သင္းလဲ့၀င္း - ေျမာက္ဦးမွာ ထိန္းသိမ္းရမယ့္ ရွင္သန္ဆဲအေမြအႏွစ္နဲ႔ ၿပိဳပ်က္ေနတဲ့ ခန္႔ညားထည္ဝါမႈ
(မုိးမခ) မတ္ ၂၃၊ ၂၀၁၆
ယခု ခရီးသြားေဆာင္းပါးအား Myanmar Now မွ ရယူပါသည္။
(မုိးမခ) မတ္ ၂၃၊ ၂၀၁၆
ယခု ခရီးသြားေဆာင္းပါးအား Myanmar Now မွ ရယူပါသည္။
ေျမာက္ဦး၊ ရခုိင္ (Myanmar Now) - ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေရးပါဆံုး ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ားအနက္က ေနရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ေရွးမင္းေနျပည္ေတာ္ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ရဲ႕သမိုင္းကို မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ျပတိုက္ဟာ စာလုံးပ်က္ဆိုင္းဘုတ္ေဟာင္းတစ္ခု ရွိတဲ့ ခပ္ရိုးရိုး ခပ္ကုပ္ကုပ္ တစ္ထပ္ အေဆာက္အအုံတစ္ခုပါပဲ။
နန္းေတာ္ရာေဟာင္းေနရာမွာ တည္ရွိတဲ့ ဒီျပတိုက္မွာ အဓိက ခန္းမႀကီးတစ္ခုရွိၿပီး ေဘးဘက္ အခန္းသံုးခုမွာေတာ့ လက္ရာေျမာက္ ေက်ာက္ဆစ္႐ုပ္ေတြအျပင္ သပၸာယ္တင့္တယ္လွတဲ့ ေၾကးဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ေတြ၊ လွပခန္႔ညားစြာရွိေနတဲ့ ေက်ာက္ျပားေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီထဲက လက္မႈအႏုပညာအခ်ဳိ႕ဟာ ၈ ရာစုႏွစ္ေလာက္ကျဖစ္ၿပီး အမ်ားအျပားကေတာ့ ေျမာက္ဦးေခတ္ အထြတ္အထိတ္ကာလျဖစ္တဲ့ ၁၅ ရာစု၊ ၁၆ ရာစု လက္ရာေတြပါ။
ေျမာက္ဦး ေစတီတစ္ဆူအနီး စာဖတ္ေနသူတစ္ဦး (ဓာတ္ပံုမ်ား -သင္းလဲ့ဝင္း/Myanmar Now) |
နိမ့္လြန္းတဲ့ မ်က္ႏွာက်က္၊ အားနည္းတဲ့ အလင္းေရာင္၊ ခရီးသြားဧည့္သည္ လာေရာက္မႈ နည္းပါးျခင္း၊ အဖိုးတန္ပစၥည္းေတြကို ျဖစ္သလို ခင္းက်င္းထားတဲ့ ပံုစံနဲ႔ ျပတိုက္ဟာ အေမ့ခံထားရတဲ့ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းဖို႔ အျမန္လိုအပ္ေနတဲ့အေျခအေနကို ေဖာ္ျပေနပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ကြ်န္မေရာက္လာခဲ့ရတာက ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကို လည္ပတ္ၾကည့္႐ႈဖို႔ မဟုတ္ဘဲ တုိင္းရင္းသားမီဒီယာေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခုမွာ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ပါ။ တပ္မေတာ္နဲ႔ ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ အၾကား ဒီဇင္ဘာလတုိက္ပြဲဒဏ္ေတြခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသခံမ်ားနဲ႔ ခရီးစဥ္အတြင္း ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းဖို႔လည္း စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နာမည္ေက်ာ္ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီစနစ္ေၾကာင့္ ခြင့္ျပဳခ်က္ အဆင့္ဆင့္ ေတာင္းဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့အတြက္ အဲဒီလို ေတြ႔ဆံုမယ့္အစီအစဥ္ကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
စစ္ေဘးသင့္ေဒသေတြကို သြားဖို႔အတြက္ စစ္ေတြမွာရွိတဲ့ ျပည္နယ္ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ခြင့္ျပဳခ်က္လိုမယ္လို႔ ကြ်န္မကိုေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝန္ႀကီးဌာနကိုလည္း ေရာက္ေရာ နယ္စပ္ေရးရာ၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးအပါအဝင္ ဌာနေလး ခုက ေထာက္ခံခ်က္ ထပ္လိုပါမယ္လို႔ ကြ်န္မကို ေျပာျပန္ပါတယ္။ အဲဒါေတြလုပ္ဖို႔အတြက္ အခ်ိန္မရွိပါဘူး။ ကြ်န္မ စစ္ေတြကို ျပန္သြားၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ေတာင္းဖို႔ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ေျပာပါတယ္။
