ဟိုုးတုုန္းက ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြဟာ အခုုဒီမိုုကရက္ေတြေပါ့
ႏုိင္ငံတကာသာဂိ၊ (မိုုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၅
ဒီဇင္ဘာ ၆၊ ၁၈၆၅ တုုန္းက လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၁၅၀မွာ အေမရိကန္ျပည္ အေျခခံဥပေဒရဲ့ ၁၃ၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ျပဌာန္းမႈ လုုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုမွာ ေက်းကၽြန္စနစ္မရွိေစရဆိုုျပီး ထုုတ္ျပန္လိုုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းကၽြန္စနစ္ကိုု တိုုက္ဖ်က္ပစ္ဖိ႔ုုအတြက္ ျပည္ေထာင္စုုဟာ ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္ ၂ ပိုုင္း ကြဲျပီး စစ္ခင္းခဲ့ရပါေသးတယ္။ ေက်းကၽြန္စနစ္လိုုလားသူ ေတာင္ပိုုင္းသားေတြ စစ္ရႈံးျပီးေနာက္ ေျမာက္ပိုုင္းက ေကၽြးကၽြန္စနစ္ကိုု ဖ်က္သိမ္းႏိုုင္ခဲ့တာ အႏွစ္ ၁၅၀ ရွိခဲ့ပါျပီ။
အဲသည္တုုန္းက လူသားတိုုင္း တန္းတူညီမွ်မႈနဲ႔ အသားအေရာင္ မခြဲျခားဖိုု႔အေရး ေတာင္ဆိုုခဲ့တဲ့ တိုုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့ ႏိုုင္ငံေရးပါတီဟာ ဘယ္ပါတီ တဲ့တုုန္း။ အခုု ၂၁ ရာစုုမွာ လစ္ဘရယ္အေတြးအေခၚေတြ ေရွ႔တန္းေရာက္လြန္းတယ္ဆိုုတဲ့ ဒီမိုုကရက္ပါတီ လုုံး၀မဟုုတ္ပါ ခင္ဗ်ား။ အခုု ၂၁ ရာစုုမွာ ႏိုုင္ငံျခားသားေတြကိုု ကန္႔သတ္ဖိုု႔၊ မူဆလင္ေတြကိုု ဖိႏွိပ္ဖိုု႔ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေတာင္းဆိုုေနတဲ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီ ကိုုယ္တိုုင္ဟာ အဲသည္တုုန္းက လူမည္းေက်းကၽြန္စနစ္ကိုု တိုုက္ဖ်က္ခဲ့တဲ့ ႏိုုင္ငံေရးပါတီပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၁၅၀ တုုနး္က ဒီမိုုကရက္ လယ္ရွင္ ယာရွင္ၾကီးေတြက ေက်းကၽြန္ေတြကိုု လက္မလႊတ္လိုုၾကပါ။ ကၽြဲေတြ ႏြားေတြလုုိ ေမာင္းႏွင္ က်ဳံးသြင္း ေလ့က်င့္ျပီး ေစ်းမွာ တင္ေရာင္းခ်င္ေနၾကတုုန္း ရွိပါေသးတယ္။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီဟာ ေရွးေဟာင္းအေတြးအေခၚကိုု ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ျပီး ေက်းကၽြန္စနစ္ကိုု ဖ်က္သိမ္းပစ္ဖိုု႔ ဦးေဆာင္ တိုုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမိုုင္းဟာ ထူးဆန္းတယ္လိုု႔ ဆိုုရမွာေပါ့ခင္ဗ်ာ။ အခုု ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ အၾကာမွာ ဒီမုုိကရက္ပါတီက ပထမဦးဆုုံး လူမည္းသမတ တင္ေျမွာက္ျပီး အေမရိကန္ကိုု အုုပ္ခ်ဳပ္ေနပါျပီ။ လူတန္းစား သာတူညီမွ်ဖိုု႔၊ လိင္တူ လိင္ကြဲ မခြဲျခားဖိုု႔၊ အသားအေရာင္ နဲ႔ ဘာသာအယူ၀ါဒ တန္းတူလြတ္လပ္ခြင့္ ရဖိုု႔ ဒီမိုုကရက္ေတြက ေတာင္းဆိုုေနၾကတာကိုု လက္၀ဲဆန္လြန္းတယ္၊ လစ္ဘရယ္က်လြန္းတယ္လိုု႔ ေ၀ဖန္ ျပစ္တင္ေနသူေတြကေတာ့ ေရွးရိုုးစြဲလြန္းတယ္ လက္ယာစြန္းေရာက္လြန္းတယ္ဆိုုတဲ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီ ျဖစ္ေနပါေတာ့ပါ ခင္ဗ်ား။
