(မုိးမခ) ေမ ၁၂၊ ၂၀၁၆
တင္မုိး (ကုိဘဂ်မ္း) ရဲ႕ေမြးဇာတိရြာက ျမင္းၿခံခရုိင္ ေတာင္သာၿမိဳ႕နယ္ ကန္ၿမဲ-ဇဂ်မ္းရြာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကန္ၿမဲရြာနဲ႔ ဇဂ်မ္းရြာ တစပ္တည္းျဖစ္သြားလုိ႔ ႏွစ္ရြာေပါင္း အမည္တြင္လာရတာပါ။ အညာေဒသ မုိးေခါင္ေရရွား ရပ္ဝန္းဟာ ကန္ေရကိုအားထားရလုိ႔ ရြာေတြရဲ႕အမည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက “ကန္” ဆိုတဲ့ ဝိေသသပါတက္ပါ တယ္။ ရြာေတြခ်ဲ႕ရင္း ေပါင္းစပ္သြားလုိ႔ ႏွစ္ရြာေပါင္းအမည္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ကန္ေတာ္+ ၾကာပို႔ ( ကန္ေတာ္ဂ်ပုိ႔)၊ ပ်ဥ္စီ+ ကန္နား+ ကန္သာ+ ကန္ရြာ စသျဖင့္ ရွိၾကပါတယ္။ က်ေနာ့္ ဇာတိရြာရဲ႕အမည္က “ကန္ဆင့္” တဲ့။
အညာဓေလ့၊ ရြာဓေလ့ကိုစပ္မိလုိ႔ေျပာရရင္ က်ေနာ္တုိ႔ရြာက ျမင္းၿခံသြားတဲ့အခါ ျဖတ္သြားရတဲ့ “ ရြာသာရြာ” နဲ႔ “မံုရြာ” ဆုိတာ ရွိပါတယ္။ ႏွစ္ရြာဆက္သြားေတာ့ “ရြာသာ-မံုရြာ” လုိ႔ ေခၚရင္က ခုေတာ့ “ယသ မံု” လို႔ေခၚလုိ႔ က်ေနာ္အသက္ႀကီးမွ ရြာျပန္တဲ့အခါ မ်က္စိလည္သြားရပါတယ္။
တင္မုိးရြာက ကန္ၿမဲ-ဇဂ်မ္း ေခၚေပမယ့္ သူေနတဲ့ရြာက ကန္ၿမဲအပုိင္းျဖစ္လုိ႔ သူ႔ကေလာင္အမည္ေဟာင္ ေဟာင္းတခုကို “ကန္ၿမဲသက္ႏွင္း” လုိ႔ယူခဲ့ဖူးတာ သိရပါတယ္။ သူ႔မိဘေတြကေတာ့ ဦးဘအုိနဲ႔ ေဒၚစံထယ္တဲ့။ ကဗ်ာဆရာႀကီးရဲ႕အေမက စာမတတ္ရွာဘူး။ သူ႔အစ္မႀကီးက မတင္ေမတဲ့။ လူမွန္းသိစကတည္းက ေယာက်ာ္း လုိဝတ္ၿပီး ဆံပင္ကို ေယာက်္ားလုိ ေသွ်ာင္ထံုးထားတတ္တယ္။ တကယ့္ေယာက်္ားႀကီးလုိပဲ။ ေရႊသြားလည္း ပါတယ္။ အသားညိဳတယ္။ သူ႔ႏွမကေတာ့ မတင္စန္းတဲ့။ သူက အသားလတ္ပါတယ္။ သူတုိ႔အေမက စက္ခ်ဴပ္ တယ္။ သူတို႔လည္း စက္ခ်ဴပ္တယ္။ မတင္ေမကို ကန္ၿမဲရြာအပုိင္းမွာေမြးလုိ႔ “မၿမဲ” လုိ႔ ငယ္နာမည္ေပးခဲ့သတဲ့။ ေမာင္ဘဂ်မ္းကိုေတာ့ “ဇဂ်မ္း” ရြာအစြဲျပဳၿပီး “ဘဂ်မ္း” နာမည္ေပးခဲ့တာပါတဲ့။
တင္မိုးရဲ႕မိဘေတြရဲ႕ဇာတိက ေရစႀကိဳနယ္က ရြာကေလးတရြာပါ။ “ေျမျဖဴ-မုန္ညင္း” တဲ့။ ဦးဘအုိက ရြာရက္ကန္းစင္ေတြက လံုခ်ည္ဖ်င္အုပ္၊ ဖ်င္စေတြကို ဘုရားပဲြေစ်းတကာကို လွည့္လည္ေရာင္းခ် အသက္ေမြး ခဲ့ဖူးတယ္။ ေအာင္ဗလ၊ ဖုိးစိန္၊ စိန္ကတံုးတုိ႔ရဲ႕ဇာတ္ပြဲရုံေတြရဲ႕ေဘးမွာ ဂုန္နီအိတ္ကေလးခင္းၿပီး ဆုိင္းသံ ဗံုသံ ေတြနားေထာင္ရင္း ေစ်းေရာင္းေလ့ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဇာတ္သီခ်င္းေတြအားလံုးေလာက္ကို ဆုိင္းတီးလံုး တီး ကြက္ေတြနဲ႔တကြ ႏႈတ္တက္ရေနတယ္။ ကန္ၿမဲကိုေရာက္ေတာ့ ရြာက ဆြမ္းေတာ္ႀကီးခံတဲ့တီးဝုိင္းထဲမွာ လုိက္ တယ္။ ပတၱလားတီးတယ္ထင္ပါတယ္။ သူ႔သားေမာင္ဘဂ်မ္း ဘူမွန္းသူမွန္းသိလာေတာ့ ဂီတနားစြဲလာၿပီး သူ႔လုိ ပဲ ေတးဂီတဝါသနာရွင္ျဖစ္လာတယ္။ သူ႔အေဖရတဲ့သီခ်င္းေတြကို သူလည္း ပါးစပ္တီးလံုးနဲ႔တကြ ႏႈတ္တက္ရ တယ္။ အတီးသင္ေတာ့ သူငယ္စဥ္ကေခတ္စားတဲ့ ဘင္ဂ်ဴိအတီးသင္ခဲ့သလုိ ရြာတီးဝုိင္းမွာ ဘင္ဂ်ိဴတီးခတ္သူ တေယာက္ျဖစ္လာပါတယ္။ သူက ညဏ္ေကာင္းေတာ့ ဘာမဆုိ သိလြယ္တတ္လြယ္တာကိုး။
သူတို႔ရြာထိပ္မွာ ကန္ေဘာင္အျမင့္ႀကီးဟာ ရြာတံတုိင္းလုိ ကာရန္ေနတယ္။ အမွတ္တမဲ့ၾကည့္ရင္ ေတာင္တန္းေလးလား ထင္ရတယ္။ ကန္ႀကီးက အႀကီးႀကီးပါပဲ။ ေႏြရာသီမွာသံုးႏုိင္ေအာင္ ေရေတြသုိေလွာင္ ႏုိင္တဲ့ ေျမကန္ႀကီးပါ။ ေႏြရာသီမွာ တျဖည္းျဖည္းေရေတြခန္းသြားေတာ့ ကန္ထဲမွာပဲ ေရတြင္းေတြ အစီအရီ ေပၚ လာပါတယ္။ ကုိယ့္အစုနဲ႔ကုိယ္တူးၾကတာပါ။ ဆယ္ေတာင္ အေတာင္ႏွစ္ဆယ္ေလာက္ နက္မလားပဲ။ ေရပံုးကုိ ႀကိဳးတပ္ ငင္ၾကပါတယ္။ ေရပံုးက အမ်ားအားျဖင့္ သြပ္ပံုးအျပားေတြပါ။ ေရတြင္းထဲမွာ ေရပါးပါးေလး စိမ့္ထြက္ လာတာကို ပံုးျပားလွဲခ်ၿပီး ခပ္ယူရပါတယ္။ တင္မုိးတုိ႔အိမ္မွာေရခပ္သူက မတင္ေမနဲ႔ မတင္စန္းတုိ႔ပါပဲ။ မတင္ ေမက ေယာက်္ားႀကီးလုိ ဆုိင္းထမ္းပိုးနဲ႔ ေရထမ္းပါတယ္။ ေရရွားေတာ့ က်ေနာ္အလည္သြားရင္ ေရစြတ္ရံု ရက္ ျခားေလာက္ပဲ ေရခ်ဳိးပါတယ္။ တင္မုိးက ေရမခပ္ပါ။
