 |
| ၁၉၅၄ - ၅၅ တရုတ္ျဖဴစစ္ဆင္ေရးကာလ- တိုက္ပြဲတြင္းတေနရာမွာေတြ႕ရတဲ့ ေဖေဖ |
လွေက်ာ္ေဇာ - ေဖေဖ မေမ့ႏိုင္တဲ့ မိတၳီလာၿမိဳ႕
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၂၂၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၂၂၊ ၂၀၁၆
စာေရးဆရာမႀကီး (ေဒၚ) ခင္ႏွင္းယရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ဝတၳဳႀကီး “ေမႊး” ထဲမွာ အဓိကဇာတ္ေကာင္ ေမႊးတေယာက္ တီဘီ အဆုပ္ေရာဂါရရွိေတာ့ အိႏၵိယက အာေရာဂ်ံဆိုတဲ့ အရပ္က တီဘီကုသေရးစခန္းမွာ သြားေရာက္ကုသတဲ့ အခန္းပါပါတယ္။ အဲဒီအာေရာဂ်ံဆိုတဲ့အရပ္အေၾကာင္း ေရးသားထားရာမွာ အာေရာဂ်ံအရပ္ရဲ႕ ရာသီဥတုဟာ ပူးေႏြးစြတ္စိုၿပီး ေနရာင္ျခည္ အမ်ားအျပားရရွိတဲ့အရပ္ျဖစ္လုိ႔ တီဘီေရာဂါေပ်ာက္ကင္းဖုိ႔ အလြန္လြယ္ကူတယ္။ ဗမာျပည္က မိတၳီလာၿမိဳ႕နဲ႔ဆင္တူတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မိတၳီလာမွာ အဆုပ္ေရာဂါကုသေရးစခန္း (အာေရာဂ်ံမွာလိုပဲ) ဖြင့္သင့္တယ္လုိ႔ေရးထားတာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႕ထင္ပါရဲ႕။ ေဖေဖမိတၳီလာမွာ ၆ လေလာက္ စိတ္ေအးလက္ေအး အနားယူလိုက္ၿပီးေနာက္ အေတာ္က်န္းမာလာလုိ႔ ၆ လျပည့္တဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ ေဆးမွဴးႀကီး ကာနယ္ေမာင္ေမာင္ႀကီးက ရန္ကုန္ျပန္လာဖို႔ေခၚလိုက္ၿပီး စစ္ေဆးၾကည့္႐ႈတဲ့ အခါမွာေတာ့ ေဖေဖတီဘီေရာဂါေပ်ာက္ကင္းသြားတာကို ေတြ႕ရွိရတဲ့အတြက္ အနားယူခြင့္ ဆက္မေပးတာ့ပဲ တာဝန္ျပန္ ထမ္းႏိုင္ၿပီဆိုတဲ့ ေထာက္ခံခ်က္ကိုသာ ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္။
မိတၳီလာၿမိဳ႕ဟာ ရာသီဥတု အေတာ္မွ်တၿပီး၊ အလြန္ေနေကာင္းတဲ့အရပ္ပါ။ ပူေႏြးၿပီး ေနေရာင္ျခည္ကို အလွ်ံပယ္ရတဲ့ အရပ္ ျဖစ္ေပမယ့္ မိတၳီလာကန္ႀကီးရွိတဲ့အတြက္ ေျခာက္ကပ္ပူျပင္းမႈ အေတာ္သက္သာတဲ့ အရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ရာသီဥတုတင္ ေကာင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အစားအေသာက္ကလည္း အလြန္ေပါဆိုပဲ။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကလည္း အမယ္စံု၊ မ်ားမွမ်ား၊ လတ္မွလတ္ဆိုပဲ။
အဲဒီတုန္းက ေဖေဖက ခြင့္နဲ႔လာတာဆိုေတာ့ မိတၳီလာမွာရွိတဲ့ ဗိုလ္တဲ (အဂၤလိပ္ေခတ္က အဂၤလိပ္အရာရွိမ်ား တည္းခို တဲ့အိမ္)မွာ ေနပါတယ္။ အဲဒီဗိုလ္တဲမွာရွိတဲ့ ထမင္းခ်က္ႀကီးက ခ်က္ျပဳတ္ေကြၽးတာတဲ့။ အဲဒီထမင္းခ်က္ႀကီးက (ေမေမက နာမည္ေျပာဖူးေပမယ့္ ကြၽန္မေမ့သြားၿပီး) အေတာ္ အခ်က္အျပဳတ္ေကာင္းသတဲ့။ အေနာက္တိုင္း အစားအစာေတြအျပင္ ဗမာစာ အခ်က္အျပဳတ္ အထူးသျဖင့္ အညာစာ အခ်က္အျပဳတ္ သိပ္ေကာင္းဆိုပဲ။