ရတဲ့အခ်ိန္ကို ငဲ့ၿပီးေတာ့ ကြ်န္မဟိုးအရင္ကတည္းက ေရာက္ဖို႔ ေတာင့္တခဲ့တဲ့ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြရွိရာ ေျမာက္ဦးကိုပဲ လာဖို႔ ဆံုးျဖတ္လုိက္ပါတယ္။ ေသးငယ္ၿပီး ဖုန္ေတြထူေနတဲ့ ဒီၿမိဳ႕ေလးဟာ တစ္ခ်ိန္က ခန္႔ညားထည္ဝါမႈ ေတြရွိၿပီး အခုေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္းပ်က္စီးေနၿပီျဖစ္တဲ့ ၁၅ ရာစုနဲ႔ ၁၆ ရာစု ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေက်ာင္းေတြအၾကားမွာ သက္ဝင္လႈပ္ရွားေနဆဲပါ။
ေစတီပုထုိး အမ်ားအျပားရိွတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေနထြက္ခ်ိန္ရႈခင္း |
ေျမာက္ဦး ေစတီေတြဟာ ညိဳညိဳေမွာင္ေမွာင္ အေရာင္အဆင္းနဲ႔ပါ။ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အုတ္ေတြဟာလည္း ေဒသရဲ႕ ပူျပင္းတဲ့ ေႏြရာသီေတြ၊ အားေကာင္းတဲ့ မိုးရာသီတိုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ ေရညွိေတြ တက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွာ ေတြ႔ျမင္ေနက် ေရႊပိန္းေနေအာင္ခ်ထားတဲ့ ဘုရားေတြလိုမဟုတ္ဘဲ အေဆာင္အေယာင္ေတြ၊ အဆင္တန္ဆာေတြမရွိတဲ့ ေရွးေခတ္ေဟာင္းရဲ႕ အေငြ႔အသက္ကို ေပးပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဘုရားေတြမွာ အမိုးေတြမရွိေတာ့သလို ဆင္းတုေတြ၊ ေစတီေတြရဲ႕ နံေဘးမွာ သစ္ပင္ျခံဳႏြယ္ေတြေပါက္ေနလို႔ ဒီျမင္ကြင္းေတြက ေရွးေခတ္ကာလကို ျပန္ေျပာင္းမွန္းဆမိေစပါတယ္။
အတြင္းပုိင္းမွာေတာ့ ခန္႔ခန္႔ညားညား ထည္ထည္ဝါဝါပါပဲ။ ရွည္လ်ားတဲ့ ေက်ာက္လမ္း တစ္ေလွ်ာက္ ႐ုပ္ပံုအေသးေလးေတြ အႏုစိတ္ထုဆစ္ထားၿပီး ပံုစံမ်ဳိးစံု၊ အရြယ္မ်ဳိးစံု ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ေတြကလည္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီရွိေနပါတယ္။ ေျမာက္ဦးဟာ ႏုိင္ငံအလယ္ပုိုင္း ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ပုဂံမွာေလာက္ ဘုရား၊ ေစတီေတြ မမ်ားပါဘူး။ ပုဂံမွာကေတာ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ အဆက္အသြယ္ေကာင္းတဲ့ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ဟိုတယ္လုပ္ငန္းေတြထူေထာင္ဖို႔ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ဇုန္ထဲမွာ ေနထိုင္သူ ရြာသားေတြကို အာဏာပိုင္ေတြက ဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္။
ဒီမွာေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ သမိုင္းထဲက ၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ တိုင္းရင္းသားရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ ဘဝနဲ႔ တစ္သားတည္း ရွိေနတာမို႔ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနဆဲသမိုင္းတစ္ခုကို ဘယ္မွာနဲ႔မွ မတူေအာင္ ဖန္တီးေပးထားပါတယ္။ ေျမာက္ဦးဟာ ရခုိင္တို႔ရဲ႕ မင္းေနျပည္ေတာ္ျဖစ္ၿပီး ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ပါတယ္။ ဘုန္းတန္ခိုးအာဏာ ေတာက္ပခဲ့စဥ္က ရခုိင္ဘုရင္ေတြဟာ အေရွ႕ဘေဂၤါ ျပည္နယ္ေျမအခ်ဳိ႕၊ လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံေအာက္ပိုင္း အေနာက္ဘက္ ေဒသအခ်ဳိ႕အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။