တင္မုိးတို႔ရြာဟာ ေရကန္အျပင္မွာ ေရတြင္းတူးရင္ အလြန္နက္လုိ႔ တူးခဲပါတယ္။ အဝီစိတြင္း ေခတ္စား လာေတာ့ အဝီစိတြင္းတူးခဲ့တာ မေအာင္ျမင္ခဲ့။ ၁၉၆၀-၁၉၇၀ ဝန္းက်င္ေပါ့။ ဦးေလး လူထုဦးလွနဲ႔ ေဒၚေဒၚလူထု ေဒၚအမာတုိ႔ကို တင္မုိးနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းတစုက သူတုိ႔ရြာ စာဆုိေတာ္ေန႔ စာေပေဟာေျပာပြဲကို ဖိတ္ေခၚသြားဖူး တယ္။ သူတုိ႔ရြာကျပန္လာေတာ့ ဦးေလးက သူ႔သတင္းစာမွာ “အဝီစိနဲ႔ေဝးတဲ့ရြာ” လုိ႔ ေဆာင္းပါးေရးဖူးေတာ့ သူ တို႔ရြားသားေတြ သိပ္သေဘာက်တယ္။ ေဒၚေဒၚကေတာ့ “ဆီကိုေရလုိသံုး ၊ ေရကို ဆီလုိသံုးတဲ့ရြာ” လုိ႔ ေဆာင္း ပါးေရးပါတယ္။ အဲဒါလည္း သူတို႔ရြာမွာေျပာစမွတ္ျပဳၾကပါတယ္။ ဦးလွ၊ ေဒၚအမာလူထုေမာင္ႏွံရဲ႕ စာေပခရီးဟာ သူတု႔ိရြာသမုိင္းမွာ သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္း၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတု႔ိရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးခရီးၿပီးရင္ အႀကီးက်ယ္ဆံုးသမုိင္း ျဖစ္ရပ္ပါပဲ။
သူတုိ႔ရြာကို ျမင္းၿခံဘက္ကသြားရင္ ဆယ္မုိင္ေလာက္၊ ေတာင္သာကသြားရင္ ဆယ္မုိင္ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ေဝးတယ္ထင္ပါတယ္။ (က်ေနာ္ အမွတ္မွားႏုိင္ပါတယ္)။ ျမင္းၿခံနဲ႔ ကန္ၿမဲကေနတေခါက္ ေမာ္ေတာ္ကားေျပးပါ တယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ကသံုးခဲ့တဲ့ စစ္သံုးေလာရီကားႀကီးပါ။ “သူႀကီးဦးခ်ဳိ” ရဲ႕ ကားတဲ့။ “ဆင္တဲဝ” ဆုိတဲံ သဲ ေခ်ာင္းအက်ယ္အႀကီးကိုျဖတ္ၿပီး ေန႔စဥ္သြားရပါတယ္။ မုိးတြင္းေခ်ာင္းက်ရင္ ေရက်ေအာင္ ေစာင့္သြားရပါ တယ္။ ေႏြရာသီမွာေတာ့ ေရလံုးဝမရွိတဲ့ သဲေခ်ာင္းႀကီးပါပဲ။ မုိးရာသီမွာေတာ့ “၉၉ ေခ်ာင္း၊ ေပါင္းလုိ႔လဲက်၊ ဆင္တဲဝ” လုိ႔ စာစပ္ရတဲ့ ေခ်ာင္းႀကီးပါ။ ၃၇ မင္းနတ္ထဲက ျမင္းျဖဴရွင္နတ္ဆုိတာ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီေခ်ာင္း ႀကီးထဲကုိ ျမင္းနဲ႔ျဖတ္ကူးရင္း အစိမ္းေသေသၿပီး နတ္ျဖစ္ခဲ့တာလုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ငယ္စဥ္က လူႀကီးသူမေတြ ရဲ႕ ပါးစပ္ရာဇဝင္မွာ ၾကားဖူးတာပါ။
လူထုသတင္းစာမွာ ဦးေလးတုိ႔ ေဒၚေဒၚတုိ႔ရဲ႕ေဆာင္းပါးေတြကိုဖတ္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက အဝီစိတြင္း တူးတဲ့အဖြဲ႔ေတြ ကန္ၿမဲ-ဇဂ်မ္းကို လႊတ္သတဲ့။ (၉ ဖြဲ႔ေတာင္လႊတ္တယ္လုိ႔ထင္ပါရဲ႕)။ အဝီိစိတြင္းတူးတဲ့အဖြဲ႔ေတြ ဟာ ရြာမွာ လခ်ီ၊ ႏွစ္ခ်ီၿပီးၾကာေအာင္ေနရလို႔ တင္မုိးတုိ႔ရြာသူေတြနဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ေနရစ္သူေတြေတာင္ အမ်ား ႀကီးရွိပါသတဲ့။ ေရတြင္းေတြကလည္း ဒီေတာ့မွေအာင္သတဲ့။ ရြာက သိပ္ေက်းဇူးတင္တာေပါ့။ ေရွးတုန္းကသာ ဆုိရင္ ကန္ေဘာင္ေပၚမွာ “လူထုေမာင္ႏွံ နတ္ကြန္း” တုိ႔ “ဗုိလ္ေနဝင္းနတ္ကြန္း” တို႔ လုပ္ၾကမွာလုိ႔ က်ေနာ္ ေတြးမိဖူးတယ္။ (ေရးမိဖူးသလားေတာင္ မမွတ္မိေတာ့ပါ)။
က်ေနာ္ ပထမဆံုးထုတ္ဖူးတဲ့ လံုးခ်င္းကဗ်ာစာအုပ္ “ အနီနဲ႔အျပာ” မွာ “ကန္ဆည္ပြဲ” ဆုိတဲ့ ကဗ်ာပါ တယ္။ တင္မုိးတုိ႔ရြာက ကန္ဆည္ပြဲကို ျမင္ဖူးခဲ့လို႔ေရးတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ရြာမွာလည္း ကန္ဆည္ပြဲရွိေပမယ့္ သူတို႔ ရြာက ကန္ႀကီးေလာက္မႀကီးပါဘူး။ ႀကံဳဖူးတဲ့ ကန္ဆည္ပြဲေတြရဲ႕ ျမင္ကြင္းေတြကို ေပါင္းစပ္ေရးဖြဲ႕ထားတာပါ။
“ ေယာက်္ားက ေပါက္ျပားပါ
မိန္းမမွာ ထန္းလွ်က္ေတာင္။
တူးဟာ- သယ္ဟာႏွင့္
ေပ်ာ္ပါးစြား ဘံုအက်ဳိးမုိ႔
ဘံုႀကိဳးၾကေၾကာင္း။
အဘုိး အဘြားႏွင့္
ေျမးသားမ်ား မက်န္ပါ။
ေခြးေၾကာင္စံု အကုန္ထြက္
ကန္ဖက္ကိုလာ။
ဘုန္းႀကီးေရာ သူႀကီးပါ
တရြာလံုးအေရး။
ကန္နက္ကာ ေဘာင္ေမာက္မွ
ေရေလာက္မယ္ေလး။
‘ဖုိးလတ္’ က ဒုိးပတ္တီးလုိ႔
‘ ညိဳႀကီး’ က လင္ကြင္းကုိင္။
‘ဘဂ်မ္း’ က ဘင္ဂ်ိဳေခါက္
‘ ငေကာက္ႀကီး’ အကၿမိဳင္။
မုိးမက်မီ ႀကိဳးၾကစုိ႔ တူၿမိဳင္ၿမိဳင္
ေနာက္မုိးကို မီႏုိင္ေရး။
ကန္ေဘာင္ပတ္ပါလုိ႔
ဒုိးပတ္နဲ႔ သံၿပိဳင္ဟစ္ေႂကြး
