ညဳိထက္ညဳိ ● ‘ႏွမ’ ေပ်ာက္ ရွာပံုေတာ္
(မုိးမခ) ေမ ၁၃၊ ၂၀၁၆
ေခါင္းစဥ္အရ စာဖတ္သူတို႔က စာေရးသူတေယာက္ ႀကီးေတာင့္ႀကီးမားက်မွ ဘယ္ကဘယ္လို ႏွမေပ်ာက္ၿပီး လုိက္ရွာေနရပါသလဲ ဟု ေမးဖြယ္ရွိပါသည္။ မဟုတ္ပါ။
ကၽြန္ေတာ့္ဘဝတြင္ ‘ႏွမ’ ဆိုေသာစကားလံုးကို မသိခင္ ‘ညီမ’ ဆိုေသာစကားလံုးကို စတင္သိခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကၽြန္ေတာ္အသက္ သံုးႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ရွိၿပီျဖစ္၍ ထိုတေန႔တြင္ ကၽြန္ေတာ့္အေဖ ျဖစ္သူက ကၽြန္ေတာ့္ကိုကၽြန္ေတာ့္တြင္ ညီမေလးတေယာက္ရၿပီျဖစ္ေၾကာင္းေျပာကာ ထိုညီမေလးကိုၾကည့္ရန္ ေဆးရံုသို႔ ေခၚသြားပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အေဖႏွင့္ေဆးရံုသို႔လိုက္သြားရာ ေဆးရံုတြင္ ကၽြန္ေတာ့္အေမႏွင့္တကြအႏွီး ျဖင့္ထုပ္ထားေသာ အလြန္ေသးငယ္သည့္ ကေလးေလးတေယာက္ကို ေတြ႔ပါသည္။ အေဖက ထိုကေလးေလး မွာ ကၽြန္ေတာ့္ညီမေလးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ ထိုအျခင္းအရာမွာ ေနာက္ပိုင္းႀကီးျပင္းလာသည့္အခါ ျပန္ လည္စဥ္းစားၾကည့္ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ့္ဘဝတြင္ ပထမဆံုးမွတ္မိေသာအျခင္းအရာ ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေနာက္ အသက္ငါးႏွစ္ေက်ာ္ ေျခာက္ႏွစ္ခန္႔တြင္ ကၽြန္ေတာ္သူငယ္တန္း စတက္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ဘဝတြင္ ပထမဆံုးအေနျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ရြယ္တူအတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ စတင္ သိကြ်မ္းရပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္ က သူငယ္ခ်င္းမ်ားအား ကၽြန္ေတာ့္မိသားစုအေၾကာင္းေျပာျပသလို သူတုိ႔ကလည္း သူတို႔မိသားစုအေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ့္အား ျပန္ေျပာၾကပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔မိသားစုတြင္ ကၽြန္ေတာ္အပါအဝင္ ေမာင္ႏွမ သံုးေယာက္ရွိပါေၾကာင္း၊ အစ္ကိုတေယာက္ႏွင့္ ညီမတေယာက္ျဖစ္ပါေၾကာင္း သူတို႔ကိုေျပာေလ့ရွိပါသည္။ ဤ ေနရာတြင္ ‘ေမာင္ႏွမ’ ဆိုေသာစကားလံုးမွာ ‘ညီမ’ သို႔မဟုတ္ ‘အစ္မ’ ရွိသူေယာက်္ားေလးမ်ားအတြက္ျဖစ္ၿပီး မရွိသူမ်ားအတြက္ သံုး၍မရေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္နားလည္ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သူငယ္ခ်င္းမ်ားကလည္း သူတို႔တြင္ အစ္ကို၊ အစ္မ၊ ညီ၊ ညီမ စသျဖင့္ ရွိၾကပါေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ့္ကိုေျပာပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကၽြန္ေတာ္သတိျပဳ မိသည္မွာ ‘ႏွမ’ သည္ ညီမကိုေကာ အစ္မကိုပါကိုယ္စားျပဳျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ့္တြင္ ညီမတေယာက္ရွိ ၍‘ေမာင္ႏွမ’ ဟူေသာစကားလံုးကိုကၽြန္ေတာ္သံုးေလရာ အစ္မတေယာက္ရွိေသာ သူငယ္ခ်င္းကလည္း ‘ေမာင္ ႏွမ’ ဆိုေသာ စကားလံုးကို သံုးတာကို ကၽြန္ေတာ္ သတိျပဳမိပါသည္။
