 |
| Photo - Irrawaddy |
(မိုးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၆
အစိုးရသစ္ရင္ဆိုင္ရမည့္ ပရိုဂ်က္ၾကီးမ်ားစြာ (ဇီးသီးဗန္းမ်ား) မၾကာမီေရာက္လာေတာ့မည္၊
လႊတ္ေတာ္အသစ္ ေခၚယူတဲ့ ေဖေဖၚဝါရီ (၁)ရက္မွာ ကုကၠိဳင္းခံုးေက်ာ္တံတားကို ဖြင့္လွစ္လိုက္တဲ့အတြက္ ကားက်ပ္ေနတဲ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သားမ်ားအတြက္ ဝမ္းသာစရာသတင္းပါပဲ။ ေနာက္တစ္ေန႕မွာပဲ အဲဒီေနရာမွာ လမ္းပိတ္ဆို႕မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႕ သတင္းရပါတယ္။ ခံုးေက်ာ္ တံတားမ်ား အျမန္ဆံုး ေဆာက္လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ကားၾကပ္မႈမ်ား အဆင္ေျပသလိုျဖစ္ေပမဲ့ မလိုလားအပ္ပဲ ႏိုင္ငံဘ႑ာေငြ အေျမာက္အမ်ားကို ဆင္းရဲတဲ့ျမန္မာျပည္ လက္ရွိအေျခအေနမွာ သံုးစြဲေနျခင္းကို ဆင္ျခင္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိ႔မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ခံုးေက်ာ္တံတား ၇ စင္း တည္ေဆာက္ေနပါတယ္။ လက္ရိွ အသံုးျပဳလ်က္ရိွသည့္ လွည္းတန္းတံတား အတြက္ က်ပ္ ၁၄.၄၈၇ ဘီလီယံ၊ ဘုရင့္ေနာင္တံတား ၂ စင္း က်ပ္ ၂၆.၆၆ ဘီလီယံ၊ ေျမနီကုန္း တံတား က်ပ္ ၁၅.၉၇၁ ဘီလီယံ၊ ေရႊဂံုတိုင္ တံတား ၁၇.၄၄၁ ဘီလီယံႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ဆဲျဖစ္သည့္ ၈မိုင္ တံတားအတြက္ က်ပ္ ၂၅.၈ဘီလီယံ၊ တာေမြ တံတားက်ပ္ ၂၂.၅ ဘီလီယံ၊ ကုကၠိဳင္းတံတား က်ပ္ ၁၃.၉၇ ဘီလီယံျဖင့္ အသီးသီး သံုးစြဲထားေၾကာင္း သိရသည္။
ယခင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ထက္ ပိုမိုပြင့္လင္းစြာ ကုန္က်ေငြမ်ားကို ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဟိုက္ေဝးလမ္း၊ လမ္းတံတား၊ ခံုးေက်ာ္တံတား၊ ျမစ္ကူးတံတား ကုန္က်စရိတ္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ား ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ခြင့္ မရွိတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္း ခရိုနီကုမၸဏီမ်ားက အဆမတန္ေစ်းႏႈန္းမ်ားနဲ႕ ယခင္က ေဖါင္းပြ ကုန္က်စရိတ္မ်ားစြာ ဆီးသီဗန္းေမွာက္ခဲ့ၾကေပမဲ့ ယခုေခတ္မွာေတာ့ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ား အရင္လို မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေျမနီကုန္းတံတား၊ ေရႊဂံုတိုင္ တံတားႏွင့္ ကုကၠိဳင္းတံတား(ေဆာက္လုပ္ဆဲ) တို႔ကို Capital Development ကုမၸဏီ၊ ဘုရင့္ေနာင္တံတား စီမံကိန္းကို FMI ကုမၸဏီ၊ လွည္းတန္းတံတားႏွင့္ တာေမြ(ေဆာက္လုပ္ဆဲ) တံတား စီမံကိန္းတို႔ကို ေရႊေတာင္ကုမၸဏီႏွင့္ ၈မိုင္ ခံုးေက်ာ္တံတား စီမံကိန္းကို Crown Advanced ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီတို႔က တာ၀န္ယူ ေဆာက္လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ လမ္းတံတားဌာ၊ ဆည္ေျမာင္းဌာန၊ ျမဴနီစပယ္ဌာန ေတြမွာ ပရိုဂ်က္ၾကီးေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိပါတယ္။ အဂတိမလိုက္စားတဲ့ အသက္၃၀ေအာက္ တတ္သိပညာရွင္မ်ားစြာ လိုအပ္လွ်က္ရွိပါတယ္။