ႀကိဳးၾကေပေလး။ - စသျဖင့္ ေရးဖြဲ႔ဖူးတာကို ျပန္လည္လြမ္းဆြတ္မိပါတယ္။ ၁၉၆၄ ေလာက္က ေရးဖြဲ႔ခဲ့ တာထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္က တင္မုိးတုိ႔ရြာကိုေရာက္တုိင္း ကန္ေဘာင္ႀကီးေပၚေရာက္ေအာင္ သြားလမ္းေလွ်ာက္ ပါတယ္။ ကန္ေဘာင္ေပၚမွာ မန္က်ည္းပင္ေလးေတြရွိတယ္။ ကန္ထဲကေရခပ္ၿပီး ေရအုိးရြက္တက္လာတဲ့ မိန္း ကေလးေတြက ကန္ေဘာင္ေပၚမွာ အနားယူ၊ အားယူပါတယ္။ နားေနရင္းက အတင္းအဖ်င္းေျပာတာကို မန္ က်ည္းပင္ေပၚမွာ မန္က်ည္းရြက္ခူးရင္း ေခ်ာင္းနားေထာင္တဲ့ ကာလသားပံုျပင္မ်ားလည္း တင္မုိးေျပာျပတာ ၾကားရဖူးလုိ႔ က်ေနာ္က “ဘဂ်မ္းပံုျပင္မ်ား” အျဖစ္ ေဖာက္သည္ခ်တက္တာကုိ တင္မုိးၾကားေတာ့ သူေတာင္ မၾကားဖူးဘူးလုိ႔ ျပန္ေျပာဖူးေလရဲ႕။ ပံုျပင္ဆုိတာ ဒီလုိပဲျဖစ္တတ္ၾကတယ္ထင္ပါတယ္။ ဘယ္ကစလုိ႔ ဘယ္ ေရာက္မွန္းမသိ ၊ “ႏႈတ္ဆင့္ကမ္း” လာခဲ့ၾကတာပဲမဟုတ္လား။
ကုိဘဂ်မ္းက သူမ်ားရြာေတြကို သြားလည္ခဲပါတယ္။ ေက်ာင္းပိတ္ရင္ ရြာျပန္ၿပီး ရြာတီးဝိုင္းနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႔ ပါတယ္။ က်ေနာ္က သူတို႔ရြာကို ၄-၅ ေခါက္ဖူးေပမဲ့ သူက က်ေနာ္တုိ႔ရြာကို “ တေခါက္မွ အႏုိင္ႏိုင္” ဆုိသလုိ ေရာက္ဖူးတာပါ။ ဒါေတာင္ က်ေနာ္မရွိတုန္း က်ေနာ့္ရဲ႕ႏွမေတြကိုသြားပုိ႔တဲ့ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္နဲ႔ လုိက္သြား တာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ရြာကို က်ေနာ္ေခၚလုိ႔ အေသအခ်ာေရာက္ဖူးသူေတြထဲမွာ ကိုသာႏုိး၊ ေမာင္မုိးသူနဲ႔ ေဇာ္ေဇာ္ ေအာင္တုိ႔ ပါပါတယ္။ ရုပ္ရွင္မင္းသား ျမတ္ေလးကေတာ့ ၾကက္တုိက္ရင္း ေရာက္သြားသတဲ့။ စာေရးဆရာ မင္း ေက်ာ္လည္း သူ႔ကိစၥနဲ႔သူ ေရာက္သြာဖူးသတဲ့။
တင္မုိးတို႔ရြာကိုသြားရင္ သဲေခ်ာင္းႀကီးကို အၾကာႀကီးျဖတ္သြားရလုိ႔ စက္ဘီးနဲ႔သြားရင္ ၁၀ မုိင္ခရီးကို ၅ မုိင္ေလာက္ တြန္းသြားရပါတယ္။ တခါက က်ေနာ့္ရြာ ကန္ဆင့္ကေန ျမင္းၿခံကို ၅ မုိင္ စက္ဘီးနဲ႔သြားပါတယ္။ ျမင္းၿခံကေန အေနာက္ေတာင္ဘက္ရွိ က်ေနာ္ေက်ာင္းေနခဲ့တဲ့ အေမ့ရြာ ထေႏွာင္းကုန္း- ထေႏွာင္းတုိင္ရြာေတြ ကို သြားပါတယ္။ အဲဒီက “ငါးမစင္-မီးေပါက္” နဲ႔ “ ရြာစမုိက္” ကို သဲေခ်ာင္းႀကီးျဖတ္ၿပီး သြားရပါတယ္။ ျမင္းၿခံက ေန ဆယ္မုိင္ေလာက္ေဝးမယ္။ ရြာစမုိက္မွာ က်ေနာ့္အေဖရဲ႕ညီဝမ္းကြဲ ကြန္ျမဴနစ္ေက်ာင္းဆရာ ကုိတင္ေမာင္ ရွိ တယ္။ တိပိဋကဆရာေတာ္ႀကီးက အဲဒီရြာက ေရွးက“ ရြာတမုိက္” လုိ႔ေခၚတယ္လို႔ မိန္႔ၾကားဖူးတာေၾကာင့္ ခု ေတာ့ “ရြာတစ္မုိက္” လုိ႔ စာလံုးေပါင္းၾကတယ္လို႔ ၾကားလုိက္ရပါတယ္။ ရြာတစ္မုိက္ကေန တင္မုိးတို႔ရြာကိုသြား ေတာ့ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ကိုထြက္ခဲ့တာလို႔ပဲ သတိရပါတယ္။ အဲဒီခရီးကလည္း ၁၀ မုိင္ေလာက္ေဝးတယ္။ စက္ဘီးကုိ လက္ႏွစ္ဘက္နဲ႔ကိုင္ၿပီး ဦးေခါင္းနဲ႔ပါ တြန္းရပါတယ္။ ဦးေခါင္းမွာက “ ဝစ္လ္စကပ္ဖ္” လုိ႔ေခၚတဲ့ သကလပ္ဦးထုပ္ေဆာင္းထားပါတယ္။ သဲေတြထဲမွာ ေနပူပူ ေရငတ္ငတ္နဲ႔ စက္ဘီးကို တရွဲရွဲနဲ႔ တြန္းသြားရတာ ေသမတတ္ပါပဲ။ ခုျပန္ေတြးရင္ေတာင္ ၾကက္သီးထမိပါတယ္။ ရူးတုန္း မုိက္တုန္းမုိ႔ သြားျဖစ္ခဲ့တာ။
အဲဒီတုန္းက ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ ေတာင္သာၿမိဳ႕မဂီတအဖြဲ႕က ကုိညိဳႀကီးတုိ႔ တေယာ၊ မယ္ဒလင္၊ ကလယ္ရီနက္ေတြနဲ႔ ကန္ၿမဲရြာကို ေရာက္ေနႏွင့္ၾကတာနဲ႔ ႀကံဳႀကိဳက္ပါတယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ တီးၾကမႈတ္ၾက၊ ထန္းေရ ခါးေသာက္ၾကပါတယ္။ ကန္ၿမဲ-ဇဂ်မ္းက ကုိဘဂ်မ္းတုိ႔အိမ္မွာ “ေတာင္သာၿမိဳ႕မ” နဲ႔ “ကန္ၿမဲ ဇဂ်မ္း ၿမိဳ႕မ” အဖြဲ႔ သားမ်ား ပူးေပါင္းတီးမႈတ္ၾကတာပါ။ သူတို႔ရြာတီးဝုိင္းထဲက တေယာသမား ေက်ာင္းဆရာကုိေက်ာ္ထြန္းကုိေတာ့ မႏၱေလးမွာေရာ ရန္ကုန္မွာေရာ ျပန္ဆံုရလုိ႔ မွတ္မိေနပါတယ္။ သူ႔ေျမးတေယာက္ေတာင္ နယူးေယာက္ကို ေရာက္လာဖူးပါေသးတယ္။ ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ ကန္ၿမဲဇဂ်မ္း ၿမိဳ႕မတီးဝုိင္း လူႀကီးတဦးျဖစ္တဲ့ “ဦးဘအုိ” ဆုိတာ ကုိဘဂ်မ္းရဲ႕ဖခင္ႀကီးပါ။ အသားလတ္လတ္၊ အရပ္ရွည္ရွည္န႔ဲပါ။ သူက စည္းတီးပါတယ္။ ရြာမွာ ဦးဘအုိ အက်ႌဝတ္ထားတာ မျမင္ဖူးခဲ့ပါဘူး။ အုိက္လုိ႔နဲ႔တူပါတယ္။ တျခားအဖြဲ႔ဝင္ေတြကို သူ႔ကဗ်ာထဲမွာ ထည့္သြင္းခဲ့ ဖူးပါတယ္။
ေတာင္သာက ကုိညိဳႀကီးဆုိတာက မႏၱေလးမွာ က်ဴရွင္ေက်ာင္းေတြေခတ္စားတုန္းက နာမည္အႀကီး ဆံုးနဲ႔အလြတ္ပညာေက်ာင္းႀကီးတေက်ာင္းျဖစ္တဲ့ ပြဲကုန္းေက်ာင္းႀကီးရဲ႕ေဘာ္ဒါအုပ္ဆရာႀကီးပါ။ ပြဲကုန္းေက်ာင္း ပ်က္ေတာ့ “ေနျပည္ေတာ္ အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္း” ဆုိတာကို မႏၱေလးက်ံဴးအေနာက္ဖက္ကပ္လ်က္ သူေဌး တန္းတဲမွာ တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္တဲ့အခါ ဦးညိဳႀကီးက ဒုတိယေက်ာင္းအုပ္နဲ႔ ေဘာ္ဒါအုပ္လုပ္ပါတယ္။ ကုိဘဂ်မ္း က ရန္ကုန္မွာ က်ဴရွင္ဆရာသြားလုပ္ေနေတာ့ က်ေနာ္နဲ႔ ကိုညိဳႀကီးတုိ႔က စာေရးေခၚလုိက္တယ္။ ကုိဘဂ်မ္း၊ ဂုဏ္ထူးသိန္းႏုိင္နဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔သူငယ္ခ်င္းသံုးေယာက္သား ကုိညိဳႀကီးအေၾကာင္းျပဳၿပီး အဲဒီေက်ာင္းတည္ေထာင္ ရာမွာ ဝင္ပါခဲ့ၾကတာပါ။ ၁၉၆၃ ေလာက္ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။
ကုိညိဳႀကီးတုိ႔ ကန္ၿမဲရြာကိုလာတုန္းက ကုိဘဂ်မ္းတို႔အိမ္မွာ ေရရွားမုိးရွားနဲ႔မုိ႔ အားနာပါးနာနဲ႔ တညအိပ္ တယ္ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္လည္း ကုိညိဳႀကီးတုိ႔ ႏြားလွည္းႀကီးနဲ႔ ေတာင္သာကိုလုိက္သြားၿပီး ပြဲတက္ပါတယ္။ စက္ဘီးကိုေတာ့ လွည္းကပ္ခ်ိတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္သာၿမိဳ႕မတီးဝုိင္းက ကုိညိဳႀကီးတို႔အိမ္မွာ ညတုိင္းတီးမႈတ္ပါ တယ္။ ေတာင္သာမွာ ေလးငါးရက္ေနၿပီးမွ ျမင္းၿခံကို ၁၂ မုိင္ခရီး စက္ဘီးနဲ႔ ကားလမ္းအတိုင္း ျပန္ပါတယ္။ ျမင္း ၿခံကမွ ရြာကိုျပန္ပါတယ္။ အဲသလုိ စက္ဘီးတစီးနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ မႏၱေလးကတဆင့္ မီးရထားနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာင္းပိတ္ ရက္ ခရီးသြားေနတာမ်ဳိးကို က်ေနာ့္အေဖက အားေပးအားေျမႇာက္လုပ္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အေဖက ရြာသူႀကီးပါ။ အေဖရဲ႕အေဖကလည္း သူႀကီးပါ။ အေမရဲ႕အေဖကလည္း သူႀကီးပါ။ သူႀကီးေတြအခ်င္းခ်င္း တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ သိကၽြမ္းၾကပါတယ္။ ကုိဘဂ်မ္းရဲ႕အိမ္ေရာက္ရင္ လက္ရွိ ကန္ၿမဲသူႀကီးဦးခ်ိဳက က်ေနာ္တုိ႔ကို ထမင္း ဖိတ္ေကၽြးတတ္ပါတယ္။
ကိုဘဂ်မ္းတုိ႔ရြာက ရုိးရာသူႀကီးမ်ဳိးေတြအုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ေပမဲ့ သူႀကီးဦးခ်ိဳကေတာ့ သူႀကီးမ်ဳိရုိး ဟုတ္ပံုမရ ပါ။ ရြာမွာ ၾသဇာရွိတဲ့ကာလသားေခါင္းလုိဟာက သူႀကီးျဖစ္လာပံုရပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အညာေက်းရြာ ေတြမွာ သူႀကီးေတြက ရုိးရာအလုိက္ အစဥ္အဆက္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ၾကတာပါ။ ရြာက သူႀကီးမ်ဳိးေတြကို “မင္းမ်ဳိး” လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သူႀကီးကိုေတာင္မွ “သူႀကီးမင္း” လုိ႔ ေခၚရပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရြာမွာ ေရွးအစဥ္အဆက္ သိမ္း ဆည္းလာတဲ့ ဖိတ္စာေတြေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔အဘုိးကိုဖိတ္တဲ့ဖိတ္စာေတြရဲ႕ ထိပ္ေတြမွာ “ကန္ဆင့္ရြာ ၊ ေျမပုိင္ ရွင္ သူႀကီးမင္း ဦးဖိုးထီ” လုိ႔ လိပ္စာေတြေရးထားတာ မွတ္မိေနပါတယ္။