အခုု ၂၀၁၆ မွာ လာေတာ့မယ္ အေမရိကန္သမၼတအသစ္တေယာက္ တင္ေျမွာက္ႏိုုင္ဖိုု႔အေရး ရီပတ္ဘလစ္ကန္ သမတေလာင္း ၁၅ ေယာက္ေလာက္က တတိုုင္းျပည္လုုံး လွည့္ျပီး မဲဆြယ္ တရားေဟာ လႈံေဆာ္ေနၾကတဲ့ဆီမွာ သူတိုု႔က တိုုင္းသူျပည္သားေတြကိုု ဘာေတြနဲ႔ နားခ်ေနၾကသလဲ၊ ဘာေတြနဲ႔ လႈံေဆာ္ အုုံၾကြေနေစၾကသလဲ ၾကည့္လိုုက္တဲ့အခါ သူတိုု႔ေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၁၅၀က သူတိုု႔စြဲကိုုင္ခဲ့တဲ့ တန္းတူညီမွ်မႈကိုု ပစ္ပယ္ျပီး မဲဆြယ္ေနၾကတာကိုု ေတြ႔ရပါေတာ့တယ္။
အခုု အေမရိကန္ျပည္ ဆင္းရဲဒုုကၡေရာက္ေနရတာဟာ အေမရိကန္ေတာင္ဖက္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ႏိုုင္ငံျခားသား တရားမ၀င္အလုုပ္သမားေတြေၾကာင့္လိုု႔ စြပ္စြဲပါတယ္။ အစုုိးရကေနျပီးေတာ့ ဘဏ္လုုပ္ငန္းၾကီးေတြ၊ အရင္းရွင္လုုပ္ငန္းေတြကိုု မတရားဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ အခြန္ေကာက္လြန္းတာ စည္းၾကပ္လြန္းတာေၾကာင့္ တိုုင္းျပည္ စီးပြားေရး က်ရတယ္လိုု႔ ျပစ္တင္ပါတယ္။ (အခုု ဒီမုုိကရက္လက္ထက္မွာ စီးပြားေရးက ျပန္ဦးေမာ့လာပါျပီ၊ စကားခ်ပ္)။ အခုု တိုုင္းျပည္ကိုု ခ်ိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမားေတြကိုု ႏွိမ္နင္း ေအာင္ျမင္ႏိုုင္ဖိုု႔အတြက္ ဘာသာျခားေတြကိုု ကန္႔သတ္ရမယ္လိုု႔ ၀ါဒျဖန္႔လာၾကပါတယ္။ သူတုုိ႔ထဲက သမၼတေလာင္း ေဒၚနယ္ထရန္႔ဆိုုရင္ မူဆလင္ဟူသမွ် ဖိႏွိပ္ ရွင္းလင္းၾက ဆိုုသလိုုမ်ဳိး အမုုန္းပြား ၀ါဒျဖန္႔လိုု႔ ႏိုုင္ငံတကာက ျပစ္တင္ ေ၀ဖန္ျခင္း ခံေနရပါတယ္ ခင္ဗ်ား။
အဲဒါ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၁၅၀ တုုန္းက ေငြ၀ယ္ကၽြန္ လူမည္းေတြဖက္က ကာကြယ္ စစ္ခင္းခဲ့ၾကတဲ့ သူရဲေကာင္း ပါတီပါ။ ဒီအခ်က္ဟာ သမိုုင္းနဲ႔ ခ်ိန္ထိုုးျပီး ႏိုုင္ငံေရးပါတီေတြ ဘက္ေျပာင္း အျမင္ေျပာင္း အေျခအေနေျပာင္းသြားၾကတာကိုု စဥ္းစားႏိုုင္ဖိုု႔အတြက္ တင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြလိုုပဲ blame game ဆိုုတဲ့ သူတပါး လက္ညိဴးထိုုးျပစ္တင္တဲ့ ႏိုုင္ငံေရးကစားနည္းလုုပ္ခဲ့သူကိုု ျပရမယ္ဆိုုရင္ ဂ်ာမဏီျပည္က ဟစ္တလာ ျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ၊ မ်ဳိးခ်စ္၊ မ်ဳိးေစာင့္၊ ဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ေရးကိုု ေရွ႔တန္းတင္ျပီး လူထုုကိုု လႈံေဆာ္ စည္းရုုံး အုုံၾကြေစခဲ့တာ ဟစ္တလာပါတီပါ။ ဟစ္တလာက သူတိုု႔ဂ်ာမဏီ ဆင္းရဲရတာ ဂ်ဴးေတြေၾကာင့္လိုု႔ လက္ညိဴးထိုုး ျပစ္တင္ပါတယ္။ တိုုင္းျပည္က ဂ်ဴးေတြကိုု မုုန္းလြန္းမက မုုန္းတကေန လူမ်ဳိးေရး မ်ဳိးတုုန္းတဲ့အထိ သုုတ္သင္ရာကေန ကမာၻစစ္ၾကီးျဖစ္ျပီး အစြန္းေရာက္အာဏာရွင္ေတြကိုု ျပည္သူအမ်ားက ျပန္လွန္စုုေ၀းျပီး ေခ်မႈန္းခဲ့ရတယ္ မဟုုတ္ပါလား။
အခုုလည္း တဖက္ကုုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ISIS ေတြကလည္း ဒီလိုုနည္းလမ္းေတြ အလြဲသုုံးျပီး တကမၻာလုုံးနဲ႔ သူတိုု႔ စစ္ခင္းေနၾကတယ္ မဟုုတ္ပါလားဗ်ာ။ သူတိုု႔ရဲ့ အစြန္းေရာက္ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ သူတိုု႔ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိ ျပန္႔ပြားေရးအတြက္ အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္းမ်ဳိးစုုံကိုု သုုံးစြဲတာ တရားတယ္ မွ်တတယ္လိုု႔ တဖက္သတ္ မွတ္ယူ က်ဳးလြန္ေနၾကတယ္ မဟုုတ္ပါလား။
သူတိုု႔ေတြက ခရစ္ယာန္ေတြ၊ တျခားဘာသာ၀င္ေတြကိုု မုုန္းတီး ဖ်က္ဆီးေရး ၀ါဒျဖန္႔ေနတာနဲ႔ ဒီဖက္က ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြလိုုမ်ဳိး မူဆလင္ေတြ အစၥလာန္ေတြကိုုလည္း ကန္႔သတ္ တားဆီးပစ္ရမယ္လိုု႔ တုုန္႔ျပန္တာကေတာ့ သူတိုု႔ရဲ့ အစြန္းေရာက္နည္းလမ္းကိုု တန္ျပန္က်င့္သုုံးရာ ေရာက္ပါတယ္။ ကိုုယ္တိုုင္လည္း အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမားအျဖစ္ကိုု ေရာက္ပါတယ္။ ကိုုယ္တင္မကပါဘူး၊ ပါတီေနာက္လိုုက္ အေမရိကန္ျပည္သူအခ်ဳိ႔ေတြကိုုပါ အၾကမ္းဖက္ အရိုုင္းစိတ္၀င္ေစ အားေပးေစျပီး ဥပေဒမဲ့ အျပစ္က်ဳးလြန္ေအာင္ မးီထိုုးေပးရာ ရပါတယ္။
ဥပမာျပရရင္ အေမရိကန္ျပည္က မူဆလင္ေတြဟာလည္း အစြန္းေရာက္ေတြလိုုပဲ အစြန္းေရာက္အားေပးေတြပဲလိုု႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ သမၼတေလာင္းေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ မီဒီယာေတြက စြပ္စြဲ ျပစ္တင္ၾကတဲ့အခါ ေသြးဆူ ေသြးၾကြတဲ့ အေမရိကန္အခ်ဳီ႔က သူတိုု႔အနီးအနားက အျပစ္မဲ့တဲ့ မူဆလင္ေတြ ဘာသာျခားေတြကုုိ အၾကမ္းဖက္တိုုက္ခိုုက္တာေတြ လုုပ္ကုုန္ၾကပါတယ္။ သည္လိုုနဲ႔ မူဆလင္ေတြထဲက နာက်ည္းသြားသူေတြကလည္း ISIS အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ေတြ ၀ါဒျဖန္႔မႈကိုု နားေယာင္ျပီး ျပန္လွန္ လက္စားေခ်ၾကတာေတြနဲ႔ အမုုန္းသံသရာ လည္ၾကရတာပါ။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုကိုုယ္တိုုင္က အေျခခံဥပေဒျပဌာန္းျပီးကာမွ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြ ၁၀ ခုုေက်ာ္ ထပ္မံျပင္ဆင္ခဲ့ၾကရတာပါ။ အဲသည္ထဲမွာ ျဖည့္စြက္ခ်က္ ၁၅ က လူတိုုင္း အသားအေရာင္ ဘာသာမေရြး မဲေပးခြင့္ ရွိသည္ဆိုုတာပါ။ ျဖည့္စြက္ခ်က္ ၁၃ က ေကၽြးကၽြန္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းတဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ပါ။ ျဖည့္စြက္ခ်က္ ၃ က တပ္မေတာ္က လူေနအိမ္ေတြမွာ က်ဳးေက်ာ္ေနထိုုင္ခြင့္ မရွိ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖည့္စြက္ခ်က္ ၂ က လူတိုုင္း ကိုု္ယ့္ကိုုယ္ကိုု ကာကြယ္ရန္ လက္နက္ကိုုင္ေဆာင္ခြင့္ ရွိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးအၾကီးဆုုံး ျဖည့္စြက္ခ်က္ကေတာ့ နံပါတ္ ၁ ပါ။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုု၊ စည္းရံုုး၊ ကိုုးကြယ္ခြင့္ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ အဲဒါကိုု နိုုင္ငံေတာ္က မည္သည့္နည္းနဲ႔မွ တားျမစ္ခြင့္ မရွိေစရ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုု ISIS လိုု ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး က်ေနာ္တိုု႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး အေထြေထြ ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုု ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ အဲသလိုုပဲ ေရွးရိုုးစြဲ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီကိုုလည္း က်ေနာ္တိုု႔ လြတ္လပ္စြာ ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုု ျပစ္တင္ ေထာက္ျပေနၾကပါတယ္။ ဘာသာတရားအစြဲေၾကာင့္ ဘယ္သူကိုုမွ ဘယ္ပါတီကိုုမွ မေျပာရ မဆိုုရ မစည္းရုုံးရလိုု႔ ပိတ္ပင္ခြင့္ ဘယ္သူမွာမွ မရွိေစရလိုု႔ အာမခံခ်က္ ရွိေနလိုု႔က်ေနာ္တိုု႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုုေနၾကတာပါ။ အဲသည္အတြက္ က်ေနာ္တိုု႔ကိုု ဘယ္သူမွ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ျခင္း မရွိေစတာေၾကာင့္ က်ေနာ္တိုု႔ ေျပာရဲ ဆိုုရဲ ေစာဒက တက္ရဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲသည္ အာမခံခ်က္ေတြကိုု ေဆာင္က်ဥ္းေပးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုက ဒီမိုုကရက္တိုု႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္တိုု႔ ႏိုုင္ငံေရးပါတီၾကီးေတြရဲ့ ျဖတ္သန္း ရုုန္းကန္မႈကိုု ေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။ ထိုု႔အတူ ငါႏိုုင္ရင္ မင္းရႈံး၊ မင္းရႈံးရင္ အေသပဲ ဆိုုတဲ့ စနစ္ကိုု ဖ်က္သိမ္းခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုက ႏိုုင္ငံသားစိတ္ဓာတ္ကိုုလည္း အသိအမွတ္ ျပဳမိပါရဲ့။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၈၆၅ မွာ အေမရိကန္က ေက်းကၽြန္စနစ္ကုုိ စစ္ျဖစ္ျပီး ဖ်က္သိမ္းခဲ့တယ္။ အဲသည္ ၁၉ ရာစုု၊ ၁၈၈၅ မွာ ျမန္မာျပည္ဟာ ျဗိတိန္ကိုုလိုုနီအျဖစ္နဲ႔ သူတပါးကၽြန္အျဖစ္ သက္ဆင္းခဲ့ရပါတယ္။ အဲသည္ကေန က်ေနာ္တိုု႔ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တိုုက္လိုုက္ ခိုုက္လိုုက္ခဲ့ၾကတာ ခုုထိ အခ်င္းခ်င္း တိုုက္ေနရတုုန္း။ အခုု ၂၀၁၅ အႏွစ္ ၁၃၀ ေက်ာ္ အၾကာ လြတ္လပ္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ လက္ညိဳးထိုုးျပစရာ ဒီမုုိကရက္ေတြ ရီပတ္လစ္ကန္ေတြ ေနေနသာသာ စစ္လက္နက္ကိုုင္ အာဏာရွင္မ်ဳိးဆက္နဲ႔ အသိုုင္းအ၀ိုုင္းေတြ တသိုုက္ပဲ ရွိေနတာသာ ေတြ႔ေနရဆဲပါ။ အင္း ... အခုုမွစျပီးေတာ့ေနာက္ပိုုင္းက်မွသာ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ - ဒီမုုိကရက္ေတြ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြ ၊ ၀ဲ - ယာ ပါတီေတြ ဘာေတြ စ ေတြ႔ၾကရေတာ့မယ္ ထင္ပါရဲ့ဗ်ာ။