မိတၳီလာမွာ အင္မတန္ေပါတဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးနဲ႔ ေျမပဲကို တနပ္မွမလြတ္ေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ခ်က္ျပဳတ္ေကြၽးတယ္တဲ့။ ဟင္းေတြ ထဲမွာ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို အလွ်ံပယ္ထည့္သတဲ့။ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ေျမပဲဆန္သုပ္တုိ႔၊ ေျမပဲဆန္ခ်က္တုိ႔၊ ပန္ေထြေဖ်ာ္တုိ႔ဆိုတာ တေန႔တမ်ိဳး မထပ္ေအာင္ကို လုပ္တတ္သတဲ့။ ေျမပဲဆန္ကို ဟင္းခ်က္ခါနီးမွ ေလွာ္ၿပီး အသုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ေထာင္းထည့္ တတ္သတဲ့။
ဒါ့အျပင္ အဲဒီထမင္းခ်က္ႀကီးက တ႐ုတ္အစားအစာ အမ်ိဳးမ်ိဳးလည္း ခ်က္တတ္ေသးသတဲ့။ ေခါက္ဆြဲေၾကာ္၊ ေခါက္ဆြဲသုပ္၊ အစိမ္းေက်ာ္အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္တတ္ဆိုပဲ။ ေမေမ တစြဲတလမ္းေျပာဖူးတဲ့ အစိမ္းေၾကာ္ကေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ လတ္လတ္ ဆတ္ဆတ္ေတြ (ေဂၚဖီပန္း၊ မုန္လာဥနီ၊ မုန္ညႇင္းျဖဴ၊ စိမ္း စတာေတြ) ကို စားခါနီးမွ က်က္႐ံုေလးေၾကာ္ၿပီး ငံျပာရည္နဲ႔ ျပဳတ္ ထားတဲ့ ဝက္သား ၃ ထပ္သား အတံုးလိုက္ကို ပါးပါးလွီးၿပီး အေပၚယံက ျဖဴးေပးတဲ့ ၁၂ မ်ိဳးဟင္းရြက္ေၾကာ္ ဟင္းခြက္ပါပဲ။ ေမေမက ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မႀကိဳက္တတ္ေပမယ့္ အဲဒီဟင္းမယ္ေတာ့ အေတာ္ႀကိဳက္ၿပီး (ဝက္သားလည္း ပါတာကိုး)၊ ကြၽန္မတုိ႔ကို ခ်က္ေကြၽးတတ္ေပမယ့္ မိတၳီလာမွာ စားခဲ့ရတဲ့ဟင္းကို ဘယ္လိုမွမမီဘူးလုိ႔ ေျပာတတ္ပါတယ္။
ဒီလို အစားအေသာက္ေကာင္းမ်ားအျပင္ ေဖေဖေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းသြားရတဲ့ေနာက္ အေရးႀကီး အခ်က္တခ်က္လည္းရွိပါ ေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အဲဒီေခတ္ အဲဒီအခါက နာမည္အေက်ာ္ဆံုး အေတာ္ဆံုးသမားေတာ္ႀကီးႏွစ္ေယာက္ (ကာနယ္ ေမာင္ေမာင္ႀကီးနဲ႔ ေဒါက္တာဘသန္း) တုိ႔ရဲ႕ အနီးကပ္ေပါင္းစပ္ကုသမႈကို ခံယူရရွိလို႔ပါပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္က တီဘီကုေဆး (streptomycin) မေပၚေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တီဘီေပ်ာက္ကင္းေရးအတြက္ အမ်ိဳးမ်ိဳး အားျဖည့္ကုသတဲ့ေဆးေတြ အမ်ား အျပား ေပၚလာေနNပီ။ ဒါေတြကို အဲဒီသမားေတာ္ႀကီးမ်ား ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔ အဂၤလန္တုိ႔ အိႏၵိယတုိ႔ကမွာယူၿပီး ေဖေဖ့ကို ကုသေပးခဲ့တာပါ။ ေဖေဖကိုယ္တိုင္ကလည္း ဆရာဝန္ေတြမွာတဲ့အတိုင္း တေသြမတိမ္းနားေထာင္ၿပီး လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကာနယ္ေမာင္ေမာင္ႀကီးက “က်ဳပ္ကုရတဲ့ လူနာေတြထဲမွာ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာဟာ ကုရတာ အေကာင္းဆံုး လူနာပဲ၊ က်ဳပ္စကားနားအေထာင္ဆံုး လူနာပဲ” လုိ႔ ေမေမ့ကို ေျပာခဲ့ဟန္ရွိပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ေဖေဖ တီဘီ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းသြားရတာပါ။
မိတၳီလာကို ဒီလို ပထမဦးဆံုးအေခါက္ ေရာက္ခဲ့စဥ္မွာပဲ ေဖေဖေရာ ေမေမပါ မိတၳီလာၿမိဳ႕ေလးကို ခ်စ္ခင္စြဲလမ္းသြားပံုရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ေဖေဖ အင္းစိန္တိုက္ပြဲႀကီးအၿပီး ဒဏ္ရာရၿပီးေနာက္ နာလန္ထခ်ိန္မွာ ေဆးခြင့္ ၆ လယူၿပီး၊ မိတၳီ လာၿမိဳ႕မွာ ေနာက္တႀကိမ္ သြားနားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ ဒုတိယအေခါက္မွာ ကိုေက်ာ္ (ေက်ာ္ေဇာဦး) ကို ေမြးပါတယ္။ ေမေမက ကိုယ္ဝန္ႀကီးနဲ႔တုန္းမွာ ဇီးကြက္တေကာင္ ည ေနတိုင္း အိမ္မွာလာလာနားတတ္တာကို ေန႔တိုင္းၾကည့္ေနမိလို႔၊ ကိုေက်ာ္မ်က္လံုးေတြဟာ ဇီးကြက္လို ျပဴးျပဴးႀကီးျဖစ္ေနတာ လုိ႔ေမေမက ကြၽန္မတုိ႔ငယ္ငယ္က ေျပာတတ္ပါတယ္။ (ကြၽန္မတုိ႔အဘြား ေဖေဖ့အေမဟာ ငယ္ငယ္တုန္းက မ်က္လံုး အ ေတာ္ျပဴးတာကို ေဖေဖတုိ႔ ငယ္ငယ္ရွင္ျပဳတုန္းက ႐ိုက္ထားတဲ့ ဓာတ္ပံုထဲမွာ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ မ်ိဳး႐ိုးလိုက္ဟန္ရွိပါတယ္။)
အဲဒီမိတၳီလာမွာ ေဖေဖတုိ႔နဲ႔ အေတာ္ခင္တဲ့ မိတ္ေဆြႀကီးတဦးရွိပါတယ္။ မိတၳီလာၿမိဳ႕ အထက္တန္းေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ေဒၚသင္းႏုပါ။B.A, B.Ed ဘြဲ႕ရထားသူျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖတုိ႔နဲ႔က ပထမအေခါက္ကတည္းက ခင္ေနတာပါ။ ေဖေဖက သူတာဝန္ေတြမပိဘဲ နားရတုန္းမွာ အဂၤလိပ္စာကို အဲဒီဆရာမႀကီးနဲ႔ ဆက္သင္တာပါ။ တေန႔ အဲဒီဆရာမႀကီးရဲ႕ ခင္ပြန္းနဲ႔ လမ္းမွာေတြ႕ေတာ့ ေဖေဖက နာမည္ေမ့ေနလုိ႔ “ဆရာမႀကီးကေတာ္ ေနေကာင္းရဲ႕လား” လုိ႔ ႏႈတ္ဆက္ဆိုပဲ။ ေမေမက ေဖေဖ့ကို မၾကာခဏ အဲဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စတတ္ေနာက္တတ္ပါတယ္။