ဂ်ပန္ေခတ္ေရာက္ခါနီးမွာ ဒီစႀကိတ္ေကာင္စီ သူႀကီးေရြးပြဲေတြရွိခဲ့တာကို ေရးေရးမွတ္မိေနပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရစေခတ္မွာ ဒီမုိကေရစီ ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိတာေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီ ေခတ္ေလာက္က ရြာတုိင္းမွာလုိလုိ ပဋိပကၡေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ရုိးရာသူႀကီးေဟာင္း အမ်ဳိးေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ေရြးတဲ့ သူႀကီးအသစ္ေတြနဲ႔ အႀကီးအက်ယ္ပဋိပကၡေတြျဖစ္ၾကနဲ႔ လူသတ္မႈေတြအထိ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ သူႀကီးသား ေတြ၊ သူႀကီးေဟာင္းေတြ ျမင္းၿခံေထာင္မွာ ဆံုမိၾကတဲ့ေခတ္ေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔အမ်ိဳးထဲက သူႀကီးသားေတြလည္း ေထာင္ထဲေရာက္ဖူးသြားၾကပါတယ္။
ရုိးရာသူႀကီးေတြက လြယ္လြယ္နဲ႔ေတာ့ အာဏာလက္လႊတ္ခဲ့ၾကဟန္မတူပါ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ရြာက သူႀကီးသားေတြက တကၠသုိလ္ေက်ာင္းေတြဘာေတြအထိ ေရာက္ကုန္ၾကေတာ့ ၿမိဳ႕တက္ေနၾကၿပီး စာေရး၊ တခ်ဳိ႕ၿမိဳ႕အုပ္ဝန္ေထာက္၊ ေက်ာင္းဆရာဆုိတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ကုန္ၾကပါၿပီ။ တခ်ဳိ႕က ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးထဲ ကတဆင့္ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္ၿပီး ေတာခုိကုန္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ့္အေဖရဲ႕ညီႏွစ္ေယာက္ဟာ ႏွစ္ေယာက္လံုး ကြန္ ျမဴနစ္ျဖစ္သြားၿပီး ေတာထဲမွာက်ဆံုးကုန္ပါတယ္။ အေဖက ေက်ာင္းဆရာျဖစ္က်န္ရစ္ပါတယ္။ အေမ့ဘက္အမ်ဳိး ေတြထဲမွာလည္း သူႀကီးသားေတြဟာ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ သံမဏိေမာင္ေမာင္တို႔ ပီးကင္းျပန္ထြန္းၿငိမ္းတို႔ဆုိတာ အေမ့အမ်ဳိးေတြပါပဲ။ အေမ့ေမာင္အရင္း ေခ်ာင္းေပါက္သူႀကီးသားတေယာက္က ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ေခါင္းေဆာင္ပါ။ ေနာက္ေတာ့ ေက်ာင္းဆရာဦးေစာထြန္းအျဖစ္န႔ဲ ကန္ဆင့္ေတာင္ရြာမွာ အရုိး ထုတ္သြားခဲ့ပါတယ္။
ကန္ၿမဲ ဇဂ်မ္းက သူႀကီးေဟာင္းေတြေနတဲ့ အိမ္ၿခံဝင္းကို “မင္းဝုိင္း” လို႔ေခၚပါတယ္။ အရင္က အျပင္လူ ေတြဝင္လာရင္ ဖိနပ္ခၽြတ္ဝင္ရတယ္္လို႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ အရပ္က သာမာန္လူေတြက သူႀကီးေတြကို “ဘုရား” ထူးရပါသတဲ့။ အဲဒီအေၾကာင္းကို ကုိဘဂ်မ္းကလည္း ေျပာျပဖူးတယ္။ သူႀကီးဆုိၿပီး ေတာင္ေဝွးနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ ထြက္လာရင္ ကေလးေတြက ေတြ႔ရာေနရာမွာ ေျမႀကီးေပၚထုိင္ခ်ၿပီး ဝတ္ခ်ရသတဲ့။ ကုိဘဂ်မ္း ကုိရင္ေပါက္စ ဘဝမွာ သူႀကီးရဲ႕အိမ္ကို ဆြမ္းခံထြက္ရင္း ေရာက္ဖူးသတဲ့။ သူႀကီးသမီးေတြက ၿမိဳ႕သူေတြလို ဝတ္စားဆင္ယင္ ထားေတာ့ အလြန္႔ကိုေခ်ာတယ္၊ သားနားတယ္၊ ၿမိဳ႕ဆန္တယ္လုိ႔ ထင္မိတယ္တဲ့။ ကုိဘဂ်မ္းေနာက္က ခင္ ေမာင္ရီဆုိတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသားေလးက ဆြမ္းခြက္ကုိင္လုိက္ရဖူးသတဲ့။ တင္မုိးက သူ႔ကို ထိပ္ေခါက္တတ္ သတဲ့။ စိတ္ဆုိးရင္ ကိုရင္ႀကီးက လွဲအိပ္ၿပီး ဆႏၵျပတတ္သတဲ့။ ခင္ေမာင္ရီတကၠသုိလ္ေရာက္လာေတာ့ က်ေနာ္ တုိ႔နဲ႔အိမ္တလံုးငွားၿပီး အတူေနခဲ့ဖူးပါတယ္။ “တမာရိပ္သာ” တဲ့။ ညီအစ္ကိုလုိခင္ၾကတယ္။ ဆရာဝန္ႀကီးျဖစ္လာ တယ္။ သူ႔သမီးလည္းဆရာဝန္ျဖစ္ေတာ့ ႏုိင္ငံေက်ာ္ျဖစ္ရပ္တခုျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ သူငယ္ခ်င္းဆရာဝန္တေယာက္ က မ်က္ႏွာကိုအက္ဆစ္နဲ႔ပက္လုိ႔ မ်က္စိကန္းသြားခဲ့ရတဲ့ျဖစ္ရပ္ပါ။ ခင္ေမာင္ရီက ကဗ်ာေမာင္စန္းေသာ္လုိ႔ ထင္ရွားလာတယ္။ မ်က္စိမျမင္ေတာ့တဲ့ သူ႔သမီးဆရာဝန္မေလးကလည္း မၾကာခင္ကပဲ စာအုပ္တအုပ္ထုတ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ “မျမင္ရတဲ့ျမင္ကြင္းမ်ား” ေရးသူ “ခင္သစ္ႏွင္း” တဲ့။ ကန္ၿမဲရြာ မႏၱေလးေက်ာင္းတုိက္ ဆရာေတာ္ ဦးအာစရေက်ာင္းမွာ စာသင္တယ္။
