပါဝင္ အျခား လူမ်ိဳးစုမ်ား မွီတင္းေနထိုင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံနာမည္ကို (သမိုင္းအေထာက္အထားနဲ႔ ဘာသာေဗဒ သေဘာအရလည္း ဆီေလ်ာ္တဲ့) ျမန္မာ လူမ်ိဳးနာမည္ အစမူလ ျဖစ္တဲ့ ‘ျမန္မာ’ ကို မသံုးဘဲ ဆင့္ပြားမူ ‘ဗမာ’ ကိုသာ ‘ဒို႕ဗမာအစည္းအရံုးႀကီး’ က သံုးဖို႔ညႊန္းဆိုခဲ့ျခင္း၊ တကယ္ သံုးခဲ့ျခင္းဟာ ျမန္မာ မဟုတ္တဲ့ အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ား အတြက္လည္း (အဲဒီေခတ္အေျခအေနအရ) ေက်နပ္လက္ခံစရာ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ‘ဒို႔ဗမာ အစည္းအရံုး’ က ေမြးထုတ္လိုက္တဲ့ သခင္ႀကီးတြင္ ႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး အာဏာစရတဲ့ ဂ်ပန္ေခတ္မွာလည္း ႏိုင္ငံရဲ႕ တရားဝင္ နာမည္ဟာ ‘ဗမာႏိုင္ငံေတာ္’ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
 |
| [ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း က်ဆံုးခဲ့ေသာ ဗိုလ္မႉးဗထူး အမွတ္တရ ေက်ာက္စာ၊ ေအာင္ပန္းၿမိဳ႕၊ ဓာတ္ပံု - ရဲရင့္ေက်ာ္] |
• လြတ္လပ္ၿပီးေခတ္မွာ ျပန္အသက္ဝင္လာတဲ့ ပေဒသရာဇ္ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ အသံုးအႏႈန္း
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီဘဝက လြတ္ေျမာက္၊ အျပည့္အဝလြတ္လပ္ေရးယူတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ‘ဒို႔ဗမာအစည္း အရံုး’ ေခတ္က တည္ေဆာက္ထားႏိုင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာနဲ႔ အျခား လူမ်ိဳးစုတိုင္းရင္းသားမ်ား ရဲ႕ စည္းလံုးညီညြတ္၊ သာတူညီမွ်၊ ဥမကြဲသိုက္မပ်က္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔အႏွစ္သေဘာေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕ရဲ႕ ေသြးထိုးမႈ၊ ဘက္ႏွစ္ဖက္စလံုးရဲ႕ လူမ်ိဳးေရး သူငယ္နာမစင္ မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သေဘာေတြေၾကာင့္ ေမွးမွိန္သြားခဲ့ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ပထမဆံုး ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒ (၁၉၄၇) မွာကိုက ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ မွ်တတဲ့ ျပည္နယ္၊ အာဏာ၊ ခြဲေဝမႈ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သေဘာနဲ႕ အႀကိဳသေဘာတူညီထားခဲ့တဲ့ ပင္လံုကတိကဝတ္ေတြကို အျပည့္အဝ မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး ေရွးယခင္ ပေဒသရာဇ္ ေခတ္မွာကတည္းက အျပန္အလွန္ အင္ပါယာခ်ဲ႕ထြင္မႈေၾကာင့္ အရင္းတည္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးစုခ်င္း မယံုၾကည္ႏိုင္မႈ သံသယနဲ႔ အမုန္းဟာ ျပန္လည္ အသက္ဝင္လာခဲ့ပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရး ရရခ်င္းမွာ ျမန္မာအမ်ာစုနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အစိုးရနဲ႔ တခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးစုေတြနဲ႔လည္း စတင္ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဥပမာ - ကရင္။ ကရင္နဲ႔က ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ပထမအႀကိမ္ အဂၤလိပ္ အဆုတ္မွာကတည္းက လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြ ရွိခဲ့တယ္။ တကယ္ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုး လူမ်ိဳးေရး အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းမႈ ေတြအျပင္ အထက္ကဆိုခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသဘာနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မတည္ေထာင္ႏိုင္ျခင္းသေဘာ ေတြေၾကာင့္ စစ္ပြဲအသြင္ထိျဖစ္ခဲ့ ရပါတယ္။ ဒီလို လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦး ဝါဒေရးရာ စစ္ပြဲ၊ ႏိုင္ငံေရး/လူမ်ိဳးေရးရာ သေဘာေဆာင္တဲ့ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ‘တိုင္းျပည္ကႏုႏု မုန္တိုင္းကထန္ထန္’ ျဖစ္ေနတဲ့ကာလ၊ ျမန္မာနဲ႔အျခား တိုင္းရင္းသာမ်ားအၾကား ႏိုင္ငံေရး သေဘာမတူညီမႈ အျပည့္အဝ ညွိမရေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူမ်ိဳးႀကီး ဝါဒသေဘာေဆာင္တဲ့၊ အမ်ားစု ျမန္မာေတြကိုသာ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ႏိုင္ငံနာမည္ ‘ျမန္မာ’ ဟာလည္း ျပည္လည္ အသက္ဝင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ တရားဝင္ျပ႒ာန္းခံ အမည္ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ေခတ္ဦး ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီအစိုးရဟာ တိုင္းရင္းသားေတြကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေနရာေပးပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒအရ ႏိုင္ငံ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ အာဏာမရွိတဲ့ သမၼတရာထူးေတြဟာ တိုင္းရင္းသားေတြခ်ည္း ရခဲ့တယ္။ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို ေလးစားတယ္လို႔ဆိုႏိုင္ေပမဲ့ အထက္မွာဆိုခဲ့သလို ရႈပ္ေထြးေနတဲ့ ေမြးကင္းစတိုင္းျပည္မွာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ပင္လံု အႏွစ္သာရဟာ အျပည့္အဝ မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အျပင္ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ သေဘာေဆာင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ရဲ႕ အာဏာနဲ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ဝင္ေရာက္ျခယ္လွယ္လိုျခင္း၊ တုိင္းျပည္ရဲ႕အရင္းအျမစ္မ်ားကို မွ်တစြာ မခြဲေဝျခင္း သေဘာေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အေျခတည္လာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒဟာ ေခတ္ဦး ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ အဓိက မက်င့္သံုး၊ မရွင္သန္ခဲ့ေပမဲ့ အာဏာရပါတီရဲ႕ စစ္တပ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္း တခ်ိဳ႕မွာေတာ့ လူမ်ိဳးႀကီးအေတြးအေခၚေတြကို စတင္ေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း သမိုင္းမွန္ျပန္လွန္ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။
• စစ္ဝါဒီမ်ားရဲ႕ သမိုင္းလိမ္
တိုင္းျပည္ကို ေခ်ာက္ထဲလံုးလံုးက်ေစခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ စတင္က်င့္သံုးတဲ့ ကာလမွာေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္ဟာ လူအမ်ားစုေထာက္ခံမႈကို ရႏိုင္ဖို႔အတြက္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ကို အလြဲသံုးစားလုပ္ကာ တမ်ိဳး၊ တဘာသာ ဗဟိုျပဳ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ သေဘာတရားေတြကို စိတ္ႀကိဳက္ဖန္တီးထားတဲ့ စာေပ၊ ရုပ္ရွင္၊ သမိုင္း၊ ပညာေရးစနစ္ စတဲ့ လူထုဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ၾကားခံေတြမွာ အႀကီးအက်ယ္ သြတ္သြင္းေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား ျပႆနာ ပိုမို အျမစ္တြယ္ ေျဖရွင္းမရ ျဖစ္ခဲ့မႈနဲ႔အတူ အက်ိဳးဆက္မ်ားစြာထဲက တခုကေတာ့ ႏိုင္ငံ နဲ႔အမ်ားစုရွိတဲ့ လူမ်ိဳးရဲ႕နာမည္ဟာ မူရင္းအမွန္နဲ႔ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံကို ‘ျမန္မာ’၊ လူမ်ိဳးကို ‘ဗမာ’ ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံကို ‘ျမန္မာ’ လူမ်ိဴးသာသီးသန္႔ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ နာမည္ သံုးသလို၊ လူမ်ိဳးနာမည္ကိုလည္း ဒုတိယမူကြဲ ‘ဗမာ’ အျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ အမွန္တရားဟာ ေျပာင္းျပန္လုပ္၊ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ ဇာတ္သြင္းျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္ဝါဒီေတြလက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔၊ မွားေၾကာင္းဝန္မခံႏိုင္ေသးဘဲ မ်ိဳးဆက္သစ္ကို ဆက္မိႈင္းတိုက္ အယံုသြင္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံနာမည္နဲ႔ လူမ်ိဳး နာမည္ ျမန္မာလို အေခၚရဲ႕ သမိုင္းမွန္ပါပဲ။