ကားၾကပ္တဲ့ ျပသနာအတြက္ ေရတိုစီမံကိန္းအျဖစ္ ခံုးေက်ာ္တံတားစနစ္ သာမက ဘတ္စကားစနစ္၊ တကၠစီစနစ္၊ ကိုယ္ပိုင္ကားစနစ္၊ လမ္းေဘးေစ်းသည္စနစ္၊ ျမိဳ႕ပတ္ရထားစနစ္ မ်ားကိုလည္း ျပဳျပင္ရပါမယ္။ ျမိဳ႕ၾကီးတုိင္းမွာရွိတဲ့ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္ လမ္းမ်ားကို ေရရွည္စီမံကိန္းအျဖစ္ စဥ္းစားမယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ေဆာက္လုပ္ခ ၅၀% ပိုမိုကုန္က်ေနျခင္း
ကုန္က်စရိတ္ ဥပမာ တစ္ခု တင္ျပလိုပါတယ္။ ခံုးေက်ာ္တံတား ေဆာက္ျခင္းကုန္က်စရိတ္ကို အင္တာနက္မွာရွာရင္ အေမရိကန္ FDOD ဖေလာ္ရီဒါ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီရဲ့ အျမင့္မားဆံုးကုန္က်စရိတ္အရ ကုကၠိဳင္းခံုးေက်ာ္တံတားအတြက္ တစ္စတုရန္းေပကို ေဒၚလာ၂၀၀ ႏႈန္းတြက္ခ်က္ရင္ က်ပ္ ၁၀ ဘီလ်ံ ေလာက္ပဲ ကုန္က်မွာျဖစ္ေပမဲ့ လက္ရွိသံုးစြဲခြင့္ေငြကေတာ့ ၁၃.၉၇ဘီလ်ံ လို႕ေရးထားပါတယ္။ အပိုကုန္က်ေငြေတြနဲ႕ေပါင္းရင္ ေနာက္ထပ္ ၂၀%ေလာက္ ပိုကုန္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အေရးေပၚ အျမန္တည္ေဆာက္ရတဲ့အတြက္ ၅၀% မက ပိုျပီးကုန္က်ပါတယ္။ ခံုးေက်ာ္တံတား အရည္အေသြးကိုေတာ့ စစ္ေဆးမဲ့သူ မရွိျဖစ္ေနပါတယ္။
ကုကၠိဳင္းခံုးေက်ာ္တံတားက ကန္ေဒၚလာနဲ႕တြက္ရင္ US$10 million ေလာက္ပဲ က်သင့္တယ္ဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံ ပရိုဂ်က္ၾကီးေတြနဲ႕ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ဘာမွမေျပာပေလာက္ပါဘူး။ လက္ရွိ ရန္ကုန္ကားၾကပ္ျခင္းကို ခံုးေက်ာ္တံတား အျမန္ေဆာက္နည္းနဲ႕ ေျဖရွင္းျပီး ဘ႑ာေငြမ်ားစြာ သံုးစြဲေနပါတယ္။ ေျပလည္သြားရင္ ေကာင္းေပမဲ့ တျခားနည္းလမ္းမ်ား ေရရွည္အတြက္ ရွာေဖြေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အစိုးရလူၾကီးအခ်ိဳ႕ အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္ငန္းလုပ္ရတာ ေစ်းအရမ္းၾကီးေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
http://www.dot.state.fl.us/planning/policy/costs/Bridges.pdf
အနာဂါတ္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ား၏တင္ဒါ
ကန္ေဒၚလာ ဘီလ်ံနဲ႕ခ်ီတဲ့ ပရိုဂ်က္မ်ားစြာ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ တည္ေဆာက္ေနဆဲ၊ တည္ေဆာက္လာလတၱံ အေျခအေနမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။
ျပည္တြင္းကုမၸဏီမ်ားက ပြင့္လင္းျမင္သားမႈမရွိတဲ့ တင္ဒါစနစ္နဲ႕သံုးစြဲလာတာ ၾကာပီျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရေဆာက္လုပ္ေရး၊ ပို႕ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားလုပ္ငန္း၊ စက္ရံုအလုပ္ရံု၊ ဆည္ေျမာင္း၊ ကြန္ျပဴတာအီလက္ထရႊန္းနစ္စက္ကရိယာမ်ား ၊ ပညာေရး-က်န္းမာေရး သုေတသနပစၥည္းကရိယာမ်ား၊ ...စတဲ့ ႏိုင္ငံပိုင္ ဝန္ၾကီးဌာနအသီးသီးက သံုးစြဲေနၾကတာ စာရင္းစစ္အဖြဲ႕ေတြ႕ရွိခ်က္က ကေမာက္ကမျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ျပည္ပစာရင္းစစ္အဖြဲ႕မ်ား ၂၀၁၆ အထိ လာေရာက္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း အေစာၾကီးကတည္းက ေျပာရွာပါတယ္။
