သား၀င့္ေက်ာ္ - ရွယ္ယာဝယ္ဖို႔ ဘယ္က စမလဲ (၃) ( Stock exchange)
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၈၊ ၂၀၁၆
ဒီတပါတ္ လက္က်န္ရွင္းတမ္းက်န္တပိုင္းေလး ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးၾကည့္ရေအာင္ေနာ္။
ကုမၸဏီတစ္ခုရဲ႕ စုစုေပါင္း ရပိုင္ခြင့္မ်ား (total assets)နဲ႕ စုစုေပါင္း ေပးရန္တာဝန္(Total Liabilities) တို႔ရဲ႕ျခားနားခ်က္ဟာ အစုရွယ္ယာရွင္မ်ားရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္(Shareholder's equity) ျဖစ္ပါတယ္။
အစုရွယ္ယာရွင္မ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္(Shareholder's equity)
၁) ဦးစားစေတာ့ ရွယ္ယာ(Preferred stock share)
၂) သာမန္ (သို႔မဟုတ္)ဘံုစေတာ့ရွယ္ယာ (Ordinary or Common stock shares)
၃) ျပန္သြင္းရင္းႏွီးေငြ (Paid in capital )
၄) ခြဲေဝၿပီး အျမတ္လက္က်န္(retained profit)
ဆိုၿပီးေလးမ်ိဳးပါဝင္ပါတယ္။
စုစုေပါင္းရင္းႏွွီီးျမွဳပ္ႏွံျခင္း(Total capitalization) ဆိုရင္ေတာ့
အစုရွယ္ယာရွင္မ်ား ပိုင္ဆိုင္မႈ႕(Shareholder's equity) နဲ႕ ႏွစ္ရွည္ေပးရန္ တာဝန္ (Non-current Liabilities) ေပါင္းပါတယ္။
အဲ့ဒီကေန အခ်ိဳး ၃ ခုတြက္နိုင္ပါတယ္။
ပထမ - ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္အခ်ိဳး (Bond ratio) ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္တန္ဖိုး ကို စုစုေပါင္းရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံျခင္း (Total capitalization) နဲ႕စားတာ။
Bond ratio = (Bonds÷Total capitalization)×100
ဒုတိယ - ဦးစားစေတာ့အခ်ိဳး (Preferred stock ratio)
Preferred Stock ratio = ( Preferred Stock ÷ total Capitalization )×100
တတိယ သာမန္ရွယ္ယာအခ်ိဳး (Ordinary or common stock ratio)
Common Stock ratio = (Common Stock + Capital Surplus + Retained earning) / Total Capitalization
၂) သာမန္ (သို႔မဟုတ္)ဘံုစေတာ့ရွယ္ယာ (Ordinary or Common stock shares)
၃) ျပန္သြင္းရင္းႏွီးေငြ (Paid in capital )
၄) ခြဲေဝၿပီး အျမတ္လက္က်န္(retained profit)
ဆိုၿပီးေလးမ်ိဳးပါဝင္ပါတယ္။
စုစုေပါင္းရင္းႏွွီီးျမွဳပ္ႏွံျခင္း(Total capitalization) ဆိုရင္ေတာ့
အစုရွယ္ယာရွင္မ်ား ပိုင္ဆိုင္မႈ႕(Shareholder's equity) နဲ႕ ႏွစ္ရွည္ေပးရန္ တာဝန္ (Non-current Liabilities) ေပါင္းပါတယ္။
အဲ့ဒီကေန အခ်ိဳး ၃ ခုတြက္နိုင္ပါတယ္။
ပထမ - ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္အခ်ိဳး (Bond ratio) ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္တန္ဖိုး ကို စုစုေပါင္းရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံျခင္း (Total capitalization) နဲ႕စားတာ။