ကိုဘဂ်မ္းကုိရင္ဘဝမွာ ရြာေက်ာ္ရပ္ေက်ာ္ စာေတာ္သူတဦးပါတဲ့။ ကိုရင္ေလးဘဝမွာပဲ ပါဠိသဒၵါက်မ္း ကို အာဂံုေဆာင္ႏုိင္ခဲ့လုိ႔ ဆရာေတာ္ကစာခ်ရင္ သူ႔ကို ေရွ႕ကထားၿပီး စာဆုိခုိင္းသတဲ့။ အဲဒါေၾကာင့္ “စာဆုိ ကုိရင္ေလး ( )” လုိ႔ ေခၚတြင္ပါတယ္။ ကုိဘဂ်မ္း မႏၱေလးရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ အဲဒီတုန္းက သူတို႔ရြာမွာ သဒၵါလာတက္ဖူးတဲ့ဦးဇင္းေလးေတြက ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးေတြျဖစ္ေနၾကပါၿပီ။ တခါက ရန္ကုန္ ဂ်ပန္ေဆးရုံ သစ္ႀကီးေရွ႕က “မွန္ေက်ာင္း” ကို ကုိဘဂ်မ္းေခၚလုိ႔ လုိက္သြားရဖူးတယ္။ ဆရာေတာ္ရဲ႕ေက်ာင္းဟာ သူ႔ရဲ႕ “စား အိမ္ေသာက္အိမ္” ဆုိတာမ်ဳိးပါပဲ။ ရွစ္ေလးလံုးကာလမွာ ကိုဘဂ်မ္းပုန္းေနရတာ အဲဒီေက်ာင္းမွာပါပဲ။ ဆရာ ေတာ္က “ေမာင္ဘဂ်မ္းကေတာ့ကြာ မလွဴတဲ့အျပင္ စာေရးဆရာေတြ၊ ပန္းခ်ီဆရာေတြပါ ေခၚလာၿပီး ငါ့ေက်ာင္း မွာ ငါကပဲ ေကၽြးေနရတယ္” လုိ႔ ေျပာတတ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္က က်ေနာ္တုိ႔ကိုေကၽြးရတာ ဝမ္းသာေနတာပါ။ ျမင္းၿခံက စာခ်ဆရာေတာ္ႀကီးတပါးက က်ေနာ့ဦးႀကီး ဦးေလးျဖစ္ေနေတာ့ က်ေနာ္နဲ႔လည္း ဆရာ ဒကာရင္းေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။
ကိုဘဂ်မ္းတို႔ရြာက ဆရာေတာ္ႀကီးက မႏၱေလးမွာလည္း ထင္ရွားခဲ့တယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ဦးႏုက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဘဝမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ ပင့္လုိက္ဖိတ္လုိက္နဲ႔၊ ဘြဲ႔ေတြေပးလုိက္နဲ႔လုပ္တာကိုမႀကိဳက္လုိ႔၊ အလုပ္ ရႈပ္လုိ႔တဲ့ ရြာျပန္သတင္းသံုးေနေတာ့ ဓမၼာစရိယတုိ႔၊ ပထမႀကီးတုိ႔ ေအာင္ၿပီးသားဦးဇင္းေတြက သဒၵါတက္ခ်င္ လုိ႔ သူတုိ႔ရြာက ဆရာေတာ္ႀကီးဆီကို လာေရာက္ၾကတာလုိ႔ ေျပာဖူးပါတယ္။ ရြာက သူႀကီးဘုိႀကီးဟာ မင္းတုိ႔နဲ႔ အမ်ဳိးေတာ္တယ္၊ ခုဘယ္မွာေရာက္ေနတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးဟာ မင္းတို႔နဲ႔ အမ်ဳိးေတာ္တယ္ စသျဖင့္ ကုိဘဂ်မ္းက ေဆြမ်ဳိးေတြစပ္ျပဖူးပါတယ္။ သူႀကီးအသစ္ဦးခ်ိဳဟာ သူႀကီးမ်ဳိးေဟာင္းထဲကမဟုတ္ေပမယ့္ သူႀကီးကေတာ္က ေတာ့ ေခ်ာင္းေပါက္ရြာဘက္က သူႀကီမ်ဳိးလုိ႔ ကုိဘဂ်မ္းကေျပာျပေတာ့ က်ေနာ့္အေမက “ဟဲ့ အဲဒါဆုိ က်ဳပ္ အမ်ဳိးပဲ” လုိ႔ ေျပာဖူးပါတယ္။
ကိုဘဂ်မ္း ကိုရင္ေလးဘဝမွာ သူက ဉာဏ္ေကာင္းလို႔ စာက်က္ရတဲ့အခ်ိန္နည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ ေတာ္က ဘဂ်မ္း ငါ့ကိုနင္းေပးစမ္း၊ ေထာင္းႀကိတ္ေပးစမ္းလုိ႔ ခုိင္းတက္သတဲ့။ ဘုန္းႀကီးက ၾကမ္းျပင္ေပၚ လွဲ ေလ်ာင္းရင္း အႏွိပ္အနင္းခံတာပါ။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက စာဖတ္ဝါသနာပါလို႔ အိပ္ရာေဘးမွာ နံရံကပ္ၿပီးပံုထားတဲ့ စာအုပ္ပံုႀကီးရွိသတဲ့။ ဆရာေတာ္ႀကီးက အလ်ားေမွာၿပီးအနင္းခံေနရင္ ကုိဘဂ်မ္းကိုမျမင္ႏုိင္ဘူး။ ကုိဘဂ်မ္းက ဆရာေတာ္ႀကီးက တံေတာင္နဲ႔ႀကိတ္ရင္းက စာအုပ္ေတြကုိ လွန္လွန္ဖတ္ေနတယ္။ တခါတေလ ေမ့ၿပီးရပ္သြား ေတာ့ “ဟဲ့ ကိုရင္ အိပ္ေပ်ာ္သြားတာလား” လုိ႔ ေမးတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အိပ္ေပ်ာ္တာမဟုက္ဘဲ စာအုပ္ေတြကို ခုိးဖတ္ေနတာသိေရာ “ကိုရင္- စာမဖတ္နဲ႔၊ ေကာင္းေကာင္းႀကိတ္၊ ၿပီးေတာ့မွ စာအုပ္ကို အိမ္ယူသြား” လုိ႔ ေျပာ ၿပီး စာအုပ္ကိုအိမ္ဖတ္ဖုိ႔ ယူသြားခုိင္းသတဲ့။ ဖတ္ၿပီး ေနာက္ေန႔က်ျပန္ေပးပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးက “စာဖတ္ တာ ျမန္လွခ်ည္လား” လို႔ေျပာၿပီး တေန႔တစ္အုပ္ေပးလုိက္တာ နဂါးနီစာအုပ္ေတြေရာ၊ ပဲေရာ့ဦးဆန္နီထုတ္တဲ့ စာအုပ္ေတြေရာ၊ ဒဂုန္မဂၢဇင္း၊ ႀကီးပြားေရး၊ တုိးတက္ေရးမဂၢဇင္းေတြေရာ အားလံုးကုန္ေရာတဲ့။ နံရံမွာ မွီၿပီးပံု ထားတဲ့စာအုပ္ပံုႀကီးလည္း အားလံုးကုန္သြားလုိက္တာ “လီနင္” အထၳဳပတၱိက “ရပ္စ္ျမဴတင္” အထၳဳပတၱိအထိ စံုသြားပါေရာတဲ့။