သြားလာရ ခက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ပုဂံနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ လာေရာက္တဲ့ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားအေရအတြက္ နည္းပါတယ္။ ေလယာဥ္တိုက္႐ိုက္ပ်ံသန္းမႈမရွိပါဘူး။ ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္စစ္ေတြကေန လာမယ္ဆိုရင္ ေျမာက္ဦးျမစ္႐ိုးတစ္ေလွ်ာက္ သံုးနာရီေလာက္ သေဘၤာစီးရင္စီး၊ ဒါမွမဟုတ္ ကားလမ္းခရီးကို အၾကာႀကီးစီးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ မေသခ်ာမေရရာမႈေတြေၾကာင့္ ၂ဝ၁၅ မွာ ဧည့္သည္လာေရာက္မႈ နည္းသြားတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ လ တုန္းကလည္း ေျမာက္ဦးမွာ ႏွစ္ ၅ဝ အတြင္း အဆိုးရြားဆံုး ေရႀကီးမႈျဖစ္ပြားခဲ့လို႔ ေဒသတြင္းက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ထိခုိက္၊ ပ်က္ၿပီးသားလမ္းေတြပိုပ်က္စီးလို႔ ဖုန္လည္း ပိုထူလာတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။
သွ်စ္ေသာင္းပုထုိးေတာ္ႀကီး အတြင္းေလွ်ာက္လမ္းမွ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈအႏုလက္ရာမ်ား |
ဧည့္သည္မလာၾကတဲ့အေၾကာင္းတစ္ခုကေတာ့ ေဒသခံေတြ မေျပာခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာပါပဲ။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္က ေျမာက္ဦးအပါအဝင္ အျခား ရခုိင္ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕ေတြမွာ လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းေတြေၾကာင့္ မြတ္စလင္ေတြေရာ၊ ဗုဒၶဘာသာ ရခုိင္ေတြပါ ထိခုိက္ နစ္နာခဲ့ရၿပီး ႏုိင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္လာတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
● ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈသာလိုအပ္ၿပီး ျပဳျပင္မြမ္းမံ ရန္မဟုတ္
အထင္ရွားအေက်ာ္ၾကားဆံုးျဖစ္တဲ့ သွ်စ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးကို ၁၅၃၅ ခုႏွစ္က တည္ထားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး စၾကၤန္ေလွ်ာက္ လမ္း ငါးခုမွာေတာ့ ဗုဒၶေစတီ၊ ဆင္းတုနဲ႔ ေက်ာက္ထြင္း႐ုပ္ပြားေတာ္ေပါင္း ၈ဝ,ဝဝဝ ကို ဖူးေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ကိုးေသာင္းဘုရားမွ ေလွ်ာက္လမ္းမ်ား |
ရွစ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးမွာ အေပၚပိုင္းကို ကြန္ကရစ္နဲ႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့အတြက္ တျခားပစၥည္းေတြနဲ႔ေဆာက္ ထားတဲ့ က်န္အစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႔ မလိုက္မဖက္ျဖစ္သြားရပါတယ္။ ပုထိုးေတာ္ႀကီးဟာ သစ္လြင္တဲ့ပံုသ႑ာန္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ဆိုပါတယ္။
ဒီမွာ ေတြ႔ေနရတာက ေရြးရခက္တဲ့အေနအထားတစ္ခုပါ။ ေျမာက္ဦးရဲ႕ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနၿပီျဖစ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ရန္ပံုေငြေတြ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္တယ္ဆိုတဲ့အခါမွာလည္း သိပ္ကိုျပဳျပင္ခ်င္ေနတဲ့ အာဏာပိုင္ေတြ ပုဂံက ဘုရားေတြကို နဂိုပုံစံ ေပ်ာက္သြားၿပီး အသစ္ေတြလိုျဖစ္သြားေအာင္ ျပဳျပင္မြမ္းမံသလို မျဖစ္ေစဖို႔၊ မူလလက္ရာ မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုပါတယ္၊ ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။
ပုဂံေဒသကို ကမၻာ့အေမြအႏွစ္မ်ားစာရင္းမွာ ထည့္ဖို႔ ယူနက္စကိုက ျမန္မာအစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွာ စတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစိုးရလက္ထက္က ဒစၥေနပံုစံစိတ္ကူးယဥ္ကမၻာ တစ္ခုလို႔ ကုလသမဂၢအရာရွိေတြ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့တဲ့ ေစတီ၊ ပုထိုးေတြကို ျပဳျပင္ မြမ္းမံမႈေတြ၊ ဟိုတယ္ဇုန္တိုးခ်ဲ႕မႈေတြ၊ ရြာေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းလုိက္မႈေတြေၾကာင့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အခက္အခဲျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေစတီပရဝုဏ္တစ္ခု |
“ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အဦေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အခက္အခဲ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိ ပါတယ္။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ တစ္ခ်ိန္က အႀကီးဆံုးခံတပ္ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ေျမာက္ဦးေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ဦးခင္သန္းက ျမစ္မခသတင္းဌာနကို မၾကာေသးမီက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ေျမာက္ဦးေဒသဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ တင္ဒါေတြေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအလုပ္ေတြကို လုပ္သူေတြဟာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ေတြက ဦးေဆာင္ၿပီး လုပ္တာမဟုတ္တဲ့အတြက္ အရမ္းကို တန္ဖိုး ထားစရာေကာင္းတဲ့ ဘုရားေတြ၊ အုတ္နံရံေတြမွာရွိတဲ့ ရခုိင္ယဥ္ေက်းမႈ လက္မႈအႏုပညာလက္ရာေတြ အေျမာက္အမ်ားပ်က္စီးခဲ့ရပါတယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
ေငြေၾကးလိုအပ္ခ်က္ဟာလည္း စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ ေစာေစာက သတင္းထဲမွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဘုရားေတြနဲ႔ အျခားေရွးေဟာင္းအေဆာက္အဦေတြရွိတဲ့ နယ္ေျမ အပိုင္းအျခားကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းဖို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရက ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္မွာ အသံုးစရိတ္ က်ပ္သန္း ၆ဝဝ ထုတ္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈသုေတသနျပတုိက္နဲ႔ နန္းေတာ္ရာေနရာကေန ကြ်န္မတို႔ ျပန္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ကန္တစ္ကန္ကို အမ်ဳိးသားတစ္စု စည္း႐ိုးခတ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ေဟာင္းေနရာမွာ မၾကာမီက ျပန္လည္တူးေဖာ္ထားတဲ့ေရကန္အနီးမွ ဘီလူးရုပ္ |
ကန္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းကို ႀကီးၾကပ္ေနသူတစ္ဦးကေတာ့ ကန္ကိုအၿပီးအစီးအထိ တူးေဖာ္ဖို႔ သဲေတြ ေနာက္ထပ္ ၁ဝ ေပထက္မနည္း ထုတ္ပစ္ဖို႔ လိုဦးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒါဘယ္ေတာ့ေလာက္ လုပ္မလဲလို႔ ကြ်န္မက ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့ ‘အဲဒီအတြက္ ရန္ပံုေငြ ရမွာလား၊ ဘယ္ေတာ့ထပ္ရမလဲ မသိေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ လုပ္ျဖစ္မယ္ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္း မသိပါဘူး’ လို႔ တစ္ေယာက္က ျပန္ေျပာပါတယ္။ ။