Bond ratio = (Bonds÷Total capitalization)×100
ဒုတိယ - ဦးစားစေတာ့အခ်ိဳး (Preferred stock ratio)
Preferred Stock ratio = ( Preferred Stock ÷ total Capitalization )×100
တတိယ သာမန္ရွယ္ယာအခ်ိဳး (Ordinary or common stock ratio)
Common Stock ratio = (Common Stock + Capital Surplus + Retained earning) / Total Capitalization
အဲ့ဒီ့အခ်ိဳး ၃ ခု ေပါင္း ရင္ ၁၀၀ရခိုင္ႏႈန္းအျပည္႕ေပါ့။
ပထမအခ်ိဳးနဲ႕ဒုတိယအခ်ိဳးေပါင္းက စုစုေပါင္းရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံျခင္း(Total Capitalization)၏ ၃၃ ရာခိုင္ႏံႈးထက္ပိုရင္ လုပ္ငန္းေမာင္းႏွင္နိုင္တဲ့ စြမ္းအားမ်ားလြန္းေသာ ရင္းႏွီးေငြ အေဆာက္အအံု (Highly leveraged capital structure)လို႕ သတ္မွတ္နိုင္ၿပီး လုပ္ငန္းအတက္အက်ၾကမ္းေသာ (Speculative) အေျခအေနလို႕ဆိုနိုင္ပါတယ္။
အရံႈးအျမတ္စာရင္းထဲက ပထမဆံုးတြက္နိုင္တဲ့အခ်ိဳးက လုပ္ေဆာင္မႈ႕အခ်ိဳး သို႔မဟုတ္ စရိတ္အခ်ိဳး (Operation ratio)
လုပ္ေဆာင္မႈ႕စရိတ္ကို အသားတင္ ေရာင္းရဝင္ေငြနဲ႕စားတာ။
ဒီအခ်ိဳးကေတာ့ ယခင္ႏွစ္အခ်ိဳးေတြနဲ႕ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး ကုမၸဏီရဲ႕ လုပ္ေဆာင္နိုင္မႈ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို အကဲျဖတ္နိုင္တယ္။
သူနဲ႕တြဲဖက္ေလ့လာ ရမယ့္အခ်ိဳးက အျမတ္မာဂ်င္အခ်ိဳး (margin of profit ratio )
အသားတင္အျမတ္ကိုတည္ အသားတင္ေရာင္းရေငြနဲ႕စားၿပီး ရာခိုင္ႏႈန္းဖြဲ႕တာေပါ့။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အျမတ္ေငြမွ အတိုးေပးနိုင္တဲ့ အႀကိမ္ကိုရွာတာ။ အဲ့ဒီအခ်ိဳးက ကုမၸဏီတစ္ခုဟာ သူေရာင္းခ်ထားတဲ့ ေငြေခ်းစားခ်ဳပ္ေတြအတြက္ အတိုးလံုေလာက္ေအာင္ေပးနိုင္ရဲ႕လား ဆိုတာ အကဲျဖတ္တာပါ။
အသားတင္အျမတ္ကိုတည္ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္အတိုးစုစုေပါင္းနဲ႕စားရင္ ရလာတဲ့အျမတ္က အတိုး ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ေပးနိုင္မလဲ ဆိုတာေဖၚျပနိုင္တယ္။
အနည္းဆံုးေလးႀကိမ္ဆိုရင္ ခိုင္မာမႈ႕ရွိတယ္ဆိုနိုင္ပါတယ္။
ဦးစားရွယ္ယာဝယ္ယူမယ့္သူအတြက္ေတာ့ အသားတင္ဝင္ေငြကိုတည္ ဦးစားရွယ္ယာေပးရမယ့္ အျမတ္တန္ဖိုးနဲ႕ စားရင္ရပါတယ္။ အႀကိမ္အေရအတြက္မ်ားေလ လံုၿခံဳမႈ႕ရွိေလေပါ့။
သာမန္ရွယ္ယာရွင္ေတြအတြက္ ရွယ္ယာတစ္ေစာင္ရဲ႕ဝင္ေငြ(Earning per share) နဲ႕ေဖၚျပနိုင္တယ္။
ဦးစားရွယ္ယာအတြက္ အျမတ္ခြဲေပးၿပီး က်န္တဲ့အျမတ္ေငြကို သာမန္ရွယ္ယာအေစာင္အေရအတြက္နဲ႕စားျပီး ေဖၚျပတာပါ။
အထက္ပါကိန္းဂဏန္းေတြက ရွယ္ယာေစ်းကြက္မွာ ေရာင္းသူဝယ္သူ အထူးဂရုျပဳရတဲ့ အခ်က္ေတြပါပဲ။