ကိုရင္ေလး စာေတြဖတ္ၿပီးေတာ့ သကၤန္းယားလာသတဲ့။ လူထြက္ခ်င္တာေပါ့။ သူ႔အေမနဲ႔ မိသားစုတ စုလံုးက လူမထြက္ေစခ်င္ဘူး။ ဘုန္းႀကီးေတြ ဦးဇင္းေတြကလည္း လူမထြက္ေစခ်င္ဘူး။ ကုိရင္ေလးက ဉာဏ္ ေကာင္းၿပီးစာေတာ္လုိ႔ ေနာင္တေန႔မွာ က်မ္းတတ္စာေတာ္ ျဖစ္လာမယ္ေပါ့။ သူ႔မိဘေတြကေတာ့ ကိုရင္ေတာ့ ေနာင္အခါ က်မ္းတတ္စာေက်ာ္ျဖစ္လာမွာကို ေမွ်ာ္လင့္အားထားတဲ့အျပင္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ကာလမုိ႔ လူ မထြက္ေစခ်င္တာလည္း ပါတယ္။ လူထြက္ၿပီးေတာ့ ရြာကလူငယ္ေတြလို သူပုန္ထဲလုိက္သြားမလား၊ အစုိးရ စစ္တပ္ထဲ လုိက္သြားမလား စသျဖင့္ လက္နက္ကုိင္မွာကို ပူပင္ေသာကေရာက္တယ္။ ရပ္ထဲရြာထဲမွာ သူပုန္နဲ႔ စစ္တပ္ တုိက္ပြဲျဖစ္ၾကရင္ ေျပးၾကလႊားၾကနဲ႔ ေသနတ္မွန္မွာစုိးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမထြက္ေစခ်င္ဘူး။ ကုိရင္ ေလး လူထြက္ခ်င္တဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို တခါေတာ့ ကုိဘဂ်မ္းက က်ေနာ့္ကို ေျပာျပဖူးတယ္။ သူက “လူ ေက်ာင္း” ေခၚ ေလာကတက္ေက်ာင္းကို တက္ခ်င္တာ။ ရြာမွာ “တုိင္းရင္းၿမိဳ႕မ အလယ္တန္းေက်ာင္း” ရွိတာကို တက္ခ်င္တာ။ သူ႔ကို မႏၱေလးက ဘုရားႀကီးေက်ာက္ဆစ္တန္းထဲက (မဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးအနီး) ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းႀကီးက ေက်ာင္းကို ပုိ႔ထားဖူးေသးတယ္။ မႏၱေလးမွာေနရင္ေတာ့ မႏၱေလးက ဘုန္းႀကီးၿမိဳ႕မဟုတ္လား။ ဘုန္းႀကီးေတြၾကားမွာ ေပ်ာ္သြားမယ္လို႔လည္း ထင္ပံုရပါတယ္။ ကုိရင္ေလးက ေလာကီစာေတြဖတ္ၿပီး ေလာက တက္ေက်ာင္းစာေတြ သင္ခ်င္ေနတာ။ မႏၱေလးမွာလည္း ဆြမ္းခံသြားရင္း လမ္းတကာမွာရွိတဲ့ ရပ္ကြက္စာ ၾကည့္တုိက္ေတြမွာ သပိတ္ခ်ၿပီး စာေတြဝင္ဖတ္ေနတာနဲ႔ ဆြမ္းငတ္တာ မၾကခဏႀကံဳရသတဲ့။ သူက အျပင္စာပဲ ဖတ္ခ်င္ေနတာ။ မႏၱေလးနဲ႔ ေက်ာက္ဆည္ၾကားက ပုသိမ္ဆုိတဲ့ ကားလမ္း ရထားလမ္းေဘး ၿမိဳ႕ငယ္ေလးတၿမိဳ႕ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ကုိရင္ဘဝနဲ႔ ေနဖူးေသးသတဲ့။ ဘယ္မွာေနေန သကၤန္းဝတ္န႔ဲ စာမသင္ခ်င္ေတာ့လို႔ ဇြတ္ပဲ လူထြက္ပစ္လုိက္ပါတယ္။
ရြာက သူ႔အေဖတီးဝုိင္းမွာပါတဲ့ တေယာဆရာေလး “ဆရာေက်ာ္” ဆုိတာ အဲဒီတုန္းက ျမင္းၿခံ “ဂါထာ မင္းေက်ာင္း” မွာ ေက်ာင္းတက္ေနသတဲ့။ ကုိဘုိသုိးဆုိတာကေတာ့ ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီး ေတာခုိသြားသတဲ့။ လူေခ်ာလူလွ စာေတာ္လုိ႔ ကုိဘဂ်မ္း အထူးသေဘာက်တဲ့ “ဟီးရုိး” ေပါ့။ သူက က်ေနာ္တုိ႔ ကန္ဆင့္ရြာဘက္ ေတာခုိလာရင္း တုိက္ပြဲက်ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔မိဘမ်ားက မီးသၿဂဳႋဟ္ေပးလုိက္ရတာ။ အဲဒါ ပထမဆံုးအေတြ႔အႀကံဳပါ ပဲ။ က်ေနာ္က အစ္ကုိႀကီးလုိခ်စ္ခင္ရတဲ့သူပါ။ တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ပါပဲ ကိုဘဂ်မ္းေျပာျပတဲ့ ကိုဘုိသုိးဟာ ရြာ မွာ က်ဆံုးသြားခဲ့တဲ့ (ရဲနီတင္မင္း ) ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။
အဲသလုိ ၿမိဳ႕တက္ေနတဲ့ ဂါးဗားမင္းေက်ာင္းသား အမွတ္ ၁ အစုိးရအထက္တန္းေက်ာင္းသားမ်ားက ကိုေက်ာ္ထြန္း (ဆရာေက်ာ္) ဆီက “သေျပညိဳႏွင့္အျခားကဗ်ာမ်ား” ဆုိတဲ့ စာအုပ္ေလးတအုပ္ငွားဖတ္ပါသတဲ့။ အဲသလုိေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြနဲ႔စၿပီးေတြ႔ရဖူးသတဲ့။ ေကာင္းလုိက္တာ၊ ႀကိဳက္လုိက္တာ။ ဒါနဲ႔ မၾကာခင္ တအုပ္ လံုး အလြတ္ရသြားသတဲ့။ အံ့ၾသစရာတုိက္ဆုိင္မႈက အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္မွာပဲ က်ေနာ္ကလည္း က်ေနာ့္အေဖ ကဗ်ာဝါသနာအုိးက ၿမိဳ႕ကယူလာၿပီး က်ေနာ့္ကိုေပးလုိ႔ က်ေနာ္က “သေျပညိဳႏွင့္ အျခားကဗ်ာမ်ား” စာအုပ္ကို ရေနၿပီ။ က်ေနာ့္အေဖက သေျပညိဳကဗ်ာကုိက်က္ခုိင္းလို႔ တအုပ္လံုးဖတ္ၾကည့္ရင္းက က်ေနာ္ကလည္း သေျပ ညိဳကဗ်ာေတြ တအုပ္လံုးရေနၿပီ။ ကုိဘဂ်မ္းက သေျပာညိဳစာအုပ္ရရွိပံုကို ေျပာျပတာက ရန္ကုန္မွာေနၾကေတာ့ ဥကၠံသံုးဆယ္ဘက္ စာေပေဟာေျပာရာကအျပန္ ဟီးႏုိးကားႀကီးေပၚမွာေျပာျပတာပါ။ ကားေနရာမရလုိ႔ အတက္ ေလွာ္ကားမွာ ႏွစ္ေယာက္ရပ္ၿပီး တြယ္လုိက္ရတာ။ ဖိတ္ၾကားသူေတြက ဒီအတုိင္း တင္လႊတ္လုိက္တာ။ က်ေနာ္ ကလည္း တအုပ္လံုးအလြတ္ရတယ္။ အရွည္ဆံုးျဖစ္တဲ့ “ခါေႏြမြန္းေတာ့လြမ္းမိတယ္” ဆုိတဲ့ကဗ်ာက စရြတ္ျပ မယ္လို႔ေျပာၿပီး တန္းစခါေႏြ သာတေပါင္းမုိး၊ ညာေညာင္းေႂကြကာ စသျဖင့္ ရြတ္ျပေတာ့ သူလည္း လုိက္ရြတ္ တယ္။ အဲဒီလုိနဲ႔ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲကို ဝင္မွန္းမသိကားႀကီးဝင္သြားေတာ့ သေျပညိဳစာအုပ္တအုပ္လံုးကို သံၿပိဳင္ရြတ္ လာခဲ့ၾကတာ အားလံုးကုန္သြားပါေလေရာ။ ေပ်ာ္လုိက္ၾကတာ။