ေဖေဖက အဲဒီ မိတၳီလာမွာေနတုန္း ညေနတိုင္း မိတၳီလာကန္ေဘာင္႐ိုးမွာ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ကန္ထိပ္ကနတ္စင္ေလးေရာက္ရင္ အိမ္ဘက္ျပန္လွည့္လာတတ္သတဲ့။ အဲဒီနတ္စင္ေလးဟာ ေဖေဖတုိ႔ကို အသက္ကယ္ဖူးလိုက္လုိ႔ေဖေဖ့မွာ မိတၳီလာကို မေမ့ ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာပါေတာ့တယ္။
ေဖေဖတုိ႔တေတြ ၁၉၅၄-၅၅ မွာ တ႐ုတ္ျဖဴကို တိုက္ေနရတုန္းမွာေပါ့။ ေဖေဖက ေရွ႕တန္း မိုင္းဆတ္ကေနၿပီး ေနာက္တန္း က်ိဳင္းတံုကိုျပန္လာၿပီး စစ္႐ံုးခ်ဳပ္အရာရွိမ်ားနဲ႔ ျပန္ေတြ႕ရပါတယ္။ ေရွ႕တန္းအတြက္လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းပစၥယေတြ၊ စစ္ကူေတြ၊ ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းေတြ ရရွိဖို႔အတြက္ပါ။ အဲဒီတုန္းက စစ္႐ံုးခ်ဳပ္ကို ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးတုိ႔ ဆိုရွယ္လစ္အုပ္စုက အုပ္စီးထား တာပါ။ ျပည္တြင္းစစ္တိုက္ဖို႕ပဲ သူတုိ႔တေတြက အားသန္ေနေလေတာ့ တ႐ုတ္ျဖဴ စစ္ဆင္ေရးအတြက္ဆို ေျပာရဆိုရ တာ သိပ္လက္ဝင္တာပဲလုိ႔ေဖေဖက ေျပာျပဖူးပါတယ္။
ေဖေဖက ေရွ႕တန္းစစ္ဆင္ေရးမွာ ဦးစီးၿပီး သူ႕ရဲ႕ဌာနခ်ဳပ္ကိုလည္း ေရွ႕တန္းမိုင္းဆတ္မွာပဲ ဖြင့္ထားပါတယ္။ မိုင္းဆတ္မွာက နဂိုကတည္းက တ႐ုတ္ျဖဴေတြ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ေလယာဥ္ပ်ံကြင္းရွိတယ္။ ေဖေဖ့ကိုလည္း ကင္းေထာက္ေလယာဥ္တစင္း ေပးထားပါတယ္။ ေလယာဥ္မွဴးဟာ (ေနာင္ေလတပ္ ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာတဲ့) ဗိုလ္ေစာဖ႐ူးပါ။
ေဖေဖက က်ိဳင္းတံုမွာ အစည္းအေဝးလုပ္ရင္း မိုးခ်ဳပ္သြားပါေတာ့တယ္။ ေဖေဖ့ကို ေစာေစာကတည္းက ဗိုလ္ေစာဖ႐ူးက မိုးခ်ဳပ္ရင္ ရွမ္းျပည္ေတာင္တန္းေတြက ဒုကၡေပးတတ္တယ္လုိ႔ အလိမၼာနဲ႔ သတိေပးထားပါလ်က္နဲ႔ အစည္းအေဝးမွာ ေျပာ ရင္းဆိုရင္းက ေနာက္က်သြားရတာပါ။ ေဖေဖက ညတြင္းခ်င္း လုပ္စရာေတြရွိေနလုိ႔ မနက္မွျပန္ဖုိ႔ဝိုင္းတားေနတဲ့ၾကားက ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ ဇြတ္ထြက္လာခဲ့မိသတဲ့။ ေလယာဥ္ပ်ံတက္ၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ေမွာင္ႀကီးက်လာလုိ႔ ေလယာဥ္မွဴးခမ်ာ ေတာင္ ေစာင္းေတြနဲ႔ မတိုက္မိေအာင္တိမ္းေရွာင္ရင္းက လမ္းေပ်ာက္သြားဆိုပဲ။ အဲဒီလိုလမ္းေပ်ာက္သြားေတာ့မွ ေျမပံုတခ်ပ္နဲ႔ ေလယာဥ္ေပၚအလုပ္မ်ားေနတဲ့ ေဖေဖ့ကို လာအသိေပးသတဲ့။ ဒီေတာ့ ေဖေဖက ေလယာဥ္မွဴးအခန္းထဲ လိုက္သြားၿပီး ေအာက္ေျမျပင္အေျခအေနကို ၾကည့္ေတာ့လည္း ဘာမွမျမင္ရျဖစ္ေနလုိ႔ “ကဲ ဒါျဖင့္ရင္ အေနာက္တည့္တည့္ကိုေမာင္း၊ ဧရာဝတီျမစ္ကေတာ့ ေျပးမလြတ္ေတာ့ဘူး။ ဧရာဝတီျမစ္ေဘးေသာင္ေတြမွာ ဆင္းၾကည့္တာေပါ့” လုိ႔ ေဖေဖက အၾကံေပး ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ဗိုလ္ေစာဖ႐ူး (ေနာင္မဆလေခတ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာျဖဴ) လည္း အေနာက္ဘက္တည့္တည့္ ပ်ံလာရာမွာ ဧရာ ဝတီျမစ္ေပၚ ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။ ေဖေဖက “ကဲ ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာအတိုင္းဆက္လိုက္၊ အဆင္သင့္တဲ့ၿမိဳ႕မွာ ဆင္း တာေပါ့” လုိ႔ေျပာေနတုန္းမွာပဲ ေလယာဥ္ဆီကုန္ေတာ့မယ္လုိ႔ ေလယာဥ္ဝန္ထမ္းတဦးက လာအေၾကာင္းၾကားသတဲ့။
ဒါေၾကာင့္ ေအာက္ေျခက ေျမအေျခအေနကို သဲႀကီးမဲႀကီး ဝိုင္းၾကည့္ရသတဲ့။ ေအာက္ကၿမိဳ႕ေတြကလည္း အဲဒီအခ်ိန္က တ႐ုတ္ျဖဴေလယာဥ္ (တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္ေလယာဥ္ေတြပါ) ေတြ မၾကာခဏ လာဝဲတတ္လုိ႔ ေလယာဥ္သံၾကားတာနဲ႔ မီးေမွာင္ခ်ၿပီး ေနတတ္ၾကသတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ေအာက္ကလည္း ေမွာင္နဲ႔မည္းမည္း ဘာမွသဲသဲကြဲကြဲ မရွိျဖစ္ေနခ်ိန္မွာပဲ ဂ်စ္ ကားတစင္း ေရွ႕မီးဖြင့္ၿပီး ေမာင္းလာတာေတြ႕ရသတဲ့။ အဲဒီဂ်စ္ကားမီးက ရိပ္ခနဲမီးထိုးလိုက္ရာမွာ ေဖေဖက သူ႕အျမင္မွာ အလြန္ရင္းႏွီးခဲ့တဲ့ မိတၳီလာ ကန္ေဘာင္႐ိုးထိပ္ကနတ္စင္ေလးကို ျမင္လိုက္ရဆိုပဲ။ ဂ်စ္ကားေလးက ကန္ေဘာင္႐ိုး ကား လမ္း အတိုင္း ေမာင္းလာတာျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္။
နတ္စင္ေလးကို ျမင္လိုက္ရေတာ့ ေဖေဖက “ဟာ ဒါ မိတၳီလာကြ၊ မိတၳီလာ” လုိ႔ေအာ္ေျပာလိုက္ေရာ ေလယာဥ္ပ်ံ တစင္းလံုး အလြန္႔ကို ဝမ္းသာသြားၾကေရာတဲ့။ ဗိုလ္ေစာဖ႐ူးအပါအဝင္ အဲဒီေခတ္က ေလသူရဲေတြက မိတၳီလာကြင္းမွာ ေလယာဥ္ေမာင္း က်င့္လာသူေတြ ျဖစ္ေတာ့၊ မိတၳီလာကြင္းဆိုရင္ သူတုိ႔က မ်က္စိမွိတ္ေတာင္ ဆင္းႏိုင္သူေတြျဖစ္ေနတာေလ။
ခ်က္ခ်င္းပဲ မိတၳီလာကြင္းကို သတင္းပုိ႔။ ၿမိဳ႕ထဲရွိတဲ့ ကားေတြ အားလံုးတန္းစီၿပီး ေလယာဥ္ေျပးလမ္းတဖက္တခ်က္ကေန မီးေတြထိုးၿပီး ေဖေဖတုိ႔ေလယာဥ္ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာနဲ႔ မိတၳီလာကြင္းဆင္းလာရဆိုပဲ။ ေနာက္ေန႔မနက္မွပဲ ဆီျဖည့္ၿပီး မိုင္း ဆတ္ကို ေဖေဖတုိ႔တေတြ ျပန္ခဲ့ၾကသတဲ့။
အဲဒီသည္းထိတ္ရင္ဖို ဇာတ္လမ္းကေလးေၾကာင့္ပဲ ေဖေဖ့အေနနဲ႔ (က်န္ ကြၽန္မတုိ႔ မိသားစုအပါေပါ့ေလ) မိတၳီလာၿမိဳ႕ေလးကို မေမ့ႏိုင္ျဖစ္ရေတာ့တာပါပဲ။
လွေက်ာ္ေဇာ၊
၂၁-၁-၁၁
မွတ္ခ်က္။
ကြၽန္မဆက္၍ေရးျခင္ေသာေဖေဖအေၾကာင္းမ်ား။ အတြဲ (၁)။ (ၿဖိဳးေမာက္သာစာေပ) ေဆာင္းပါးအမွတ္ (၂၁) ကို တင္ လိုက္ပါတယ္။