ထိုသို႔ ကၽြန္ေတာ့္တြင္ညီမတေယာက္ရွိသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္သိမွတ္ထားခဲ့ရာမွ ထိုအခ်ိန္တြင္ အပတ္စဥ္ထုတ္ေရႊ ေသြးဂ်ာနယ္ကို ကၽြန္ေတာ္စတင္ ဖတ္ရႈရပါသည္။ ေရႊေသြးဂ်ာနယ္ထဲတြင္ပါေသာ ပန္းခ်ီဦးဘၾကည္၏ ကာ တြန္းမ်ားမွတဆင့္ ေရွးယခင္ ဘုရင္ေခတ္ကသံုးစြဲသည့္ ‘ႏွမေတာ္’ ‘ေမာင္ေတာ္’ အစရွိသည့္ စကားလံုးမ်ားႏွင့္ ကၽြမ္းဝင္လာပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုဇာတ္လမ္းမ်ားတြင္ ‘ႏွမေတာ္’ ကို ဘုရင္မ်ား၏ ၾကင္ယာေတာ္အျဖစ္ သံုးစြဲ ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိေနသည္မွာ ထိုစဥ္က တနဂၤေႏြေန႔ေန႔လယ္ပိုင္း ၁၂ နာရီတြင္ ေရဒီယိုမွလာေသာ ကေလးမ်ားအတြက္ ပံုျပင္အစီအစဥ္ျဖစ္၍ ထိုအစီအစဥ္၏အစတြင္ အသံလႊင့္သူအမ်ဳိးသမီးက ‘ေမာင္ေလး ညီမေလးတို႔ေရ’ ဟူေသာ စကားျဖင့္အစျပဳေၾကာင္း မွတ္မိေနပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဤေနရာတြင္မူ အသံလႊင့္သူ မွာ အမ်ဳိးသမီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ‘ညီမေလး’ ဟုသံုးစြဲျခင္းမွာ အမွန္ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္ဆယ္ႏွစ္သားခန္႔တြင္ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္း၏ အတၳဳပၸတၱိကို စတင္ဖတ္ရႈရာမွ စာအုပ္တေန ရာတြင္ ‘ကၽြႏ္ုပ္တြင္ ႏွမကေလးတေယာက္ရွိရာ’ ဟူေသာစကားစုကို ေတြ႔ရပါေတာ့သည္။ ထိုစကားစုကို ေတြ႔ ေတြ႔ခ်င္း ကၽြန္ေတာ္ဘာမွဘူးလံုးနားမထြင္းျဖစ္မေနဘဲ ဆရာႀကီးတြင္ ညီမတေယာက္ရွိေၾကာင္း ခ်က္ခ်င္းနား လည္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုေခတ္တြင္မူ ‘ႏွမ’ အစား ‘ညီမ’ ဟုေျပာင္းလဲေခၚေဝၚေနပံုရသည္ဟုယူဆလိုက္ပါ သည္။ ထို႔ျပင္ ထိုအခ်ိန္၌ အလြန္နာမည္ႀကီးေသာ ‘ျမနႏၵာ’ သီခ်င္းကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္သိေနၿပီျဖစ္ရာ သီခ်င္း အစ စာသား၌ ‘ခ်ဳိၿပံဳးရႊင္ေသာႏွမပ်ိဳရယ္’ ႏွင့္အစခ်ီၿပီး ‘ႏွမ’ ဟု သံုးစြဲထားတာလည္း သတိျပဳမိပါသည္။
သို႔ေသာ္ ထို ‘ႏွမပ်ဳိ’ ဟူေသာစကားလံုးကိုမူ ေသြးသားေတာ္စပ္ေသာ ‘ႏွမ’ ဟုမယူဆမိဘဲ ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳေသာ မိန္းမပ်ဳိေလးကို ညီမအေနႏွင့္ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းေခၚေဝၚျခင္းျဖစ္သည္ဟုယူဆခဲ့ပါသည္ (ထိုယူဆခ်က္က ေတာ့ အမွန္ျဖစ္ပါသည္)။ ထို႔ျပင္ ထိုသီခ်င္းတြင္ ‘ေမာင္ႏွမအရင္းႏွယ္’ ဟုလည္း ပါပါသည္။ ဒါကေတာ့ ေသြး သားေတာ္စပ္ေသာ ‘ညီမ’ ကိုဆိုလိုေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္သိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ျပန္ေကာက္ရလွ်င္ ဆရာႀကီး၏စာကို ဖတ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္နားလည္လိုက္သည္မွာ ေရွးယခင္က ‘ႏွမ’ ဟုေခၚ၍ ယခုေခတ္တြင္ ‘ညီမ’ ဟု ေခၚသည္ဟု ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေနာက္ ကြ်န္ေတာ္လည္း အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝသို႔ ေရာက္လာပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ပန္းဆိုးတန္း စာအုပ္တန္း၌ ကၽြန္ေတာ္ေကာင္းစြာက်င္လည္ေနၿပီျဖစ္ရာ ယခင္ကၾကားရံုၾကားဖူးေသာ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္၏ ‘ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္’ ဟူေသာဝတၳဳစာအုပ္ကို စတင္ေတြ႔ရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က ထိုစာအုပ္ကိုမဖတ္ဖူးခဲ့ ေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္သိမွတ္ၿပီးျဖစ္ေသာ ‘ညီမ’ ဆိုေသာစကားလံုးသည္အမွန္သာျဖစ္သည္ဟူေသာ ကၽြန္ ေတာ့္သိမွတ္မႈကို စာေရးဆရာႀကီးတဦးျဖစ္ေသာ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္၏ေခါင္းစဥ္စကားလံုးက ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳလိုက္သလို ျဖစ္သြားပါသည္။
ထိုအခ်ိန္ကာလပိုင္းတြင္ ကၽြန္ေတာ္အသက္ဆယ့္ခုနစ္ႏွစ္ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္ေလာက္ေတာ့ ရွိၿပီျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ အထိ ကၽြန္ေတာ့္ဘဝတေလွ်ာက္လံုးတြင္ ‘ႏွမ’ ဟုသံုးစြဲျခင္းကို တရံတဆစ္မွ်ၾကားခဲ့ရျခင္းဖတ္ခဲ့ရျခင္း (ဆရာ ႀကီးေရႊဥေဒါင္း စာအုပ္တြင္ဖတ္ဖူးခဲ့သည္က လြဲ၍) မရွိဘဲ ‘ညီမ’ ဟုေခၚေဝၚသံုးစြဲေရးသားၾကသည္ကိုသာ ၾကံဳခဲ့ ရပါသည္။ ျဖစ္ပံုမွာ ကၽြန္ေတာ့္အသက္အရြယ္မဆိုထားႏွင့္၊ ထိုအခ်ိန္က အသက္ငါးဆယ္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္မိခင္တို႔ထံမွပင္ ‘ႏွမ’ ဟု ေခၚေဝၚသံုးစြဲသည္ကိုမၾကားဖူးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တိတိ က် က်ဆိုရလွ်င္ ကၽြန္ေတာ့္ဘဝတေလွ်ာက္လံုးတြင္ ‘ႏွမ’ ဟုတျခားလူတေယာက္ေယာက္က ေျပာဆိုသည္ကိုတခါ မွ မၾကားဖူးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔အခ်ိန္ အပိုင္းအျခားေလာက္တြင္ပဲ ထင္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တေနရာ၌ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳ၏ ခရီးသြား မွတ္တမ္းစာအုပ္ထဲတြင္လားမသိ၊ ပါေသာစာတပိုဒ္ကို ဖတ္မိပါေတာ့သည္။ စာထဲ၌ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳ က ေအာက္သူေအာက္သားမ်ား ေယာက္်ားေလးတေယာက္ထက္ အငယ္ေမာင္ႏွမမိန္းကေလးကို ‘ႏွမ’ ဟု သံုး စြဲရမည့္အစားမသံုးစြဲဘဲ မိန္းကေလးတေယာက္ထက္ အငယ္ညီအစ္မ မိန္းကေလးကိုသံုးစြဲသည့္ ‘ညီမ’ ဟု မွား ယြင္းသံုးစြဲၾကပံုကို ေရးသားထားပါသည္။ ရွင္းေအာင္ဆိုရေသာ္ ကိုယ့္ထက္အငယ္မိန္းကေလးကို ေယာက္်ား ေလးတေယာက္အတြက္ ‘ႏွမ’ ဟုသံုးစြဲရမည္ျဖစ္ၿပီး မိန္းကေလးတေယာက္အတြက္ ‘ညီမ’ ဟု သံုးစြဲရမည္ ျဖစ္ ပါသည္။ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္၏ ‘ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္’ ဝတၳဳကိုလည္း နမူနာျပပါသည္။ ထိုအခါမွ ကၽြန္ ေတာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာစကားတြင္ ‘ႏွမ’ ႏွင့္ ‘ညီမ’ လူတေယာက္တည္းပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သူ႔ေနရာ ႏွင့္သူ သံုးစြဲရပံုကို သေဘာေပါက္သြား ပါသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုသို႔သေဘာေပါက္ခ်ိန္မွာ အလြန္ေနာက္က်ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ‘ႏွမ’ ဆို ေသာအသံုးကို ‘ေမာင္ႏွမ’ ဟု သံုးႏႈန္းျခင္းမွအပ နည္းမွန္လမ္းမွန္ လံုးဝသံုးစြဲျခင္းမရွိေတာ့ေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ အမွတ္ရေနပါသည္။ အမွန္ကိုသိၿပီျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ္သည္လည္း ေမြးကတည္းကက်ဳိးခဲ့ေသာႏႈတ္ကို ဘယ္ လိုမွ ျပင္မရေတာ့ပါ။ တေယာက္ထီးတည္း ျပင္ေျပာရန္မွာလည္း ေတြ႔သမွ် ၾကံဳသမွ်လူအားလံုးက ‘ညီမ’ ဟုသာ သံုးစြဲေနၾကသည့္အတြက္ အခ်ည္းႏွီးလို ျဖစ္ေနပါသည္။
ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္မွ ‘ႏွမ’ ဆိုေသာအသံုးအႏႈန္းကိုစာမ်ားထဲတြင္ ဂရုျပဳ၍ ရွာေဖြဖတ္ရႈတတ္လာပါသည္။ ဟို ယခင္က ေစ်းခ်ဳိသူမ်ားေျပာေလ့ရွိသည္ဆိုေသာ ‘မဝါပါဘူးေမာင္ႀကီးရယ္၊ ေမာင္ႀကီးႏွမ က်ားကိုက္ရေစရဲ႕’ ဆို ေသာစကားေလးကိုလည္း မွတ္သားမိပါသည္။ ေသြးသားတကယ္ မေတာ္စပ္ေသာ္လည္းယဥ္ေက်းဖြယ္ရာ ‘ႏွမ’ ‘ေမာင္ႀကီး’ အစရွိသျဖင့္ ေရွးက (ေရွးကဆိုေသာ္လည္း အလြန္မေဝးပါ) ေျပာဆိုခဲ့ၾကေသာ အသံုးအႏႈန္းေလး မ်ားကိုလည္း မွတ္သားမိပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္မူ ‘ႏွမ’ ‘ေမာင္ႀကီး’ အစား ‘အစ္ကို’ ‘ညီမ’ ဟု ေျပာင္းလဲ သံုးစြဲေနၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေနာက္ ‘ႏွမ’ မွ ‘ညီမ’ သို႔ မည္သည့္အခ်ိန္က စတင္မွားယြင္းသံုးစြဲလာၾကေၾကာင္း ေျခရာေကာက္ ၾကည့္ပါ သည္။ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္း၏အတၳဳပၸတၱိမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းအာဏာသိမ္းခ်ိန္တြင္ အဆံုးသတ္ ထားေသာ္လည္း ထိုစာအုပ္ကို မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ဆရာႀကီးစတင္ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ေသခ်ာမသိ ပါ။ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္၏ ‘ညီမေလးရယ္ စိုးရိမ္မိတယ္’ မွာမူ ပါလီမန္ေခတ္ ၁၉၅၀ အလယ္ပိုင္းေလာက္ကို အေျခခံထားၿပီး တတိယအႀကိမ္ပံုႏွိပ္ျခင္းအမွာ၌ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္က (၈-၈-၆၁) ဟု ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားၾကည့္ရာတြင္ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းမွာ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသူျဖစ္၍ ၁၉၇၃ တြင္ကြယ္လြန္ေလရာ သူ႔အတၳဳပၸတၱိကိုေရးေသာအခ်ိန္တြင္ အသက္ ၇၀ တဝိုက္ေလာက္ေတာ့ ရွိေလာက္ၿပီျဖစ္ ပါသည္။ ဆရာႀကီးမွာ စာေရးဆရာျဖစ္သည့္အျပင္ ျမန္မာစကားႂကြယ္ဝေသာ မႏၱေလးသားလည္းျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ‘ႏွမ’ ကို ‘ႏွမ’ ဟုသံုးစြဲမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမွဆက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားၾကည့္မိသည္မွာ ဆရာႀကီး ႏွင့္ရြယ္တူျဖစ္ေသာ ထုိစဥ္က အသက္ ၇၀ တဝိုက္ ျမန္မာျပည္တလႊားမွ အဘိုးႀကီးမ်ားေကာ ‘ႏွမ’ ဟုပဲ သံုးစြဲ ၾကလား၊ ‘ညီမ’ ဟုမွားသူေတြမွားေနၾကၿပီလားဆိုတာ ျဖစ္ပါသည္။ အႏုမာနအေနျဖင့္ ‘ႏွမ’ ဟု မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးစြဲသူမ်ား ရာခိုင္ႏႈန္းအတိအက်မသိေသာ္လည္း အေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနေသးသည္ဟု ယူဆမိပါသည္။
သို႔ေသာ္ တဖက္မွလည္း ၁၉၆၀ ေလာက္ကတည္းက တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္က ‘ညီမ’ ဟု မွားယြင္းသံုးစြဲမိၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္၏အသက္မည္မွ်ရွိၿပီ ကၽြန္ေတာ္မသိပါ။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္အသက္ သံုးဆယ္ေက်ာ္ဟု ခန္႔မွန္းမိပါသည္ (ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိေနသည္မွာ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းျဖစ္ခ်ိန္တြင္ တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္ပင္စင္မယူေသးဘဲ ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးျဖစ္ေနဆဲဟု မွတ္မိေနပါသည္။ သိပ္ေတာ့ မေသခ်ာလွပါ)။ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္မွားေရးသည္မွာလည္း စာအုပ္ေရးမွ မွားျခင္းမဟုတ္၊ စကတည္းက သူ လည္း အမွတ္မွားၿပီး ‘ညီမ’ ဟု သိမွတ္သံုးစြဲေနၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စာအုပ္ေရးေသာအခါတြင္လည္း မွားေရး လိုက္မိျခင္းဟု ထင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုစာအုပ္မထြက္ခင္ အေတာ္ေစာေစာကတည္းက ‘ႏွမ’ ကို ‘ညီမ’ ႏွင့္ မွားသံုးေနၾကၿပီဟု ယူဆမိပါသည္။ အနီးစပ္ဆံုးခန္႔မွန္းၾကည့္ရာတြင္ ၁၉၅၀ တဝိုက္ေလာက္ကတည္းက မွားတဲ့ သူေတြ စမွားေနၾကၿပီဟု ယူဆ၍ရႏိုင္ပါသည္။ သာဓကအားျဖင့္ ၁၉၄၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ေသာ ကၽြန္ေတာ့္အေဖႏွင့္ အေမလည္း ‘ႏွမ’ ဟုမသံုးစြဲဘဲ ကၽြန္ေတာ့္ ညီမႏွင့္ပတ္သက္၍ ‘ညီမ’ ဟုသာ ညႊန္းဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ငယ္ငယ္ကတည္းက သိခဲ့ရေၾကာင္း အထက္တြင္ တင္ျပခဲ့ပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ တခုရွိသည္မွာ ကၽြန္ေတာ့္ အေဖႏွင့္ အေမမွာ ေတာရြာမ်ားတြင္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းခဲ့ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ၿမိဳ႕ငယ္မ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ႀကီးျပင္းခဲ့ သူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ေယဘုယ် ကၽြန္ေတာ္ခန္႔မွန္းၾကည့္မိရာတြင္ အထူးသျဖင့္ ေအာက္အရပ္ရွိ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး မ်ားတြင္ ၁၉၅၀ တဝိုက္ေလာက္ကတည္းက ‘ႏွမ’ ကို ‘ညီမ’ ဟု အားလံုးက လိုက္မွားျခင္းမရွိေသးေသာ္လည္း ‘ႏွမ’ ေနရာတြင္ ‘ညီမ’ သံုးစြဲျခင္း စတင္ တည္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ ‘ႏွမ’ ကို ‘ညီမ’ ဟု ေျပာင္းလဲသံုးစြဲေသာ္လည္း နဂိုရွိရင္းစြဲ ‘ႏွမ’ ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အသံုး မ်ားမွာမူ ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိဘဲ နဂိုအတိုင္းသာ ဆက္လက္သံုးစြဲၾကတာ ေတြ႔ရပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ လူႀကီး မ်ားက ယခုတိုင္ ‘ကိုယ့္ႏွမေလးေတြလို ေစာင့္ေရွာက္ၾကကြယ္’ ဟု သံုးစြဲၾကပါသည္။ ေနာက္တခုမွာ ေယာက္်ား ေလးခ်င္း အေျပာင္အျပက္ေျပာရာတြင္လည္း ‘ႏွမေပး’ ဟုလည္းေကာင္း ‘ႏွမေပးေယာက္ဖ’ ဟုလည္းေကာင္း သာ သံုးစြဲၾကၿပီး ‘ညီမေပး’ ဟုသံုးစြဲျခင္းမရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုရေသာ္ ေယာက္်ားေလး မ်ားႏွင့္ ‘ညီမ’ ဆိုေသာစကားလံုးမွာ ပတ္သက္ျခင္းမရွိေၾကာင္း သက္ေသျဖစ္ပါသည္။
ဤသည္တို႔ကား ‘ႏွမ’ ဆိုေသာ စကားလံုးေပ်ာက္ကြယ္သြားရပံုကို ကၽြန္ေတာ္လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေျခရာ ေကာက္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္အဘိဓာန္တြင္မူ ‘ႏွမ’ ဆိုေသာစကားလံုးမွာ မေပ်ာက္ ကြယ္ေသးဘဲ စကားလံုး၏အဓိပၸာယ္ကိုလည္း အမ်ဳိးသားထက္ အငယ္မိန္းကေလးဟု မွန္ကန္စြာဖြင့္ဆိုထားဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ‘ညီမ’ ကိုလည္း အလားတူ အမ်ဳိးသမီးထက္ အငယ္မိန္းကေလးဟု မွန္ကန္စြာ ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ညိဳက