ဒီလုိကဗ်ာစာအုပ္ေတြကို “လူေက်ာင္း” ေတြမွာ သင္ရသတဲ့။ အဲဒီအခ်က္ဟာ ကိုဘဂ်မ္း “လူေက်ာင္း” ကို တက္ခ်င္ရတဲ့ အဓိကအက်ဆံုးအခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ရြာေက်ာင္းမွာအတန္းကုန္ၿပီး ပညာဆက္ သင္ခြင့္ ခ်က္ခ်င္းမရရွာဘူး။ ျမင္းၿခံမွာ သမဝါယမသင္တန္းကိုတက္ၿပီး ၿမိဳ႕တက္အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားခဲ့ဖူးေသး သတဲ့။ ျမင္းၿခံသမဝါယမသင္တန္းမွာ ျမင္းၿခံခရုိင္၊ ႏြားထုိးႀကီးၿမိဳ႕နယ္ထဲက “လက္ဝဲ- ျမင္းနီ” ဆုိတဲ့ရြာက သင္တန္းသား ကုိတင္ေအာင္၊ ကိုေအာင္သန္းတုိ႔နဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ခဲ့ရသတဲ့။ “လက္ဝဲ- ျမင္းနီနဲ႔ ခင္ဗ်ားတုိ႔ရြာနဲ႔ နီးသလားလုိ႔ ကုိဘဂ်မ္းက ေမးဖူးပါတယ္” နီးတယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔က ျမင္းၿခံၿမိဳ႕နယ္ထဲက လက္ပံျမင္းနီရြာႀကီးရဲ႕ အေနာက္ဖက္ ၂ မုိင္ (တစ္တုိင္) ေဝးပါတယ္။ အဲဒီကိုတင္ေအာင္၊ ကုိေအာင္သန္းဆုိတာေတြကလည္း က်ေနာ့္ အစ္ကိုဝမ္းကြဲေတြပါပဲလုိ႔ေျပာျပလုိ႔ ႏွစ္ေယာက္လံုးဝမ္းပန္းတသာ ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္ေဆးလိပ္စၿပီးေသာက္ တတ္တာကလည္း ခင္ဗ်ားတုိ႔ရြာဖက္ကလူတေယာက္နဲ႔ ေပါင္းမိလို႔ပါပဲလုိ႔ ေဆးလိပ္ဇာတ္လမ္းေတြလည္း ေျပာ ျပဖူးပါေသးတယ္။
သူ ကုိရင္ထြက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာတဲ့ ေရွ႕တန္းျပႆနာတခုကေတာ့ စာအုပ္ေတြ အငမ္းမရဖတ္ခ်င္လွ တဲ့ ေဝဒနာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ သူက ပုိက္ဆံရွိၿပီး စာဖတ္ဝါသနာပါသူကို ရွာရပါတယ္။ ေတြ႔မယ့္ေတြ႔ေတာ့ “ အနီး ေလး” လုိ႔ပဲ ဆုိရမယ္။ လက္ရွိသူႀကီးအသစ္ ဦးခ်ဳိက သူႀကီးမျဖစ္ခင္ ကာလသားဘဝမွာ သူ႔အေဖရဲ႕တီးဝုိင္းကို လာေနၾကမုိ႔ ကုိရင္ေလးကိုဘဂ်မ္းနဲ႔လည္း ခင္ၿပီးသား။ သူႀကီးျဖစ္လာေတာ့ သားသမီးေတြအထဲမွာ သမီးသံုး ေယာက္ သားတေယာက္ပါတယ္ (က်ေနာ္မွတ္မိသမွ်)။ သမီးအႀကီးဆံုးက တရြာသား “ေျပာက္က်ားဗိုလ္” နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်သြားတယ္။ ဒုတိယသမီးက ကုိဘဂ်မ္းနဲ႔ရြယ္တူ။ သူက စာဖတ္ဝါသနာပါတယ္။ (ဝါသနာမပါ လည္း ကိုဘဂ်မ္းက ပါေအာင္လုပ္တာပါပဲ)။ သူ႔နာမည္က မသန္းျမင့္တ့ဲ။ ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္းပါပဲ။ ကုိဘဂ်မ္းကေတာင္ အရပ္သူ႔ေလာက္ ျမင့္ပါ့မလားမသိ။ အဲဒီမသန္းျမင့္ကိုစာအုပ္ေတြဝယ္ခုိင္းၿပီး သူက ငွား ဖတ္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဒီေလာက္နဲ႔အားမရႏုိင္ေတာ့ဘူး။ စာၾကည့္တုိက္ေထာင္ရေအာင္လုိ႔ အေဖာ္ညိႇပါတယ္၊ တျခားလူေတြကိုလည္း ပါလာေအာင္စည္းရုံးပါတယ္။ ကုိဘဂ်မ္းက စည္းရုံေရးေကာင္းတာ ကုိယ္ေတြ႔ပါ။ တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေက်ာင္းသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦးအဖြဲ႔အတြက္ မဲဆြယ္ေတာ့ သူနဲ႔ က်ေနာ္ တြဲခဲ့ရဖူးတယ္။ တကယ္ကိုစည္းရုံးေရးေကာင္းတာပါ။ သူ႔ဘဝမွာ အဲဒါဟာ ပထမဆံုး စာၾကည့္တုိက္ တည္ေထာင္မႈအေတြ႔အႀကံဳျဖစ္သလုိ ပထမဆံုး “စည္းရံုးေရး” အေတြ႔အႀကံဳတခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ “လူငယ္စာ ၾကည့္တုိက္” လုိ႔ ဆုိင္းဘုတ္တင္ၿပီး သူက အတင္းေရးမွဴးလုပ္သတဲ့။ စာသင္ေက်ာင္းကို သူဆက္တက္ခ်င္ တယ္။ ရြာေက်ာင္းကးလည္ အလယ္တန္းေက်ာင္းသာ။ သူ႔အိမ္ကလည္း ေက်ာင္းဆက္မထားႏုိင္။ ထားလည္း မထားခ်င္။ ပညာတတ္ျဖစ္ၿပီး အစုိးရဝန္ထမ္းျဖစ္သြားရင္ ၿမိဳ႕ေပၚမွာပဲ အလုပ္လုပ္ရေတာ့မွာ။ မိဘနဲ႔ ေဝးရေတာ့ မွာ။