ႏိုင္ငံနာမည္ အဂၤလိပ္လို အေခၚကို ‘Burma’ ကေန ‘Myanmar’ လို႔လည္း စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားပဲ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၁၉၈၉ နဝတ စစ္အစိုးရေခတ္မွာပါ။ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီးအတြင္း ေရွ႕တန္းက ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အေၾကား အဖြဲ႕တည္ေထာင္မႈအကြဲ (ဗကသ/မကသ အကြဲ) ကို ပိုမို သပ္သွ်ိဳေသြးထိုးလိုစိတ္ တခုတည္းနဲ႔ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဗိုလ္ေနဝင္း အေမြခံ ဗိုလ္ခင္ညြန္႔ဟာ ပညာရွင္ေတြပါတဲ့ ေကာ္မရွင္တခုဖြဲ႕ၿပီး ဇြတ္အတင္း ေျပာင္းေစခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေကာ္မရွင္က ႏိုင္ငံနာမည္ကို အဂၤလိပ္လို ‘Myanmar’ လို႔သာ ေခၚသင့္ေၾကာင္း အေျခအျမစ္မရွိ၊ မခိုင္လံုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ (၃) ခ်က္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီထဲက မခိုင္လံုဆံုးအခ်က္က ေတာ့ ျမန္မာလို ႏိုင္ငံနာမည္ ‘ျမန္မာ’ ဟာ တိုင္းရင္းသားအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္လိုမွာလည္း ျမန္မာအသံထြက္ကို တိုက္ရိုက္္ အဂၤလိပ္ စာလံုးေပါင္းတဲ့ ‘Myanmar’ လို႔သာ သံုးမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အထက္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့သလို ျမန္မာလို ‘ျမန္မာ’ ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ဟာ တိုင္းရင္းသားအားလံုးကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္တဲ့အတြက္ အဂၤလိပ္လို ‘Myanmar’ ဟာလည္း တိုင္းရင္းသားအားလံုးကို ညႊန္းဆိုနိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ အစဥ္အဆက္ ႏိုင္ငံနာမည္ကို ‘Burma’ လို႔ပဲ သံုးစြဲလာခဲ့တယ္။ ဗမာႏိုင္ငံသားအားလံုးပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကိုလည္း အဂၤလိပ္လို ‘Burma’ လို႔ပဲ တပ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ - ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေတြရဲ႕ အဂၤလိပ္အမည္ဟာ BIA, BDA ပါ၊ MIA, MDA မဟုတ္ပါ။ စစ္အစိုးရ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ‘မဆလ’ ပါတီ ကိုယ္တိုင္လည္း အဂၤလိပ္အမည္ကို ‘BSPP’ လို႔သာ ‘Burma’ နာမည္ သံုးခဲ့ပါတယ္။
• Burma နာမည္ရဲ႕ ေနာက္ခံသမိုင္း
ႏိုင္ငံနာမည္ အဂၤလိပ္လို ‘Burma’ ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းဟာ ကိုလိုနီ ျဖစ္ခဲ့ျခင္းက အစျပဳခဲ့ပါတယ္။ စကားလံုးရဲ႕ မူရင္းနဲ႔ေရွ႕ကြင္း ဆက္သေဘာကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္က လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ စတင္ထိစပ္တဲ့ အခ်ိန္ေတြကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယက လူမ်ိဳးေတြက ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြကို ဗရမာ/ျဗဟၼာ (စာကို ဘာရမီ) လို႔ေခၚၾကတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြ ကိုယ့္ဘာသာ ညႊန္းဆိုတဲ့ စကား (စာေပ မဟုတ္) ကို ႏိုင္ငံျခားသားေတြက သူတို႔နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ အသံထြက္နဲ႔ ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ ျဗဟၼာအယူအဆကို လက္ခံတဲ့ လူမ်ိဳးေတြလို႔ ညႊန္းဆို ေခၚေဝၚျခင္းလည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ အိႏၵိယ အေခၚကို ၁၆/၁၇ ရာစုေလာက္မွာ ပူတေက (ေပၚတူဂီ) လူမ်ိဳးေတြက ေမြးစားၿပီး ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြကို သူတို႔ အသံထြက္နဲ႔ဘာမင္နီယား (Birmania) လို႔ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေခၚကိုပဲ အဂၤလိပ္ေတြက ၁၈ ရာစုေလာက္မွာ ထပ္မံေမြးစားၿပီး ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြ ေနထိုင္တဲ့ ေနရာဟာ ဗမာ/ဘားမား (Burma) ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ မူလအဂၤလိပ္စာလံုးေပါင္းမွာ ‘Burma’ ဆိုတာအျပင္ မူကြဲေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိခဲ့တယ္။ (ဥပမာ - Bermah, Birmah, Brama, Burmah။)၊
ေနာက္ပိုင္းက်မွ ‘Burma’ က အတည္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ကိုလိုနီျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း နိုင္ငံနာမည္ဟာ ‘Burma’ အျဖစ္ တရားဝင္ ရံုးသံုး အေခၚျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ လူမ်ိဳးကိုေတာ့ ‘Burman’ လို႔ သံုးပါတယ္။ ‘Burmese’ ဆိုရင္ ဗမာျပည္က ျမန္မာအပါအဝင္ လူမ်ိဳးစု အားလံုးလို႔ ရည္ညႊန္းၾကပါတယ္။ ဒါေတြကို ကိုလိုနီေခတ္ အဂၤလိပ္လိုေရး ေခတ္ၿပိဳင္ မွတ္တမ္းေတြ၊ ဝတၳဳေတြ၊ အစိုးရ ျပန္တမ္းေတြမွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားတိုင္းက ျမန္မာ (ဗမာ) လူမ်ိဳးေတြကို ေခၚရင္ သူတို႔ၾကားရတဲ့ စကားသံ ‘ဗမာ’ ကို သူတို႔လွ်ာနဲ႔နီးစပ္တဲ့ အသံထြက္နဲ႔ေခၚဆိုမွာသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သူတို႔မဖတ္တတ္တဲ့ စာေပအေရးအသားမွာ အမ်ားစုသံုးတဲ့ ‘ျမန္မာ’ ကို အေျချပဳၿပီး မေခၚဆိုႏိုင္တာကို သတိျပဳရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးျခားအားလံုးက ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြကို ေခၚတဲ့ ေနရာမွာ စကားသံ ‘ဗမာ’ ကိုပဲ အေျချပဳေခၚတတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ - ထိုင္းေတြက ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြကို “ဖမာ” လို႔ေခၚပါတယ္။
ႏိုင္ငံ နာမည္ ‘Burma’ ျဖစ္ခဲ့ျခင္းသေဘာက ကိုလိုနီစျဖစ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္နဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ကိုလိုနီစျဖစ္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာကုန္းေဘာင္ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အာဏာဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္က ေနရာအမ်ားစုလို႔ဆိုႏိုင္တဲ့အထိ သက္ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္နဲ႔မြန္ႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာကုန္းေဘာင္မင္း ႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ေအာက္ကို လံုးလံုးေရာက္ေနၿပီ၊ ရွမ္း၊ ကရင္နီေဒသေတြကိုလည္း တစံုတခုေသာ အတိုင္းအတာအထိ ကုန္းေဘာင္ အာဏာစက္ေရာက္ေနၿပီ။ ဒီအေနအထားမွာ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာနဲ႔ ျမန္မာကုန္ေဘာင္ဘုရင္အင္ပါယာတို႔ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ (၁၈၂၄-၁၈၂၆) ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာစစ္ရံႈးလို႔ စစ္ေျပၿငိမ္းရာမွာ ကုန္းေဘာင္အင္ပါယာေအာက္မွာ သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ နယ္ေျမတခ်ိဳ႕ (ရခိုင္၊ တနသၤာရီ) ကို စစ္ႏိုင္သူ အဂၤလိပ္ထံ လႊဲလိုက္ရတယ္။ ေနာက္ ဒုတိယစစ္ (၁၈၅၂) ျဖစ္တယ္။ ရံႈးလို႔ အဂၤလိပ္ကို ေအာက္ပိုင္းေဒသတခုလံုး ေပးလိုက္ရတယ္။ အဂၤလိပ္ကလည္း သူတို႔နဲ႔ စစ္တိုက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ (ဗမာ) ကုန္းေဘာင္ဘုရင္ေတြဆီက ရတဲ့ အတြက္ အဲဒီနယ္ေျမေတြအားလံုးကို ေအာက္ဗမာျပည္ (Lower Burma) ဆိုၿပီး နာမည္ေပးကာ ၿဗိတိသွ်-အိႏိၵယ အင္ပါယာေအာက္ထဲ ထည့္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ တတိယစစ္ (၁၈၈၅) ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္က ျမန္မာကုန္ေဘာင္မင္းနန္းစိုက္ရာ ေနရာအထိ သိမ္းၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ကုန္ေဘာင္မင္းဆက္ အာဏာစက္ ေရာက္ခဲ့တဲ့ လက္ရွိႏိုင္ငံနယ္နမိတ္ေနရာအမ်ားစုကို ဗမာႏိုင္ငံ ‘Burma’ လို႔သတ္မွတ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။