သူ႔စာထဲတြင္ ေအာက္သူေအာက္သားမ်ား ‘ႏွမ’ ႏွင့္ ‘ညီမ’ ကို မွားသံုးၾကပံုကို ေရးသားခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ေရးသားခဲ့သည္မွာလည္း ဟိုးအေတာ္ေစာေစာကတည္းကျဖစ္၍ ကၽြန္ေတာ့္ အေဖအေမေခတ္ေလာက္ကို ထင္ဟပ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႀကီးျပင္းလာရေသာ ယခု ေခတ္ကို ထင္ဟပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ပါ။ ကၽြန္ေတာ့္အထင္ ကၽြန္ေတာ္ႀကီးျပင္းလာခဲ့ေသာေခတ္တြင္ (ယေန႔ အသက္ေလးဆယ္တန္းမ်ားကို ဆိုလိုသည္) ေအာက္သူေအာက္သား အေတာ္မ်ားမ်ား (အထူးသျဖင့္ ၿမိဳ႕ ႀကီးျပႀကီးမ်ားတြင္) ‘ႏွမ’ အစား ‘ညီမ’ ဟု မွားသံုးေနၾကၿပီဟု ထင္ပါသည္။ အထက္သူ အထက္သားမ်ားလည္း (အနည္းဆံုး) မွားတန္သေလာက္ေတာ့ မွားေနၾကၿပီ ထင္ပါသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ေျခာက္ႏွစ္ခုနစ္ႏွစ္ေလာက္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ခင္ခင္ထူး၏ ‘အညာသူ အညာသား ကၽြန္မေဆြမ်ဳိး မ်ား’ စာအုပ္ကိုဖတ္မိပါသည္။ စာအုပ္မွာ ခင္ခင္ထူး သူ႔ဇာတိအညာကရြာကေလးသို႔ အလည္ျပန္သြားေသာ အေၾကာင္းကိုေရးထားေသာစာအုပ္ျဖစ္၍ ထိုစာအုပ္မွတဆင့္ အညာကရြာကေလးတြင္မူ ‘ႏွမ’ ဆိုေသာအသံုး မေပ်ာက္ကြယ္ေသးဘဲ ဆက္လက္သံုးစြဲေနၾကေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္သိရပါသည္။
ထို႔ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္လက္လွမ္းမီရာ အေပါင္းအသင္းမ်ားကိုလည္း သူတို႔ဘယ္လိုေခၚၾကေၾကာင္း စူးစမ္းၾကည့္ ပါသည္။ ထိုအခါ သူတို႔ထံမွအခ်က္အလက္တခ်ဳိ႕ ထပ္မံသိရပါသည္။ မိတၳီလာတြင္ေနထိုင္ေသာတေယာက္က မလိႈင္နယ္၊ မိတၳီလာနယ္ဘက္တြင္လည္း (အထူးသျဖင့္ အသက္ငါးဆယ္ေက်ာ္အရြယ္မ်ားတြင္) ႏွမအသံုးက်န္ ေနပါေသးေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ အသက္သံုးဆယ္ေက်ာ္အရြယ္ရွိေသာ မႏၱေလးသားႏွစ္ေယာက္ကမူ ‘ညီမ’ ဟုပဲ ေခၚပါေၾကာင္းေျပာပါသည္။ သူတို႔အေျပာမ်ားမွတဆင့္ ကၽြန္ေတာ္ေကာက္ခ်က္ခ်မိသည္မွာ ေယဘုယ် အားျဖင့္ အထက္ေအာက္မေရြး ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ေနထိုင္ေသာ အသက္ေလးဆယ္ ေလးဆယ့္ငါးေအာက္ လူ လတ္ပိုင္းမ်ား၏ပါးစပ္မွ ‘ႏွမ’ အသံုး ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ေပ်ာက္သြားေသာကၽြန္ေတာ့္ ‘ႏွမ’ ကို ‘ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး’ မ်ားတြင္ျပန္လည္ရွာေတြ႔ရန္ကား အေတာ္ ခဲယဥ္းခဲ့ၿပီထင္ပါသည္။ ၿမိဳ႕သိမ္ၿမိဳ႕မႊားေလးမ်ားႏွင့္ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ အညာက ေက်းလက္ေတာရြာ မ်ားတြင္မူ ေပ်ာက္သြားေသာ ကၽြန္ေတာ့္ ‘ႏွမ’ တေယာက္ ယေန႔တုိင္အသက္ရွင္ေနထုိင္လ်က္ရွိဦးမည္ဟု ေမွ်ာ္ လင့္မိပါသတည္း။ ။
ညိဳထက္ညိဳ