ပုဂၢလိက စက္ရံုနဲ႕ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းကို Zero Factory ပရိုဂ်က္နဲ႕လုပ္ေဆာင္ေနျပီး၊ အစိုးရက အခြန္ေကာက္ရံုပဲ လုပ္ဖို႕ ၾကိဳးစားေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ ပုဂၢလိက လံုးဝမလုပ္ခ်င္တဲ့ စက္ရံုၾကီးေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ေဒၚလာ ဘီလ်ံခ်ီတဲ့ ျမင္းျခံ သံမဏိစက္ရံုစီမံကိန္းလို စက္ရံုမ်ိဳးေတြ အေဟာင္းေစ်းနဲ႕ပဲ ပုဂၢလိကကို ေရာင္းထုတ္ရံုပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ လံုးဝရပ္ေနတဲ့ သာေပါင္းေပ်ာ့ဖတ္စက္ရံု၊ ပုသိမ္မွန္စက္ရံု ေတြလို အေျမာက္အမ်ားရွိေနပါေသးတယ္။ အေဟာင္းေစ်းနဲ႕ပဲ ေရာင္းခ်ဖို႕ ယခင္ စက္မႈဝန္ၾကီး ကြယ္လြန္သူ ဦးေအာင္ေသာင္း ရွိရင္ေတာ့ စက္မလည္ပဲနဲ႕ အျမက္ထြက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္မလားမသိပါ။ ဒီစက္ရံုမ်ားက ဝန္ထမ္းပညာတတ္ေတြကို အသံုးခ်ဖို႕လဲ ရွိပါတယ္။
ေနာက္ေနာင္ အစိုးရ ပရိုဂ်က္ တင္ဒါမ်ားကို စီစစ္ဖို႕ ပရိုဂ်က္စီမံခန္႕ခြဲေရးႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ၊ ျပည္တြင္းကုမၸဏီ မ်ားနဲ႕ အၾကီးစားစက္မႈလုပ္ငန္း ပရိုဂ်က္မ်ားကုန္က်ေငြမ်ားကို စီစစ္ရပါေတာ့မယ္။ ျမန္မာျပည္အစိုးရက ဆက္သြယ္ေရး ေအာ္ပေရတာ ၂ခု (တယ္လီေနာ နဲ႕ ေအာ္ရီဒူး) ကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳ ရွိပါတယ္။ ဒါမ်ိဳး တင္ဒါေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕က စနစ္တက် ႏိုင္ငံဘ႑ာမ်ား သံုးဖို႕ ၊ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ ဖြဲ႕စည္းေနတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ MDI Myanmar Development Institute အေနနဲ႕ အလြယ္တကူ လုပ္ႏိုင္မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္န္အယ္ဒီနဲ႕တပ္မေတာ္ ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရရဲ့ စီးပြားေရးေပၚလစီ နံပါတ္(၁) ကေတာ့ အရႈံးေပၚေနေသာ နိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးမ်ား ရပ္ဆိုင္းပါမည္။ အခြန္ေရွာင္မႈမ်ားကို နွိမ္နင္းျပီး အခြန္အခမ်ား အျပည့္အဝရေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္။ ဝန္ျကီးဌာနမ်ားရဲ႕ မလိုအပ္တဲ့အသံုးစရိတ္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်သြားျပီး၊ ျပည္သူ႕ အတြက္လိုအပ္တဲ့ လူမႈကိစၥမ်ားအတြက္ အသုံးခ်သြားဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ လွ်ပ္စစ္၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ ေဆာက္လုပ္ေရး ပရိုဂ်က္မ်ားမွာ တရုပ္ေခ်းေငြမ်ားရဲ့ အတိုးႏႈန္းျမင့္မားစြာ ယူထားျခင္းအတြက္လည္း ညွိႏိႈင္းဖို႕လိုပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ လွ်ပ္စစ္ဝန္ၾကီးဌာနအဖို႕ ဘယ္ေတာ့မွ အျမတ္စြန္းရမွာမဟုတ္ပါ။ တရုပ္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္စက္ေတြကို အကုန္ဖ်က္သိမ္းျပီး ဂ်ာမဏီ၊ ဂ်ပန္ ေခ်းေငြနဲ႕ မဟာလွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္ စက္ေတြ ျပန္တည္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခု လက္ရွိ တရုပ္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားစက္ေတြ ျပင္ဆင္ ထိန္းသိမ္းစရိတ္က အလြန္အကုန္က်မ်ားလြန္းလို႕ ျမင္းျခံသံမဏီစက္ရံု (အီတလီႏိုင္ငံလုပ္စက္ရံု) လိုပဲ အလဟသ ဘ႑ာေငြေတြ ျဖဳန္းတီးေနပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၂၀၀၃ခုနွစ္ မံုရြာျမိဳ႕မွာ ေျပာခဲ့တာကို အခုထိ မွတ္မိေနပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ရဖို႕ထက္ ရျပီးသား ဒီမိုကေရစီကို ထိန္းသိမ္းဖို႕က ပိုျပီး ခက္ခဲလွပါတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။ အလာတူပါပဲ နည္းပညာနဲ႕စက္ရံုမ်ားကို ဝယ္တာက ပိုက္ဆံေခ်းျပီး ဝယ္လို႕ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္အက်ိဳးရွိမွာလား၊ အႏွစ္၂၀ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး က ဘယ္လိုလဲ ဆိုတာ ေရရွည္စိမံကိန္းနဲ႕ စဥ္းစား ရင္းႏွီးျမွတ္နွံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရသက္တမ္းက (၅)ႏွစ္ဆိုေတာ့ ငါ့လက္ထက္မွာ ေကာင္းေနရင္ပီးေရာ ဆိုျပီး လုပ္စားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ တကမၻာလံုးက ဝိသမစိးပြားေရးသမားေတြ အလြန္ေျမာက္မ်ားစြာ ျမန္မာျပည္ထဲ ေရာက္ေနပါတယ္။
ဘုရားမလို႕ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ခြင့္ ရထားပါပီ။ ေမတၱာနဲ႕ ျမန္မ်ားလူထု တိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္စရာေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိေနပါတယ္။
အစိုးရသစ္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းမ်ား
အခုအစိုးရသစ္အတြက္ စီးပြားေရးတိုးတက္ဖို႕ ႏွစ္ရွည္စီမံကိန္းနဲ႕ ေခ်းေငြမ်ားစြာ ရရွိဖို႕ အလားအလာေကာင္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခား ပရိုဂ်က္မ်ားကို ျမန္မာျပည္အတြက္ တင္သြင္းလာရာမွာ ႏိုင္ငံျခားမွာ မသံုးေတာ့တဲ့ နည္းစနစ္နဲ႕စက္မ်ားကို ေစ်းၾကီးစြာနဲ႕ ညာျပီး ေရာင္းခ်မဲ့အလားအလာ ေတြရွိပါတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္၊ အာရွဘဏ္၊ အိုင္အမ္အက္ဖ္ ေခ်းေငြ ဆိုျပီး ရတိုင္း ယူလို႕မရပါ။ ေခ်းေငြတိုင္းမွာ အကန္႕အသတ္ေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီစက္ပစၥည္းကိုမွ ဝယ္ရမယ္ဆိုတဲ့ စာခ်ဳပ္မ်ားရွိပါတယ္။ စက္ပစၥည္းကို ေလ့လာသံုးသပ္ဖို႕ ႏွစ္ရွည္အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႕ နည္းပညာနဲ႕ ပညာရွင္ေမြးထုတ္ေရး စီမံကိန္းမ်ားကိုလည္း ေလ့လာရမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံပိုင္ ပရိုဂ်က္ၾကီးေတြ (ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌာန အပါအဝင္) MDI Myanmar Development Institute လို အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ စီမံခန္႕ခြဲရပါမယ္။ အဓိကေတာ့ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ အစိုးရဘက္သား ပညာရွင္မ်ားရွိဖို႕ပါ။ ဝန္ၾကီးဌာနတိုင္း ဥပမာ ေငြေၾကးမ်ားစြာသံုးစြဲမဲ့ လွ်ပ္စစ္၊ ပို႕ေဆာင္ေရး၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စတဲ့ ဝန္ၾကီးဌာနေတြမွာ တင္ဒါေတြ စနစ္တက် စီစစ္မဲ့အဖြဲ႕ အေရးတၾကီးလိုအပ္ေနပါတယ္။ အဂတိလိုက္စားလို႕ အေရးယူျခင္းထက္ အဂတိ မလိုက္စားႏိုင္ေအာင္ ေငြေၾကးကုန္က်စရိတ္ကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ တင္ဒါလုပ္ႏိုင္ဖို႕ လိုပါတယ္။
FDOD ဖေလာ္ရီဒါ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီ လိုပဲ စက္ရံုေဆာက္လုပ္ေရး၊ ဓါတ္အားေပး၊ ဆက္သြယ္ေရး ကမၻာ ့ကုမၸဏီမ်ားစြာ တင္ဒါေတာင္းခံႏိုင္ပါတယ္။ အခက္အခဲကေတာ့ တင္ဒါ ဘယ္လိုေတာင္းရမလဲ၊ ဘယ္လို စီစစ္ေရြးခ်ယ္ရမလဲ ဆိုတာ နားလည္ အေတြ႕အၾကံဳရွိတဲ့ ျမန္မာပညာရွင္မ်ားစြာ လိုပါတယ္။
ျပည္တြင္း ကုမၸဏီမ်ားက တင္ဒါ ၅၀% ေလာက္ ပိုျပီးတင္ျပတာထက္ ပိုဆိုးတဲ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားစြာ မၾကာခင္ေရာက္လာေတာ့မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရေခတ္မွာ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားက ေတာင္းရမ္းျခင္း၊ စည္းကမ္းတင္းၾကပ္ျခင္းေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခား ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ား အထူးသျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံရင္းႏွီးျမွတ္နွံမႈေတြ မလာႏိုင္ေသးပါဘူး။ အခု အင္န္အယ္ဒီနဲ႕တပ္မေတာ္ ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရလက္ထက္မွာ စစ္မွန္တဲ့ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ ေရာက္လာပါမယ္။ ကုမၸဏီ ဆိုတာ စီးပြားေရးလာလုပ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာအစိုးရ ပညာရွင္မ်ားက အဂတိမလိုက္စားေပမဲ့ ပညာမကြ်မ္းက်င္ဘူးဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာမသံုးတဲ့ စက္ပစၥည္းေတြကို ေစ်းၾကီးၾကီးနဲ႕ ေရာင္းခ်ႏိုင္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားနဲ႕ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္တဲ့ စာခ်ဳပ္မ်ား တရားမွ်တေရးအတြက္ လုပ္ကိုင္ေပးဖို႕ ေရွ႕ေနနဲ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲသားလူထုကိုလဲ ေငြ၊အာဏာ ဥပေဒနဲ႕အႏိုင္က်င့္သလို မလုပ္ဖို႕လဲ လိုပါတယ္။ ဥပမာ ကုမၸဏီမ်ားက ေငြ၊ အာဏာနဲ႕ဥပေဒ လက္တလံုးျခားလုပ္ျပီး လယ္ယာေျမေတြ သိမ္းယူေနလို႕ ကန္႕ကြက္တဲ့ျပသနာမ်ား၊ တယ္လီေနာ၊ ေအာ္ရီဒူးတို႕ ရပ္ရြာလူၾကီး၊ တတ္သိပညာရွင္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚမတင္ျပပဲနဲ႕ ရပ္ရြာသေဘာမတူပဲ တာဝါတိုင္မ်ားစိုက္ထူလို႕ ကန္႕ကြက္မႈမ်ား၊ ေနာက္ဆံုး ျမိဳ႕မျငိမ္း မိသားစုရဲ့ တူးပို႕ တံဆိပ္ကို ေငြ၊အာဏာ အလြဲသံုးျပီး ဘီယာတံဆိပ္အျဖစ္ သံုးေနတာမ်ိဳး ေငြ၊ အာဏာသံုးျပီး ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ လူထုကို အႏုိင္က်င့္မႈေတြ နည္းပါးေစဖို႕ မီဒီယာနည္းထက္၊ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ဥပေဒနဲ႕ လူထုကို အကာကြယ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဗီယက္နမ္၊ တရုပ္၊ မေလးရွား စတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ စင္ကာပူလိုႏိုင္ငံမွာေတာင္ အစိုးရကို လိမ္ညာျပီး တန္ဖိုးၾကီး စက္ပစၥည္းေတြ ေရာင္းခ်တာမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အစိုးရကလဲ ရံႈးေနတဲ့ လုပ္ငန္းကို အစိုးရေငြ (ျပည္သူလူထုစုေဆာင္းေငြေတြ) ထပ္ထည့္ျပီး လိမ္လက္စနဲ႕ ဆက္လိမ္ရပါတယ္။ ဥပမာ .. CSM, REC, POSH ..စတဲ့ ကုမၸဏီမ်ား ျပည္သူလူထုထံက စေတာ့ရွယ္ရွာ လက္တလံုးျခားလွည့္ေရာင္းျပီး ရံပံုေငြရွာတဲ့နည္း တနည္းအားျဖင့္ IPO Listing လုပ္နည္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ဒီနည္းလမ္းနဲ႕ ျမန္မာလူထုဆီက အရင္းႏွီးေတြကို အသစ္ဖြင့္မဲ့ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းကြက္မွာ လုပ္စားဖို႕ ေခ်ာင္းေနတဲ့ ဝိသမေလာဘသမားေတြ ရွိေနပါတယ္။ (စကားခ်ပ္)
အဂတိကင္းရွင္းေရး
တိုးတက့္္ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အဂတိ နည္းပါးပါတယ္။ အဂတိနည္းပါးတဲ့ႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ ေျမာက္မ်ားစြာ ဝင္လာေလ့ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံ စတင္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး လီကြမ္းယူက အဂတိလိုက္စားမႈကို ဘယ္ကဲ့သို႕ တိုက္ဖ်က္ခဲ့ေၾကာင္း အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ လုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံ ထူးေတာင္တဲ့ ခရီးစဥ္မွာ အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ အစိုးရအရာရွိၾကီးမ်ားကို အေရးယူ အလုပ္ထုတ္ ေထာင္ခ် လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ အင္န္အယ္ဒီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာစကားမ်ားနဲ႕လက္ေတြ႕အေကာင္ထည္ေဖၚႏိုင္ဖို႕ အထူးေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
အဂတိကင္းရွင္းေရး ဆိုတာကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဘုရားမၾကိဳက္တာေတြ မလုပ္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြ မြဲေတငတ္မြတ္ မတရားခံေနရတာမ်ားစြာ ဘယ္ဘုရားမွ မၾကိဳက္ပါဘူး။ အခြန္နင္းကန္ေကာက္ပီး အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြပဲ ဇိမ္ခံသံုးစြဲေနျခင္း၊ ျပီးေတာ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လာဘ္ေပးသူ ခရိုနီ၊ ဝိသမေလာဘသမားမ်ားနဲ႕ ကင္းရွင္းဖို႕ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ကအစ ေၾကာက္ေနရမဲ့ အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕အစည္း လိုပါတယ္။ ဝိသမေလာဘသမားမ်ားက ျမန္မာျပည္ရဲ့ အိမ္ျခံေျမ လယ္ယာ ေတာေတာင္ေတြကို အစိုးရအရာရွိေတြနဲ႕ ခြဲေဝသိမ္းပိုက္ျခင္းက အိမ္ျခံေျမေစ်း ကမၻာ့ ေစ်းအၾကီးဆံုး ျဖစ္သြားရတာလဲ အဂတိ၊ ဝိသမ လုပ္ရပ္ပါပဲ။ ေျမယာေျမာက္မ်ားစြာရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အိမ္ျခံေျမေစ်းၾကီးမႈကို ေျဖရွင္းလို႕ရပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအဆင့္ တန္ဖိုးနည္းအိမ္ယာမ်ားစြာ ေပၚလာပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံမွာေတာ့ အတိုက္ခံေခါင္းေဆာင္ Kim Dae-jung (1998-2003) ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ပီး သမၼတၾကီး အသက္ ၇၀ ေက်ာ္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သူ႕လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ အိုလံပစ္၊ ကမၻာ့ဖလာေဘာပြဲ စသျဖင့္ မ်ားစြာလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အၾကီးမ်ားဆံုးလုပ္ရပ္ကေတာ့ အစိုးရကိုယ္တိုင္ အင္တာနက္ဝက္ဆိုက္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ျပီး လပ္စားမႈေတြကို ပြင့္လင္းစြာ တိုင္ၾကား၊ မွတ္ေလာက္ေအာင္ အေရးယူ၊ မွတ္တမ္းတင္ထားႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လာဘ္စားမႈ လုပ္တဲ့လူကို အခ်က္အလက္တိက်စြာနဲ႕ တိုင္ၾကားျခင္းမ်ားကို ျမန္မာျပည္လက္ရွိေဖ့ဘုတ္လို ေနာက္တလၾကာတဲ့အခါ ျပန္ရွာလို႕မရ ျဖစ္မသြားေတာ့ပါဘူး။ လာဘ္စားသူကို ပြင့္လင္းစြာ မွတ္တမ္းတင္ထားလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အစိုးရသစ္မွာလဲ အသစ္ဖြဲ႕စည္းမဲ့ အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕က ေတာင္ကိုးရီးယား နမူနာယူျပီး ဒါမ်ိဳး အစိုးရဝက္ဆိုဒ္တစ္ခု လုပ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ေခတ္မွာ အၾကီးတန္းအစိုးရ အရာရွိၾကီးမ်ားစြာ ေတာင္ကိုးရီးယားကို ေကာင္းတာေတြနမူနာယူဖို႕ ေလ့လာေရးလႊတ္ပီး ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: http://www.8iacc.org/papers/yjkim.html
အေရွ႕ေတာင္အာရွမွ အင္ဒိုနီးရွား အရပ္သားသမၼတျဖစ္သူ ဂ်ိဳကိုဝီရန္ဒို အာဏာရရွိလာျပီး ၂ႏွစ္ၾကာတဲ့အခါ တိုးတက္မႈ သိပ္မရွိလို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕အေပၚ သမၼတ ဂ်ိဳကိုဝီရန္ဒို ၾသဇာသိပ္မရွိတာလဲ တစ္ေၾကာင္းျဖစ္မွာပါ။ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ျပည္သူေထာက္ခံတဲ့ အင္အယ္ဒီပါတီက ၾသဇာၾကီးလွတဲ့အတြက္ ထူးျခားတဲ့ အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးမ်ား ျမင္ေတြ႕လာရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ပရိုဂ်တ္၊ ဘတ္ဂ်တ္ေလ့လာ သံုးသပ္၊ ဆံုးျဖတ္ဖို႕ ျမန္မာပညာရွင္မ်ားသာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ လူငယ္ေသြးသစ္မ်ားစြာနဲ႕ MDI Myanmar Development Institute အျမန္ဆံုး ေအာင္ျမင္ပါေစ။