• မတူကြဲျပား လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ ‘Burma’
ဒီေနရာမွာ သတိျပဳရာမွာက ျမန္မာကုန္ေဘာင္မင္းဆက္ အာဏာအျပည့္အဝ မသက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေနရာတခ်ိဳ႕ (ဥပမာ - ရွမ္းျပည္လို) ကို အဂၤလိပ္က တိုက္ရိုက္ကိုလိုနီအျဖစ္ မသိမ္းပိုက္ဘဲ၊ အေစာင့္အေရွာက္ခံ နယ္ေျမ အျဖစ္သတ္မွတ္ကာ ေဒသခံ ပေဒသရာဇ္ ေစာ္ဘြားေတြကို ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးခဲ့ျခင္းပါ။ ဒီလို အဂၤလိပ္ေတြအေနနဲ႔သူတိုနဲ႔စစ္ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာ (ဗမာ) လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းသာ ဒီႏိုင္ငံမွာ မေနထိုင္တဲ့ သေဘာကို သိတယ္ ဆိုတာကို (ပိုေသြးကြဲေစခ်င္တဲ့အတြက္ သံုးခဲ့တဲ့) Divide and Rule မတူကြဲျပားတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္ေတြက်င့္သံုးခဲ့ျခင္းက သက္ေသျပဳပါတယ္။ ဒါဟာ တနည္းအားျဖင့္ အဂၤလိပ္ေတြသံုးခဲ့တဲ့ ‘Burma’ ဟာ ျမန္မာ မဟုတ္တဲ့ အျခား တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြကိုပါ အနည္းအပါး ညႊန္းဆိုသက္ေရာက္တယ္လိုလည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက ႏိုင္ငံအမည္ အဂၤလိပ္ ‘Burma’ ဟာ ျမန္မာ (ဗမာ) လူမ်ိဳးကိုသာ အေျခခံၿပီးျဖစ္ခဲ့တာ မွန္ေပမဲ့ ျမန္မာ (ဗမာ) လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အေခၚ မူရင္းနဲ႔ အမွန္အေခၚ ‘ျမန္မာ’ ကို တိုက္ရိုက္ အဂၤလိပ္ စကားလံုးဖလွယ္ သံုးထားတဲ့ ‘Myanmar’ ထက္ေတာ့ ‘Burma’ က ႏိုင္ငံမွာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ေနရတဲ့ အျခားျမန္မာ မဟုတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြ ကို ကိုယ္စားျပဳရာ ေရာက္တယ္လို ေကာက္ခ်က္ဆြဲရမွာ ျဖစ္တာမို႔ပါ။
• ႏိုင္ငံနာမည္ ဘာျဖစ္သင့္သလဲ
ျမန္မာလူမ်ိဳးအေခၚ မူရင္းက ‘ျမန္မာ(Myanmar)’ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအမည္အမွန္ျဖစ္သင့္တာက ျမန္မာကို တိုက္ရိုက္ မယူတဲ့ ဗမာႏိုင္ငံေတာ္ (Burma) ပဲျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ တင္ျပခဲ့သလို သမိုင္းအေထာက္အထား အခ်က္အလက္မ်ား၊ ကိုလိုနီျဖစ္စဥ္သေဘာ၊ ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုးႀကီး ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ပေဒသရာဇ္ေခတ္စနစ္ ျမန္မာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ တိုက္ဖ်က္ေစလိုတဲ့ မူ အားလံုးနဲ႔ ကိုက္ညီပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ ဗမာႏိုင္ငံ (Burma) ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံအမည္အေခၚဟာလည္း ျမန္မာလူမ်ိဳးအေပၚမွာသာ အေျချပဳ ဆင့္ပြားေပၚလာခဲ့တာသာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းသာ ကိုယ္စားျပဳသလို ျဖစ္ေနႏိုင္ေသးတာပါပဲ။ ေနာင္တိုင္းျပည္မွာ ျမန္မာ မဟုတ္တဲ့ အျခား လူမ်ိဳးစုအသီးသီး ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ပီပီျပင္ျပင္ သီးသီးသန္႔သန္႔ေဖာ္ေဆာင္ခြင့္ရတဲ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ ျဖစ္သင့္တဲ့ ဗမာႏိုင္ငံ (Burma) ဆိုတဲ့ သေဘာကိုလည္း ျပည္သူလူထုဆႏၵ (အထူးသျဖင့္ လူနည္းစု လူမ်ိဳးစု ေတြရဲ႕ဆႏၵ) သေဘာ ေတာင္းခံကာ ပညာရွင္မ်ားရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားနဲ႔အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔၊ သို႔မဟုတ္ ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
• နိဂံုး
နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ အမည္နာမဆိုတာ အေပၚယံသေဘာ သညာေတြသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မွန္ေပသိ ခုေလာေလာဆယ္ တရားဝင္သံုးေနတဲ့ နဝတ စစ္အစိုးရမူ ႏိုင္ငံအမည္ ‘ျမန္မာ (Myanmar)’ ၊ လူအမ်ားစု လူမ်ိဳးအမည္ ‘ဗမာ (Bamar)’ ဆိုတာဟာ ဘာသာေဗဒ၊ သမိုင္း အခ်က္အလက္မ်ားအရ မမွန္ပါဘူး။ ျမန္မာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို အားေပးရာလည္း ေရာက္ေနျပန္တယ္။ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ တိုင္းရင္းျပႆနာ မေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္းရဲ႕ မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ ေနာက္ခံ အေၾကာင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု ‘ျမန္မာ (Myanmar) ေဟ့’ ဆိုၿပီး ေဘာလံုးပြဲေတြမွာ ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကျခင္းဟာ တဖက္က ၾကည့္ရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူမ်ိဳးစံု၊ ဘာသာစံုကို ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္ေၾကာင္း စာဖတ္သူ၊ အထူးသျဖင့္ စစ္အစိုးရေခတ္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ သမိုင္းမွန္ကို အစြဲကင္းကင္း စနစ္တက် ေလ့လာသင္ယူခြင့္မရခဲ့ၾကတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားကို သိေစအပ္ပါတယ္။ ဒီျမန္မာ-ဗမာ ႏိုင္ငံအမည္ဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အဓိက ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု အခ်င္ခ်င္း သတ္ျဖတ္ေနရတဲ့ ပဋိပကၡနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတာေၾကာင့္ အားလံုးအေလးထား ဆင္ျခင္သင့္ေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
References:
• Hall, DGE, “Pre-Pagan Burma”, (3rd Edition), (1960).
• Ammon, Ulrich, “Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society”, Volume 3/3, (2nd Edition), (2004).
• Houtman, Gustaaf, “Mental culture in Burmese crisis politics”, ILCAA Study of Languages and Cultures of Asia and Africa Monograph Series No. 33, Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa, (1999).
• Dittmer, Lowell, “Burma Or Myanmar? The Struggle for National Identity”, World Scientific, (2010).
• Thant Myint-U, “The River of Lost Footsteps--Histories of Burma”, (2006).
• Thant Myint-U, “The Making of Modern Burma”, (2001).
• Ma Thanegi, “Defiled on the Ayeyarwaddy: One Woman’s Mid-Life Travel Adventures on Myanmar’s Great River”, (2011).
• တင္ေမာင္သန္း၊ “သခင္ႏိုင္ငံေတာ္”၊ (၂၀၀၂).
(၂၀၁၂ ဇြန္လ ဧရာဝတီ အြန္လိုင္းတြင္ ေရးသားခဲ့သည့္ “ျမန္မာလား၊ ဗမာလားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ျပႆနာ” ေဆာင္းပါးကို အသစ္ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ တည္းျဖတ္၍ မႏၱေလး Friday Times News Journal အတြဲ (၁)၊ အမွတ္ (၁၆)၊ (၂၀၁၅) ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၁၉) ရက္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္တြင္ ပံုႏွိပ္ခဲ့သည္။ ယခု မိုးမခတြင္ အြန္လိုင္း ထပ္မံ ျဖန္႔ခ်ိသည္။ ေဆာင္းပါးပါ အာေဘာ္ ကို ေဝဖန္ရန္ လြတ္လပ္စြာ မွတ္ခ်က္ျပဳႏိုင္ပါသည္၊ nyeinchanaye81@gmail.com သို႔လည္း စာေရးႏိုင္ပါသည္။)